Wethouder wil in winkels
scholen onderbrengen
Onmisbare scheepvaart remt
het wegverkeer van Leiden
CERDINC
Wachtenden worden nog
dit jaar geholpen
Vlot toneel van
lyceum in
en voor Chr.
Leiden
Oud-hoogleraar mr. Holleman
(70 jaar) overleden
Rome, een ideale stad voor
toeristen
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
3
VRIJDAG 24 JANUARI 1958
Klompjes-roniantiek verdwijnt
Kan kanalisering Korte Trekvliet
scheve toestand „recht" trekken?
(Van een onzer verslaggevers)
IV/TET VELE ANDERE LEIDENAARS kunnen wij ons dikwijls niet aan
de indruk onttrekken, dat de wachters van de Blauwpoortsbrug
altijd wachten tot wij komen aanwandelen, om dan vlug de brug open te
draaien. Maar als dat waar zou zijn, hadden wij in 1957 vierduizend-
tweehonderd-vijfendertig maal voor de gesloten Blauwpoortsbrug ge
staan. En zó erg is het nu ook weer niet geweest. Leiden wacht op lucht-
verkeersmoeilijkheden om het probleem rond te krijgen. Want tot nog
toe liggen de vraagstukken nog slechts „te land en ter zee". Het weg
verkeer, dat zich gelukkig prijst als het zonder al te veel puzzels door de
binnenstad is gekomen, vindt dat de bruggen wanneer zij open zijn
een bijzonder lastig obstakel zijn. Maar men beseft meestal niet, dat het
verdwijnen van de schepen uit de Leidse wateren de verkeerssituatie op
de weg tot een complete chaos zou kunnen leiden.
Met behulp van de heer M. Weima,
directeur van de Leidse markt- en ha
vendienst, hebben wij een globale be
rekening gemaakt: wanneer de vracht
schepen zouden worden vervangen door
vijftons vrachtwagens, moesten per dag
tweeduizend van dergelijke vrachtwagens
méér dan thans door de al zo zwaar
geschokte Sleutelstad rijden.
De scheepvaartproblemen nemen voor
Leiden met de dag toe. Want de puzzel
wordt aan twee zijden verlengd: de in
tensivering van het wegverkeer kan zon
der bruggen al niet meer door de Leidse
binnenstad worden verwerkt en mèt de
nog steeds toenemende uitbreiding van
het wegverkeer neemt ook het aantal
schepen dat door Leiden moet, toe.
Dit is een van de gevolgen van de in
dustrialisatie. De fabrieken kunnen een
voudig niet zonder scheepvaart, aange
zien anders vele grondstoffen vooral
kolen onbetaalbaar zouden worden.
De gemiddelde inhoud van een schip is
tweehonderd ton en een vijftons vracht
wagen is al een huiveringwekkend ver
schijnsel, dat enorm veel benzine vraagt
om te kunnen rijden.
Vrij stabiel
Gelukkig houdt echter de toe
neming van het scheepvaartverkeer
geen gelijke tred met de uitbreiding
van het wegverkeer. De laatste jaren
is het aantal schepen dat door Lei
den voer, vrij stabiel gebleven. In
1955: 71.422 vaartuigen, in 1956:
67.416 en in het afgelopen jaar
70.400. Dit laatste cijfer had onge
twijfeld hoger gelegen, als de be
stedingsbeperking ook hier niet haar
tol had geëist. Tot augustus van het
vorige jaar vertoonde het aantal
doorgaande schepen een grote pro
gressie, maar de laatste maanden
hebben in vergelijking met vo
rige jaren een grote daling laten
zien. Om de schepen door te laten
moesten in 1955 52.710 maal brug
gen worden geopend, in 1956: 50.295
en in 1957: 52.504.
Van deze getallen heeft door de jaren
heen de Schrijversbrug de hoogste cijfers
voor haar rekening genomen. Ongeveer
éénvijfde deel van alle scheepvaartver
keer passeert deze brug. Dat is bijna
driemaal zoveel als de Blauwpoortsbrug
krijgt te verwerken, zodat wij en tal van
andere tegengehouden Leidenaars het
veel slechter zouden treffen, als we de
Schrijversbrug tientallen keren per dag
op onze weg ontmoetten.
