JHeutue £d!tsrl)e (foumnl HEEL FRANKRIJK HOUDT DE ADEM IN donder socialistische steun zal De Gaulle wellicht stranden Langdurig overleg onder dreiging van een burgeroorlog )nzekerheid duurt voort Coty doet het werk Censuur en caricatuur eenhogedunk an De Gaulle Socialisten draaien nu langzaam bij Duikboot zonk na aanvaring Nieuwe spanning na gevechten Tunesië vraagt spoedzitting van de Veiligheidsraad Zes juni in het vervolg internationale melk dag Koffieconflict is opgelost VRIJDAG 30 MEI 1958 BUREAUS: Steensiraat 37. ADVERTENTIES: 0-20 per millimeter. Familieberichten 0.18 per millimeter. (Bij contract belangrijke korting.) Postrekening 58936. LUR1STEHJK-NATIONAAL DAGBLAD Foor Leiden en Omstreken Negenendertigste jaargang no. 11271 „$tanhttstirb myo in tegbenspoct" Ned. schoenen zijn erg gewild Zie pagina 5 PARIJS, hedenmorgen. TANDAAG. zo kondigden alle Franse ochtendbladen aan, moet de grote beslissing vallen; „heel Frank- k houdt zijn adem in". Onafgebroken vergaderden de |en van de Nationale Vergadering vannacht, om te erleggen of zij generaal Charles de Gaulle zullen tepteren als premier met „volledige bevoegdheden", irgeefs wachtte men vanmorgen op de uitslag, het n nog slechts een kwestie van enkele uren zijn. it werden echter verschillende uren. Ondanks de )te druk die van alle kanten op hen wordt uitgeoe- 3e belangrijkste beslissing waarop men wacht, is ongetwijfeld die van socialisten, die met hun 95 stemmen in het parlement de doorslag kun- geven. Zonder socialistische steun zal de generaal vermoedelijk stran- op de rotsen van de keiharde communistische oppositie. De commu- ten hebben 142 zetels, terwijl zij zeker op acht meelopers kunnen reke- L De Nationale Vergadering telt totaal 596 zetels. President Coty deelde imorgen mee, voornemens te zijn overleg te plegen met de leider van de jialisten, oud-premier Guy Mollet, en met andere leiders van de niet- nmunistische partijen, onder wie de demissionaire premier Pflimlin en Heider van de conservatieven Antoine Pinay. Coty zal naar men aan- >mt de macht van zijn presidentschap en zijn prestige geheel in de strijd rpen om te bereiken dat De Gaulle er komt. Hij is er vast van overtuigd i alleen de generaal de dreigende burgeroorlog kan voorkomen. iE GAULLE zelf is weer thuis en neemt in het geheel niet aan de strijd voor zijn kandidatuur deel. Normaal plegen Frknse formateurs in dergelijke situaties k te onderhandelen met andere politieke leiders. Generaal De Gaulle behoeft dit Ier niet te doen: de President van de Franse republiek heeft zich persoonlijk voor .strijdwagen gespannen en doet nu al het werk. loor deze manier van werken is het nog In het geheel niet bekend wie zitting zul- hebben in een eventueel kabinet-De Gaulle. Er zijn in de pers geen veronder- Bngen in die richting gedaan en het is trouwens niet eens zeker dat generaal De llle er een ministerraad op na zal willen houden. fend, hebben de afgevaardigden nog niet kunnen be sluiten wat zij moeten doen. Hun druk en langdurig overleg doet wat onwerkelijk aan in een land dat zich naar president René Coty gistermiddag verklaarde aan de rand van een burgeroorlog bevindt. Boven dien is er de dreiging van Coty, dat hij zal aftreden wanneer men generaal De Gaulle niet als premier aanvaardt. (Op pagina vijf van dit blad vindt men de volledige tekst van de indrukwekkende rede, die de President gistermiddag in de gezamenlijke bijeenkomst van Nationale Vergadering en Raad van de Republiek liet uitspreken.) jeraal De Gaulle heeft zijn eisen fls duidelijk naar voren gebracht, teravond reikte hij een schrifte- 6 verklaring uit aan de journa- ên waarin hij de voorwaarden t het aanvaarden van het pre- ■schap opsomde: ieb de eer