Jlicutor (tfitmranl
BOETE CONTANT BETALEN
1500
iongarije
Bij kleine (verkeers) overtredingen
Afkoopsom hooguit f10
Hongarije in vlammen
- dramatische film
Hendersons geheime
stukken gestolen?
Russisch „bewijs
-«voor agressie
Bemiddeling in
koffieconfliet
Gewelcl voorop
bij Kadar
Herstel nauwe samenwerking door
gesprek van oude vrienden
Vrijhandelszone moet als
geheel worden behandeld
KERKRADE LEERT TALEN
ËNSDAG 23 OKTOBER 1957
UREAUS: Steenstraat 37.
Directie, Redactie, Abonnementen- e
Advertentie-afdeling: Tel 31441.
lDVERTENTIES: 0,20 per millimeter.
Familieberichten 0,18 per millimeter.
(Bij contract belangrijke korting.)
Postrekening 58936.
Achtendertigste jaargang
CHRISTELIJK-N ATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
„$taiüiwsttfb is ghebleum
myn Ijarl in tc^gcnspofi"
Bij de muren
van het Kremlin
ZIE PAGINA 7
Anno Domini
1957
het hart van Boedapest staat een
iel een enorme, met beeldhouw-
versierde voet, waarop een
idbeeld hoort. Een jaar geleden
id dat beeld er nog: Stalin, meer
levensgroot uitgehouwen, keek
de stad heen als een heerser over
onderdanen.
stenen beeld kon niet de vlam
die brandde in het hart der mil-
n Hongaren. De vlam van de
iheidsdrang, die ook na zovele ja-
onderdrukking brandend was
En plotseling laaide die vlam
De vrijheidsdrang brak uit tot een
ar dat heel Hongarije ver-
i de miljoenen onderdrukten
:ht tot grootse daden.
ar heeft het beeld verzengd,
iheidsstrjjders hebben de stenen
a zjjn voetstuk gestoten. Niet
iger keek de bloeddictator over de
Niet langer droeg men het juk
het Kremlin. En als symbool van
orven vrijheid plantte men
de sokkel de Hongaarse vlag. Niet
met de rode symbolen maar de
vlag met het Kossoeth-embleeni.
ich, ook die vlag is weggerukt. Rus
tanks en Russische kanonnen
iben de straten van steden en dor-
in Hongarije rood gekleurd van
bloed. Het bloed van vaderlanders,
allen in de worsteling om vrijheid.
onetten-regering heeft nu de
icht ontvangen uit handen van de
i regeert nu. Of regeren?
fat kan de verrader Kadar anders
in.- oen dan gehoorzamen aan wat zijn
'an jeesters zeggen? Hij regeert in een
en» legte. De leegte in de harten van hen
ie Stalin hebben neergesmakt. maar
lier vlag met het trotse embleem
rencens weer is verdwenen.
Zo is het dan thans in Hongarije.
Inno Domini 1957: een lege sokkel
iraarop geen standbeeld en geen vlag
leer prijkt. Een gehate plek. Maar de
fsehuw kan zich niet uitleven, omdat
rute macht de werkelijke gevoelens
an het volk onderdrukt. Anno Do-
tini 1957 het is de enige troost die
|en in deze dagen van herdenking dit
{olk bieden kan: het is het jaar onzes
(eren. De almachtige God regeert de
fereld. Niets gebeurt er zonder Zijn
til. En H\j is de verhoorder van het
ebed, dat in deze dagen opstijgt voor
jt onderdrukte volk.
Van een onzer verslaggevers)
NU DEZE DAGEN op vele plaatst
in de wereld de Hongaarse op
stand, die een jaar geleden plaats
had, plechtig worden herdacht, is
gisteravond de eerste film. waarin
de tragische gebeurtenissen zijn
vastgelegd, in de Ridderzaal te Den
Haag in première gegaan. „Hon
garije in vlammen" is de titel van
dit aangrijpende werk, dat behalve
een indringende reportage van het
verzet in Boedapest ook een beeld
geeft van de geschiedenis van het
Hongaarse volk.
Een groot aantal genodigden onder
minister-president dr. W. Drees. minister
dr. M. A. M. Klompé, de voorzitters
de Eerste en Tweede Kamer mr. Jonkman
en dr. Kortenhorst en vele Kamerleden,
woonden deze eerste voorstelling, die
tevens een herdenking van de Hongaarse
vrijheidsstrijd was. bij. „Deze bijeenkomst
wil een vermaning zijn, dat de strijd, die
het vorig jaar in bloed is gesmoord,
waakzaam moet houden De strijd, die
stoffelijk is onderdrukt, is in de geest
nog een vuur. dat niet wil doven". z<
dr. Banky, voorzitter van de Hongaarse
federatie in Nederland in zijn openings
woord. Over dat vuur sprak ook dè voor
drachtkunstenares Hélène Oosthoek Een
diepe stilte heerste in de historische zaal
toen zij uit het werk „Aansporing" van
de Hongaarse dichter Vörösmarthy decla
meerde.
