ZONDAGSBLAD
66N ftOW VemAt
Veldtocht tegen de duurt?
in HOLLAND
ZATERDAG 9 AUGUSTUS 19?
YAN STRAATEN remt af. Iets heeft hem getroffen in de man, die daar in de
stromende regen aan de kant van de weg staat te liften. Van Straaten neemt
nooit lifters mee. Deze keer wijkt hij van die gewoonte af. De man ziet er
armoedig uit in zijn natte kleding. Maar zijn gezicht, dat hij in een flits waarnam,
bevalt hem. En voor hij het zichzelf goed realiseert, vermindert de wagen vaart.
..Waar wilt u heen?"
..Naar Delft Zal ik mijn regenjas op
vouwen en achterin leggen? Ander» wordt
de bekleding van uw wagen nat"
De lifter spreekt met een duidelijke
stem. Het is een dwingende stem waar
naar je wel móet luisteren.
.Ja, doet u dat", zegt Van Straaten.
En hij denkt Nee. ik heb me niet ver-
ilst. De man begint rue» te kletsen, dat
e wagen zo lekker rijdt. Ook duwt hij me
geen sigaret onder de neus. terwijl de auto
nauwelijks in de tweede versnelling zit.
Van Straaten
In de auto wordt niet meer gesproken. Van
Straaten heeft zijn aandacht te veel nodig
voor het drukke verkeer. Maar als hij op de
ruimte krijgt, zegt
Rijswijkseweg wat i
s die blik
neemt de lifter
loopa op. Florissant
ziet hij er niet uit
Toch is dat een duur
Rak geweest. De
anden. die hij los
jes voor zich laat
ruaten. zijn goed
verzorgd Hij heeft
een intelligent gezicht. Maar, wat
zorgelijk.
Van Straaten vraagt:
..Waarom lift u dat kleine eindje naar
DelftU zou het haast kunnen lopen."
„Ik was vanmorgen in Rotterdam, maar
ik had geen geld meer voor de trein.
Daarom nam ik de stadsbus naar Overschie.
Als het niet regende, was ik naar Delft
gelopen. Zo ver is dat niet."
Het begin van het antwoord komt er wat
verlegen uit. Het is alsof de lifter een ver
velende zakelijke mededeling doet: een me
dedeling echter, die geaccepteerd meet woe
den en niet voor tegenspraak vatbaar is.
Cr valt nu een pijnlijke stilte in de auto.
De snelheidsmeter schommelt om d« hon-
deid. Van Straaten trapt het gaspedaal
verder m. De man intrigeert hem.
DE REGEN maakt het groen van de wei-
ia eelderig fris. Anders heeft Van
S-. ai:.:i dra.- ZuKc oog voor. Vandaag
mor kt nu dii niet op.
Luiks van de weg tekent Delft zich af.
Hij u een vr.eivdelijke vraag: „Vindt u
hi silhouet van Delft ook Zo mooi?"
De lifter antwoordt: ..Ja. Delft staat te
recht bekend om zijn fraai silhouet. Maar de
hoogbouw van de technische hogeschool doet
daar toch wel afbreuk aan. Kijkt u maar".
Het is duidelijk. Hij doet niet zijn best om
het bij deze gelegenheid eens mooi te zeg
gen. De man la giwoon zo te praten. Eerlijk
acgt hij zijn mening.
Belachelijk, denkt Van Straaten. Niet eens
©en paar kwartjes voor de trein. Als je de
sjofele kleren wegdenkt, kan hij een top
functionaris zijn. Enfin, klertn maken niet
altijd d. man. Gelukkig, hij moet er zo uit.
Vcor mij blijft hij. d-eze voorbijganger, een
raadsel.
HET MOET tot de lifter doordringen, dat
zijn vraag opgelucht klinkt.
..Waar kan ik u het beste afzetten?"
Van Straaten merkt, dat hij aarzelt.
„Het zal voor u misschien minder moeite
zijn om ineens door te gaan naar Den Haag.
aangenomen, dat deze stad uw bestemming
is, Ik moet er een dezer dagen toch zijn.
