Jïieuuie $eih5ct)c (Courant
•ulles bezorgd
op
voor aanval
N.-Guinea
KOOPT NEDERLAND SERIE
CANADESE VLIEGTUIGEN?
Chr. democraten
in Den Haag
Gevaar voor Australië en
het gehele westen
Geleide projectielen op
Nederlandse kruisers
hulp
Britse stakers
krijgen
Volksstemming
in Bremen
Nederland weer
beschuldigd
Prins bezoekt
vele fabrieken
Komt Sjah naar Nederland?
,-Hoe ziet het Christendom de
mens in de maatschappij?"
'n TIP VAN BOOTZ
DONDERDAG 8 MEI 1958
BUREAUS: Steenstraat 37.
ADVERTENTIES: 0-20 per millimeter.
Familieberichten 0.18 per millimeter.
(Bij contract belangrijke korting.)
Postrekening 58936.
Negenendertigste jaargang no. 11254
Directie: F. DIE.MER
Hoofdredacteur: Dr. E. DIE MEE
Chef-red.: H. W. J. ENSERINK
LHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
„Stanhttstirb is abrf4rum
myo »o tegqenspott"
Samen werkende
Christenheid
Zie pagina 7
Amerika brengt Indonesië
bij Navo ter sprake
DE AMERIKAANSE REGERING maakt zich bezorgd over de toestand
in Indonesië in het algemeen en over de mogelijkheid van een Indo
nesisch optreden tegen Nederlands Nieuw-Guinea in het bijzonder, heeft
minister van buitenlandse zaken Foster Dulles, gisteren in de vergadering
van de N.A.V.O.-ministers in Kopenhagen meegedeeld.
Een optreden tegen Nieuw-Guinea, zei Dulles, zou niet alleen een gevaar
inhouden voor Australië, maar voor het gehele Westen.
Dit zijn de projectielen waarmee ook Nederlandse kruisers zullen
worden uitgerust: de Terriers, hier gefotografeerd aan hoord van een
Amerikaanse oorlogsbodem.
„Terriers", raketten die enkele malen
sneller zijn dan het geluid
DE NEDERLANDSE kruisers, Hr.
Ms. De Ruyter en Hr. Ms. Zeven
jprovinciën zullen bewapend worden
jnet geleide projectielen. Het hoogte
en afstandsbereik en de trefzeker
heid van het projectiel, dat de Ter
rier is genoemd, zijn voldoende om
(moderne vijandelijke straalbommen-
Het machtige Britse vakverbond, de
Ï.U.C., heeft zich achter de stakende
^utobuschauffeurs en -conducteurs ge-
Iteld, aangezien de staking volgens het
Vakverbond zuiver een gevolg is van de
tegeringspolitiek.
Dit standpunt van de T.U.C. kan tot
gevolg hebben, dat straks ook het trein
verkeer in Engeland wordt lamgelegd. De
Birectie van de Staatsspoorwegen heeft
listeren een eis van de vakbonden, voor
•en onmiddellijke loonsverhoging van de
Jiand gewezen. De 450.000 leden van de
vakbonden eisen een loonsverhoging vaD
M 4 procent, dooh de directie heeft lateD
(Veten dat de eerste twee maanden geeD
(concreet aanbod voor hogere lonen kan
worden gedaan.
Het parlement van de Westduitse
staat Bremen heeft gisteravond een
resolutie aangenomen waarin een
volksstemming wordt goedgekeurd
over de uitrusting van het West
duitse leger met kernwapens. De
sociaal-democraten hebben in Bre-
men een meerderheid
j De bevolking van de staat zal nu wor
den uitgenodigd in een volksstemming
°p 22 juni twee vragen te beantwoorden:
S. Gaat u akkoord met de uitrusting van
het leger met kernwapens? en 2. Vindt
|U het goed dat in Bremen bases voor het
[lanceren van kernprojectielen worden
(Bangelegd.
1 Andere staten, zoals Hamburg. Frank-
Jo rt cn Darmstadt zijn van plan soort
elijke volksstemmingen te houden.