En omdat we nu toch met cijfers aan
het goochelen zijn: volgens de statistie
ken blijft bijna twee procent van het
scheepvaartverkeer in de haven tussen
de Turfmarktbrug en de Blauwpoorts
brug liggen. Want elf procent van de
schepen passeert de Turfmarktbrug, het
geen drie procent meer is dan de Blauw
poortsbrug krijgt te verwerken. Ruim
duizend schepen per Jaar kiezen dus
Kgplaats in het haventje, daar de Turf
marktbrug per jaar ongeveer tweedui
zend maal meer open gaat dan de Blauw
poortsbrug de scheper moeten deze
op heen- en terugreis passeren.
Nog aardiger worden de uitkomsten
van de statistieken, wanneer men eer
deel van de Rijn neemt tussen twee brug
gen, waar geen haven is. De Marebrug
PIJZZELPROM1NENTEN
1. Weduwe Van Duivenvoorden,
Boulevaird 88, Katwijk aan £ee; 2.
P. Plezier, P. de la Courtstraat 44,
Leiden; 3. J. Davids, Gerri-t Kas-
tednetraat 116, Leiden.
gaat per jaar ongeveer zevenhonderd
maal méér open dan de Turfmarktbrug.
Ongeveer dreihonderdvijftig schepen
kiezen dus ligplaats, laden of lossen, in
het betrekkelijk kleine stukje water aan
de Oude Vest, om daarna terug te keren.
Steeds ingewikkelder
Maar hoe men de cijfers ook rang
schikt, steeds is de uitkomst een pro
bleem, dat met de dag ingewikkelder
wordt.
En omdat een probleem een uitdaging
in de mensheid is om naar een op
lossing te zoeken, zijn er al heel wat
schrandere Leidenaars geweest, die een
antwoord op de verkeerspuzzel hebben
gevonden
Het vraagstuk kan aan twee zijden
worden aangepakt en beide oplossingen
liggen in hetzelfde vlak: voer het verkeer
buiten Leiden om; zowel het scheep
vaartverkeer als het wegvervoer. Want
behalve voor de schepen die in Leiden
moeten laden of lossen, moeten de brug
gen duizenden keren open voor vaar
tuigen, die alleen maar passeren. Het
scheepvaartverkeer moet dus buiten Lei
en om geleid worden en de nieuwe vraag
langs welke weg?
De heer Weima toonde zich nogal
zwijgzaam op dit punt, maar een
scheepvaartdeskundige legde ons uit,
dat er een goede oplossing kan wor
den gevonden via de Korte Trekvliet.
Natuurlijk zou de Korte Trekvliet
daarvoor geschikt moeten worden
gemaakt; een miljoenenproject. Ten
eerste zou het water moeten worden
gekanaliseerd en tevens zou men er
tenminste drie bruggen moeten bou
wen. Met de bestedingsbeperking als
sombere achtergrond zal dit plan
voorlopig wel een toekomstdroom
blijven.
Een tweede oplossing is, het door
gaande wegverkeer uit de binnenstad
te houden. Dit zou het probleem van
de scheepvaart verminderen, omdat
het wegverkeer minder last van de
open bruggen zou krijgen.
Verder zijn ook de tijden waarop de
bruggen opengaan, belangrijk. Mogelijk
ook hieraan iets te doen, want al
ler volgens de statistieken de spits
en van het wegverkeer zijn tevens
de drukste tijden voor de scheepvaart.
Morgens van zes tot acht uur gaat
drieëntwintig procent van het aantal
schepen door de bruggen; 's avonds van
vijf tot acht uur ongeveer zevenendertig
procent.
