JÉ TROEPEN TREKKEN DE GELDERSE IJSSEL OVER 'ASPRO' Oefening Citra Ultra begonnen Zeven maanden voorbereiding om drie dagen te vechten Militair gedood L| bij oefeningen weg die pijn '1 NBR lü Deens diplomaat spion voor de Russen D Bijt sen?... Prachtbijts Ceta-Bever! Groei is een ondoorgrondelijk wonder 193 s WOENSDAG 7 MEI 1938 WOENSDAGMORGEN TE VELDE IT^R IS UIT de eerste wereldoorlog het verhaal van de Parijse figaro die j-j od een regenachtige najaarsdag in 1917 zijn eerste klant begroette met de woorden: De strijdenden hebben vandaag het weer niet mee, meneer. wij die ter hoogte van Deventer ergens aan de IJssel zijn gebivak keerd. hebben het weer in alle opzichten mee. Onder een heldere lucht die bezaaid was met duizenden sterren zijn we in de afgelopen nacht in een Jjlichte boot de rivier overgestoken op dezelfde plaats waar op 11 april 1945 |de Canadezen onder veel moeilijker omstandigheden de tocht maakten. I En zo is dan met deze overtocht voor de parate vierde divisie de oefe- jning Citra Ultra begonnen, de grote oefening waarbij de 42ste gevechts- I groep volgens de nieuwe tactische richtlijnen optreedt. IHet is een enorme oefening, vertelde eneraal-majoor B. Koning, commandant an de 4de divisie onder wiens leiding e oefening staat. We zaten met hem e Westenburgkazerne te Schalkhaar, t 'ijl ordonnansen af en aan gingen fficieren van zijn staf grote lijnen trok- en over grote kaarten. Het is ing. zei de generaal, waaraan precies !36 man deelnemen en 1241 auto's v »lke tonnage, van de lichte jeep tot a -de zwaarste zoveel-tonner toe En het Bei tel ijk zonde dat deze oefening zo gauw tts afgelopen. Het is net als met het werk ln de keuken: je staat een halve dag hei eten klaar te maken en in een half uur Is het opgemaakt We zijn vijf maanden bezig geweest met deze oefening voor t LTMiereiden en over drie dagen is het eindi ■A^-feeen vierkante centimeter grond die d 7236 man betreden, behoort tot oefenter rein van het Nederlandse leger. Dat be- *ekent dat we alle eigenaren van gronder fcebben moete- verzoeken en hun toestem ming hebben moeten verkrijgen om d« joefening te houden. Het waren 443 eige- ïderparen en drie van hen zeiden „neen". Di jgrtnderen zeiden: meneer, de soldaten zijl strijders voor het recht, gebruik daarom r dlonze grond. Natuurlijk is er bij een oefe- walnin8 als deze, ondanks de uiterste zorg je-*-,n> entg€ schade i schadecommls- officieren en soldaten. verwachten, ?ang- Th«. WOf uit Den Bosch, door een geweerkogel jetroffen en op slag gedood. Korporaal 'aap, die ongehuwd was en woonachtig Zandvoort, maakte deel uit van het fenaamde schijvencorvee en bevond zich waarnemingspost. Om onbekende redenen heeft hij, terwijl de baan on veilig was, de waarnemingspost verlaten, '8 t*, met noodlottig gevolg. De Koninklijke 1 nH^| Marechaussee stelt een onderzoek ln. Colosseum ntie\ Hitlers Colosseum zal worden afge bouwd, zo heeft de gemeenteraad van de stad na 13 jaar beraad eindelijk besloten Dit grootste bouwwerk van de nationaal- socialisten in Duitsland lag na de oorlgo als een ruïne op voltooiing dan wel op af braak te wachten. Hitler had bevel tot de bouw ervan gegeven om de honderddui zenden die jaarlijks naar de partijdag in Neurenberg kwamen daar onder één dak in een enorme vergaderzaal te kunni samenbrengen. In de oorlog moest bouw van de „Congreshal" echter worden stilgelegd. Na de val van het nationaal- socialistisch regime overheerste aanvanke lijk de neiging de ruïne met de grond gelijk te maken, maar men huiverde er eigenlijk voor dit werk aan te pakken, daar de hoef ijzervormige wanden