JlieutPC £eütsri)e (üimrant FRANSE DEMOCRATIE IN GEVAAR Noodtoestand: afwijzing van aanbod generaal De Gaulle Bezorgdheid in Y.S. over de Libanese opstand Wil® 111; DAG Crisis Parijs-Algiers is nog aanmerkelijk verscherpt Burgeroorlog dreigt Nixon terug in Ver. Staten lil VRIJDAG 16 MEI 1958 BUREAUS: Steenstraat 37. Directie. Redactie. Abonnementen- Advertentie-afdeling Tel. 31441. ADVERTENTIES: 0.20 per millimeter. Familieberichten 0.18 per millimeter. (Bij contract belangrijke korting.) Postrekening 58936. Negenendertigste jaargang no. 11260 CHRIST ELI J K-IS AT ION AAL DAGBLAD Voor Leiden en Omstreken „^tanhmstirij is qI myo b<rt ia tegijc CHRISTEN jeugd Zie pagina 7 TNE HELD uit de Tweede Wereldoorlog, generaal De Gaulle, heeft de ernstige crisis in Frankrijk aan merkelijk verscherpt door zich aan te bieden als leider van de republiek. De verklaring van de 67 jaar oude generaal, die jarenlang een diep politiek stilzwijgen had bewaard, sloeg als een bom in. De reeds geconsig neerde troepen bezetten alle strategische punten in het onrustige Parijs om demonstraties voor of tegen De TNE VERKLARING van De Gaulle is hierom zo verontrustend, omdat hij U de moeilijkheden van Frankrijk heeft geweten aan het bestaande re geringsstelsel. Van hem is bekend, dat hij grote, haast dictatoriale bevoegd heden voor zich opeist en het parlement voor een zekere tijd met vakantie zal sturen. Wanneer De Gaulle aan de macht komt kan dit het einde bete kenen van de Vierde Republiek. De Gaullc kan legaal de leiding van Frankrijk op zich nemen, wanneer de re gering aftreedt of ten val wordt gebracht. Een tweede mogelijkheid is een staats greep, die de generaal zeker door zijn verklaring in de hand heeft gewerkt. In regeringskringen bestaat namelijk de vrees dal, na al die moeilijke jaren, de publieke opinie in hem de redder van Frankrijk zal zien. Wanneer dit het ge val is zal het voor De Gaulle niet moeilijk zijn de macht over te nemen. Premier Pflimlin. die zijn kabinet eei? hechtere basis heeft gegeven door de socialist Mollet tot vice-premier te be noemen (de conservatief Antoine Pineau heeft deze functie geweigerd) is evenwel niet van plan te wijken. In zijn krachtige proclamatie, waarin hij de noodtoestand aankondigt, zegt de premier nadrukke lijk dat de regering alles zal doen om de toestand het hoofd te bieden. Leve De Gaulle Generaal De Gaulle heeft zijn opzien barende verklaring afgelegd, nadat do i franse opperbevelhebber in Algerije, do leider van de „tegenregering" daar, had verklaard, dat hij slechts zijn macht wil de overdragen aan een minister, die ls afgevaardgd door een regering, geleid door generaal De Gaulle. Voor 'n enthousiaste menigte had Salan zijn toespraak beëindigd met: „Ik ben Gaulle de kop in te drukken. De nieuwe premier Pflimlin reageerde door mee te delen, dat hij vandaag bij de Nationale Vergadering een wetsvoorstel zal in dienen om de noodtoestand in Frankrijk af te kondigen en van de Assemblee toestemming te vragen een aantal „subversieve rechtse organisaties", die bestaan uit aan hangers van De Gaulle, te ontbinden. i de u mij Algerijnse bodem, deze heilige bodem, begraven. Lang leve Frans Algerije, lang leve Frankrijk, lang leve De Gaulle". Deze toespraak was een van de weinige bewogen momenten in Algerije, waar het de afgelopen dagen vrij rustig is geble ven, terwijl de „tegenregering", het cen trale comité voor openbare veiligheid, zijn macht verder consolideerde. Alleen ontstond in Algiers nog enorme geestdrift, toen de verklaring van De Gaulle werd voorgelezen Deze verklaring, ïen luitenant van het leger. Is be-! slissend voor onze actie. Parijse reacties Geheel anders was de reactie in Parijs. Daar was men zeer ontsteld. Deze ver klaring betekende immers, dat de crisis krachtmeting is geworden De Franse militaire leiders in Alge rije staan hier bij het oorlogsmonu ment in Algiers. De foto werd geno men kort voordat zij overgingen tot de oprichting van het comité voor de publieke veiligheid. Op de voorgrond: links-midden generaal