Orchideeën ZONDAGSBLAD Op de vrouwenzaal NEDERLAND OP EXPO: GOED „GEKLEED" Een praatje met onze oma's ZATERDAG 31 MEI 1958 Slecht eten Wat moeten we doen al» de kin- deren hun bordje niet leeg willen eten »n is dat eigenlijk èrg? Voor ouders, die met dat probleem schenen. „Kinderen, di I ten", van de Stichting Commissie I Huishoudelijke en Gezin6voorlich- ting. Ze kost twintig cent- en is, f behalve bij de plaatselijke com- I missies, te koop bij de (landelijke) I Stichting, Van Speijkstraat 191, Den Haag. giro no. 305641, tele foon 632935. INDRUKKEN VAN EEN DAG IN EEN GROOT ZIEKENHUIS Twee maal vertoef- Krimpen-den Boes- terd uit Leiden in een groot zieken huis. Zij observeer de haar omgeving scherp, maar mild en ze signaleerde in het artikel, dat wij deze week op Blad Zij publiceren, de drukte, het geroezemoes en met waardering schrijft ze over die rappe zustersvoeten, die de gehele lange dag in hoog tempo lopen van het ene naar het andere doel. Een meer getemperde vaart zou voor zusters èn patiënten nodig jn, maar daarom zouden zich ook wat meer meisjes bij het leger der verpleegsters moeten voegen. DE DAG BEGINT Va et vient, va et vlent. De pa tiënte, die tegen 10 uur 's mor gens zich mocht klaar maken voor het vertrek, wor.it twee uur vroe ger met koffer en al-haar-in-laat- jes-kastje-of-op-de-grond-staande- eigendommen, die inderhaast op baar bed zyn gegooid, door twee zusters de zaal uitgereden. Geen vijf minuten later wordt uit de be handelkamer een zojuist behandel de ernstige, nieuwe patiënte in plechtstatiger tempo door twee met verhitte wangen getooide zus ters aan bovëh- en voeteneind, en geëscorteerd door enerzijds ,,de dokter" en anderzijds de zuster, die het in de hoogte hangende zout watertoestel waarmee de zieke haar onderhuidse inspuiting reeds ontvangt zoveel mogelijk sta biel moet houden, op de zojuist leeggevallen plaats langzaam en geruisloos binnengerold. Schermen worden bijgehaald, schone gordijnen aangeregen en in de houders gespannen: de aparte verpleegkamer is gereed. Stilte In de zaal is de stilte gevallen. Anders is het bedden opmaken een opwekkende gebeurtenis. Nu vol trekt zich deze handeling door alle partijen zwijgend. Uit de ..ernstige hoek" lopen en vliegen de rappe zustersvoeten naar ontelbare doelen. De zusters brengen de voor de dokters zo no dige medicamenten of instrumen ten aan. om deze na gebruik zo snel mogelijk weer aan an dere bestemmingen af te le veren. De hoofdzuster en de dokter en diens assistente zijn nog geruime tijd bezig. De patiënte ijlt. De patiënte ijlt twee dagen en twee nachten achtereen. De men sen zijn door en door vermoeid. De derde nacht wordt de zieke bijtijds de zaal afgevoerd. De vol gende dag valt de rust. De koorts is verminderd. Analystes bij tweeën en drieën tegelijk, haar blaadjes met retorten voor zich houdend, doen hun dagelijks werk waarna met de hulp van nog op- zijnde patiënten stoelen en wat verder weggebracht kan worden, naar de gang wordt verhuisd. De dienstmeisjes moeten de zaalgrond soppen en met schoon water na- dweilen. Als dat gebeurd is wor den de spreien weer op de bedden gelegd, zo mogelijk ook de bloemen weer binnengebracht en schoon en feestelijk is het dagelijks verblijf van de zes patiënten op deze zaal. ziekenhuizen, gebrek is aan werk krachten. Want als na het ontbijt, de as sistent-geneesheer met hulp van de zaalzuster zijn bevinding- en behandelingsroute begint langs de bedden, kan geen patiënte voor andere dan strikt medische doel einden worden geholpen. Alle zus ters zijn nodig om de verschillen de in de overige zalen en kamers werkende