Sociale ontwikkeling
De laatste jaren is een interessante
'erschuiving in de spitsuren bij de
scheepvaart te constateren. Gemeten
het aantal doorgaande schepen op
bepaalde uren, menen deskundigen, dat
de schippers 's nachts praktisch niet meer
dat zij tijdens de maaltijd stil
liggen en dat ook de zaterdagmiddag
velen een vrije middag betekent;
verheugend verschijnsel van de so
ciale ontwikkeling bij de binnenvaart.
Een andere verlichting van het scheep
vaartprobleem voor Leiden zou zijn de
bouw van een Katwijkse haven; de ge
hele Katwijkse vloot moet tweemaal per
jaar door de Leidse wateren en zij vormt
een niet gering percentage van het geheel.
Hoe genoeglijk moet ook dit onderdeel
van de menselijke samenleving in het
verleden zijn geweest, toen de trage trek
schuiten hun weg over het vrije water
van de Nederlandse binnenwateren von
den en het opendraaien van een brug een
belevenis was, waar men vol belangstel
ling naar bleef kijken.
Maar ook deze romantiek is door
de nuchtere tijd achterhaald. Daar
om was het een hele slag voor om,
toen de heer Weima ons vertelde,
dat
Duizenden Leidenaars worden
per dag op hun weg door het
gehaaste leven geremd, omdat
ook vele schepen via de Leidse
bruggen hun doel willen be
reiken. Weg en water snijden
elkaar in Leiden op dikwijls
pijnlijke wijze, maar de oplos
sing van dit probleem wordt
gemakkelijker gevonden bij de
kapper in de scheerstoel dan
in de werkkamers van deskun
digen.
In vroeger tijden deponeerde de
schipper daarin de penning, die hij
voor het passeren van de brug
verschuldigd. Maar op 1 januari
1956 is hieraan in Leiden een einde
gekomen. En de reden is zc
terend logisch, dat men geen enkele
verdediging voor het klompje kan
vinden: de bruggen zijn er voor het
wegverkeer, zo zegt de heer Weima,
en dan is het onredelijk, dat de
scheepvaart zou moeten betalen.
Toch zwaait het klompje nog wel naar
de schepen bij het passeren van de brug.
In dit klompje zit dan een briefje, waar
op staat, dat de schepen doorgaand ver
keer zijn. Dit briefje krijgen de schip
pers aan de Schrijversbrug als zij Leiden
binnenvaren en zij moeten het weer aan
de brugwachter van de Rijnzichtbrug
afstaan; onderweg is iedere brugwachter
gerechtigd het briefje ter controle op te
vragen. Want In tegenstelling tot het
doorgaande scheepvaartverkeer moeten
de schepen die in Leiden laden of lossen,
wel een soort belasting betalen bij het
passeren van de bruggen; een vorm van
havenbelasting. Meestal nemen de schip
pers echter een abonnement.
En terwijl wij met de heer Weima
in zijn Oudhollandse kamer boven het
Waaggebouw de romantiek van de Ne
derlandse binnenwateren zagen wegeb
ben voor de nuchtere werkelijkheid,
waren in Leiden alweer vele bruggen
geopend en gesloten, hadden ongeveer
driehonderd schepen toegang tot de Sleu
telstad gekregen en hadden wie zal het
zeggen hoeveel mensen gemopperd: Het
is of die brugwachter het erom doet.
(Advertentie)
voor kantoorinrichting
BREESTRAAT II
Met L. L. naar Canada
In de grote zaal van Den Burcht hield
het passage- en reisbureau Lissone Linde-
gisteren een filmavond. Vooraf werd
door de heer J. Koch een uiteenzetting
gegeven over de passagemogelukhedem
voor de diverse landen.
Daarna zagen de aanwezigen een kleu
renfilm over Zuid-Afrika. Met behulp van
een veertigtal diapositieven zagen zij hoe
het aan boord toegaat op een zeereis met
de „Maasdam" naar Amerika Met een
film, die indrukken gaf over de landbouw
en het leven in de grote steden van
Canada, werd de avond besloten.
