Kerken
jonge
zware opgave
staan voor
Werk van de politie: veel
regen, beetje zonneschijn
■Mi:
ARTS DIENT PATIËNT DOOR
EN DOOR TE KENNEN
Methoden voor opsporing
van olie hi Nederland
Vrij te „zijn" behoort tot
nieuwe wereldbeeld
Deltaplan uitermate geschikt
voor biologisch onderzoek
heitwe leidsche courant
maandag 3 februari 1958
KRAEMER in Leiden
dge,
e deif
20J
takt, F
'ohm
U p fr,E IN DE HUIDIGE KOLKENDE WERELD spreekt over wereldzen
ft djng en wereldpolitiek, bevindt zich in een hachelijke positie, aldus
of. dr. H. Kreamer, die ter gelegenheid van de Leidse Dies-viering zater-
Ak gmiddag in het Klein-Auditorium van het academiegebouw
Wij Verwerp een lezing hield. Men spreekt namelijk en terecht
risisin de Zending als nooit tevoren.
'f en;
p^jf Kraemer noemde de Zending de
nkteristiekste en wezenlijkste daad
de Kerk. De Kerk is een lichaam, dat
ment onder marsorder staat, ook
:heren kan of mag. D»
(Ogleraar merkte op, dat de zendings-
ostie wordt bepaald door de wereld-
Htieke situatie, de veranderde positii
de jonge Kerken en de gewijzigd-
S van de westerse Kerken en zen
iganstanties.
lieuwe vormen van zending
liggen niet pasklaar
over Zending
Bewustwording
Illusie
ps vervlochtenheid van wereldpolitiek
"I i zending is, zo stelde prof. Kraemer
zichzelf niet nieuw, omdat de christe-
Ire zending vrijwel altijd in de wereld
weke situatie opgenomen is geweest
dighi Wen koesteren de illusie, dat de zen-
ig uitsluitend een godsdienstige activi-
it is, die naast andere stromingen in het
geldpolitieke gebeuren zelfstandig haar
g kiest. Daartegenover meende de
zeker, dat sinds zijn optreden in de
ere'd het Christendom een uitdaging is
m alle wereldmachten; hij gaf
ir verschillende voorbeelden van. van
(antieke tijd af.
Maar in de andere wereld werd
it uitsluitend godsdienstige karak-
peaiir van de zending niet aanvaard
Itenli taf de oosterse mens was de zen-
s Nulling een aspect van de politieke,
voorfcilturele en economische invasie van
tt westen. In de zending zag men
t op grote hoogte een ambassa
deurschap van het Westen. Zonder
Per se 20 te w^en gedragen.
"s de zending evenzeer ambassa-
wen#eur van de westerse cultuur als
zoeljnbassadeur van Christus; men was
h niet bewust van het conflict, dat
Stal&arin school,
lik c
van" P OORLOG is h&t allemaal anders
geworden. Azië en Afrika, goed tien
lar geleden in wereldpolitiek opzicht nog
nhangsels en in aanzienlijke mate pion-
n in het westerse wereldspel, hebben
da ineens betekenis gekregen en zijn zich
1 die betekenis ook terdege bewust
worden Men wil het eigen lot in han-
i hebben. De Zending heeft dus te
IJSfCII tr'5en in een ^e^lee' andere we:eld; er
met minder dan een salto mortale in
r denken en handelen vereist om deze
tl ituatie te verwerken. Prof. Kraemer
prak hier over een ..lapidair feit"
Jonge Kerken
De jonge Kerken zijn het resultaat van
moderne zendingswerk. Door de ver-
issende wendingen zijn ze plotseling van
•ena !nhangse' van de westerse Kerken zelf-
3ate: 'öndige grootheden geworden en een
jy j rerantwoordelijk deel van het leven in
*ië en Afrika. Al zijn ze numeriek in
minderheid, ze hebben hun plaaits en
,g xiekenis.
igrijl ^onge Kerken zijn ook een vitaal
fieel van de universele Kerk geworden.
aay Wt een eigen verantwoordelijkheid in de
j g( Oecumenische beweging en wereld. De
>gdf* "lekwerkende rol van het westen zal
wHicht nog toekomst hebben, maar do
he l®0^ Kerken zelf dienen de acte de pré-
Knce van de Kerk temidden van de niet-
cbristelijke godsdiensten te belichten. Hun
^genootschap aan de Wereldraad van
Kerken doet hen beseffen, dat zij nie»
fechts buitenposten zijn.