Vindt u het goed. dat ik meerijd?"
..Ja, ik moet naar Den Haag", antwoordt
Van Straaten. ..Rijdt u maar mee voor het
zelfde geld Maar mag ik uw verzoek toch
merkwaardig vinden?"
Zijn woorden ajn scherper dan hij had ge
wild.
„Als u in mijn schoenen stond, vond u
mijn vraag niet zo merkwaardig", is het ant
woord. ..Ln wat datzelfde geld betreft, ik
wilde, dat ik u van dienst kon zijn."
Van Straaten is verbluft. Van die man gaat
wat uit. Het lijkt wel of de auto van hem
is en dat hijzelf net bij Overschie is inge
stapt.
Onwillekeurig wil hij wat meer ind,-uk ma
ken. „Ik heb straks rm half één een zaken-
Itnch in Parkzicht. U kunt zo ver meerijden.
Sc.ukt u dat?"
„Ik ben u erg dankbaar", zegt d» lifter.
Van Straaten vermijdt verder het gesprek.
De man begint hem te ergeren Het is on
redelijk van hem Maar hij wil zich niet om
een lifter opwinden. Straks heeft hij belang
rijk» besprekingen. Zwijgend rijden ze naar
Den Haag.
Rustig zit de man naast hem, nee niet
alsof d: wereld van hem is. maar onbewust
imoonerend, door zijn persoonlijkheid en eru
ditie.
TN PARKZICHT lukt het Van Straaten de
man snel weer te vergeten De lifter is
maar een voorbijganger, denkt hij nog even.
De besprekingen zijn belangrijk en er hangt
aarhor<
„Ja. graag", antwoordt Van Straaten. iets
meer op zijn gemak.
FVE LIFTER vertelt:
„Het is waar. dat ik vanmorgen geen
geld had voor de
Bert de Jong
reed ik nog ii
doet echter n
de leiding vain da
groothandel.
i echte vriend
motheus" te zijn. Het is een verrassend
weerzien. Zakenman als hij echter is. laat
hij zich bij de besprekingen met door deze
verrassing beïnvloeden. En de andere ex-
J V.'er blijkt uit hetzelfde hout gesneden
te rijn. Evenwel, de belangen blijken gedeel
telijk parallel te lopen. Beiden zien veel in
de transactie D» zaak is snel beklonken en
er blijft nog tijd genoeg over om eens ge
zellig door te praten.
Na het ophalen van oude herinneringen
gaat het gesprek al gauw over de predikan
ten Ja, er is wel veel veranderd De mid
dag,'.entten in de stad wo.d-n steeds slech
ter bezocht, ondanks al d'e keien var. do
minees op de preekstoel.
Dan wordt het gesprek ernstiger Er moet
een n.'uwe aanpe* komen. De gemeenschap
ln de kerk ontbindt steeds meer. de lidma
ten zijn dikwijls vreemden voor elkaar. Er
bestaat veel eenzaamheid in deze harde za
kelijke tijd
i alsof daar in het heekje van Park
zicht
i stukje ..Timotheus" herleefd
HARDE zakelijkheid, eenzaamheid, ge
slotenheid. ba^g zijn voor verlies van
gesprek spelen nog d-or
het hoofd van Van Straaten wanneer hij
naar de parkeerplaats loopt. Bang om zich
zelf te geven
Dan ziet hij de man bij de au'o staan,
zijn rijzige gestalte HIJ glimlacht en praat
met de autobewaker. De regenjas houdt hij
over zijn arm Het duizelt van Straaten.
Hun blikken ontmoeten elkaar
De man glimlacht nog
Van Straaten zegt- ..Stapt u maar Ir."
Hu snauwt het ..Wat moet het z in* Delft
of t-ch Rctt-rdam"".
„Ne- Delft", antwoordt de lifter „Daar
het
J pen als het
I regend had. En ook
1 is het waar. dat ik
m Den Haag moest
zijn. Maar laat ik bij
het begin beginnen
Een jaar geleden
zo'n Mercedes. Dat
terzake. Ik had
fdeling staal van onze
ongeveer een jaar
dat het
Amer.ka en Engeland hadden mij verontrust.
