Waarom triomfeerde 't
protestanstisme niet?
Successen in de strijd tegen
overspanning en inflatie
5. Oorspronggroei en
verscheidenheid
SPANJE
IIIIIB
ACADEMISCHE EXAMENS
Maar zal men inzinking
kunnen overwinnen?
Barendregt nam leiding
van Orbaan over
6
ZATERDAG 28 DECEMBER 1957
Het
van nu
(door T. Knecht)
In een kleine brochure, die enkele jaren geleden onder
de rooms-katholieke jeugd in Spanje werd verspreid, komt
de volgende volzin voor: „Wij geloven, dat het protestantisme
in Spanje nooit zal kunnen overheersen, omdat het leerstel
lige fouten heeft, omdat het geen prestige heeft in de intellec
tuele kringen van de beschaafde wereld, en vooral omdat een
zekere instinctieve schrik in de Spaanse ziel wordt verwekt,
als zelfs zijn naam maar genoemd wordt."
Het kon bepaald niet minder.
Nu willen we de leerstellige fouten en
het prestige In de beschaafde werelc
laten voor wat ze zijn, over die „instinc
tieve schrik in de Spaanse ziel" moet we!
het een en ander worden gezegd.
Is het werkelijk waar, dat de Spanjaard
op een of andere wijze gepredestineerd
is voor de hier heersende vorm var!
thollclsme?
Is het juist, dat In Spanje altijd bijge
loof en beelden en relikwieëndienst ge
heerst hebben, omdat het volkskarakter
dat nu eenmaal meebrengt?
Op deze en dergelijke vragen zijn de
Spaanse protestanten van vandaag het
antwoord niet schuldig gebleven.
Met de wapens van de wetenschap heb
ben zij de leugenachtige propaganda
weerlegd, die de clerus de Spaanse jeugd
poogt in te pompen. Vaak zelfs misschien
onwetend ten aanzien van de ware gang
der historie, soms de kennis van de v
held verdringend (wonderlijk en verrader
lijk mechanisme) soms ook bewust lie
gend, wordt door haar de geschiedenis
vervalst, om Spanje in leven te houden
Het is daarom ook voor Nederlanders
goed van de geschiedenis van de Spaanse
christenheld kennis te nemen. Want ook
buiten Spanje doet vaak de stelling op
geld, dat Spanjaarden en Latijnse volken
in het algemeen, „van nature" minder
geschikt zijn voor het ware Evangelische
geloof. Ook de religieuze onverdraag
zaamheid zou de Spanjaard met de moe
dermelk zijn ingegeven en deze factoren
tezamen zouden de huidiige positie
het Spaanse protestantisme voldoende
verklaren.
Paulus plantte geloof
in Spanje
Om deze stellingen op hun waarheid
te toetsen zullen we heel in kort
een van de eminente geleerden volgen
Sprookje
In KVP-kringen i* men ijverig bezig
elkaar een sprookje te vertellen over de
boze socialisten, die hun politieke radio
uitzendingen bij de KRO binnen wilden
smokkelen, maar de kous op de kop
kregen. Prof. Romme, die een meester
is in het bestrijden van wat een tegen
stander niet heeft betoogd, dichtte de
voorzitter van de fractie der P.v.d.A. in
de Tweede Kamer de bedoeling toe de
luisteraars te dwingen naar bepaalde po
litieke uitzendingen te luisteren. De heer
Burger, zo schreef hij in de Volkskrant,
heeft „een gooi gedaan naar een geeste
lijke dwangoefening, die hem en zijn
party, evenmin als welke andere partij
ook, maar in de verste verte toekomt".
De lagere goden in de KVP zeggen het
iets minder fijntjes en dus duidelijker;
de socialisten willen zendtijd van andere
omroepverenigingen hebben om er hun
koekoeksei in te leppen. Nu hoeft de
PvdA het waarlijk niet van koekoeks
eieren te hebben. Iedere socialistische
radiospreker weet uit ervarinp, dat de
geestverwanten van de heer Romme
evengoed als die van Bruins Slot, Tila-
nus, Oud en anderen, bijzonder goed de
weg weten naar de golflengte waarop ze
deze sprekers kunnen vinden. De PvdA
heeft de steun van de regering niet nodip
en bepeert die ook niet. Zij heeft gezegd
als de regering politieke zendtijd wil
verdelen, dan is het niet haar taak uit
te maken welke partij by welke omroep
thuishoort. De enig juiste verdeling is de
roulerinp van alle partijen over alle om
roepverenigingen. Dat betekent dus ook.
dat alle partijen in VARA-tijd aan het
woord zouden komen. Daar hebben de
socialisten niets tegen. Maar de KVP wil
de tot iedere prijs de PvdA uit de KRO-
tyd weghouden. En daarom moest een
repelinp worden gemaakt,
r lijkt
de i
nister
staatssecretaris van o., k. en w. op een
bedenkelijke manier de objectiviteit, die
de regering past, hebben aangetast.