De wijzigingen hebben zich in de eerste
P'aats objectief aan de Kerken voltrok
ken. De opgave is nu. dat zij zich sub
jectief de consequenties daarvan toe-
eigenen en die geestelijk verwerken. He»
to echter een opgave, die alleen in ge-
'**A. aarzelloos en resoluut, kan worden
Hnvaard. Nadat prof. Kraemer had ge
ween op verschillende handicaps, die de
Pesitie van de jonge Kerken aanzienlijk
wilde bemoeilijken en die voor een groot deel
ket gevolg zijn van het feit. dat deze
Kerken een vrucht zijn van westerse ac
tiviteit, merkte hij op. dat voor de Ker
ken de enige veilige weg in deze funda
mentele onzekerheid is om te leven als
ziende de Onzienlijke.
De crisis in de zending impliceert
een oproep tot nieuwe vormen van
pionierswerk, waarin het accent ligt
op de gelovige, vindingrijke volhar
ding Zending is „passion", zowel in
de zin van harstocht als in de zin
van lijden. De vormen liggen na
lijk niet pasklaar. Het werk vraagt
een nieuwe apostolaire visie vai
leden der Kerk; de nieuwe zendings
visie is nauw verbonden met de
nieuwe visie der Kerk.
T allozen
In het slot van zijn lezing stelde prof-
Kraemer vast, dat het Evangelie beslag
blijft leggen op talloze levens. In Indo
nesië is nog nooit zo'n toegang vooi
Evangelie geweest als nu- God wil, dat
de Kerk haar apostolaire roeping
uitvoer brengt. Daarom heeft de zending
een geestelijke strategie nodig; er
ten plannen zijn en het moet mogelijk
zijn, die plannen te wijzigen, als de
standigheden daartoe dringen.
Dokter Stal in academiegebouw
fn een der collegezalen van het academiegebouw aan het Rapenburg sprak
de heer P. L. Stal, arts te Den Haag, over „Arts en gezondheid", waarbij
hij het hoofdaccent legde op de verantwoordelijkheid, waarvan de arts
zich in deze bewust dient te zijn. Gezondheid is een moeilijk begrip. Men
heeft dikwijls getracht, tot een definitie te komen, onder meer door te
beweren, dat deze „grote schat" is: afwezigheid van ziekte. Uiteraard kan
men met een dergelijke simplistische en onvolledige omschrijving niet
volstaan. Gezondheid betekent méér.
De Wereldgezondheidsorganisatie, die
zich eveneens aan een definitie heeft ge
waagd, spreekt van een „lichamelijk,
geestelijk en sociaal wel bevinden", wat
vanzelfsprekend ook nog maar een vage
aanduiding is, maar in elk geval houvast
biedt. (Het ziioh „wel bevinden" is
persoonlijke opvatting en daardoor niet
maatgevend, dus onvoldoende, om ni
zeggen fout).
Evenwel, op deze basis verdergaand
kan men geraken tot de beantwoording
van de vraag: tot hoever moet de gezond
heidszorg zich uitstrekken? En het ant
woord luidt: tot het behouden van de ge
zondheid, tot het bereiken van een opti
male gezondheid en tot een herwinning
van de gezondheid als deze gestoord is.
Gezondheid hier op te vatten zowel gees
telijk als lichamelijk. Dit kan slaan op
individuele gezondheid, maar ook op die
van groepen en zelfs volken; de collec
tieve gezondheid.
Zowel bij de Individuele als de collec
tieve gezondheidszorg speelt de sociale
zijde van dit probleem een belangrijke
rol. Het milieu van de patiënt of van d<
groep kan een factor zijn die de gezond
heidszorg bevordert maar ook tegen
werkt. Daarom betreurde spr. het, dat
deze zijde van de gezondheidszorg nog
weinig de aandacht beeft, zowel b(j de
ziekenhuisarts als bij de huisarts, hoewel
deze laatste uiteraard meer In aanrakii
komt met het milieu van de patiënt dan
eerstgenoemde en daardoor veelzijdiger
zijn gezondheidszorg kan ontplooien.
