Jlicurae £ci fisrl (Courant
Gerei. Kerken spreken niet
tot overheid over oorlog
Russen wensen geen
inspectiezone
Atoombewapening brengt geen
principiële wijziging
Rebellenluchtmacht is
overal in de aanval
Regeling van procedure
de grote moeilijkheid
K.L.M.-toestel
keerde terug
DONDERDAG 1 MEI 1958
BUREAUS: Steenstraat 37.
Directie, Redactie, Abonnementen-
Advertentie-afdeling Tel. 31441.
ADVERTENTIES: 0.20 per millimeter.
Familieberichten 0.18 per millimeter.
(Bij contract belangrijke korting.)
Postrekening 58936.
Negenendertigste jaargang no. 11248
Directie: F. DIEMEB
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMEB
Chef-red.: H. W. 1. ENSEBINK
CHRISTLLlJk-iSA T IONAAL DAGBLAD
Voor Leiden èn Omstreken
myo o«rt *0 fcsfjeitspoH"
FEEST in
DJAKARTA
Zie pagina 5
Asser synode besluit na lang beraad:
(Van een onzer verslaggevers)
DE GENERALE SYNODE der Gereformeerde Kerken te Assen heeft
besloten deze kerken en haar leden op te wekken:
A. Tot voortdurend gebed voor de overheid om wijsheid, in het bijzon
der in verband met haar grote verantwoordelijkheid t.o.v. het oorlogs-
vraagstuk.
B. Tot een positieve houding t.o.v. verantwoorde pogingen, die de
vredelievende verstandhouding onder de volkeren op grondslag van recht
en gerechtigheid bevorderen.
C. Tot het leggen en versterken van contacten tussen christenen uit
verschillende volkeren.
Dit besluit is genomen na een zeer
langdurig beraad over de taak der
kerken ten aanzien van het oorlogs-
vraagstuk. In 1955 was hiertoe een
deputaatschap benoemd, dat bestond
uit prof. dr. Gesina H. J. van der
Molen, prof. dr. G. Brillenburg
Wurth, prof. dr. L. W. G. Schol ten,
prof. dr. G. J. Sizoo en ds. S. J. Pop-
ma. Dit college kwam met een zeer
uitvoerig rapport. Synodepraeses ds.
P. N. Kruyswijk noemde dit agen
dapunt woensdag „misschien wel
het moeilijkste stuk der synode".
Bij het bovenvermelde besluit heeft de
synode overwogen:
1. Dat de overheid haar eigen taak
en verantwoordelijkheid heeft in gebon
denheid aan Gods Wet, maar dat dit niet
wegneemt dat de kerk in verband met de
haar toevertrouwde taak om het Woord
Gods te prediken mede aan over
heid en volk geroepen kan zijn zich uit te
spreken over aspecten van vraagstukken
welke liggen op een terrein waar in eer
ste instantie de overheid een taak heeft.
2. Dat weliswaar met recht gezegd
kan worden, dat het vraagstuk in hoever
onder bepaalde omstandigheden het ge
bruik van wapengeweld door de over
heid en daarmee het opofferen van het
leven van de naar Gods beeld geschapen
mens ter handhaving van de gerechtig
heid geoorloofd is, in wezen hetzelfde is
gebleven, maar dat toch dit vraagstuk
tegenwoordig door de ontwikkeling der
moderne bewapening en de ontwikkeling
van de internationaal politieke verhou-
nst aan de or-
3. Dat het de roeping van de over
heid blijft desnoods met wapengeweld hel
recht te verdedigen en dat de verantwoor
delijkheid van de overheid ten aanzien
van het gebruik van de thans ter beschik
king staande oorlogsmiddelen uitermate
zwaar is geworden, waarom een voort
durend gebed van de kerken voor haar
in deze tijd in het bijzonder geboden is
(1 Tim. 2 1—4).
