Jlieuiue £ci iridic (Courant Nood klimt hoog in verlamd Indonesië Volk hongert, terwijl de voorraden zich ophopen Luns kreeg toezegging van Foster Dulles Gratis Koopuur Hervatting gesprek over ontwapening D Stormschuif Deltaplan (Holl. IJssel) versleept P.v.cLA. wil niet aan de VARA gebonden zijn I15) WOENSDAG 18 DECEMBER 1957 afdeling Tel 31441 ADVERTENTIES 0,20 per mllllmel Familieberichten f 0,18 per mllllmel (BIJ contract belangrijke korting.) Postrekening 58936- Achtendertigste jaargang no. 11139 C.URISTELIJK-NA1 IttNAAI DAGBLAD Voor Leiden en Omstreken „j$tanhtt5tirtj is qhebleuot myn bar» in tegfjenspoet" Problemen van Gomoelka ZIE PAGINA 7 EEN KONINKRIJK VOOR EEN SCHIP NONSENS Premier Djuanda heeft vandaag op zijn persconferentie de berichten dat het me rendeel der 46.000 Nederlandse onderda nen zou gedwongen worden Indonesië te verlaten „volslagen nonsens" genoemd. Hij verklaarde, dat de Nederlanders in Indonesië kunnen blijven als zij dit wen- Ook ontkende Djuanda, dat Indonesië Japan zou hebben verzocht het verkeer tussen de eilanden over te nemen. Wij wensen niet dat een enkel land dit ver keer beheerst, zeide hij. Men had alleen om scheepsruimte verzocht. (De door Djuanda gesignaleerde nonsens werd begin september verkocht door de Indonesische ministers van justitie en voorlichting, Maengkom en Sudibjo. Maengkom zeide, dat als Nederland niet gauw zorgde voor het vertrek van 50.000 Nederlanders, Indonesië maatregelen zou nemen. Sudibjo verkondigde, dat aan Nederland zou zijn verzocht de Ne derlanders weg te halen. Volgens beiden mochten alleen wat specialisten blijven Red.). DE NOOD STIJGT HOOG in Indonesië en de regering heeft niet alleen een beroep gedaan op Japan, maar ook op India en andere Aziati sche en Afrikaanse landen om scheepsruimte. Wel deelde de Indonesische woordvoerder Harsono te Djakarta mede, dat in twee, drie weken de Japanse schepen zullen verschijnen, maar mn is hoogst verbaasd over de verklaring van de Japanse minister van buitenlandse zaken, dat dit niet het geval zal zijn, voordat het verdrag over de herstelbetalingen getekend zal zijn. Harsono ziedde volgens A.P dait die In donesische minister van buitenlandse za ken Subandrio met de Japanse zaakge- "astiigd'e gesproken heeft, dat een voor- 'opiige overeenkomst is gesloten en de de- Mmibieve deze week tot stand zal komen Hij meent, diat het Japanse ministerie van Amerika's houding begin t minder gereserveerd te worden Na een onderhoud met de Ameri kaanse minister van buiten- j landse zaken, Foster Dulles, in de I wandelgangen van Palais de Chail- lot te Parijs, heeft de Nederlandse minister mr. J. M. A. Luns gisteren i volgens A.P. verklaard, dat hij „be- I tere dan morele verzekeringen" over het geschil met Indonesië heeft verkregen. Amerika's houding was I volgens mr. Luns eerst wel gereser- j veerd doch deze heeft zich gunstig ontwikkeld voor de Nederlandse belangen. Tevoren had mr. Luns ge sproken met zijn Britse en Frans© ambtgenoten. In Djakarta heeft Radio-Indonesia gis teren volgens het A.N.P. verklaard, dat het hoofd van de afdeling zuidwestelijke Stille Oceaan van het Amerikaanse minis terie van buitenlandse zaken, Gordon Mein, een half uur gesproken heeft met het waarnemend hoofd van de directie Amerika van het Indonesische ministerie van buitenlandse zaken ordeel, dat het de Indonesische aan spraken op alle wateren tussen de eilan- sn van de Archipel niet in overeenstem- ling acht met de vrijheid van de zee. De Londense Times noemt Indonesiës aanspraken de stoutmoedigste, die tot nog