Stoomsleepboot Ebro op de Banj aard gebleven WYBERT Grondzeeëii overspoelden het schip Juist op tijd kwam een reddingboot langszij DREES ONTVING TWEEDE BRIEF VAN BOELGANIN SINATRAN Amerikanen in Indonesië vragen uitreisvisa Dames Het maken van glas in vroegere tijd MAANDAG 13 JANUARI 1938 (Van een onzer redacteuren) VEERE, zaterdag ZATERDAGAVOND LAAT, op weg naar een schip dat in moeilijkheden zat en om assistentie had verzocht, is de Ebro van L. Smit Co's Internationale Sleepdienst gebleven op de gronden voor het Zeeuwse Schouwen. Bij een harde noordwester raakte de sleepboot op het „Bolletje van de Banjer" en hoewel de meester onmiddellijk de machines op volle kracht achteruit zette, kwam zij niet meer los. Zware, hoge grondzeeën overspoelden het schip en beukten het. sloegen een sloep weg en een gedeelte van de brug en alle trossen. De marconist zond het S.O.S. de ether in. de kapitein vuurde vuurpijlen af en een lid van de bemanning seinde met een lantaarn door de donkere nacht. Langer dan twee uren vochten schip en bemanning tegen een totale ondergang. Maar het schip bleef een prooi van wind en water. De toestand aan boord werd met de minuut kriticker. Doch op het ogenblik, dat de bemanning dacht: Nou gaat het gebeuren, voer de reddingboot uit Veere voor de eerste keer langszij. In vier keren wist zij alle negentien opvarenden aan boord te krijgen. Toen de kapitein nog eenmaal omzag, helde de Ebro naar bakboord zwaar over, het achterschip was geheel onder water verdwenen en van het voorschip was illeen de steven zichtbaar. Maar, zij het ook zwak, de toplichten brandden nog Van het eerste ogenblik af wist de kapitein, dat hij in gevaar verkeerde en hij weigerde de hulp van een coaster, die in de buurt lag. „Blijf maar weg", liet bij weten, „het is te link hier. Het is genoeg, dat er een in de krikkemik zit, er hoeft geen tweede onderdoor te gaan". Dat vertelde ons machinist Snoey. Toen we het niet meer konden houden zijn we naar de brug gegaan." Maar dat ging als volgt: De weerloze Ebro zat in een hel van kokende grondzeeën en zand en rolde radeloos van de ene zijde op de andere. In enkele tellen was het 6chip grotendeels door het kokende water overspoeld en volgeslagen. Vier matrozen, die te kooi lagen, konden met de grootste moeite nog bovendeks komen. Op bevel van de kapitein doofden machinist Snoey en de 2de machinist T. A. Vroombout de vuren, en gingen daarna naar de brug. Maar de walengang, de overdekte gang tussen hutten en scheepswand stond reeds zo ver vol, dat zij tot hun borst door het ijskoude water moesten waden. Alle be manningsleden begaven zich naar het hoogste deel van de sleepboot: de ten dele weggeslagen brug. waar zij zich trachtten staande te houden. Een man klemde zich vast aan het stuurrad, de anderen klemden zich vast *an hem of aan «elkander. Kapitein Bruins stak met door de weggeslagen ra de kaart enk am eT vuuirpij'len af. Marconist Intussen zat marconist J. van Bes uil Noordwijk achter zijn zendapparatuur en maakte de hopeloze positie van het schip bekend. Om acht minuten voor negen meldde Scheveningen-Radio. dat de Ebro noodseinen uitzond. De Hudson wijzigde koers in de richting van de Ebro en van De omstandigheden hebben gewild, dat (ij Ebro voor een redding werd ingezet, hoewel zij een ander karwei had te kla- Het schip was van Rotterdam met i «n sleep onderweg naar Cardiff, doch toen de weersomstandigheden minder gunstig werden, besloot de gezagvoerder, onjJkpitein J. Bruins Vlissingen binnen te elt lopen. En daar lag hij zaterdag te wach ten op gunstiger weer. 