4. Dat zij geen aanleiding ziet zich
te richten tot de Nederlandse regering
met een uitspraak die een oordeel zoi
houden over het gebruik van de thans ter
beschikking staande strijdmiddelen.
5. Dat reeds besloten werd het
vraagstuk van de moderne oorlogsvoering
voor te leggen aan de Gereformeerde
Oecumenische Synode.
6. Dat de kerk zo mogelijk in sa:
werking met andere kerken de taak heeft
door haar getuigenis en haar daden dat
gene te bevorderen wat de vrede tussen
de volkeren op grondslag van recht ei
rechtigheid kan dienen.
7. Dat de kerk in de pastorale lei
ding van haar leden in het bijzonder
hen die in militaire dienst zijn of gaan
volle aandacht heeft te besteden aa
geloofs- en gewetensmoeilijkheden, v
mee geworsteld kan worden in verband
met de huidige oorlogsproblematiek.
De commissie welke het rapport va
deputaten te bespreken had gekregen,
meende in navolging van het rapport
dat de ontwikkeling van de moderne
bewapening het oorlogsvraagstuk wel
uitermate verscherpt en actueel gemaakt
heeft, doch dat geen wezenlijke wijziging
in het karakter van dit vraagstuk is
oorzaakt.
(Zie vervolg op pagina 5)
Nieuwe wendingen in Indonesië
HOEWEL DE BERICHTEN over gestadige, maar langzame vorderingen
van de regeringstroepen op Midden-Sumatra langzamerhand weg
ebben, is er de laatste dagen een stortvloed aan nieuws uit Indonesië ge
komen, dat voor een deel opzienbarend mag heten.
Enkele van deze gebeurtenissen zijn:
1) De commandant van Zuid-Sumatr;
overste Barlian, neutraal in het con
flict met de opstandelingen, maa
sympathiserend met de rebellen, i
door Djakarta aan de kant gezet.
Voorstel V.S. verivorpen
PRESIDENT EISENHOWER heeft gisteren gezegd, dat hij zeer teleur
gesteld is, omdat Rusland zijn plan tot vorming van een inspectiezone
in het poolgebied heeft verworpen. Met veel nadruk verklaarde de Presi
dent, dat het Amerikaanse voorstel dinsdag in dc Veiligheidsraad was
ingediend met alle ernst en eerlijkheid. Vurig had hij gehoopt, dat dit
voorstel de vrees van Rusland voor de vluchten van de Amerikaanse bom
menwerpers boven het poolgebied zou wegnemen.
Het is dwaas, zei Eisenhower, dit plan
als een propagandastunt te beschouwen
De Amerikaanse regering had gehoopt,
dat Rusland dit voorstel zou beschouwen
als een eerste stap naar een ontwape
ningeverdrag, dat rechtsstreeks zou kun
nen bijdragen om de spanning in de we
reld te verminderen.
Het was dinsdag tijdens een zitting van
de Veiligheidsraad nadat de Russische
minister van buitenlandse zaken Gromy-
ko in Moskou reeds het plan van de
hand had gewezen dat de Rus Sobolof
het Amerikaanse voorstel brandmerkte
als propaganda en een afleidingsmanoeu
vre. Hij diende opnieuw een resolutie in.
waarin werd geëist, dat de Veiligheids
raad de Amerikanen opdracht zou geven
hun vluchten boven het poolgebied in ds
richting van Rusland te staken.
Verder vroeg de Rus in een resolutie
zo spoedig mogelijk een topconferentie ta
houden
De Amerikanen dienden op hun beurt
een resolutie in en drongen aan op her
vatting van het werk van de subcommis
sie voor de ontwapening. De commissi*
zou zich bezig moeten houden met de
technische voorbereiding van een in
spectiesysteem in het poolgebied
Bewogen
Het debat had een heftig karakter en
er was van geen enkele toenadering
sprake. Het werd zelfs zo erg, dat de
secretaris-generaal. Dag Hammerskjöld-
op een gegeven ogenblik ingreep.