Examen handenarbeid
voor jeugdleiders
Het Leidse Volkshuis was woensdagmid
dag, ondanks het weer, nog drukker be
volkt dan anders, want een 8-tal groepjes
jongens en meisjes uit het Leidse jeugd
werk waren in verschillende lokalen, on
der leiding van een „vreemde juffrouw
of meneer, ijverig bezig. Feestmutsen ma
ken, aardappelstempelen, met de groep
een zomerkamp uitbeelden of een aqua
rium met geheimzinnige vissen maken
waren de opdrachten, die door acht cur
sisten van de Leidse Jeugd-Actie met de
groepen, als onderdeel van het B-examen,
werden uitgevoerd.
Nadat de# kandidaten ook nog aan de
band waren gevoeld over hun kennis van
didactiek, psyohologie en materialen en
gereedschappen, kon aan zeven van hen
het B-diploma handenarbeid voor jeugd
leiders worden uitgereikt. De gelukkigen
waren: mej. M. J. G. Buis, mej. A. van
Tienen, mej. F. E. Veldhorst. G. G. Brinks,
pater S. W. J. van Beurden, A. La bord us
en H. K. Molenaar.
Gevonden voorwerpen
Gevonden zijn: paraplu in foudraal, da
mespolshorloge, aktentas, steektrechter
portemonnaie, handschoenen, kinderpan
toffels, bontcape, kindertasje, sjaal, ken
teken wegenwacht, broche, overall, munt
biljet, étui met schrijfbehoeften, sleutels,
bril, bankbiljet, handdoek, zwembroek,
autostep, jongenspet, duo van rijwiel met
hulpmotor, zadeldek, vulpen, schooltas
kabelslot, bivakmuts, rijwieltas, porte
feuille, boek, herenpolshorloge, jasje, cein
tuur, kousen, wanten, paspoort, riem.
Terug te ontvangen en inlichtingen te
verkrijgen aan het bureau van gevonden
voorwerpen, Nieuwsteeg 8, ingang poort,
op woensdag- en zaterdagmiddag tussen
Leidse telefooncentrale is te klein
Uitbreiding van centrale tot de
Breestr.; nieuwbouw Koningstraat
Er zijn op het ogenblik 350 Leidenaars,
die op telefoon wachten. Men weet, dat
de moeilijkheid in Leiden is. dat de plaat
selijke centrale al lange tijd te klein is.
Een verblijdende mededeling van P.T.T.-
zijde is nu. dat al deze wachtenden nog
dit jaar aan aansluiting op het telefoon
net worden geholpen, want het aantal
nummers zal van tien- op elfduizend
worden gebracht. Nieuwe kolommen wor
den in de automatenzaal aan de reeksen
toegevoegd.
Nu gaat het echter niet al'leen om de
uitbreiding van het aantal telefoonaan
sluitingen, maar ook om de service, di«
men de abonnees moet verlenen. En om
dat de ruimte te klein ie, kan nog niet
worden gegarandeerd, dat de moeilijk
heden bij het snel tot stand brengen van
de verbindingen spoedig zullen vermin
deren. Het aanbal registers is namelijk
te klein, dat wil zeggen: de apparatuur,
die dadelijk de verbindingen tot 6tand
moet brengen
Maar ook daarvoor zal een oplossing
kunnen worden gevonden. De P.T.T heeft
namelijk de beschikking over twee pan
den van de accountantsdienst aan de
Breestraat, die op de nominatie 6taan
te worden gesloopt. Zij zullen plaats ma
ken voor een vleugel, waarmee de ceD-
trale tot aan de Breestraat wordt door
getrokken.