's Morgens zag hij de sleepboot Scaldis uitvaren, die met de Maas uit Hoek van Holland, ging pro beren de Krebsia, een Shell-tan'ker van 12.000 ton, te helpen, want de Krebsia lag met uitgevallen machines ter hoogte van Beachy Head in zuid-oost Engeland. De dag verliep verder rustig. Kapitein Bruins luisterde de weerberichten af, om, zodra dit maar enigszins mogelijk was Vlissingen te verlaten en zijn sleep in Cardiff te gaan afleveren. De storm ging echter niet liggen. En tegen de avond werd nog geen windkracht gemeten van 7 tot 8 Hulp En toen kwam het bericht. Een schip van de Vereenigde Nederlandsche Scheep vaartmaatschappij te Den Haag, de Lin- dekerk, metende 7 234 brt., en die mid dag vertrokken uit Rotterdam met be stemming Vlissingen, lag te kraaien ter hoogte van Schouwen en Duiveland. Het schip, dat in ballast voer. kon we' draaien, maar de kop niet door de wind krijgen en vroeg sleepboothulp. De di rectie van de V.N.S. en de directie van Leen Smit kwamen over die hulpverle ning tot overeenstemming op basi6 van de z.g. „open form". De sleepboot Hud son. die na het vertrek van de Maas in Den Hoek op station was gaan liggen, voer onmiddellijk uit en kapitein Bruin6 kreeg eveneens opdracht naar de „Lin- dekerk" op te stomen. En wat er nu precies is gebeurd i6 niet met zekerheid te zeggen, omdat kapitein Bruins daaroveT nog geen rapport aan zijn directie heeft uitgebracht. Maar de meester, de eerste machinist C. Snoev vertelde ons het volgende: „Het was zo omstreeks half negen in de avond toen de „Ebro" voor het eerst grond raakte. We zaten op de westelijke punt van de beruchte Banjaard. Het schip begon te stoten en dat stoten werd steeds erger. Ik gooide direct de. machines op volle kracht achteruit, maar we zaten al te vast. En meteen kwamen de grond zeeën over, cn we hielden het schip niet meer dicht. De kap boven dc machine kamer sloeg open en als een fontein spoot het water naar binnen. We wer den bedolven onder water en zand. De machines bleven gelukkig draaien, zodat we tot het laatste konden proberen op eigen kracht van de gronden af te ko men. Tenslotte echter konden we het niet i - houdei We i AOK DE Nederlandse minister- president, dr. W. Drees heeft de tweede brief van de Russische leider Boelganin ontvangen, een brief, die speciaal op Nederland was afgestemd en waaraan een bijlage was toegevoegd met de reeds be kende Russische voorstellen. Het vredelievende Nedenlaindse valk whrijft BoelgaTiiio. eist steeds kractvtrigcr i kt er een einde wordt gemaakt aan dc J koude oorlog en dat de oorlogspropagan - i de bewaoeniowswedÈooD worden ÏSstaaict. In openbare kringen im Nederland, ail- i dus de Russische brief. 9telt men terecht fe vraag, waarom er geen onderhande- 1-ngen worden gevoerd, indiien geen vain jk partijen oorlog wenst. De Sowjetunde met voldoendmg vernomen, dat een [I var de invloedrijkste partijen in Nedei- i de Partij van de Arbeid zich I Vo* een verbod van proeven met artoom- ns heeft uitgesproken het verminderen t Internationale spanning, of het alle i >rlog i leeds Het voorstel tot het instellen van een vtoomvrije zone in Europa heeft steeds meer weerklank gevonden In Nederland, meent Boelgamin. Hiervan getuigt de on- 'angs gepubliceerdeverklaring van de 'endring van het ..Sociaal-democratisch "entrum" van de Partij van de Arbeid, in welke verklaring grote ongerustheid wordt uitgesproken in verband met de okwvnen van de Nederlandse regening om n het land Amerikaanse bases voor kern wapens en raketten in te richten En even later dreigt Boelgamin. dat het land, dat zijn toestemming geeft tot het aanleggen van deze bases verantwoorde lijkheid op zich laadt voor het lot van zijn volk. Over de topconferentie schrijft Boelga- ndn nog. dat