I Bondskanselier Adenauer heeft eergiste
ren gedreigd dat zijn regering de zaak
(voor het grondwettelijk hof zal brengen
jwaar, naar de regering hoopt, een volks
stemming over deze zaak ongrondwettig
kal worden verklaard.
werpers te vernietigen voordat zij
tot een effectieve actie tegen onze
schepen kunnen overgaan. Aange
zien de Koninklijke marine de
nieuwste uitvoering van de Terrier
zal ontvangen, betekent dit, dat onze
kruisers tot 1970 geheel up to date
en voor hun taak bescherming van
de zeeverbindingen berekend zul
len zijn.
De beslissing de Nederlandse kruisers
met geleide projectielen uit te rusten, is
het resultaat van de nauwe samenwerking
tussen de leiding van de marine en de
Amerikaanse „Military assistance advi
sory group" in Den Haag en tussen de
Nederlandse militaire missie in Washing
ton met de autoriteiten in het Pentagon
Amerika zal bij deze bewapening aan
zienlijk in de kosten bijdragen door de
projectielen en de bijbehorende lanceer-
ïnrichtingen te leveren
De kosten van het installeren aan boord
(op Nederlandse werven) zal Nederland
De Terrier Is een raket met vaste brand
stof en wordt met behulp van een radar
bundel naar het aanvallende vliegtuig ge
leid. De snelheid overtreft enige malen
die van het geluid.
Door de uitrusting met deze raketten is
een leemte in de harmonische opbouw van
de Nederlandse zeegaande vloot gevuld.
Deze vloot (het vliegdeksdhip Karei
Doorman, de twee kruisers en de twaalf
onderzeebootjagers) kan door haar bewa
pening met Vliegtuigen, geleide wapens en
ultra-modern automatisch snelvuurgeschut
en haar goede radar een mobiele verdedi
ging in de diepte opbouwen. Zij vormt
een flexibele en zeer mobiele strijdmacht,
die naar de behoeften van het moment
defensief en offensief, verspreid of gecon
centreerd kan optreden over drievierde
van het aardoppervlak. Door haar harmo
nische opbouw, aldus de marinevoorlich
tingsdienst en moderne uitrusting en be
wapening zal zij zowel in een wereldcon
flict als bij lokale ordeverstoringen eeD
zeer waardevolle bijdrage voor de be
scherming van de Nederlandse belangen
kunnen opleveren
De uitvoerige verklaring van de Amc-
Ikaanse minister van buitenlandse za
an over de gebeurtenissen in Indonesië
as voor de Nederlandse delegatie een
errassing. Opvallend was dat Foster
Dulles een buitengewoon goed beeld gaf
m de situatie in Indonesië.
Na Dulles kwam de Nederlandse mi
nister van buitenlandse zaken, mr. J. M.
A. H. Lun6, aan het woord die betoogde,
dat de toestand in Indonesië slechter is
geworden ten gevolge van de uitbreiding
het communisme. Door het succes
tegen de opstandelingen, zei de Neder
landse minister, is de positie van de
communistische partij versterkt.
Afgedankte wapens niet
aanvaard
Een firma te San Francisco heeft de
Indonesische opstandelingen begin april
50.000 half-automatisohe geweren ei
miljoen patronen aangeboden, aldus
gezaghebbend Indonesisch officier
Djakarta. Hij beweerde voorts, dat de
Amerikaanse regering van dit aanbod op
de hoogte wa6- De eerste mededeling
wordt bevestigd door Robert S. en
Hirsch van de American Sales Company
te San Francisco, die echter eraan toe-
voegden geen antwoord op dit aanbod
te hebben ontvangen. Robert zeide. dat
de wapens in Italië onder het bewind
van Mussolini waren vervaardigd en in
vé*t>aritf- -met de standaardisatie in d*
Noordatdawtische verdragsorganisatie wa
ren afgeschaft. Joe zeide nog nu geen
orders van de opstandelingen te zullen
aanvaarden, maar Robert wist dit nog
niet zo zeker.
Ambtenaren van het Amerikaanse mi
nisterie van buitenlandse zaken te Wash
ington noemde de bewering, dat de re
gering van dit aanbod zou hebben ge-
De woordvoerder van het Indonesi
sche leger te Djakarta, overste Pirngadie.
vertelde, dat vliegtuigen uit Formosa
dikwijls boven Men ado kisten met vuur
wapens uitwerpen. Hij had dit gehoord
van de bestuurder ener motorboot, die
uit het opstandige gebied ontsnapt was.