Fotografen
President Eisenhower vertelde koning
Mohammed V in Washinpton dat de
enige dictators in Amerika de persfoto
grafen zijn. Dit scheen de koning te amu
seren. Toen hij later In California by
een bezoek aan de vlieptuip/abriek Lock
heed te Burbank en de Paramount-stu
dio's te Los Angeles door een twintigtal
fotografen werd belegerd, informeerde
hij telkens by zyn tolken, of „de dictators
tevreden over hem waren" Na een ge
ruststellend antwoord zette hij zyn tour
nee voort.
Een telefoniste in Chicago kreeg uit
Washington een oproep voor Adlai E.
Stevenson. „Hoe wordt die naam ge
speld?" vroeg zij. De juffrouw in
Washinpton antwoordde Gewoon Ad
lai Stevenson de democratische kan
didaat voor president" Repliek ..Kan
het me niet herinneren; langzaam spel
len alstublieft.'
(Alg Handelsblad
Mariaheiligdom in de
muur van de kathedraal
te Cordoba. Het opschrift
beveelt de bedroefde zon
daar een lofprijzing aan
Maria. De droefheid zal
dan in de vreugde over-
- clandestien
ir aangevoohten
in een geschrift, dat hij
tuurlijk
de eigen, vaak
jeugd, schreef.
Het Is opmerkelijk, dat de eerste helden
die werd bekeerd, de van het Iberisch
schiereiland afkomstige Comeldus
Paulu6 heeft in Spanje op een vai
reizen het geloof geplant en al gauw tre
den in de geschiedenis christen-Span
jaarden naar voren, die met het geloof
ook de religieuze vrijheid verdedigden.
Wanneer zij echter, zoals Ln vroeger tij
den ook voorkwam, tot vervolging vi
hun heidense landgenoten overgin
gen, was grote wreedheid kenmerkend
voor hun optreden. Dit wijst erop, dat als
er iets als een vrij constante trek
Spaanse volkskarakter kan worden be
schouwd, het wel een hang is naar I
uiterste, zij het in het kwade, zij het
het goede. Spaanse mensen zijn mem
uit één stuk en we mogen wel zeggen,
dat God zulke mensen graag heeft.
De halven, laffen en lauwen, die Chris
tus uit Zijn mond zal spuwen, vond en
vindt men ln Spanje minder dan eilders.
Het is logisch, dat een mensenslag, dat in
alles consequent wil zijn, wanneer het
eenmaal de waarheid heeft gevat dat het
evangelie van uitwendige autoritaire
heerseremaoht vrijmaakt, moeilijk de
heerschappij van de kerkelijke hiërarchie
en zeker niet die van de paus te Rome.
kan aanvaarden.
Telkens zien we de Spaanse kerk dan
ook een zelfstandige houding
vooral in de vroege middeleeuwen, toen
het bederf van later tijd nog niet
binnengeslopen.
De concilies van die tijd traden streng
op tegen elke vorm van afgoderij en beel
dendienst; zelfs schilderijen werden ln de
kerk niet geduld.
Veel hervormers
De Moorse overheersing, die ln grote
delen van het land vele honderden j
duurde (van plm. 701 tot plm. 1400)
in religieus opzicht een tijdperk van
lerantie. De Mohammedanen, hoewel de
eigen godsdienst beschouwend als de
ware, verleenden Joden en christenen
protectie en veiligheid en ook in de chris
telijke koninkrijken op hét schiereiland
heerste lange tijd godsdienstige verdraag
zaamheid.
Naast christelijke kerken verhieven
synagogen en van de slanke minarets der
moskeeën, konden Moslims vrij en onge-
nderd tot Allah hun gebeden richten.
De voortdurende oorlogen hadden echter
op het leven der kerk een verwoestende
uitwerking. Vele bisschoppen waren meer
krijgsman dan geestelijk herder, bijgeloof
edenbederf doorwoekerden de kerk.