Geweten
„Het ls thans een jaar geleden, dat de
opstand uitbrak", zo zei minister Klompé,
die hierna sprak. De strijd, die in Hon
garije werd gevoerd klopt echter nog
steeds en moet steeds blijven kloppen
aan het geweten van het Westen.
j HENDERSON, Eisenhowers speciale
afgezant, naar het Midden-Oosten,
fin september in Turkije zijn diploma-
Itas kwijtgeraakt en zijn daardoor be
ft igrijke Amerikaanse documenten in
nden van de Russen gekomen? Deze
tag stelde het Parijsc blad „Le Monde"
teravond in een artikel van Edouard
blier, een deskundige in zaken het Mid-
h-Oosten betreffend.
Jablier schrijft, dat de Turken op 10
Member de Russische marine-attaché.
pitein Alexander Maralgine. en diens
jistent het land hebben uitgezet op be-
luldiging van niet nader aangeduide
lonace.
lis. tegelijk vernam Sablier in Istanboel, dai
0 Amerikaanse diplomatentas op ge-
Imzinnige manier was verdwenen. De
1 zou zich aan boord van een bootje
ponden hebben, dat spoorloos verdween
fn het in de Bosporus voer. Noch van
i bootje, noch van de bemanning en de
»n, die de tas bij zich droeg, had men
k naders vernomen.
Vier jaar geleden zou onder gelijke om-
todigheden in de Bospoi-us ook een boot
n verdwenen, aan boord waarvan zich
Berikaanse documenten bevonden.
„Men kan zich indenken", aldus Sablier,
lat in de onlangs verdwenen tas het ver-
»g heeft gezeten van de besprekingen
•sen Henderson en premier Mende:
ki Turkije. Natuurlijk bewijst dit v
■■Hekt niet het bestaan van een tegen
frië gericht ^erikaans-Turks plan,
f*r misschien zouden de Russische lei
ders dergelijke documenten willen over
leggen als het al herhaaldelijk aangekon
digde „onweerlegbare bewijs" van snode
plannen jegens Syrië".
Dit zou volgens de Franse journalist
dan ook de reden geweest kunnen zijn,
dat Henderson zo'n verwarde mdruk
maakte toen hij op doorreis naar Ame
rika uit het Midden-Oosten in Parijs aan-
Het fantastisch klinkende verhaal van
„Le Monde" is intussen door Washington
met de meeste nadruk tegengesproken.
Henderson zou zonder documenten uit de
Amerikaanse hoofdstad vertrokken zijn en
had slechts mondelinge instructies mee
gekregen.
In Colombo (Ceylon) zijn de havenarbei
ders in staking gegaan, nadat communis
tische arbeiders met handgranaten de
vice-voorzitter van de vakbond en mede
arbeiders zwaar hadden vermin/kt Het
kabinet komt vandaag in spoedvergade
ring bijeen om maatregelen te bespreken.
Al kunnen wij ndet rechtstreeks helpen,
machteloos staan wij niet. Wij moeten la
ten zien hoe een gemeenschap kan bou
wen. waarin de mens zich geborgen kan
voelen, maar daarnaast vrije mens kan
zijn met eigen verantwoordelijkheid, eigen
geestelijke vrijheid, kortom waarin deze
mens persoon kan zijn. In ons midden
leven enige duizenden Hongaren. Mate
rieel hebben wij getracht hen zo goed mo
gelijk te helpen, maar daarmee zijn wij
niet klaar. Wat z:.i daar boven uit behoe
ven is ons begrip en onze bereidheid hen
met hun andere karakter ~n andere
levenspatroon op te nemen in onze sa
menleving. Op te nemen zodanig, dat zij
het gevoel hebben hier een tehuis te heb-
Dit eist veel begrip en een zich los
maken van zichzelf. Zij sprak de wens uit
dat de film bij hen die hem aanschou
wen een gevoel zal geven van diepe ver
antwoordelijkheid voor de taak, waarvoor
wij als enkeling en gezamenlijk als volk,
in het Westen staan. Wanneer wij, zo be
sloot de minister haar toespraak, met in
zet van al onze gaven en krachten mee
werken aan de opbouw van een gemeen
schap, dan zal dit een waarachtig ant
woord betekenen op de strijd, c" e het dap
pere Hongaarse volk streed. Na de verto
ning van de film, die is samengesteld door
Karpat-film, een in München gevestigde
organisatie van gevluchte Hongaren, hoor
den* de honderden aanwezigen staande het
Hongaarse^ volkslied aan. De lange stilte
diè daarop volgde voordat men de ridder
zaal begon te verlaten, was er een bewijs
van, hoezeer de film de dramatische ont
wikkelingen van een jaar geleden in her
innering had gebracht.
De West-Friese kamer van koophandel
heeft besloten de strijd aan te binden
tegen de zg. koffieactie van de textiel
handelaren De kamer zal trachten ver
tegenwoordigers der „strijdende partijen",
de kruideniers en de textielhandelaren
dus, bij elkaar t« roepen om tot
gentlemen's agreement te geraken.
Zweden zal op verzoek van Zuid-Slavië
de diplomatieke belangen tussen de Duit
se Bondsrepubliek en Zuid-Slavië behar
tigen.