De heer Stal maakte voorts aan de hand
vam een aantal voorbeelden uit eigen
praikitijd duidelijk, hoe groot het belang
is van het betrekken van het milieu
de therapie en nazorg.
V rijheid
Gezondheidszorg in algemene zii
noodzakelijk. Het individu, de groep, kan
niet voor eigen gezondheid zorgen. Men
mag dit ook niet aan hem overlaten, wil
men de gemeenschap niet In gevaar bren
gen. Daartegenover ma men evei
in totalitaire vorm de gezondheidszorg
opleggen. Deze zorg moet in feite zich
manifesteren in vrijwillig georganiseerd
verband. Dat wil zeggen: het individu, de
groep moet een zeker mate van vrijheid
hebben, doch de verantwoordelijkheid ligt
ten slotte bij de staat.
Zo gezien dient de gezondheidszorg zich
op drieërlei wijze te uiten: preventiel
(voorkomen van ziekte), curatief (genezen
van ziekte) en constructief (behouden
opvoeren van de gezondheid).
Komend aan de ideële zijde van 1
artsenberoep zei de heer Stal, dat
Dr. Bruerer in Leiden over:
DR. J. W. R. BRUEREN te Oldenzaal heeft zaterdag in het Geologisch
Instituut aan het Van der Werffpark gesproken over de geologische
problemen, die zich voordoen bij de exploratie naar aardolie en aardgas
in Nederland. Hij toonde daarbij tal van seismogrammen en diagrammen,
«ie resultaten van modern onderzoek, die een inzicht gaven in de gesteld
heid van de Nederlandse bodem.
Een te verontschuldigen gebrek
roorstellingsvermogen is er de oorzaak
T1n, dat men lange tijd heeft gemeend.
zich in ons vlakke, lage landje geeD
°üe zou bevinden. Aan de oppervlakte
to dan ook weinig te ontdekken, maar
oadat men in 1861 in Duitsland grond
boringen had verricht, zijn de Nederlan
ders in 1935 tegen de Duitse grens aaD
een onderzoek begonnen, dat in 1950
to afgesloten met aftasting van de Noord-
We.
Nieuwe vorm
In 1947 heeft de B.P.M. een aanvang
fcmaakt met een nieuwe vorm van on-
krzoek, de seismische methode Door 'd
hmstmaUge aardbeving veroorzaakte
Wlingen worden seismografisch ver
kerkt, waarna men aan de hand van
"flecterende vlakken een dieptekaart
ban maken.
Een later gevonden belangrijke
verbetering van de seismograflsche
werkwijze is het patroonschirten, het
registreren met een groot aantal (25)
seismometers tegelijk, dat ten doel
heeft de storende grondgolf aan de
oppervlakte op te heffen. Voorheen
trachtte men dit uitsluitend te doen
door middel van elektronische filte
ring, waarvan de resultaten echter
minder goed waren.
De nieuwe methode is vooral van be
lang, als het gaat om een grote diepte,
zoals bij Schoonebeek, waar men tot od-
geveer drieduizend meter komt. Voor een
deel is het aan het patroonschieten to
danken, dat de laatste jaren vele olie
velden zijn gevonden. Van grote beteke
nis bij de metingen is ook de nauwkeurig
heid, waarbij een nadeel is. dat op groter
diepte verspringingen van breuken klei
ner dan veertig tot vijftig meter niet zijn
te ontdekken.
Dr. Brueren vestigde er de aandacht
op, dat het beschreven onderzoek uitslui
tend structurele informaties geeft. Om
de aard van de bodem te leren kennen
moeten boringen worden verricht. Prach
tige gegevens worden ook verkregen door
de meting van de gammastraling.
de huisdokter een adviseur moei
zijn, wiens deskundig advies moet
worden opgevolgd. Dit kan alleen
geschieden, indien hij vertrouwen
geniet. En dit vertrouwen kan op
zijn beurt slechts ontstaan, als er
een goede, intieme relatie tussen
arts en patiënt is. En ten slottedeze
relatie is pas mogelijk, wanneer de
arts de patiënt ziet als totaliteit. Dus
niet alleen als zieke, doch ook als
produkt van zijn milieu, van zijn ka
rakter, van zijn levensbeschouwing
en van zijn sociale positie.
De airts dient zijn patiënt door en door
te kennen, wil hij met succes preventief,
curatief en constructief aan zijn welzijn
arbeiden.