Niet zonder verzet overigens: schrijvers
en dichters als Juan Ruiz Pero López de
Ayala, Ramón LI uil en Alfonso de Madrf
gal waren protestanten in de dubbele zin
van het woord. Reeds in de 15e i
heeft de Spaanse kerk vele en vaak hoog
geplaatste geeslelijken gekend, die een
reformatorische gezindheid koesterden.
Kardinaal Cisneros riep op tot bekering
en geloof in de enige Zaligmaker, Her
nando de Talavera, aartsbisschop van Gra
nada, verdedigde de tolerantie en
de inquisitie af. Pedro de Osuna (de
Spaanse Huss) toonde aan, dat de kerk
feilbaar is en wees het gezag van de paus
van de hand.
De inquisitie
Het Is maar een kleine greep, maar ge
noeg om aan te tonen, dat Spanje zeker
niet minder „voorlopers der hervorming"
rijk was dan andere landen. En toen de
Hervorming zich vanuit Duitsland als
een vloedgolf over heel Europa
spreidde, hield ze voor de Pyreneeën
geen halt, maar vond er meteen v
klank bij de velen, die zonder van het be
staan van Luther af te weten, zijn geloof
reeds lang het hunne wisten.
Rodrigo de Valer, de Spaanse Wicliffe.
preekte onbevreesd omstreeks 1540 in de
kathedraal van Sevilla, tot de inquisitie
hem opsloot ln een klooster, waar hij tot
zijn dood bleef. Hij was een van de eerste
slachtoffers en hij zou door duizenden
worden gevolgd. Want de reformatie
maakte grote voortgang in Spanje, i
des te heviger woedde de inquisitie. Hele
gemeenten werden uitgeroeid. Onder hen
waren vele edelen en geleerden.
Hooggeplaatste geestelijken, gehele
kloosters kozen de zijde van de refor
matie. Valladolid, centrum van
Spaanse adelstand, was tevens een
de voornaamste protestantse centra.
Wie dit alles leest. vrar"t z.ich af
„waarom triomfeerden de Reformatie
dan in Spanje niet, zoals ze wel in
andere landen overwon?" Naar de mens
gesproken, niet omdat het Spaanse ka
rakter zich er niet toe leende, maar door
zuiver politieke omstandigheden. Ka-rel
V die zich niet ontzag de strijd tegen de
paus aan te binden die zelf op het punl
stond zich als hervormer der kerk op te
serpen, verbitterd echter door de ge
beurtenissen in Oost-Dultsland. boven
dien slecht ingelicht over de ware toe
stand in Spanje en over de werkelijke be
doelingen van de reformatoren daar, gaf
de stoot tot een vervolging, die feller was-
Talrijke slachtoffers
AMSTERDAM, V.U., 17
pedag.: C A van Baaien, H<
Doet. pjychol.: A Grave,
miumagcesl. J S de Vries. Amsterdam: H de
ries. Landsmeer; G W Hoi. Amsterdam.
AMSTERDAM, V.U.. 19 december Geslaagd
J v d Mee
scheikunde: J D W v:
atuurkunde: P H Broersi
Kand ex. wis- en natuurkunde: E Booker
k'daml. D W Traas (Kaoollc-Blezelinge) en
J WtUemsem (Amsterdam).
AMSTERDAM. S.U., 18 december - Kand.
psychologie: mej. H Jansen, mej. C A Kar-
--iet.
H Geerling.
Oveneen.
Voor doet. ex. Frans: mevr. E Hoek e-Kroes
on me]. M A Buigen. Amsterdam
Voor het kand. ex. Frans: mevr. W A A
Brinkhorst-de Lffld van Wijngaarden. Bussum.
Noor her accountant vex.: B J v.m Buggenum.
Xerdenhoo».
Borg. Amsterdam.
recht en P J Prins. Hilversum.
AMSTERDAM. 23 december.
xloma van hel Nederlands Instituut
vs uitgereikt aan de heren: R K A
Hartman, Rocterdan
brouwers. Eindhoven; L A
Haag; J O Joos, Rotterdar
DoMor; Chi
Hukseotop, Den
P E Kalt, Den
Chr. L Kamsteeg (ec. drs Amsterdam;
GrotBngeo; R Kooy, Almelo; L Lands-
man. Den Haag; F Lindeman. Haarlem; C J
Ltadbout, Amsterdam; F G Merckaert, Pari]»:
H Mulder. Arnhem C W Pieterv Rotterdam;
L J Pijpers, Oegstgeeat; J J Rljkstra, Deo Haag".