Mijn advies was een bepaalde koop niet door
te laten gaan. Het zou een strop worden.
De directie was het niet met mij eens.
Ongeveer een half jaar geleden kreeg ik
gelijk Het werd een fiasco. Er kwamen
zelfs tegenslagen, die ik ook niet had voor
zien. Drie overheidsopdrachten werden gean-
Wat er verder allemaal achter de scher
men is gebeurd, weet ik niet. Maar vermoe
delijk op advies van de raad van commissa
rissen werd de afdeling staal van onze groot
handel voorlopig geliquideerd. Het gevolg
was. dat ik mijn ontslag kreeg
„Verveel ik u?"
N 't in he: mirst. Ga2t u door", ant
woordt Van Straaten. Hij luistert aandachtig
en rijd', onwillekeurig muider snel dan hij ge
wend is.
„Dat ontslag", gaat de lifter verder, ..had
voor mij geen geringe consequenties. Met
een salaris van ruim 1.000 per maand kom
je niet vcor werkloosheidsuitkering in aan
merking. Ik had maar een paar duizend gul
den in r--serve. Het zou misschien neg wel
gegaan zijn. als ik niet met het gezin ik
heb drie kinderen op zware las'.en had ge-
Ruim een jaar geleden heb ik in Delft een
hui' voor ƒ30.000.— gekocht. Ik bezat zelf
6.000.— en moest dus een hypotheek van
"1.000.neme-i tegen een rente van zes pet.
't moeilijk mijn maandelijke lasten
uit tie rekenen.
Maar waar vermoei ik u mee?"
„Vertel verder", zegt Van Straaten heftig.
„Uw v - kin-ring is niet volledig."
„Gezien mijn inkomen was de koop van dat
huis zakelijk wel verantwoord. Eerst woon-
T"\E AUTO rijdt steeds langzamer. De snel-
U heidsmeter wijst amper 60 km aan. Ge
spannen luistert Van Straaten. Even kijkt hij
de man aan. Het gezicht is bewogen en het
lijkt of hij nu voor zichzelf praat. Deze woor
den moeten duizend maal door zijn hoofd
hebben gespookt.
..Mijnheer, kunt u zich wel voorstellen
wat het is. ontslagen te zijn? Op het moment,
dat je het hoort, is het alsof je in een zwar
te nacht wordt getrapt, waar je niet meer
uit kunt komen. Het mag overdreven klin
ken, maar je voelt je uit het leven zelf ge
trapt. Je voelt je volkomen nutteloos, onein
dig gekrenkt en soms komt het woord zelf
moord in je gedachten.
Maar goed. Wat zit ik naar woorden te zoe-
Later pas heb ik begrepen, dat mijn ont
slag voor de firma een zakelijke noodzake
lijkheid was. Even zo goed begreep ik, dat
de maandelijkse hypothecaire lasten ook
een zakelijk noodzakelijkheid zijn.
Om kort te gaan. Ik kan dde lasten niet
meer opbrengen. De levensverzekeringsmaat
schappij. die mij de hypotheek verstrekte,
heeft wettelijke middelen aangewend om het
geld te krijgen. Vanmorgen was ik in Rot
terdam cm respijt te vragen.
Ik ben het zaken doen gewoon. Een direc
teur van de levensverzekeringsmaatschappij
ken ik vrij goed en vanmorgen heb ik in
Erasmus met hem gepraat.
Het is waanzin, die onzakelijkheid. Als ik
in de directie had gezeten, had ik ook „nee"
gezegd
Maar ik heb dat woord niet meer afge
wacht. Ik heb het gesprek afgebroken. de
man. die zo met mij te doen had ge
groet en de rekening betaald met een fooi
erboven op. Ik had nog een kwartje over. Ik
was vanmorgen, toen ik u ontmoette mis
schien nog wat geïrriteerd."
..En u lift naar Den Haag. Waarom stond
u daar r.et weer bij mijn wagen-?"