gemaakt zijn. Het blad acht dit een overdosering van soevereiniteit en merkt Niet tevreden met het kat-en-muis spelen met Nederlandse schepen kan In donesië nauwelijks wensen, dat alle lan den, die de Javazee voor hun s.chepen ge bruiken alS route tussen Singapore, Hong kong en Australië, van zich te vervreem den. Op dezelfde wijze zou men de Caraï- bische zee een binnenmeer kunnen maken De Indonesische redenatie, dat zij de !n= ternationale handel niets in de weg wil len leggen, snijdt geen hout. Soevereini teit moet haar grenzen hebben. De Birmaanse minister-president heeft volgens Reuter te Calcutta verklaard, dat Indonesiës optreden tegen de Nederland- belangen geen agressie is. Te Londen heeft het I Geen protest Ie woordvoerder van van buitenlandse za ken gisteren volgens A.F.P. verklaard, niets te weten van een Indonesisch protest tegen het gebruik van de haven te Sin gapore door Nederlandse oorlogsschepen. Tevens deelde hjj mede, dat Engeland geen grotere breedte van territoriale wa teren erkent dan drie zeemuien, behalve voor Scandinavië, waar men de zeemijlen vanouds een grotere lengte gaf dan elders. Het ministerie van buitenlandse zaken is (Advertentie DINSDAG VOOR KATWIJK EN NOORDWIJK van 10—10.30 uur (stempel 3) VOOR LEIDEN EN RIJNSBIJRG van 10—10.30 uur (stempel 3) en van 3—3-30 uur (stemped E) ELKE DAG 1 UUR GRATIS )M Leiden Noordwijk GOEMAAT Katwijk Rijnsburg 58936 is het nummer van onze postreke ning. Als u daarop vóór 1 jan. he abonnementsgeld voor het le kwar taal 1958 a ƒ7.50 overschrijft, dan voorkomt u dat er bij u een kwi tantie wordt aangeboden en het is gemakkelijk voor onze administra tie. De abonnees, die gewend zijn per jaar te betalen, gelieven ƒ30.- te gireren. Wilt u er vooral op letten dat het juiste adres, waar de krant be zorgd wordt, op het strookje wordt vermeld? De betaling kan ook geschieden aan ons loket: Steenstraat 37. Bij voorbaat vriendelijk dank voor uw medewerking. DE ADMINISTRATIE cheep vaart diit nog niet aan het Japanse ministerie van buitenlandse zaken zon hebben doorgegeven. Hij verwacht, da*» alles in orde zou komen. In Djakarta en andere steden van Java vliegt de rijstprijs omhoog In Kota Waringin op Borneo is de rijst- dtuatie kritiek. De laatste versche ping had twintig dagen geleden moeten aankomen, maar er is nog steeds .iet. De bevolking voedt zich nu met zoete aardappelen. niet hoe doze te vervoeren Binnen kort zouden daar 80.000 ton rijst uit Span- ie en Egypte moeten aankomen. „Kapiteins gevraagd" is een kop in da Indonesian Observer en het blad schrijft: „Nu wij de K.P M hebben verdrongen, zijn wij wat het vervoer tussen de eilan den betreft, verloren." Het blad stelt voor om, evenals Eai/pte. advertentiete plaatsen Men weet te Djakarta niet wat te doen met het werkloze K.L.M.-oensoneel en wie hen in januari het loon zai betalen Overneming Inmiddels gaat de Nederlandse bedrijven voort. Volgens e besluit van het Indonesische kabinet zi nu de gas- en elektriciteitsmaatschappij! aan de beurt. In Noord-Sumatra he* men Nederlanders geplaatst in de bo- heersMohamen. dlie die ondernemingen moeben besturen Britse zakertkrimgen te Djakarta v dat de sluiting van de Nederlandse ranbie-malkelearskantioren een zwar» Kalkoen mag dan een typisch gerecht zijn voor de feestdis, ook in Nederland worden ze niet versmaad. In de buurt van Hindelopen is een speciale fok kerij en daar werd deze foto gemaakt Pan een (door kleder drachten) schilderachtig tafereel. aal zijn voor de dertig Britse verzeke ringsbedrijven, die in Indonesië werken Hetzelfde geldt voor de Britse culture* met Nederlands personeel. Schip van Lloyd geroofd Een vertraagd luchtpost bericht van Pia meldt, dat vorige week een Indonesische oorlogsbodem de Drenthe van de Konink lijke Rotterdamsohe Lloyd. die trachtte zee te kiezen, gedwongen heeft terug keren in de haven van Belawan. Voorts meldt een luchtpostbericht van Pia, de K.P.M.