ZETHAMETANV
VLAARDINGEN
H F Stas. België; H
Stoffels. Arnhem; J Verkuil. Delft; W A Zaal
Den Haag; J W ZeHe. Arasterdam.
GRONINGEN. 18 december Kand. ex
rechten: R Zuidema, Zwolle.
GRONINGEN. 20 december. Geslaagd voor
het artsex. !e eed.: me|. G E Sennema, Amers
foort; O H van Persijn van Meerten. Den Haag
J M Mindorhoud. ZwoUe; A Sanders. Assen.
Bevorderd tot arts: mei. J Gorter. H G D
Bouma. H Wesseling, allen te Groningen;
Cop pes, Enschetf -
sn: M A M Raay
ex. rechten: A A C M Leenden
>L: P A Cornells, IJze
E M E W Mares. Maastricht; mei. C L M van
der Zee. Bolsward.
Kand. rechten: mcj. E Kounen, Aalst; C M
H J Schreuder, Breda; M M Stoop. Bloemendaal.
Kand. psychologie: G C Crooyman». Waalre:
B G M Oude Brunink. Otdenzaal.
Kand gcsch F J M van de Ven, Oss; J C M
Cocrwinkd (cum laude). Nijmegen; A J Etlema.
Kand. wijsbeg.: N A Dodeman, Bovcokarspet
NIJMEGEN. 21 december - Gepromoveerd
tot doctor in de letteren en wijsbegeerte: pater
C W va Boek MSC. Waalwijk (cj.). op proef
schrift „Katharsis, een philologische reconstructie
van de psychologie van Aristotele» omtrent het
gevoelsleven", tot doctor ln de geneeskunde G
Olthuis, Nijmegen, op proefschrift „Geleide
drukverlaging door GanglionKokiade en baa
passing bij hersenoperatie*".
TILBURG. 17 december Doet. ex. #ck
tensch.: J Schohre Eindhoven.
Doet. econ.: J Neven, Geleen; F Ko-
Tilburg; H Ligtenberg, Dongen.
Kand. ex. soc. wetensch.: J Overgang. Delft;
I Wellen Slagharen; A Schapenk. Utrecht.
Den
erwijn, Voorburg.
Enschappelijke richting;
Spanje herhalen wat zich ln Duitsland
had afgespeeld.
De eenheid van het rijk stond op hel
spel, en- daarom moesten de hardste
maatregelen niet worden geschuwd.
Het was dus de staatsraison, niet de
geloofsijver, die de doorslag gaf.
Zoals bekend, heeft Kareis zoon.
Philips II, ditmaal niet om politieke re
denen, maar gedreven door een zeldzaam
fanatieke geloofsijver, het werk van zijn
vader in Spanje voortgezet.
Sindsdien hebben de Spaanse protes
tanten rust nooh duur meer gekend.
Zelfs tijdens de korte periode van rle
Republiek (1930—1936) werden zij be
schouwd als tweederangs burgers. In een
of andere vorm zette de inquisite zijn
werk tot op de huidige dag voort.
Men schat het totale aantal slachtoffers
sinds de eerste auto de fé (daad des ge-
loofs) op. 340.000, van wie 34.658 levend
en 18.049 „formeel" werden verbrand.
Onder ondenkbaar moeilijke omstan
digheden werd het werk in de kleine
gedecimeerde en geïsoleerde gemeenten
voortgezet.
Geleerden van grote faam wijdden zich
aan het verbreiden van de waarheid en
de vertaling van de Bijbel. Francisco de
Encinas vertaalde het Nieuwe Testament
het Grieks in het Spaans. Merk
waardig is de opdracht aan de keizer
van hij zijn werk voorziet; hij zat i
veertien maanden voor in de gevangeni
Trouiv aan God
Juan de Valdés, een van de grootste
Spaanse taalkundigen uit die tijd,
taalde en commentarieerde verschillende
bijbelboeken. Juan Pérez de Pineda was
de tweede vertaler van het Nieuwe Tes
tament. Hij droeg zijn in 1556 gedrukt
werk op aan: „De almachtige kennis van
hemel en aarde, Jezus Christus". Constan
tino Ponce de la Fuente, welbespraakt
hulpprediker van Karei V te Sevilla, pu
bliceerde in 1545 zijn „Sermón de Christo"
waarop later nog andere boeken volgden,
die ook door ongelovigen als meester
werken werden erkend. Cariodora de
Runa, opsteller van de „Confesión de fe
de Spaanse geloofsbelijdenis, schonk in
1569 Spanje de eerste complete bijbelver
taling. De tweede druk van deze verta
ling, herzien door Ciprano de Valera,
:rd in 1602 in Amsterdam gedrukt.