„Het was mijn zoveelste poging om weer
aan de slag te komen. Het lukte niet. Het
zi' er nu nog niet in Nergens. Over een
paar maanden misschien. Er komt weer een
kentering. Dat is het echter juist. Die paar
maanden kan ik niet meer overbruggen.
Straks mo?t ik thuis vertellen, dat we het
huis uit moeten.
He* huisvestingsbureau heeft me geen huis
kunnen toezeggen.
Maar wat vertel ik toch? Wat zal het u
eigenlijk interesseren?
Vanmiddag stond ik weer bij een wagen,
omdat ik zo de gewoonten -van het zaken
doen in Parkzicht ken Ik vermoedde, dat
u om zo'n uur of half vier zou vertrekken.
Het is onbescheiden van mij. Ik had niet
durven denken, dat ik ooit zo ver zou komen.
Neemt u me niet kwalijk. Zoals ik reeds ge
zegd heb. ik hoop u nog eens van dienst te
Dat was dan mijn verklaring.
Mag ik er hier uit? U bent al te ver ge
reden?"
T7AN STRAATEN heeft het vertiaal aange-
hoord. Het is met die dwingende en be
schaafde stem verteld. Het leek wel een com
mercieel rapport. Toch heeft hij ook iets an
ders in het verslag gehoord.
De Stoïcijn, denkt Van Straaten.
Eigen prestige, harde zakelijkheid, flitst
het door hem heen. Nee. waarom zou de man
uitstel van betaling kunnen krijgen? Onzin.
Hij is een pechvogel. Daarmee uit.
„U bent al te ver gereden", herhaalt de
man. ..Ik heb te veel beslag op uw tijd ge
legd. Hier kunt u even parkeren. Mag ik u
hartelijk groeten?"
„Hebt u al gegeten?", vraagt Van Straa-
tén plotseling.
„Ja, vanmorgen om acht uur."
„De breng u naar Delft."
/~\P DIT ogenblik van de dag is het nog
stil in het restaurant. Over het ontslag
is verder niet gepraat. De man heeft, niet
helemaal begrijpend, het etentje, dat Van
Straaten hem na herhaaldelijk aandringen 1
aanbood, geaccepteerd.
Ze drinken een Bokma na. De man voelde
zich gedrongen zich voor te stellen. Moer
dijk heet hij.
Het gesprek verloopt stroef. Dan komt de
onvermijdelijke vraag van Moerdijk: ,.U
wilt
Waarom is hij met de man naar dit res
taurant gegaan" Waarom heeft hij hem. ja.
zo is het toch. te eten gegeven?
Toen Moerdijk zo even zat te eten. herin
nerde hij zich weer woordelijk het gesprek
in Parkzicht.
Alles heeft hem aangegrepen. Hij kan het
moeilijk verwerken.
„U wilt wat van mij?", herhaalt Moerdijk
nu nadrukkelijk De woorden komen uit
een andere wereld.
Van Straaten schrikt op. Onmerkbaar
gaat hij even verzitten. Als hij wat zegt.
lijkt het of hij een ander hoort praten. Nee.
een besluit is het niet. Maar toch zegt hij
het: „De hypotheek is 24.000.—. Ik neem
deze hypotheek van uw levensverzekerings
maatschappij over. Deze week gireer ik het
geld nog."
Hij praat nerveus en haastig, bang om in
de rede te worden gevallen.
„Ook ik geloof, dat er een kentering op
komst is. hebt mijn vertrouwen. Ik ben
ervan overtuigd, dat u over een half jaar
weer verdient. Zolang betaalt u mij geen
rente en aflossing."
„Dat is niet zakelijk. U derft honderden
guldens aan rente. Waarom doet u dat. Hoe
kan dat?", is eindelijk de reactie van Moer
dijk na een geladen stilte.
nadruk herhaalt hij die
woorden weer: „Waarom..
.doet.