Kernproeven van
V. S. begonnen
De Amerikaanse proeven met kern
wapens op Eniwetok zijn begonnen. De
commissie voor atoomenergie heeft giste
ren bevestigd dat reeds een ontploffing
heeft plaatsgevonden op 28 april.
Deze mededeling werd gedaan nadat
een senator in het Huis van Afgevaardig
den had gezegd, dat een proef met een
kernwapen was genomen. Hij had de
explosie bijgewoond. De commissie voor
atoomenergie wilde de verklaring van de
senator, dat dat de eerste proef was in
een serie van dertig, niet bevestigen.
De kisten zouden Chinese kentekenen
dragen.
De Indonesische premier Djuanda heeft
de Britse ambassadeur en nogmaals de
Amerikaanse ambassadeur bij zich ont
boden. Na het onderhoud met eerstge
noemde zeide hij, te menen, dat de
Britse regering zich zorgen maakt over
de buitenlandse interventie in Indonesië.
Tussen Djakarta en Padang is de ge
regelde luctotdienet hervat.
Zondebok en stokpaardje
van Indonesië
Overste Pirngadie heeft heden te Dja-
:arta de beschuldiging geuit, dat de Ne
derlandse Koninklijke Marine daadwerke
lijk steun zou hebben verleend aan het
optreden der Indonesische opstandelingen
in de Noord-Molukken. Deze woordvoer
der van het Indonesische leger noemds
het duidelijk, dat het optreden der op
standelingen parallel loopt met de kolo
niale belangen van Nederland en dat zil
de actieve steun hebben van de Neder
landse Marino
Dit is de eerste maal dat gesproken
wordt van Nederlandse inmenging.
Tevoren sprak men van de Verenigde
Staten en nationalistisch China. Pirn
gadie beschuldigde ook officiële Phl-
lippijnse instanties van hulpverlening
aan de opstandelingen.
Hij gaf de landing der opstandelingen
op de vliegbasis Morotai toe. Hun strijd
krachten bestonden volgens Pirngadie uit
voormalig personeel der Nederlandse Ko
ninklijke Marine, dat door de opstande
lingen weder is bewapend en zeide, dat zij
worden gesteund door de aanhangers der
republiek Zuid-Molukken, welke repu
bliek steun zou hebben verleend aan de
pogingen van Nederland om zich op
Nieuw-Guinea te handhaven.
De vroegere ambassadeur te Rome,
Rasjid, die zich bij de opstandelingen had
aangesloten, zou pogingen hebben gedaan
om in aanraking te komen met de leiders
dier republiek in Europa. Een andere ver
tegenwoordiger der opstandelingen. Ma-
katita te Londen, zou voldoening hebben
uitgesproken over het feit, dat de B.P.M.
haar bedrijf in Oost-Borneo heeft geslo
ten. Al deze feiten „tonen aan", aldus
Pirngadie, dat de opstandelingen daad
werkelijke steun van de Nederlandse Ma
rine krijgen.
Staatssecretaris Kranenburg die gisteren met minister Staf gefoto
grafeerd werd tijdens het helmendebat in de Tweede Kamer treedt
(nog) niet af. Dit is de voorlopige conclusie welke na de felle discussies
in het parlement getrokken kan worden.
IN DE CANADESE luchtvaartstad
Toronto circuleren op het ogen
blik geruchten, dat Nederland van
plan zou zijn een aantal Canadese
vliegtuigen te kopen van het type
CF-100, Canada's supersonisch jacht
vliegtuig, dat onder alle weersom
standigheden dienst kan doen.
Aanleiding tot deze geruchten is
het bezoek van prins Bernhard aan
Toronto. De Prins bezoekt vele
vliegtuigfabrieken en laat zich zeer
uitvoerig voorlichten.
De Sjaih van Perzdë is uitgenodigd
naar Nederland te komen als gast
van de Koningin om aanwezig te
zijn bij de tewaterlating van het
eerste in Nederland gebouwde tank
schip voor Perzië.