3et is niet moeilijk zich in te denken
in de vele gevaren, waaraan al deze
annen zich blootstelden.
Overal loerde de Inquisitie. Vaak moes
ten zij uitwijken naar het buitenland.
Soms gingen gedeelten van hun werk
daarbij verloren.
Ook de drukkers en verspreiders vaD
hun geschriften waagden hun leven.
Velen hebben het dan ook op de brand
stapel geofferd. Toeh bleven ze hun na-
Haal voor do feestdagen vooral:
Mayonna smikkel-blikjes
Hollandse haring, heerlijk zacht en
zonder graten. In mosterd-, room- of
tomatensaus. Voor hartige hapjes en
snapjes en slaatjes!
Con ju nctu ur verloop onzeker
Ciprano zegt ergens: de toewijding
van mijn hart en mijn gebed tot Gort
is voor mjjn volk, opdat Hy ons bevrij
de van de macht van de duisternis en
doe leven in het R(jk van Zijn geliefde
In deze geest willen de Spaanse pro
testanten anno 1957 ook werken, trouw
aan God, en in de beste zin van
woord trouw aan hun natie.
1JET NU VRIJWEL VERSTREKEN JAAR heeft een achteruitgang in de
-"-J- conjunctuursontwikkeling gebracht, waarvan de grenzen op het
ogenblik nog niet duidelijk te zien zijn. Het koerspeil ter beurze i:
zienlijk ingezakt, mede ten gevolge van de rentestijging en de ernstige
kapitaalschaarste.
In 1957 is het duidelijk geworden, dat de weg terug is ingeslagen en dat
het hoogtepunt van de hoogconjunctuur voorlopig gepasseerd is. Nationaal
en internationaal hebben zich symptomen daarvan voorgedaan.
IN ONS LAND was er de noodzake
lijkheid, dat de regering maat
regelen nam om te komen tot een be
stedingsbeperking. De invoer was
stegen tot ongeveer de helft van ons
nationaal inkomen en daartegenover
stond geen evenredige toeneming van
de produktie. De ontwikkeling van
de betalingsbalans baarde ernstige
zorg. Het eerste halfjaar van 1957 le
verde een deficit van f 520 miljoen op
lopende rekening op en het was dui
delijk, dat een afremming op allerlei
gebied noodzakelijk was. De devie-
zenportefeuille van de Nederlandsche
Bank slonk van week tot week en
het vertrouwen in de gulden werd
ernstig ondermijnd.
Het ingrijpen van de overheid werd
door de gang van zaken gemotiveerd. Men
kwam met maatregelen terzake van een
.g. bestedingsbeperking, welke zowel de
publieke als particuliere sector betrof. Er
werden bezuinigingen ingevoerd, uitgaven
uitgesteld, anderzijds fiscale voorzienin
gen getroffen, allemaal met het doel het
verbruik te verminderen.
De Nederlandsche Bank trof maatrege
len op monetair gebied en verhoogde de
tarieven een en ander maal. Een
stijging van de rentestandaard was er het
gevolg van en een kapitaalschaarste werd
in het leven geroepen.
Ook Amerika
JNTEBNATIONAAL waren er ook symp
tomen aanwezig, welke erop wezen,
nen over „de top van de berg" heen
9.45 Meisjeskoor
Chr Gere-
11.35 Idem 11.55
KRO:
dag 12.25 Orgel-
conc 12.45 Gram 13.00 Ni
Lichte muz 13.30 Orgekonc 13.45 Het godsdien
stig leven ln Vlaanderen, ca us 14.00 RadiophiJ-
harm ork en solist 14.55 Zang cn piano 15.10 Li-
telair forum 15.55 Koorzang 16.10 Sport 16.30
Vespers. IKOR: 17.00 Zangdienst 17.45 Dc kerk
aan het werk caus.
18.00 Het geladen schip, causerieën 18.30 De
Samenzang 19.25 Tol ziens in Jeruzalem, gesprek..
KRO: 19.45 Nws 20.00 Lichte muz 20.30 Studen
tenliederen 21.30 U bont toch ook van de partij??,
caus 21.40 Dc laatste koretgang van Wanny Raps.
ram 22.35 Uit het boek der
lit kal 23.00
Nws 23.15—24.00 Graan.
