CHRISTELIJK
De verdwenen
miniatuur
Gemeenschappelijke kerkbouw
is zuiniger en oecumenischer
L.O. kan stroom uit
Indonesië wel aan
Middelbare scholieren die
aanpakken komen er ook
Koopavond, een oplossing
voor drukke zaterdag?
Chefarine 4
Bisschop Turoczy - driemaal
gekozen, driemaal afgezet
Eert woord voor vandaag
Kanttekening
2
looft
Enigheid des g e-
het blad dat zijn mede
werkers in de gehele gerefor
meerde gezindte heeft, haakt
ds. P. A. A. Klusener te Delft
aan by een spontane kanselru-.l
in Schipluiden. Daar gebruiken
de hervormden in verband met
werkzaamheden aan hun eigen
kerk het kerkgebouw der ge
reformeerden. Onlangs werd
een hervormd predikant vlak
voor de preek niet wel. Inder
haast verzocht de kerkeraad de
bewoner van de gereformeerde
pastorie de dienst voort te zet
ten. Ds Augustijn heeft toen de
preek gehouden die hij een uur
later nog eens voor zijn eigen
gemeente in dezelfde kerk uit
sprak. „Een voorrecht, wanneer
het zo kan", uindt ds. Klusener.
Hij vervolgt:
'pWEE GEMEENTEN in één kerk-
1 gebouw Men helpt elkaar door
de moeilijke jaren heen. Zoiets
zet ie tot denken.
Ik denk aan onze nieuwe stads
wijken. Daar moeten kerkgebou
wen komen; wijkcentra, waar al
lerlei activiteiten kunnen plaats
vinden. Dat kost-tegenwoordig ka
pitalen. Ook wanneer subsidie
wordt aanvaard.
En nu gebeurt het, dat met veel
inspanning de hervormde gemeen
te een gebouw (beter gezegd: een
complex van gebouwen) verkrijgt.
En een of twee straten verder
verrijst een gereformeerde kerk.
Misschien dat ook de chr. gere
formeerden behoefte hebben aan
een vergaderplaats. Alsook de ge-
ref. gemeente. Om van anderen
nu maar te zwijgen.
Hoeveel tonnen gelds worden
aan dit alles niet ten koste ge
legd?
Ik zal de laatste zijn om te be
weren. dat kerkbouw minder-nood-
zakelijk is. Alsof dit het geld niet
waard zou zijn! Natuurlijk niet.
Wèl vraag ik me af, of het niet
economischer kan, wanneer wij
een weinig oecumenisch gezind
zouden zijn. Wanneer een flink
kerkelijk gebouwencomplex wordt
gezet, dan zou de eigenlijke kerk
ruimte toch zeker door twee ver
wante kerken kunnen worden be
nut?
Neen, ik ga niet zover, dat de
gemeenten tegelijk moeten op-
3aan in één en dezelfde dienst en
e (b.v.) herv. predikant de éne,
de geref. de andere week zou kun
nen voorgaan. Aan hereniging zijn
wij voorlopig niet toe. Maar door
het houden van dubbele diensten
en met een beetje inschikkelijk
heid zouden vele duizenden gul
dens kunnen worden bespaard op
kerkbouw en beter besteed (b.v.
uitbreiding aantal predikant
plaatsen i. Waarom kan het op
verscheiden plaatsen wel in geval
van nood en niet permanent?
Hollandse steden. De herv. ge
meente beriep een speciale zieken
huispredikant. Deze kreeg o.m.
ook de geestelijke verzorging van
de (neutrale) psychiatrische in
richting aldaar. Op verzoek van
enkele patiënten en na overleg
met de verschillende kerkeraden
werd met een groep patiënten het
H. Avondmaal gevierd. De gere
formeerden zaten als ..gast" aan;
een vorm, die men daar ter plaat
se reeds kende in het sanatorium
voor lijders aan t.b.c.
Maar toen betuigden enige per
sonen hun leedwezen dat zij niet
mee konden aanzitten aan de Dis
des Heren, omdat zij geen belij
dend lid waren. Uit deze avond
maalsviering werd dus een belij
deniscatechisatie geboren.
Onder degenen, die zich opga
ven. bevond zich een jonge vrouw,
die tot een geref. kerk behoorde.
De herv. ziekenhuispredikant stel
de zich in verbinding met de ge
ref collega, binnen wiens wijk de
inrichting is gelegen. Doch deze
verklaarde dat hij het onnodig
vond zelf ook een belijdeniscate
chisatie te gaan houden. ,.Laat ze
maar met de anderen bij Jou ko
men. Onze catechismus ls Im
mers dezelfde?"
