lïirtttite £cihsri|e (Courant
TREK TROEPEN VAN V.S. TERUG
Rusland eist in de Veiligheidsraad:
Radio Amman: rebellen niet
heer en meester in Irak
Amerika gaat voort
met landingen
„Openlijke
r>
LIBANON
agressie
Noeri es Said trachtte
vergeefs te ontsnappen
Koning Feisal
vermoord
Ma rin iers ontmoeüen
nergens tegenstand
Haagse begroting: tekort
van 5,4 miljoen gulden
Vroeg Hoessein
V.S. om hulp
iii:
WOENSDAG 16 JULI 1958
BUREAUS: Steenstraat 37.
Directie. Redactie. Abonnementen-
Advertentie-afdeling Tel. 31441.
ADVERTENTIES: 0-20 per millimeter.
Familieberichten 0.18 per millimeter.
(Bij contract belangrijke korting.)
Postrekening 58936
Zesenveertigste jaargang no. 12798
CURISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
0$taiüM$tirb u gbeWnwi
myo wrl in tegqgngpMt0
Naar het front
in Libanon
Zie pag. 7
schap Tass heeft de landing varf
Amerikaanse mariniers in Libanon
„een daad van openlijke agressie in
het Nabije Oosten" genoemd. „De al
gemene opvatting is", zo zei gister
avond de commentator van Tass.
„dat deze landing de eerste stap is
naar een aanval op Irak. Hierna zal
een uitgebreide poging volgen van
de imperialistische mogendheden de
nationale bevrijdingsbeweging van
de Arabische wereld te verstikken en
opnieuw de kolonialistische posities
in te nemen".
De commentator voegde hieraan toe:
„De Amerikaanse imperialisten vergissen
rich echter wanneer zU menen, dat rg het
Arabisch imperialisme kunnen onder
drukken".
Tass ontkende met nadruk, dat de re
volte in Irak mede het gevolg zou zijn
van buitenlandse interventie. „Het uit
roepen van de republiek in Irak is een
zuiver binnenlandse aangelegenheid", al
dus het commentaar. De Hongaarse radio
1 liet zich in dezelfde geest uit.
Nauwelijks gematigder in hun oordeel
over het Amerikaanse ingrijpen waren
gisteren de Tito-communistische stem
men. De Zuid-Slavische regering sprak
I in een officiële verklaring van een
zijdlge actie, die het gevaar vah eei
gemeen internationaal conflict met zich
mee brengt". „Alleen de Ver. Naties'
dus de verklaring, „zijn bevoegd beslis
singen te nemen over hef conflict i
Libanon." Ook het Poolse communistische
partijorgaan gaf als zijn mening te ken
nen, dat de Amerikaanse actie het uit
breken van een internationaal conflict
zal verhaasten.
KAIRO
De Egyptische pers bestempelde de
Amerikaanse landingen als „een bezetting
van Libanon". Een te Kairo verschijnend
ochtendblad voorspelde, dat het Libanese
volk zich van de Amerikanen evengoed
.zal bevrijden als het dit destijds va
Fransen heeft gedaan. Diplomatieke
tegenwoordigers van India, communis
tisch China, Indonesië, Cuba, Grieken
land, Argentinië en Ghana zijn gisteren
op het ministerie van buitenlandse zaken
te Kairo ontboden voor'besprekingen
de jongste ontwikkelingen.
Premier Nehroe van India noemde de
staatsgreep te Irak „een aanwijzing
voor het groeiend Arabisch nationa
lisme". Negatief was de Japanse re
op het Amerikaanse optreden in het
Midden-Oosten. Een woordvoerder
het Japanse ministerie van buitenlandse
zaken noemde de landing in Libanon
een daad. die in verband met de vrede
en de politieke stabiliteit in het Midden-
Oosten als ongewenst en onverstandig
moet worden beschouwd.
DEN HAAG
De Nederlandse minister van buiten
landse zaken mr. J. M. A. H. Luns sprak
gisteravond zijn voldoening uit over bel
Amerikaanse optreden. „Deze ingreep",
zo verklaarde hg, „kwam niet al te vroeg,
zelfs niet te elfder ure, want de klok wijst
minstens al kwart voor twaalf aan".
