|licuioc geihsctfe (üimrant
Politiek accent van N.A.V.O.
is versterkt
KERSTFEEST
Na geslaagd gesprek in Parijs
Evacué's hun bezittingen
ontnomen in Soerabaja
Officieel Brits protest
in Djakarta verwacht
Navo is solidair
met Nederland
Nog 2 weken
rijst
PRIJZENPOLITIEK SOEPELER?
Prof Zijlstra ziet
1958 hoopvol in
Indonesië naast huizen van
alle buitenlanders
Oralis Koopuur
Ver. Staten zakken af tot
tweederangsmogendheid
GELUKKIG
VRIJDAG 20 DECEMBER 1957
Advertentie-afdeling Tel 31441
ABONNEMENTEN. 7.50 pet Kwartaal,
2.55 oer maand; 0.59 per week
ADVERTENTIES: 0,20 per millimeter
Familieberichten 0,18 per millimeter
(BIJ contract belangrijke korting.)
Postrekening 58936.
Achtendertigste jaargang no. 11141
Hoofdredacteur: Dr. E. DIE MER
C.ÜRISTELIJK-ISA 'I ION AAL DAKBLAD
Foor Leiden en Omstreken
„$totihwsüfb is dbeblfwn
mya in tecthenipoct"
in Australië
ZIE PAGINA 7
Felle kritiek uit Sow jetunie
WIJ BEWAPENEN ONS OM TE KUNNEN ONDERHANDELEN". Al
dus citeerde premier Harold Macmillan gisteravond voor de Britse
lelevisie Sir Winston Churchill, in een uiteenzetting over de naar de
regeringsleiders unaniem verklaarden zeer geslaagde besprekingen in
Parijs. Paul-Henri Spaak, de secretaris-generaal van de N.A.V.O. noemde
de conferentie om twee redenen van groot belang:
Het werkterrein van de alliantie
is uitgebreid tot een gebied, a
zienlijk groter dan door het a
drag van 1949 werd bestreken,
tot politieke, economische, sociale
en wetenschappelijke
ken.
2. Zij heeft_een evenwicht tot stand
gebracht tussen de defensie-i:
spanning, die nodig is om agressie
af te schrikken en de wil
wereld te overtuigen van de wil
der N.A.V.O., iedere gelegenheid
tot onderhandelen aan te grijpen.
Nadat de onderhandelingen gistermid-
_ig op voorstel van president Eisenhower
net het inachtnemen van dertig seconden
gelegenheid te geven tot
ons werk niet vergeefs zal
waren besloten, zy"n d<
regeringsleiders en hun staven de
ie ander uit de Franse hoofdstad ver
trokken.
Uit het slotcommuniqué blijkt dat men
et over alle punten was eens geworden.
)ok dus over het vestigen van atoom-
rtegen aanvankelijk vooral
ioorwegen, Denemarken en West-Duits
and zich kantten. Deze landen konden
it het Amerikaanse aanbod echter ak
koord gaan, omdat zij goede redenen heb-
1, aan te nemen dat het N.A.V.O.-opper-
'el toch geen aanleg van startbanen er
voorraden kernwapens op hun gebied zal
aanbevelen. Van Belgische zijde blijft men
net nadruk verklaren, dat de lage landen
ook Nederland) niet in aanmerking
in voor de nieuwe wapens, die men
lilitaire overwegingen vqel beter in
lergachtig, niet te dicht bevolkt gebied
'an opslaan.
Ook de Westduitse bondskanselier Aden-
jer liet zich op een dergelijke wijze over
st vestigen van raketbases uit. Hij ver
wierp echter elk plan voor een zone vrij
>»h kernwapens in Centraal-Europa. Juist
het begin van de Parijse conferentie
leeft Polen dit idee opnieuw onder de
andacht gebracht.
Over de conferentie zelf zei de kanse
er in een gesprek met journalisten: „Het
Atlantische bondgenootschap is thans op
tnoderne leest geschoeid. De N A.V.O is
politieke organisatie geworden,
terwijl zij bij haar oprichting grotendeels
militair karakter droeg.
