liirutuc geihsctye (Courant
n
joekof verdedigt zich
heftig; Kremlin zwijgt
Ook Mollet afgewezen - het
wordt steeds moeilijker
Kroesjtsjef bereidde de
Censuur helpt
handj
e mee
val terdege voor
Coiiiiigin Julianaschool
oor Hongaren geopend
Nu Gaillard gevraagd
PLANNEN VOOR TWEEDE
KERNENERGIECENTRALE
Straatsburg: landen achter het
IJzeren Gordijn niet vergeten
Kroesjtsjef vertelde een sprookje
Syrische nota
aan NAVO
„Colltl•o]ece]len,'
- CVSDAG 29 OKTOBER 19S7
BUREAUS: Steenstraat 37
Directie. Redactie, Abonnementen-
Ad verten tl e-af deling: Tel 31441.
ADVERTENTIES: ƒ0,20 per millimeter.
Familieberichten 0,18 per millimeter.
(Bij contract belangrijke korting.)
Postrekening 58936.
Directie: F. DIE.MER
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER
Chef-red.: H. W. J. EKSERIKK
CHRISTELIJKEATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
„Stunhwstirb is abeMetifit
myn in tcaficnspocl"
Achtendertigste jaargang no. 11096
Protesten tegen
plan-Reijens
ZIE PAGINA 5
Ook uit het presidium gestoten
buitenlandse correspondenten
Moskou konden vannacht geen let-
naar hun bladen telefoneren. De
isuur belemmerde elk gesprek. In
vooravond echter was het moge-
om telegrammen te verzenden,
echter evenzeer streng gecensu-
rd worden,
et is gebleken, dat speculaties over de
tieke ontwikkeling slechts doorgelaten
wanneer de censuur vermoedt
;en spoor van waarheid in zit of
niet in tegenspraak zijn met de
lelingen van de machthebbers in het
mlin. Zo nu en dan verandert de cen-
woord of voegt er wat gegevens
nen blijkbaar wel graag in het
enland verspreid wil zien. Daarbij is
kwaardig dat de speculatie van een
espondent van de Baltimore Sun, dat
ekaf Russisch ambassadeur in Wash-
n zou worden, werd doorgelaten,
correspondenten van communistische
len in het buitenland zyn thans vr(]
■gezind in hun berichtgeving. Zelfs de
het Franse partijblad l'Humanité,
aanvankelijk nog geloofde in een mo-
|ke promotie van Zjoekof heeft een
il genomen en verklaard, dal Zjoekof
door het leger boven de party
tellen.
die trachtten het onderzoek naar Stalinis
tische misdaden te belemmeren, niet al
leen het uitgestoten drietal: Malenkof,
Molotof en Kaganowitsj bedoelde maar
wel degelijk ook Boelganin en Kroesjtsjef.
TIT AARSCHALK ZJOEKOF laat zich schijnbaar niet zo gemakkelijk ver-
slaan als Kroesjtsjef aanvankelijk gedacht heeft. Sinds zaterdag is het
centrale comité der communistische partij met slechts kleine onderbrekin
gen op het Kremlin bijeen. Vannacht werd de uitstoting van Zjoekof uit
het presidium verwacht. Van morgen echter was niet het minste nieuws
over de vergadering van het centrale comité te verkrijgen. Noch de och
tendbladen in Moskou noch de radio vermeldden ook maar een regel over
deze bijeenkomst.
Waarnemers trekken hieruit de ge
volgtrekking dat Zjoekof zich fel
verdedigt. De communistische bladen
buiten Rusland schrijven alle, dat
Zjoekof de partij belemmerde, door
de commissarissen van de partij niet
in het leger te laten werken. En dat
terwijl de „grote Russische overwin
ningen" in de eerste plaats aan de
partij te danken zijn.
Zjoekof zou zich voorts hebben schuldig
gemaakt aan „persoonsverheerlijking van
zichzelf".
Reeds verleden week heeft Kroesjtsjef
in een vergadering van de partijorganisa
tie voor het leger in het district Moskou,
waarbij vele hoge officieren aanwezig
waren, de bezwaren tegen Zjoekof te ber
de gebracht.