Ook in andere westerse landen heeft
men de Amerikaanse actie over het alge
meen met instemming begroet, zij het dan
dat lang niet alle perscommentaren in
juichende toon zijn gesteld. Het gezag
hebbende Engelse blad Manchester Guar
dian b.v. schrijft, dat de V.S een weg
zijn opgegaan, die tot alles zelfs tot
wereldoorlog kan leiden. Het blad
noemt de actie „adembenemend dwaas'
De New York Times daarentegen schrijft,
dat de landing van Amerikaanse mari
niers in Libanon een risico inhoudt, dat
waard is genomen te worden. „Het is
beter", aldus het Amerikaanse blad, „eei
gevaar openlijk te trotseren dan er Magi-
not-linies tegen op te werpen of terug te
vallen op een politiek van verzoening
door concessies". De New York Herald
Tribune noemt de dag van gisteren
„dag om elke Amerikaan trots ta doen
zijn om zijn erfdeel".
PARIJS
Er heerst spanning op de oorlogsschepen in alle wereld
zeeën, nu Amerika, Engeland en Frankrijk als voor
zorgsmaatregel de staat van paraatheid hebben af
gekondigd, niet slechts voor de vloten in de Middel
landse Zee, maar ook op de Atlantische en de Stille
Oceaan. In de Middellandse Zee ziet men wel het
grootste vertoon van macht. De foto toont drie schepen
van de Britse vloot die bij Malta gereed ligt. Het zijn
van voor naar achter H. Ms. Eagles, H. Ms. Bulwark
en H. Ms. Albion.
In Parijs wordt de Amerikaanse ope
ratie gezien als een late erkenning van de
V.S., dat de Fransen op het goede spoor
waren toen zij twee jaar geleden met de
Engelsen Egypte binnenvielen. Met- uit
zondering van uiterst links staat de
Franse openbare mening over het alge
meen achter de V.S.
Het Amerikaanse congreslid James E.
Patterson, lid van de militaire congres
commissie, heeft verklaard, dat er een
tegenrevolutie in het Midden-Oosten kan
worden verwacht. HU was echter niet be
reid de bron te noemen, waaruit hU had
vernomen, dat er 49.000 man Iraakse en
Jordaanse troepen binnen 72 uur zullen
trachten de Iraakse rebellen te verjagen
De 8000 man Iraakse infanterietroepen,
die zich thans in Jordanië bevinden, zou
den versterkt worden door 41.000 man
Jordaanse troepen en gezamenlUk trach
ten de pro-westelUke regering In Irak te
herstellen.
In de Staatscourant van 16 juli hebbeD
de ministers van economische zaken
van landbouw, vlsserU en voedselvc
sienlng een beschikking afgekondigd
waarbU onder handhaving van de prijs-
stop voor consumptiemelk In de gesa
neerde gebieden In West-Nederland teveni
een prijsstop voor de niet gesaneerde ge
bieden wordt afgekondigd.
NOERI ES SAID, de Iraakse premier, die aan de opstandelingen wist te
ontkomen, is nu volgens radio Bagdad die in handen is van de
rebellen gegrepen en vermoord toen hij als vrouw vermomd trachtte te
ontkomen. Het was uitgelekt, aldus de radio, dat Noeri es Said zich schuil
hield in een huis in een van de oude wijken van Bagdad, Bab Esj Sjarqi.
Een militaire patrouille werd er heen gezonden en toen zij bij het huis
arriveerde, kwam een oud vrouwtje naar buiten dat, zo gauw zij de sol
daten gewaar werd, een geweer onder haar mantel vandaan haalde en op
de militairen vuurde. Het vrouwtje werd neergeschoten en bleek de ge
zochte premier te zijn. In hoeverre dit verhaal op waarheid berust is niet
te controleren; even voordat de radio het bericht uitzond meldde het een
andere versie van het gebeurde: „Noeri is door het volk gevangen en dood
geslagen. Het lijk van deze imperialistische hond is naar het paleis van
justitie gebracht".
lichte kringen in Ankara is koning Feisal
echter bij de aanval op het paleds gewond
en daarna gevangen genomen. Vanmorgen
schreef het Turkse blad lend Istanboel
dat koning Feisal een gevangene is en
vermoedelijk vandaag voor een tribunaal
zal verschijnen.
Maar ook het Perzische ministerie var
buitenlandse zaken heeft vandaag mede
gedeeld, berichten ontvangen te hebben
van de Perzische ambassade In Bagdad,
volgens welke de 23-jarige koning Feisal
Irak door de opstandelingen is
moord.
AMERIKANEN
Bij de gevechten in Bagdad zijn
volgens berichten uit Washington
maandag twee Amerikanen om het
leven gekomen. Zij behoorden tot
een groepje van tien zakenlieden
onder wie ook Westeuropeanen
dat door de opgeruide menigte werd
aangevallen. Mogelijk, zo zei
perschef van het Amerikaanse mi
nisterie van buitenlandse zaken, zijn
ook enkele Europeanen vermoord.