Bij de PTT wordt deze uitbreiding even
wel niet voldoende voor de toekomst ge
acht. Verwacht wordt, dat het aantal
abonnees in Leiden zowel als in de bui
tengemeenten sterk zal groeien, en dat
voor het jaar 1970 onder het hoofdstuk
Leiden op een aantal van 23.000 abonnees
moet worden gerekend. Een gedeelte van
de dienst zal dan ook buiten de deur
moeten worden gebracht. Men vindt-, dat
de buitendienst daarvoor in aanmerking
komt. Gedacht is al aan een gebouw ach
ter de gasfabriek in de omgeving van de
Koningstraat.
nog 2 dagen
OPRUIMING ZONDER WEERGA
VULPEN KOOPJES
in Uw vulpenspeciaalzaak
VULPENKLINIEK
Radio-actieve stoffen
Nieuw instituut in
Leiden
dcrtjjd gelden beschikbaar gesteld voor
opleiding van mensen (artsen, analisten
e.d.). die te maken hebben met radio-ac
tieve stoffen. Hiertoe Is samenwerking ge
zocht met de rijksverdedigingsorganisatie,
het radio-biologisch instituut van T.N.O.,
en de Leidse faculteit der geneeskunde,
met het gevolg, dat In Leiden een centrale
oplcidingsmogelijkheid voor deze studie
zal komen. Aldus werd ons vanmorgen
meegedeeld van de slide van de medische
faculteit
Het bovenstaande betekent niet. dat ook
het wetenschappelijk onderzoek uitsluitend
in Leiden zal plaats hebben. Uiteraard zul
len de andere universiteiten en verdere in
stituten die met radio-actieve stoffen wer
ken. zoals bijvoorbeeld het kapkerinsti-
tuut. hun eigen researchwerk bliiven ver
richten.
De Leidse faculteit der geneeskunde
wordt in het op te richten instituut ver
tegenwoordigd door prof. dr. J. A. Cohen,
hoogleraar in de toegepaste enzymologie
en radio-biologie, prof, dr. A. Querido,
hoogleraar in de inwendige geneeskunde,
en prof, dr. J. R. von Ronnen, directeur
van de afdeling radiologie van het acade
misch ziekenhuis, en enkele andere hoog-
De snoevende krijgsman had in
passend décor groot succes
pvE JAARLIJKSE SCHOOLAVOND van de Christelijke lyceïstenver-
eniging Amicitia et animo Juncti te Leidengisteren in de schouw
burg, is weer een weldadige onderbreking geweest van het schier einde
loze schooltijdperk tussen Kerstvakantie en Pasen. De jongelui hebben
zelfs twee avonden nodig gehad om de „snoevende krijgsman" voor ouders,
oud-leerlingen en medescholieren op te voeren. Gisteren waren de ouderen
aan de beurt met oud-leerlingen.
Nood-experiment in Leiden Zuid-West
Geref. school neemt
r.-k. klassen op
OP een onderwijsavond voor de
ouders van de leerlingen van de
rooms-katholieke Leonardusparo-
chic, die in het Leonardushuis aan
de Haagweg werd gehouden, is mee
gedeeld, dat de scholennood in Lei
den zo groot is, dat de wethouder
van onderwijs, de heer J. C. van
Schaik. overweegt, nieuwe winkel
panden, die in het zuidwesten van de
stad, aan de Vijf Mei-laan gereed
komen, te doen inrichten als klassen
voor kleuteronderwijs en lager on
derwijs. Men deelde ook mee, dat er
onderhandelingen gaande zijn om
enkele nog niet verhuurde panden
in te richten als schoollokalen, die
een of twee kleuterklasjes zullen be
vatten. De kosten van de huur van
deze panden (driehonderd guldeD
per pand per maand) en van de in
richting zouden door de gemeente
worden gedragen.