Salan, opper bevelhebber der Franse troepen in Al gerije. Achter hem links staat admi raal Auboyneau, achter deze is gene raal Allard met baret zichtbaar, rechts achter generaal Salan staat generaal Jouhaud van de Franse luchtmacht en achter deze generaal, iets naar rechts, ziet men generaal Massu. commandant der parachutisten. parlement en de generaal, die de gehele macht gedurende twee of drie jaar voor zich zal opeisen en het parlement in die tijd naar huls zal sturen. Het accepteren van het aanbod bete kent het loslaten van grondwettelijke rechten en wellicht het einde van de Vierde Republiek. Het verwerpen van het aanbod betekent een verheviging van de actie tegen de wettige regering djor de leiders in Algerije. En in beide ge vallen is het gevaar van een burger oorlog niet denkbeeldig. De eerste reacties van de politieke par tijen waren dan ook scherp tegen De Nieuw-Guinea moet betalen In het geschil tussen het gouvernement van Nederlands Nieuw-Guinea en de re der Van den Bos over het kustvaartbe- drijf heeft de arbitragecommissie heden beslist, dat het gouvernement de exploi tatie-overeenkomst op 1 maart onrecht matig niet is nagekomen, en dat het aan de reder schadevergoeding moet uitkeren, te verminderen met hetgeen de reder bij afwikkeling nog verschuldigd zal zijn. Voorts is de mogelijkheid van een schik king opengelaten. Hoofdarbiter is prof. mr. P. S. Gerbrandy, voor het departe ment van zaken overzee was arbiter mr. J. H. Hoogesteger en voor de heer Bos mr. K. T. M. van Rijckevorsel. Prins Bernhard vloog tweemaal zo snel als liet geluid Prins Bernard heeft op Hemelvaartsdag van het Amerikaanse militaire vliegveld Palmdale af, (ruim honderd km van Los Angeles) in een f 104-b Lockheed-star fighter een uur lang met een snelheid van ruim tweemaal het geluid gevlogen. Zijn medepiloot was de Amerikaan Ed Brown. Voordien was de Prins als tweede piloot met de Amerikaanse vlieger Herman Salmon in een Lockheed eleotra van Bur- bank bij Los Angeles naar Palmdale ge vlogen. Kinderen konden de Prins niet goed zien Gemeente-autoriteiten van Van couver vfndcn dat de kinderen in deze Canadese stad niet voldoende gelegenheid hebben gehad print Bernhai rige week een bezoek bracht. De auto. waarin de Prins gezeten was. reeds daarvoor namelUk te snel Wethouder Anna Sprott zei: „Als onze Koningin Nederland bezoekt, wordt er zo langzaam gereden dal ze naar iedereen kan wulven eD ledereen haar kan zien". En haar collega Reg Atherton vertelde dat de auto van de Prins en de escor terende politievoertuigen zijn bu reau op Broadway waren gepas seerd met een snelheid van naar schatting tachtig kilometer. Hij zei dat de politie te Vancouver al te vaak op een dergelijke manier vooraanstaande bezoekers escor- Gaulle gericht. Men was zeer verontwaar digd en ervan overtuigd, dat de actie in Algiers reeds lang tevoren was voorbe reid. Aanhangers van De Gaulle, onder wie enkele parlementsleden, zouden do staatsgreep hebben georganiseerd. Intussen heeft premier Pflimlin zijn eerste maatregelen tegen de Gaullisten genomen. Hij heeft niet minder dan vier organisaties doen ontbinden, waaronder zich de revolutionaire volkspartij en de beweging „Jonge Natie" zich bevinden. Deze partijen hebben onlangs in Parijs betogingen gehouden. Deze maatregelen hebben echter niet verhinderd dat een organisatie van oudstrijders (parachutisten), die ongeveer 125.000 leden telt, vanmor gen zijn volle steun aan generaal De Gaulle heeft toegezegd en verklaard zijn aanbod om de macht over te nemen te zullen steunen. Bommen De Paryse politie heeft vandaag be kendgemaakt dat bommen zijn gevonden in de ministeries van economische zaken en binnenlandse zaken. Speciale ploegen werden vanmorgen naar de ministeries gezonden om de projectielen onschadelijk te maken voordat het personeel arriveer de. De afgelopen nacht ontplofte woning van premier Pflimlin een plastiek bom. Er werd echter geen schade aange richt Oplichtingszaak van allure Scotland Yard ds een uitgebreid onder zoek begonnen naar een oplichtlngszaak, waarmee