IR'bOttOU4 Indonesische represailles schaden heide partijen Veel kapitaal heeft men al weten te redden Horeca: week vakantie voor f26 onmogelijk Handelsverkeer met Indonesië Comfortabele TEE-trein AmsterdamF rankf ort Waarom de aardsatelliet niet valt NEDERLANDERS IN INDONESIË Gesprek over koffieactie 5 DINSDAG 3 DECEMBER 1957 tl, NOG GROTE NEDERLANDSE INVESTERINGEN (Van economische redactie) ergadering der Verenigde Naties gevolgd wordt door een reeks van min of meer verwachte represailles tegen Nederland en de Nederlanders, is de grote vraag: Wat zal Indonesië doen met de Nederlandse investeringen in Indonesië, die geschat worden op een waarde van vijf miljard gulden en wat zullen de gevolgen zijn voor de uit Indonesië naar Nederland komende deviezen? Nu is de schatting der investeringen altijd min of meer een slag in de lucht. Voor de oorlog, toen men nog nauwkeurige statistieken kon maken en toen men dit nog zonder te grote gevaren kon doen werden de buitenlandse investeringen in Indonesië berekend op zes en een kwart miljard gulden. Hiervan was drie kwart of iets meer dan vier en een half miljard Nederlands. Naar de huidige geldswaarde zou dit on geveer drie maal zo veel zijn. Maar de waarde dezer investeringen is sterk achteruit gelopen, al bleef Nederland sterke belangen in Indonesië houden. tember slechts op f 213 miljoen gewaar deerd werden. De beleggingen van de Koninklijke Shell in Indonesië onttrek ken zich aan een berekening. Zij maken slechts een fractie uit van dit miljarden- bezit, dat bovendien nog voor een groot deel in Amerikaanse handen i6. Verder zijn er nog spoor- en tramwegen, die laag worden gewaardeerd. De lijnen op Java worden door Indonesië geëxploi teerd en leveren slechts verlies op we gens de zeer geringe vergoeding. De Ne derlandse nutsbedrijven in Indonesië zijr reeds voor een goed deel genationali seerd. De grote scheepvaartmaatschap pijen hebben hun aandacht al voor deel gewend naar belangen buiten Indo- Men denke aan dc grote bedrijven var de Koninklijke Shell in Indonesië, aan d« j Billitonmaalschapij en andere mijnbe drijven, aan de grote cultuurondcrnemin- gen, de K.P.M.-vloot, de Indonesische be langen van de Koninklijke Rotterdamsche Lloyd en de Nederland. Zoals begrijpe lijk is, werd de neiging om verder in In donesië te investeren de laatste jaren 1 tlerk geremd door de grote onveiligheid, de! onzekerheid, de steeds minder wordende irste kans op winst, dc steeds stijgende kosten, eura Voor de oorlog en voor de grote econo- ierd. mische crisis werd uit Indonesië voor wo- vierhonderd miljoen gulden aan onder- nemingswinsten ontvangen. Men kan zeg- be. gen, dat dit geld niet voor Indonesië vcr- kan-jI®rcn ging, maar in hoofdzaak daar nieu- Zeet we belegging zocht, omdat de investerin- dè'*en hun waarde verliezen zonder voort één durende toevoer van vers bloed. IiuicUge waarde Wat de tegenwoordige waarde van de jj| Investeringen betreft, kan men twee "I maatstaven aanleggen. In de eerste plaats I hoe hoog worden deze investerigen in _j Ned er land nog gewaardeerd. Dan ziet dat de genoteerde cultures teza- op de Amsterdamse beurs in sep- een in Wj zijn 22 ct tpcreatie klasse! Zelfs een zeer sterk op Indonesië ge icht bedrijf als de K.P.M. heeft dit eni ;ermate gedaan, hoewel dit zich voor In- lonesië zo onmisbaar heeft weten te ma ken, dat nationalisatie uiterst moeilijk zal :gn, want wie zal de Nederlandse ;agvoerders en scheepsofficieren vei :en? Hetzelfde" geldt voor onze ïm exportzaken, die in naam reeds dooi ionale bedrijven vervangen zjjn, doch