Jlicuure geihsctf (fourant EXPLORER DRAAIT OM DE AARDE Dag van de ramp Schipper van reddingboot per bromfiets erop uit Vanmorgen voor dag en dauw meldde lke Amerika's eerste kunstmaan als een flinke artilleriegranaat ANP één en al aandacht 0N Vandaag afkondiging van Syrisch-Egyptische staat? Vier-ton-actie Pro Rege wordt een groot succes Verlaging van benzineprijs steep NAAI m 179: TATER DAG 1 FEBRU ARI 1958 BUREAUS. Sieensiraal 37 Directie, Redactie, Abonnementen- Advertentie-afdeling Tel. 33441. ADVERTENTIES: 0-20 per millimeter. Familieberichten 0.18 per millimeter. (Bij contract belangrijke korting.) Postrekening 58936. Achtendertigste jaargang no. 11175 Directie: F OIEMBB CHRISTELIJKEATIONAAL DAGBLAD Voor Leider, en Ometreken „5tflnhwstirb is gbeWfwn myo in tegijenspoff" Met loep en lens van mens tot mens (ZIE PAGINA 3) JJET AMERIKAANSE LEGER heeft de kunstmaan race gewonnen. Vóór de satelliet van de marine, die door de Vanguardraket de ruimte in zou worden gebracht en vóórdat de Russen de ge legenheid gekregen hun derde Spoetnik in zijn baan te brengen, heeft de reus achtige Jupiter-C een kunstmaan op haar plaats gebracht. Vannacht om 04.48 uur Nederlandse tijd verhief de twintig meter lange raket zich van haar lanceerblok. Een geweldige vlammengloed spoot uit de onderste trap van het projectiel, toen het met een ge knetter dat tot kilometers in de omtrek werd gehoord, steeds sneller omhoog schoot. Felle zoeklichten bleven de Jupi- ter-C op zijn weg volgen: een slanke zil veren raket met een spitse punt. Twee uur zou het duren, voordat men kon vaststellen of de kunstmaan inderdaad zijn baan had bereikt. In een bijna ondraaglijke spanning telden geleerden, journalisten en adere belangstellenden op de lanceerbasis de minuten af. Het was president Eisenhower die het grote nieuws bekend maakte: de eerste kunstmaan draaide in zijn baan om de aarde. Dit bete kent dat Jupiter-C er in is geslaagd op zijn minst, een hoogte van 320 kilo meter te bereiken en een snelheid van 29.000 kilometer per uur. baan rond de aarde hebben gebracht. Dit is gebeurd door het gewijzigde type van de Jupiter-C. De lancering maakt deel uit van de bijdrage van ons land aan het Internationale geo fysische jaar. Alle gegevens die door middel van de kunstmaan worden opgevangen, zullen onmiddellijk ter beschikking worden gesteld van de wetenschappelijke gemeenschap der wereld". De kleine kunstmaan, die de vonm heeft van een artilleriegranaat van negentig centimeter lengite met een middellijn van vijftien centimeter en een gewicht van 13,365 kilogram, zal naar men verwacht in negentig minuten haar baan om de aar de beschrijven. Toen na het lanceren nau welijks twee uren waren verstreken meld de reeds een Amerikaans radiostation sei- te hebben opgevangen: een onderbro ken toon. Men heeft het lancerèn van 'die langver wachte kunstmaan, die door zijn geringe gewicht reeds de namen „Grapefruit" kreeg, van de lanceerbasis als een sport gebeuren gevolgd. Twee raketten stonden gereed. Zowel het leger aLs de marine werkten voortdurend aan de technische fouten die steeds opnieuw aan de projec- üolx werden ontdekt. En als een dreiging, op de achtergrond), was daar het gerucht dot de Russen op 't punt stonden huD derde Spoetnik de ruimte in te jagen. Toen eindelijk de Jupiter-C zich in be weging zette, ging een gejuich op dat het geknetter van de raket overstemde. Twe« minuten na de start zou de onderste trap, Redstone-raket, loslaten en brandend beneden vallen. Bij vorige lancerin gen was deze fase steeds duidelijk zacht- nu ontging zij de beflangstelilenden. Men had slechts oog voor de raket die door de zoeklichten werd gevolgd tot zij issen de sterren verdween. Het bericht dat president Eisen hower bekendmaakte luidde: ,£)r. J. Wallace Joyce, directeur van het Internationaal geofysisch bureau van de nationale fundatie de natuurwetenschap, heeft