eventuele besluiten op deze conferentie later door de ministers van buitenlandse zaken kunnen worden uitge werkt. Rusland wil de internafionaile vraagstukken geleidelijk oplossen. Zelfs gedeeltelijke overeenkomsten zou den al van grote betekenis zijn voor het zuiveren van de Internationale sfeer en voor het versterken van het wederzijdse vertrouwen. Alle negentien opvarenden van de Ebro, die zaterdagavond bij Schouwen en Duiveland ver ging, werden gered. In Veere werden zij ontvangen in een café, waar hun de door de burgerij ingezamelde droge kleding werd uitgereikt. Veere voer de reddingboot Maria Caroli na Blankenlheim uit. Om 22.35 uur kreeg de Hudson de Ebro in zicht. Vijf minu ten later liet Van Bes weten, dat hij op 200 meter een vaartuig zag. Het waö de Blankenheim. Hij zei: „Ze liggen prak tisch langszij." Een Engels schip vroeg stilte in de ether „distress working on this frequency." En toen zag hij mensen overspringen, een paar tegelijk. Het was omstreeks kwart voor elf. Hij kwam aan de beurt. Nog eenmaal klonk zijn stem door de ether van de Ebro. Hij meldde Scheveningen-Radio: „Alles ie over. Het is O.K Nu ga ik. Ik ga «luiten. Tot ziens." En Scheveningen-Radio antwoordde: „Ik wens u behouden binnenkomst Redding En over de redding vertelde schipper Jan Minneboo van de Blankenheim ons: „Om negen uur werd er alarm ge maakt. We kregen de positie van de Ebro op, maar die bleek later niet te kloppen Met een noordwester en een windkracht 7 voeren we het Veere- gat uit. Er stond een enorme hoop zee, want het had de hele dag zwaar gewaaid. Met de stuurman stond ik in de stuurkap en we waren ter hoog te van Vrouwenpolder, toen we in de verte een vuurpijl zagen opgaan en toen wist ik waar de Ebro zat. Over alle banken heen, waarop nog maar even water stond zijn we er naar toe geschommeld. We namen de kortste weg, maar deden er toch nog anderhalf uur over. De Ebro zat op het droogste plekje van de gehele Banjaard. Ik kon niet voor de wind langs gaan, maar tenslotte kwam ik er toch bij. Ik sloeg tegen de Ebro op en vijf man sprongen over. In vier keren heb ik ze er afgehaald. De kapitein k"wam het laatst. Voor hij oversprong gooide hij eerst de trom mel met scheepspapieren over en die zijn dus in veiligheid gebracht. Toen we iedereen aan boord hadden zijn we teruggevaren naar Veere. nadat ik eerst de roeierewaoht van Vlissin gen had laten weten, dat de zaak ao- klaard Overspringen Over dat overspringen vertelde olie man A. de Waai: „De kapitein had om gezegd aile overtollige kleding uit u doen. omdat we als we soms in het wa ter sprongen, daarvan hinder zouden on dervinden. We waren dus zo luchtig mo gelijk gekleed en hadden ook geen laar zen aan. Dat springen was het beroerd ste wat er bij was. Want de Blanken heim danste op het water. Twee man sprongen er nog naast, maar konden ge lukkig binnenboord worden gehaald De kok, M Slijp, had wat moeite met sprin gen, omdat hij al eens een keer in moei lijkheden had gezeten toen de Ganges verging bij Den Hoek. een jaar of vijf geleden We hebben hem toen maar een hand-je geholpen Hij is'wat ongelukkig neergekomen en in een ziekenhuis te Vlissingen o-pgenomen. Daar ligt ook de 2e machinist Vroombout, die lichte ver wondingen aan de benen heefl opgelo pen Machinist Snoey zei: ,.Op de Blanken heim werden we uitstekend ontvangen Er ging een fies cognac rond om ons wat op te kikkeren en iedereen nam een slok je, zelfs „Bonzo" de Waal, die nog nooit cognac had gedronken. Om half één on geveer liepen we de ha-ven van Veere binnen en daar waren al alle maatrege len voor ons genomen. We hebben niets dan lof voor de ontvangst daar" De burgemeester