'T'OEN het zover was, dat het
A onderzoek voor de kerkeraad
zou kunnen plaatsvinden en in
aansluiting daaraan de openbare
geloofsbelijdenis, belde de herv.
predikant zijn geref. collega op;
vreemd van op en verklaarde, dat
bedoelde patiënte zeer goed in
staat was om de gewone weg te
bewandelen en in een gewone
kerkdienst haar geloof te belijden.
Gelet op het feit echter, dat pa
tiënten van een inrichting een
eigen gemeenschap vormen en re
gelmatig samen kerken in de ge-
stichtskerk (waar predikanten van
verschillende kerken voorgaan),
bleef de geref. predikant bij zijn
mening, dat alles maar gebeuren
moest op de inrichting en dus on
der leiding van de herv predikant.
Deze vond dit uitstekend, doch op
conditie, dat de geref. kerkeraad
zowel bij het onderzoek als bij
de openbare geloofsbelijdenis door
een ouderling officieel tegenwoor
dig zou zijn. Hetgeen con a more
ge«rhied is.
Vóór de kerkdienst had de
dienstdoende herv. ouderling de
fijne tact om zijn geref. broeder
te verzoeken het. consistoriegebed
uit te spreken, aan welk verzoek
deze gaarne voldeed. Het was
een goede dienst. Aan de nieuwe
belijdende leden werd trouw ge
vraagd aan de Kerk van Christus
en na de dienst kon de n-priikant
niet nalaten op te merken, dat
men achter het hek van deze in
richting verder was dan daarbui
ten- hier kon een gemeenschaD-
pelijke dienst worden gehouden,
hetgeen in de stad nog niet mo-
gelilk is!
T A AT ons bidden en werken: wat
in inrichtineen. in concentratie
kampen mogelijk was, moge nog
eens mogelijk bliiken in „gewo
ne omstandigheden".
Want niet zoals het nu is, ls het
het normale, doch het abnormale
En wat in bijzondere situaties
kon en kan. is niet het abnorma
le. doch het volkomen normale:
wie in Christus zich één weten,
komen samen in de dienst des
Woords en der sacramenten!
i-i
Minister Cals voor P.C.J.
Nederland zal, naar minister
Cals meent, in staat zijn, de uit
Indonesië repatriërende kinderen
op te vangen, hoewel onze scholen
overbevolkt zijn.
vraaggespre-k
zijn tegen 65 enkele maanden geleden,
die bovendien nog door ruim 2000
Indonesische kinderen werden bezocht.
BU de Stichting waren verder
aangesloten 9 uloscholen, 3 handels
scholen en 6 scholen voor voorbe
reidend hoger en middelbaar onder
wijs. Het grootste percentage leer
lingen op deze scholen bestond uit
nlet-Nederlanders.
Van de middelbare scholen zijn al
Wereldomroep. De rijksoverheid zal
geen bijzondere maatregelen treffen,
maar ongetwijfeld zullen schoolbe
sturen, schoolhoofden en onderwij
zers aan deze kinderen de nodige
aandacht schenken.
radio Nederland gesloten de H.B.S in Medan
die i
Bogor en de Chr. H.B.S. in Djakarta.
Men vreest, dat de H.B.S. in Surabaja
en het Lyceum in Bandung spoedig
zullen volgen.
Dan blijft alleen nog de H.B.S. In
Djakarta over, maar voor hoelang
De uloscholen van Medan, Palembang
cn Malang ziin eind december al op
uitsluitend Indonesisch spreken. Dit geheven. In Djakarta zijn de neutrale
aantal zal vermoedelijk betrekkelijk j en de prot. chr. uloscholen samen-
gering zijn. gevoegd op soortgelijke manier als in
Wat de overgang naar het onderwijs Surabaja de r.k. en de neutrale ulo-
8EROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERVORMDE KERK
Beroepen te Hoogkerk: C. J. Prins
Nijland; te Drempt: B. Kirstensen te
Stolwijk.
Beroepbaarstelling: J. Th. W. Quak
Mettebos 26 Brunssum en kand. H. A.
Winkel, Geurse Achterweg 133, Leid-
schendam.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen te Broek onder Akker-
woude: kand. A. J. Aaftink van
sterdam; te Oosthem: kand. P. Boon
stra te Marum.
Aangenomen naar Rotterdam-Feijen-
oord: J. Wessel te Neede.
CHRISTELIJKE GEREF. KERKEN
Beroepen te Aalsmeer: M. Drayer te
Drachten.
GEREF. KERKEN (OND. ART. 31)
Beroepen te Zwolle (vak. R. H. Brem-
mer)Z. G. van Oene te Sliedrecht.
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
Beroepen te St. Annaland: W. Hage te
Nunspeet; te Kampen: M. A. Mieras te
Krimpen aan de IJssel.