Kroesjtsjef zou in de groeiende popula
riteit van Zjoekof een gevaar voor zich»-
zelf hebben gezien. Door Zjoekof in-het
presidium van de partij te benoemen,
hoopte hij de maarschalk in toom te kun
nen houden, maar Zjoekof ging zijn eigen
gang. Pas later werd duidelijk, dat Zjoekof
in zijn rede van 15 juli te Leningrad,
in hij fulmineerde tegen partijleiders
Poppenspel in
Djakarta
,Kurhotel" op Iselsberg werd meisjes-
en jongensinternaat
E KONINGIN JULIANASCHOOL op de Iselsberg in Oostenrijks Karin-
thië is vandaag door het „Nationaal Comité Hulpverlening Hongaarse
aan het schoolbestuur overgedragen en daarna officieel geopend. Uit
1 ragen van het Nederlandse volk na de Hongaarse opstand had men
>r ruim een miljoen gulden een „Kurhotél" in het op 1200 meter hoogte
egen dorp Iselsberg aangekocht en verbouwd. Het voormalige hotel is
tot jongensinternaat ingericht, de dependance dient als tehuis voor de
isjes. Op een bij het hotel horend stuk grond (27 ha) is een langwerpige
iten school gebouwd.
RS
DE
E FRANSE NATIONALE VERGADERING heeft vannacht de socialist Mollet
premier afgewezen. Ondanks zijn klemmend beroep op de afgevaardigden, zijn
programma ter bestrijding van de zware financiële crisis te steunen, werd de forma
teur verslagen met 290 tegen 227 stemmen. Aan de stemming ging een dag van
hitte debatten vooraf, die de partyen nog meer tegen elkaar hebben opgezet, zodat de
kansen voor een spoedige oplossing van Frankryks moeiiykhedeiic'slechter zyn dan
et is juist een jaar geleden, dat do
„bevolking" van een Hongaarse
delbare school uit de plaats Soproi
de Neusiedler See naar Oostenryk uit-
Dat waren een kleine 200 lcerlln-
i 20 leraren. Deze groep vormt
•n van de „Ungarische Mittelschnlo
ïigin Juliana am Iselsberg".
schoolgroep uit Sopron was eerst
elijk ondergebracht in de Bundes-
rtschule te Obertraun in Salzkammer-
lie echter weer de beschikking over
gebouw wilde hebben. Men wilde
rkomen, dat de jonge Hongaren naar
ipen zouden moeten verhuizen omdat
groep dan zeker uit elkaar zou vallen.
ïen deze jongeren maken tot een
democratische begrippen opgevoed#
bestuur van de schoolvereniging
taat uit een aantal in Oostenrijk wo-
ide Nederlanders of nauw met ons
verbonden Oostenrijkers. Voorzitter
de Nederlandse gezant te Wenen, de
R. E. Star Busmann.
Mulo gymnasium
school omvat acht klassen voor een
(tijdsgroep van tien tot achttien jaar.
leerprogramma is een soort combi-
van mulo en gymnasium, gericht op
Oostenrijkse gymnasium-diploma,
ast de Hongaarse rector, pater Sale-
>n Janos Szoeke, is er een protestantse
or de exploitatie van de school kan
rekenen op subsidies van de Oosten-
e regering en het hoge commissa-
voor de vluchtelingen van de Ver.
lies. Verder is medewerking toege-
door de Rockefeller Foundation, het
«■national Rescue Committee de „Aid
•y Ltd", de Maltezer ridders, het
ootschap der Quakers e.a. In Neder-
bovendien in oprichting een
ichting van vrienden van de Hongaarse
Idelbare school te Iselsberg Koningin
let ideële doel van de stichting der
ooi is nog eens duidelijk ten overstaan
de Nederlandse en Oostenrijkse ge-
igden en van de Hongaarse schoolbe-
bng door de heer E. Kupers. de voor
bet „Nationaal comité hulp-
>rste- rlening Hongaarse volk", in zijn over-
chtsrede uiteengezet.
herinnerde er daarbij aan, dat de
flandse regering dit jaar ruim 91
Ijoen schillingen voor hulpverlening
Hongaarse vluchtelingen ter beschik-
stelde en dat ons volk 112 miljoen
ïllingen bijeenbracht, waarvan ruim
derde gedeelte door het nationaal co-
14 werd ingezameld. Verder nam Ne-
44
dertand ondanks zijn relatief grote be
volkingsdichtheid drieduizend van de
Hongaarse vluchtelingen op, die nu bijna
allen in het Nederlandse arbeidsproces
vaste voet hebben gekregen. Sinds 1945
had Nederland al 250.000 vluchtelingen
uit Indonesië en negenduizend uit Euro
pa opgenomen.
