1JU ^oodóe volk Gastvrij tehuis voor onbehuisden JONG IN JAREN, ERVAREN IN GEEST Balans van een decennium ISME „Amod ha-am, amod ha-am, beze hayom vesa halel, vesa halel muldegelram Dit feestlied, dat het tienjarig bestaan van Israel bezingt, zal het hele jaar door in het oude Palestina opklinken, waar de Joden in 1948 een nieuwe staat heb ben gesticht. In deze dagen gedenken de Israëliërs hun landgenoten, die voor de vrijheid gevallen zijn. Op 5 juni wordt in Jeruzalem een grote jubileumtentoon stelling geopend, half juli komt de Joodse jeugd uit de hele wereld bijeen etc. Van de publikatie van Theodor Herzl's brochure „De Jodenstaat" (eind vorige eeuw) tot de stichting van Israël in 1948 is een moeizame weg geweest. Maar de Joden van nu, bezield met het zelfde ideaal als dat van hun voorvaderen, hebben de inspanningen der zionisten gehonoreerd met de op- en uitbouw van een hecht staatsbestel, dat zich een blijvende plaats in het wereldforum heeft verworven. Gemakkelijk is hun taak zeker niet geweest. Onder de voortdurende hinder van onrust en boycot hebben ze hun eerste levensbehoeften ge ïmporteerd, hun gezondheidsdiensten georganiseerd, hun bestuurlijke apparaten opgezet en een miljoen, vrijwel berooide immigranten gekleed, gevoed en werk verschaft. Wat daar in tien jaar tijd in Israël is gewrocht, kan dan ook met recht met een heldendicht vergeleken worden. Een volk, ongeslagen door de rampen, welke het sinds eeuwen hebben getroffen, heeft zich in Palestina een tehuis opgebouwd, heeft aan zijn vaak tragische zwerversbestaan een einde gemaakt. KENT TAL VAN PROBLEMEN rp/r AT is de toekomst van het Joodse volk: eenheid of verdeeldheid, een theocratie in Israël of een Joodse staal waar de Joodse religie haar plaats in heeft zonder dat zij haar overtuiging kan opleggen. Het zijn deze vragen die opgeld doen in de Joodse wereld. Het Joodse volk kent nog tal van problemen. Fel staan de partijen tegenover elkaar. De strijd die wordt gevoerd gaat vooral wat het tweede vraagstuk betreft in al zijn scherpte. Onnoemelijk zijn de problemen die de Joodse staat in tien jaar van haar bestaan heeft opgelost. Doch ook heeft haar bestaan problemen geschapen. „Het zionisme streeft naar een publiekrechtelijk gewaarborgde eigen woonplaats voor het Joodse volk in Palestina." Zo formuleerde het eerste zionistencongres, in 1897 te Bazel gehouden, de doelstellingen der beweging. Meer dan drieduizend jaar geleden verscheen in het land, dat nu Israël heet, een Jood se natiegeleid door de opvolger van de profeet Mozes, Josua. God zelf had dit tot zwerven gedoemde volk een belofte gegeven, door middel van Abraham, de eerste aartsvader. „Ik zal u en uw zaad na u het land uwer vreemdelingschappen geven," luidt Genesis zeven tien vers acht, „het gehele land Kanaan, tot eeuwige bezitting Zevenhonderd jaar lang woonden de Joden in het beloofde land, dat een bron van kennis en cultuur werd voor een groot deel van de wereld. Uit de baaierd van onrust, ver oorzaakt door heerszuchtige machthebbers, zwierven ze toen uit, Palestina, hun vaderland als een verschroeid stuk aarde achterlatend. De eeuiven van verstrooiing, van Ahasverus „de wandelende Jood", ivaren aangevan gen. Het land, hun land, bleef echter het symbool van een brandend verlangen en een brandende hoop, van de legende van terugkeer ook. Lang, zeer lang zelfs, heeft deze te rugkeer op zich laten wachten. En in het geschiedenisboek werd bladzij na bladzij met bloedige pogroms gevuld, met de tragedies van onderdrukking en discriminatie van de joden over het he le aardrijk. Pas tien jaar geleden werd