Uit Jordanië Iraks partner in de
Arabische Unie wordt gemeld, dat de
opstandelingen de toestand in Irak
volledig in handen hebben. De Iraakse
Tweede Divisie, die trouw gebleven is
aan koning Feisal. rukt, volgens radio
Amman, van Mosoel en Krikoek in
Noord-Irak op naar Bagdad, om de op
standelingen te bestrijden. De radio was
gisteravond echter van mening, dat het
wel een uur of 24 kon duren voordat de
divisie in Bagdad zou aankomen.
Radio-Bagdad wees er gisteravond nog
maals op, dat ook kroonprins Abdoel Illah
door de menigte is vermoord. Over het
lot van koning Feisal zwUgt Bagdad
ter. Volgens berichten uit de Turkse
hoofdstad Ankara is Abdoel Illah ges
veld in een fel vuurgevecht dat ontstond
toen een woedende mensenmassa
koninklUk paleis aanviel. Prins Abdoel
zou verschillende tegenstanders hebben
neergeschoten, voordat men erin slaagde
hem te doden.
De enige berichten over de toestand van
koning Feisal komen dus niet uit Irak.
Amerikaanse regeringsfunctionarissen in
Washington verklaarden gisteren, dat de
Koning zeer vermoedelijk ook door de op
standelingen is gedood. Volgens wellnge-
Het vrolijke afscheid van de
presidenten Nasser en Tito con
trasteert wel sterk met de zorge
lijke gezichten die politici in het
Westen zetten. President Nasser
van de Verenigde Arabische
Republiek keerde hals over kop
naar Kairo terug; in Bagdad
hadden rebellerende officieren
„Leve Nasser" geroepen
Inmiddels heeft het koninkrijkje Jemen
trouw het voorbeeld van Nasser gevolgd
besloten de nieuwe regering van Irak
erkennen. Die regering heeft op haar
beurt laten weten dat zij zich terugtrekt
uit de federatie met Jordanië. De premier
de revolutionaire regering heeft gis
teren een decreet getekend, waarin hij
verklaard dat het verdrag met Jordanië
nul en generlei waarde" is. Irak
beschouwt zich ontslagen van alle mili
taire, financiële en andere verplichtingen
volgens de overeenkomst.
De Jordaanse legatie in Bonn, die
tevens de vertegenwoordiging van
de Arabische Unie in ons land is,
TNE VEILIGHEIDSRAAD van de Verenigde Naties zal naar men aanneemt
in de loop van vanavond stemmen over twee resoluties: een Amerikaanse
die aandringt op het zenden van een internationale troepenmacht naar Libanon
voor de bescherming van de onafhankelijkheid van dit land en een Russische,
waarin wordt geëist dat de Amerikaanse mariniers die in Libanon aan land
zijn gegaan, onmiddellijk worden teruggetrokken. De Amerikanen hebben
inmiddels echter hun troepenmacht in Libanon versterkt met twee bataljons
mariniers, die vanmorgen aan land werden gezet en die de sterkte van de
Amerikaanse eenheden in het land op drie duizend man hebben gebracht.
Voor dag en dauw vanmorgen
ging het tweede bataljon in de buurt
van Beiroet aan land en enkele uren
later volgde het derde. In de tussen
tijd was vice-admiraal James Hollo-
way uit Londen in Beiroet aange
komen om het bevel van de Ameri
kaanse troepen in het land op zich
te nemen. Hij begaf zich aan boord
van het vlaggeschip U.S.S. Taconic
en sloeg de landing gade van het
derde bataljon mariniers.
De landing van de militairen aar
Khalde-strand heeft de spanning in Bei
roet vandaag doen stijgen. De opstande
lingen verlieten hun posities in de mo
hammedaanse Zarifwijk en rukten verder
op. Verschillende belangrijke kruispun
ten van wegen worden door hen bezet
Alle auto's worden aangehouden en door
zocht. Naar verluidt zijn de rebellen van
plan loopgraven aan te leggen ln de stra
ten en nieuwe barricades op te werpen
Luchtbrug
Het aantal manschappen op de Ameri
kaanse vloot in het oostelijk deel va:
Middellandse Zee is vandaag aanzienlijk
toegenomen door een luchtbrug, die de
Amerikaanse "marine heeft gebouwd tus-
de vloot en Cherry Point, in de staat
Noord-Carolina Transportvliegtuigen
brengen uit de vloothaven Cherry Point
lenheden van het beroemde tweede ba
taljon mariniers over naar het gebied
van de Middellandse Zee. Het tweede
bataljon verwierf in de Tweede Wereld
oorlog grote roem door de gevechten
de Japanners.