van de hal uit een I samenstel van metersdikke muren be stonden. Thans heeft men na jarenlange lulji discussie toch besloten de kolos af to ge. bouwen, hetgeen op 16 miljoen mark is Dj, begroot. Men is het er echter nog niet p#J definitief over eens of men er een open ordi sportarena van zal maken dan wel of men €r. ook zal terugkeren tot het oorspronkelijke ing p,an ,,an Hitier er (en kap met een over- ;jj» spanning van enkele honderden meters en. op te zetten In het voorlopig geraamde bedrag zijn echter de kosten van een over- na^ kapping niet opgenomen en men neemt ,.^1 aan, dat de vroede vaderen van de stad >n. zullen besluiten deze erfenis van de kan- ej selier en president van het Derde Rijk in d# le richten tot een stadion, dat 90.000 toe schouwers zal kunnen bevatten. (D< Maasbode.) «aris die de troepen begeleidt, nee direct de schade op en tot een bedrag v f 500 wordt onmiddellijk betaald 7236 uitrusting om en gingen op mars, gedeel telijk vervoerd door auto's die over smalle wegen reden. En zet dat nou 's in de krant, aldus generaal Koning, dat die chauffeurs van ons, de jongens van 19 en 20 jaar het toch altijd maar weer doen en perfect doen. En als ik dat zo zie, moet ik toch wel vertrouwen hebben in onze Nederlandse soldaat en daardoor in ons Nederlandse volk. Er is bij de opmars noch met de auto's noch met de troepen een malheur voorgekomen. Het doel van de oefening Is tweeledig In de eerste plaats, en daar mee is van nacht een begin gemaakt, wordt de in filtratietactiek beproefd met de te nemen maatregelen en In de tweede plaats da voorbereiding en de uitvoering van een rivierovergang De infiltratie hield in, dai steeds kleine onderdelen de rivier over staken en zich in het vijandelijk gebied begaven zonder dat de vijand dit merkt» De animo voor deze oefening was erg groot, niet alleen bij de officieren, maai ook bij de soldaten. Generaal Koning ver telde: ik had een majoor en die zei me generaal, het is nou toch wel erg ver velend maar ik ben zwaar verkouden en ik moet nogal erg hoesten. Nu ben ik bang. dat als ik in het donker de rivier oversteek, ik door m'n hoesten aan d» vijand onze plaats zal verraden. Toen heb ik tegen hem gezegd, aldus de generaal man denk aan het turfschip van Breda Mocht je gaan hoesten tijdens de over gang, zeg dan tegen de anderen: sla me de hersens maar in. De Limburgse Jagers vormen de tegenpartij. Toen zij hoordeD dat ook troepen uit het noorden aan de oefening zouden deelnemen, zeiden ze tegen elkaar: we zullen die buitenlander» eens wat laten zien. Ik dacht, aldus de generaal, dat zou wel eens een stevig par tijtje kunnen worden vannacht en daarom ben ik naar die Limburgers toegegaan ez heb geprj ge- In wezen is de hele oefening opgezet om het geniebataljon en het bataljon ge neeskundige troepen te laten oefenen. Hel komt namelijk maar zelden voor dat dez» twee bataljons hun deugdelijkheid en pa raatheid in vredestijd kunnen bewijzen Maar wil men deze bataljons laten tonen wat ze waard zijn, dan Is er altijd infan terie voor nodig en om die reden werd Citra Ultra met ruim 7000 man ontworpen De genie zal een brug slaan en de genees kundige troepen zullen de gewonden eD de doden afvoeren. Ik houd er van. ver telde generaal Koning ons. de soldaten eerlijk te zeggen waar het op staat en laten weten dat bij een oorlogvoering vooral bij een atomische oorlogvoeling het aantal slachtoffers groot kan zijn, Z. ligt het ook in mijn bedoeling op korti termijn speciale teams langs ai de onder delen van de 4de divisie te laten om nu eens precies uit te leggen, wat d« gevolgen kunnen