In Frankrijk
De Franse regering heeft door de be-
iprekingen tussen Gaillard en Eisenhower
de overtuiging gekregen, dat speciaal de
"1. groter aandacht zullen schenken aan
iet Franse standpunt ten aanzien van
foord-Afrika. Reuter meldt uit Parijs;
weliswaar wordt Algerije in het slotcom-
nünlqué niet met zoveel woorden ge
noemd. maar volgens een Franse rege
ringswoordvoerder toonde president
Eisenhower veel begrip voor de Frans# i
politiek.
Ook Britse regeringskringen tonen zich
optimistisch. Men verwacht zelfs dat een
gesprek tussen de ministers van buiten
landse zaken, zoals in het communiqué
wordt voorgesteld, spoedig zal plaatsvin
den, omdat Rusland er waarschijnlijk niets
voor zal voelen opnieuw ontwapenings
besprekingen te beginnen in een subcom
missie van de V.N
ZIE VERVOLG PAGINA 5
Met twee koffers
aan boord gegaan
DE EVACUATIE van Nederlan
ders uit Indonesië is in volle
gang gekomen. Vandaag arriveercte
het Britse m.s. Captain Cook, ge
charterd door de Nederlandse rege
ring, in Djakarta en morgen zal het
schip met duizend landgenoten aan
boord naar Nederland vertrekken.
De plagerijen schijnen imtc
van de baan te zijn. De correspondsnl
van A.P. iin Djakarta vernam boe in Soe-
raibaja de inscheping van de 906 Neder
landers op die Waterman geschiedde on
der toezicht vm communistische vak
bondsleden. De communisten stonden ach-
de douane en emiilgraitie-ambtenairen
zekerheid te hebben, dait de controle
grondig zou geschieden. Elke
mocht slechts twee handkoffers
en werd gedwongen bail v
soomlijike beziiibbingen achter te laten. Wor-
n aantal Indonesische studenten, die
studeren aan de Technische hogeschool
Delft, is niet van plan te vertrekken,
ar wij vernemen zullen zij, die al vijf
jaar of langer in Nederland studeren of
verblijven, proberen zich tot Nederlander
te laten naturaliseren. De studenten, die
korter in Delft verblijven en meestal met
beurs van de regering in Djakarta
studeren, zullen aan het verzoek van de
lesisohe vertegenwoordiging in Den
Haag moeten voldoen en terugkeren.
Over uitbreiding
territoriale
wateren
UNGELAND zal in Djakarta offi-
cieel protesteren tegen de een-
;e maatregel van de Indonesi
sche regering, waarbij de zeeën bin
nen de Archipel tot Indonesische
territoriale wateren werden ver
klaard. Zo verneemt het Franse
persagentschap A.F.P. te Londen in
welingelichte kring.
Een zodanige uitbreiding van de
Kostbaar oud servies
onder de hamer
territoriale wateren is volgens de
Britse regering1 in strijd met het be
ginsel van de vrijheid op zee en tast
de Britse belangen ernstig aan.
Uit Parys verneemt A.P. dat de zeeva
rende mogendheden van de NAVO op
dezelfde wyze by de Indonesische rege
ring zullen protesteren. Mocht dit niets
uitrichten, dan zouden andere vreedza
me middelen worden overwogen
Hieruit concluderen volgens A.P. welin
gelichte diplomatieke zegslieden dat ach
ter de summiere verklaring over de „be
zorgdheid" van de vijftien NAVO-landen
met betrekking tot de ontwikkelingen in
Indonesië bepaalde toezeggingen schuil-
BEZORGDHEID
De NAVO-landen zouden zich speciaal
bezorgd tonen over de mogelijkheid, dat
de Javazee wordt afgesloten. Hierdoor
leidt immers de internationale scheep
vaartroute van Singopre en Hongkong
naar Australië.
Indonesië zou op deze wyze toezicht
kunnen uitoefenen op oorlogsschepen en
koopvaarders tot vlak onder de kust van
Nieuw-Guinea. Met name Amerikaanse,
Britse en Franse diplomaten zouden zich
bezorgd hebben getoond over de Indone
sische maatregel.
De secretaris-generaal van de NAVO,
Spaak, heeft op de laatste persconferen
tie verklaard, dat er op de topconferentie
van regeringsleiders niet is gediscus
sieerd over Indonesië, aangezien er geen
verschil van opvatting bestond over de
verklaring, door dr. Drees afgelegd op
de eerste bijeenkomst.