Het gevolg van deze versterking sal
zgn. zo werd vanmiddag in Beiroet ge
meld, dat een vierde groep mariniers aat
land zou worden gezet, waardoor het
totale aantal tot 5400 man stUgt.
Zie vervolg pagina 5
gaf gisteravond de volgende verkla
ring uit over de toestand in Irak:
HOESSEUS
„De multerU werd uitgevoerd door
enkele gehuurde elementen van het
leger, die gesteund werden door een
buitenlandse staat en een Arabische.
De rebellen voerden hun staatsgreep
uit door te profiteren van de afwezig
heid van dc meeste Iraakse strijd
krachten. die zich in Jordanië en
buiten de hoofdstad bevinden.
Wat op het eerste gezicht ook het
resultaat moge zün, het trotse Iraakse
volk en de meerderheid van het dap
pere leger zullen de keten verbreken
cd de revolutie onderdrukken.
ZUne majesteit koning Hoessein van
Jordanië vertrouwt op zichzelf en de
toekomst. HU draagt de verantwoor-
delUkhcid voor het vestigen van orde
en veiligheid en het terugbrengen van
normale omstandigheden als hoofd
van de Arabische federatie en opper
bevelhebber van de strijdkrachten."
Vrouw bedreigde
haar
man
wee jaar gevangenisstraf met aftrek
terbeschikkingstelling van de reg«
ring heeft de officier van justitie bij de
rechtbank te Rotterdam gisteren geëist
tegen de 34-jarige mevr. F. M. van
uit Rotterdam die op 13 maart haar 49-
jange echtgenoot bedreigd zou hebben
met moord. Ze zou een broodmes m
puntige zijde tegen zijn hals gebracht
nebben met de bedreiging te zullen
Verder zou ze op die dag geprobeerd
hebben haar man te vergiftigen door
gifkorrels in de theepot te doen.
Een haast tastbare spanning
heerste er gisteren in het Witte
Huis te Washington, toen de
perschef van president Eisen
hower, James C. Hagerty, het
nieuws van de landing der mari
niers bekendmaakte. Langzaam
en duidelijk las Hagerty de ver
klaring van de president voor.
Badgasten boden
grif hulp aan
DE
AMERIKAANSE troepen
macht, die gistermiddag in Li
banon geland is, heeft nergens tegen
stand ondervonden. Integendeel:
zonnebaders op het strand begonnen
te juichen en de manschappen in
gebroken Engels te begroeten. Op
geschoten jongens boden grif hulp
aan, als het erom ging, jeeps met
een touw door de branding heen op
het strand te trekken.
Nog geen half uur na de landing was
het vliegveld van Beiroet volledig door
de landingstroepen bezet, kennelijk met
het oog op de aanvoer van versterkingen
door de lucht. Het werd onmiddellijk
voor de burger)luchtvaart gesloten en
kort erna landden er al van vliegtuig-
moederschepen opgestegen vliegtuigen.
Toch hielden de Amerikanen klaar
blijkelijk terdege rekening met de mo
gelijkheid van een gewapend treffen.
Toen zij tegen de avond een gebied van
ruim een vierkante kilometer hadden be
zet. brachten de laatste landingsvaartui-
gen zware tanks aan land.
Ondertussen waren mariniers bezig
met de aanleg van loopgraven en het
bouwen van mitrailleumesten. Wacht
posten, die meteen waren uitgezet, toen
men het kamp ging inrichten, hadden
moeite om de talrijke nieuwsgierigen op
een afstand te houden en toch vriende
lijk te blijven.
Een andere troepenmacht, afgesplitst
van de hoofdmacht, die het vliegveld
bezette, rukte op naar Beiroet zelf. Het
enige contact dat er met de Libanese
Versterking naar
eiland Cyprus
onderweg
Op Cyprus zijn gisteren een Griek
se en een Turkse Cyprioot gedood.
Daarmee is het aantal doden sedert
1 juni, toen een nieuwe serie ge
welddaden begon, gestegen tot 70,
te weten 44 Grieken, 24 Turken en
twee Britse militairen.