zijn van het gooien me A-, B- en C-bommen. En zo wil ik bij di< oefening die op het ogenblik gehouder wordt, volkomen eerlijk tegenover mijl mensen staan en daarom ga ik uit van dc veronderstelling, dat van een van de deel nemende bataljons de helft wordt gedood en de helft wordt gewond. Aan de g neeskundige troepen is nu de taak c te bewijzen dat zij onder alle omstand heden handelend kunnen optreden weten hoe zij in de kortst mogelijke tijd vooral de gewonden naar de achter dt* gevechtslijnen gelegen hospitalen kunnen Infiltratie Om elf uur dinsdagavond begon de in filtratie. Op twee punten staken eigen troepen de rivier over. Bijna zonder ge rucht gleden de vaartuigen door de don kere nacht naar de overkant. De soldaten speelden wat nu nog spel genoemd kan worden goed. Zij zaten ineengedoken de vaartuigen en hielden zich gereed bij het eerste sein dat van de zijde van vijand kon komen, ten bewijze dat hij hen had ontdekt, op te treden. Om zes uur vanmorgen waren de onderdelen aan de andere kant van de rivier. Er waren dertig krijgsge vangenen gemaakt, het normale aan tal. Vandaag trekken de overgezette troepen verder landwaarts in. Intus sen zal de genie proberen een ver binding tot stand te brengen tussen de beide IJsseloevers. Is dat gelukt, dan zullen de eigen troepen met vaartuigen gemakkelijker de over kant kunnen bereiken. Dit wordt een karweitje voor de nacht die komt. en in 10 minuten "AKKERTJES" helpen direct Veel autoriteiten op receptie Mciry Pos hartelijk gehuldigd V TARY POS is gehuldigd. Gistermiddag in „Hoornwjjck" in Rijswijk. Niet zo maar, zonder meer, want dan zou het geen huldiging van Mary Pos zijn. Haar werd, omdat zij haar zilveren jubileum als toeristische schrijfster en journaliste viert, een naar haar genoemde bloem aangeboden. Het is een half-roosvormige variëteit van de Darwin-tulp en met een aardig versje heeft de vijfjarige Joke Colijn uit Voorhout Mary Pos medege deeld. dat deze prachtige bloem voortaan haar naam, niets meer en niets minder, zal dragen. Het bestuur van het Genootschap van Toeristische journalisten en auteurs in Nederland, in de wandeling „Tourjour Holland" genaamd, had de huldiging ge organiseerd. Dat was ongetwijfeld een goede daad, want vele autoriteiten maak ten van de gelegenheid gebruik haar. van wie zij zoveel hebben geleden, persoon lijk de hand te drukken Dat deden de president van de Hoge Raad der Nederlanden en mevrouw Don- de Braziliaanse en Zuidafrikaanse ambassadeurs, de zaakgelastigde van Zuid-Afrika en de directeur van de kan selarij der Belgische ambassade, terwijl ook de Turkse en Italiaanse ambassades zich hebben doen vertegenwoordigen. Voorts kwamen gelukwensen aanbie den de burgemeester van Rijswijk, drs. A. Th. Bogaardt; enkele Rijswljkse wet houders; de commissaris van politie te Rijswijk; jhr. mr. J. M. M. van Asch van Wijck uit Den Haag; de burgemeester van Voorhout, de heer P. M. F. Smalders; wethouder Dettmeijer uit Den Haag al» voorzitter van het Contactcentrum en dan natuurlijk niet te vergeten vertegen- Mary Pos tijdens de haar aangeboden receptie met links van haar de Zuid afrikaanse ambassadeur met echt genote en rechts van haar de Bra ziliaanse ambassadeur. woordigers van toeristische organisaties als ANVV, KNAC. ANWB en andere or ganen, zoals de Rijksvoorlichtingsdienst en Agence France Presse. Ook was de heer H. W. TLlanus. voor zitter van de CHU. ondet de belang stellenden De heer G. Staalman Azn., voorzitter van het Genootschap Tourjour Holland en Rijswijks burgemeester hebben Mary Pos hulde gebracht, omdat zij met haar twin tig boeken en vele honderden artikelen en lezingen vele vreemde volkeren dich ter bij ons volk hebben gebracht en zo een binding tussen de mensen van de wereld is gaan betekenen. Zij heeft good will gekweekt, en daarom werd een tulp, gekweekt in de Bloembollenkwekerijen C. Colijn is Zn. in Voorhout, naar haar genoemd. 