assistenten en co-assis tenten te begeleiden en bij te Gróót-bedrijf En dan zijn er nog de patiënten, die moeten weggebracht naar'de Röntgenkamers. naar de behandel kamers, naarHet is een druk te van belang. Het is een gróót- bedrijf! Alles vliegt en rent elkaar voor bij. Het vaste doel in 't oog. Maar voor de patiënte, die ge woon een bepaald instrument no dig heeft en niet langer wachten kan gebeurt het vaak, dat.... D'e bellen trillen, maar er is nie mand om er op af te komen. Ge brek aan werkkrachten op dat ogenblik. Aan zusters, die deze werkzaam heden kuiuien doen, die er tijd voor hebben. De patiënte doet wat onvermij delijk is en de zuster» ziet zich later weer voor extra-extra-werk geplaatst. Vragen Is geen c r de- Ontbijt Het wachten is op de keukenzus- ter, die haar rijk beladen grote .theewagen" vol verschillende dranken en de kostelijkste ontbij ten binnenrijdt. Het vertrek van de genezen patiënte en de komst van de zieke hebben zich al voor het ontbijt afgespeeld. Maar de gehele dag blijft het een komen en gaan. Er is aflei ding te over. En toch wordt er veel geleden. En vaak eigenlijk onnodig, omdat er in dit ziekenhuis, als in alle Is het wonder, dat een zuster soms klaagt: „Nooit hebben ze on ze salarissen verhoogd. Daar had de regering geen oog voor, want verpleegsterswerk was immers liefdewerk!" Dat klinkt bitter, maar is die bitterheid helemaal ten onrechte? Bezoek We dwaalden af. want intussen laat de altijd naar de gangen open staande zaaldeur de stroom bezoe kers binnen. Alle patiënten hebben hun ogen en houding op die open deur gericht. De éne zo vurig ver wachte is op tijd, de anderen val len tussen de velen, die binnenko men niet te ontdekken. De zieke tuurt... Het bezoek komt ver over tijd. Al drie kwartier te laat Eindelijkmaar dan ook tranen van jewelste. Mensen zijn mensen en men kan zich vergissen. Bloemen vergoe den veel. Na het bezoekuur is de zieke moe. Het hoogtepunt van de dag is voorbij. En ja, dan komen soms op een onzalige ogenblik de menselijke hartstochten naar boven. De zon- 1 cie slaat de ziekenkamer niet over. Daar is, vooral onder vrouwen die allerakeligste zonde der jalou- zie. Zes paar ogen en oren volgen de gedragingen van „de zuster", de blik in haar ogen. haar strelen de stembuigingen in' een extra-te der woordje voor die patiënte, die juist een beetje erg naar is. Zij heet te worden „verwend". Geluk kig zijn dit ook „ziekteverschijn selen". Men leeft wel degelijk met elkaar mee. En de zuster is wijs en geeft de een dit en de an der straks een extra-praatje Doktersvisite De grote dokters- of professoren visite heeft de aandacht van allé aanwezigen op zaal. De dagelijk se geneesheer is er bij. de twee vast-aangestelde geneesheren, eventueel een vrouwelijke arts en een co-assistent. Deze groep wordt vergroot en gedecoreerd met de aoofdzuster en haar eerste ver pleegster. De ziektelijsten worden naarstig bestudeerd evenals de zieke zelf. En onverwachts valt het oordeel van de professor: „Eerst nog dit en nog dat". De stoet verplaatst zich naar het vol gende bed. De visite heeft lang geduurd. Als eindelijk allen de zaal hebben verlaten, kunnen de tè lang opge houden zusters in versneld tempo de middagbeurten gever, op een tijd, dat de keukenzuster eigenlijk haar intocht al had moeten doen, voor de middagbroodmaaltijd. Voor wie ln het buitenland is, blijkt het eigen land extra aan trekkingskracht te bezitten. Dat merken de Nederlanders, die op j de Expo hun land vertegenwoordi gen. Vrijwel alle Nederlandse be- zoekers en bezoeksters komen een kijkje nemen ln „hun" paviljoen en dat ls