mio laten weten dat de Verenigde Staten succes een aardsatelliet in een (Van een onzer verslaggevers) In de radiokamer van het A.N.P. te Den Haag luistert men vanaf van nacht 4.45 uur onafgebroken op de speciale ultrakorte golf ontvanger naar een signaal van de nieuwe kunstmaan. Tot vanmorgen elf uur had men echter niets ontvangen. „Pas als we de baan kennen die de Amerikaan volgt is met zekerheid te zeggen of we hem kunnen uitluiste ren. Zolang die niet wordt vrijgege ven iets waarmee de Russen bij zonder snel waren blijft het ook voor ons een grote vraag of we hem ooit zullen horen", aldus de reactie uit deze luisterpost. Intussen blijft men gespannen luisteren naar iets dat op de dissonanten van „pianospel" zou moeten gelijken. Het feit dat deze kunstmaan van vrij zwakke zenders blijkt te zijn voorzien, maakt kansen od uitluisteren, echter Sering. Antillen wachten op Prinses Curacao heeft gisteren aan de voor »vond van het bezoek van prinses Beatrix H.K.H. zou hedenmiddag per K.L.M.- Vllegtuig van Schiphol vertrekken de feestverlichting beproefd. De Emmabru? U geheel met oranje lampjes versierd. Er 1» een generale repetitie gehouden van het uitsteken der vlaggen. De winkel- 'Wages staan in het teken van het be- «oek. Op de scholen is druk gerepeteerd voor de aubade. De langdurige scherpe politrieke debat ten in de Staten en de weigering van eeD Perskaart aan de hoofdredacteur van Beurs en Nieuwsberichten, de heer A. de Wit. hebben niet bijgedragen aan de vrede. De Wit is, zoals gemeld, uitgewe- Mn. doch mag nog blijven in afwachting van zijn beroep. De weigering geldt niet voor andere leden van de redactie Het wordt voorts pijnlijk geacht, dat de uitspraak Inzake de gedeputeerde van de Arubaanse eilandraad, de heer P C., is vastgesteld op de ochtend, waarop de Prinses op Aruba hoopt aan te komen Tegelijkertijd met de manifestatie ter ere van de Prinses in het Rifstadion zal de door vergaderverbod getroffen Arubaanse volkspartij een bijeenkomst houden. vr(j onbekende kosmische stralen zelf me ten. De gegevens worden uitgezonden door twee zenders, die elk nog geen kilo gram wgen. Een ervan zendt op 108,3, de andere op 108,0 megacycle uit. Eén der zenders zal naar men aanneemt twee tot drie weken blijven werken, de andere twee tot drie maanden. Tien jaar Vanmorgen verklaarde generaal-majoor John. B. Medaris, die de leiding heeft van de proeven die het Amerikaanse leger neemt met raketten, dat de kunstmaan het tussen de Wi en tien jaar zal kunnen uithouden. 1 februari 1953 JJERINNERINGEN komen boven, na men schieten ons weer te binnen, kleine gebeurtenissen uit die dagen staan ons plotseling weer helder voor de geest Bij duizenden schrijnt op deze dag de oude wonde, weegt het geleden verlies plotseling weer dubbel zwaar. Het verli€6 van geliefden, die men niet missen kon en die toch wer den weggesleurd en ondergingen in het woedende watergeweld. Op deze dag denken wij ook aan de eenzamen, die achterbleven. Hen sterke God op deze herdenkingsdag. Want Hij is de God der eenzamen en een vader der „Explorer" Het Amerikaanse ministerie van lands verdediging heeft haar baibymaan van morgen „Explorer" gedoopt. In het Ne derlands: ontidekkiiigsireiBiiger. De Natio nale academie voor wetensohappen had echter al een minder avontuurlijke naam gereed: „Alfa 1958". Volgens de eerste berichten, die door Amerikaanse geleerden zijn verstrekt, Is de naam „ontdekkingsreiziger" niet mis plaatst omdat de maximum hoogte van het babymaaitje iets groter zal zijn dart die van de beide Spoetniks. De geleerden te Cape Canaveral maakten bekend dat de satelliet haar eerste baan beschreef in 10(1 minuten, met een snelheid van 31.040 kilo meter per uur. Zij beschrijft een elips- vormige- weg. De instrumenten in de kunstmaan zul len de temperatuur aan de oppervlakte van de satelliet, de inwendige tempera tuur, de erosie door