Jlicutuc £riJtsrije (fouraul Opheffing grenzen economische door unie IÏ Verdrag in Beneluxparlement Militairen door kogel getroffen Overeenkomst voor de tijd van een halve eeuw NIEUWE INCIDENTEN IN GEBIED VAN JERUZALEM Tito demonstreert zijn onafhankelijkheid Spoednik-raket in de dampkring Gemeenschappelij k Eemsmoiiding regime in de Pineau wijst aanbod van Tunesië en Marokko af I 193 ZATERDAG 23 NOVEMBER 1957 8UREAUS. Steenstraat 37 Directie Redactie, Abonnementen- en Advertentie-afdeling: Tel 31441 ABONNEMENTEN: 7,50 per Icwartaal; 2,55 per maand; f 0,59 per week ADVERTENTIES: 0,20 per millimeter. Familieberichten f 0,18 per millimeter (Bij contract belangrijke korting.) Postrekening 58936- Achtendertigste jaargang no. 11118 Directie; F. O IE MEK Hoofdredacteur: Dr. B. DIEMER Chef-red.: H. IV. J. ENSERINK CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD Voor Leiden en Omstreken „^tfltthwstirb is abebleuett mya Ijtft in tcgijenspoct" Met loep en lens ZIE PAGINA 3 EN Op dc schietbaan Waalsdorp te Den Haag is gistermiddag de dienstplichtige wachtmeester W. Hollander uit Hillegom dodelijk getroffen door een pistoolschot. Even tevoren was bij het aflossen van de wacht in de legerplaats Oirschot de dienstplichtige huzaar 1ste klasse G. J. Middeldorp uit Doetinchem door een ge weerschot ernstig gewond. De omgekomen wachtmeester behoorde tot de 178ste afdeling zware Lua. Hij stond op de schietbaan bij een andere militair, wiens pistool weigerde. Terwijl deze het wapen nakeek, gaf wachtmeester Hollander hem advies. Plotseling ging het sohot af. De kogel trof wadhtmeester Hollander in de buik. In zeer ernstige toestand werd hij in het Militair Hospi taal Den Haag opgenomen, waar hij nog dezelfde middag overleed. De gewonde huzaar behoort tot het 425ste eskadron zware tanks. De toe dracht van dit ongeluk was gisteravond laat nog niet opgehelderd. Hij is in ern stige toestand opgenomen in het Binnen- -iekenhuis te Eindhoven. Ambtenaren werken in de Kerstweek normaal Naar van de rijksvoorlichtingsdienst vernomen wordt, zullen de rijksdiensten in de Kerstweek op de voor en na dc beide Kerstdagen vallende werkdagen normaal werken. Ook het gemeentepersoneel van de stad Den Haag zal normaal werken, anders dan in het vorig jaar, toen men op 31 december een vrije dag had. VIJFTIG JAAR LANG zullen de Benelux-landen door een economische unie verbonden zijn. Dat staat in het op 17 september in New York door de ministers van buitenlandse zaken van België, Nederland en Luxem burg geparafeerde verdrag, waarvan de tekst gisteren is vrijgegeven, toen de raadgevende interparlementaire raad in Brussel vergaderde. De economische unie voorziet in een vrij verkeer van personen, goe deren, kapitaal en diensten. De onderdanen van de verdrag sluitende par tijen zijn bevoegd het grondgebied van andere verdragsluitende partijen binnenste komen en te verlaten. Zij genieten er de behandeling welke e voor de eigen onderdanen geldt voor wat betreft: bewegingsvrijheid, ver blijf en vestiging, uitoefening van economische en beroepswerkzaamheden, met inbegrip van de verlening van diensten, kapitaaltransacties, arbeids voorwaarden, aanspraken inzake sociale zekerheid, rechten en belastingen van welke aard ook, het genot van 'de burgerlijke rechten alsmede de wet telijke en gerechtelijke bescherming van hun persoon, hun rechten en hun belangen. In hun betrekking met derde lan den aanvaarden en voeren de par tijen een gemeenschappelijk beleid op het gebied van de buitenlandse handel en de daarmede verband hou dende betalingen, sluiten zij verdra gen en overeenkomsten inzake de met de buitenlandse handel verband hou