de moeite waard, al ls het niet zo groot als b.v. do In zendingen van Groot-Brlttannlë, de Verenigde Staten en Rusland. Be halve van het Deltaplan, krijgt de bezoeker een indruk van de va derlandse textielindustrie, zoals hem en vooral haar die thuis nauwelijks te bieden la. In een hal van 50 bij 15 meter bewijzen de inzendingen uit de textielsector, dat Nederland niet alleen het land is van landbouw en veeteelt en van grote water werken. De organisatie van deze inzending werd in handen gelegd van de Stichting Nederlandse Tex- tieljaarbeurs Ze heeft zich uit stekend van haar taak gekweten: de inzending is het mooie vi sitekaartje geworden van de gehe le textiel, en kledingindustrie, en dat visitekaartje wordt niet on leesbaar gemaakt met een grote opsomming van namen. Anoniem is de inzending, en collectief. Dat neemt niet weg. dat er veel zakelijke contacten zijn ge legd, vooral de eerste twee we ken van de Expo, toen de inko pers van her en der nog op pad waren. Hoofddoel is echter te to nen, dat Nederland een veelzij dig georiënteerde textielindustrie heeft. Haar produkten worden re gelmatig verwisseld, zodat de ge hele Nederlandse textiel- en kle dingindustrie tijdens de Expo de revue zal passeren. Trap op KRUIDEN IN DE KEUKEN I Er is een kinderwagen in de han del gekomen die de trap op rydt, niet uit zichzelf natuurlyk, we moeten hem wel helpen, maar de constructie van het onderstel is zo gemaakt, dat de voorwielen een traptree hoger kunnen komen dan de achterwielen. Handig, maar (nog?) niet goedkoop. -#- Tym wordt, al of niet samen met laurierblad en peperkor rels gebruikt om bouillon geurig te maken. Deze krui den kunnen, samen met een stukje ui, een stukje wor tel en een paar takjes peter selie, met het vlees worden meegetrokken. Vooral ook verpleegsterstaak? Geen vreugde genoeg bij dit ernstige werk? Ons antwoord is: Nergens hebben jonge vrouwen meer ple zier onder elkaar dan juist de ver pleegsters, die van hun werk hou den en die de grote bekoring en voldoening van haar zo bijzondere taak niet meer willen missen. De échte de werkelijk uit lief de zich gevende je pikt ze er dadelijk uit. Maar de tijd, dat een meisje verpleegster werd, omdat het een „keurig beroep" was is voorbij. Nu is „secretaresse" wel het minste En het kan niet worden ontkend, dat de maatschappelijke wijzigin gen van na de oorlog op sociaal, economisch en zovele andere ge bieden, mede oorzaak werden van een over de hele linie intense ge richtheid op eten, bezit en wol vaart. Idealen als voorkeur wer den belachelijk. De Christen Maar de Christen? En de jonge, gelovige vrouwen, hebben die ook hun ideële gevoelens totaal verlo ren? Denken zij alleen nog aan de zo hoog mogelijk op te voeren ver- Het salaris van een verpleegster ls niet hoog en zou ongetwijfeld hoger moeten. Maar voor de jonge vrouwen van heden, zijn er altijd zieken te verzorgen. En bet Rijk? Zou er in alle inrichtingen van verpleging geen behoorlijk stan daardsalaris voor de leerlingver pleegsters vast te stellen zijn? VAN BLOEM EN PLANT Als men over orchideeën spreekt, denkt men meestal aan bloemen van exotische vorm en exotische pracht, die alleen afkomstig kun nen zijn uit tropische kas sen en dus nooit in een huiskamer zouden kunnen gedijen, ondanks alle goede zorgen, die er aan gegeven zouden worden. En op de achtergrond sche mert dan altijd nog de hoge prijs, die men onwillekeurig met het woord „orchidee" mee denkt Toch is deze gedachten- gang niet geheel juist. Allereerst niet, omdat niet al le orchideeën in tropische stre ken thuishoren. Zelfs in Neder land komen deze bloemen in