Mollets nederlaag stond al vast toen de
onafihankelijk-republikeinen en de
servatieven besloten, zijn investuur af te
wijzen. De formateur hield gistermiddag
een toespraak van negentien pagina'!
lang. Meer dan de helft was gewijd aan de
ernstige financiële en economische crisis,
Maar de Nationale Vergadering rea
geerde koel, ja zelfs afwijzend toen Mol
let sprak over dringend noodzakelijke be
lastingverhogingen. Mollet noemde
der de volgende maatregelen:
Een verdere vermindering van
militaire uitgaven, echter zonder dat
Frankrijk zich aan zijn internationale
verplichtingen zou onttrekken of de
actie tegen de Algerijnse opstandelin
gen zou beperken.
Nieuwe leningen van de Bank van
Frankrijk om de lege schatkist weer
enigszins te vullen.
De Franse regering zou een beroep
moeten doen op de bondgenoten om
door middel van leningen hulp te
krijgen.
Ter verdediging van de frank zou er
nog meer bezuinigd moeten worden
om het begrotingstekort binnen de
600 miljard frank te houden.
Met het oog op dit alles wilde Mollet
onmiddellijk vragen om speciale bevoegd
heden ter oplossing van de economische,
financiële, fiscale en arbeidsvraagstukken.
Toen Mollet hierna uitriep: „Gelooft
u, dat de groep mannen 3ie ik u heb voor
gesteld, in staat is te doen wat nodig is?"
klonken uit de vergade^ng kreten van
„Neen!"
Vandaag komt de ï/ationale Vergade
ring opnieuw bijeen ter goedkeuring
het door het aftredende kabinet Bourgès-
Maunoury ingediende verzoek om 1
fondsen van de Franse staatsbank.
President Coty heeft vannacht de demis
sionaire minister van financiën Gaillard
verzocht zich met de kabinetsformatie I
belasten.
Nikos Kazantzakis
overleden
Auteur van Christus wordt
weer gekruisigd"
TyiKOS KAZANTZAKIS. de bekend*
Griekse schrijver, is zaterdag in eer
:iekerrhuis te Freiburg (Zwarte Woud) op
72-jarige leeftijd overleden. Kazantzaki
was reeds enige weken in dit ziekenhuis
onder behandeling. Na de oorlog heeft
Kazantzakis zich ingespannen voor de
voedselvoorziening van de Griekse kin
deren, terwij! hij tevens meerdere diplo
matieke betrekkingen voor zijn land on
derhield. Eerst later heeft hij zijn grootse
en opzienbarende roman „Christus wordt
weer gekruisigd" geschreven, waarnaar
de film „Hij die sterven moet" is ge
maakt door Jules Dassin. Dit boek werd
gevolgd door „Kapitein Michaelie" en
door „Het stenen hoofdkussen" (leven
van Franciscus van Asrisi). Zijn boeken
zijn in het Nederlands vertaald. Ka;
zakis heeft in Duitsland filosofie gestu
deerd en is daar ook gepromoveerd. De
laatste jaren woonde hij met zijn echt
genote in Frankrijk.
Gen. Hasselman
onderscheiden
Bij koninklijk besluit is generaal B. R.
P. F. Hasselman, adjudant in buitenge
wone dienst van de Koningin, chef van
de generale staf. tevens bevelhebber der
landstrijdikrachHen, benoemd tot g'root-
ofiioier in de orde van Oranje Nassau
met de zwaarden, bij bevordering. De bij
deze onderscheiding behorende versier
selen zijn gisteren uitgereikt door mi
nister Staf.