De mededelingen werden gedaan door
de heer J. Wiertz, secretaris van het
rooms-katholieke schoolbestuur in Lelden,
die speciaal een uiteenzetting gaf over d<
moeilijkheden rondom de bouw van eer
rooms-katholieke lagere school en kleuter
scholen in bet zuidwesten van Ledden
Zeer acuut
mededeling gevraagd. Hij erkende, dat
door de zeer ernstige situatie in Leiden
ten opzichte van de scholenbouw, waar
hij bij de behandeling van de begro-
voor 1958 al uitvoerig heeft gespro
ken. deze gedachte inderdaad in overwe
ging móést worden genomen. Blijft de toe
stand zoals hij nu is of komt er niet
spoedig belangrijke verbetering In. dan is
het wel zeker, dat wij verschillende scho-
iet bijtijds klaar zullen hebben. Voor
zuidwesten van de stad is dit zeer
t, omdat daar de uitbreiding van
Leiden zich voornamelijk concentreert en
nieuwe gezinnen de wijk blijven binnen-
Den Hang ingelicht
De wethouder zei, dat deze gedachte
echter nog geen definitieve vorm heeft
gekregen. Er moet nog verder overleg met
ouwers plaats hebben. Het departe-
van onderwijs, waarmee het gemeen
tebestuur week in week uit, hetzij schrif
telijk of telefonisch, hetzij persoonlijk,
contact heeft om de scholenbouw in Lei-
te bevorderen, is inmiddels van
Groot rechtsgeleerde ging heen
IV" AAR men ons uit Stellenbosch in Zuid-Afrika bericht, is prof. mr. F. D.
L N Holleman, oud-hoogleraar in het adatrecht aan de Leidse universiteit,
op ruim 70-jarige leeftijd aldaar overleden. Van de hand van prof. Holle
man verschenen talrijke publikaties in wetenschappelijke tijdschriften.
Frederik David Holleman werd in 1887
te Potchefstroom in Transvaal geboren
en doorliep het gymnasium van Kampen
Hierna studeerde hij rechtswetenschap
pen aan de Rijksuniversiteit te Leiden
welke studie hij bekroonde met eeD
promotie op stellingen (1910). Twee jaar
later legde hij met goed gevolg het zg
faculteitsexamen voor de rechterlijk*
macht in Ned.-Indië af. In Insulinde wa*
hij achtereenvolgens voorzitter van d*
inlandse rechtbanken op Madoera en
Java en in de Molukken. In 1924 werd
hij verbonden aan de algemene secreta
rie te Buitenzorg, eerst als chef van d»
afdelingen Kabinet en Algemene Zaken
later als gouvernementssecretaris.
Tijdens zijn verlof in Nederland in 1929
ontving hij de benoeming tot hoogleraar
in de volkenkunde en sociologie aan da
Rechtshogeschool van Batavia
Onderzoek
In 1931 stelde hij op uitnodiging var
de American Counoil of Learned Socie
ties te Washington in de Philippijnen eer
onderzoek in naar de toestand van ha'
I adatrecht aldaar. Drie jaar later ont-
klompje-aan-het-touwtje hij de benoeming tot buitengewoon
niet meer zijn oude functie vervult, hoogleraar in het adatrecht van Neder-
Leidse voornemen op de hoogte gesteld.
Den Haag is er wel van geschrokken,
maar men vond het een oplossing om tij
delijk in de noodsituatie te voorzien.
Deze /oorziening zou in de eerste plaats
het rooms-katholieke onderwijs betreffen.
In zuidwest staan immers twee nieuwe
openbare scholen, een nieuwe Hervormde
school en een Geref. school in aanbouw.
Het bestuur van de Geref. schoolvereni
ging heeft toegezegd, dat ten minste twee
lokalen van de aan de Telderskade in
aanbouw zijnde school, die in april van dit
jaar wordt geopend, aan hel; rooms-katho
lieke schoolbestuur zullen worden toege
wezen; als het onderwijs het toelaat, kun
nen dit er drie worden.
Dit zou tot gevolg kunnen hebben, dat
de realisering van het ..winkelplan" enige
tijd werd uitgesteld. Maar zeker is dit
allerminst, omdat niet is te voorzien, hoe
het kindertal in dit deel van Leiden zich
zal ontwikkelen.
De mogelijkheid bestaat, dat Leiden een
deel krijgt van de misschien in februari te
verdelen rijks-scholenpot. Daarvan zou
dan een drieklassige noodschool in zuid-
wast kunnen worden gebouwd.
N.R.V., afdeling Leiden
De voorzitter van de schoolvereniging
m het Kagerstraat-lyceum, Pim Sölner,
sprak een welkomstwoord en verzocht de
rector, dr. Van Arkel, het doek voor de
schoolvlag weg te halen. Daarna begon het
toneelstuk. Ons inziens was hier een hiaat.
