Piet-Paaltjens-paviljoen is
voor studenten geopend
r p
Familie De Jonge schoot
in de roos
Z. W. O. subsidieert onderzoek
naar boombastdoeken
In De Lakenhal klonken heel
oude muziekinstrumenten
Leiden waeht
op correctie
van grens met
Oegstgeest
Agenda voor Leiden
schudei's citroen
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
3
VRIJDAG 8 NOVEMBER 1957
Kroon op werk van prof. Meijers
Het paviljoen luidt nieuwe fase in,
maar de goede tradities zullen
moeten worden gehandhaafd
EEN VAN DE EERSTE studentenhuisvestingen in Leiden was het „Col
legium Theologicum" aan de Cellcbroersgracht, nu Kaiserstraat. Het
waren goeddeels „bursalen", beursstudenten, die in de cellen van dit ge
bouw het voormalige Cellebroersconvent onderdak vonden. Zo koud
en kil als de cellen waren, zo koud en kil was het leven dezer studenten,
die verplicht waren volgens strenge voorschriften te leven, wilden zij niet
met stokslagen of vrijheidsberoving gestraft worden.
De president-curator van de Leidse universiteit (met zwarte hoed), dr.
Baron de Vos van Steenwijk, hijst hier de vlag op de gistermiddag ge
opende studentenflats, op het terrein tussen het station en het acade
misch ziekenhuis.
procentueel meer jongelui gaan studeren
dan vroeger, maar tevens doordat de
oude tijd van vroeger met zijn romanti
sche studentenhuizen langzaam voorbij
is gegaan. Daarom diende het roer te
worden omgegooid en een uitweg in de
woningnood gezooht te worden door mid
del van studentenpaviljoens en flats.
Spr. noemde in dit verband de
naam van prof. mr. E. M. Meijers, die
onmiddellijk na een voor hem wel
zeer zware oorlogstijd het woning
probleem der studenten ter hand
nam; de opening van het „Piet Paal-
tjenspaviljoen" moet dan ook als een
kroon gezien worden op het door
hem begonnen werk. Dit probleem
dient krachtig te worden aangevat,
Thans is er de allernieuwste studenten
huisvesting het „Piet Paaltjens-paviljoen"
dat gistermiddag op sobere wijze in ge
bruik werd genomen. Eveneens voor een
groep van studenten, onder wie evengoed
„bursalen", doch allen gezegend met in
dividuele vrijheden en rechten, verbon
den met niet minder gezegende plichten,
die tezamen vorming geven aan de goede
Leddse student.
In de collegezaal van gebouw X van
het Boerhaavecomplex waren talrijke ge
nodigden bijeen, onder wie de rector-
magnificus der universiteit, prof. dr. S.
E. de Jongh, afgevaardigden van curato
ren der universiteit, de burgemeester
van Leiden, jhr. mr. F. H. van Kin
schot en echtgenote, de wethouder van
openbare werken, de heer A J. Jonge-
leen. vrijwel het voltallige bestuur van
de Leidse Stichting Huisvesting Studen
ten, vertegenwoordigers van het Consi
lium, de architect en de aannemer, de
heer M. W. Jongsma, de directeur van
het A.Z., bewoners van het nieuwe pa
viljoen en nog talrijke andere belang
stellenden.
Tekort wordt groter
Dr. J. E. baron De Jos van Steenwijk
sprak als voorzitter van het curatorium
der universiteit en wees erop, dat het
tekort aan woonruimten voor studenten
steeds meer toeneemt, niet alleen door
dat de bevolking toeneemt en dus ook
het aantal studenten, ook niet doordat
Opbrengst collecte
De extra collecbe op dankdag ten bate
van het restauratiefonds van de Christe
lijke Gereformeerde Kerk in Leiden heeft
het topbedrag van bijna 1500 gulden op
gebracht.