desniettemin nog de gehele handel be is echter nog een andere maatstaf. Ons bezit in Indonesië wordt laag ge waardeerd omdat het zo onzeker is. Het vele malen meer waard zijn, als er enige zekerheid bestond tegen roof zon der schadevergoeding en als er enige waarborg bestond, dat de gemaakte win sten in handen zouden komen van de beleggers. De spoorwegen, de schepen, havenwerken, de aanplantingen van rub ber, thee, suiker, koffie, cacao enz. be slaan oppervlakten, die in de tienduizen den hectaren lopen, oliebronnen, raffi naderijen, mijnbedrijven vertegenwoor digen waarden van miljarden voor hen, die ze weten te gebruiken en daaruit de winsten kunnen trekken. In hoeverre zal Indonesië rijker wor den, wanneer zij deze belangen overne men. exploiteren en winstgevend maken? Denkfouten Wie besturen de schepen, wie onderhouden de spoorlijnen, wie onderhouden de tuinen met een oppervlak, dat zich laat vergelijken met de IJsselmeerpolders, wie zor gen voor de voortdurend nodige ver jonging van- die aanplant, wie ont woekeren haar aan het oerwoud? Wie zorgen, dat de produkten op de voordeligste plaat» en tegen de voor deligste prijzen op de wereldmarkt komen? Dat zijn de Nederlanders, die het werk volhouden ondanks de voortdurende plagerijen, ondanks de onveiligheid, de stakingen, de laster en vervolgingen, omdat zij zich heb ben vastgebeten in hun werk. Omdat zij hun levenstaak niet willen opgeven en die steeds meer moe worden de heersende wantoestanden. Geroofd kapitaal is dikwijls dood kapitaal. Want are rijkdom van Indonesië is niet het daarin gestoken geld, maar dat zijn de werkers rn beheerders. Tegenover de winsten die uit Indonesië vloeiden en daar weer terugkeerden, stond Neder lands uitvoer van hersens van energie, kennis en werkkracht. Deze heeft Indonesië in steeds meerdere mate ver dreven en het werd steeds armer, hoe meer het onteigende, hoe meer kers verdreef. Het staarde zich blind op het kapitaal, maar vergat dat de lijke waarde lag in de mens die het werk deed. Het „progressieve" Indonesië maak te een kapitale en kapitalistische denk fout. Als Indonesië de Nederlandse mil jarden, die nog steeds de helft opleveren van Indonesiës staatsinkomsten, rooft, zal het vervanging moeten vinden deze werkers, anders worden deze mil jarden in een slag waardeloos. Indonesië zal die miljarden, waarvan he winsten geniet, verliezen zodra het deze tot zich neemt, tenzij het deze werkers weet te vervangen. Het heeft al vele jaren getracht dit te doen, maar is niet geslaagd. Indonesië zal zich in moeilijkheden steken omdat vele van de investerin gen ten dele internationaal bezit zijn, zoals de bezittingen van de Konink lijke/Shell, waarin de Amerikanen groot aandeel hebben. De meeste de Nederlandse ondernemingen heb ben reeds een groot deel van hun kapitaal weten te redden en in am dere landen gestoken, die daarvan de welvaart genieten. Het heeft reeds veel van wat hét roofde, zien ver schrompelen en waardeloos worden. Het sneed in eigen vlees. Antilliaanse postzegel De postadmiiirKisbraitle van d>e Nederland se Antillen zal ter gelegenheid van het internationale geofysische jaar een bij zondere postzegel uitgeven. Deze wordit esthetisch verzorgd door de heer A. van der Vossen te O verveen naar een ontwerp van prof. R. Roelofs te Delft. De fran- keerwaar-de is 15 Antilliaanse centen zon der bijslag, de verkoopprijs 30 Nederland se centen. Drukker is N.V. Joh. Enschede en Zonen. De uitvoering is in twee kleu ren (licht- en donkerblauw) offset-druk Zegelgrootte 30 bij 37,125 mm, beeldgroot te 27 