Hilversum II, 298 m. VARA: 8.00 Nws 8.18
V h platteland 8.30 Gevar progr 9.45 Geestelijk
teven, caus 10.00 Strijkork en solist 10.30 Boek-
bespr 10.40 Muzikale caus
12.00 Licht*
spel 13.00 Nws en SOS-bér 13.07 De
de wereld, caus 1317 Meded of gram 13.20 Ge-
var progr v d sold 14.00 Boekbespr 14.20 Strijk
kwartet 15.00 Filmpraatje 15.15 Omr ork en solist
15.55 Dammuz 16.30 Sportrevue. VARA: 17.00
Zigeunerork 17.30 V d jeugd 17.50 Nws en
iportmtsl en sportjounn.
VPRO: 18.30 Perspektlef, toespraak ±18.50 Ka-
mermuz. IKOR 1900 V d Jeugd 19.30 De open
deur caus en vragenbeantw AVRO: 20.00 Nws
20X15 Promenade-ork, koor en sol 20.45 Act 20.55
Lichte muz 21.15 Voordracht 21.25 Lichte muz
KLAVER
VIER
Vozende uit:
Schrijf In elk
£°er° Hfiverium.'1 Eén Vplosfing per kaart.
".".u'ioa.VÏ.Vll'.,"". f 10.000.-
Programma voor maandag
Hilversum I, 402 m. NCRV: 7.00 Nws e
SOS-ber 7.10 Gewijde muz 7.50 Een woord voc
de dag 8.00 Nws en weerber 8.15 Sportuitsi 8.25
Gram 9.00 V d zieken 9.35 Waar voor uw geld. caus
9.35 Watenst 9.40 Quizprogr 10.20 Gram 10:30
Theologische etherleergang 11.15 Gram 1:1.35 Ge-
var progr 12.25 Voor boer en tuinder 12.30 Land
en tuinbouwmeded 12.33 Instr septet 12.53 Gram
Gram of aot 13.00 Nws 13.15 Lichte muz 13.45
Kamcrork en sotist 14.45 V d vrouw 15.00 Lichte
muz 15.40 Gram 16.00 Bijbeltrvcrdenkimg 16.30
Pianotrio 17.00 V d kleuters 17.16 V d jeugd
17.30 Gram 17 -----
Rijksdelen Ove
l'S.OO Orgelspel 18.30 Sport 18.40 Lichte imu
19,00 Nws en weerber 19.10 Op de man af. caus
19.15 Schoolzang 119.35 Pari comm 19.50 Grare
20.00 Radiokrant 20.20 Lichte muz 20.45 Mat-
theüs, de tollenaar, hoorspel 21.45 Promenade-ork,
koor en solist 22.15 Boekbespr 22.30 Geestelijk!
Liederen 22.45 Avondovordcnking 23.00 Nws 23.11
Gram 23.4024.00 Evangelisatie-uitz in he
Hilversum II, 298 m. VARA: 7.00 Nws 7.1<
Gym 7.20 Gram 8.00 Nws 8.18 Gram 9.00 V
dag, caus 10.05
i 10.45 Dit
12.38 Gram 13.00 Nwt
13.20 Instr
14.15 De w
Zestig minuten voor boven
tngd arbeiderskc
hoorspel 15.00 Gram 15.30
zestig 16.30 Gelders
17.15 Pianoduo 17.35 Lichle'muz 17.50 Mil comm
m 18.20 Lichte muz 18.50
19.00 Pianospel 19.10 Pari
overz 19.25 MnllllliiillliilH
Landbouwrubr: Landbouwkundig
Indonesië ontstemd
over Engeland
Volgens Indonesische persberichten zou
de Indonesische regering het Britse ant
woord op haar protest tegen het gebruik
van de marinebasis Singapore door Ne
derlandse oorlogsschepen onbevredigend
achten, aldus meldt Reuter uit Djakarta.