de terug keer, dank zij het vurig ijveren der zio nisten, eindelijk geëffectueerd. Op 29 november 1947 ging de Algemene Ver gadering van de Verenigde Naties ak koord met de vestiging van een joodse staat in Palestina, een staat die op 14 mei 1948 door een voorlopige regering in Tel Aviv werd uitgeroepen. Van het eerste uur van zijn geboorte af heeft Israël voor zijn leven moeten vech ten. Een korte periode van bom- en moordaanslagen werd gevolgd door een open oorlog met de Arabische nabuurstaten en slechts de moed van een handjevol Israëliërs heeft kuKnen verhinderen, dat de nieuwe staat onder de voet gelopen werd. De tien jaren van Israëls bestaan zijn als de tien vingers van de handen, waarmee de joden de vlam van de vrij heid hoog gehouden hebben. En om af te meten wat daar in Pa lestina is bereikt, moeten we terugblik ken naar enkele doeleinden van de nieuwe staat, zoals deze in de Onafhan- Experiment zionitische wereld buiten Israël acht delpunt men zijn taak nog lang niet voleindigd. Jodendom ook Weliswaar behoeft strijden voor een maar nog steeds gevoerd om die woonplaats in Palestina volk publiekrechtelijk gewaarborgd te krij- is, da. gen. De zionistische beweging acht dat alleen besprekingen maakt. Zal het >ok in de toekomst eenheid kennen of zal verdeeldheid zijn eigen woonplaats, land zijn. Of nog sterker: zal het Joodse strijd_worden volk in tweeën worden gesplitst. Het n het volk buiten Israel. Zeker i, dat de huidige Israëlische leiders niet voor deze eenheid zijn geporteerd, ook hun verantwoordelijkheid haar. Maar bovenal 2 op Israël als het Joodse land, het nationale tehuis te wijzen. Niet de staat is van belang, maar het Joodse volk is primair. Dat volk moet worden gehol pen waar het zich ook bevindt door alle geledingen van het volk. De staat Israël die uit het Joodse volk is voortgekomen dient daarbij behulpzaam te zijn. Van haar dient de leiding uit te gaan. Zonder Israël is het voortbestaan van het Jood se volk ondenkbaar, maar evenzeer is het voortbestaan van Israël zonder steun van het volk in te denken. Beide zijn verantwoordelijk voor elkaar. Eenheid dient onder de Joden te bestaan door de Joodse staal, die het geestelijk mid delpunt dient te zijn. Israël dient zich even onverbrekelijk met de Joden in de verstrooiing te voelen als deze Joden met haar. Geen opoffering kan groot genoeg zijn om het Joodse volk te be houden. De oude Joodse uitroep: Geheel Israël is één, dient nog versterkt te worden doordat van de eigen staat lei ding kan uitgaan. Maar voelt Israël zich zo verbonden als de Joden die vrijwillig in balling schap verblijven willen? Het is deze Terug naar het Hebreeutvs Een probleem, dat niets met de politiek of de financiering van de staal Israël te maken heeft, is de invoering van het Hebreeuws als spreek- en schrijftaal. Uit 71 lan den zijn er een miljoen emigran ten naar Palestina gekomen. Joden uit Noord-Afrika (23 procentRoe- (14 procent), Polen (14 pro- cent) e val hebber die aller 1 eigen de 1 1 de ndbeginselen van het Hebreeuws bijgebracht. Als ze de lessen met goed gevolg doorlopen hebben, kunnen ze de landstaal al aardig schrijven en spreken, waarna aan vullend onderricht via het plaatse lijk radiostation gegeven wordt. In het Hebreeuws worden thans reeds veertien dagbladen en een (groot) aantal geïllustreerde week bladen gepubliceerd. Elk jaar wor den er duizend boeken in de oude taal van de Bijbel uitgegeven, ter wijl vele theatergroepen het ver langen om goed Hebreeuws te le ren spreken, stimuleren. eigen ervaring. Zij zijn uit de De sabres Maar hoe is het gesteld met de