kosmische stof en de De kustvaarder op het strand nog geen tien meter van de basaltkeien Tempo D uit Groningen kwam op eigen kracht weer vlot (Van onze speciale verslaggever) NDER TRIOMFANTELIJK GELOEI van de misthoorn slaagde de Groningei kustvaarder Tempo D er gisteravond om half tien In, weg te varen van di plaats, waar zij gistermiddag in dikke mist strandde: het Noordzeestrand b|| paal 20 tussen Monster en Kijkduin. En het was een stranding geweest, die een reddingboot- schipper op een bromfiets over het strand had doen rjjden, die belangstellende om wonenden op steenworpafstand van de coaster met de over de railing hangende bemanning een gesprek had doen voeren en die later in de avond velen uit de omtrek vruchteloos in de mist turend over het Kjjkduin.se strand heeft doen dolen. De Tempo D. aanstichtster van al dit kwaad, voer gisteravond half twaalf de Nieuwe Waterweg binnen en we zouden bjjna zeggen: met een onverstoorbaar gezicht Het begon allemaal, toen de Tempo E gistermiddag im dikke mist op weg var. Huil 'naar Rotterdam voor de kust uit dn koers raakte en. met een zachte, schu rende schok aan de grond Liep, nog geen Fusie over half jaar klaar £)E SYRISCH-EGYPTISCHE UNIE zal ermoedeljjk vandaag al afgekondigd worden, heeft de Syrische minister van buitenlandse zaken, Salah Bltar, in Kairo rgedeeld. De minister was met presi- il Koewatly, premier Sabry Asaly en leraal El Blzri, de opperbevelhebber i het Syrische leger, zjjn in de Egypti sche hoofdstad aangekomen, om de plech tigheid van de proclamatie bjj te wonen. Het ligt in de bedoeling dat de nieuwe president waarschijnlijk Nasser begin maart de eerste centrale regering de nieuwe staat zal vormen. De Egyp- ren zouden twee derden van de por tefeuilles beheren en de Syriërs een derde. De nieuwe regering zal onmiddellijk het binnen- en buitenlandse beleid en de defensie coördineren. De totale éénwor ding van de twee landen zal een half jaai Na de proclamatie zal het volgende ge- 1. De Egyptische Nationale Vergadering en het Syrische Parlement zullen woensdag in Kairo en Damascus af zonderlijke zittingen houden, om over de proclamatie van de unie te stemmen; 2. Als de proclamatie wordt aangeno men, stellen beide parlementen een kgndidaat of kandidaten voor het presidentschap van de nieuwe staat; 3. De president wordt gekozen door middel van een volksstemming, t. Beide regeringen worden ontbonden en de nieuwe president vormt een centrale regering; i. Het hoofd van de nieuwe staat wijst een gouverneur-generaal voor Syrië 3. Eind augustus kiezen de Syriërs en Sgyptenaren één nationale vergade ring volgens een nieuwe Inmiddels opgestelde grondwet "ilen meter van de basaLtkeien van van de Delflandse Hoofden, stenen dam men. drie ails golfbrekers tierutaJilen i.ers de zee insteken Even was er paniek aan boord, en dat klonk ook door i radioboodschap, die het gestrande schio de ether in deed gaan. Schip gestrand bij Terheyden de red dingboot moest uitvaren. Maar schipper J. van Dam van de Terheydense redding boot wist dat nog niet zo zeker. Lag het «chip wel op zijn gebied? Was het nie' het terrein van de Scheveningse redding boot? Standpaal 20 is namelijk net de grens tussen de®e twee werkgebieden Bromfiets Daarom trok schipper Van Dam er dan ook maar eerst met de bromfiets op uit. Hij reed langs het strand en ja hoor De Tempo D lag ten noorden van num mer 20, en dus was het: Scheven-ingen. Vroeger zo leert ons de geschiedenis van het recfdiingswezen werden zulki kwesrties anders geregeld: twee beman oingen van reddrngsbofen hebben in rt< vorige eeuw eens op het strand met roei riemen en helmstokken een verwoed» knokpartij geleverd om' een gestrand vis sersvaartuig, waarvan de opvarenden zich in npod aan de mast vastklemmend op logeplaatsen getuige waren De nood was hier niet zo hoog: de Tem- 5 D lag bij een kalm op het strand rol lend zeetje vrij van