dende betalingen gemeenschappelijk of parallel. De instellingen van de unie zijn: a) hei comité van ministers, b) de raadgevende interparlementaire c) de raad d) de comm e) het secretariaat-generaal, f) de gemeenschappelijke diensten, g) het college van scheidsrechters, Spanning stijgt in Midden-Oosten - JN HET MIDDEN-OOSTEN is de af gelopen 24 uur opnieuw een ge spannen toestand ontstaan door in cidenten in de verschillende landen. Tot drie maal toe heeft Jordanië een Israëlische kolonne de door tocht belemmerd naar het gedemi litariseerde gebied bij de Scopus- berg in Jeruzalem. Egyptische autoriteiten weigerden een Jordaans vliegtuig toestem ming te geven voor een landing op het vliegveld van Kairn. De Libanese regering weigerde zeventien Syrische en Egyptische parlementsleden de toegang tot het land. Zij werden bij de grens teruggezonden. Gistermiddag heerste in het Jordaanse deel van Jeruzalem een grote spanning, toen het Jordaanse ultimatum van 24 uur afliep, waarin met maatregelen werd ge dreigd als een Jordaanse boer, die ont voerd zou zijn, niet door de Israëliërs werd teruggezonden. De Israëlische autoriteiten trokken zich echter niets van dit ultimatum aan. Wel namen zij het ernstig op, dat de Jordaniërs hun blokkade handhaafden en weer een Israëlische kolonne terugstuurden. Ook zouden gisteren nog twee Israëliërs bij de grens door Jordaniërs gedood zijn. Intussen zijn de Israëlische autoriteiten van mening, dat de nieuwe actie van de Jordaniërs beschouwd moet worden als een campagne van koning Hoessein om de Arabische landen vooral te laten zien, dat hij niet van plan is Israël „zacht" te be handelen, zoals Egypte onlangs heeft be weerd. Erg veel indruk heeft koning Hoessein overigens nog niet gemaakt met zijn cam pagne tegen Israël. Gisteren nog werd een Jordaans vliegtuig'met aan boord een de legatie voor een Arabisch onderwijscon- gres, het landen op het vliegveld van Kairo verboden. Er waren, volgens de Egyptische autoriteiten deze week al vijf Jordaanse vliegtuigen geland en voor de zesde kon geen toestemming gegeven De Jordaanse regering heeft de zaak in onderzoek. Libanon Over het algemeen wordt het incident met de Syrische parlementariërs uit de Libanese grens ernstiger opgevat. Hoewel de betrekkingen tussen Syrië en Libanon reeds bijna een jaar voortdurend slechter zijn geworden, kan dit incident gezien worden als een eerste aanwijzing dat een openlijke breuk tussen de beide landen op handen zou zijn. de grens eveneens niet mochter vergadering van leiders van het Libanese Nationale Front, de oppositiepartij. Zij zouden de oppositie leiders ontmoeten in de woning van de maronitische patriarch, die zich de laat ste tijd verscheidene malen ten gunste van de „Arabische zaak" heeft uitgespro ken en kritiek op de Libanese Regering heeft geleverd. h) de economische en sociale raad advies. Het comité van ministers besluit met algemene stemmen. Ieder der verdrag sluitende partijen beschikt over een stem. Dc onthouding van een party verhinder! niet, dat een besluit wordt genomen. Het comité komt tenminste eens per drie maanden byeen. Het kan werkgroepen instellen, waaraan het bepaalde bevoegd heden kan overdrageh. ifet college van scheidsrechters heeft tot taak de beslechting van geschillen, die tussen de verdrag sluitende partijen zou den kunnen rijzen met betrekking tot de toepassing van dit verdrag en van de overeenkomsten welke op de doelstelling van het verdrag betrekking hebben. De vonnissen en voorstellen tot minne lijke schikking worden door het college met meerderheid van stemmen aangeno men. Zij zijn definitief en niet vatbaar voor beroep. In deel drie van