van Veere. jhr. I. F. den Boer Poortugael en de gemeente secretaris de heer L. v. d. Hiele droegen er persoonlijk zorg voor, dat het de be manning aan niets ontbrak. Zij werden voorzien van warme kleding en toen enigszins op verhaal waren gekomen naar Vlissingen gebracht, waar zij de nacht hebben doorgebracht. Zondagi gen zijn ze naar hun woonplaats terug gekeerd. uitgezonderd de kapitein en dc eerste stuurman, die in Vlissingen zijn ge. bleven om met de berg-ingsvaartuigen di« na de stranding Maassluis hebben ver laten. een onderzoek in te stellen naai de toestand, waarin de Ebro zich bevindt. Er blijft nl. nog de kleine hoop. da Ebro is te bergen. Intussen heeft de Hudson de Lindekerk op sleeptouw genomen. Het schip, dat dreigde te stranden op de Banjaard. de Ebro zijn einde vond, is de haven van Vlissingen binnengebracht. Een der opvarenden van de vergane Ebro, de tweede machinist D. A. Vroomhout, die bij het overspringen op de reddingboot Maria Cornelia Blankenheim zijn enkel brak, wordt' tussen twee i aan land gebracht |"N VERBAND met de toestand in Indonesië hebben de grots' Amerikaanse t bedrijven in Djakarta hun personeelsleden geadviseerd, vergunning te vragen om het land te verlaten. Dit bij wijze van voorzorg en niet omdat ten massale evacuatie van Amerikanen ophanden zou zijn. Amerikaans ambassadepersoneel mag sinds half december geen familieleden naar In donesië laten overkomen. De Amerikaanse Stanvac Oil Company heeft de gezinsleden van haar personeel half december naar Singapore gestuurd om „Kerstinkopen" te doen. Tot dusverre is nog niemand daarvan terug gekeerd. a Volgens de secretaris van de Neder landse Kamer van Koophandel in Dja karta heeft dc vordering van honderden Nederlandse ondernemingen in Djakarta tot gevolg, dat «nog meer buitenlandse employés uit Indonesië zullen var. trekken. Dc Indonesische chef-staf, generaal- uiïjoor Nasution, heeft bevolen, het op richten van „divisies" eh andere gewa pende eenheden voor „de bevrijding van West-Irian" tc staken. Deze strijd be hoort volgens Nasution door één Instantie, de nationale veiligheidsraad. te worden gevoerd. President Sukarno is op zijn buiten landse reis gisteren in Kairo aangeko men en daar begroet door president Nas ser van Egypte. Hij zal vrijdag naar Zuid- slavië vertrekken, naar verluidt omdat de regering van Tito van plan is, Indo nesië hulp aan te bieden. Daarna gaaf Sukarno naar Syrië. De Indonesische regering heeft de bui tengewesten gelast, de onwettelijke ruil handel met het buitenland onmiddellijk te staken. Doen zij dit niet, dan krijgen zij geen „subsidies" meer van de cen trale regering in Djakarta. Het bevel van de regering ondertekend door premier Djuanda en minister Sla- met (financiën), verklaart alle bepalingen cn procedures, met betrekking tot de buitenlandse handel ingesteld door mili taire en burgerlijke autoriteiten op Su matra, Celebes, dc Molukken en Borneo, Landbouw Ons medelijden met de oud-minister dr. S. L. Mansholt, die een zo opzichtig persoonlijk échec heeft geleden, is zeer matig. Zeker kan het deernis wekken, dat de heer Mansholt eerst het FAO. presidium verspeelde, dat hem te Roma was toegezegd, en thans het voorzitter schap van de Euromarkt, waar hij der mate vast op rekende, dat hg alvast ont slag nam als minister. Juist de weinig elegante wijze echter, waarop dit laatste geschiedde, tempert ten zeerste ons mede gevoel met de gepasseerde oud-bewinds man. Wanneer een minister zijn aftreden reeds bekend maakt en zich openlijk bfj een afscheid in het parlement laat hul digen, alvorens hij zijn onfstap officieel heeft in gediend, schiet hti tekort in eerbied voor