Puzzelprominenten J
1. J. Kiel, Gerard Doustraat 87.
Leiden; 2. D. Raaphorst, Voorweg J
100, Hazerswoude; 3. Jac. de Mooy,
Vliet Z. Z. 3, Rijnsburg.
want volgens het Centraal bureau
van de Statistiek zal het aantal stu
denten in 1970 het dubbele bedragen
van nu, mede door de uitbreiding der
studierichtingen (verenigde facultei
ten, het notariaat enz.). Toch is een
paviljoen als dit nog niet de ware op
lossing. Het is te laag van bouw en
eist derhalve teveel grond. En grond
is een schaars artikel. Men zal het
meer in de hoogte, dus in de richting
van flats moeten zoeken.
Nadat dank was gebracht aan allen,
die tot de totstandkoming van de plan
nen en de bouw hadden meegewerkt,
werd het woord gevoerd door prof. dr.
E. Havinga, voorzitter van de Stichting,
die in het bijzonder woorden van lof
richtte tot mr. J. Drijber, de secretaris
van de stichting, die zich met grote toe
wijding op zijn werk had geworpen en
tijd noch moeiten heeft gespaard om zijn
aandeel in de oplossing der vele proble
men bij te dragen.
Dit paviljoen luidt een .ii ve fase in,
maar één ding blijft hetzelfde; ook in dit
moderne gebouw zal de bewoner de tra
dities van de goede Leidse student in
vrijheid en verplichtingen dienen te hand
haven.
Vrijheid en eendracht
Prof. dr. P. A. H. de Boer, sprekend
als praeses van het Consilium, zei, dat
de krach) der Leidse civitas gelegen is
in haar individuele vrijheid en haar een
dracht. Ondanks de vele facetten die de
Leidse civitas kenmerken, blijft er de
gebondenheid, die alle academieburgers,
hoezeer zij ook vogels van diverse plui
mage mogen zijn, tezamen bindt tot dat
ene grote poorterdom, dat de Leidse
„civites academica" heet.
De heer H. Postel, de architect, sprak
over enkele lotgevallen gedurende de
bouw van het paviljoen en roemde de
medewrking van het rijk en de gemeen
te, n het jzo.ider de gemeentebedrijven.
Na hem voerde de heer Kamelink, de
het woord, die zijn toespraak
t een veelzeggend „Tot ziens".
.en hier is de beste oplossing:
Golden Key
50 st. 2.50
Uitsluitend zuivere tabakken
70Tcte óaa&tje. Vutkj- ~ZCLC&£
besloot r
Lois Marshall komt
naar Leiden
Lois Marshall, de Canadese sopraan
wier naam vorig jaar door één enkel c
eert een begrip in het muziekleven
ons land is geworden, komt vrijdag 22
vember naar Leiden om te zingen op
onder auspiciën van de Leidse Kunstkring
Voor Allen in de stadsgehoorzaal te hou
den liederen-avond.
-edi/zant/eS
C.H.LENS&Co
NIEUWE RIJN 39-40
daarbij de wi
studentenhui;
De laatste spreker was de heer
H. H. de Klerk, die namens de be
woners sprak. Hij wees op de sociale
en sociolbgische winst, die het nieu
we paviljoen niet alleen voor de be-
wone.rs maar voor de gehele Leidse
studentenwereld dient op te leveren.
Hiermee was de bijeenkomst, die g<
leid werd door prof. Havinga, gesloten
en begaven d genodigden zich naar dt
Piet Paaltjenslaan. De heer De Vos var
Steenwijk hees de vlag, waarmee hij of
ficieel het paviljoen dat goeddeels al
enige tijd in gebruik is, zoals wij reeds
schreven in dienst van de studenten
huisvesting stelde. Enkele studenten sta
ken, ter verhoging van de feestvreugde,
enkele rake stukjes vuurwerk af.
Nadat allen groepsgewijze d
vleugels van het paviljoen hadden be
zichtigd, werd de blijde gebeurteni
een frisse dronk bezegeld.
Derde prijs in familiewedstrijd
op steravond van N.C.R.V.
FjE HEER M. I. DE JONGE, hoofd
van de Hervormde lagere school
aan de Oosterstraat, trok gisteravond
met zijn vrouw en dochters Ina en
Hannie naar Hilversum om n
N.C.R.V.-studio op de steravond deel
te nemen aan de familiewedstrijd
„Sdhiet in de roos".