het wild voor, al moet daaraan worden toegevoegd, dat deze niet door een grote schoonheid opvallen. Succes Bovendien zijn er onder de orchideeën, die men in de etala ges van de bloemisten ziel staan, ook soorten, die men wel in de huiskamer kan houden. En met succes. Trouwens de prijs zal ook meevallen. Ze zijn natuuriijk duurder dan een geranium of fuchsia. Maar bij een goede ver zorging heeft men er meer ge noegen van. Is die verzorging niet veeleisend en bewerkelijk? Beslist niet! Er zijn verschillende soorten geschikt voor de kamercultuur. B.v. de bij dit artikel afgebeel de Miltonia. Dan is er nog de Odontoglossum grande, de Cy- prepredium insigne of het Ve- nusschoentje, enkele Cymbi- diums en die kunnen allemaal juweeltjeó hi de uenMerbank Warm plekje Ze wil altijd wel een warm plekje bij niet te veel zon heb ben. Een kamer op het noorden is niet geschikt voor het hou den van orchideeën. Een vochtige omgeving is ver eist. Men doet er goed aan, de plant boven water te zetten en wel zo, dat de bodem van de pot het water niet raakt. Voorts moet geregeld met e sn fijne ne velspuit worden bespoten (niet in de bloeitijd». De bladeren moeten dagelijks met een voch tige spons of zeem worden afge nomen met lauw water. Vooral in de winter is deze enkele malen per dag herhaal de bespuiting een noodzaak. En juist in die tijd vraagt de Mil tonia d'e warmte van de huiska- Potgrond de huiskamer tot bloei ko- Bekoring Juist de lange levensduur van de bloemen geeft aan het hou den van orchideeën ook een bij zondere bekoring. Ze blijven vaak ook heel lang goed. als ze afgesneden en op water gezet worden. Bij de Miltonia Ls dat niet het geval. De bloemen hier van blijven aan de plant heel lang goed, maar sterven spoe dig als ze afgesneden zijn. De Miltonia zal juist in de bloeitijd, die in de zomer valt, beter gedijen in de kamer dan in de kas. omdat de bloemen de broeihitte daar niet te koele) chideeën bijzondere voor sommigen wei eens zwaar kunnen zijn De grond moet n.l. bestaan uit twee delen fijngehakte. schoongespoelde varenwortels en één deel van alle onreinheid gezuiverde en fijngehakte veenmos, alles goed vermengd met één deel bos- Srond. Hierbij voegt men het ende deel van de gehele mas- oude droge koemest en wortels, veenmos en goed fijn gemaakte vezelige kleigraszo- den, respectievelijk twee. één en drie delen. Vaak verpotten is niet goed. Elk jaar de boven laag van de aarde wegkrabben en vernieuwen. Als het aarde- mengsel in de pot geheel rul ge worden is (en niet eerder) gaat men verpotten. Men doet goed geen mest aan de planten te ge ven. Er moet genoeg voedsel in de potgrond zitten. bouillon van blokjes kunt U smakelijk maken door de kruiden IS minuten in ko kend water af te trekken, daarna de blokjes toe te voe gen en de kruiden weer te verwijderen. Deze gekruide bouillon kan zó opgediend worden of verwerkt tot b.v. wermicellisoep, uiensoep, wit te- of bruine- bonensoep, to matensaus, uiensaus, peter seliesaus, haché. Voor 1 liter soep kunt U ongeveer 6 blaadjes tym, J laurierblad en/of 4 peperkorrels nemen. Ook bij het bereiden van dro ge rijst kunt U deze krui dencombinatie mee laten ko ken. Leg daartoe de tym en peperkorrels boven op het stukje laurierblad en dit weer boven op de rijst, zodat alles vóór het opdoen gemakkelijk kan worden verwijderd. Deze rijst kan b.v. slechte oude aardunpelen vervangen in een maaltijd met spinazie en omelet of gehakt of gehakte biefstuk met gebakken uien. Bij het stoven van runder lappen en in rodekool. bie ten, gestoofde uien en prei gebruiken wij graag wat tym en laurierblad. Koriander en