bij 34,125 mm. Ambtenaren in bungalows HET IS ONMOGELIJK voor 26 gulden een rjjksabmten&ar een week vakantie in een bungalow te bezorgen. Tot deze conclusie kwam liet bedrijfschap Horeca in zijn vergadering, die vanmorgen in hotel De Wittebrug in Den Haag werd gehou den. Het gesprek over dc vakantiebesteding van rijksambtenaren in bungalowbedrtf-" ven werd gehouden, naar aanleiding van het wetsontwerp, inzake de beschikking over het saldo van dc N.V. Nederlandse Uitvoermaatschapp\j ter bevordering van ccn flitsfoto's met PHILIPS „Photoflux" Het feilloze flitslampje - 25 ct De handel tussen Nederland en Indo- ïsië is, zoals men weet, van vrij grote betekenis. In 1956 werd ingevoerd voor f 228 min. tinerts, voor f 47 min aa<n plantaardige oliën, voor f 47 min aan tabak, voor f 31 min aan thee, voor f 27 ia>n rubber, voor f 11 min aan koffie jor f 13 min aan copra. De uitvoer omvatte in hetzelfde jaar voor f 34 min verduurzaamde melk en room, voor f 38 min aan katoenen weefseds, voor 112 aan metaalwaren van ijzer en staal, f 10 min aan nlet-elektrische kracht- cneenschappelijke bagageruimte, waarin men de koffers wegzet en ze dus uit het oog verliest, lijkt ons ook niet ideaal. mogelijk, per TEE-trein de reis AmsterdamFrankfurt/Main v.v. af te leggen Voordat deze trein door de Duitse Bond-sspoorwegen ais bijdrage voor de hoeft niet op een droogje te zitten! De Trans Europ Express- verbindingen ge bouwd, gistermiddag omstreeks 5 uur uit Amsterdam vertrok, hebben wij er enkele .uren een proefrit in gemaakt en wij kun- der van deze snelle lichte diesel vertellen. Deze Duitse treinen (waarvan er 8 in totaal rijden) zijn 130 meter lang en bestaan uit zeven wagens, welke net zoveel zitplaatsen bieden als de Franse, die maar met 4 wa- rijden. Er is dus gen zijn als machine kamers ingericht en hierin staat ccn diesel aggregaat van 1100 pk Er zijn 72 zitplaat sen in compartimen ten met zij-gang, er is een kleine open zit plaatsenafdeling in 't keu ken rij tuig, maar de show van de trein is het grote open rij tuig voor 33 personen met bijna luxueuze één- en tweezitsfau- teuils die om hun as kunnen draaden, ver stelbare leuningen en voetensteunen heb- Wel reist men daarin comfortabel, maai er zijn te weinig kapstokken en de ge- trein biedt in totaal plaats aan 122 rei zigers en heeft een maximum-snelheid 140 km p.u. Deze TEE rijdt dezelfde dienst als de gewone diesel op diiit traject tot Toch is het zo lonverp in de hand KUNSTMAAN x-o indenken. Sterker ZWAARTEKRACHT snelheid van 11,2 km per seconde, da zou dc zwaartekracht van de aarde nii meer in staat z(jn de steen vast te hoi den, zodat liet ding zou wegvliegen i ■ellicid dan 11.2 km aarde houden elkaa wat dus be. he arde kan vallei Ons ontbreekt helaas dc plaat (of ripJt heflHVl waardoor de snelheid geleidelijk idert, dan wordt het evenwicht ken en zal de aantrekkingskracht den duur winnen. Dat betekent t voorwerp al cirkelende dichter •liter by de aarde komt, tot het dampkring door wrijving zal ver in uitzonderlijke gevallen op ploft). ploffen gesproken, veel kans door uit de lucht troffei, heb- urdr l>y elkaar houdt werktuigen, voor f26 min aan machines en voor f 27 min aan elektrische machines. De in- en ui-tvoercijfers van de jaren 1952 tot en met de eerste negen maanden van 1957 zijn: INVOER UIT INDONESIë Waarde in Procenten 953 377,6 5,52 954 527,8 4,86 955 368,6 3.02 956 440,2 3,12 957 327.0 2.80 UITVOER NAAR INDONESIë Waarde in Procenten miljoenen tot uitwoei 952 439,5 5,55 953 291,1 3,61 954 232,7 2,54 955 258,3 2,53 956 315,8 2.90 957 