Aangenomen naar Glessendam: W. Hage
te Nunspeet.
Bedankt voor Elspeet: J. B. Bel te
Krabbendijke
Tweetal te Slikkerveer: M. Heerschap
te Borssele en H Rijksen te Vlaardingen,
van wie laatstgenoemde is beroepen.
Advertentie
den".
De herv. dominee keek daar wat
Interfac. colleges V.U.
Ook dit jaar zal voor de studenten
van de Vrije Universiteit te Amsterdam
een reeks interfacultaire voordrachten
worden gehouden, waartoe alle andere
colleges van 17 tot 21 februari a.s. zullen
stil staan. Over het algemene onderwerp
van dit jaar, „Conservatisme en pro-
gressiviteit in de wetenschap", zullen
achtereenvolgens spreken prof. dr. D.
Nauta (godgeleerdheid); prof. dr P. zoa,
R. Mi-*—'-
Thleri
Vollenhoven (letteren'
en prof. dr. G. J. Hoijtink
tuurkunde). De bijeenkomsten worden
gehouden in de Lutherkapel aan de
Gerrit van der Veenstrnat.
Nederland vergemakkelijken zal
volgens minister Cals de omstandig
heid. dat de scholen in Indonesië, wer
kend onder de auspiciën van de
„Stichting Nederlands Onderwijs", niet
noemenswaard onderdeden voor de
scholen in Nederland. Dit gold vooral
het L.O., maar ook het M.O. functio
neerde goed.
„Ik ben ervan overtuigd, dat
middelbare scholieren met enige
moeite en door harde studie in
staat zullen zijn, op Nederlandse
scholen over te stappen", ver
klaarde de minister.
Wat de voorlichting over het onder
wijs .n Nederland betreft, denkt mims-
Cals aan het particulier initiatief
van de C.C.K.P.,
oriënterend boekje.
Afbraak
Sprekend over de afbraak van het
Nederlandse onderwijs in Indonesië
t kon de minister enkele feiten noemen
Het voorontwerp van het ontwerp van over 4e toestand op 15 januari. Toen
wet. regelende het gehele voortgezette waren er nog ca. 2800 Nederlandse leer-
onderwUs (de dusgenoemde Mammoet- 'ingen op lagere scholen in Indonesië
wet) ls gereedgekomen, zo heeft minister tegen 6000 in november Begin febru-
Cals aan de organisaties op het gebied ari zullen er vermoedelijk nog maar
van dit onderwijs meegedeeld. 125 Nederlandse lagere scholen geopend
Het Economisch Instituut voor de
Middenstand heeft een rapport gepu
bliceerd over Het weekpatroon van
de geldorazetten. Voor een twaalftal
branches wordt nagegaan hoe de
weekomzetten over de verschillende
dagen van de week zijn verdeeld. Ge
bleken ls, dat de meeste detailzaken
hun hoogste omzet halen aan het eind
van de week. Dit geldt vrijwel over
de gehele linie, maar wei in het bij
zonder voor de textielbranche.
Van de totale weekomzet zet de tex
tielbranche 's maandags en dinsdags elk
13 om. op woensdag, donderdag en
vrijdag elk 15 en 's zaterdags 29
Het weekpatroon van de omzet is dus
vrij rustig met uitzondering van de za
terdag, dan wordt het dubbele omgezet
van de andere dagen.
In het rapport van het E.I.M. worden
de percentages voor de textielbranche
nog nader gespecificeerd naar de ver
schillende assortimenten. Daarbij blijkt,
dat de herenmodezaken 37 van hun
omzetten op zaterdag hebben. In de
heren- en jongensconfectiebedrijven
wordt 's zaterdags 45 dus bijna de
De algemene jaarvergadering van de helft van de weekomzet gehaald. Zelfs
Nederlandse christelijke reisvereniging de damesconfectiezaken blijken 's za-
wordt gehouden op zaterdag 15 februari terdags nog tot een percentage van 33
in „Ter Merwe" te Dordrecht. Na een e komen, wat uitwijst dat de vrouwen
bezoek aan de Grote Kerk en een ont- het oordeel van de mannen toch wel erg
vangst ten stadhuize begint om half elf belangrijk vinden ook bij het kopen van
de vergadering. 1 de eigen kleding.
Vrouw koopt samen met man
Minister Cals verklaarde, dat de
actie tegen het Nederlandse onderwijs
al in november begon, toen het mili
taire gezag bepaalde dat Indonesische
leerlingen zo snel mogelijK de buiten
landse scholen moesten verlaten. Ver
der moesten voor de Nederlandse
scholen en het onderwijzend personeel
stuk voor stuk nieuwe vergunningen
worden aangevraagd, wat de Stichting
op 350.000 rupiah extra kwam te staan.