een bedrag van ongeveer vijf miljoen gulden gemoeid zou zijn. Het derzoek zal gericht zijn op de activiteit van een veertigtal ondernemingen met it totaal een kapitaal van ruim dertig mil joen gulden. Deze ondernemingen zijn ge associeerd aan een groep van z schappijen waarvan de noteringen op de beurs zijn stopgezet op order van de raad van <le effectenbeurs. Men meent dat het onderzoek zich zal uitstrekken tot Neder land, Zwitserland en Zuid-Amerika. Het onderzoek is op gang gebracht door oen klacht vanwege de maatschappij „United Panati" over het verdwijnen van fondsen van die maatschappij tot een be drag van ongeveer drie miljoen gulden. Deze foto's geven wel een karakteris tiek beeld van de grote onrust in de Franse hoofdstad. Bij de regeringsge bouwen hebben duizenden gedemon streerd en de politietroepen hadden de handen vol om orde en rust te doen terugkeren. Dat men zich niet ontzag politiemannen te molesteren, toont de onderste foto. Oorlogsschepen vertrokken uit Gibraltar Ïj^VEN LEEK HET EROP, dat de regering van Libanon de wanordelijke J toestand in het land meester was. Regeringstroepen slaagden name lijk erin, het gebied van Beid al Din van rebellen te zuiveren. Betogers trachtten daar de zomerresidentie van president Sjamoen te bezetten, maar zijn daar niet in geslaagd. Thans worden echter nieuwe ongeregeld heden gemeld. In het noorden van Libanon zijn gevechten aan de gang tussen lucht- en landstrijdkrachten en ongeveer duizend opstandelingen, die zich op een vliegveld hebben verschanst. Deze rebellen zijn voor het merendeel uit Syrië afkomstig. Men verwacht, dat premier Sami el Solh vandaag het parlement om extra bevoegdheden zal vragen, om aan de verwarde toestand in het land het hoofd te bieden. President Sjamoen heeft tot nu echter ,11e voorstellen om een geheel uit mili tairen bestaand kabinet de regeringsmacht i doen overnemen, van de hand gewezen. De wanordelijkheden, die in de afgelo pen week het land teisterden hebben tot je aan meer dan zestig mensen hei leven gekost, terwijl ruim 250 zijn ge- rond. Het aantal slachtoffers neemt nog >e. Gisteren nog werd in het centrum van Beiroet een bom geworpen, waarbij negen personen om het leven kwamen. Onmid dellijk na de aanslag echter waren hon derden militairen op de plaats des onheil» aanwezig. Het centrum der ongeregeldhe den is nu meer naar het Noorden ver plaatst. Volgens 't onder gezag van de Egyptische regering staande persbureau voor het Midden-Oosten is aan de Libanese kust in Tripoli een bloedige strijd ontbrand tussen het volk en het leger, waarbij het leger het onderspit zou delven Amerikaanse vloot Amerika schijnt niet helemaal gerust t» zijn over het verloop der gebeurtenissen President Eisenhower heeft de toestand ernstig genoemd, maar hierop verder met geen woord commentaar geleverd. Wel heeft het Amerikaanse ministerie van ma rine woensdag bekend gemaakt, dat de omvang van de Amerikaanse amfibische strijdmacht op de Middellandse Zee tijde lijk zal worden verdubbeld. Volgens een woordvoerder der marine staat dit besluit echter niet in verband met de toestand ln Libanon. Hel gevolg van deze maatregel zal zijn, dat de Amerikaanse amfibische strijdkrachten nu uit ongeveer 36.000 ma riniers aan boord van 11 schepen zal be- Waar de extra schepen met marinier» heen worden gedirigeerd, is niet bekend Uit antwoorden op vragen van verslag gevers is echter gebleken, dat de amfibi sche strijdkrachten niet zullen opereren met oorlogssohepen van de Amerikaans* zesde vloot in het centrale bekken va Middellandse Zee. Gisteren werden de eerste van de Amerikaanse oorlogsschepen bij de noordoost-kust van Cyprus waar genomen. Het Britse ministerie van defensie heeft woensdagavond te Londen meegedeeld, dat er van 19 tot 24 mei tussen Gibraltar en de Dardanellen twee grootscheeps» marine- en luchtmachtoefeningen zullen worden gehouden, waaraan Britse, Franse. Amerikaanse, Italiaanse en Turkse sche pen en vliegtuigen zullen deelnemen. Een aantal Amerikaanse oorlogsschepen, dat dinsdagavond