Hij deed een dringend beroep op de
landen om het vertrouwen in elkaar te
hervinden, om. zoals Hammerskjöld zei:
„uit de ontbinding en het verval, waar
van wij op het ogenblik allen de gevolgen
ondervinden, te geraken. Als vertegen
woordiger van de volkeren der wereld
verklaar ik. dat deze volkeren met angst
en verlangen van de leiders verwachten,
dat dat zij hen verlossen van de huidigs
nachtmerrie"
Hammerskjöld juichte het Amerikaan
se initiatief tot instelling van een inspec
tiezone toe, zoals hij ook het Russische
besluit de kernwapenproeven te staken,
verheugd had vernomen.
De Fransman Georges-Picot reageerde
op de verklaring van de secrtaris-gene-
raal met het voorstel de vergadering tot
vrijdag te verdagen. De regeringen, al
dus de Fransman, moeten de gelegenheid
Topconferentie
In Moskou hebben de westelijke ambas
sadeurs druk geconfereerd over het Rus
sische voorstel de besprekingen afzon
derlijk te voeren of samen met de am
bassadeurs van Polen en Tsjechoslowa-
kije .Het is nog niet bekend wat het wes
telijke standpunt in deze kwestie is. Maar
op het Franse ministerie van buitenland
se zaken is gezegd, dat het voorstel zal
worden aanvaard.
geuit aan het adres van Formosa (na
tionalistisch China) en de Verenigde
Staten, die naar hy zei, de piloten ge
leverd zouden hebben voor de vlieg
tuigen der rebellen.
3) Vliegtuigen van de opstandelingen zyn
uiterst actief. Zij vielen in de straat
van Makassar een der pas door Rus
land aan Indonesië geleverde schepen
aan en beschoten andere voor Dja
karta varende buitenlandse schepen
met boordwapens.
t) Op West-Java roert de Daroe-l-Islam
zich geducht. Voor de kust hebben vei
ligheidsfunctionarissen van de een
trale regering geheimzinnige schepel
gezien, die de organisatie wapens zou
den komen brengen.
In Midden-Sumatra maken de rege
ringstroepen nog steeds vorderingen. Op
standelingen zouden Balige in Noord-
Sumatra, aan de zuidpunt van het Toba-
meer met automatische wapenen hebben
beschoten. Kolonel Jand, de commandant
de regeringstroepen, die op Suma
tra tegen de opstandelingen in de strijd
zijn geworpen, is met zijn jeep bijna in
een hinderlaag gereden Hij werd be
schoten, maar niet geraakt. Regerings
troepen meldden de bezetting van Pang-
kalan Kotabaroe. 140 km ten noordoosten
Boekit Tinggi.
Tot zinken
De vliegtuigen der opstandelingen heb
ben Ceram gebombardeerd, zouden twee
oorlogsschepen hebben tot zinken ge
bracht, voorts vernietigden zü in de ha-
van Ambon het 5330 ton metende
Panamese schip Aquila en beschoten daar
de 2740 tons Griekse vrachtboot Acmonia.
Dit laatste nam later 22 man van dc
Aquila aan boord. Wat er met de 12 ove
rigen is gebeurd, weet men niet- Uit
Djakarta wordt echter gemeld, dat de
Aquila nog zou dryven en dat alle op
varenden gered zyn.
BOUWVAKKERS VERLIEZEN GEDULD
Aannemers vragen alleen bij schade
doorberekening nieuwe lonen
(Van onze sociaal-economische redactie)
TUSSEN de departementen van economische zaken en van volkshuis
vesting en het college van rijksbemiddelaars enerzijds en de organi
saties van aannemers anderzijds, zijn op het ogenblik nog steeds moeizame
besprekingen aan de gang over de wijze van invoering van de nieuwe
c.a.o.-lonen voor de bouwvakarbeiders. De aannemers hebben reeds een
belangrijke concessie gedaan met betrekking tot een eventuele doorbere
kening van de hogere lonen in de prijzen, maar men is het nog niet eens
over een waterdichte procedure. Het ontwerp-c.a.o. dat nu al enkele ja
ren geleden is ingediend en dat vrijwel alleen nog op een economische
aangelegenheid als de doorberekening hangt, wordt hierdoor nog steeds
aan de bouwvakkers onthouden. Zij zijn de dupe van de stagnering.