het verdrag worden de bijzondere bepalingen betreffende be paalde aspecten van de economische unie aangegeven. In de slotbepalingen wordt onder meer gezegd, dat Nederland zich het recht voor behoudt in de verdragen en overeenkom sten bedoeld in artikel 10 van het verdrag (de betrekkingen met derde landen) be palingen in te lassen, die van belang zijn voor Suriname, de Nederlandse Antillen en Nederlands Nieuw-Guinea. Het verdrag wordt gesloten voor een tijdvak van vijftig jaar ZIE VERVOLG PAGINA 6 De eendenwereld is niet zo enorm georganiseerd als die der mensen. Mensen steken op zebra's de verkeersweg over. Eenden hebben geen benul van zebra's: ze gaan ervoor op de loop. De automobilist weet dat en laat de eenden rustig de weg oversteken, juist daar, waar geen zebra te zien is. Discontoverlagiiigen in Amerika De federale reservebanken van Kansas City, Minneapolis en Philadelphia hebben het disconto verlaagd van 33',i tot 3 pet. Geen aanvallen op Amerika Rusland en Zuid-Slavië. schijnt er sinds de conferentie van Commu nistische staatsleiders in Moskou be paald niet beter op te zijn geworden. Vice-president Kardelj. die de spit lijdende Tito verving, was de enige deelnemer aan de besprekin gen, die het communiqué dat na af- DE RAKET van de eerste Spoetnik komen. Zij waarschuwden gister- heeft volgens Britse geleerden avond laat hun Amerikaanse collega': heeft volgens Britse geleerden de dampkring van de aarde bereikt en zal misschien zeer spoedig omlaag •aktlsche fantas ie. Het reizen per schip en j en daarom konden de luchtschepen wel n tekende hij een ontwerp voor een enori ■rbonden door een grote vleugeldie i Amerikaans weekblad, heeft een liegtuig wordt steeds duurder, dacht ens weer in de gratie komen. Daar- i luchtschip, eigenlijk twee schepen, geprojecteerddat daarin i zeeschip grote zalen met modern comfort te vinden zijn. De snelheid yrdt op 100 mijl geschat en een reisje naar Londen of Parijs vanuit New York u maar 50 dollar behoeven te kosten, gezien het groot aantal passagiers, dat het luchtschip mee kan nemen. DE BESPREKINGEN tussen Ne- cteld. Deze dërland en West-Duitsland in Den Haag hebben in zoverre resul taat gehad, dat men wat het vraag stuk van Dollart en Eems betreft, het eens is geworden te streven naar een gemeenschappelijk regime in de ri viermonding. Besloten is de vraag, of een verlegging van de grens in de Eemsmonding wenselijk is, in een later stadium van de besprekingen aan de orde te stellen. Zoals bekend had Nederland deze kwestie prea label gesteld. In grote trekken ie men tot een akkoord gekomen over de grondslagen van het regime in de Eemsmonding. De oplossing van het vraagstuk, die men zich voor >gen stelt, beoogt dc aanvaarding van jen traktaat, waarin beid' landen erken- oen. dat Eems en Dollart een groot water staatkundig gebied vormen, waarin bei de landen belangen hebben Voor de behartiging van deze belangen wordt een permanente commissi e tnge- zal bestaan uit visserijde6kundifien. za! alle onderlinge problemen kunnen bespre ken en tot een oplossing kunnen brengen Tegelijkertijd kan elk van beide landen m het eigen gebied de verzorging en initiatief tot verdere ontwikkeling eigen handen houden. Wat de gemt schappelijke problemen betreft hebben beide landen het recht in de gemeen schappelijke commissie voorstellen t* Aan een redactiecommissie is opt dragen de beginselen van deze vorm v samenwerking in ccn ontwerp-traktaat vast te leggen. Deze redactiecommissie zal het grensvraagstuk geheel buiten be schouwing laten. Ook laat de commissie de specifieke bezwaren van de regering van Neder-Saksen ongemoeid. De wens van de Nederlandse regering, de