-ers Van Riebeeck en Straat MaQakka door Indonesische oorlogsvaar tuigen gedwongen Werden de haven var Belawan binnen te varen. Een ontsnap pingspoging werd door havenarbeiders verhinderd. Volgens A.P. zou Rood-China beloofd nebben jaarlijks 45.000 ton rubber af nemen. Volgende maand zou 3000 ton w den verscheept. Het gemeentebestuur van Djakarta v wacht 10.000 bon rijst. Het maandelijks verbruik is 25.000 ton. PARIJS. 18 december E VIJFTIEN LANDEN VAN DE N.A.V.O. zijn het er vandaag op de Parijse topconferentie over eens geworden, dat alles geprobeerd moet worden het gesprek over de ontwapening met Rusland te hervatten. Ame rika stemde gisteren met het Westduitse voorstel in Rusland voorzichtig te polsen over de voorstellen, die Boelganin in zijn brieven deed. Vermoedelijk zal het nu zo gaan, alle N.A.V.O.-landen apart, maar in e leg met de andere, met Rusland o[ plomatiek vlak contact zullen opnc Indien dit contact resultaat heeft zo< verscheidene maanden van voorbereiding een conferenle tussen Amerika, Engeland, Frankrijk en Rusland, de Grote Vier dus, kunnen volgen. In het slotcommuniqué, waaraan nu al gewerkt wordt, en dat morgen verschijnt, zal op deze wijze in direct geantwoord worden op Boelganin' brieven. Echter zullen alle staten oo afzonderlijk antwoorden. De moeilijkheid bij het gesprek ove een hervatting van het ontwapeningsg< sprek met Rusland was het Amerikaans aanbod raketbases in West-Europa te ve« tigen. Het wa6 de Noorse premier Ger- hardsen, die maandag de kat al de bel had aangebonden en toen ook ai een mo gelijkheid aanwees om uit de impasse te komen. Het Amerikaanse aanbod kern wapens te leveren, zei hij toen, behoeft een gesprek over de ontwapening niet uit te sluiten. De ministers hebben nu In deze zin een oplossing gevonden: Het zal Het konvooi met de storm schuif passeert de brug bij Barendrecht over de Oude Maas, op weg naar Capelle aan den IJssel. Vlotte reis van 620 ton staal EEN PRACHTIGE prestatie heb ben gisteren en vandaag de slepers van Piet Smit jr. geleverd. Vijf sleepboten brachten de stalen stormschuif van 620 ton. bestemd als stormvloedkering in de Holland- IJssel, in minder dan vijf uur van Dordrecht naar Capelle. Het transport van het 81 meter lange gevaarte liep gesmeerd. t was een indrukwekkend konvooi net een vaart van 13 kilometer de Oude Maas schoot, in de Westgeul draaide en over de Nieuwe Maas het oosten voer: twee boten van de terstaat om de waterwegen vrij te ken, gevolgd door vijf sleepboten en twee bakken. Die twee bakken waren met s len dwarsbalken aan elkaar geklonken zo, als een eenheid, stabiel genoeg het geweldige gewicht te torsen. De schuif was gisteren van het terrein van Penn en Bauduin in Dordt, waa op stutten boven het water rustte, weg gehaald. Bij afgaand tij waren de veter- bakken eronder gemanoeuvreerd en daar- door kwam het transport bij hoog 1 vrij. Het ging daarop bakboord rond door de Krabbegeul naar de Oude Maas en ging cl dadelijk hard. Achter ie boot de Waterstaat zwoegde de „Australië", die een draad had uitgezet op de kop van de „Afrika". Op haar bolders knelden de draden, aaraan de bakken getrokken werden. Aan bak- en stuurboord voeren de „Zuid pool" en