De „Kaufer I.G.. die al ge
ruime tijd bemiddeling ver
leende bij het met korting
kopen van duurzame ge
bruiksgoederen wasmachi
nes. T.V.-toestellen, radio's
etc. heeft thans ook een
aanval ingezet op de benzine
prijs. Hugo Schui heeft met
een zogenaamd ..vrij" tank
station een overeenkomst ge
sloten. volgens welke de ex
ploitant aan houders van
..tankvergunningen" normale
bezine tegen een lagere
dan normale prijs aflevert,
namelijk 55 Pfennig
per liter. Nu kan men
verantwoorden. Maar de l ook elders aan „vrije"
belegging van die 24.000? De hele zaak lijkt pompen wel voor deze
i. Waarom deed hij hef prijs kopen, maar dc
piekert i aantrekkelijkheid
al te veel tijd verloren
U hoort verder van mij. De notariskosten
betaal ik ook", zegt hij neg.
Bij de bar rekent Van Straaten af en loopt
snel naar zijn auto.
Goedkope benzine op „tankvergunning
PI
Wie bij een bepaald tankstation in het westen van Bonn om benzine vraagt, krf.
fe horen: „Hebt u een tankvergunning?" Hij schrikt, denkt terug aan oorlog en ral
soenering, maar wordt al gauw gerustgesteld door de bediende, die hem uitlegt, ie
dat precies is. Namelijk, dat hij met zo'n tankvergunning benzine kan tanken, die
enkele „Pfennige" lager is in prijs dan elders. Om die korting te verkrijgen heeft ti
echter zo'n „tankvergunning" nodig van de „Kaufer-lnteressengemeinschaft" de „Kope
belangengemeenschap", die gesticht werd door de Bonner ambtenaar Hugo Schui.
Schui verdeelde zijn „tank-
vergunningen" eerst onder
ambtenaren van de ministe
ries te Bonn. Maar ook iedere
andere autobezitter kan er
een krijgen. Tot nu toe heeft
het benzinestation van Schui
350 klanten. In mei werd
4.500 liter omgezet, nu is de
omzet reeds gestegen tot
30000 liter. De koper krijgt
voor zijn geld merkbenzine.
die weliswaar niet onder
naam geleverd wordt, maar
afkomstig is van een der we
reldconcerns.
Schui wil overigens j
goedkope benzine niet alu
de inwoners van Bonn j
goede laten komen: op
duur wil hij overal in
Westduitse Bondsrepuhj
contracten sluiten met „vf
pompen". Hij heeft uitgq
kend, dat er één pomp i
komen op 10.000 inwoi
wil men de hoogste kortj
uitbetalen. Hoe meer a|
mobilisten tot zijn organist
toetreden, des te me
ting kan er gegeven
Als het gezin thuis aan tafel r
hij verder. De kinderen voelen zijn stemming
aan. Pa is moe en ze houden zich opmerke
lijk rustig.
Het eten is gauw afgelopen.
„We zullen danken."
Van Straaten zegt de woorden, die hij ge
woon is in een sleur uit te spreken, nu on
zeker.
Als hij zijn ogen weer open doet. kijkt Ma
rieke hem met haar grote ogen aan.
Zoals steeds staat ze tegen zijn knie ge-
te bidden: ,,He-
JezUs wil.
leuiid- Het is haar beurt c
re. ik dahk .U voor dit eten.
Weer kijkt ze naar hem. Haar handje
klemt zich om zijn vingers. „Pa. u huilt een
beetje. Wat is er?"
„Om Jezus wil", bad ze.
Om Zijn wil, Daarom werd hij zo verlegen.
Ja. daarom deed hij het.
„Het is niets Marieke. Maar ik werd in
eens zo blij", zegt Van Straaten.
korting achteraf. Bij
de afrekening aan het
einde van de maand
krijgt de klant namelijk
een bepaald percenta
ge van het bestede be
drag terug. Die korting
varieert met de omzet:
hoe groter deze is, hoe
hoger de korting. Deze
bedraagt op het ogen
blik ongeveer 8Mi Pfen
nig per liter. Natuur
lijk is er een grens,
die bepaald wordt door
de exploitatiekosten en
een bepaalde winst
marge. maar de kor
ting kan toch oplopen
tot 7 Pfennig 'zes
cent) per liter.
wetenswaardig mm mm
merkwaardig M ÏÏL U L li
uit do-wereld
bijeengebracht door
<7t
PIJNLIJK
In een wedstrijd vöor de televisie over de verkeers-f
regels kwamen in de Amerikaanse staat Tennessee heel wat
moeilijke vragen naar voren. Een achtjarige scholier won
de quiz. Het geringste aantal punten werd behaald door de e,
chef van de plaatselijke politie.