GAILLARD
financieel expert
Een groots werk krygt by Capellc aan
den IJssel gestalte: de bouw van een
stormvloedkering in de Hollandse
IJssel, onderdeel van 't Deltaplan, dat
vandaag in de Tweede Kamer bespro
ken is. De twee heftorens, 44,75 meter
hoog, voor de zuidciyke vlocdschuif,
zyn byna gereed. Dezer dagen is in
de rechtertoren met een drijvende
bok het drijfwerk voor het heffen van
schuif en contragewicht gehesen. Tus
sen de torens komt een 80 meter breed
en 110 meter lang vaarwater. Links is
een sluis in aanbouw; op het sluis-
hoofd staan de doorvaarthoogten al
aangegeven. Deze sluis Is 24 meter
breed. De schuif wordt bij een water
stand boven 2.50 meter N.A.P. ge
sloten. Achter de twee torens wordt
een brug gebouwd in de ontworpen
provinciale oost-west-weg Schoonho
venRotterdam. Het geheel is vol
gend jaar gereed
Overeenkomstig het plan heeft gisteren
een massabetoging voor de ambtswoning
van de Nederlandse diplomatieke verte
genwoordiger aan het voormalige Ko
ningsplein te Djakarta een pop verbrand,
van een man met een rood gezicht en
in een zwart pak, die het Nederlands ko
lonialisme moest voorstellen.
De optocht was tien kilometer lang en
werd voorafgegaan door troepen van de
land-, zee- en luchtmacht, alsmede de
staatspolitie. Indonesische ministers ston
den voor het paleis van Sukarno toe te
zien. Overste Dachjar, plaatselijk militair
commandant, zeide in een toespraak tot
de jeugdige deelnemers: Tot nu toe heb
ben wij te vee', gepraat en niets gedaan,
thans is er actie nodig voor Nieuw-Gui-
nea. Burgemeester Sudiro vroeg of de
jeugd bereid was „het hoogste offer" te
brengen, waarop allen „Ja" riepen. De
woning van de heer Hasselman werd door
veiligheidstroepen bewaakt. Fr deden
zich geen ordeverstoringen voor.
Ook de woningen van Nederlanders te
Djakarta zijn volgeklad met leuzen. Twee
vrachtauto's met jongelui begaven zich
op Kemajoran naar de KLM-hangar waar
een Constellation stond, doch werden
door luchtmachttroepen teruggeslagen.
De voorzitter van het actiecomité, Amir
Hussein, bood de niet-Nederlanders ver
ontschuldigingen aan voor de bekladding
hun gebouwen en beloofde schnon-
Drie golven
De minister van voorlichting Sudijo
zeide, dat de Nieuw-Guinea-actie gevoerd
zal worden in drie golven. De tweede
komt 10 november op „heldendag", de
derde wordt het hoogtepunt bij het be
gin der debatten in de algemene vergade-
van de Verenigde Naties, o.a. door
versteviging van de Aziatisch-Afrikaanse
solidariteit en „mobilisatie van de na
tionale potentie".
nieuwe Nederlandse diplomatieke
vertegenwoordiger heeft een bezoek ter
kennismaking gebracht aan het hoofd pro
tocol Kusuma Utoyo. De woordvoerder
der vertegenwoordiging zeide, dat de
laatste weken herhaaldelijk de aandacht
der Indonesische regering is gevestigd op
haar verantwoordelijkheid voor het leven
de eigendommen der Nederlandse on
derdanen.
Voor wijngebied
van drie landen
PR ZIJN PLANNEN In studie vo.
oprichting van een tweede kern
glecentrale, die in samenwerking met de
Westduitse en Belgische mynstreek
worden geëxploiteerd.
Aldus heeft gisteravond prof. dr. ir. H.
Gefli6sen, directeur van de provinciale
T~\E RAADGEVENDE Vergadering
de Raad van Europa heeft gisteren
een aanbeveling aan het Ministerscomité
over de buitenlandse politiek goedge-
De westerse mogendheden moeten de
pogingen een einde te maken aan de b c-
wapeningswedloop, voortzetten
door het sluiten van een ontwapenings
overeenkomst. Daarbij moet voorzien
worden in een gecontroleerde stopzetting
van de proefnemingen met de kern
wapens. gebonden aan een gecontroleerde
beëindiging van de produktie van kern
materiaal voor militaire doeleinden. Voor
de hereniging van Dultsl
moet een algemene regeling met Rusland
worden getroffen. Er kan van geen her
eniging sprake zijn zolang Rusland vrije
verkiezingen in Duitsland weigert.