Er mochten gisteravond in Leiden heel
wat kinderen later opblijven dan
woonlijk; ze hadden meester De Jonge
al op de schouders genomen en hem moed
ingesproken om voor de microfoon toch
maar heel goed in de roos te schieten.
Trouwéns, Ina is onderwijzeres in Rotter
dam en pok daar zouden, naar de heer De
Jonge verzekerde. een boel kindefjes
luisteren.
Goos Kamphuis was ter ore gekomen,
dat mevrouw De Jonige in het declame
ren haar hobby heeft gevonden. Ze kreeg
waarschijnlijk de kans van haar leven,
toen hij haar toestond voor alle ster
luisteraars in de studio en thuis het ge
dicht „Herfst" van Jo Kalmijn-Spieren
burg voor te dragen.
De familie Homburg uit Amsterdam
kwam als eerste voor. Zij werd de hoog
ste van de avond en behaalde 124 punten.
Mevrouw De Jonge schoot met haar
antwoord op een Spoetnik-vraagje met
een raak, 12 punten. De streekvraag vieJ
Dr. Kooijman krijgt mooie taak
De Nederlandse organisatie voor zuiver-wetenschappelijk onderzoek
heeft dr. S. Kooijman, conservator aan de afdeling Nieuw-Guinea en het
Zuidzeegebied van het rijksmuseum voor volkenkunde te Leiden, een sub
sidie verleend om in Engelse musea een studie te maken van polynesische
boombastdoeken. Deze studie zal bestaan uit een stijlvergelijkend onder
zoek van de boombastdoeken, waarbij speciaal gelet zal worden op de
ruimtelijke verbreiding van bepaalde motieven en versieringen.
In een onderhoud vertelde dr. Kooij
man ons, dat het uitgangspunt van zijn
studie in de collectie boombastdoeken lag.
die het rijksmuseum voor volkenkunde
bezit. Deze verzameling bevat uiteraard
veel boombastdoeken uit Indonesië spe
ciaal uit centraal Celebes en verder
exemplaren uit Polynesië, vooral van
Samao en de Fiji-eilanden.
Bij zijn onderzoek probeert dr. Kooijman
te komen tot een samenvattende studie en
publikatie op dit gebied. Hierbij zal hij
speciaal letten op het voorkomen en de
ruimtelijke verspreiding van bepaalde or
namenten en motieven, hetgeen vanzelf
sprekend zal geschieden op grond van het
culturele beeld van Oceanie in het alge
meen en de volksbewegingen en migraties
door dit gebied in het bijzonder Wat dit
laatste betreft, vallen er twee theorieën
te onderscheiden: primo de opvatting, dat
d© culturen van Oceanie van Aziatische
oorsprong zijn en secundo de mening dat
deze beschavingen haar origine in Ame
rika hebben.
Buffelhoorns
Gelijk gezegd, wil dr. Kooijman spe
ciaal de verspreiding van de ornamenten
en motieven der boombastdoeken in dit
gebied nagaan. Over deze motieven en
versieringen, die als illustratie in zijn
publikatie zullen worden opgenomen, ls
nog maar weinig bekend en de interpre
tatie ervan stelt de onderzoeker voor bal
van problemen.
Z(j betreffen vooral de sociale functie
van de stoffen waarop de versieringen
voorkomen. Een van de weinige gevallen
dat ccn oplossing kon worden gegeven is
dat van de „buffelhorenmotieven", die
men op de hoofddoeken van de Toradja's
in midden Celebes aantreft. Deze zyn
lelUk e
wUzini
de drager, dat wil zeggen, dat deze een
expert ls in het koppensnellen.
Bij zijn bezoek aan Engeland heeft dr.
Kooijman het Brits museum als basis voor
zijn studie genomen. Verder werkte hij
in de universiteitsmusea van Cambridge
en Oxford, alsmede in het koninklijk
Schots museum te Edinburgh. Tevens
heeft hij onderzoekingen ingesteld in het
koninklijk instituut voor de tropen te
Amsterdam, in het museum voor land- en
volkenkunde te Rotterdam, in de „Musée
de l'Homme" te Parijs, in de volkenkun
dige musea van Hamburg en Bazel en in
het Historisch museum te Bern. In het
laatst genoemde museum vond hij een
collectie boombastdoeken, verzameld door
John Webber, die captain James Cook op
diens derde reis door Oceanie als tekenaar
vergezelde.