gehad een bespreking te met de heer Réné Coty. Op van de president van de repu- lek heb ik meegedeeld onder welke orwaarden ik op dit beslissende ogen- Ik in het lot van ons land. de rege- Igeverantwoordelijkheid op mij zou regering, zodra deze door de Natio- De Franse bladen zien er alles behalve aantrekkelijk uit met Ie open ruimten, die de cen- luur heeft doen ontstaan. Le Figaro heeft daar nu een op- ossing voor gevonden. Alle ipen ruimten in het blad wer- len vanmorgen gevuld met tleine caricaturen van Albert Sazier, de minister van voor- Schting in het demissionaire Cabinet, de man dus, die de iensuur liet instellen. Vergadering i6 aanvaard, dient een bepaalde periode de volledige Yoegdheden te krijgen die nodig zijn I in de huidige ernstige toestand han- lend te kunnen optreden, lts zou, in overeenstemming met een ocedure die in de huidige grondwet (schreven is, de regering een mandaat geven moeten worden om het land resident Worosjilof: Ik aanvaard De Gaulle als hij iets ds voor Frankrijk betekent. Wan- r zijn verschijning op het inter- ionale politieke toneel echter tr spanning in Frankrijk bete- it, die ook tot een verslechtering de betrekkingen tussen ver- tidene volken kan leiden, dan ik tegen zijn terugkeer in de po lk gekant." Aldus verklaarde gis- ivond de Russische president tosjilof in een commentaar op de Curtenissen in Frankrijk. De Pre- t voegde eraan toe goede rede- toe hebben om te geloven dat De «Hes terugkeer Frankrijk meer lad dan goed zal doen. door middel van een referendum de grondswetswijzigingen voor te leggen die noodzakelijk zijn wat betreft de scheiding en het evenwicht van mach ten en de betrekkingen tussen de Fran se republiek en de daarmee verbonden volken. Het zou mij ndet mogelijk zijn, de leiding gevende taak te aanvaarden tenzij deze onmisbare voorwaarden vervuld wor den op basis van een vertrouwen op brede gTondslag ten behoeve van de veiligheid van Frankrijk, zowel de 6taat als de republiek. Om zulk een nationale mis6ie te volvoe ren, zal ik zonder twijfel kunnen reke nen op de volle medewerking en be sluitvaardigheid van het gehele Franse volk. De gebeurtenissen die zich thans bij on6 aandienen zouden van de ene dag op de andere tragisch kunnen worden. Het is bijzonder urgent de nationale eenheid opnieuw te vestigen, de orde in de staat te herstellen en het openbaar gezag in overeenstemming te brengen met het niveau van de hieraan verbonden plich ten." Eerder op de dag werd de brief gepu bliceerd, die generaal De Gaulle gisteren schreef aan Vincent Auriol, in antwoord op zijn brief van 26 mei. In deze brief schrijft De Gaulle o.a-. dat hij had voorgesteld langs wettelijke weg een regering te vormen, die volgens hem de eenheid en de discipline zou kun nen herstellen en de aanvaarding van een nieuwe grondwet bevorderen. Ik stuitte echter op een vastbesloten tegenstand van de nationale vertegenwoordiging, al dus generaal De Gaulle. „Aan de andere kant weet ik, dat in Algerije en in het leger de toestand van de geesten zodanig is, dat.de afwijzing van mijn voorstel de dijken dreigt te doen breken en het bevel te doen onder gaanschreef generaal De Gaulle. Nadat Coty's boodschap gistermiddag was voorgelezen, bezocht De Gaulle de President om hem zijn wensen kenbaar te maken. Een van de vergaande vol machten die De Gaulle verlangt is, dat het parlement voor de tijd van een jaar naar huis zal worden gezonden. Het gesprek duurde vijf kwartier. On derwijl had zich een grote menigte voor het Elysée verzameld, die in spreekkoor riep „De Gauile aan de macht". Toege juicht door de duizenden vertrok de ge neraal weer naar zijn dorp om de gang van zaken verder af te wachten. Le Troquer speelt duistere rol In het