De afvloeiing van leraren en onder
wijzers voltrekt zich volgens de minis
ter nu in een snel tempo.
Griep? Chefarine„4"
doet wonderen
Vier werkelijk bebouwbare middelen
helpen elkaar en.... doen wonderen/
Elk labiel Chefarine „4" beval 4 genees
middelen,die in de gehele wereld beroemd
zijn geworden en millioenen mensen al
baat brachten. De vier middelen tezamen
werken nog beter en helpen ook dan,
wanneer andere middelen falen. mm
In deze voor de
klant en toch ook
voor de verkoper min
der aangename situa
tie zou verbetering
gebracht kunnen wor
den door verschuiving
van een deel van de
zaterdagverkoop naar
een avond, bij voor
keur een donderdag- of vrijdagavond.
In een aantal provinciesteden is reeds
een koopavond ingesteld en de meeste
winkeliers blijken er mee ingenomen te
zijn.
Het rapport van het E.I.M. vermeldt
geen cyfers over de resultaten van deze
koopavonden. Wellicht is alsnog een
vergelijking te maken tussen het week
patroon van de geldomzet in plaatsen
met een koopavond en in gemeenten
zonder een koopavond.
Vooral zaken in duurzame gebruiks
artikelen zoals textiel, schoenen, huis
houdelijke artikelen, boeken, artikelen
dus die veelal in gezinsverband gekocht
worden, zullen interesse hebben voor
het eventueel instellen van een koop
avond Maar ook andere branches zul
len geïnteresseerd zijn, want hier zou
een koopavond de omzet extra kunnen
stimuleren.
De Nederlandse Bond van Christe
lijke Detailhandelaren in Textiel en
Mode-artikelen heeft het E.I.M. reeds
voorgesteld een aanvullend onderzoek
Opwekkingsprediker
thans ambteloos
Acht Jaar heeft het onrecht geduurd,
waaronder de Hongaarse lutherse bis
schop Lajos Ordass had te lijden, voor
dat hij in het najaar van 1956 nog
vóór de revolutie van november door
kerk en staat werd gerehabiliteerd en
weer leidende bisschop werd van de
Lutherse Kerk. In december werd hem
de leiding van de kerk weer ontnomen,
maar hy bleef bisschop, al biyft de
vrees voor zijn positie bestaan. Tot de
leidende ambtsdragers, die evenzeer ge
leden hebben onder de slagen van het
regiem, behoort de thans 64-jarige bis
schop Zoltan Turoczy. Driemaal werd
deze merkwaardige figuur, die voordien
nauwelyks bekendheid genoot, tot bis
schop gekozen met grote meerderheid,
driemaal moest hij zyn ambt weer
neerleggen; de laatste keer in december,
toen Ordass nog wel zUn bisdom be
hield. maar Turoczy ambteloos burger
Piëtisme
I stu-
ge
troffen door het piëtisme, dat het Finse
lutheranisme kenmerkt. Na zijn terug
keer in Hongarije gaf hij de stoot tot
een opwekkingsbeweging, die vele men
sen tot geloof bracht. Het was hem toen
niets te veel, om zelfs in heel kleine
plaatsjes evangelisatietoespraken te ko
men houden
Over de inhoud van zijn toespraken
vertelt de Geneefse predikant, ds. Zeu-
then: Ik kwam vooral onder de_ indruk
van wat bisschop Turoczy
alles echt en centraal christelijk; het
was duidelijk en begrijpelijk geformu
leerd en zo spannend, dat men ondanks
de lengte van zijn toespraken
genoeg van kon krijgen. Hij was geen
zedeprediker, maar een verkondiger
naar een koopavond in te stellen. Het
onderzoek, dat de directie van het
E.I.M. in welwillende overweging wordt
gegeven, zou niet veel tijd en geld be
hoeven te kosten en van groot belang
kunnen zijn.
„Nou, goed!" bromde de oude Külz. Hij wenk
te de ober-kellner en betaalde.
„Jullie worst is geweldig," zei hij waarderend.
„Speciaal de metworst."
De kelner boog. „Zeer vriendelijk. Ik zal het
de keukenchef overbrengen."
„Weet u misschien toevallig waar jullie de vet-
darmen betrekken?"
„Toevallig weet ik dat niet." zei de ober. „Als
kellner komt men maar oppervlakkig met worst
in aanraking."
„Gelukkige kerel," merkte Külz op.
Juffrouw Trübner betaalde ook.
Daarna stonden beiden op en liepen gezamen
lijk de straat op. Het was een merkwaardig
paar: de jonge, slanke, vlot geklede dame en de
dikke, brede, kolossale loden toerist. De voor
het hotel zittenden keken hen nieuwsgierig na.