Bij de opening had wel al was het maar
kort de nadruk op de aard van het ly-
gelegd kunnen worden. Het noemt
ten slotte naar Christus en wat men
gemeenlijk als de „gebruikelijke opening"
kwalificeert, was hier zeker op zijn plaat*
geweest.
Maar nu het toneelstuk, vrijwel het
enige programmapunt op deze avond. We
iien aan. dat de schoolvereniging nog
»r begaafden hfeeft, dan alleen acteurs
actrices. Een volgende maal zou een
..._ziekaf wisseling door eigen krachten
meerderen in het programma kunnen bo-
trekken.
Tltus Maccus Plautus, als een auteur
van vóór onze jaartelling zo beroemd,
dat zelfs Jaromir z'n werken op zijn
avontuurlijke reizen meenam, heeft meer
gedaan dan Latijnse werken schrijven.
Zjj het ongewild, heeft hU een grote in
vloed gehad op de literatuur tot voor
enkele eeuwen. Dr. L. A. J. Burgersdjjk
heeft zich de moeite gegeven het stuk
tc vertalen en ln een voor ons begrijpe
lijk Nederlands bij vertalingen uit het
Latijn even belangrijk als de inhoud
voor jonge spelers speelbaar te maken.
Sober
Direct viel ons het décor op. Dat was
gelukkig sober gehouden, maar gezien
de décoropvattingen uit de tijd van Plau
tus. of beter gezegd, het ontbreken van
décors, was deze soberheid te prijzen.
Slechts twee deuren en een altaar vorm
den de entourage.
Plautus is nog steeds dé bron voor da
kennis van het oudste Latijn en speciaal
dan de volkstaal. Dat laatste verviel in
het stuk nergens tot platheid.
De snoevende krijgsman, door Plautus
Miles Gloriosus genoemd, kreeg door de
Leidse lyceïsten een gave vertolking. Ver
boven allen uit stak Slimmeling, een ge
wiekste slaaf, die in Hans van der Kwaak,
uitstekende vertolking vond. Zonder
[e willen overheerste hij met zijn spel
het toneel, zodat het voor de anderen, dia
werkelijk ook hun best deden, soms moel-
vas. het toneelevenwicht te bewaren.
De Leidse afdeling van de Nederlandse
Reisvereniging heeft gisteravond in de
bovenzaal van De Turk onder leiding van
reisgids Doedens een tocht door Rome ge
maakt, een stad, die de toerist een rijk
dom van cultuurschatten biedt en waar
het bovendien vaak zonnig is. Om deza
twee redenen is de „eeuwige stad" de
laatste jaren het centrum van de toeris
tische belangstelling. De heer Doedens
karakteriseerde Rome als een stad van
tegenstellingen. En hoewel dit min of meer
lands-Indië aan de Leidse universiteit
Zijn inaugurele oratie handelde over „D*
nune trek in het Indonesisch recht*
leven" In dit ambt volgde hij prof. mr
C. van Vollenhoven op.
In 1939 keerde prof. Holleman terug
naar zijn geboorteland Zuid-Afrika, waar
hij aan de universiteit van Stellenbosch
de leerstoel in het Bantoerecht en d*
naturellenadministratie ging bezetten
Zjjn opvolger in Leiden werd prof. dr
V. E. Korn.
Van zijn hand verschenen talrijke pu
blikaties, waarvan wij noemen: „Het
adatrecht van de afd. Toeloengagoeng
(1927), „Het adat-grondenrecht van Am-
bon en de Oeliasers" (1927), „Rapport
grondererecht Mihahasa" (1928). „De pri
vaatrechtelijke positie van de Indonesi
sche vrouw" (1944) en „Het Bantoe-gron-
denrecht in de Unie van Zuid-Afrika en
omgeving" (1949).
Als bekroning op zijn wetenschap
pelijke verdiensten werd prof. Hol-
leman in 1922 en 1940 benoemd tot
corresponderend lid van de Konink
lijke Akademie van Wetenschappen
voor de afdeling letterkunde.