KEUS GEMAAKT
„De leeuw weg, of ik verdwijnDeze gedenkwaardige
woorden sprak mevrouw Romar.a Lombardi, die met haar m
een ex-jager op groot wild. een flat bewoonde samen met i
leeuw, een beer en twee apen. De Romeinse dame moest v
dwynen, want haar man gaf er de voorkeur aan de leeuw
houden.
DOOR DE VLOER
Op de eerste verdieping van een huls ln Londen vocht Jameg
Patterson iedere dag voor het behoud van zijn slanke l(jn. HU
deed dan een kwartier tot twintig minuten aan touwtjespringen.
Een poosje geleden was hU weer bezig met zijn dagelijkse oefe
ningen. toen de vloer het plotseling begaf. James belandde op de
keurig voor de lunch gedekte tafel van de familie Ruan, dlb juist
zou gaan eten. De heer en mevrouw Ruan moesten met eei
hersenschudding ln het ziekenhuis worden opgenomen.
VERVULDE WENS
Een kookboek, vijf brillen, zes tubes tandpasta en een naai
machine heeft de 51-jarige Engelse onderwijzeres Rhona Mary
Downes meegenomen naar het eiland Tristan da Cunha i
zuidelijke Atlantische Oceaan. Dertig jaar lang had zij nas
mogelijkheid verlangd zich op zo'n eenzaam eilandje te vestigen.
Haar argument: „Op een eiland als dit kan de inspecteur vai
onderwijs tenminste niet zo maar ongevraagd je klas binnen
stappen".
ENGLISH PETS
Misschien zUn de Engelsen wel de grootste dierenvrienden op
de hele wereld. Twee derde deel van het Britse volk houdt
een „pet" op na, een lievelingsdier dus. In drie miljoen Britse
gezinnen wordt een hond gehouden, in meer dan vier mi'joen
een kat en in 3.3 miljoen huizen fladderde een vogel van d<
of andere soort in een kool rond.
EXAMENZUCHT
De 70-jarige Jeffries M. Cruttendon uit de Amerikaanse stad
Philadelphia bezit diploma's van zeven universiteiten en van 228
andere instituten Terwijl andere examencandidaten gewoonlijk
nerveus de proef doorstaan, laat Jeffries zich voor zijn genoegen
aan een onderzoek op zijn kennis onderwerpen. Hij is o.a. ge- fj
slaagd voor krpper en voor kok.
KOFFERHAAT
Zeer verdacht kwam het gedrag van een vakantieganger ti
Miami (Florida USA) de plaatselijke politie voor. De mar
arriveerde met no riln hoofd drie in elkaar gepaste hoeden vai
verschillende kleur. Hij werd meegenomen naar een po itlepost
en daar werd vastgesteld, dat hy ook twee jassen en vier hemden fa,
over elkaar aan had. „Wat wilt u precies van mij? Denkt u soms, L
dat ik gestolen heb? Ik ben op reis en ik heb er een geweldige jc
hekel aan om koffers rond te sjouwen", was zUn verdediging.
VERBODEN
„De landing van vliegende schotels en andere geheimzinnige
voorwerpen is binnen de stadsgrenzen ten strengste verboden", j
Dit kan men lezen op een bord aan de rand van de gemeente
Gulfport In de Verenigde Staten.
NACHTDIENST
In de Franse stad Lille kunnen mensen, die 's-nachts door
tand- of kiespijn geplaagd worden, het euvel onmiddellijk laten
verhelpen. Daar heeft zich n.l. een tandarts gevestigd, die er
de voorkeur aan geeft alleen in de nachtelijke uren te werken.
Zijn wachtkamer is negen van de tien keren klokslag twaalf
stampvol.