207.0 2.43 eerste negen maanden. Naar schatting bevinden zich in Indo nesië 46.000 Nederlanders, van wie circa 20.000 in en in de directe omgeving van Djakarta. In de westerse bedrijven vinden 8500 Nederlanders werk, in de cultures 2400, in de handel 1600, op de scheepvaart kantoren 600, in de luchtvaart 450, bij de oliemaatschappijen 1400, bij spoorwegen, in het mijnwezen enz. 1000. Bovendien zijn er 3200 Nederlands bejaarden, van wie er 250 in inrichtingen zijn geplaatst, Ook zijn er 220 kinderen opgenomen in tehuizen en pleeggezinnen. In maatschappelijke nood verkeren 6000 Nederlanders. Zij ontvangen primaire steun van het ministerie maatschappelijk werk. De bedoeling was, dat er in 1958 10.000 a 15,000 Nederlanders zouden repatriëren. Hoeveel het er zullen worden, is thans uiteraard zeer moeilijk te ramen. Dit jaar zijn er 12.000 teruggekomen. De P.v.d.A. zal haar eerste politieke uitzending niet verzongen op vrijdag 10 januari a.s., maar op vrijdag 3 januari a.s. tussen 18 en 19.30 uur. De V.V.D. zendt niet uit op vrijdag 3 januari, maar op vrij dag 10 januari van 19.25 tot 19.35. In het zendschema, zoals minister Ca-ls dit za terdag j!L aan de Tweede Kamer had ge presenteerd-, waren abusievelijk de data waarop P.v.d.A. en V.V.D. voor de mi crofoon zulten komen, verwisseld. De mi nister heeft nu in een brief aan de Ka mervoorzitter deze fout gecorrigeerd. goede vakanticbcstcding van rijksambtcn: In deze ontwerp-wet wordit voorgesteld 1.500.000 te doen overdragen aan eer stichting, die in het leven zal worden ge- reepen ter bevordering van de genoem de vakantiebestediing. Het vakantieoord De Besthemerberg t< Ommen, beoogt men in beheer aan dt nieuwe stichting over te dragen, waar door "net onttrokken wordt aan de hui dige bestemming: vakantieoord voor per soneel van een aantal groot-werkgevers. Aam 1600 gezinnen van rijksambtenaren zal hierdoor vakantiegelegenheid worden geboden. Dit aantal acht het bestuur van het bc- drijfsschap, gezien het totale aantal rfjki ambtenaren, uitermate gering. Tevens meent het bedrijfschap dat het aanni van dc onderhavige wet, cep precedent schept, dat niet van gevaren ontbloot is, daar middelen die aan 's Rijks schatkii ten goede zouden komen, aangewend worden voor dc vakanticbestcding ambtenaren. Geen overleg Het bestuur van het bedrijfschap Hore ca sprak vanmorgen tevens zijn bevreem ding uit over het feit, dat de regering geen overleg nodig heeft geacht met de Horeca., zoals uilt mededelingen iin de Memorie van Antwoord blijkt. Een en an der acht het bestuur van het bedrijfschap derhalve niet bevorderlijk voor het sti muleren van de PBO, hetgeen, aldus het bedrijfschap, een van de ondertekenende ministers mede tot zijn taak rekent. De vergadering van het bedrijfschap Horeca ging daarom vanmorgen akkoord met een aantal mededelingen, die in concept waren opgesteld, welke aan de leden van de Eerste en Tweede Kamer zullen worden gestuurd. trilt deze prijs ■rd gei md. (Van onze sociale redacteur) Het bestuur van de Chr. Middenstands bond heeft gisteren besloten de partijen, betrokken bij de koffie en theeverkoop in kruidenierszaken, uit te nodigen vooi gesprek. Aan dit gesprek dat 12 de cember zal worden gehouden onder lei ding van de Chr. Middenstandsbond, wordt deelgenomen door de Chr. Kruideniers- bond, de Chr. Bond van Textieldetaillis- ten, en de chr. bond van detaillisten Huishoudelijke artikelen. De CMB heeft gemeend hiertoe te moeten besluiten, daar de situatie zich nog meer toegespitst heeft, nu de beide laatstgenoemde groepen de taillisten behalve