Aldus bericht heden het Perzische dag
blad Keyhan, dat door A.P. wordt ge
citeerd. Volgens het blad had koningin
Juliana de Sjah uitgenodigd op 27 juni,
de datum van de geplande tewaterlating
van het tankschip. Nederland te bezoe
ken. Maar, zo schrijft het blad, de Sjah
heeft het bezoek een jaar moeten uit
stellen in verband met zijn reis naar het
voerder van het Perziisohe hof heeft geen
commentaar op de berichten willen
geven.
Van de zijde van het ministerie van
buitenlandse zaken in Den Haag, zowel
als door de Rijksvoorlichtingsdienst werd
ons vanmorgen verklaard, dat van een
bezoek van de Sjah aan Nederland in
officiële kringen niets bekend is. Van
de zijde van Verolme United Shipyards
werd gezegd, dat de Sjah inderdaad is
uitgenodigd. Maar een antwoord uit
Teheran was nog niet ontvangen, zodat
nog niets positiefs over de komst van
de Sjah, noch van de datum, gezegd kon
worden. Volgens het Perzische blad zou
de Sjah ook Engeland bezoeken als
Verre Oosten en Amerika. Een woord- gast van koningin Elizabeth II,
Vandaag was hij de gast van de Cana
dese De Haviland-fabrieken. Gisteren
bestudeerde hij de nieuwste Canadese toe
etellen als de CF-100 (waarvan België
er onlangs 53 kocht) en de Avro-Arrow,
het toestel, dat reeds met een snelheid
van 1500 km. heeft gevlogen. Op een
film zag de Prins de eerste vlucht van
de Arrow en hij ontving een model van
het type. Ook nam hij de motorenfabriek
Orenda in ogenschouw, waar de Iroquols-
motor, de krachtigste ter wereld ge
noemd, wordt vervaardigd. De Arrow
zal uiteindelijk een Iroquols-motor krij
gen. (Iroquois is de naam van een Indi
anenstam in Óanada).
De Prins had door een te overladen
programma gisteren overigens een te
leurstelling te boeken. Hij wilde graag
een solovlucht met de CF-100 maken.
Terstond werd het toestel in gereedheid
gebracht. Maar de Prins was intussen
geheel opgegaan in de bezichtiging van
de Arrow. Toen hij naar de CF-100 terug,
keerde voor de solovlucht, maakten
functionarissen hem er op attent, dat
daarvoor geen tijd genoeg meer was. De
Prins was zichtbaar teleurgesteld.
Prins Bernhard heeft de Canadese
autoriteiten en de pers duidelijk voor
zich ingenomen door zijn enthousiaste en
sympatieke commentaren over Canada.
„Ik voel me een beetje Canadees," zei
hij dezer dagen,' evenals: „het is bijna
of ik thuis kom."
Overeenstemming
V. S. Euratom
In goedingelichte kringen te Washington
verluidt, dat de Ver. Staten en de Eura
tom een voorlopige overeenkomst hebbeD
bereikt over een programma voor toepas
sing van atoomenergie in de zes Euratom-
landen. De Ver. Staten zouden reactors
en de nodige kernbrandstof leveren en
circa 450 miljoen dollar lenen om de Eura
tom in staat te stellen voor 1961 atoom
centrales te bouwen met een gezamenlijke
capaciteit van een miljoen kilowatt.
Congres van Internationale unie
(Van een onzer verslaggevers)
TTONDERDEN AFGEVAARDIGDEN uit verschillende landen zijn van-
daag in het Kurhaus in Scheveningen bijeen gekomen voor het
twaalfde congres van de Internationale unie van christen-democraten. Een
groot aantal ministers en staatssecretarissen woonde vanmorgen de ope
ningszitting bij en luisterden naar de welkomstwoorden van de Haagse
burgemeester, mr. H. A. M. T. Kolfschoten. Deze zeide opder meer: Voor
uw studie en gesprekken, die hij aanvaarding en bevordering der christe-
lijk-sociale gerechtigheid de erkenning en bescherming van de menselijke
waardigheid tot doelwit hebben, vindt u in Den Haag naar mijn gevoel
het geëigende klimaat. Den Haag heeft immers als centrum van inter
nationaal recht een wereldreputatie, aldus de burgemeester
Mr. Kolfschoten hield zijn toespraak
in aanwezigheid van de Westduitse
minister van economische zaken, prof. dr.