in Gibraltar aankwam, i» woensdag onverwachts weer vertrokken. Men neemt aan, dat dit in verband staat met de te houden oefening. Uitrusting De Amerikaanse leverantie van politie- uitrusting aan Libanon wordt intussen versneld, aldus een mededeling van het state department. Amerika levert derge lijk materiaal al sinds 1956 krachtens een hulpprogramma. De leveranties betreffen geweren, munitie, pistolen, traangas etc. Of. zoals een woordvoerder van het Ame rikaanse ministerie van buitenlandse za ken het zei: „Materiaal dat gewoonlijk gebruikt wordt om relletjes de kop ln drukken." De K.L.M. heeft meegedeeld, dat de landingen van haar toestellen op de inter nationale luchthaven wan Beiroet gewoon doorgang vinden. Nasser solidair met Moskou President Nasser van de Verenigde Arabische Republiek heeft zich met be trekking tot de meeste Internationale problemen, die tussen het oosten en ten bestaan, solidair verklaard met Rus land. Dit blijkt uit een gemeenschappe lijke verklaring van Nasser en Chroesj- tsjef, diie aan het einde van het bezoek van de president aan Rusland is gepubll- In deze verklaring wordt de oorlog Frankrijk tegen de Algerijnen ver deeld en gesproken van de „wettige strijd van de Arabieren in Palestina". Verder spreken de twee regeringsleiders hun on gerustheid uit over de buitenlandse in menging in de binnenlandse aangelegen heden van Indonesië. Ook zijn Nasser er Chroesjtsjef van mening, dat het beleg gen van een topconferentie moet worden verhaast. President Worosjilof, premier Chroesj tsjef en andere Russische leiders hebben een uitnodiging van Rusland om de Ver enigde Arabische Republiek te bezoeken, aanvaard. Rebellen veroveren Boliviaanse stad Santa Cruz De opstandelingen ln Bolivia hebben de bijna 150.000 inwoners tellende Santa Cruz In handen gekregen, zo heeft de regering bekendgemaakt. Ook eer groot deel van de omliggende olierijk! provincie In het oosten van het land Ie in handen van de opstandelingen. De regering maakte bekend, dat nationale opstand, die ln alle steden het land tegelijk had moeten uitbreken, de kop was ingedrukt. Er waren rege ringstroepen naar het gebied van Santa Cruz gezonden. De opstandelingen wer den door de regering fascisten en com munisten genoemd. President Hernan Siles Suazo heeft het opperbevel van de actie tegen de opstandelingen op zicb genomen. Het regeringscommunlqué zegt dat de opstandelingen de president en verschil lende andere regeringsleiders hadden wil len vermoorden Een dynamlctexplosie in een voorstad van Santa Cruz leidde de opstand in. Daarbij werden een kind gedood en vijl mensen ernstig gewond. Franse en Mohammedaanse demonstranten slaagden erin het gouvernementsgebouw in Algiers te bezetten. De foto toont duidelijk dat dit eerst ge lukte na een treffen met de be wakers van het gebouw. Het gelukte de bewakers echter niet met hun traangasbommen de betogers op de vlucht te jagen. Vice-president Richard Ndxon en zijn echtgenote zijn bij hun terugkeer in Washington zo geestdriftig en hartelijk door een enorme menigte ontvangen, als nog maar zelden iemand in de Ameri kaanse hoofdstad is overkomen. Nixon zat in een open auto naast president Eisenhower. De vice-president is tijdens zijn rei» door Zuid-Amerika in enkele republie ken het slechtoffer geweest van kwaad aardige anti-Amerikaanse betogingen. Hij heeft na zijn aankomst een bespreking van anderhalf uur gehad met Dulles, de minister van buitenlandse zaken. President Eisenhower heeft op zijn persconferentie verklaard dat het voor namelijk economische moeilijkheden in de betrokken landen zijn, die de aanlei ding tot de betogingen hebben gevormd. VRIJ KOVD De Bilt verwacht tot mor- genavond: VrU koud weer met enkele buien en plaatselijke opkla ringen. Matige tot krachtige wind tussen noordoost en noord. (Opgemaakt om 11.15 uur) ZON EN MAAN 7 mei: zon op 4.44, onder 20.29, maan op 1.13, onder 19.12, 18 mei nieuwe maan. HET WEER EN EUROPA Rapporten hedenmorgen 7 uur

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1958 | | pagina 1