museum Fodor aan de Keizers gracht te Amsterdam heeft de voor zitter van het Prins Bernhardfonds, prof. mr. G. J. Wiarda (links), de kunstprijs voor de sport 1958 uit gereikt aan de heer H. Fiedler voor zijn schilderij gewijd aan de voetbal sport (dat men op de achtergrond ziet). Deze uitreiking viel samen met de opening van een tentoonstelling van kunstwerken bet-ekking hebbende op sportmotieven. OM ELF UUR vanmorgen kwamen de leiders van de Franse socia listen bijeen, om zich nu eindelijk uit te spreken over hun houding ten aanzien van generaal De Gaulle. Bij het ter perse gaan van deze editie was de uitslag van het gesprek nog niet bekend, maar het leek wel ze ker dat zij het voorbeeld van hun voorman. Guy Mollet, zullen moeten volgen en zich achter de generaal zullen plaatsen. Terwijl gisterochtend een groot deel van de socialistische afgevaardigden zich nog met overtuiging uitsprak tegen het „gevaar-De Gaulle", waren zij tegen nacht toch zover dat Mollet opdracht kreeg rechtstreeks contact met de gene raal op te nemen teneinde „de volledige waairheid" omtrent zijn bedoelingen Het partijbestuur aanvaardde dit vo stel van Max Lejeune, een aanhanger de rechtervleugel van de partij en evi als Mollet een voorstander van De Gaulle, nadat het duidelijk was geworden dat do voorzitter van de Nationale Vergadering. Amdré le Troquer, eveneens een socialist, de socialistische fraotie een onjuiste versie Generaal De Gaulle ging gisteravond weer terug naar zijn woonplaats, had ®°Keven van het gesprek, dat hij om het verdere verloop der gebeurtenissen at te wachten. President Coty dt H^,bhefc°SÜ™ heeft zijn taak voor een groot deel overgenomen. woensdagnacht met De Gaulle had gehad! De Amerikaanse duikboot Stickelback, met 82 opvarenden aan boord, is vanmor gen vroeg gezonken na een aanvaring mei de torpedobootjager Silverstein. Alle op varenden konden worden gered. De duik boot zonk dertig kilometer te.i zuidwes ten van de haven van Pearl Harbor. Het water is daar 2,7 kilometer diep. jV"A URENLANGE VUURGEVECHTEN tussen Fransen en Tunesiërs J N en na aanvallen van Franse B-26 bommenwerpers op doelen in Zuid- Tunesië, heeft de spanning tussen beide landen, die de laatste dagen voortdurend gestêgen was, zich gisteravond ontladen in een Tunesisch verzoek aan de Veiligheidsraad onmiddellijk bijeen te komen ter behan deling van een klacht over Franse agressie. Reeds maandag had president Bourguiba aangekondigd, dat hij een nieuwe behandeling zou vragen van de Tunesische klacht inzake de aanval van de Fransen op het dorp Sakiet. Tunesië had deze klacht laten rusten in afwachting van de goede diensten die Engeland en de Verenigde Staten in de kwestie van de Frans-Tunesische geschil len zouden verlenen. Indien de toestand ernstiger werd, zou Tunesië zich opnieuw tot de raad wenden, werd toen gezegd. De goede diensten werden geschorst, toen de Franse regering van Gaillard viel. Tunesië heeft er zich ook over beklaagd, dat de spanning tengevolge van de voort gezette aanwezigheid van de Franse troepen in het land, de vrede in Noord- Afrika in gevaar brengt pen gisteren vijf uur lang in een gevecht gewikkeld geweest Een Tune sische woordvoerder verklaarde dat Franse patrouille trachtte een wegver sperring te doorbreken. Toen de Tune siërs weigerden de barricades op te rui men, openden de Fransen het vuur, het geen door de eerstgenoemden werd be antwoord. Van eventuele slachtoffers is nog niets bekend. Later op de dag werden gedurende vier uur doelen in het zuiden van Tunesië door bommenwerpers van het type B-26 aangevallen. De vliegtuigen hadden hun bases in Algerije. Er waren, volgens de Tunesische woordvoerder, veel doden en gewonden gevallen. De bommenwerpers