De heer Storm en de heer Philipp Achtel ston
den op, legden een paar geldstukken op de ta
fel en stuurden op de uitgang aan.
Külz bleef aan de rand van het trottoir staan
en wees naar enkele duiven, die over het pla
veisel trippelden. „Dat zijn Koburgse leeuweri
ken," verklaarde hij. „Mijn broer fokt duiven.
Ik heb hem gezegd dat hij dat laten moest. Een
mens, die kalveren moet doodslaan, moet geen
duiven aaien. Dat is smakeloos. Maar hij laat
het zich niet uit het hoofd praten."
„Kom mee, mijnheer Külz!" verzocht zij
xacht
Achtel en Storm schoven door de rijen stoelen
Erich Kdstner:
heen. Bij de balustrade stootte de kleine de an
der met de elleboog aan en liep naar de tafel,
waaraan Külz had gezeten.
Hij boog zich over de tafel en nam een luci
fer uit de houder van de asbak. Daarna stak hij
een sigaret aan. waarna hij de afgebrande Juci-
fer in de asbak deponeerde.
Achtel wachtte ongeduldig. Op straat zei hij
geërgerd: „Wat was er nou weer?"
Storm haalde lachend een prentbriefkaart te
voorschijn. „Mijn vriend Külz heeft dit laten lig
gen."
Zij bogen zich over de kaart en lazen haar.
Op de kaart stond: „Lieve Emilie! Excuseer
mijn plotseling verdwijnen. Ik zal het wel uit
leggen wanneer ik weer thuis ben. Heb zojuist
een klant van Otto getroffen. Wat een toeval,
hè? Maak jullie je over mij maar niet ongerust.
Onkruid vergaat niet- Veel liefs, je Oskar."
En onder het plompe handschrift stond in slan
ke. vlot geschreven letters: ..Hoewel onbekend,
hartelijke groeten van Irene Trübner."
De beide heren keken elkaar onzeker aan.
„Heeft de vent die kaart bij ongeluk laten
liggen?" vroeg Storm.
„Onzin," zei Achtel. „Kijk toch eens naar wat
er staat! Die Tiroler is een verduiveld gooche
me jongen. Hij heeft een klant van Otto ont
moet! Dat is natuurlijk een toespeling. Eerst
houdt hij zich van de domme. En daarna neemt
hij ons er tussen met behulp van een prent
briefkaart. Een ongelofelijke brutaliteit!"
De te ver naar boven geplaatste oren van
mijnheer Storm, die door de rand van zijn hoed
naar beneden gedrukt en haaks werden afgebo
gen, zagen er uit alsof zij zich wilden oprich
ten.
„Daar komt Karsten", zei Philipp Achtel.
Zij begroetten hun collega en liepen op een
behoorlijke afstand achter juffrouw Trübner en
de heer Külz aan. Storm verscheurde het aan
mevrouw Emile Külz in Berlijn geadresseerde
Kopenhaagse havengezicht in vele kleine stuk
jes en strooide ze op straat.
De jongedame en slager Oskar Külz hadden
niet het geringste vermoeden, dat zij door drie
mannen werden gevolgd, die zich in hoge mate
voor hen interesseerden.
De drie mannen volgde, eveneens op behoor
lijke afstand, een grote, jonge man.
De drie mannen hadden niet het geringste ver
moeden. dat ook hen iemand volgde, die zich in
hoge mate voor hen interesseerde.
Welke speelse grappen kan het leven uithalen!
Er is sprake van kunst
„De kwestie zit zo", begon juffrouw Trübner.
Zij zaten op een pleintje van de Amalienborg
op een bank. Tussen de tegels voor de eerbied
waardige, vriendelijke gevel van het slot groei
de gras. In de haven aan de overzijde toeterden
stoomboten, die de Sont werden binnengeloodst.
Verder was het stü.
I wordt vervolgd)
zijn oproep! tot persoonlijke beslissing
voor Christus leken mij vrij van dema
gogie en het werken met schrikaanja
gende middelen.
Huisarrest
Evenals bisschop Ordass bleef diens
ambtsbroeder Turoczy gevangenschap
huisarrest niet bespaard. Kort na 1!
werd hij door een rechtbank tot tien jaar
tuchthuisstraf veroordeeld. Tien maan
den zat hij gevangen en later mocht
hij zijn woning niet verlaten. Toen mer
hem in 1952 dwong zijn ambt neer t<
leggen, werd hem een verblijfplaats el
ders aangewezen. Desondanks liet hij
zich in zijn geestelijke bediening niet
ontmoedigen; hij greep de gelegenheid
om te arbeiden aan, zodra zij zich v
deed.