Engeland zou volgens deze berichten in
zijn antwoord hebben medegedeeld geen
beperking of weigering van normale ha-
vengelegenhetd aan oorlogsschepen ln een
tijd van vrede te kunnen overwegen
Indonesië had beweerd, dat de Neder
landse oorlogsschepen de KPM-ers hel
pen om uit de Indonesische wateren te
ontvluchten.
i. In Amerika heeft zich in de loop
dit jaar een recessie voorgedaan,
de afmetingen nog niet te bepa
len zijn. De industriële produktde daalde
r. inmiddels tot het laagste
financieel peil sedert medio 1955, de
overzicht werkloosheid steeg to
3.2 miljoen. In diverse be
langrijke takken van bedrijf deed zich eei
duidelijke achteruitgang gevoelen. Op de
internatdonaile goederenmarkten, welke
Amerika voor een belangrijk deel als
groot gebruiker beheerst,
zienlijke prijsdaling te c
danig, dat de noteringen terugliepen tot
het laagste peil sedert meer dan zeven
In vele landen van West-Europa waren
allenled spanningen aanwezig. Wij her
inneren aan de moeilijkheden in Enge
land, waar de overspanning in de con
junctuur tot een ernstige crisis om het
pond sterling leidde. In Frankrijk had
men eveneens te kampen met de inflatie
en kwam het tot een verkapte nieuwe
devaluatie van de franc.
De strijd tegen de inflatie, welke inter
nationaal 'gevoerd werd, heeft ongetwij
feld zekere resultaten opgeleverd. De
laatste tijd spreekt men niet meer over
de valuta's (uitgezonderd de
Franse franc) en ook op het gebied van
de overspanning in de conjunctuursont-
'ikkeling heeft men successen behaald.
Kentering
Om ons tot ons land te bepalen, zien
wij dat de buitenlandse handel een ken
tering ten goede heeft gekregen, De in
voer is teruggelopen, terwij1 de export
een opmerkelijke stijging heeft ondergaan.
In november j.l. was het dekkingsper
centage tot 88 gestegen, dart ir 10 pet hoger
dan in november 1956.
Ook de betalingsbalans heeft dientenge
volge en vanwege het toegenomen ver
trouwen in onze valuta een flinke verbe
tering ondergaan. De deviezenvoorraad
van de Nederlandsche Bank is de laatste
maanden telkens verder gestegen en de
ernstige dating in de zomermaanden is
inmiddels ingehaald.
Het gevolg van de bestedingsbeperking
is echter geweest, dat er zich een verslap
ping in het bedrijfsleven hier en daar heeft
voorgedaan. Aan de ernstige overspanning
op de arbeidsmarkt is goeddeels een einde
gekomen en men ziet de werkloosheids
cijfers stijgen.
Het koerspeil ter beurze hééft een en
ander, verdisconteerd en er is sedert het
einde van hert vorig jaar een aanzienlijke
dating te constateren!
A.N.P -C.B.S. gemiddelden (1953 is 100)
Uit. 1956 1957 24 dec
hoogste
4 intern, concerns 267 358 231
26 industr. aand: 149 156 122
4 scheepvaart aand. 168 162 113
4 bank aandelen 130 132 104
13 Indon. aandelen 103 108 66
algemeen 299 241 164
Deze aanzienlijke inzinking van het
koerspeil werd niet alleen veroorzaakt
door de verslapping in de conjunctuurs
stijging, de hardnekkige kapitaalschaarste
ontwikkeling, maar ook door de rente-
en de Indonesische kwestie.
Wanneer het einde?
kort aan de onmiskenbare inzinking V!
de conjunctuur een einde zal kome
Daarop kan niemand een stellig antwooi
Zien we naar Amerika, dan bemerkt
wij In dc commentaren op de toestand l
dit prominente land, een onzekere toe
voor de naaste toekomst.
In de Verenigde Staten hebben de aut
riteitcn doelbewust gestreefd naar et
beëindiging van de inflatoire financieriij
en het geld is duur gemaakt.
Hert is niet onmogelijk, d<art men, al na;
gelang men ginds de toestand als ernst}
beoordeelt, overgaat tot een meer soepel
politiek, welke de conjunctuur stimuleer
Inmiddels is het disconto in Amerika ree«
met een half procent verlaagd. De ve»
waohting bestaat verder, dat presides
Eisenhower onder invloed van de achrte,
stand der lange-afstandraketten, tot et
belangrijke vermeerdering van de verè
digings-uitgaven zal moeten besluiten.
Ongetwijfeld zal het republikeinse i> 1
wind alles in het werk stellen om et
zware depressie in hert economisch leve
te voorkomen, desnoods met behulp vs
monetaire middelen.