Sedert maandagmorgen was de bedrij
vigheid vrijwël bedwongen, nadat uitge
breide veiligheidsmaatregelen waren ge-
Er zijn overigens weer nieuwe verster
kingen onderweg naar het eiland deelde
gouverneur Foot gisteren mee. Omdat
zich op het gehele eiland gewelddaden
voordoen, hebben we zo veel mogelijk mi
litairen nodig, zei de gouverneur. Het
algemeen uitgaansverbod voor het eiland
is vandaag opgeheven, behalve voor Ni
cosia en Famagusta.
(Van een onzer redacteuren)
HET HAAGSE COLLEGE van
B. en W. heeft de gemeenteraad
thèns reeds de ontwerp-begro-
ting voor 1959 met een ongedekt
tekort van 5,4 fhiljoen aangeboden.
Nadat men verleden jaar over de
laatste reserves had beschikt om het
begrotingstekort voor 1958 tot 7,
miljoen terug te brengen, zien B. en
W thans geen kans middelen aan
te wijzen, waardoor het tekort zou
kunnen worden weggewerkt.
In de toelichting op dc begroting wordt
medegedeeld, dat het noodzakelijk zal
zijn tot een tariefsverhoging voor het
water over tc gaan. waarbU de waterlel-
dingtarieven niet zoals tot nu toe
de huurwaarde van de percelen, waarin
water wordt geleverd gekoppeld zullen
worden. Bovendien zullen de slacht-
keurlonen alsmede de tarieven van
koelcellen van het openbaar slachthuis
worden verhoogd.
In de toelichting wordt voorts nog
medegedeeld, dat er in Den Haag nog
een 5000 woningwetwoningen kunnen
worden gebouwd, waarvoor het volgend
jaar de bouwopdrachten verstrekt stil
len kunnen worden Deze woningen zul
len omstreeks 1961/1962 gereed komen,
waarna Den Haag geen grond
woningwetbouw meer ter beschikking
heeft Het college van B. en W. wacht
daarom met spanning op de beslissing vi
de regering over de oplossing van h
ruimtevraagstuk voor Den Haag.
strijdkrachten tot die tijd was geweest,
bestond uit een ontmoeting met drie
tanks en een jeep van het leger, die di
rect na de landing het strand opreden.
Een majoor had een onderhoud met de
Amerikaanse bevelhebber.
Ook op het vliegveld was men trou-
ens volkomen verrast. Want nog maar
enkele minuten voordat de landing be
gon, deelde het inlichtingenbureau van
de luchthaven mee, dat deze „zoals ge
woonlijk" voor luchtpassagiers was ge
opend. Uit Londen is de Amerikaanse
admiraal Holloway naar de Libanon ver
trokken om het commando van de lan
dingstroepen op zich te nemen.
Overigens denkt niet iedereen hetzelf
de over de operaties.
„Ik snijd ze aan stukken als tomaten 1"
riep een met z.ijn mes zwaaiende Liba
nese caféhouder, die de Amerikanen
overigens ongemoeid liet. Zij hém ook.
„Om Amerikaanse onderdanen te be
schermen en president Sjamoen aan te
moedigen", was Washington» commen
taar.
„Een flagrante schending van de re
gels. Wij rullen vechten van huis tof
huis", riep rebellenleider Saeb Salara
uit.
Jordanië heeft de Verenigde Staten
verzocht om steun met wapens en man
schappen, co is gisteren van gcwoonlUk
welingelichte »Ude In Washington ver
nomen. De Amerikaanse regering zou hel
verzoek hebben Ingewilligd. Een woord
voerder van de Jordaanse ambassade In
Londen verklaarde van het bezoek op
de hoogte te z(Jn. HU wilde geen verder
commentaar geven.
Radio Kairo meldde vanmorgen dat
reeds eenheden van Amerikaanse en
Turkse troepen In Jordanië sUn aange
komen. Voor wat betreft de Amerikaans*
eenheden werd dit door een woordvoer
der van de Amerikaanse regering echter
pertinent ontkend.
Tamelijk koel
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Veel bewolking met plaat-
selUk enkele buien, maar later
in bet westen van het land
ook enkele opklaringen. Ma
tige tot vrU krachtige wind In
hoofdzaak tussen noord en
west. TamelUk koel weer
(Opgemaakt om 11.19 uur)^
ZON EN MAAN
17 Juli: zon op 4 39, onder 20 32. maan
op 5 44, onder 20.46.
HET WEER IN EllROI»\
Rapporten hedenmnrnon 7 uur
|i!Ü
ozo
ozo
windstil
WNW
ONO