Spaak vestigde de aandacht op het
gesprek, dat minister Luns over deze
kwestie heeft gehad met zijn Ameri
kaanse ambtgenoot Dulles. Nederland
heeft geen bepaalde maatregelen tegen
Indonesië voorgesteld, voegde de secre
taris-generaal hieraan toe
Indonesië heeft by monde van minister
Subandrio tegenover de Britse ambas
sadeur te Djakarta zyn bezorgdheid uit
gesproken over het gebruik van de
rinebasis Singapore door Nederlandse
oorlogsschepen!
den normaal 200 pasaigiiere per uur gecon
troleerd bij een inscheping, nu wa
1 aantal slechts 23.
De correspondent vernam van reli
uit Soerabaja byzonderheden ovei
anti-Nederlandse campagne in het gebied
rond de havenstad. De hulzen van de Ne
derlanders waren afgesloten van gas-, wa
ter- en lichttoevoer, hun bedienden wer
den mishandeld, moestuinen vernield ei
het was hun niet mogeiyk levensmiddelei
te kopen.
Naar de correspondent van A.N.P. ver
neemt, zal ongeveer de helft van de pas
sagn/ers van de morgen vertrekkende Oap-
-toiin Cook de overtocht zelf befallen. De
andere helft bestaat voornamelijk uit Na
der landers zonder werk. die door de Ni
dierfiendse regerdmig werden gesteund.
U'iit Makkasear op Celebes vertrokke
gisteren 35 Nederlanders op weg nae
Nederland. Uat Bsndoor-g vertrekt zoc
dag de eerste groep evacués.
De Willem Ruys, c-p uitreis naar Indo
nesië. zal ditmaal Belawan op Sumatra
niet aandoen, daar er aan boord slecht*
vier passagiers voor deze haven zijn
Deze wondien voor rekening van de Kon
Rottendamsche Lloyd van Singapore naar
Sumatra vervoerd. De „kerstcruise" van
de Willem Ruys naar .Ball gaat niet door
Ontvangstcentra
Het Nederlandse consulaat-generaal ir
Singapore heeft niets dan lof over d*
wijze, waarop daar de ontvangstcentr»
zijn ingericht voor de uit Indonesië ko
mende Nederlanders.
In kamp Ohamgi zijn goede, moderne
barakken met veldbedden voor de vrou-
3n en kinderen. De mannen worden on-
rgetoracht in tenten met houten vloe-
n en veldbedden. Er zijn ruime keukens
n kantine, eetzalen en voldoende dou-
es in bakstenen gebouwen Het kamp
fraai gelogen in een gezonde landelijk*
vgeving aan het strand Medrsche ver-
ngimig is aanwezig en het Rode Kruis
zorgt speciaal voor de kinderen. Het
■eede kamp is een nieuwe kazene van
de marine
In totaal zijn nu al 700 Nederlanders
ondergebracht in hotels, pensions en par
ticuliere woningen Sommigen van her
;ijn al doorgereisd
Men kan op de gebruikeiyke wyze
luchtpost verzenden naar de passagiers
op de Captain Cook. Deze post wordt uit-
eikt in de aanloophavens Colombo,
en en Suez. De verzending naar deze
rens geschiedt vanuit Amsterdam, resp.
24 december, 30 december en 3 janua-
Dc adressering kan als volgt geschie
den: Naam passagier, p.a. postagent a.b.
aptain Cook. Colombo. Aden of Suez.
INPAKKEN Vele Ne.
derlandse gezinneji in Indonesië zijn
aan het pakken, zoals de familie P
J. Hulscher uit Arnhem, die zeven
jaar in Djakarta woonde. De heer
Hulscher was employé van de KLM.
Minister Luns:
TI/TINISTER LUNS heeft zich tevreden
iT-L getoond over de verklaring betref
fende de toestand in Indonesië. Hy zei
dat gisteren op een persconferentie, die
hy gaf in Parys. Nederland heeft ver
dere verzekeringen van westerse solida
riteit gekregen tydens de formele Navo-
conferentie en de onderlinge gesprekken
daarbuiten.
De solidariteit van het westen
Nederland blijkt uit het feit, dat geen
van de bondgenoten inspringt in de door
Nederlanders opengelaten plaatsen in In.
done&ië, in het bijzonder wat betreft d<
scheepvaart, vond minister Luns. Ooi
had hij een grotere belangstelling var
de V.S. voor de kwestie ondervonden.