de „Chili", die op de rechte stukken meeduwden en in de bochten het gevaarte lieten draaien. De „Krammer" ten slotte slofte rustig langszij uit voor- >rg t VLOTTE SLEEP Bij de eerste brug bleven de „Chili" en de „Zuidpool" achter, waardoor de sleep .maller werd en de brug zonder vaart te minderen kon worden genomen. Ook de bruggen van Spijkenisse en de Botlek werden zo doorgevaren. In de Westgeul werd even kalm aan gedaan om de bocht naar de Nieuwe Maas te nemen. Het ging allemaal zo vlot, dat het aanvankelijke plan om in Rotterdam de andere dag af te wachten, werd vervangen door het besluit door te varen En zo doemden in het laatste licht van de dag de torens van de stormvloedkering in het land op. De laatste honderd meters schoof de „Zuidpool" dwars achter de bakken als een rem door het water, de „Australië" gooide los en de sleep lag nagenoeg stil. Van de „Krammer" af werdén kabels op de dam wand gezet, die heel voorzichtig werden ingepalmd. Weldra gleed de schuif in het donker naar de kant en was het sleepkarwei achter de rug. Vanmorgen hebben de sleepboten de schuif tussen de betonnen torens gevaren en daarmee was een be langrijk werk in het kader van het Deltaplan volbracht. Amerika was door geldgebrek vijf weken onbeschermd De Amerikaanse strategische luchtmacht, die voortdurend patrouillevluchten moet houden en steeds startklaar moet zijn om de Verenigde Staten te beschermen tegen een onverwachte vijandelijke aanval, is door geldgebrek vijf weken niet de lucht in geweest. Dit heeft zich reeds in het begin van de zomer afgespeeld. De laatste vijf weken van het afgelopen belastingjaar dat drie juni eindigde was geen geld meer beschikbaar voor de aankoop van benzine. Dit alles bleef geheim tot gisteren een senator verslag uitbracht van het werk van een senaatscommissie, die een onder zoek heeft ingesteld naar de paraatheid van het leger. Mr. Burger in dt aanval Niemand bleek tevreden over het „zendschema" van minister Cals (Van onze parlementsredactie) HET BESLUIT VAN DE REGERING om voor elke (in de Staten-Gene- raal vertegenwoordigde) democratische politieke partij die daar om heeft gevraagd, radiozendtijd te vorderen a 10 minuten in de veertien da gen, heeft de Tweede Kamer niet tot enthousiasme kunnen nopen. Tijdens het debat over deze regeling werden de 10 min. gisteravond o.m. gekwa lificeerd als „een schamele zaak", „een zielig scharminkeltje" „een wel zeer kort schijnend kaarsje". Geen der woordvoerders achtte de gekozen oplos sing bevredigend, al kan men hier en daar een waarderend woord horen voor het feit, dat nu eindelijk, na jaren van onderhandelen, een regeling is getroffen. De bezwaren van de socialisten richtten zich echter niet zozeer tegen de zeer beperkte duur van de uitzendingen als wel tegen het door de regering ontworpen systeem. Besloten is namelijk om de P.v.d.A. in de zendtijd van de VARA, de KVP in die van KRO, de CHU en ARP in die van de NCRV en de WD in die van de Rijksvoorlichtingsdienst (die op haar beurt weer in de KRO-tijd uitzendt) te laten optreden. De aigressi-eve socialistische fractievoor zitter m.r. Burgier (tevens voorzitter vair de VARA) toonde zich heiJrig dijgd over deze vendlelmig. Hij mister Cals en staatssecretaris Höppener. drait zij die P.v.d.A. de kans heeft wiillen onthouden oim ook voor confessionele orofoon haar geluid te laten horen. De gering heeft de P.v.d.A. vastgekoppeld aan de VARA, maar de P.v.d.A. kam wil zich niet identificeren met deze c roep. Zij richt zich niet slechts tot de VARA-aamham®, maar tot het gehele Ne