Geref. Kerk Leiden
beroept ds. Timmers
Timmers te Sint Pancras ter vervulling
van de vacature wijk I. Ds. Timmers i*
op 9 april 1928 geboren en staat sinds 10
oktober 1954 in zijn eerste Gemeente.
Sint Pancras, die volgens de laatste ge
gevens 345 belijdende leden en doopleden
telt.
Jachtgeweer gestolen
Zaterdagavond tussen kwart over ze»
en zeven uur is uit een niet afgesloten
personenauto op de Rijnsburgersingel een
dubbelloopt jachtgeweer ontvreemd.
Leidse Christen-Studenten-Raad
LS ONDERDEEL van de viering van de driehonderddrieëntachtigste
^-dies natalis der Leidse universiteit werd gistermiddag onder auspiciën
van de stichting Christen-Studenten-Raad een bijeenkomst gehouden in
de Zuiderkerk aan de Lammenschansweg. De Leidse hoogleraar dr. E. A.
D. E. Carp en dr. K. H. Roessingh, eveneens uit Leiden, spraken over
„Persoonlijkheidsstructuur en de vorming van een wereldbeeld". De
praeses van de C.S.R., de heer M. B. Blom, gaf aan het begin van de
samenkomst de doelstelling van de C.S.R. weer: door middel van het
gesprek de misverstanden die door de jaren heen tussen de verschillende
godsdienstige richtingen zijn gegroeid, uit de weg trachten te ruimen.
In het kort zette hij het ontstaan van de C.R.S. uiteen.
De eerste spreker, prof. dr. Carp, tracht
te in zijn rede de samenhang tussen de
persoonlijkheidsstructuur en het wereld
beeld aan te tonen. Beide zijn niet sta
tisch, maar voortdurend aan verandering
onderhevig.
In vergelijking met de ouderdom
onze aarde is de mens nog zeer jong; hij
verkeert nog in een betrekkelijk onrijp
stadium. In de filosofie is men gekomen
tot een indeling in drie stadia van het
leven der mensheid. De zintuiglijk-ruim
telijke mens, voor wie het concreet grijp
bare het belangrijkste is, kan worden ver
geleken bij het zeer jonge kind, dat nog
in de verwachting leeft, dat wat het niet
kan grijpen overgelaten moet worden aan
de toekomst Hij leeft, begrensd door het
grijpbare. Enerzijds heeft men dit gehe
keld, anderzijds erkende men, dat in het
kinderlijke van de persoonlijkheidsstruc
tuur waarden kunnen liggen
Een tweede stadium is dat van de psy-
chologisch-begrijpende mens. Het ontwa
kende begrijpen werd ervaren al5
zeker machtsgevoel (kennis is macht), een
bezit. De mens in dit stadium wil alles
kunnen begrijpen, met het gevaar dat hij
naar de macht gaat streven. Hij vergeet
daarbij, dat elk bezit voor verlies vat
baar is en dat dit machtsgevoel op zich
zelf reeds een verlies betekent. Deze pu
berale structuur van het menselijk wezen
stelt het „hebben" boven het „zijn". Sar
tre c.s. zien in dit licht het leven al»
zinloos, als een bedreiging van de existen
tie. De existentialist in deze zin heeft
geen behoefte tot grijpen néér, noch tot
begrijpen vén de wereld. Gabriël Marcel
daarentegen heeft evenals Buber in de
problematiek van het „zijn" beleden, dat
het leven gezien moet worden als iets
wezenlijks van de samenleving en het
„zijn" als iets wezenlijks van het „samen
zijn" (het samenzijn met anderen).
Oplossing
Feestavond van P.V.
„De Landbouw'"
T~)E PERSONEELSVERENIGING „De
Landbouw" had zaterdag in de grote
van de Burcht een vrolijke feest
avond met een vlot variété-programma.