A.P. verneemt van welingelichte zijde
in Parijs, dat de bondgenoten Nederland
beloofd hebben zich te verzetten tegen
de Indonesische pogingen om alle zeeëi
van de archipel als territoriale waterer
te beschouwen. Men zal langs diploma
tieke weg protesteren en eventueel an
dere vreedzame middelen overwegen. Wat
de Navo-landen de meeste zorg baart ii
de poging om de Javazee te sluiten, wan
daardoor zou Indonesië de macht krijgen
toezicht te houden op westerse oorlogs
schepen en .koopvaardijboten, die varen
e route Singapore-Hongkong-Austra-
lië. Indonesië heeft laten weten, dat het
al proberen de maatregel te rechtvaar-
ligen op een conferentie over het zee
recht in februari in Genève.
reland zal officieel protesteren tegen
de uitbreiding van de Indonesische suo-
■ereiniteit over de wateren tussen de
Handen van de archipel, omdat die
laatrcgel in stryd is met de vryheid dér
ec en de Britse belangen ernstig aantast.
Nood dreigt' in Indonesië
De Indonesische regering heeft vanda;
by monde van een lid van het parlement
de waarschuwing te horen gekregen dat
de voedselvoorraden in het land „hun
laagste niveau" hebben bereikt en dat
ersnood kan uitbreken indien niet
tot handelend optreden wordt over
gegaan.
et nationalistische parlementslid,
•r. Sumari, uitte haar waarschuwing in
motie waarin zij om „dringende maat
regelen" verzocht om de hachelijke toe-
land der rijstvoorziening te boven te
Zij verklaarde dat tegen januari de
voedselvoorraden der dorpsbewoners
uitgeput zouden zijn en dat de stij
gende voedselprijzen het onmogelijk
maakten te voorspellen hoe de toe
stand zich nadien zou ontwikkelen.
De rijstprijzen in het gehele land zijn
•eds gestegen tot boven de koopkracht
an de gewone man, verklaarde zij.
Voorts wordt vernomen, dat onder toe-
cht van de militaire gezaghebbers van
Sumatra, een ruilhandel zal worden in
gesteld tussen Sumatra en Singapore. Er
zal rubber tegen rijst worden geruild,
Een communistisch lid van het parle
ment heeft een motie ingediend, waarin
wordt gevraagd om alle winsten van de
Nederlandse ondernemingen te gebruiken
dekking van het tekort op de lopende
itsbegroting, dat 4 miljard rupiah be
draagt. Tevens om de winsten van de Ne
derlandse bedrijven, die onder regerings-
toezicht zijn gesteld, te benutten voor de
ideropbouw.
gezakt wachten de evacués
veel kleine kinderen onder ge
duldig op het vliegveld Kemajoran
op het toestel dat hen naar Singai-
vore zal brengen.
ILTinister Zijlstra meent, dat Nederland de grootste economische moei-
-"-"A lijkheden te boven is en de ontwikkeling voor 1958 lijkt hem niet
ongunstig. Op het ogenblik wordt bedrijfstaksgewijze bekeken, zo heeft de
minister gisteravond in een in Eindhoven gehouden rede voor de r.k. mid
denstandsbond meegedeeld, of de prijsstabilisatiepolitiek soepeler kan
worden toegepast.
Prof. Zijlstra stelde vast, dat de
overspanning van de arbeidsmarkt
is verdwenen en dat de spanning qp
de kapitaalmarkt over haar hoogte
punt heen is. Ook op de handelsba
lans is sedert september een herstel
te constateren. Over september, ok
tober en november werd de invoel
voor 88 pet gedekt door de uitvoer,
in de overeenkomstige maanden van
1956 was dat voor 79 pet het geval.
De bewindsman betrok die jongste ge-
oeurteniissen in Indonesië ook in zijn rede.
De Nederlandse economische en finan»
belangen in Indonesië omvatten
bedrag van circa 1 miljard gulden en v
Uitvinder stalinon
nu in gevangenis
Georges Feuillet, Wiens stalinon-pil-
len 102 mensen doodden en 187 m>
invalide maakten, is gisteren in ParUs
ter terechtziting gevangengenomen, toen
na een proces dat jaren geduurd heeft,
de uitspraak: twee jaar gevangenisstraf,
kwam. Hij was steeds op vrije voeten
gebleven.