zover gegaan, dat zij
bereid zijn af te zien van doorberekening
lonen, wanneer de bestaan
de lonen reeds hoger zUn of gelijk in
hoogte. Alleen wanneer tengevolge
lonen de betrokken
6chade zouden lüden. zal per geval
verzoek om doorberekening worden inge
diend. Deze gevallen zouden dan mo
worden onderworpen aan het oordeel
de commissie van arbitrage, die ooi
verleden reeds de doorberekening
van de lonen kreeg te beoordelen.
Van de zijde van de departementen
geeft men echter de voorkeur
EEN ZONNIGE LACH OP EEN ZONNIGE DAG
Een gelukkig koninklijk gezin
vierde gisteren de verjaardag
van zijn moeder, een gelukkig
Nederlands volk vierde de
verjaardag van zijn Koningin.
Het was op een dag vol lente
zon, dat het gezin op een met
kleurige bloemen overladen
paleisbordes te Soestdijk dank
baar lachend de hulde van het
volk voor de jarige vorstin in
ontvangst nam. Niet alleen op
Soestdijk was het echt Konin-
ginnefeest, maar in heel het
land was het weer Oranje Bo
ven.
(Reportagé zie o.a. pag. 5)
het leven roepen van een nieuwe commis
sie, die deze gevallen zal moeten beoor
delen. In deze commissie zouden zitting
moeten hebben vertegenwoordigers van
economische zaken en volkshuisvesting en
bouwnyverheid. van de vereniging
Ned. gemeenten en van de aannemen
werknemersorganisaties. Dit impliceert
dat men aan de hand van een accountants
onderzoek de begrotingen van de desbe
treffende aannemers, die om doorbereke
ning verzoeken, gaat bezien. Niet alleen
de loonpost maar ook andere posten zul
len dan bekeken worden. De aanne
bezinnen zich nog nader op dit tegen
voorstel
Hoe belangrijk deze kwestie van d«
doorberekening inderdaad is, voor d«
werknemers is deze zaak byna niet mee:
te verteren. Ook de werknemersvakcen-
tralen zyn deze gedachte toegedaan. Men
heeft geweigerd nog tot september m<
invoering te wachten wanneer de oude
projecten vrywel alle voltooid zijn. Al6
uiterete datum is half juni genoemd. Dan
gaat immers ook het nieuwe vakantie-
bonnenjaar in.
Als zwart loon diefstal is. zo redeneert
men. dan is dit traineren met de invoe
ring van rechtvaardige lonen ook dief
stal In h«»t noorden en oosten van het
land zyn er nog duizenden bouwvakkers,
die met het kale uurloon naar buis gaan,
een loon dat benedenminimaal is. Er
dreigt op het ogenblik verwijdering tue-
de leiding van de werknemersorga-
ties en haar leden Het vertrouwen
wordt geschokt Het lange uitstel wordt
gevoeld als misbruik maken van de res
pectering van het overheidsgezag. Men
heeft bezwaar tegen de procedure van
loonpolitiek Waarom moe6t de Stichting
van de Arbeid 37 maal vergaderen? zo
vraagt men zich af.
Inmiddels heeft minister Witte al de
verklaring uitgegeven dat voor werken
die na 15 april zyn of worden aanbesteed,
de nieuwe lonen niet zullen mogen wor
den doorberekend. Hieruit spreekt <je ver
wachting (en minister Suurhoff heeft zich
in de Eerste Kamer in dezelfde geest uit
gelaten) dat de c.a.o. toch nog op zeer
korte termijn zal worden ingevoerd.