De leden en gasten werden aan het be
de avond verwelkomd door de
voorzitter, de heer L. G. Strijk. Na zijn
korte openingswoord sprak de heer J
Heemskerk jr.. de adjunctdirecteur, in de
plaats van de directeur, die wegens sterf
geval in zijn familie niet aanwezig was.
het bestuur en de leden toe. Hij zei vee)
waardering te hebben voor de werkzaam
heden van het bestuur van de personeels
vereniging-
Het cabaret-variété kwam hierna met
het programma „Sterrenparade". Met aan
de piano Bas van Dalen trad Hansy Pal-
Heter op met haar witte kraaien in een
gezellige potpourri en in een Weens en
Tirols nummer. Het Majoco-trio
speelde Zuidamerikaanse muziek. Mr
Doodle maakte een praatje tussen de
door. Het Trio Kalmar bracht
parterre-acrobatiek het publiek in
angstige spanning. Na het gevaarlij
ke springnummer door een hoepel van
scherpe mespunten ging er een zucht van
verlichting door de rijen. The Two Moun-
ties oogstten veel succes in hun liedjes
-ver de mode en de nozems.
Burgerlijke stand van
Leiden
GEBOREN: Nelis Hendrik, z v H Geskus
n M A Weeda: Johannes, z v W Freek»
n M H van Tongeren; Jildert Jacob, z v
M Keereweer en A Smith; Henriëtta Ja-
coba. d v J H Velema en M J van Iter-
on; Petronella. d v G van Duüvenboden
•n G Hoek.
OVERLEDEN: L A Swanenburg, 75 J.
ichtgenote v A Kasteelen; A Kosto, 74 J,
nan; Jonkheer R M R Storm van
s-Gravesande, 8 maanden, zoon
Zuiderzee-deskundige dr. Verwey sprak
TN HET botanisch laboratorium heeft dr. J. Verwey te Den Helder zater-
1 dagmorgen een uitgebreide beschouwing gegeven over de vooruitzich
ten van het biologische onderzoek in het Deltaplan-gebied. Dr. Verwey
deed aan het eind van zijn betoog, waar vele hoogleraren en oud-allumni
naar luisterden, een beroep op de Leidse universiteit om hulp te bieden en
dit onderzoek te helpen doen slagen. Acht onderzoekers met laboranten
zullen constant de waterfauna en waterflora van Zeeland onderzoeken.
Zeeland in treurig nieuws bracht, gaf
eerst een breed overzicht van zijn onder
zoekingen bij de demping en sluiting van
de Zuiderzee Grote overstromingen zijn
voor de Nederlanders altijd een stimu
lans geweest tot dijkbouw en spreker
verwachtte dan ook, dat behoudens de
goedkeuring van een vrij conservatief
natuurvolk Nederlandse waterstaat
kundigen na het Deltaplan serieus de
demping van de Noordzee zullen gaan
becijferen.
resultaten
Zeeland ls geschikt voor experimenten
in het groot; dr. Verwey vond het geluk
kig, dat Rijkswaterstaat alles niet in één
jaar kan dichtgooien. Er kan breed opge
zet worden onderzocht.
De kosten voor dit onderzoek, zeker
niet een gering bedrag, achtte dr. Verwey
verantwoord; hij prees dan ook de instan
ties, die een dergelijke expertise willen
bevorderen.
Acht onderzoekers zullen, geassisteerd
door een veelvoud van laboranten, zich
Wanneer de vraag gesteld wordt, of'niet tot de waterflora en de waterfauna
het kostbare onderzoek in en om de Zui-j van Zeeland beperken, maar het gebied
derzee resultaat heeft gehad, dan kan dr. rond het water, de schorren en dijken
Verwey die volmondig bevestigend be-1 dus, eveneens onderzoeken op de levende
antwoorden, en hetzelfde verwacht hij bevolking van plant en dier.
de nasporingen in het Deltace-1 Ten slotte deed dr. Verwey een drin-
Vier zeeën
Daar krijgen we, aldus dr. Verwey
de sluiting van vier zuiderzeeën, waarbij
vooral de verwachte langzame verzoeting
van de Oosterschelde bijzonder interes
sant vooi de bioloog zal zijn De Ooster
schelde i9 rijker aan organismen dan d«
Zuiderzee was.