Verder moeten de regeringen Rusland
duidciyk doen begrijpen, dat zy niet zul
len ophouden het probleem van de vrij
heid van de Oosteuropese landen op te
werpen. Dit probleem is tragisch ge
accentueerd door de gebeurtenissen in
Spaanse Dakota stort
neer: 21 doden
Bij Madrid is gisteren een Spaanse
Dakota bij een noodlanding neergestort.
Alle 21 inzittenden kwamen om het leven
In Oostenrijks Karinthië staat de
Koningin Julianaschool voor ge
vluchte Hongaarse jongeren.
Voorzitter KAB
geen loonronde
Op de gisteren in Utreoht gehouden
vergadering van de Nederlandse Katho
lieke Grafische Bond heeft de voorzitter
van de K.A.B. de heer J. A. Middelhuis
tegengesproken dat de K.A.B. zou streven
naar een nieuwe loonronde. Hij noemde
dit geheel onjuist.
Wel worden op het ogenblik pogingen
in het werk gesteld om te komen tot ver-
liohting van de noden der laagstbezol-
digde groepen. Vooraleer van een loon
ronde sprake kan zijn, moeten eerst de
nodige voorzieningen worden getroffen
voor de weduwen, wezen en invaliden,
die het zwaar te verduren hebben, aldus
de heer Middelhuis.
Er waren eens drie gevangenen...
JJE RUSSISCHE partijleider, Kroes jt-
sjef, heeft op het ogenblik dat het
persbureau Tass het ontslag van Zjoekof
bekendmaakte, op de Perzische ambas
sade te Moskou het volgende verhaaltje
verteld:
„Er waren eens drie gevangenen: een
sociaal-democraat, een anarchist en een
bescheiden kleine jood, die maar kort op
school was geweest.
Op zeker ogenblik besloten zij uit hun
midden een chef te kiezen, want z(j tuil-
den levensmiddelen en tabak verdelen.
De anarchist, een sterke vent, was tegen
de verkiezing. Maar om te laten zien, dat
h\j orde en recht eerbiedigde, stelde hij
voor de kleine jood te kiezen. En dat ge
beurde
Toen kwam de dap waarop zij besloten
door een tunnel te ontvluchten.
Omdat de drie mannen tuisten dat de
eerste, die uit de tunnel zou komen ge
vaar liep door de kogels van de bewakers
getroffen te worden, vroegen zij de an
archist, de sterkste en de grootsle. voorop
te gaan. Maar de anarchist werd bang
Toen nam de kleine jood het woord en
zei: „Kameraden, jullie hebt mij op de
meest democratische wijze tot jullie chef
gekozen en daarom zal ik als eerste door
de tunnel gaan"
Kroesjtsjef vroeg zijn gehoor: ..Wilt u
de moraal van deze geschiedenis wetenT
Welnu, deze is: hoe bescheiden iemand
ook kan zijn bij het begin van zijn loop
baan, hij bereikt toch altijd de top. waar
voor hij bestemd is".
Even aarzelde de Russische leider. Toen
zei hij plotseling: „Die kleine jood ben
ik".
Zijn toehoorders menen nu, dat hij met
die grote en krachtige anarchist maar
schalk Zjoekof bedoelde. Het toneeltje
van de verkiezing zou slaan op de bijeen
komst uan het centrale comité, waarop
besloten werd Molotof, Malenkof en
Kaganowitsj uit te sluiten. Op deze bij
eenkomst steunde Zjoekof Kroesjtsjef-
De tunnel uit het verhaaltje doelt op
bepaalde problemen, die Zjoekof zouden
hebben afgeschrikt, terwijl Kroesjtsjef
vastbesloten zou zijn tot het einde te gaan.
Boedapest, aldus de Raadgevende Vei
Over de onderontwikkelde
bieden wordt gezegd, dat de regeringen
de verwezenlijking van Sunfed moeten
bevorderen. Het is wenselijk, dat de rege
ringen één procent van het nationale in
komen ter beschikking stellen voor hel
lenigen van de nood in de onderontwik
kelde gebieden.