sabres, de in Israel geborenen. ZiJ vormen de nieuwe generatie leiders van de Joodse staat. Een generatie die vreemd staat tegenover de ver strooiing. Vaak begrijpen zü hun ouders zelfs niet. Zjj zijn zelfbewust en trots op de prestaties die Israel, mede door bun noeste arbeid beeft verricht. Zij zien de verstrooiing als een zwarte bladzijde in de Joodse geschiedenis. Een bladzijde die ver geten moet worden. Zullen zij hun broeders buiten Israel blijven begrijpen? En zullen zij zichzelf opofferingen getroosten om hun leiding te geven? Reeds nu wordt in kringen van de sabres de mening verkondigd dat het zionisme in feite niet meer bestaat Reeds nu wordt betoogd, dat de Joden die niet naar Israel weerkeren zichzelf buiten het volk plaatsen. Is dat een basis voor eenheid? De sabres achten de staat Israel minder een voortzetting van de Joodse geschiedenis waar de verstrooiing een onverbrekelijk bestand deel mee vormt, dan een v-ortzetting van de Joodse staat die door de Romei nen in 70 is verwoest. Groot zijn nog de problemen waarmee de Joden in de toekomst te worstelen krijgen. Zonder Israel is het Joodse volk ondenkbaar. De assimilatie grijpt zowel in kleine Joodse centra als Europa zo wel als in grote als Amerika om zich heen. Zou de staat Israel zich aan deze Joden niets gelegen laten liggen dan is het laatste Joodse bewustzijn bij de overgrote meerderheid van de Joden uitgeblust. Het is niet meer, zoals het vele eeuwen lang was, dat de Joodse religie de schakel was tussen de Joden waar ook. Ook dat is een probleem. Een probleem waar minder de Joden in de verstrooiing mee worstelen dan wel de Joden in Israel zelf. Tegenstellingen Een Joodse staat die niet is gebaseerd op de ruim 600 geboden in de mondelin ge en schriftelijke leer, is geen Joodse staat, zeggen de orthodoxe Joden. Israel moet deze wetten als grondwet hebben. Maar de meerderheid van de Joden in Israël is niet religieus. Zij zijn behoudend en wensen voor zichzelf uit te makpn, welke wetten zij wel en niet wensen op te volgen. Dat is een doorn in het oog van de orthodoxen. Zij stre ven naar een werkelijk Joodse staat, waar de religie het middelpunt van uit maakt. Thans is het in Is raël dat compromissen wor den gemaakt. Een ieder, zo wel de orthodoxen, als dc overigen doen wat water in de wijn. Maar de orthodoxie beschouwt dit als een over gangstijd. Haar overtuiging wenst zij ook aan de ande ren op te leggen. Op twee fronten voert zij strijd, on afhankelijk van elkaar. In de regeringscoalitie, waar de religieuze partijen twee ministers hebben en het Israëlische opperrabbinaat. Dit laatste bereikt meer dan het religieuze blok in het parlement. Maar tegen beide wordt de oppositie sterker. Vele Joden wensen niet dat de rabbi nale gerechtshoven het alleenzeggen schap hebben voor Joden om huwelijken in te zegenen, te ontbinden enz. Zij wensen te trouwen met de partner die zij hebben uitgezocht. En of deze part ner volgens de Joods religieuze wet wel of niet toegestaan is, interesseert hun niet. Dat is in Israel echter niet mogelijk. Huwelijken worden door de rabbinale hoven gesloten volgens de Joodse wet. Vele Joden in Israel wen sen varkensvlees te eten als zjj dat wil len en niet dat varkens in Israel, om dat zij tot de onreine dieren behoren, verboden zijn. Zij wensen op de Sab bath zich te ontspannen zoals zij dat willen ongeacht verboden en geboden. Willen zij sporten, dan moet niemand hun dat kunnen beletten. De religieuze partijen wensen echter een volkomen Sabbathrust met een lamlegging van het gehele moderne leven. Tien jaar bestaat Israël thans. Het zijn tien