Daarom is ook het Dclta-gchied vooi
onderzoek zo interessant, omdat men goe
de hydrografische gegevens heeft en ei
niet alleen ccn veelheid van resultaten
Dies-college in Leiden politie-publiek
Niet staan tegenovermaar
in de gemeenschap
VEEL REGEN en een heel klein beetje zonneschijn. Met deze uitspraak
waarmee een tienjarig schoolmeisje het werk van de politieman kwa
lificeerde, kan het betoog worden samengevat van de heer E. Keuskamp,
die zaterdag ter gelegenheid van de diesviering in het academiegebouw
sprak over „Enige sociaal-psychologische aspecten van de verhouding
politie-publiek". De heer Keuskamp, die werkzaam is bij de rijkspsycholo-
gische dienst in Den Haag, verstrekte zijn gehoor interessante gegevens
uit opstellen van scholieren en uit interviews en enquetes, die ter be
studering van het aan de orde zijnde onderwerp zijn gemaakt en gehouden
Het contact met het publiek is een be
langrijk facet van het werk van de poli
tieman. Deze bevindt zich in een bijzon
dere en geïsoleerde positie; hij leeft als
ware in een glazen huisje. Dit kan
positieve uitwerking hebben, maar
evengoed aanleiding geven tot allerlei
spanningen.
Verandering
In de verhouding politie-publiek is veel
veranderd. Vroeger richtte de politie
zich voornamelijk tot a-socialen, i
door de ontwikkeling van het verkeer, de
toeneming van de bevolking en de
stedelijking komt vandaag de dag prak
tisch iedereen met het politieapparaat ln
aanraking. Een gevolg hiervan is, dat de
verhouding zakelijker is geworden.
Hoewel de verhouding politie-pu
bliek een probleem I», kan toch niet
worden gesproken van een conflict
situatie. De felle reacties die men
soms verneemt, z(jn juist uitvloeisel
van het gematigde optreden van de
politie, waartegen een enkele uitzon
lering dan schril afsteekt. Een uit
gesproken negativisme ten aanzien
van de politieman bestaat er niet.
Uit de door kinderen gemaakte opstel
len is gebleken, dat de kritiek zich vooral
richt tegen de geüniformeerde Dolitte
Men heeft veelal weinig respect voor de
straatagent, die als een lijntrekker wordt
beschouwd. Meer waardering wordt ge
koesterd voor recherche, verkeerspolitie
en kinderpolitie. Deze groepen omzweeft
een aureool van deskundigheid. Boven
dien opereren ze vaak in burgerkleding,
hetgeen het contact vergemakkelijkt
Straatdienst
In het politiekorps zelf constateert
eenzelfde houding ten opzichte vai
straatdienst. Het werk var
schenkt minder bevrediging door de mo
notonie en de geringe zelfstandigheid.
Het contact met het publiek geef» jonge
agenten 'meer moeilijkheden dan oudere
politiemensen. De burgers hebben dan
ook liever met ouderen te maken.
De correctie door middel van een
bekeuring heeft geen gunstig effect
op de publieke opinie. Men heeft
hier te doen met een botsing van
twee werelden. Het komt maar zel
den voor, dat de overtreder inziet
verkeerd te hebben gehandelj Het
publiek meent, dat de bekeuring
geen werkelijk vormende waarde
heeft. Voorts geven tal van onder
vraagden de wens te kennen als mens
te worden behandeld. De politieman
beseft vaak niet, dat het contact met
een overtreder voor deze een hele
belevenis is. Opmerkelijk is, dat in
tellectuelen in dit verband de meeste
last geven.
Hoge eisen
Het publiek stelt hoge eisen aan de po
litieman. Zijn sociale rol moet hij onfeil
baar vervullen. Toch heeft men hem qua
sociale standing niet hoger staan dan een
geschoolde arbeider, alhoewel men wél
oog heeft voor de moeilijkheden en het
zware karakter van de politiedienst Het
huidige optreden van de politie wordt
beter geacht dan dat van vóór de oorlog.
Natuurlijk hebben de verschillende so
ciale groeperingen verschillende opinies
over de politie Opvallend is het verschil
in positie van de politieman in de stad
en op het platteland In de stad is hij een
anonieme figuur, nuttig maar lastig. Op
het platteland heeft hij iets van de no
tabel, het contact is persoonlijker, wat
weer allerlei consequenties met zlcb
brengt. De politieagent op het platteland
staat meer geïsoleerd, zodat het van groot
belang is, dat de onderlinge verhoudin
gen in het korps goed zijn. Aan de oplei
ding van het kader client in dit opzicht
veel zorg te worden besteed.