Bovendien moet Feuillet tienduizend
gulden boete betalen. Henri Genet, d#
fabrikant der pillen, werd een boete van
duizend gulden opgelegd.
Beiden wacht nu nog de civiele pro
cedure over de schadeloosstelling aan
de sla oh to ff er*.
SYRISCHE NOTA'S
AAN NAVO-LANDEN
Syrië heeft gisteren nota's overhandigd
lan de vertegenwoordigers van alle
NAVO-landen in Damascus, met uitzon
dering van Turkije, waarin de aandacht
wordt gevestigd op „de duidelijke agres
sieve bedoelingen" van de Turkse poli
tiek tegenover Syrië. De nota's bevatten
le waaschuwing om piet in deze po
litiek betrokken tè raken.
i woordvoerder van het Syrische
ministerie van buitenlandse zaken heeft
gezegd, dat een aparte protestnota aan
Turkye waarschijnlijk binnenkort
worden verzonden.
2 3 pet. vam ons nationale inkomen.
Wanneer Nederland gedwongen zaïl wor
den ook op economisch en financieel ge
bied de banden met Indonesië te verbre
ken, dan zaïl dnit voor ons een ernstige
tegenvaller zyn. Voor Indonesië zullen do
gevolgen echter een ramp betekenen, zo
meende hij.
Vissersscheepje op
plaat gelopen
Een vliegtuig van het marinevliegkamp
Valkenburg heeft om ongeveer half elf
een scheepje waargenomen, de Ierseke
156, die op een afstand van vyf myi ten
zuiden van Hoek van Holland op een
zandplaat voor het strand is gelopen. Men
seinde s.o.s. met een lamp.
Op de melding van Valkenburg Is de
grote reddingboot van Hoek van Holland
uitgevaren. Het scheepje loopt geen on-
middeliyk gevaar, maar er bleek brand
aan boord te zyn, vennoedeiyk in de
machinekamer.
(Advertentie)
MODERN of
KLASSIEK
KARPETTEN
BOUCLÉ-TAPIJT
TRAPLOPERS
VELOUR
GORDIJNEN
Woninginrichting
BULTHUIS
Botermarkt 23——
Djakarta is gisteren door de
Indonesische militaire autoriteiten
meegedeeld, dat zij 25 procent van
de huizen, die zij in de stad bezitten,
op korte termijn en zonder vergoe
ding zullen moeten overdragen.
Deze opdracht werd gegeven op een
bijeenkomst, die door de minister van
handel Sunardjo was uitgeschreven in de
voormalige Nederlandse club De Har
monie. Bijna 300 Amerikaanse, Britse.
Franse, Belgische en andere westerse za
kenlieden woonden de conferentie, die
tweeëneenhalf uur duurde, bij. De be
sprekingen werden geheel in de Indo
nesische taal gehouden en het was de
zakenlieden niet mogelijk alles in exten-
so te volgen.
0 Minister Subandrio heeft bij de Britse
ambassadeur in Djakarta uiting gegeven
van de bezorgdheid van zijn regering
over het gebruik van Singapore als ba
sis van Nederlandse oorlogsschepen.
De minister van arbeid Samjono heeft
in het parlement gezegd, dat er in In
donesië twee miljoen werklozen zijn,
mede ten gevolge van de anti-Neder
landse campagne
Minister Subandrio zal morgen een be
langrijke rede houden in het parlement
over de Nederlands-Indonesische betrek
kingen in de afgelopen zeven Jaar en
spreken over de oorzaak van de hui
dige moeilijkheden.
De voorzitter van het Indonesische
parlement Sartono is gisteren in een
zwaar bewaakt parlementsgebouw be
ëdigd als plaatsvervangend president
Sukarno woonde de plechtigheid bij.
0 Generaal Nasution heeft op een massa
vergadering in Medan gezegd, dat Neder
land militaire strijdkrachten concentreert
in West-Irian en in de gebieden rond
Noord-Sumatra. Hij vroeg het Indone
sische volk „vastbesloten en verenigd te
blijven in de huidige nationale worste
ling".