de Kroon Op pijnWke wijze wordt dr. Mansholt thans aan de oude waarheid herinnerd, dat haasfio» spoed zelden goed is. Wanneer als opvolger van dr Mansholt Inderdaad dr. ir. Anne Vondelina aan de Koningin zou worden voorgedraaen aelukkig kan men bü het benoemen van een nieuwe minister de Kroon niet pas seren achten wfj dat geen vooruitoano. Heeft het landbouwbeleid van dr. Mans holt de laatste jaren al geenszins waar- derina verdiend, wanneer dr ir Vonde ling als minister kan gaan uitvoeren wat hij als parlementslid verkondiode zal de aorarisehe wereld daar zeer slerht bif varen. Misschien was het beter om het ministerie van landbouw tot 1960 maar weer eens aan dc heer Staf toe te ver trouwen. De PvdA kan dan haar krach ten eens op defensie benroeven Niet alleen staat de heer Enert Vermeer daar al lang voor te trappelen, maar als het dan een echte deskundige moet zijn. heeft de PvdA nog wel eraens een kolorel in haar gelederen(Els Weekblad). Bij guur weer 1 kunt U verkoudheid voorkomen met iwettig. Leger, vloot, luchtmacht en de dienst van Invoerrechten en accijnzen hebben opdracht gekregen aan deze ruil handel een einde te maken. Volgens minister Slamet kan de con- trole hierop in de komende maanden doel treffender worden dank zij het feit. dat de Indonesische marine de beschikking heeft gekregen over vier in Genua ge bouwde fregatten. In deze Italiaanse ha- zijn gisteren 11 officieren en 262 man schappen van de Indonesische marine aan gekomen om nog twee fregatten over te sn. Maar daarmee moet eerst een half jaar worden geoefend in de Tyr- rheense Zee onder leiding van de Ita- hamea-g Handen ruw of schraal hamea-geleie5üeü] HET LEVEN |"N ROTTERDAM hebben we het koksmaatje i de Ebro, de 15-jarige Cor van Ewijck uit Loosduinen, stevig dc hand gedrukt. Hij kwam uit Vlissingen en was op weg naar huis. Maar op het Centraal-Station stonden directieleden van L. Smit Co's Internationale Sleepdienst, die hem uitnodigden zijn reis een half uurtje te onderbreken en een kopje koffie met hen te drinken in de stationsrestauratie. En daar hebben we hem gevraagd naar zijn belevenissen, want hij heeft in die paar uren zaterdag' avond op die beroerde Banjaard meer te verstouwen gekregen, dan dui zenden mensen in hun gehele leven. Op het ogenblik dat de grondzeeën het besprongen stond hij met zijn baas. de kok M. Slijp, in het kombuis. Zij konden zich in veiligheid stellen door te vluch ten via een paar luiken. En wat ga je doen? vroegen we hem. Wel, varen, a woordde hij, waarom niet? varen ii Ewijck zei niet veel. Hij lachte \nnrsmm JMWM 1129) Een huis dat heeft I herhaaldelijk huiz zodat de dnd teling kan bren Zo is het in onze «treke lijk ook geweest, niet omd de mogelijkheid ontbrak de materiaal tc voorzien dat licht doorliet. Tot diep erden hir c lande ie hutten en midden- geen vensters hadden iden het onmogelijk be- die tijd verliest de lang bekend. Het middele producten uit dc oudheid i achteruitgang, maar het ieder geval. Dc moeilijkheid tellig ia voor Nederlanders bovendien geen belang, omdat alleen Frank en Duitsland hiervoor nog in aan- ing komen. Eerlijkheidshalve moe- we hierbij vermelden, dat Duit- zijn 5 profetenvenstera te Augs- heefl, daterend uit spiegelri slechts d id hier kleine holle cylinders ti n die werden opengesneden on Ook'pa stemmen de Aingcrmethod dikke, vloeibare destijds k!o< ;.g.n. snij-ijzcr gebr •en gruizelijze i het i inde i blaa :eks 1500 nis. Eerst werd he likt, gevolgd doo >r het bijgruizci len van glas de diamant gebruil Na dit alle* zullen ons twee <j ineens erg duidelijk zijn gewc Ten ccr-te, waarom dr glsv nram, dert de vroegste tgd uit stukjes r Teger