4711 "T0SCA" EAU DE COLOGNE romontisch van geur 1711" EAU DE COLOGNE fris als de lente. Was geldgebrek de drijfveer? BONN, woensdagmorgen (Van onze correspondent) I VAN SPIONAGE voor Sow jetunie verdachte handels- raad der Deense ambassade in Bonn, Einar Blechingberg (62 jaar met 28 jaren dienst) heeft zich gisteren in de loop van de dag gemeld en is door de twee beambten van de Deense geheime dienst, die maan dagavond arriveerden om een on derzoek naar zijn gedragingen in te stellen, verhoord Blechingberg zal waarschijnlijk per vliegtuig en in gezelschap van de twee Kopcnhaagsc beambten naar Dene ken terugkeren, waar het onderzoek zal worden voortgezet. Hij Is niet gearresteerd en heeft ook geen huisarrest. De documenten, waarom het gaat bij deze tamelijk geruchtmakende spionage- zaak, betreffen de plannen, die de NAVO heeft ontworpen voor de verdediging an de Oostzee. Deze plannen waren ont wikkeld in het NAVO-marinehoofdkwar- ier in Kiel. Afschriften ervan bevonden ich in de Deense ambassade in Bonn. Blechingberg heeft ze opgevraagd bij een secretaresse, die nog inaar pas in dienst was en niet wist. dat zij voor Blechingberg geheim waren Later werden de documenten door een ander lid van de Deense am bassade vermist, die dit aan het mi nisterie van buitenlandse zaken io Kopenhagen rapporteerde. «te tijd schijnt te zijn opgevallen door grote gelduitgaven. In diplomatieke krin gen te Bonn heeft de Blechingberg- affaire grote ontsteltenis gewekt. Men blijft er evenwel van overtuigd, dat da Deense diplomaat geen bolsjewist is en uitsluitend door financiële moeilijkheden tot zijn daad werd gedreven. Fasliion-week Nederlandse confectie wint in buitenland terrein (Van onze moderedactrice) AMSTERDAM gonst deze week van bedrijvigheid in de sector van de confectie. Buitenlandse inkopers bezien nauwkeurig de collecties der confectionneurs, nadat gisteravond op de Schiphol hun een grote show is aangeboden, waarin 44 fabrikanten hun beste modellen lieten zien. Voor Nederland is de export fectie van groeiend belang. In de eerste maanden van 1958 overtrof de export de Import en de algemene verwachting la dat deze lijn zich zal voortzetten. Over 1957 werd nog een import-overschot 34 miljoen gulden geboekt (totaal import as 131 miljoen gulden) De Nederlandse export bestrijkt hoofdzaak de landen van de Europese Economische Gemeenschap, al West-Duitsland een belangrijke positie inneemt. Deze week, de Fashion Week. zal de Nederlandse confectie-industrie du» van het grootste belang zijn. Voor een goed begrip zij vermeld, dat het de win tercollecties zijn, die nu getoond worden Het viel ons op, dat de korte roklengte lang niet door alle fabrikanten is door gezet. Vele modellen reikten nog tot aan de kuit. Of dit te danken is aan de vooruitziende blik van de fabrikanten of aan de wens van de buitenlandse afne- weten we niet. De wijkende kraag heeft het pleit wel gewonnen, maar de over het algemeen grote en hoge kragen zorgen toch voor een warm effect. De Franse ontwerper Cardin heeft met zijn bollende ruglijn vele volgelingen gekre gen. zij het in gematigde uitingen De Een soepele suède korte mantel met een buitengewoon fraaie coupe van Vico. fabrikanten hebben een dankbaar gebruik gemaakt van de Nederlandse stoffen, die ieder jaar aan