Treedt de c.a.o. niet zeer binnenkort In
werking, dan zit men dus met een voor
schrift voor hogere lonen die wettelijk
niet mogen worden berekend, lonen die
men officieel nog niet kent.
Zo zullen er in Nederland, maar
vooral in Den Haag, vele repatrian-
tjes gisteravond gestaan hebben.
Verrukt van al die flonkerende licht
jes in de feestvierende stad en
baasd van al het lawaai dat zo'n
feest met zich brengt. Een beetje
vreemd zulleh zij tegenover het Ko-
ninginnefeest hebben gestaan. Want
het was hun eerste echte Koningin-
nefeest. In hun geboorteland Indo
nesië mocht de verjaardag van hun
vorstin niet uitbundig gevierd wor
den. Zij vierden het feest dan maar
in stilte, thuis. Maar een wezenlijk
Koninginnefeest was het dan toch
nooit. Is het dan een wonder dat zo'n
repatriantenkind meer dan een an
der Nederlands kind, verrukt is uan
zo'n uitbundig Nederlands Konin
ginnefeest. En is het niet te begrij
pen dat zo'n kleintje af en toe eens
stil staat om al dat mooie en dat
nieuwe, te verwerken?
Op 3 meitreinen 2
minuten stil
Op de nationale herdenkingsavond (za
terdag 3 mei) zullen de Nederlands*
Spoorwegen hun bedryf van 20.00 uur to'
volkomen stil leggen. Alle treiner
zullen gedurende deze t'
GAAT NEHROE
AFTREDEN?
Premier Nehroe van India heeft dins
dag op een bijeenkomst van zijn Congres-
partij bekendgemaakt, dat hy aan presi
dent Prasat voorgesteld heeft als minister
president af te treden. Nehroe verzocht
zijn partij een advies ten einde definitief
te kunnen beslissen.
Waarnemers in New Delhi geloven, dat
Nehroe premier zal blijven, doch twee
drie maanden rust wil nemen. Vandaag
zou de Congres partij bijeenkomen
Nehroes verklaring te bestuderen. Men
neemt aan, dat de fractie hem zal vragen
aan te blijven na enkele maanden van
rust te hebben genoten.
Kunstmaan ontdekte
nieuwe straling
De Amerikaanse kunstmanen hebben
gegevens verstrekt over een tot dusver
onbekende vorm van straling, die spe
ciale voorzorgsmaatregelen voor ruimte
reizen nodig maken. De straling is zo fel
men gelooft dat deze van de zon af
komstig is dat de apparaten voor het
registreren van de kosmische stralen
soms geheel niet functioneren.
Dit is bekendgemaakt tijdens een bijeen
komst van de Amerikaanse academie
voor wetenschappen. Verder is mcege-
De temperaturen in de Explorer-I
variëren van 32 tot 104 graden Fahrenheit,
dus binnen het terrein waar een mens
kan blyven leven.
De Explorer-I is in een maand tijd
slechts zeven keer getroffen door meteo
rieten.
De atmosfeer op 370 km boven de
aarde is veertien maal dichter dan menj
Produktschap vis:
Uitvaart vloot
17 mei na 2 uur
Het produktschap voor vis en vispro-
dukten heeft op een dinsdag gehouden
vergadering het uitvaarttijdstip voor de
drijfnetvloot voorlopig vastgesteld op
zaterdagmiddag 17 mei 2 uur. In een
vorige vergadering had het bestuur voor
gesteld dit tijdstip op 6 uur 's morgens
te bepalen maar van verschillende zijden
waren hiertegen bezwaren gemaakt. He4
tijdstip 2 uur is ook thans echter nog niet
geheel definitief aangezien tussen de be
trokken reders nog nader overleg moei
worden gepleegd. Aangenomen word!
evenwel dat dezen met het voorstel ak
koord zullen gaan. Voorts werd besloten,
dat de vleet niet eerder dan 19 mei 's mid
dags 12 uur mag worden geschoten en dal
van 17 mei tot en met 26 med met niet
meer dan de helft van SCH. VL en KW-
vaartuigen mag worden gevist. Ten slotts
werd als aanvoerdatum voorgesteld 21
med.