grens in de Dollard tc verleggen naar de „Dalweg- grens" in het midden van de vaargeul blüft bestaan. Elten Beide landen hebben verder de pHohting op zich genomen elkaar op de hoogte te houden van de plannen, die zi in het gebied willen gaan uitvoeren Mocht een van de partijen tegen zulk< plannen bezwaar hebben, dan zouden deze plannen door de gemeenschappelijke commissie besproken kunnen worden om de moeilijkheden op te lossen. Wordt men het in de commissie niet eens. dan heb ben de regeringen het laatste woord Mochten de regeringen ook geen oplos sing vinden, dan is voorlegging aan een permanent scheidsgerecht mogelijk Deze oplossing bevindt zich nog geheel in een stadium van voorbereiding. Het vraagstuk of bij een eventueel te ruggeven van Elten en Tudderen een volksstemming moet worden gehouden is nog niet opgelost De regeringen zullen hierover zelf moeten beslissen Van de week i6 alleen maar gesproken over meer technische kwesties, die aan het pro bleem verbonden zijn. Commissies zul len deze kwesties bestuderen. Ook de reeds bestaande financiële com missie en de commissie voor het vraag stuk der grensoverschrijdende beken zul len met hun werk doorgaan Deze com missies hebben reeds goede vorderingen gemaakt. Met de behandeling van de geldelijke kwesties, zoals de schadeloos stelling voor de gevolgen van de ophef-. van de deviezengrene, is men zol ongeveer gereedgekomen. avond laat hun Amerikaanse collega' om alle uitkijkposten te bemannen. Professor A. C. LoveM, directeur van het pas-geopende Jodrell Bank Observa torium van raddo-astironomie te Cheshire, had vrijdag al eerder geconstateerd, da! het raketgedeelte van Spoetnik I zich ..abnormaal" begon te gedragen. Later op de avond deelde hij mee, dat de raket met grote snelheid de atmosfeer naderde In de luchtlagen gekomen, zou de raket gaan gloeien en zichtbaar worden als een meteoor. Dit kon echter in Engeland niel worden waargenomen en vandaar, dat hel nieuws naar Amerika werd getelegrafeerd waar de raket boven de horizon zou ver schijnen. Prof. Lovell noemde deze ont wikkeling „bijzonder opwindend". Aangenomen wordt, dat de raket ui duurzame materialen is opgebouwd, zo dat de satelliet in de dampkring niet ge heel zal verbranden. Enkele fragmenten van de raketmantel zouden de aarde kun nen bereiken. Volgens de laatste officiële berichten uit Moskou had de raket vrijdagmorgen om 4 uur 734 omwentelingen rond de aarde volbracht. Spoetnik I zelf had 728 omwentelingen voltooid. Amerikanen zonden kunstmeteoren 't luchtruim in Het is vrywel zeker dat door het lucht ruim een aantal kleine aluminium kunst- meteoren vliegt, in de nacht van zcstii op zeventien oktober afgeschoten Amerika. Het centrum voor wetenschap- peiyk onderzoek van de Amerikaan; luchtmacht maakte gisteren het bestaan van deze meteoren bpkend. Zy zyn do« oen aerobce-raket tot een hoogte vs ongeveer 85 kilometer gebracht cn had den een aanvangsnelhcid van 53.000 k lometer per uur. Dc raket werd gelat ceerd in Nieuw Mexico. De metcoortji hebben de vorm van ccn kogel cn wege slechts enkele grammen. Daar volgens wetenschappeiyke schat tingen een voorwerp een snelheid van 40.000 km per uur moet hebben om de invloed van dc zwaartekracht op te hef fen, zouden in ieder geval nog enkele kunstmeteoren door dc interplanetaire ruimte moeten vliegen. Volgens de Ame rikaanse natuurkundige Maurice Dubin. moeten zy verder zyn gekomen dan de Russische kunstmanen. Een eerste poging om kunstmatige meteo ren af te schieten Is in 1947 met behulp van de Duitse V2-raketten gedaan. loop versoheen niet ondertekende. Het communiqué was hoofdzakelijk gevuld met de gebruikelijke aanval