Ina wat moeilijk; ze wenkt nu in Rotter
dam en wist zich van het Leidse bestuurs
college alleen nog de namen van burge
meester Van Kinschot en de wethouders
Van Schai'k en Van der Kwaak te herin
neren. Ook 12 punten.
De geschiedenisvraag leverde de heer
De Jonge zelf 13 punten op en Hannie
bleek in menskunde aardig thuis te
32. Een v-rij lastige onderwijsvraag wist
de heer De Jonge niet geheel te beant
woorden, waardoor hij er slechts 20 pun
ten bij kreeg. De Leidse familie behaalde
in totaal 89 punten en werd deiMe. Een
doos bonbons zal het naar wij aanne
men kortstondige aandenken aan deze
avond zijn.
De derde was de familie Kruidenier
uit Rhenen, die 95 punten op zich wist te
verenigen. Zij ging met de tweede prijs
naar huis.
Overigens is het gisteravond weer eens
gebleken, hoe belangrijk het toch wel is,
de krant te lezen.
Verrijkend en interessant
TN DE GROTE PERS van De Lakenhal woonden we gisteravond een
A hijzonder interessante demonstratie van oude muziekinstrumenten bij
die georganiseerd was door de Leidse Volksuniversiteit K. O. en die werd
ingeleid en toegelicht door de heer Dirk Balfoort, oud-conservator va
muziekhistorische afdeling van het Haagse Gemeentemuseum. Er bestond
voor deze demonstratie veel belangstelling, en terecht, want we krijgen
slechts zelden de gelegenheid authentieke klaroenen, serpenten, ophicleïdes,
barokfluiten en -klarinetten, trompettes marines, clavichorden en gamba's
te horen bespelen, ook al kennen we deze instrumenten misschien van
afbeeldingen.
geheel andere embouchures en technieken
Interessant was het de heer Bal
foort een originele trompette marine,
(eig. trompette Maria wegens het in
de krul gesneden nonnenkopje) te
horen bespelen. Het instrument werd
veel in nonnenkloosters gebruikt
(vandaar de Duitse naam Nonnen-
geige), ter vervanging van de trom-
De ontwikkeling der Europese muziek
instrumenten is een uiterst boeiend onder
werp, niet alleen omdat we daaruit de
huidige instrumenten kunnen begrijpen
als produkten van een langdurige evolutie,
maar ook omdat de oude muziek slechts
tot haar recht kan komen, indien men
haar plaatst of tenmniste denkt in de
klanksfeer der oude instrumenten. Bijna
nergens hebben we zulk een levend en
daardoor ontroerend contact met het ver
leden als in de klank van oude insbru-
De heer Balfoort, die zoveel gedaan
heeft voor het verzamelen en bestuderen
van muziekinstrumenten waarvan de
prachtige collectie van het Haagse Ge
meentemuseum getuigt, heeft de gave zijn
toehoorders iets mee te delen, niet alleen
van zijn eigen kennis doch ook van zijn
eigen geestdrift.
Zijn medewerkers die hem bijstonden
in het bespelen van dikwijls zeer moeilijk
tot klinken te brengen instrumenten, wek
ten aller bewondering door hun prestaties
en toewijding. Zo beluisterden we dan
onder meer enige oudere koperinstru-
menten, het serpent, de bashoorn, de ophi-
cleïde (nog door Mendelssohn gebruikt),
de klaroen of cornet, en de klephoorn,
het laatste instrument met zijn zangerige
en ronde klank in een fragment uit de
Nocturne van Mendelssohns Sommer-
nachtstraum-Musik; de hout-blaasinstru
menten waren vertegenwoordigd met de
cilindrische barokfluit der 18de eeuw, de
Denner-klarinet zoals Mozart die gebruik
te in zijn klarinetconcert en dito kwintet,
de sinds Mozart eigenlijk vergeten basset
hoorn, eigenlijk een altklarinet, en de
Engelse hoorn of althobo in zijn 18de
eeuwse gestalte.