koffie ook thee gaan verkopen tegen lagere prijzen. De koffie- en thee-actie is een reactie op de textielcadcau-aeties, die de zeep fabrikanten en andere fabrikanten organi seren. De aangewezen weg zou zijn dat men als organisaties deze fabrikanten be nadert, maar wij vragen ons af of afge zien van alle andere aspecten van de zaak, deze fabrikanten alleen al in econo misch opzicht niet voor een onmogelijk heid staan het cadeaugeven van textiel te Aanneming van het betreffende wets ontwerp zal, zo meent het bedrijfschap, een blijvend beroep op 's Rijks schatkist noodzakelijk maken, daar de anderhalf miljoen gulden in korte tijd zullen zijn opgesoupeerd. In de vergadering van het bedrijf schap werd verder door de voorzitter, de heer J. G. Meijer medegedeeld dat door een interne reorganisatie in het bedrijfschap, vijf functionarissen niet tegenstaande hun goede kwaliteiten overbodig waren. Noodzakelijkerwijs moest het bedrijfschap deze functionaris sen eervol ontslaan. Een behoorlijke ont slag- en wachtgeldregeling zal worden gecreëerd. Snelheid Wederom is op de weg tussen Amster- dam en Haarlem een ernstig auto-onge luk gebeurd, dat aan een der inzittenden het leven heeft gekost. Steeds weer blijkt, ien driebaansweg veel gevaarlijker is een smalle weg, waar slechts twee auto's elkander kunnen passeren, omdat driebaansweg alleen maar de il- i e geeft van een grotere veiligheid. Men zou er goed aan doen deze wegen, n vroeger jaren bij een veel minder intensief verkeer nog wel nut hadden, snel als mogetijk is, te promoveren tot rbaanswegen, liefst met gescheiden rij banen. En op de bestaande driebaanswe- gen zou een speciale aanduiding, dat bij passeren grote voorzichtigheid in acht genomen moet worden, niet misplaatst zijn. Sinds de invoering van de maximum snelheid in de bebouwde kommen rijden tal van automobilisten op de buitenwegen met een extra-hoog tempo. (De Tele gr af) Samenwoning 1 De regering, ten einde raad over da niet aflatende gevolgen van het gevoerde woningbouwbeleid, is nu weer op pad gegaan om de samenwoning te bevor deren en pogingen te doen om op deze wijze de overvolle wachtlijsten bil da plaatselijke huisvestingsbureaus te ont lasten. Men stelle zich van de gevolgen van deze beschikking echter niet teveel voor. Er zullen niet vele burgers zijn, die nu om der wille van een extra be loning, woonruimte aan derden zullen afstaan. Hoe erg de positie van de wo ningzoekenden ook moge zijn, er is voor nood slechts één oplossing en die is: bouwen. Alle overige maatregelen, hoa goed wellicht ook bedoeld, zijn slechts lapwerk. Lapwerkwaarvan de gevolgen lange tijd hun invloed zullen doen gelden. Samenwoning moet in het alge- worden gezien als een niet-sociaal verantwoorde maatregel; de gevoloen hiervan zijn overbekend. (Els. week blad). Samenwoning II Rotterdamse politie contra pot-puzzels De Rotterdamse politie stelt in over- g met de officier van justitie, mr. H. van Buuren op het ogenblik een onderzoek in naar puzzels, die de laatste tijd in ver schillende bladen zijn verschenen. Zoals I 'duizelden "hei" einde van hun lijden en bekend hebben eerst bedrijven prijsvragen \een huii kunnen betekenen. Er zijn 60.000 het licht doen zien en him voorbeeld is I huizen met vier kamers, waarin slechts gevolgd door particulieren. Grote bedra- één persoon woont en 245.000 met min- gen worden in het vooruitzicht gesteld, stens vijf kamers, waarin slechts twee aldus de politie en ook verliezers kunnen mensen wonen. Wij herhalen: eenvoudig nog voor prijzen in aanmerking komen, zal het niet