zouden dezelfde kentekenen gedragen hebben als de toestellen, die de aanval op Sakiet uitvoerden. Diplomatieke waarnemers in Tunis zijn van mening, dat het voor de hand liggende gevolg van een nieuw de bat in de Veiligheidsraad het voort zetten van de Brits-Amerikaanse goede diensten zou zijn. Men neemt aan, dat de Veiligheidsraad zaterdag oj maandag bijeen zal komen. Ook Franse klacht Inmiddels heeft Frankrijk het Tunesi sche voorbeeld gevolgd en eveneens een klacht ingediend bij de Veiligheidsraad. Tunesië wordt ervan beschuldigd her haaldelijk de „modu6 vivendi" voor het stationeren van Franse troepen in Tune sië te hebben gebroken en herhaaldelijk de Franse klacht over Tunesische hulp aan Algerijnse opstandelingen. Van zijn kant heeft Frankrijk, aldu6 de klacht, de akkoorden steeds geëerbiedigd. De Vei ligheidsraad wordt verzocht de klacht op de eerstvolgende bijeenkomst te bespre ken. (Van een onzer verslaggevers) TNE ZESDE JUNI zal met Ingang va jaar de „Internationale Melkdag" z(Jn. De dag zal gevierd worden onder de leus „Melk Is gezondheid". In ons land zullen 30.000 affiches worden verspreid, die de aandacht vestigen op de internationale melkdag. De minister van landbouw dr. Ir. A. Vondeling, zal 's avonds van tot 8.10 uur voor de radio spreken ook de televisie zal programma's uitzen den die in het teken van de melk staan. (Van onze sociaal-econom. redactie.) TVE KOFFIE-TEXTIELOORLOG is ten einde. De tien organisaties, die betrokken waren bij het conflict, hebben een compromis bereikt. Behalve de drie kruideniersorga nisaties gold het conflict de drie or ganisaties van detaillisten in huis houdelijke artikelen en vier organi saties van textieldetaillisten. De bei de laatste groepen zullen nu op korte termijn de verkoop van koffie en thee staken. Gedacht wordt aan een uitloopperiode an ten hoogste een maand. Op verzoek in alle partijen is de heer H. de Mooy, xarzltter van de Chr. Middenstandsbond a yoorzitter van de commissie v leg van de drie middenstandsbonden, als bemiddelaar opgetreden en hij heeft de onderhandelingen tot een goed einde ge- Het gesprek dat maandenlang slepende is gehouden en een moeizaam verloop had, dus ten slotte toch met succes bekroond Het koffie-textielconflict heeft bijna een jaar geduurd. Portugal. De beide óppositie-kandida- :n voor de Portugese presidentsverkie zingen generaal Delgado en dr. Vi- cente zijn overeengekomen, dat dr. Vi cente zich zal terugtrekken ten behoeve n generaal Delgado. (Advertentie) bvoor de inrichting van uw woninc POOLTAPIJTEN BOUCLÉ VASTE VLOER BEDEKKING VELOURS MODERNE DRUKSTOFFEN Aan de nationale melkdag werken dit jaar reeds mee. Engeland, Zweden, Fin land, West-Dudtsland, Nederland, België, Luxemburg, Zwitserland, Oostenrijk, Spanje en India. Ieder land zal op zijn manier propaganda maken voor een gro ter verbruik van melk, het wereldvoedse) nummer één. MeLk is immers een univer seel voedsel, dat ongeveer zestig bouw stoffen heeft zoals eiwitten, fosfor, kalk en mineralen. De affiche, gekozen uit 37 inzendingen, is ontworpen door de Duitser Peter Stall- forth. In ons land zal de plaat worden aangebracht in wachtkamers van artsen, in 2200 scholen, winkels en op melkwa gens. De tekening laat een wereldbol zien met een gestyleerde arm en hand, ge vormd door de nationale vlaggen, die naar een glas melk reikt. Er zullen op 6 juni excursies naar BULTHUIS botermarkt 23 velfabrieken worden gehouden. Op de Expo te Brussel zal gratis melk worden geschonken. In Den Haag, waar de internationale melkdag samenvalt met de tentoonstel ling van het Ned. Zuivelbureau, zullen aan de rijdende milkbar gratis glazen melk verkrijgbaar zijn. Dit alles, omdat over de wereld te wei nig melk