Deze arbeid had niet altijd de instem
ming van bisschop Ordass. Deze had in
de jaren twintig in Zweden theologie
gestudeerd en was door het lutheranis
me van dat land beïnvloed. De typische
hoogkerkelijkheid de Zweedse bis
schoppen zijn de enige protestantse pre
laten, die in de apostolische successie
staan met een objectivistische trek
van dat land moest wel andere sporen
in het gedachtenleven van Ordass trek
ken dan de piëtistische, subjectivistisch
getinte Finse lutherse geloofs- en
vensstijl, die Turoczy had leren v
deren.
Zo waren er ogenblikken, dat Ordass
en Turoczy elkaar zeer moeilijk konden
begrijpen, vooral in de jaren 1948 tot
1952. Turoczy en zijn aanhangers w
geneigd aan de eisen van de overheid
ver tegemoet te komen, want ir
den zij zolang de gemeente nog in
vrijheid bijeen kan komen, is de tijd
van het verzet nog niet gekomen. Maar
in 1952 ging Turoczy de kerkelijke bal
lingschap in. waarheen Ordass hem ir
1948 was voorgegaan.
Samenwerking
Sinds 1956 arbeidden de beide man
nen nauw samen. Want Turoczy had
geleerd achter Ordass' kerkelijkheid
zijn vroomheid te zien. En Ordass be
merkte de onvoorwaardelijke kerke
lijke trouw en standvastigheid van d(
piëtist Turoczy.
Zo ontwikkelde zich In de leiding
van de Hongaarse Lutherse Kerk een
gelukkige synthese tussen een „voor-
werpeiyke" en een „onderwerpeiyke"
accentuering van het christelUke geloof,
een synthese die voor die kerk veel
beloofde, totdat het ingrijpen van
regering de één uit zün ambt stiet
verving door een figuur, die bereid
„mee te werken" en de ander wellicht
ook reeds dat lot heeft doen onder-
Volgende week komt
herv. synode bijeen
Van 3 tot 5 februari komt de genera
le synode der Hervormde Kerk in ver
gadering bijeen in het Eijkmanhuis te
Driebergen.
De agenda vermeldt de verkiezing
van een praeses voor het nieuwe zit
tingsjaar. zomede die van een modera-
men (assessor en diens secundus en
tertius). Voorts de verkiezing van een
nieuw breed-moderamen.
Zoals gebruikelijk is zal de synode
niet geopend worden door de praeses
van vorig jaar, dr. A. A. Koolhaas, doch
door de oudste in leeftijd der aanwezige
predikanten. Het is intussen niet onmo
gelijk dat dr. Koolhaas zal worden her-
Onder een aantal benoemingen, dat
de synode zal verrichten, komt ook voor
de benoeming van een kerkelijke hoogle-
aan de Rijksuniversiteit te Gronin
gen in de a.s. vacature prof. dr. J. H.
Semmelink (bijbelse en praktische theo
logie, ethiek en zendingswetenschappen)
Voorts komt in behandeling een nota
van de Raad voor de zaken van kerk
en samenlevering over „ploegenarbeid
en zondagsarbeid", een nota van de
Raad voor de zaken van kerk en gezin
over het vraagstuk van de woningnood
Ds. W. A Zeydner zal rapport uit-
En wie zijn kruis niet opneemt en achter Mij gaaf,]
is Mij niet waardig", zo zegt Jezus en het is een diJctoijlj]
geciteerde uitspraak. Maar wat is dat nu eigenlijk: het kruis
dat de christen te dragen heeft? Zie daarvoor het verband
waarin Jezus deze woorden gesproken heeft.
Meent niet dat Ik gekomen ben om vrede te brengen
op de aarde; Ik ben niet gekomen om vrede te brengen, maar
het zwaard." Dat gaat vooraf aan die opdracht om kruis-
dragend achter Jezus aan te gaan. En dan komen die
moeilijk te verteren woorden: „Ik ben gekomen om twee
dracht te brengenen iemands huisgenoten zullen zijn
vijanden zijn."
Het kruis van de christen: het is niet dat hij in zorgen
leeft, materiële zorgen of gezinszorgen die hebben alle
mensen en wie ze niet heeft die mag God danken. Het is ook
niet dat men „dit niet mag en dat niet mag", zoals sommige
menen. Het is dat anderen, soms zelfs de eigen huisgenoten,
aan God niet de eer geven, die Hem toekomt. De beledi
gingen van Gods majesteit die hij overal om zich heen ziet
dat is het kruis van de christen. Daartegen te strijden, dat
maakt zijn leven moeilijk.