zijn, maar toch, nu er finan- Daarnaast gaat volgens de advertenties I ciële hulp wordt geboden, kunnen vele ook geld naar liefdadigheidsinstellingen, I duizenden huizen worden ontruimd als maar welke bedragen deze in handen krij- de zaak goed wordt aangepakt. (V rU gen, wordt niet gepubliceerd. IN e d e r I a n d). HET LEVEN jl/TORGEN LANDT DE ELECTRON op Schiphol, als laatste een van onze collega's in de krant van maandag en die zin, waarmee hij zijn overzicht over meer dan 25 jaar geregelde luchtverbinding Am sterdam—Batavia besloot, heeft ons diep in het hart geraakt. Wij herinne ren ons nog het enthousiasme, dat in het nuchtere Nederland hoog op laaide toen de eerste verbinding tot stand kwam. Wc waren nog school jongen en we hadden een grote kaart getekend met allé plaatsen erop die de vliegtuigen aandeden en op die plaatsnamen zetten we een vlaggetj. als de kist. zoals we nonchalant zeiden, was geland. NAAM FN GEZICHT schreef belcdigingszaak tegen enkele hoge ambte naren van buitenlandse zaken loopt al bijna vier jaar, maar behalve dit soort zaken wachten ook tal van misdrijven op berechting. De rechters in Bonn hebben voorlopig hun handen dus wel vol. We kenden in die jaren de vliegers var lam en van gczichl en we spraken ondei elkander over hen alsof ze tot onze da gelijkse vriendenkring behoorden. Als wc /.e op straat waren tegengekomen, hadden we hen onmiddellijk herkend. Ook a hadden ze niet de uniform gedragen er we zouden direct een gesprek met her hebben kunnen beginnen. En vandaag i: dan na meer dan 25 jaar geregelde lucht verbinding de Electron als laatste vlieg tuig op Schiphol geland. Aan de lijn var Soer-Viruly-Van Veenendaal-Parmentler is voorlopig? een eind gekomen. Hi heeft ons meer pijn gedaan dan we kun nen zeggen. VERBROKEN Het is voor ons alsof nu elk contact met het oude Indië is verbroken. Elk contact met de duizenden Nederlan ders, die daar hun levenstaak hadden gevonden We weten dat er angst en bezorgdheid leeft in vele Nederlandse gezinnen over familieleden die in In donesië zijn. Een angst en bezorgd heid, die voorlopig wel zullen blijven. Het is goed dat we ons dat realiseren, dat we ons goed voor ogen houden dat in deze gezinnen t]e hoop en ver wachting is dat rampen zuillen uitblij- SPAARBANK Elk j tegen december gaan de spaar banken in Nederland in groten getale gespaard geld terugbetalen. We heb ben gelezen dat er in november miljoenen meer terugbetaald dan ingelegd zijn. Veel is opgenomen ten behoeve van de stortin gen op de 6 pet nationale woningbouw lening van de N.V. Bank voor Nederland se gemeenten, Van het resterende bedrag wordt een groot gedeelte gebruikt voor het bestrijden van de kosten die in decem ber worden gemaakt. Het heet dat decem ber voor het Nederlandse gezin een dure maand is. De feestdagen en de aanschaf fing van kleding voor de winter vergen sommen gelds. Daarom is het toe te jui chen dat de spaarzin meer en meer toe- JUSTITIE We hebben gelezen dat de officieren van justitie in Bonn zich beklagen over tc veel werk. Het werk heeft zich zelfs zo opgestapeld, dat er plannen zijn het jus- itlële apparaat met hulppersoneel te vcr- terken. Het gebrek aan personeel is oor aak dat hel in Duitsland jaren duurl oor ccn zaak voor de rechter komt. Een zweRveR Gratis dierfiguurtjes bij ZAANHAGELI J verkrijgen van 10 plastic dierfiguurtjes in ivoor- cn transparante kleuren. Uw kinderen zijn er de hele 1 dag zoet mee. ZAANHAGEL lekkerste chocoladekorrels van échte chocola

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1957 | | pagina 5