0 Het Indonesische ministerie voor In
dustrie heeft ontkend, dat Indonesië zijn
tinerts inplaats van in Nederland, in het
vervolg in Singapore zou doen smelten.
0 „Op de meest passende wijze" zal In
donesië een eventuele stap van de Ne
derlandse regering, om de moeilijkheden
hi Indonesië aan de Veiligheidsraad voor
ta leggen, oftder ogen zien, heeft gisteren
een regeringsfunctionaris in Djakarta
verklaard.
0 Volgens in Djakarta ontvangen be
richten zijn in de laatste dagen bij ge
vechten In de Molukken en op Celebes
veertig personen gesneuveld De toestand
zou nog steeds niet rustig zijn.
VEILIGVrouwen en kin-
dere i van Philipspersoneel zijn uit
Indonesië in Singapore aangekomen.
Ze wandelen over het natgeregende
vliegveld van deze stad. Op de ach
tergrond het vliegtuig van de Ga-
ruda, waarmee de overtocht werd
gemaakt.
llillllllllllllllllllllllllllllllllllliliiiiiiiiiliiilillillllllllllllllllllllllllllllllllilli
Prinses Irene denkt
aan gerepatrieerden
Dank zij de bemiddeling van prinses
Irene is de stichting Bavo in Baam. die
en opvangcentrum voor gerepatrieerden
eeffc, "n elektrische schrijfmachine rijtker
geworden De particuliere secretaresse
•r oudste Prinsessen, mej. mr. M. Meurs
erhandiigde de machine aan -het bestuur.
DONDERDAG van 2—3 uur
stempel 6
ELKE DAG 1 UUR GRATIS
KOPEN
KOOP U RIJK
Leiden Noordwijk
GOEMAAT
Katwijk Rijnsburg
Geheim rapport verklaart:
TN ANGSTAANJAGENDE vaart z*
de Verenigde Staten bezig een twecdi
rangs mogendheid te worden, schryft de
Washington Post, terwyi het blad
„hoogst geheim" rapport ten behoeve
de Amerikaanse Nationale Veiligheids
raad en het Amerikaanse bureau voor
mobilisatie van de landsverdediging,
publiceert.
Het rapport is uitgebracht onder leiding
van de vroegere president van de Ford-
foundation, H. Rowan Gaither. Het rap
port, waarop het Witte Huis geen enkel
commentaar wil leveren, rekent af met de
zelfgenoegzaamheid cn geeft een open
hartig overzicht van de stand van zaken
in de Verenigde Staten met de vrije we
reld en de Sowjetunie met haar commu
nistische invloedssfeer.
Het adviseert een geweldige verhoging
van de militaire uitgaven tot 1970, met als
topjaren 1960 en 1961, wanneer acht mil-,
jard dollar per jaar meer nodig zal zijn
dan thans voor de defensie-uitgaven. Voor
de bescherming burgerbevolking zou vijf
miljard per jaar moeten worden uitge
trokken als maatregel van tweede orde
voorrang. In de derde plaats moeten
de voorbereidende maatregelen voor het
sn van oorlog op kleine schaal wor
den uitgebreid.
Het rapport van de commissie, waaraan
:s maanden is gewerkt en dat ongeveer
ten tijde van het lanceren van de eerste
Spoetnik gereed was. was eenstemmig.
De President is als resultaat van het
apport Gaither van denkwijze veran
derd, maar hij heeft op de bijeenkomst,
n de Nationale Veiligheidsraad en latc-
gesprekken blijk gegeven van een kna
gende vrees, dat het Amerikaanse volk er
bezwaar tegen zal maken, de rekening te
betalen, ofschoon Eisenhower te kennen
gaf, dat hij persoonlijk gaarne zou doen
wat het rapport adviseert", aldus de Was
hington Post.
ik heb eancOyk. dekens!
VRIJ ZACHT
De Bilt verwacht tot mor
genavond:
Over het algemeen veel be
wolking met in de noordwes
telijke helft van het land
tijdelijk wat regen, maar el
ders overwegend droog weer.
Matige tot krachtige wind
tussen zuid en zuidwest. Dezelfde tempe
ruren als vandaag of iets hogere.
(Opgemaakt om 11.15 uur.)
ZON EN MAAN
W