De N.A.V.O.-landen hebben gisteren
nota's van de Syrische Regering ontvan
gen. waarin de vrees wordt uitgesproken,
dat Turkije de aanstaande N.A.V.O -oefe
ningen zal gebruiken voor een aanval
op Syrië. De oefeningen zullen gehouden
worden in de kustwateren ten zuid
oosten van Turkije. Nadrukkelijk wordt
in de nota gezegd, dat de N.A.V.O -landen
een dergelijk optreden van Turkije niet
mogen goedkeuren.
In de Algemene Vergadering vat
Verenigde Naties verklaarde gisteren de
Turkse afgevaardigde. Selim Sarper. dat
zich geen Amerikaanse of buitenlandse
militaire bases in Syriè bevinden.
in Polen
De plenaire vergadering van het cen
trale comité van de Poolse communist!-
che party heeft besloten tot instelling
ran „controiecellen" in het gehele land
im de activiteit cn de houding van alle
lartyicden na te gaan.
Vijftig Basoeto's
verdronken
In Basoetoland zijn vijftig Inboorlingen
m het leven gekomen toen een stamp
volle autobus moest stoppen omdat een
stuk weg door de zware regenval onder
water was komen te staan. De bus werd
door het woest stromende water in de
T6oaing-rivier gesleurd.
Limburgse elektriciteitsmaatschappij mee-
Na een buitengewone zitting van pro
vinciale staten heeft prof. Gelissen in
de zittingzaal van dit college op het gou
vernementshuis te Maastricht een voor
dracht gehouden over de energievoorzie
ning in Limburg. Hij besprak de ontwik
kelingen van de elektriciteitsvoorziening
en het elektriciteitsverbruik, zowel na
tionaal als regionaal. Sprekende over de
toekomst van de internationale samen-
wérking deelde hij mede, dat er naast
het plan van de samenwerkende elektri-
citeitsproduktiebedrijven in Nederland,
de SEP., om in Geertruidenberg een
kernenergiecentrale te gaan bouwen,
thans ook een plan in studie is genomen
voor de bouw van een kernenergiecen
trale elders.
Deze mogeiykheid wordt thans bestu
deerd door deskundigen van het Belgische
Luiker bekken, van het Duitse Akcnse
gebied in het RUnland en van Nederlands
Limburg. Prof. Gelissen betoogde dat de
bouw van een kernenergiecentrale voor
dit Internationale gebied alleszins ge
rechtvaardigd is, wegens dc gelijkgerich
te Industriële en sociale structuur van
deze gebieden, nl. de mynindustrle.
Fridorbedrijf niet
voortgezet
Curatoren in het faillissement der N.V.
Fridorfabrieken te 's-Gravenhage delen
mede, dat de transactie met de Australi
sche Pinnock Manufacturing Cy. vermoo-
delijk toch nog doorgaat. Deze zal de fa
bricagemethoden en een meerderheids-
pakket in een Belgische fabriek overne-
i, met dc bedoeling de fabricage van
Fridorartikelen in België voort te zetten
de garantie en service-verplichtingen
r te nemen. Het Nederlandse bedrijf
wordt niet voortgezet. De voorraden ge
reed produkt zijn grotendeels geruimd en
het fabrieksgebouw in Den Haag zal
worden verkocht Er zijn nog geen con
clusies mogelijk over do waarde der obli
gaties en de schulden, daar er onzekerheid
■er de opbrengst der activa en het
schuldbedrag.
Beheerschapscommissie
en de Euromarkt
Er hebben zich nu 23 landen uitgespro-
>n voor de resolutie, ingediend bij de
beheerschapscommissie van de Ver. Na
ties, waarin 6ecretaris-generaal Ham-
marskjöld wordt uitgenodigd, de gevol
gen van de Euromarkt voor de onafhan
kelijkheid van de Afrikaanse en Aziati
sche gebieden te laten bestuderen. De
kwestie zou dan volgend jaar door de
algemene vergadering der V N. moeten
worden behandeld.
NV EN DAN RECEN
De Bilt verwacht tot mor-
genavond
Overwegend zwaarbewolkt
me tmi en dan regen. Ma
tige tot krachtige, tijdelijk
harde of stormachtige zuid
westelijke wind Weinig ver
andering in temperatuur.
(Opgemaakt om 11.15 uur)
ZON EN MAAN
Woensdag 30 oktober: zon op 7. 33 uur,
onder 17 18 uur. Maan op 13 54 uur, on
der 23.50 uur. Eerete kwartier.