Verscheidene malen konden vergelijkin
gen gemaakt worden met moderne instru
menten, zo bij de trompet, die in Bacns
lijd nog als natuurtrompet, zonder piston'
werd bespeeld met een virtuositeit waar
van we thans ons nog nauwelijks een voor
stelling kunnen maken.
V er gelijkingen
Bij dergelijke vergelijkingen valt altijd
op, dat de klank der oude instrumenten
onder, discreter en serener was dan di
moderne vertegenwoordigers, welke laat
ste anderzijds natuurlijk beter bespeel
baar en zuiverder van Intonatie zijn. Ook
oor de fluit en de klarinet geldt dit.
Men moet bij het beluisteren van eer
dergelijke demonstratie uiteraard be
denken, dat de speelbechniek van serpen
ten, klaroenen en natuurtrompetten in de
17de en 18de eeuw natuurlijk veel beter
beheerst werd dan dit voor hedendaagse
rs mogelijk ls, wier vorming op ge-
Als tweede kwam gisteravond de familie De Jonge (man, vrouw en de
twee dochters Ina en Hannie) uit Leiden op het podium van de
N.C.R.V.-studio in Hilversum om deel te nemen aan de familiewedstrijd
„Schiet in de roos". Ze haalde de derde prijs en heeft daardoor de reis
terug kunnen veraangenamen met het eten van bonbons. Mevrouw De
Jonge droeg, voordat ze in het strijdperk trad, een gedicht voor.
Foto N. van der Horst.
pet.
Na de pauze werden we verrast door de
virtuositeit, die één der medewerkende
dames op het clavichord wist te ontplooien
in een sonate van Em. Bach. Zij wekte
eveneens bewondering met een stuk var
Sweelinck gespeeld op een oud, bijzon
der fraai klavecimbel, en met een frag
ment van Mozart gespeeld op een authen
tieke Mozart-piano. Ook de viola da gamba
met haar prachtige zilverachtige en warme
toon weerklonk.
Tweemaal op deze avond werd van de
oude instrumenten een ensemble gevormd,
eerst om met de oude blaasinstrumenten
een Beethoven-arrangement te spelen
de heer Bosch, en eenmaal om, met de
heer Balfoort als violist, met een echte
17de eeuwse Bouwmeesterviool met korte
hals, en met klavecimbel en gamba,
largo uit een triosonate van Krieger uit
Het was een verrijkende en interessai
avond, waarvoor we Dirk Balfoort en i
medewerkers, Lous Goossens. Elisabeth
Honsbeek, J. H. Bosveld, J. H. Leether,
A. Bosch, B. Boerman en J. Goudswaard,
zeer dankbaar zijn.
Dr. J.
i der Vee:
Voor vervolg stads
nieuws pagina 13
Nog geen haven voor
woonschepen in
Leiden
Het zal nog wel even duren, voordat
in Leiden een plan voor een ligplaats
voor woonschepen kan worden uitge
voerd. Tot voor kort was de dienst van
gemeentewerken zo met werk belast, zo
delen B. en W. in hun memorie van ant
woord mee, dat moest worden overwo
gen, de uitwerking van het plan voor
;en woonschepenhaven aan de Zijl, be
luiden de te bouwen Zijlbrug, op te dra
len aan een ingenieursbureau. Als gevolg
ran de bestedingsbeperking acht het
college het niet onmogelijk, dat de voor
bereiding nu door de dienst van ge-
leentewerken geschiedt.
Ambtsaanvaarding aan
Leidse universiteit
Op vrijdag 15 november om 4 uur hoopt
de heer A. C. Zaanen, benoemd tot ge-
m hoogleraar in de faculteit der wis-
natuurkunde, zijn ambt openlijk te
vaarden door het uitspreken van een
rede in het groot-auditorium.