Dienen
De heer Keuskamp meende reeds
tendens tot moderner personeelsbeleid te
constateren Zowel politie als publiek
moet ervan zijn doordrongen, dat de po
litieman niet tegenover maar in de ge
meenschap staat, dat hij primair een die
nende functie heeft Deze gedachte wint
gelukkig steeds meer veld. In gesprekken
met politiemensen was de inleider ge
bleken, dat velen van hen een hoogstaan
de opvatting ten aanzien van hun taak
hebben.
gend beroep op de R.U. om steun te bie
den aan dit onderzoek, waar dat enigs
zins mogelijk is. Inventarisatie noemde
hij als voorbeeld.
Dit experiment is voor de wetenschap
„einmalig" en men zal er dus naar moe
ten streven, het te doen slagen.
AGENDA VOOR LEIDEIN
Maandag
Gehoorzaal. 8 uur: N.C.R.V.-cmtspan-
nlngsavond.
Schouwburg, 8 uur: K. en O., cabaret
„A la carte" door Wim SonneveJd.
Rehoboth, 8 uur: Chr. Hist, jongeren
groep, drs. D. F. van dJI Mei over „He
belang van staten- en raadsverkiezingen"
OEGSTGEEST: gebouw Irene, 7.30 uur
Oral Roberts actiecomité. „De man vat
smarten van Galilea".
Dinsdag
Schouwburg, 8 uur: K. en O., cabaret
„A la carte" door Wim Sonneveld
Stadsgehoorzaal, 8 uur: vierde concer
Leidse kunstkring „Voor Allen".
Geref. jeugdhuis, 8 uur: Arjos, leden
vergadering, dr. P. G Knibbe over he'
rassenprobleem in Zuid-Afrika.
Koffiekamer Antonius-clubhuü, 7.3(
uur: Vola, lezing-filmavond.
Middelstegracht yi. 3 uur: opening
Curtiss-Wrightfabriek.
Prediker, 7.30 uur: vertoning van film
„De man van smarten van Galilea".
Woensdag
R.k. school voor v.g.l.o.: K. en O., begin
cursus „Kleine reparaties aan huis".
Schouwburg, 8 uur Leids Studenten
toneel. opvoering van „Des Teufels Ge-
Academiegebouw, 8.15 uur: Oosters ge
nootschap ln Nederland en Ned. Instituu»
voor het Nabije tosten, lezing met kleu
renfilm over „Les seigneurs des Mon-
Prediker, 7.30 i
i film
vertoning vai
De man van smarten van Galilea".
OEGSTGEEST: gemeentehuis. 7.30 uur.
gemeenteraad
Antonius-clubhuis, 8 uur: demonstratie
..zelf schilderen", J. van Muiden en Zn.
Donderdag
Huis „Over 't Hoff", 8 uur: K. en O.
begin vervolg cursus „Fotografie".
Prytaneum, 8 uur: afdeling Leiden
K.N.A.U., algemene jaarvergadering.
Prediker, 7.30 uur: vertoning van film
„De man van smarten van Galilea".
Vrijdag
De Lakenhal, p uur: Vereniging Oud-
Leiden, architect P. v. d. Ste- te Leider
dorp over „Restauratic van enkele monu
menten van geschiedenis en kunst ln de
omgeving van Leiden".
Boerhaavezalen, 8 uur: fototentoonstel
ling van personeelsvereniging „De Sleu
telring", geopend vrijdag van 8 tot 10
uur en zaterdag van 2 t-5 uur.
Pieterskerk, 7.15 uur avondgebed
Tentoonstellingen
Rijksmuseum voor Volkenkunde: Volk
van Suriname.
Apotheken
De avond- en nachtdienst van de apo
theken word» waargenomen door de Zui-
der-apotheek, Lammenschansweg 4, tele
foon 23553, en de apotheek te Oegstgeeet,
Wilhelmdnapark 8, telefoon 26274.
De mens wordt in onze tijd voor
gesteld als ontgoocheld, als een le
venspessimist, die zijn wereldbeeld
heeft overwonnen. Tegelijkertijd
doet de drang om te levenhem tas
ten naar een nieuw wereldbeeld.
Waar hij dit zal vinden, hangt nauw
samen met de structuur van zijn
persoonlijkheid, maar spreker meen
de te mogen wijzen op een derde
stadium van de ontwikkelingsgang
der mensheid: de vorming van een
metaphysiseh wereldbeeld, waarin de
innerlijke gespletenheid van de he
dendaagse mens zich kan oplossen.