L. Ertiard, de Nederlandse ministers prof.
dr. J. Zijlstra, ir H. B. Witte, mej. dr.
M. A. M. Klompé, ir. C. Staf, rr
Algera en mr. G. Ph. Helders, de staats
secretarissen vice-admiraal H. C. W.
Moorman en mr. R. G. A. Höppener,
E. M. J. A. Sassen, lid van de Europese
commissie voor Euratom en de heer Jean
Monnet, oud-president van de E.G.K.S.
De voorzitter van de Nederlandse
equipe op het congres, de K.V.P.-f~
zitter mr. H. W. van Doorn, hield
volgens de openingsrede, waarin hij
constateerde, dat de christen-democra
tische gedachte werkelijkheid ds geworden
en dat het congres daarvan de
spiegeling vormt. Het congres moet echter
nog het bewijs leveren van de vitaliteit
dezer gedachte. In dit verband noemde
de heer Van Doorn de internationale
samenwerking, ook op christen-demo
cratisch niveau, een der grootste pro
blemen van deze tijd.
De heer A. E. de Schrijver, mdnistei
van Staat van België en voorzitter
de Internationale Uni, dankte hierna
Nederland en Den Haag in het bij
zonder voor de gastvrijheid.
Drs. Schmelzer
„Hoe ziet het Christendom de me
de maatschappij van vandaag?" Deze
vraag beantwoordde de eerste rapporteur,
de Nederlandse staatssecretaris van
nenlandse zaken, p.b.o. en bezitsvorming,
de heer W. K. N. Schmelzer, in een rede,
die o.m. een lofzang op de publiekrech
telijke bedrijfsorganisatie en een krachtig
pleidooi voor bezitsvorming bevatte. De
heer Schmelzer betoogde, dat het Chris
tendom de ware betekenis van het begrip
„vrijheid" voor de menselijke persoon
heeft gebracht. Door de verlossingsdaad
Kruis en Verrijzenis van Christus
wordt de onvergankelijke waarde I
iedere menselijke persoon in ieder volk
en in alle tijden getoond. Er behoeft, al
dus de referent, geen conflict te bestaan
tussen het beleven van de vrijheid
het leven in gemeenschap. Integendeel, de
behoeft ter volmaking enerzijds
de beïnvloeding van de gemeenschap
anderzijds zijn eigen inzet ten behoeve
anderen, van de gemeenschap. In iso
latie kan volgens christelijk inzicht de
menselijke persoon in het algemeen niet
tot volle ontplooiing komen; maar
de andere kant mag de mens niet zi
n of andere gemeenschap opgaan, dat
hij zijn zelfstandigheid verliest. De
draagt persoonlijke verantwoordelijkheid.
Sprekend over de Europese integratie
ees de staatssecretaris erop, dat de
christen-democratische politiek op de bres
zal moeten staan voor een zodanige ont
wikkeling van een zodanig beleid binnen
de Europese gemeenschap en van de ge
meenschap naar buiten, dat een zo
ledig mogelijke ontplooiing van de i
selijke persoon binnen en buiten die ge
meenschap wordt bereikt. De Europese
gemeenschapsvorming is echter slechU
van de mogelijkheden, die er v
de christen-democratische politici zijn
te zoeken naar gemeenschapsvormen, die
noodzakelijk zijn om de moderne d
in de actuele omstandigheden van de tijd
de nodige ontplooiingsmogelijkheden
zijn persoon te geven.
Het grote belang van ccn christen
democratische invloed op de samenleving
wordt versterkt door de moderne tech
nologische, economische cn militaire ont
wikkeling in de wereld. Willen w(j de
eiyke persoonlijkheid redden.
STRIJD AAN GRENS
JEMEN-ADEN
Britse straaljagers en bommenwerpers
hebben gisteren verschillende aanvallen
gedaan op Jemenitische artillerie, die
de heuvels bij de plaats Kataba over
de grens van het protectoraat Aden vuur
de.
Bij de strijd aan de grens tussen Jemen
Aden zijn volgens Britse berichten de
laatste tijd 23 Engelse militairen gewond.