De uitbreiding van de universiteit
vormt een belangrijk onderdeel van het
ontwerp-structuurplan, dat de grondge
dachten voor deze uitbreiding aangeeft,
zo delen B. en W. mee in hun memorie
van antwoord op de vraag van enkele
leden, ol het college mededelingen kan
doen over de uitbreidingsplannen van de
universiteit, voorzover de gemeente
daarbij betrokken ls.
Nadere uitwerking daarvan dient plaats
te hebben door middel van de nodige
uitbreidi v plannen, welker totstandko
ming pas kan worden bevorderd, zodra
de grenscorrectie met de gemeente
Oegstgeest haar beslag zal hebben gekre
gen. Het raadsbesluit tot onteigening
van ronden aan de Wassenaarseweg ls
inmiddels door de Kroon goedgekeurd,
waarmee thans een onteigenlngstdtel is
verkregen ten behoeve van de uitbreiding
van de universitaire laboratoria aan de
Wassenaarseweg. Met de onteigenings
procedure is een begin gemaakt.
Plannen tot de bouw van meer pavil
joens als het Piet Paaltjenspaviljoen zijn
niet bekend.
mos van het wassen...
_»voerd, suède Uren pan
toffeltje met eo«y of antl-dlp
zool. Degelijk gemaakt, leuk
modelI 9 95
pantoffelspecialist
- wel beter, niet duurder 1
Luth. verkoopdagen
f1464
Gisteravond werd de tweedaagse ver
koping, georganiseerd door de drie Evan
gelisch Lutherse dameskransen. geslo-
Meegedeeld werd, dat het resultaat
de bazaar 14B4 is. Zoals bekend, is
dit bedrag voor de restauratie van het
orgel.
Kinderwagens
C.H. LENS Co
NIEUWE RIJN 39-40
Vrydag
Pieterskerk, 7.15 tot 7.50
gebed.
Prytaneum, 8 uur: K. en O., borduur-
cursus onder leiding
tha la Croix-Hansen.
Anat.-embr.-laboratorium, 8
O., vervolg van cursus „Enkele aspecten
van het rassenvraagstuk", dr. J. W
Schuil-te Nordholt en dr. J. J. Buskes.
Academiegebouw, 4 uur: Inaugurate
dr. W. T. van Est.
Het Gulden Vlies, 8 uur: a.r.-kieoveren
ng wijk 1. jaarvergadering.
Remonstr. kerk Hoogl. Kerkgracht, i
ur: ds. W. Mackenzie, Remonstr. predi
kant, over „Vragen rondom ons levens
einde".
De Beukenhof, Oegstgeest, 3 tot 5 uur
eceptle van J. W. Henny ter gelegenheid
ran het 40-jarig directeurschap Leids
Dagiblad.
Schouwburg, 8 uur: opvoering var
.Iphigenie auf Tauris" van Goethe dooi
Ruhr Festspiele.
Het Gulden Vlies, 8 uur: schoonheids-
demonstratie.
Patonaatsgebouw te Oegstgeest, 7
uur: eomtactavond Leids Muzieklyceum.
Zaterdag
Luxor, 3 uur: K. en O., fllmserie,
Perron 3 busstation Leiden, 2.05 uur:
afdeling Leiden Kon. Ned. Natuurhisto
rische Vereniging, vertrek naar mossen-
excursie Huys te Warmont."
Lakenhal, 8 uur: afdeling Kon. Ned.
Toonkuhstenaarsverenlglng, concert.
Schouwburg, 8 uur: toneelopvoering
Litteris Sacrum.
De stad Rome, te W a rm o nd, 2.30 u.:
jaarvergadering gewest Zuid-Holland
K.N.S.B.
Tentoonstellingen
Prentenkabinet Kloksteeg, 2 tot 5 uur:
tentoonstelling van afbeeldingen van Paul
Schuitema, tot 7 december.
Apotheken
De avond- en nachtdienst van de apo
theken te Leiden en Oegstgeest wordt
waargenomen door de apotheek Boekwijt,
Breestraat 74, telefoon 20552, de Haven
apotheek, Haven 18, telefoon 20085, en de
'heek te Oegstgeest, Wilhelminapark
N V DE CONDOR - DISTILLEERDERIJ LEIDFN