kwaliteit en schoonheid schijnen te winnen. Over het algemeen waren de kleuren van de getoonde model len niet uitbundig: veel grijs en zand kleur in verschillende nuances. Een en kele keer eens warm^roen of brutaal rood. Een geheel «part genre in de Neder landse confectleindustrie heeft Vico voor zich opgeëist. Deze Rotterdamse firma is namelijk in geheel Europa beroemd om de suède en lederen kleding. Daarbij bo- boeft men zeker niet alleen te denken aan stoere leren mantels voor motorfiet sen. De Vicopakjes bijvoorbeeld: een rok met een aardige casaque van suadelope. een heel zachte en soepele snéde, lijken ons ideaal voor het sportieve type. Hier ook laten Nederlandse ontwerpers voor dc confectie eens een eigen visie zien, iets wat over het algemeen bü de confectle industrie, die zich vrijwel geheel door Parijs laat Inspireren, nog teveel ont breekt. Een gezellige wintermantel van tweed, zoals de Nederlandse confectie die exporteert. HET LEVEN IB- howM ALS GE BEHOORT tot de grote kring van vrienden van het „pierement", welaan, dan zaterdag op naar Haarlem. Want daar wordt een groot draaiorgel concours gehouden, georganiseerd door de plaatselijke afdeling van dc kring van draaiorgelvrienden. Dé heer C. Alka, die Draaiorgelvrienden op naar Haarlem onmiddellijk 'ASPRO'! Dan behoudt U onder alle heden Uw opgewektheid Hoofdpijn opkomend U bestrijdt het snel en zeker met 'ASPRO' 'ASPRO' betekent zich een onder mens roeien, opgewekter, prettiger 'ASPRO' ls onschadelijk en irriteert Uw maag niet! 2 'aspro'1 -en Ittfehtiffeeh f<^! de afdeling, heeft er ons een en ander over verteld. Het zal een mooi feest worden, een feest, dat, naar de verwachting is, evenveel belangstelling zal trekken als het concours van enkele jaren geleden. Twaalf bezitters van draaiorgels zijn uitgenodigd naar Noordhollands hoofd stad te komen en alle twaalf hebben met enthousiasme de uitnodiging aanvaard. En reken maar, dat ze er lustig op los zullen draaien. vertegenwoordigd zijn. Het feest begint 's morgens al om negen uur. De politie heeft in de stad vaste punten voor de orgels aangewezen en daar mogen ze de gehele dag draaien. Tot besluit va orgeldag is er 's avonds in Haarlem-Noord een concours, dat is wel aardig. De orgel draaiers verzamelen zioh op één punt de stad en trekken dan al draaiende optocht naar het terrein van het c< Concours „De orgels komen voornamelijk uit Friesland en Noordholland", vertelde de heer Alka, „maar ook Haarlem zelf zal Tocli is het zo tig Jaren met sprongen vooruitgegaan. Hei begon eigenlijk al in 1871, toen Loui» Pasteur mededeelde, dal hij gis. kon laten groeien in een voedingsoplos- siug die uil sluitend gin, ingaaa «rlirikuudig Just De oigvuldi de andere e ligvuldiging 1, elke schjjn»el de proef te herhaler achterwege. te Duit- Liebig te aanwezig zjjn. Die «tof. die de levende aanzette, werd „bios" de rrrlgkheid gebiedt gelukkig slaagden Lash Miller i bróde beheerst? En welke fa, tenigvuldiging oren bepalen tenigvuldiging dc mens gelden, kunnen we n: rwoorden. orada* van het wez de groei verschijnselen weinig bekend is Maar ondanks de tendheid is torh de detailkenr dit verschijnsel in de laatate vei hil. dat tijdens bun ven niet tot oplossing kon worden bracht Pas in 1901 maakte Wildier» waarschijnlijk, dat de oorzaak van de uiteenlopende resultaten gezocht moest worden in het feit, dat Pasteur zijn proeven met een grote hoeveelheid gist- oellen had genomen, terwijl Liebig het wat zuinigjes aan had gedaan en wei nig gisteellen had gebruikt. Bjj een royaal gebruik van gisteellen zouden er altijd wel wat dode rellen