Naar schatting werden 50 tot 75 tegen
standers buiten gevecht gesteld.
Engeland heeft besloten allo leden van
de Veiligheidsraad een brief te zenden
waarin de situatie in Jemen wordt uit
eengezet.
De juf op de dorpsschool te Schagen
Had schik in haar jeugdige blagen.
Rijm jij eens op groots.
Wel juf; „TIP van BOOTZ'I
Was 't antwoord op één van haar vragen.
IKUWE LIMERICKS t
AAN H. BOOTZ N.V. - A DAM
zullen wU niet alleen de technologische
ontwikkeling zelf moeten leiden In zegen
rijke banen, maar zullen w(J op al die ter
reinen, die daarvoor in aanmerking
komen, tegenkrachten tegen bepaalde ge
volgen van die technologische ontwikke
ling moeten scheppen, zo betoogde de
heer Schmelzer. Tegenover centralisatie
van macht zal dan waar mogelijk
een spreiding van macht moeten worden
gesteld. En de politiek zal voor de mens
het meest geschikte kader moeten schep
pen, waarin h(J zijn persoonlijke verant
woordelijkheid kan aanvaarden, dragen
en uitbouwen.
p. b. O.
In dit verband ging de heer Schmelzer
in op de verdiensten van de publiekrech
telijke bedrijfsorganisatie hier te lande.
Deze p.b.o. heeft toenemende verantwoor
delijkheid in brede kring gebracht en dit
betekent voor veel meer mensen dan wij
denken: geestelijke verheffing. Deze ver
antwoordelijkheid behoedt de maatschap
pij voor grauwe massificatie en versterkt
de grondslagen van de op een vrije per
soonlijkheid gevestigde democratie. Aan
het slot van zijn betoog besprak de staats
secretaris nog een ander belangrijk mid
del voor het aankweken van meer per
soonlijke verantwoordelijkheid: de bevor
dering van de vorming van een meer
duurzaam persoonlijk bezit bij zo breed
mogelijke lagen van de bevolking. Het
materialisme traoht de mens af te houden
van sparen en hem prikkelend te verlei
den tot steeds verdergaande consumptieve
bestedingen. Een andere vijand van het
sparen is de mythe, dat de bezitsvorming
slechts het egoïsme dient en anti-sociaal
is. De christen-democraten kunnen echter
tonen, aldus de heer Schmelzer, dat de
verbreiding van de privaateigendom én
voor de betrokkenen én voor de maat
schappelijke samenleving heilzaam is, ook
wanneer men aan woningbouw, werkge
legenheid en onderontwikkelde gebieden
denkt.
Zomerse dagen
Een enkele keir komen er In mei wel
eens dagen met een maximumtemperatuur
van boven de 25 gr. C. voor, maar in deze
eerste helft met de beruchte ijsheiligen
zijn deze warme dagen nog zeldzaam. Do
luchtdrukverdeling is thans zeer gunstig
voor vrij hoge voorjaarstemperaturen. De
zuidelijke wind voerde ook vandaag vrij
warme lucht uit Frankrijk aan, waar 't gis
teren in het zuidwesten al 30 gr. C. werd.
Een licht storingsfront is met wat lichts
regen gepasseerd en plaatselijk kan er
nog een regen- of onweersbuitje tot ont
wikkeling komen. De middagtemperatuur
zal morgen wellicht iets lager bl ij ven,
maar de maxima blijven de eerste dagen
boven de 16 gr. C., welk cijfer normaal
is voor Zuid-Holland in mei Verleden
jaar was het op deze dagen bijzonder koud
met op tal van plaatsen zware nachtvorst.
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Veranderlijke bewolking mol
1 kans op enkele buien, moge-
1 Ijjk met onweer, maar ook
7 opklaringen. Matige tol
P zwakke wind tussen zuld-
i west en zuid. Aanhoudend
zacht.
(Opgemaakt om 11.15 uur)
Vrijdag 9 mei: zon op 4.57 uur, onder
20.16 uur, maan op 0.58 uur, onder 10.40
Zaterdag eerste kwartier.
HET WEER L\ EUROPA
Rapporten hedenmorgen 7 uur
All
windstil 27
onbew.l windstil 1