wordt gedronken. „Drink per man driekwart kan" is nog niet bereikt. De Nederlander drinkt nauwelijks een halve liter en komt daarmee op de 7de plaats van de internationale ,,melklij6t". Bovenaan staat Nieuw-Zeeland. Onderzoekingen op scholen hebben aan getoond. dat kinderen die voldoende melk drinken, lichamelijk en geestelijk een grote voorsprong hebben op kinderen die te weinig melk krijgen. Het is dus ok in ons land! niet overbodig propaganda te maken voor een groter melkverbrulk. Gebleken I* zelfs, dat er kinderen èn volwassenen z(jn, die niet weten wat melk precies is. B(J een excursie van grotere schoolkinderen in Rotterdam vroegen en kele jongelui of z(j de machine mochten zien, die van water melk maakt. Z(J wls- niet beter of melk was iels, dat geheel machinaal werd gefabriceerd, zonder dat een koe ub te pas kwam Le Troquer had kennelijk, aldus meldt Reuter gezegd, dat de generaal het parle ment voor onbepaalde tijd naar huis wil de sturen, terwijl De Gaulle duidelijk had verklaard slechts één jaar aan de macht te willen blijven en daarna in elk geval van het toneel te willen verdwijnen. Het is nu duidelijk geworden, dat de vera* van Le Troquer, ongetwijfeld bedoeld om de kansen van de generaal te niet t« doen, de oorzaak is geweest van de vijan digheid van de socialisten tegenover do generaal. Het bestuur van de socialistische partij hechtte ook met 58 tegen 28 stemmen zijn goedkeuring aan de brief, waarin oud-president Auriol De Gaulle verzocht had „de oproerige beweging" te verwer pen en zodoende een spoedige overeen stemming met Franse leiders over een be perkt program mogelijk te maken. Door de inhoud van deze brief te onderschrij ven heeft het bestuur de weg naar een verzoening tussen de soaiali9ten «n Do Gaulle geopend. Verklaring Delbecque: Algerijns comité wil blijven, ook onder De Gaulle T~\ELBECQUE, de vice-voorzitter van het Algerijnse comité van nationaal welzijn, heeft gisteren wat sabelgekletter laten horen. Hij zei a) dat het Franse leger in Algerije gereed staat om zo nodig tot han delen over te gaan („om te helpen generaal De Gauillaan de macht te brengen"); b) dat hij adhesiebetuigingen van 120 comité's van openbaar welzijn in Frankrijk ontvangen had en dat hij aannam, dat er nog wel meer zouden zijn; c) dat het landelijke Algerijnse co mité van openbaar welzijn zou blijven bestaan, ook nadat in Pa rijs een wettige regering zou zijn gevormd. In het Pyreneeënstadje Ta roue heeft gie- ternartit een comité van openbaar wel zijn zijn aanhankelijkheid aan de Al gerijnse gaullisten betuigd. Alle arbei ders, die raar hun werk gingen, kre gen strooibiljetten met de opwekking zich aohter het comité te scharen. Toen het nieuws goed bekend werd, or ganiseerden 2000 arbeiders een demon stratie, waar geroepen werd „De Gauilo komt er met door". Haastig verklaarde toen het comité, dat men niet wilde proberen de macht van de plaatselijke autoriteiten over te nemen- Men had slechts een psychologische reactie in de openbare mening in het leven wil len roepen De regering van Marokko heeft de gou verneur van de provincie Oud Ja ge machtigd op alle F ranse troepenbewe gingen toezicht te houden. De vrijheid van de Franse eenheden in Marokko is tot nu toe niet beperkt. De provincie Oud Ja grenst aan Algerije. ZONNIGE PERIODEN De Bilt verwacht tot morgenavond: Aanvankelijk enkele ver- spreid voorkomende buien. Morgen zonnige perioden. Zwakke tot matige zuidelijke wind. Dezelfde temperaturen 'TV *Is vandaag of Iets lagere. ZON EN MAAN 31 mei: zon op 4.27, onder 20.48, maan op 19.10, onder 3.38. 1 Juni volle maan. HET WEER EN EUROPA Hnppnrten hedenmorgen 7 uur i.f

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1958 | | pagina 1