derlandse volk. De regering verhindert door de P.v.d.A. de keuze op te dirim- en haar de VARA toe te wijzen, waai de geestverwanten van minister Calls (kaith. toch ndet naar mogen luisteren. „De gezwicht voor de houding KRO, die vast besloten is geen so cialist in haar zendtijd te laiten optreden. De minister is niet de minister van de Kroon maar van de KRO," zo zei mr. Burger. Hij sprak van „geestelijk diiri- isme" en van „verstarring van het po- tieke leven" en kwam tot de conclusie, dat de regering door de katholieken naar de KRO en de socialisten naar de VARA laten luisteren, een vrije politieke ndngsvorming onmogelijk maakt De socialistische fractievoorzitter wil- e pogen de regeling alsnog te wijzigen oor middel van een motie. Daarin ordt cr bü de regering op aangedrongen ;en zendschema te ontwerpen, waardoor zoveel mogcljjk de zendtijd van iedere deelnemende politieke party afwisselend geplaatst wordt temidden van de zend- id van elk der omroeporganisaties." 'eze motie, waarover vanmiddag ge temd zou worden maakt geen schijn van ans. Vrijwel alle niet-socialistlsche 'oordvoerders verklaarden zich ertegen- terwijl staatssecretaris Höppener haar nstig laddc Afstraffing Een flinke afstraffing kreeg mr. Burger m van de liberale afgevaardigde Toxopeus, die met enkele steekproeven aantoonde, dat de VARA per dag zo'n 40 a 50 minuten politieke propaganda maakt en heus niet voor b.v. de VVD! Hoe kan men dan als P.v.d.A. vragen om nóg zendtijd. De VVD krijgt nu ook haar 10 minuten maar wat stelt diat voor verge leken bij de DOliitteke invloed, die niet- i'berale partijen ook bui/ten de thans toe gekende zendtijd via de microfoon kun nen uitoefenen. Die andere partijen heb ben die 10 minuten veel minder hard no dig dian de VVD, die geen geestverwan te omroep heeft (AVRO en VPRO zijn geen liberale omroepverenigingen)Van gelijkheid is dan ook geen sprake, zo concludeerde mr. Toxopeus, en hij hoopte dat de regering te zijner tijd eens met een regeling zaïl komen, die wel gelijkheid zad brengen Jkvr. Wttewaall van Stoetwegen (c.h.) vond de 10 minuten maar een „zielig beet je tjjd". waarin nauwelijks Iets te zeggen valt dat aanspreekt. Een kwartier zoi beter geweest zijn. De c.h. afgevaardigd) vond, dat met deze regering de armen hoogstens een klein beetje ontvangen, ter wijl dc rijken, die al zoveel hebben, nóg meer krijgen ZIE VERVOLG PAGINA 5 'iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiü:! Een onderonsje in de wandel gangen van het Palais Chaillot te Parijs. President Eisenhower (links) en bondskanselier Ade nauer rechtsin druk gesprek, terwijl de IJslandse premier Jo- nasson (midden achter) belang stellend toeluistert. Tussen deze twee minister Dulles. zeker nog geruime tijd duren voor de technische voorbereidingen voor de aanleg van raketbases zijn voltooid. In die tus sentijd zal men met de raketwapens als stok achter de deur kunnen proberen de ontwapeningsbesprekingeci uit het slem te halen Een commissie van vier ministers van buitenlandse zaken, die van Canada, Bel gië, Frankrijk en Engeland, zullen nu een resolutie opstellen, waarin het prin cipe-akkoord over een hernieuwd ontwa peningsgesprek zal zijn opgenomen. Van middag zouden de eerste ministers dexs resolutie bespreken. Secretaris-generaal Spaak echter uitte zich nog sceptisch ten aanzien van een nieuwe ontmoeting tussen Oost en West. Maar, zei hij, wij moeten het niet opgeven en steeds blijven hooen. De raketbasis Uitvoerig i6 gisteren verder nog ge sproken over de raketbases. Het staat nu wel vast, dat Nederland