jaar geweest waarin de wereld met bewondering naar deze staat heeft gekeken, omdat er zich in Israël dingen voltrokken die niet te beredeneren zijn. Wel licht zullen de interne problemen die de stichting van de staat Israël heeft opgeroepen op even onbere deneerbare wijze worden opgelost. M. KOPUIT Tien jaar Israël, durf van prem kelijkheidsverklaring zijn vastgelegd. „De staat Israël", is in dit belangrij ke document te lezen, „zal geopend zijn voor de immigratie van joden uit alle landen van hun verstrooiing Wat dit betekend heeft? De aankomst van bijna een miljoen joden sinds 1948, of wel een toeneming van de oorspronkelijke bevolking met honderdvjjfentwintig procent! Deze cij fers komen in een nog briljanter licht te staan, als men weet, dat de meeste immigranten zonder een cent op zak zijn gearriveerd en dat niettemin reeds achthonderdduizend (tachtig procent) van hen permanent gehuisvest zijn.. Briljant „De staat Israël", zo stelt de Onaf hankelijkheidsverklaring even verder, „zal ten gunste van al zijn inwoners de ontwikkeling van het land bevorde- Ook op dit terrein, dat het bestaan en de welvaart omsluit, zijn in de afgelo pen tien jaar verbazingwekkende resul taten bereikt. Meer dan vierhonderdvijftig nieuwe nederzettingen zijn uit de grond ge stampt. De in cultuur gebrachte grond heeft zich verdubbeld, terwijl de waar de der agrarische en industriële op brengsten met driehonderd procent is gestegen. Gedurende dit hele decennium van moeilijke, constructieve arbeid hebben De kibboetsj, die een agrarisch produktiecentrum is, wordt gedra gen door een collectief beginsel. Als dé dagelijkse arbeid verricht is, worden de beleidszaken in de kampkring besproken. De waterpijp behoort tot het straatbeeld van het hele Midden-Oosten. Ook in Israël kan men deze ingewikkelde manier van tabakblazen in café's en op trottoirs aanzien. de Israëliërs geen dag werkelijke vre de gekend. De paraatheid aan de gren zen, de dreiging van incidenten en con flicten. hebben hun stempel op elke ac tiviteit gezet, hebben ongewoon hoge fiscale lasteD met zich meegebracht. Meer dan een tiende van het totale regeringsbudget wordt aan de defensie gespendeerd. Elke mannelijke inwoner tussen 19 en 29 jaar is verplicht voor de tijd van dertig maanden het geweer te dragen, elke vrouwelijke inwoner tussen 18 en 26 jaar moet vierentwintig maanden in de strijdkrachten dienen. Tientallen miljoenen werkuren gaan hierdoor verloren, werkuren, die anders in de agrarische of industriële sector zouden kunnen worden geplaatst. Was Israël in deze tien jaar van drei ging en geweld er alleen maar in ge slaagd zijn onafhankelijkheid te behou den, dan zou elk weldenkend mens hier reeds tevreden over hebben kunnen zijn. Maar nu het binnen de beperkt heid van zijn grenzen ook nog een mil joen verstrooide joden een bestaan legeven heeft, nu het zijn natuurlijke rijkdommen exploiteert, zijn land irri- Jeert en aan dorpen, steden en hoer erijen bouwt, kan men alleen maar diepe bewondering hebben voor het en thousiasme en de vaart, waarmee deze jonge staat zijn vormen krijgt. Wie de spanning kent van droom en verwachting en ook wel eens het vuur van een ideaal in zich heeft voelen gloeien, zal het elan, waarmee de Is raëliërs voor hun toekomst strijden, wel kunnen begrijpen. Maar wie daarnaast ook iets van de financiering van een moderne staat afweet, zal zich onmid dellijk realiseren, dat het onmogelijke mogelijk moet worden om een experi ment als dat, waarmee de joden in Pa lestina zijn begonnen, te doen slagen. Verbondsvolk Natuurlijk, Israël als staat is gehol pen. Het