len op kapitalisten en imperialisten. Kardelj weigerde te verklaren waarom zijn naam niet op de lijst van onderteke naars voorkwam. De Zuidslavische am bassadeur in Moskou gaf echter als reden: „Wij waren het er niet mee eens". Hoewel hij in 't midden liet. wóérmee men het niet eens was. wordt de ver moedelijke reden duidelijk uiL de manier waarop het communiqué in de Zuid slavische hoofdstad Belgrado werd ge publiceerd: alle aantügingen aan 't adres van Amerika waren geschrapt. Buitenlandse waarnemers zien in dit optreden een openlijke demonstratie van president Tito, dat hy zo nodig weer onaf hankelijk kan zijn van de Sowjetunie. Door niet mee tfc doen aan de propagandis tische aanvallen op de V.S. zou Zuid- Slavië zijn vrijheid van optreden kunnen handhaven, als een onafhankelijke com munistische staat. Gisteravond is in Belgrado bovendien een „vredes-manifest" gepubliceerd, dat is ondertekend door 64-communistisch< landen waaronder ook Zuid-Slavië en eveneens is opgesteld tijden: bijeenkomst van communistische leiders tijdens de herdenking van de revolutie in Moskou. De communistische voormannen doen in het manifest een beroep op de gehele wereld de bewapeningswedloop te beëin digen, de kernwapens te verbieden en het vormen van militaire blokken tegen te gaan. Voorts wordt gepleit voor het be ëindigen van „de pogingen tot militaire imperialistische provocaties ln het Mid den-Oosten". Rusland weigert in kosten IJNEF bij te dragen De Algemene Vergadering van de Ver enigde Naties heeft gisteren een resolutie aanvaard, waarin wordt voorgesteld nog ongeveer 150 miljoen gulden beschikbaar Ie stellen voor het instandhouden van de V.N.-strijdmaoht in het Midden-Oosten. Rusland had tevoren laten weten, niet met dit plan akkoord te gaan. De Rus sische gedelegeerde Sobolef meende dat deze politie-troepen illegaal in het leven zijn geroepen en uit Egypte en het gebied van Gaza teruggeroepen moeten worden. De kosten dienen volgens de Rus door Engeland, Frankrijk en Israël te worden gedragen, omdat de aanval van deze lan den op Egypte heeft geleid tot de instel ling van het leger. De Algemene Vergadering besloot ech ter de kosten voor het onderhoud op de normale wijze om te slaan, Dat wil zeg gen, dat Rusland twintig procent voor zijn rekening moet nemen. Wanneer het ln gebreke blijft, kan de V.N. Rusland zijn stemrecht in de Algemene Vergadering ontnemen. Malakka aan zijde van Indonesië? Malakka zal een beroep op de Ver enigde Naties tot nieuwe onderhande lingen over Nederlands Nieuw-Guinea steunen, aldus wordt in gezaghebbende regeringskringen te Kuala Lumpur, vol gens een Reuterbericht verklaard. Als Ma lakka ten gunste van Indonesië stemt, zal dit de eerste positieve stap zyn tot for mulering van een eigen buitenlandse poli tiek sinds de verkrijging van de onaf hankelijkheid in augustus, volgens andere kringen werd de regering van Malakka hiertoe gedwongen door druk binnen de invloedrijke regeringsgroep, de Verenigde Maleise nationale partij. De afgevaardigde van Malakka in de Verenigde Naties, Ismail Rahman, zou onlangs gezegd heb ben. dat Malakka niet voornemens is party te kiezen, toen de kwestie in de politieke commissie behandeld werd. Spanningen in mijnen schaadden produktie partementsredactie) (Van Ongetwijfeld hebben de e in het afgelopen halfjaar in de mijnindus trie hebben geheerst, de kolenproduktie nadelig beïnvloed, zo schrijft minister ZUlstra in een memorie van antwoord aan de Tweede Kamer. De produktie van de staatsmijnen is in de eerste drie kwar talen van 1957 circa 240.000 ton beneden de produktie gebleven, die in de overeen komstige periode van 1956 behaald