Twee deelnemers
aan Tulpenrally
verongelukt
Op het circuit van Zandvoort is gisteren
tijdens de laatste race van de Tulpenrally
de 36-jarige Duitse deelnemer Werner
Engel, in 1955 Europees rally-kampioen,
verongelukt. De Duitser moet geschrokken
zyn, toen een Britse deelnemer hem in
een bocht wilde passeren. Hij remde even,
raakte de wagen van de Brit en begon te
slingeren. De auto van Engel, een Mer
cedes, schoof enkele malen om zyn as,
rolde van de baan af, en kwam in het
zand terecht. Men vond Engel dood onder
zUn auto. De race is ogenblikkelijk afge
last.
De Zweedse rally-deelnemer, Magnua
Rikadzon (20) uit Linköping is gisteren in
het ziekenhuis van Valence (Frankrijk)
overleden aan de verwondingen die hij
opliep toen hy met zijn auto op een trac
tor botste.
K.N.V.B.-toto is
verboden loterij
De kantonrechter hi Den Haag, mr. G.
J. M. van Dungen, heeft vanmorgen de
secretaris van de Kon. Ned. Voetbalbond,
do heer L. Brnnt veroordeeld tot een boe-
n elf gulden subs, vyf dagen hech
tenis wegens het houden van de KNVB-
ito.
De toto wordt door de kantonrechter
dus als een verboden loterij beschouwd.
De uitspraak is 'In overeenstemming met
de opvatting van de officier van justitie.
Deze bleefk van mening, dat dc KNVB-
toto een niet voldoende besloten opzet
vertoont en dat de deelnemers ten on
voldoende nauw verband met de houders
in de „pool" hebben.
Over hert beroep aantekenen van de
KNVB zal de heer Brunt eerst overleg
plegen met de rechtsgeleerde raadsman
in deze zaak, mr. C. R. C. Wijckerheld
Bisdom.
Van de zijde van de K.L.M. deelt men
mede, dat de Lockheed constellation PH-
LDE Utrecht onder gezagvoerder West
dinsdagavond op weg van Karachi naar
Beiroet motorstoring kreeg en gedwongen
was terug te keren. In motor no. 1 was
brand uitgebroken, maar de bemanning
slaagde erin met eigen blusmiddelen het
vuur te doven. Ter plaatse zal de motor
worden vervangen, waarna de Constel
lation, met dezelfde passagiers aan boord,
via Beiroet, Boedapest en München naar
Nederland zal vertrekken. Het toestel
wordt vrijdag op Schiphol verwacht
Overwegend zonnig
De Bilt
nd:
wacht i
Overwegend sonnlg, maar In
de nacht en ochtend plaat-
seiyk mist. Vry warm vooral
In het binnenland. Overwe
gend zwakke wind. (Opge
maakt om 11.15 nnr).
ZON EN MAAN
2 mei: Zon op 5.10, onder 20.05, Maan
op 19.00. onder 4.33. 3 mei volle maan.
HET WEER ES EUROPA
Rapporten hedenmorgen 7 uur
lil
il
lil!
It
Helsinki
Stockholm
Oslo
Kopenb.
«ebt bcw
WZW 3
WNW 3
VVNW 7
5
15
16
Londen
Vdam
dE"
NO 1
O 1
23
18
.uxemtourg
Bordeaux
oobe»
oobew.
NO 6
NO 2
O 2
18
20
24
Slee
ïerlijo
onbew
Hebt bcw
N 6
NW 3
18
17
wnStil 1
12
JtnCve
.ocarno
onbew.
NNW 2
17
il
AJ^C'O
NO 4
NO 2
17
21
20
Madrid
Maitorca
«ebt beu'
windstil
NNW 2
23