komijn worden vóór het gebruik fijn ge stampt of met een fles of deegrol op een stevig stuk papier fijn gerold en dan ge zeefd. Een mengsel van deze kruiden is erg smakelijk in tomatensoep en tomatensaus. Koriander doet het, inplaats van nootmuskaat erg goed bi) spinazie en kan ook bij andere bladgroenten, zoals stoofsla en andijvie, worden gebruikt. Fijngehakte ui en peterselie kunnen voor de variatie door gehakt worden gemengd. Bak en stoof deze kruidencombi natie ook eens mee met run derlappen, desgewenst in ge zelschap van een paar plak jes gerookt spek (laat dan andere kruiden of specerijen weg). Als U op gepaneerd vlees trakteert, kunnen zeer fijn gehakte ui en peterselie door het paneermeel worden ge mengd om er iets aparts van te maken. Als wij ons vroeger tot de Oma's richtten, stelden wij ons een eerbiedwaardige, grijze dame in zwarte of donkergrijie Japon voor. Zó liepen de Oma's er bij, ai waren zij slechts even In dc veertig. Tegenwoordig, nu de gemiddelde leeftijd van de mens ongeveer tweemaal zo hoog is, als zij honderd jaar geleden was, blijven ook de Oma's langer jong. Mij zijn Oma's bekend, die men als zij achter de kinderwagen van haar kleinkind lopen, evengoed voor de moeder kon houden. En ik vind het maar wat gezellig, dat onze Oma's niet meer allemaal in het zwart louden se ook? Al dragen zij de sierlijke kroon der grijsheid, hoe mooi kleurt daar b.v. paars, lila, pas tel-blauw of reseda-groen bij! Ook in deze kleuren vermogen zij zich zéér wel naar haar leef tijd te kleden. Want dat zij zich m te jeugdige modellen en felle kleuren gehuld, belachelijk ma ken, dat weten onze Oma's óók Maar, hóé uw uiterlijke verschijning dan ook zijn moge, Oma ként u. Dit brengt zijn kon- sekwenties mee. Het leven stelt nu andere eisen aan u, dan toen u nog géén Oma was. U komt weer voor andere opgaven te staan, die niet alle even gemak kelijk zijn. Met Gods hulp zult u uzelf die bezonken levenswijsheid moeten verwerven, die de be jaarden tot grote zegen in hun naaste omgeving en ver daar buiten doet zijn. Dat valt lang niet altijd mee en het doet dik wijls pijn, 't vraagt veel zelfbe heersing. geduld en bovenal een voortdurende verborgen om gang met God. Zo blijft de strijd tot onze laatste ademtocht toe. Al zijn wij in onze jeugdja ren al wedergeboren, de oude mens in ons zal telkens de kop weer opsteken. Die oude mens in ons zit toch zo ijselijk hoog op zijn troon. En daarom valt het moeten terugtreden in de schaduw vele Oma's en Opa's zo moeilijk. Dat vrijwillig en on gemerkt op de achtergrond gaan Maar, o hu mor Gods! nu wonder van Zijn genade dit ge beuren: de be jaarden, die dit terugtreden blij moedig vermogen, verlichten met hun zachte glans van mildheid, bezonkenheid en levenswijsheid het pad van hen. die nog in de voorste en mid delste gelederen staan. Wij staan hier niet bij stil, maar wat zou net leven arm zijn, zonder onze wa kende en biddende Ouden op de achtergrond! Waarom ik mij in dit stukje nu speciaal tot de Oma's wend? Omdat, naar mij uit vele brie ven in de loop der jaren geble ken is. die stapjes terug, de Oma's gewoonlijk zwaarder val len dan de Opa's. En nu heb ik dan voorname lijk dié Oma's op het oog, die bij ihun getrouwde kinderen in wonen. Dit is zowel voor de oude als voor de jongere gene ratie altijd een zeer moeilijke opgaaf Het kan allemaal heel mooi en goed gaan, hoewel er ook dén nog wei eens van die kleine speldeprikjes gegeven kunnen worden, 't Zijn de uit zonderingen, waar alles hon derd procent goed gaat. Oma's, neemt dit nu goed in uw hart op: Bemoei u nóóit ongevraagd met de opvoeding