werd. De belangrijkste oorzaak hiervan is wel het tekort aan ondergronds personeel, dat door het verloop van arbeidskrachten omringende mijn bekkens verder is toegenomen. Andere oorzaken zijn: de in Jl. ingevoerde werktijdsverkorting en i-griep in het derde kwartaal van dit Minister Zijlstra vertrouwt, dat de op oktober jl. vastgestelde verordeningen an de Mijnindustrieraad. die inmiddels zijn goedgekeurd, de gang van zaken ln de mijnindustrie ten goede zullen komen. De bewindsman deelt niet de mening van sommige leden, dat de sociale positie van mijnwerkers slecht kan worden ge noemd. T^RANKRIJK WENST geen gebruik maken van de goede diensten va Marokko en Tunesië in het Algcryn: conflict, omdat deze landen daarin ni neutraal zUn. Dit heeft minister Pinea gisteravond op een persconferentie ge zegd. Hel aanbod van koning Mohammed V van Marokko en president Bourguib: i Tunesië i wel het Algerijnse „nationale bcvrydh Het had Pineau verwonderd, dat het Marokkaans-Tiwiesische donderdagavond naast Frankrijk slechts melding maakte van het Algerijnse bevrlj- ddngsfront als partij in hel conflict. „In geval van een wapenstilstand zün er nog andere strijdenden mei wie Franl rijk in contact zou moeten treden", merk de^ Franse minister van buitenland; Pineau zei dit in New York, waar hij Is om Frankrijk te vertegenwoordigen bij de komende behandeling Algerije door de Algemene Vergadering der Verenigde Naties In een te Rabat, de hoofdsti Koningin verloor broche; Friese dame vond haar Bij haar bezoek aan Friesland heeft koningin Juliana donderdag in Leeuwar- een gouden broche verloren in de omgeving van het Beursgebouw De broche is gevonden door een dame uit de Friese hoofdstad, die het kostbare sle- aad achteloos in de mantelzak stak, de grote waarde ervan niet vermoedend De broche bestaat uit twee boven elkaar geplaatste sterren, die zijn voorzien van vUf punten De gehele broche is bezet met diamanten en briljanten. De Leeu warder politie begon een grote speurtocht ter plaatse en plaatste een oproep in de bladen. Eerst toen ontdekte dr dame het bijzondere van haar vondst die zij rokko, uitgegeven communiqué zeggen de leiders van het Algerijnse bevrijdings front, dat het aanbod de vrede tussen Frankrijk en Algerije kan herstellen. ONBESTENDIG MET REGEN (Van onze weerkundige medewerker) Op zeer radicale wijze heeft een depres sie die van Noord-Schotland naar Zweden is getrokken, gisteren de vorst naar Oost- Duitstand verdreven. Het verdrijven van deze koude lucht ging met 8 tot 12 mm regen gepaard, terwijl er langs onze oost grens sneeuw viel Dit vooral In ZO. Drentewaar een enkele centimeters dikke sneeuwlaag viel. Een gebied van hoge luchtdruk brengt een tijdelijke verbetering met opklarin gen. Een nieuwe depressie trekt snel van IJsland in de richting van de Noordzee, waardoor er morgen weer regen is te verwachten en waarbij de noordelijke wind weer naar westelijke richting draait cn in kracht toeneemt. Hierdoor zijn de vooruitzichten onbestendig en is de vorst genoodzaakt op grote afstand te blijven. Wind uit westelijke richtingen De Bilt verwacht tot mor genavond op de meeete plaat sen droog weer met aanvan kelijk opklaringen. Later weer meer bewolking. Van nacht hier en daar lichte vorst. Morgen overdag on geveer dezelfde temperatu ren als vandaag. Zwakke tot matige en lange de Waddenkust later krachtige wind trit westelijke richtingen. (Opgemaakt om 11.15 uur) Zondag 24 nov zon op 8.17; zon onder 16 40 Maan op: 10.42. maan onder 19.33 u. Maandag 25 nov.: zon op 8.18; zon on der 16.39 Maan op 11.22; maan onder 20.38 uur.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1957 | | pagina 1