het basaiit e: geen reden voor ongerustheid. De sleepboot Maas 9toomde op van Hoek Holland, de Scheveningse reddingboot hield zich gereed, en het bleef alles pais ree in afwachting van het hoge v middernacht Zover hoefde het niet te komen: om half tien voelde de Tempo D ruimte, en op eigen kracht ver- :e haar onvrijwil/lège en kortstondige gevangenschap blocnotes i Strandwandeling t was een vreemde ervaring, maanlichte, windstille avond ove Kijkduinse strand te wandelen. Geef Uw zenuwen ontspanning Geef NEUROTONIC Niet verdovend maar genezend imera's over de schouder een strandw-andeldng om niet gauw te vergeten: een door de mistflar den bleek omlaag-kijkend maansikkeltje, het diffuus verlachte strand met het aan gespoelde zeewier en wrakhout als grilli ge arabesken, het gestaag en vredig aan- lisende wa-ter in kleine golfjes aan j« voeten, en ergens, onvindbaar in de mist de Tempo D, ais het ware gemeerd het strand. gelijk „volk op de been' enkelen van hen konden vroeg in de avond bij eb zo ver de stenen dam oplo pen, dat zij over een afstand van tier meter met de rustig op de verschansing leunende bemanning een praatje konden maken. In diezelfde mistige avond vertrok de kustvaarder even onaangekondigd a-ls was gekomen en nog velen kwamen op de mare van de stranding met fietsen auto's naar het strand. Ze liepen rond, meenden overal de Lichtjes te ziei het gestrande scheepje, dwaalden rond stra-ndpaal 20, riepen eens „Hafl- lo...."! en keerden teleurgesteld huis terug. De Tempo D voer toen al de pie ren van den Hoek binnen, en daar mee eindigde dit avontuur geluid loos een van de meest idyllische strandingen uit het ruige hoofdstuk: „Schip op de kust1" Belastingverhogingen gaan 10 februari in (Van een onzer redacteuren) Het is de stellige verwachting, dat be halve de belastingverhoging op sigaret ten, ook de verhoogde omzetbelasting ot auto's, autobanden, motorfietsen en ban den en t-v.-toestellcn. od 10 februari cal Aanvankelijk meende men algemeen dat deze verhogingen mits de Eerst» Kamer ze aanvaardt 1 maart zouden ingaan, doch het is zo goed als zeker da» op 10 februari met de verhoogde heffing zal worden begonnen. De omzetbelasting voor auto's, motor fietsen en banden gaat van 15 n»ar 20 procent, die van t v-toestellen van 10 naar 18 procenit en die op sigaretten van 5 naar 7 procent. Ambtenaren krijgen spaarbrieven „op afbetaling" (Van e i onzer redacteuren) In het kader van de bevordering der bezitsvorming heeft de staatssecretaris van binnenlandse zaken, publdek-rechtclljk» bedrijfsorganisatie en bezitsvorming, dT9. W. K. N Schmelzer de rijksambtenaren per circulaire vanmorgen bericht, dat zij „op gemakkelijke voorwaarden" rente- spaarbrieven kunnen kopen. De staatssecretaris heeft gezien de verwachting dat zeer binnenkort de mo gelijkheid tot inschrijving wordt afgeslo- - moeten bepalen, dat maandkg ant woord is ontvangen. Het Rijk stelt de ambtenaren in de gelegenheid het beno digde bedrag in vijf of tien maanden terug te betalen. Het berekent hierover de rente die hetzelf aan de Bank van Nederlandse gemeente moet betalen, namelijk zes pro cent '6jaars JJERINNERINGEN komen boven, na men schieten ons weer -te binnen. Wie had er voor die rampdag ooit ge hoord van Kerkwerve, dat hele kleine dorp op Schouwen-Duiveland6 Een luchtfoto als deze (KLM-Aerocarto) bracht wreed het bestaan van dit dorp je onder de aandacht. Wie was wel eens geweest in Ouwerkerk of Nieu- werkerk, die twee dorpjes achter dij ken. die in enkele uren werden weg gespoeld? JJERINNERINGEN komen boven, nu na vijf jaren in Ouwerkerk van daag een monument wordt onthuld, aangeboden door de gemeente Ensche de (die indertijd Ouwerkerk adopteer de) en vervaardigd door de Haarlem se beeldhouwer Mari Andriessen. Men vindt in vele rampplaatsen monumen ten, opdat wij niet vergeten hoeveel leed in die dagen geleden is, niet ver geten hoe