Zie vervolg stadsnieuw»
op pagina 4
voor elke stad opgaat, geldt deze uitspraak
Rome in het bijzonder. Resten van
meer dan tweeduizend jaar oude cultuur
aan te treffen naast bouwwerken uU
de twintigste eeuw.
Al bij het eerste plaatje van een reeks
kleurendia's liet de spreker dit uitkomen
naast het volgens de modernste bouw
principes opgetrokken Statione Termini
verrijst een oude muur uit omstreeks da
vierde eeuw voor Christus.
Rome groeide uit van een kleine neder
zetting van herders aan de mond va
Tiber tot een miljoenenstad in het begin
van onze jaartelling onder de leiding
keizers, die er hun tempels en paleizen
tieten bouwen, die toen reeds talrijke be
zoekers bekoorden, terwijl elders
Europa de beschaving nog ln een primitief
stadium verkeerde.
Degeneratie
Na het verval en de verbrokkeling
het Romeinse rijk degenereerde Rome tot
een provinciestad, die in de middeleeuwet.
als cultuurcentrum op de achtergrond ge
raakte. Tot de stad omstreeks vijftienhon
derd bij de Renaissance van het Romeinse
rijk, dan onder leiding van de pausen,
een herstel beleeft op het gebied van
kunsten en wetenschappen. In 1860 maakte
Garibaldi een einde aan de pauselijke
macht in Italië en ontstond het koninkrijk
Italië. Na Mussolini werd het land
republiek.
De culturele overblijfselen uit deze
schillende perloden zijn langs de wegen
en op de pleinen van Rome in een
warrende wanorde te vinden. Maar dit
maakt er Juist de bekoring van uit. De
wereldlijke macht, gesymboliseerd Ie
fraaie regeringsgebouwen en monumen
ten, bestaat benevens het symbool van d<
geestelijke kracht, de kerken. De histo
rische waarheid, die Is af te lezen van d<
pleinen, de wegen en de straten, ls door
weven met talloze legenden.
Aan het begin van de avond was door
voorzitter J. A. A. v. d. Horst meege
deeld, dat donderdag 6 maart door de af
deling een tocht per autobus van Leider
naar Den Haag zal worden gemaakt oir
de ijsrevue in de HokiJ te bezoeken.
Griep
Een saluut voor Frans Maks, die on
danks zijn griep en heesheid ln het
derde bedrijf duidelijk merkbaar toch
het grootste deel van zijn rol voor het
voetlicht bracht. Bert Steketee was na da
pauze zijn vervanger.
Jan Maaskant was in het begin
wat aarzelend en daardoor minder
verstaanbaar, maar hij herstelde
zich spoedig en wist van zijn niet
altijd makkelijke rol 'iets goeds te
maken. Maart je Rensink viel als sla
vin bijzonder op. Aardig spel werd
ook gegeven door Loek Krassenburg
nog wel in een dubbelrol Wim
Moerenhout, Wim Wang, Anneke
Doornik en Marian Hekster. Ook
Elleke Hekster deed in ccn klein
rolletje voor haar zuster niet onder.
Verder waren er nog Gert van der
Kwaak als Lurkert en Gert Mulder
als Zwiepsert.
Hans Mekking was de zwijgende
slaaf en de benjamin van de groep.
Vandaar onze aparte vermelding.
Alles bij elkaar is het een genoeglijke
avond geworden voor spelers en kijkers
en daar was het uiteindelijk toch om ba-
gonnen.
Nog één opmerking moet ons van het
hart. Woensdagavond waren de bezoekers
in een generale-repetitlesfeer gebracht
door het ontbreken van een behoorlijke
verwarming. Ten slotte waren het ook
gasten van de vereniging, die Amicitia in
haar naam draagt en die amicitia is moei
lijk in een koude zaal te bewaren.
J. Fr.
Voor de Vogels
Vetbollen 25 ct
Strooizaad p. kg 85 ct
Vogelhuisjes v.a. 5.95
VLIELAND
NIEUWE RIJN 50