DE MINST DRAAGKRACHTIGEN
"^JIT de jongste bekendmaking (nu
al weer enkele weken geleden)
van het Centraal Bureau voor de
Statistiek over de ontwikkeling van
het indexcijfer voor de kosten van
levensonderhoud blijkt, dat over de
maand van 15 november tot 15 decern,
ber het indexcijfer zich heeft gehand
haafd. Dit betekent, dat de gemid
delde kosten van levensonderhoud
tussen 15 november en 15 december
niet zijn gestegen.
Maar het betekent ook, dat het In
dexcijfer is gebleven op het hoge
peil, dat op 15 november werd be
reikt. Toen immers werd een Index
cijfer aangegeven, dat 3Vi punt bo
ven de limiet lag, die de vakbewe
ging indertijd heeft gesteld. Deze
3Ys punt stijging deed zich dus ook
per 15 december voor, want er trad
geen daling in.
De stijging van het indexcijfer voor
de kosten van levensonderhoud ls
enige maanden geleden voor de
Stichting van den Arbeid al aanlei.
ding geweest, zich ernstig te bera
den op de vraag, of deze stijging
niet repercussies diende te hebben
in de loonsfeer.
In het besef, dat een algemene loon-
beweging in het kader van de be
stedingsbeperking bijzonder onge
wenst zou zijn, zijn zowel werkne
mers als werkgevers het toen eens
geworden over een maatregel voor
de minst draagkrachtigen in de vorm
van een verhoging van de kinderbij
slag.
De regering heeft deze suggestie
thans overgenomen en bij de Twee
de Kamer een wetsontwerp inge
diend tot tijdelijke verhoging van
de kinderbijslag voor de minst draag
krachtige groepen. Een maatregel,
die, gelet ook op het indexcijfer per
15 december, gerechtvaardigd Is.
Een beperkt deel van het Nederland
se volk zal een geringe lastenver.
mindering krijgen, ter compensatie
van de gestegen kosten van levens
onderhoud. Precies die groep, die
naar verhouding extra zwaar was
belast, krijgt nu een tegemoetko-
ming. Het geld, dat hiervoor ls uit
getrokken, is dus voor 100 pet. goed
besteed en deze uitgave is zelfs in
deze tijd van voortdurende kapitaal-
schaarste, toenemende werkloosheid
en nog slechts geringe ontspanning
van ons economisch leven, maat
schappelijk verantwoord.
Voor deze beperkte en zo gerecht
vaardigde loonmaatregel willen we
vooral hulde brengen aan de vak
beweging, in het bijzonder aan het
Christelijk Nationaal Vakverbond.
Het was immers dit verbond dal
reeds geruime tijd geleden, gedron
gen door de economisch moeilijke
situatie van ons land, de zelfbeheer
sing opbracht, een algemene loon-
ronde af te wijzen, niettegenstaande
de stijging van het indexcijfer. Maar
niet minder nadrukkelijk vroeg het
C.N.V. hierbij, voor de maatschap,
pelijk zwakste groepen een uitzon
dering te maken. Deze hadden de
zwaarste klap van de sterke stijging
van het prijsindexcijfer te incasse
ren gekregen. De sterkste stijginj
lag Immers in de voedingssector, li
welke sector voor de zwakste inko
mensgroepen het zwaartepunt van
het huishoudbudget ligt.
Geheel in overeenstemming met
deze gedachtengang heeft de Stich
ting van den Arbid een voorstel aan
de regering gedaan en de regering
heeft dit voorstel overgenomen.
Wij menen, dat de zwakste groepen
deze maatregel inderdaad toekomt
en gelet op het beperkte karakter
ervan in nationaal-economisch op
zicht, spreken we het vertrouwen
uit, dat dit besluit geen nadelige
vloed zal hebben op de ontwikkeling
van onze monetaire positie.
BEDRIEGLIJKE RUST
reis van de Amerikaanse minis
ter van buitenlandse zaken naar
het Middenoosten heeft ook weer
eens de aandacht gevestigd op een
vergeten hoek in dit deel van de
wereld: het thans onder de naam
Iran bekend staande Perzië. Het is
er betrekkelijk rustig, sinds de zie
kelijke Mossadeq nu bijna vijf jaar
geleden ten val werd gebracht. Het
is evenwel een rust, die reden tot
ongerustheid geeft, aangezien Perzië
thans alle kenmerken van een echte
politiestaat heeft.
Een parlementaire oppositie kent het
land niet meer. Er zijn wel opposi
tiepartijen, maar die schijnen niet
te kunnen functioneren. De leiders
van deze partijen lopen als zij
actief optreden groot gevaar, ach
ter slot en grendel te worden gezet.
Het behoeft dan ook niet te verwon
deren, dat talrijke politici verlangen
naar de dag, waarop het persoon
lijke regiem van Sjah Mohammed
Reza Pahlevi ten val wordt gebracht.