Dit is nog lang niet bereikt. De pu
berale psychische structuur is nog
niet afgelegd en heit was voor spre
ker zelfs de vraag, of de mens het
kind en de puber in zich wel geheel
kan overwinnen.
De overgang van het ene in het andere
stadium heeft als intermezzo een kriti
sche periode, waarin het lijkt alsof er
alleen demonische krachten werken.
Voordat het metaphysische wereldbeeld
kan uitkristalliseren moet de overgang 'n
periode van ontwrichting zijn. In dit nieu
we wereldbeeld, dat reeds bezig is zich te
ontwikkelen, wordt het menszijn als op
gave aan 'de mens gesteld. Evenals de
adolescent zichzelf en de ander ontdekt
en aan het einde van de adolescentie-
periode zichzelf overwint en het „hebben"
omzet in „zijn" ten dienste van de ge
meenschap, het samenzijn, zo zal de men»
in de overgangsperiode naar een nieuw
wereldbeeld moeten handelen.
Vrijheid
Dit geldt ook voor ideologieën en voor
hert streven naar autonomie. De vrijheid
te willen „hebben" behoort bij het oude,
vrij te „zijn" bij het nieuwe wereldbeeld.
De vrijheid is een kostbaar bezit, zegt
men, maar deze illusie is een tragisch mis
verstand, meende spreker, want men gaat
aan zijn bezit ten gronde. Wie „bezit",
d.w.z. macht kan uitoefenen over iemand
of iets, wordt zelf bezeten en is dus niet
meer vrij. De universalistische Ideologie
van de toekomst is het samenvallen vaa
de zorg voor zichzelf met de zorg voor de
Na deze universele behandeling van het
probleem gaf dr. Roessingh een prakti
sche aanvulling op wat de vorige spreker
had gezegd Spreker ging na, hoe de ge
voelens van onzekerheid, onbehaaglijk
heid en van het zich niet thuis voelen
in de wereld zich in de moderne tüd voor.
Wereldbeeld
Hij ging daarvoor terug naar de ge-
:hiedenis der Kerk in de middeleeuwen
en wees op de splitsing in verschillende
geloofsovertuigingen en politieke rich
tingen Binnen de besloten kerkgemeen
schap blijken tegenwoordig differentia-
in politiek en zedelijk opzicht moge
lijk te zijn. Van een algemeen wereld
beeld is geen sprake meer. Toch zoekt de
i hardnekkig naar een eigen wereld
beeld, dat, gegeven de huidige situatie,
natuurlijk zal verschillen van dat van de
ander. Hij moet dit doen, want het ls de
voorwaarde voor zijn bestaan, dat ander»
>u verbrokkelen. Vijandelijke gebieden
orden dikwijls afgesloten, buiten het
wereldbeeld geplaatst. Zijn geestelijk te
huis wordt dan een huis zonder venster»
n zijn wereldbeeld, waarmee hij zich in
:igen kring opsluit, verstart. Soms tracht
hij het zelfs aan de naaste op te dringen.
Een algemeen kenmerk van onze
tijd noemt Heidegger de objectivatie
van het wereldbeeld, waarbij de
mens zich pas op zijn gemak voelt als
hij zijn wereldbeeld tegenover zich
kan plaatsen en er op deze wijze
over heersen kan (een grijpen naar
de macht). In het geloof betekent
dit, dat de geloofsovertuiging tot ge
loof sbeschouwing wordt geobjecti
veerd. De nieuwe wereldbeschou
wing zal daar tegenover stellen, dat
„hebben" van een wereldbeeld
afgewend moet worden. Men moet
het wereldbeeld in zich dragen, het
^i". In de samenleving wil dat
zeggen: zoeken naar de eenheid zon
der deze onmiddellijk te willen aan
schouwen, en een bereidwilligheid
uit elk geestelijk tehuis als dit
te benauwd is geworden, te vertrek
ken.
Spreker wees erop, dat deze gedachte
reeds in de CSR leeft Op grond van een
ander wereldbeeld mag men de band met
de medemens niet verbreken. In de plot
selinge ontmoeting met de ander kan do
de kracht vinden om de wereld
in hij dagelijks heeft te verkeren, te
bewonen. Dit alleen noemde spreker
oecumenisch of katholiek ln de ware zin
in het woord.
Gezamenlijk zong men het eerste en het
zesde couplet van het Wilhelmus.