aanwezig zjjn, die een bepaalde stof afscheiden, waardoor de groei van de nog leven de gisteellen mogelijk wordt gemaakt Worden erhter te weinig gisteellen ge bruikt, dan sou die stof niet in vol- hg lever, enenKögl"! genoemd. Deze stof bleek in rdunning van 1 op 400 miljoen orme invloed te hebben op de andere groeistoffen. Voor waar hij orgels ombouwde, vergrootte en ooms ook bouwde. Hij bewerkte compo sities voor het draaiorgel en componeerde ook zelf draai orgelmuziek. Een draaiorgel ls niet zo maar een draaiorgel. Het ls een persoonlijkheid met een eigen karakter. Dat blijkt uit het feit dat vele draaiorgels een naam hebben. Een „echte" orgelman weet precies wat u bedoelt als n spreekt over „De Tnrk", „De Bels". „De negen beelden" of „De „Arabier". Onvervalst Belangstelling „De bedoeling van de draaiorgeldag belangstelling te wekken voor het draai orgel. We hebben een grote landelijke vereniging, waarvan de beiaardier mr Romke de Waard uit Badhoevedorp voor zitter is", aldus de heer Alka. „Een draai orgel heeft een mooie toon en» hoort bij het Nederlandse stadsbeeld", zei otu van de dames van de stichting Haarlems Bloei, die nauw bij het festijn betrokken is. En een kelner bij Brinkman op de Grote Markt zei: „Er gaat niets boven draaiorgelmuziek. Wat mij betreft zouden elke dag mogen spelen, ik kan er ar luisteren". Sfeer Een paar jaar geleden is ln onze krant •er uitvoerig over het pierement ge schreven. „Het is een instrument, dat past de sfeer van oude grachtjes en gevel tjes", zeiden we toen. Naast de kostuums Volendam en Marken trekken vooral de draaiorgels de belangstelling vai buitenlanders. Er zijn Amerikanen ge- t, die een draaiorgel bestelden om nee te nemen naar de Nieuwe We reld. En als ergens in Amerika een Hol landdag wordt gehouden is er altijd een pierement aanwezig om de Hollandse sfeer scheppen. Karakter De uitvinder van het echte Nederlandse straat-draaiorgel, hebben we u aJ eens gezegd, is Warnies. Hij is de grootvader de bekende Perlée, maar ook van an dere Amsterdamse draaiorgel verhuurders De hele draaiorgelverhuurderij ls nog een overgroot deel in handen van afstammelingen Naast de namen van de grote bouwer Gavloli en van Perlée men soms op Nederlandse orgels do i staan van Karl Frei. Frei werkte n de beide wereldoorlogen in Breda, Maar. hebben we gehoord, echte piere menten in de oude stijl worden vrijwel niet meer gebouwd. Wel mechanische monsters met ingebouwde accordeons, saxofoons en andere jazz-attributon En dat is reden, dat destijds de kring van vrienden van het draaiorgel werd opge richt. „Geen nieuwigheden", zeiden ze, „maar het echte onvervalste draaiorgel. Het draaiorgel met zijn zware bassen en zijn gezellige uithalen, zijn getingeltangel en het Hchte gedreun van trommen. Het draaiorgel met de beweegbare poppen en de echte orgeldraaier". Die echte orgels kunt u zaterdag In Haarlem beluisteren. Er komen er twaalf en zjj spelen op verscheidene punten van de stad. Als u in Haarlem mocht zjjn, blijf dan,eens even staan en luister naar de muziek, want geboort dan Iets, wal b(j Nederland hoort. ZWERVER Patiënten helpen stakende artsen Om hun stakende doktoren te helpen gisteren een aantal patiënten in het ziekenhuis van de Oostenrijkse stad Linz hongerstaking gegaan. Van de zijde i het ziekenhuis werd bekendgemaakt dat ongeveer een dozijn patiënten wei gert te eten De Oostenrijkse kanselier, Julius Raab. heeft ermee ingestemd met vertegenwoor digers van de stakende doktoren bespre kingen te voeren over hun grieven.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1958 | | pagina 5