heeft leningen en kredieten verkregen, specialisten en onmisbare faciliteiten in het westen. Dit alles te zamen zou echter weinig te betekenen hebben gehad, als de „Keren Hayesod United Israël Appeal" er niet was geweest. Dit lichaam, dat het grootste vrijwillige inzamelingsfonds van de we reld is en beheerd wordt door het Jood se Agentschap en de Wereld Zionisten Organisatie, heeft de staat Israël in de afgelopen tien jaar 550 miljoen dollar geschonken, of beter: laten gebruiken voor de absorbering van immigranten, de ontwikkeling van agrarische en in dustriële projecten etc. Uit andere fondsen, vrijwillig bijeengebracht door joden overal op de wereld, is nog eens een kleine driehonderd miljoen dollar naar Tel Aviv afgevloeid. Zo ilet men: Israël wordt gestimu leerd en gedragen door het oude Ver bondsvolk, waar zijn vertegenwoordi gers zich ook mogen bevinden. Het is jong in jaren, doch reeds ervaren in daden. In Palestina hebben de dolenden en vervolgden onder de joden eindelijk weer een rustpunt gevonden. Israël, dat na Hitiers schanddaden de grootste reddingsactie ter wereld heeft opgezet, is een gastvrij tehuis voor onbehuisden geworden en in politiek opzicht een bolwerk van de vrijheid in het Midden-Oosten. Israël moet paraat zijn, dag en nacht. Mannen zowel als vrouw zijn verplicht in de strijdkrachten te dienen en het geweer verdedigingswapen te leren hanteren. Oud en nieuw in een jonge staat. Terwijl zijn zoon een moderne dorsmachine bedient, zit deze bedoeïen nog vast in zijn kameelzadel. Israël beschikt over een uitnemend gewapend en geoefend leger, zoals vooral de veldtocht door de Sinaï in oktober/november 1956 bewezen heeft. I In tien jaar tijd is de bevolking van Israël van ongeveer een miljoen tot bijna twee miljoen zielen gestegen. In dit aantal zijn 45.000 christenen, 20.000 droe/.en en 150.000 mohammedanen be grepen. In het eerste jaar van Israëls bestaan zijn, naar schatting, een kleine zevenhonderdduizend Pa- lestijnen naar de Arabische nabuurstaten uitgeweken. De zaak dezer vluchtelingen, die voor het merendeel in kampen aan de bestandslijnen zijn onder gebracht, vormt het grootste politieke probleem van de jonge staat en heeft o.m. een totale boycot door landen als Egypte, Jordanië, Syrië, Libanon en Saocdi-Arabië ten gevolge ge had. De oppervlakte van Israël is 20.700 vlerkante kilometer, of wel zestig procent van die van Nederland. Waren er in 1948 165.000 hec taren grond in cultuur gebracht, eind 1957 konden de Israëliërs op een land- en tuinbouwareaal van 382.500 hectaren bogen. I Het nationale inkomen van de staat Israël heeft zich binnen een tijdvak van acht jaar ver achtvoudigd. dan een mensenleven. Sinds de uitroeping van de jonge staat zijn er een 23 miljoen bomen aangeplant, ter bestrijding van de sinds eeuwen doorgevreten erosie. i Bij de 830 onderwijsinstituten, welke Israël ln 1948 telde, zijn er in een enkel decennium 3000 bijgekomen, terwijl het aantal leerlingen van 97.600 tot 452.000 gestegen is. De waarde van de Israëlische export heeft zich sinds 1949 ver vijfvoudigd. Tot de voornaamste exportprodukten behoren citrus vruchten, cement, potas, machi nerieën en diamanten. Tussen 1948 en 1958 heeft het aantal koopvaardijschepen, dat onder Israëlische vlag vaart, zich van vier tot vierendertig uit gebreid. De tonnage, uitgedrukt in bruto register ton. Is in deze zelfde periode van 6157 tot 192.667 gestegen. t De Israëliërs gelden als de mensen, die, in vergelijking met andere landslieden, de meeste belasting betalen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1958 | | pagina 7