Ons land is voor een belangrijk deel a
hankelijk van de internationale conjum
tuursonrtwikketing. Onze welvaart drijj
op de export en wanneer de uitvoer oi
gunstig gaat betekent zulks, dart we nit
goed meer mee kunnen op de internartk
nale markt. Daarom is het zeer belangrij'
dat terwijl de uitwas ener ongezonde on
wikkeling hier is weggesneden, anderzijc
de basis voor een gezonde ontplooiing vs
het bedrijfsleven aanwezig blijft. Neen
men die basis door fiscale of kredietmaa
regelen weg, of laat men het kostenvraaf
stuk op zijn beloop, dan zou men ee
ernstige en langdurige terugslag riskeret
Laat ons hopen, dat de verbetering, weli
zich t.a.v. dc handelsbalans de laatsl
maanden heeft voorgedaan, geconsolideer
mag worden en dat de teruggang van 19!
mag worden een aanloop voor een betei
sprong.
Ten slotte nog enkele koersen ter vei
gelijking:
28 déc. 1956 27 dec. 19ï 1
160.50 148.50
Koninklijke
Unilever
Philips
A.K.U
Amst. Rubber
Ver. Deli
Holl. Am. Lijn
Van Ommeren
Oalvé Delft
Hoogovens
342
Raiffeisenbank stelt rente
op 3,75 pet.
De Coöperatieve Raiffeisenbank heel j
die aangesloten boerenleenbanken aanga
raden op 1 januari dé rente voor direc i
opeisbare spaargelden te bepalen op 3^
1
Dr. Salk ontdekte
anti-kankerstof
Dr. Jones Salk. die beroemdheid heef
verworven door zijn anti-poOiio-vaccim 1
heeft een geneesmiddel tegen kanke
ontdekt. Gelijk met de publnkatie van zijl
proeven heeft dr. Salk echiter tegen eet j
te groot optimisme gewaarschuwd ei
verklaard dat ,^een uitgebreide verdien
studie noodzakelijk is voordart men con j
clusies kan trekken."
Salk heeft het nieuwe geneesmiddel
ontdekt terwijl hij bezig was met proef] t
nemingen met het hartweefsel van eet
aapje om tot een beter medium te gera-
ken voor de groei van het pcvlio-vdrus. Hi 1
ontdekte daarbij tegenstoffen, die volgen!
zijn bevindingen zowel de normale ais d<
kanker-cellen in hert lichaam bestrijden
De cellen in het weefsel van hert aapji
waren overgebracht in een reageerbuisjt
en hadden zich daar vermenigvuldigd. Zij
hadden bij deze ontwikkeling een enigs-
zins andere vorm gekregen.
Volgens Salk hadden zijn proeven uirt-
gewezen, diat deze nieuwe ontwikkeld*
cellen, wanneer men die bij proefdiere!
njecteerde, tegenstoffen opleveren in hel
bloed Verder werd in een reageerbuisji
aangetoond, dart, enmaal uit hert proefdiea
weggenomen, deze tegenstoffen zowel
normale als kanker-cellen doden.
Tot dusver heeft men echter nog niet
bij proefdieren vastgesteld, dart de te
genstoffen ook kanker in het Lichaam zelf
bestrijden.
In Utrecht is het kandidatentoernooi
voor het persoonlijk schaakkampioen
schap van Nederland voortgezet met de
partyen nit de vyfde ronde:
Van Weezei— Quakkelaar afgebroken;
BarendregtVan Perlo 10; Van Schel-
tingaOrbaan 10; Donk—Crabbendam
afgebroken; Van SteenisJonkman 01:
Brede woutBink ViVz
De afgebroken partij uit de tweede tus
sen Jonkman en Barendregt is door
Barendregt gewonnen.
De stand na de vijfde ronde luidt: 1
Barendregt 5 pt (6 partijen); 2. Van Schel-
tinga 4 pt (6); 3. Orbaan 3% pt; 4. en 5.
Bredewourt en Jonkman 3 pt; 6. Van Stee
nis 2Vi pt; 7. GrCabbendam 2 pt plus 1 ai-
gebr.; 8. Bink \Vz pt plus 1 afgebr.; 9. Van
Donk 1 pt plus 2 afgebr.; 10. Quakkelaar
Vz pt plus 2 afgebr.; 11. en 12. Van Perlo
en Van Weezei Vs pt plus 1 afgebr.
Rolhockey. De Haagse rolhockeyolub
Hol land ia" heeft de vriendschappelijks
vedstrijr' tegen ..Espanoi' in Barcelona
met 62 verloren. De stand was bij rust
reeds bereikt. De wedstrijd moest in het
begin van de tweede helft wegens hevigs
regenval worden gestaakt.