spontaan de hulp is geweest. JJERINNERINGEN komen boven. U vindt ze terug op pagina 5 van onze krant en u vindt er ook geschre ven over „het wonder van het herstel',' want het „bodt en werkt" heeft het Nederlandse volk ter harte genomen in de vijf jaren, die voorbijgingen. Negen tehuizen komen er! ninklijke Nederlandse militaire bond Pro Rege is bezig een groot succes te worden. Want terwijl de duizenden medewerkers helemaal niet van plan zijn, er eerder dan 1 mei mee op te houdéh, was op 10 ja nuari al een bedrag van f 434.653.62 bijeen. Zoals men weet hoopt Pro Rege van geld. aangevuld door subsidies van ov heidswege, negen militaire tehuizen bouwen en wel in Amsterdam, Rotterdam. Enschede, Grave, Den Haag, Hilver Schalkhaar, Tilburg en Wezep. Pro Rege wil dit geld slechts 1 e en gaf daarom renteloze obligaties uit. van f 2.50 tot f 100 per stuk. Maar velen hebben hun „aandeel" ln de nieuwe mi litaire tehuizen per kerende post terug gestuurd met de opmerking „gift" of „be steedt het maar in een van de tehuizen!'" Zodat de schuldenlast van Pro Rege niet met bijna vier en een halve, maar slechts ruim drie en een halva ton is genomen. Niet stoppen Nu stoppen dus? Zeker niet! Het is melijk zo, dat buiten de vier ton'vooi bouw nog een groot bedrag nodig is het inrichten van de tehuizen. De jongen» kunnen toch zeker niet op de kale vloer gaan zitten en wie misgunt hen de gi zelligheid, die uitgaat van muziek en spel? Er Is heel hard gewerkt. Enkele cijfer» ter Illustratie: voor Zuidholland behal- Rotterdam en Den Haag was een opbrengst geraamd van 80 mille, doch deze provincie heeft tot nu toe al bijna In verband met de opheffing van het tUdens de Suez-crisis In het leven geroe pen egalisatiefonds ter stabilisering van de prUzen van aardolleproduktcn en als gevolg van recente prijsdalingen op de wereldmarkt, zullen met ingang van 3 februari de prijzen van de belangrijkste aardolieprodnkten worden verlaagd Van die datum af zal men 1,1 ct. minder voor een liter benzine betalen dan tot nu toe. Tegelijkertijd zullen ook de prijzen van gasolie en huisbrandolie met 40 cent per 100 liter en van petroleum met 50 cent per 100 liter worden verminderd tractor- petroleum wordt f 1.50 per 100 liter en dunne stookolie 45 cent per 100 liter. Voorts worden de prijzen van diverse soorten zware stookolie verlaagd met 17.5* per 1000 liter-kilogram. 95 mille bijeen gebracht. Dat kwam b.v. door de activiteit van de Haagse Pro Re- gers, die bijna f 6000 boven het geschatte bedrag van 20 mille uitkwamen. Rotter dam daarentegen heeft het er bij laten Leidsche Wolspinnerij sluit fabriek te Leiden De Leidse Wolspinnerij N.V. heeft be sloten het bedrijf te Leiden te sluiten en het gehele bedrijf te concentreren in de belangrijk gemoderniseerde fabriek te Veenendaal. Het is nu mogelijk in laatst genoemde fabriek de produktie over te nemen die tot dusverre door het bedrijf te Leiden werd geleverd. Voor zover het ontslag voor de werknemer* te Leiden onvermijdelijk is gebleken, zal een zo gunstig mogelijke regeling worden getrof fen. Secretaris-generaal Zaken Overzee De heer B. Krijger, hoofd van de af deling Nieuw-Guinea van het ministerie van zaken overzee, is benoemd tot secre taris-generaal van dit departement alw opvolger van de heer J. M. Klveron, die op 1 aprü heengaat. WEERBERICHT MIISDER KOl'D De Bilt verwacht tot mor genavond: Aanvankelijk nog plaatse lijk mist, morgen overdag echter op de meeste plaat- sen enkele opklaringen. Overwegend droog weer. Zwakke tot matage, later aan de kust vrij krachtige wind. tussen zuid en zuidwest. Vooral overdag minder koud (Opgemaakt om 11.15 uur). ZON EN MAAN Zondag 2 februari: zon op 8.20; onder 17.28, maan op 15.43, onder 6.31. Maandag 3 februari: zon op 8.18, onder 17.30, maan op 16.59. onder 7.11. 4 februari Volle Maan.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1958 | | pagina 1