raketten zal aan vaarden, zonder enthousiasme uiteraard. Noorwegen en Denemarken hebben ge weigerd en België wenst om topografische en andere redenen niet in aanmerking te komen. West-Duitsland is zeer terughou dend en zal misschien een raketbasis aan de linker Rijnoever accepteren. Frankrijk stelt voorwaarden betreffende het beheer van de kernladingen, voorwaarden, dia Amerika nieit kan aanvaarden. Alleen Engeland heeft reed6 een bilate rale overeenkomst met Amerika voor ra ketbases en opslag van kernladingcn voor raketten onder Amerikaans beheer. Over de hereniging van Duitsland bleek volledige overeenstemming te bestaan. In de morgenvergadering hebben de minis ters van buitenlandse zaken over het Midden-Oosten gesproken en dit pro bleem vooral in het economische vlak benaderd. De ministers hebben elkaar be loofd, dat geen van de N.A.V.O.-landen economische maatregelen zal nemen, die het gemeenschappelijk belang in dit ge bied zouden kunnen 6chaden. Israël zou de N.A.V.O.-landen om waar borging van zijn grenzen hebben ge vraagd. Dit verzoek zou gedaan zijn na een bijeenkomst van de Westeuropese di plomatieks vertegenwoordiging in Den Haag. Samenwerking Het staat nu reeds vast, dat na de Pa rijse conferentie de premiers of de minis ters van buitenlandse zaken van de landen van het Pact van Bagdad 27 januari in Ankara bijeen zullen komen. In maart wordt vervolgens in Manilla een conferentie gehouden van de ministers van buitenlandse zaken van de landen aangesloten bij de Z.O.A.V.O. Tenslotte wordt later in het jaar een conferentie van de organisatie van Ameri kaanse staten gehouden. Aangenomen wordt, dat op deze drie conferenties van westelijke allianties de relatie tot de N.A.V.O. besproken zal worden. Over een nauwere samenwerking tussen de vier westelijke organisaties hebben de ministers van buitenlandse zaken gisteren in Parijs gesproken. Spaak zal vermoede lijk opdracht krijgen voorstellen vnr een betere samenwerking tussen de wes telijke landen, aangesloten bij de verschil lende verdragsorgamisaties, uit te werken. Regerings-crisis in Israël De leiders van de socialistische partijen ln Israël zijn gisteren in een buitengewone vergadering bijeengekomen om te trach ten een crisis op te lossen, die het week einde is ontstaan in de coalitieregering van Ben-Goerion. Officieel is de reden van de moeilijk heden niet bekendgemaakt, maar waarne mers in Jeruzalem menen te weten dat zij zijn veroorzaakt door een verschil van mening over pogingen om van West-Duits- land aanzienlijke militaire hulp te krlj-, gen tegen een door de Sowjetunie ge steunde aanval door Arabische staten op Israël. Met zeven tegen zes stemmen zou zondag zijn besloten de hulp te vragen en een hooggeplaatst Israëliër naar Bonn te zenden. Vliegtuig verongelukt bij Wiesbaden Vijf personen zijn om het leven geko men en één ems big gewond bij een vlieg tuigongeluk even buiten die Wertduifse plaats Wiesbaden. Ecp transportvliegtuig van de Amerikaanse luohtmacht, op weg naar het vliegveld van Wiesbaden, stortte neer in een bos en vloog in brand. ZWAAR BEWOLKT De Bilt verwacht tot mor- genavond: I'jtyi.W) Aanvankelijk zwaar bewolkt £alf met enige sneeuw of IJzel of regen, temperatuur om het w vriespunt en een overwegend H_ matige zuidelijke wind. La- ter: opklaringen, lichte dooi en een overwegend matige westelijke wind. (Opgemaakt om 11.15 u.) Donderdag 19 dec, zon op 8.47 uur, on der 16.31 uur Maan op 6.36 uur. onde* 15.26 uur. Op 21 dec. nieuwe maan.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1957 | | pagina 1