intrum isg,"of "bloem' Waarbij wt jongste Hij is de jongste aan boord, zei hij nog. en toen was het gesprek afgelopen Hij dronk een kop koffie en at een aman delbroodje en keek wat rond, en dacht misschien: kon ik maar doorreizen. Al zijn hebben en houden heeft hij verspeeld, alle particuliere eigendommetjes, die zeeman altijd meeneemt om wat van thuis bij zich te hebben. Maar hij gaat varen. Waarom niet? Misschien droomt hij er van zelf eens als kapitein op sleepboot te staan. Hij heeft de kans daar voor. Vele beroemde kapiteins van Leen Smit zUn als koksmaatje begonnen redder Jan Minneboo, de schipper van de Ma ria Carolina Blankenheim is al 12 jaar in dienst bij de Koninklijke Zuid-Hollandse Maatschappij tot Redding van Schipbreu kelingen, maar nog nooit heeft hij grote redding verricht, zoals hij zei. Maar die heeft hij nu met de „Ebro" gekregen Negentien schipbreukelingen heeft hij uit een hel van kokende grondzeeën en zand gehaald en op het nippertje. Nou is hat gebeurd, dacht de bemanning en toen kwam Jan Minnebon zeeman Hij wist ongeveer waar hij moest zijn en koos de kortste weg, dwars over alle platen en gronden. Waar maar even wat water stond daar scharrelde hij overheen. Hij moet een goed zeeman zijn en een man met moed. De wind was west-noord west en had een kracht van 7 tot 8. Zijn eerste machinist was ziek. maar hil voer oudste De Ebro was het oudste schip van Leen Smit en de laatste stoomsleep boot. In 1931 kwam het schip in de vaart. In datzelfde jaar kreeg het een belangrijk karwei op tc knappen, en dat karwei bracht het ook in de buurt van de Banjaard. De „Baron Gariogh" verfceeirde in nood en de „Ebro" werd er hen gedirigeerd: zij klaarde het. In de tweede wereldoorlog deed de „Ebro" vijf jaaT dienst of\ de Britse kust en bracht heel wat door torpedo's getroffen Britse schepen veilig binnen. helga bolten Maar voor altijd zal de naam van de Ebro verbonden blijven aan het slepen van de Helga Bolten. het door zijn be manning verlaten Duitse schip Zij zal niet meer op de wereldzeeën verschijnen. Op alle zeeën heeft zij gevaren. Het aan tal mijlen, dat zij heeft afgelegd, loopt In de tienduizenden In 1937 behaalde zij de blauwe wimpel voor de meeste sleep- mijlen van het jaar. nl 16.308 In 1957 legde ze een afstand af van in totaal 18.238 zeemijlen. In dat iaar maakte ze nog een reis van 10.032 zeemijlen rond Kaap de Goede Hood van Gravcsand naar Mombassa. film De Ebro was uitverkoren orp de hoofd rol te spelen in een Engelse film over de zeesleepvaart. Arthur Rank zou die film maken. De titel was Sea fury. Als de Ebro haar sleep in Cardiff had afgeleverd zou ze een week in Engeland blijven, omdat Arthur Rank haar precies wilde nabou wen Dat zal nu niet meer gaan De Ebro zal in de Engelse film geen hoofdrol meer spelen. De zee en de wind. die zij jaren achtereen trotseerde, hebben haar te pakken gekregen. Op dezelfde plaats, zij in het begin van haar loopbaan goed cn degclllk schip te zijn. doden De Ebro Is niet de enige sleper van Leen Smit, die Is gebleven. Dc oude Schelde ging ten onder op de Zuiclerpier. de oude Roode Zee bij Buenos Aires en dc Ganges op de Maasvlakte. Het slepen heeft niet alleen roem gebracht voor Ne derland. het heeft ook doden gekost. Maar de Hollanders zullen blijven slepen. Cor van Ewjjck gaat weer varen Waarom niet? En als kok S1ÜP weer Is hersteld, kruipt h»j weer achter hel kombuis. Ze zullen weer met z'n allen over dc platen de gronden gaan, waar maar even water staat varen schepen ontrukken aan kokende golven en wurgend zand. Omdat ze het niet kunnen laten zwgrv6r

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1958 | | pagina 5