Alsof daardoor alle moeilijkheden
opgelost zouden worden.
Enige tijd geleden vertrouwde een
zeer ontwikkeld pro-westers en anti
communistisch politicus een corres
pondent van de New York Times
toe, dat naar zijn mening het com
munisme een politiestaat zou be
tekenen, maar dat het volk er als
geheel vrij onder zou zijn. Er zou
dan tenminste iets voor het volk
worden gedaan. In de huidige om
standigheden bestaat er volgens be
doelde politicus in Perzië geen vrij
heid en wordt er niets voor het volk
gedaan.
Nu moeten we ons wel voor ogen
houden, dat we hier te doen heb
ben met Oosterse toestanden. Dat
het hier een pro-westers en anti
communistisch politicus betreft, bag
op twee betekenissen dulden. Zo be
staat de mogelijkheid, dat deze man
gemeend heeft, wat hij vertelde. Zijn
houding zou dan evenwel zeer
vreemd aandoen, omdat de Perzi
sche regering bewust een pro-wes
terse en anti-communistische politiek
voert en zelfs het waagstuk heeft
aangedurfd, het land te doen toe
treden tot het, mede door Turkije,
Irak, Pakistan en Engeland en door
de Ver. Staten gesteunde, pact van
Bagdad.
Waarschijnlijker is dan ook, dat ge
noemde politicus een welberekende
poging heeft gedaan om het Westen
en speciaal Amerika bang te maken
en dit laatste er toe te brengen, hei
verlenen van meer economische en
militaire hulp aan Perzië afhan
kelijk te stellen van een betere ver
deling, zodat alle bevolkingsgroepen
van de Amerikaanse steun kunnen
profiteren.
Hiertegenover voeren regeringsauto
riteiten ter verdediging aan, dal
Amerika te weinig geld geeft om de
uitvoering van hun plannen moge
lijk te maken. Dit zal Dulles deie
week ook wel weer te horen krijgen,
vooral als hij wil trachten, Perzii
te bewegen raketbases op zijn grond
gebied toe te staan.
Op het ogenblik lijkt een geweld
dadige opstand tegen het regiem
van de Sjah niet waarschijnlijk, ook
al kan er voor het geval er een
aanslag op de vorst wordt gepleegd
van alles gebeuren. Op de lange
duur dreigt een gevaarlijke toestand
te ontstaan, als geen compromis
wordt bereikt met de niet-commu-
nistische oppositie. Een burgeroorloi
in Perzië zou ernstige internationale
verwikkelingen kunnen hebben.
Twee gouden jubilea
ambtsjubileum. Het zijn ds. j.
t e r v e e n, emeritus predikant van de
gereformeerde kerk van Barendrecht en
J. D. Speelman, emeritus
predikant van de gereformeerde kerk
an Nieuwveen.
Ds. Oosterveen werd geboren op 27
pril 1883 en wordt dus over enkele
maanden 75 Jaar. Zijn eerste gemeente
brengen over zijn bezoek aan de Neder
landse predikanten van de Presbyteri-
Church of Australia.
Enkele jaarverslagen van organen van
bijstand zullen besproken worden. Van
de voorstellen, die ter tafel komen kan
nog genoemd worden het voorstel van
het moderamen der synode tot instel
ling van een commissie voor de bestu-
was Paesens c.a., waar hij intree
op 9 februari 1908. Daarna diende hÜ
van 1914 tot 1919 de kerk van Geesterec-
Gelselaar en van 1919 tot 1927 de kerk
van Wilnis. In laatstgenoemd jaar ver
bond de jubilaris zich aan zijn derde g<-
meente, Barendrecht, die hij diend'
tot zijn emeritaat op 9 februari 191'
Van de 50-jarige ambtsperiode heeft ds.
Oosterveen dus op de kop af veertil
jaren in actieve dienst doorgebracht. N>
zijn emeritaat verleende hij nog hulp
diensten te Kockengen.
Ds. Speelman werd geboren op 2
april 1880 en hoopt dus dit jaar de f'
jarige leeftijd te bereiken. Hij deed of
23 februari 1908 intree in zijn eerst'
gemeente, Velsen, waar hij bleef k'
1912. In laatstgenoemd jaar vertrok W
naar Stroobos, vandaar in 1917 naar
Sellingen, om op 6 december 1925 ziel
te verbinden aan zijn laatste gemeente.
Nieuwveen. Daar verkreeg ds. Speelma®
op 23 februari 1948 eervol emeritaat-
Ook deze jubilaris is dus van zijn ambts
periode van een halve eeuw. preciel
veertig jaar in actieve dienst geweeit