van uw klein kinderen. Daar zijn de ouders verantwoordelijk voor. U bent dit voor hén geweest. Die ja ren liggen eens en voor goed achter u. Meng u nooit ln me ningsverschillen tssen man en vrouw. Als u bij uw schoondoch ter inwoont maak dan nooit aanmerking op haar huishoude lijk beleid, haar kleding, haar ontspanning enz. Bij uw eigen dochter moet u daar trouwens ook voorzichtig mee zijn. Bedenkt dat u met volwasse nen te doen hebt. al zijn deze volwassen mensen dan uw kin deren. Lees nooit brieven, die u bestemd zijn. Als uw andere getrouwde kinderen, die bijna altijd bij u op bezoek komen, dit óók eens een enke le maal doen bij het echtpaar waarbij u inwoont, trek dan niet een lang gezicht, als u er niet bij gevraagd wordt. Oma's van zeventig mogen en kunnen nooit van haar vijf tigjarige dochter bij wie zij in wonen. eisen, dat deze nét zo teruggetrokken gaat leven als zij dit doet. Een vijftigjarige staat nog middenin het volle mensenleven, heeft meer be hoefte aan het gemeenschapsle ven, ontspanning enz. U mag van hèèr niet eisen, dat zij stil letjes bij u gaat zitten schrompelen vóór haar tijc Ja Oma's, de aan u gestelde opgaven zijn niet zo gemakke lijk. Hoe minder egoïst u bent, des te lichter zullen zij u val len. En dit is het Wonder: hoe méér u blijmoedig weet terug te treden, hoe méér u leert te zwijgen, waar spreken van u niet gevraagd wordt, des te meer licht zal er van u uitstra len. Dan pas bent u één van dié Ouden over wier wijsheid de bijbel ons spreekt, omgeven met die glans der eeuwigheid de jongere generaties grote liefde en eerbied het ifd buigen. MARGARITHA ls mij on moge hik op Iedere brief af zonderlijk ln te gaan. Het is hier ook niet de plaat* om een theologisch vijandig schreven, voor hun brieven. Maakt van uw hart geen moordkuil 1 nen. a.u.b., maar blijf ook ln uw brieven: mid- Christen. Het ls voor mij goed. om te we ten wat er onder u leeft Wij kun- gauw nen alUjd van elkaar leren. Tot u het vermijding van nog méér misver- e «tand wil Ik hier even duidelijk zeggen dat ook ik overtuigd ben de noodzakelijkheid R ze ls onlosmakelijk verbon- het grote gebod: God lief Maar c te hebben te als onszelf Wie, die geen nieuw hart van God gekregen heeft, kin dat? Niemand Immers? Wél voel ik mij geroepen, hen, die mij zo vijandig schreven, die zich tekend) ernstig brieven waren niet onder waarschuwen. de Geen hjs, toen mij op aarde aanzien van hoeren en tollenaren I Wat twee mensen mij schreven over koning Salomo en de koningin van Scheba noem lk niets minder dan Godslasterlijk. Hebt u nooit ge- hoordA w<* J"u' <»ver de koningin van Scheba Mi? „De koningin van hei Zuiden zal in het oordeel optre den met dit geslaoht en het veroor delen want üj ls gekomen van de einden der aarde om de wijsheid van Salomo te horen en zie, meer dan Salomo ls Mer." (Matth 12:42) Dit zei Jezus tegen die „vrome" schriftgeleerden en Farlzeeén! En voorts ai gooit u me nog zó veel vervloekingen naar m'n hoofd, al verzoekt u duizendmaal onze hoofdredacteur mij oneervol ontslag te geven, niemand ter wereld kan my Gode zij dank de blijdschap van m n geloof ontnemen Door de genade van Jezus Christus mag ik mij een kind van God weten en nie mand uwer zal mij van Hém af kun nen trekken. Ook zij niet. die mij van een Okke Jagerlaans Christen dom betichten. Wat ls dat voor een Christendom?? Hoewel ik hem per soonlijk niet ken kan lk God toch danken voor het klaar profetisch ge tuigenis dat OH kind van God. zo- wel in zijn preken alt ln zijn ge dichten laat horen. MARGARITHA

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1958 | | pagina 17