(Van onze parlementaire redacteur)
MET ALLEEN de stemmen van de communisten tegen heeft de Tweede
Kamer gisteravond een wetsvoorstel aanvaard om de mogelijkheid te
scheppen dat kleine verkeers- en andere overtredingen direct beboet
kunnen worden. Dit is nog maar een algemene mogelijkheid. Het ligt in
de bedoeling om in verschillende proefgebieden te beginnen.
De overtreder is niet verplicht direct
te betalen. Hij kan ook proberen recht
te zoeken bij de kantonrechter. Men
denkt aan het geven van boetes varië
rend van 2.50 tot 10.— De voornaam
ste oorzaak voor de indiening van dit
ontwerp is wel de omstandigheid, dat de
kantongerechten het werk amper meer
kunnen bijhouden. Zo waren er in de
eerste helft van dit jaar niet minder dan
4000 verkeersovertredingen. Deze wet zal
echter ook gebruikt kunnen worden bij
overtreding van eenvoudige politiever
ordeningen, bijv, bij het niet voldoen van
de plicht tot sneeuwruimen.
Wordt de scheiding tussen politie en
rechter door dit ontwerp niet vervaagd?
Deze vraag stelden de heren Versteeg (a.r.)
en Van Doorn (kath. v.) Minister Sam-
kalden vond dat dit niet het geval was
Hij gaf toe dat het publiek deze transac
tie als een boete zal beschouwen. Maar
dat is zij toch niet. De betaling van een
boete is geen strafpressie, maar een
voorwaarde tot voorkoming van strafver
volging. De bewindsman van justitie was
eens met de heer Vrolijk (soc.). dat
deze methode kan'bijdragen tot een ver
betering van de verkeersdiscipline.
n andere belangrijke vraag in dit
debat was of de opsporingsambtenaar we!
rekening kan houden met de persoonlijke
omstandighëden van de overtreder en of
hij voldoende oog kan hebben voor de
omstandigheden van de overtreding. Wa'.
dit eerste betreft zeide minister Samkal-
den dat ook de kantonrechter amper
rekening kan houden met de persoon
lijke omstandigheden. Er is echter geer
sprake van dat men moet betalen. De
politieagent zal bij ernstige overtredingen
niet moeten aandringen op een ogenblik
kelijke schikking, maar proces-verbaal
moeten opmaken.
Hembrug
een jarenlange lijdensweg zal de
Artillerie-inrichting bd'de Hembrug weer
staatsbedrijf wordtti. Sinds 1948 wa
ren regering en Kamer over de wense-
ijkheid daarvan verdeeld. Twee wets
ontwerpen moesten worden ingetrokken.
)eze derde poging ten slotte nog in
grijpend gewijzigd 6laagde. Gisteren
speelde zich in de Tweede Kamer het
(gelukkig eindigend) slotbedrijf van dit
drama (in vier bedrijven) af.
De Kamer was unaniem van oordeel,
ït een bedrijf waarin munitie gemaakt
wordt een staatsbedrijf is. Het gaat hier
le „zwaarde van de staat als rechts
gemeenschap". zo zeide de heer Calmeyer
(c.h.). die daarmee aansloot bij de rede
voering, die de heer Bruins Slot (a.r.)
verleden week bij de algemene politieke
beschouwingen heeft gehouden. Hij noem
de het uiterst gevaarlijk als onze strijd-
ITEERBERICHT
Iets zachter
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Overwegend zwaar bewolkt
'v(# l met plaatselijk enige regen
of motregen. Matige tot
krachtige, aan de kust nu en
dan harde wind tussen zuid
west en west. Minder koude
nacht, morgen overdag iets
hogere temperaturen.
Donderdag 24 oktober
Zon op 7.22. onder 17.30. maan op 8.56.
>nder 18.14. 30 okt. E.K.
De Hongaarse premier Janos Kadar
heeft gisteren tijdens een redevoering in
Boedapest verklaard, dat de communisten
er niet voor zullen terugschrikken geweld
te gebruiken om aan de macht te blijven.
Niemand dient mis te verstaan, aldus
Kadar. dat wij communisten, wanneer
wij over de verdediging van de volks
republiek spreken, voorstanders zijn van
het gebruik van geweld. Op een andere
manier kan het niet. Een systeem dat in
stand en aan de macht wil blijven, moet
strijden tegen zijn vijanden.
krachten niet ever deze fabriek zou
nen beschikken. „De produktie van
nitie behoort zich niet aan de controle
van de volksvertegenwoordiging te ont
trekken." aldus de heer Wierda (soc.) De
heer Roosjen (a.r.) sprak er zijn tevre
denheid over uit, dat het lelijke jonge
eendje zich tot ontpopt heeft als
Door de heer Koersen (kath v.) wi
een aantal amendementen ingediend
de positie van het staatsbedrijf nog be
ter te regelen. Al deze amendementen
werden z.h.s. aangenomen. Zo wordt nu
bepaald, dat de Hembrug in de eerste
plaats de vervaardiging van en de han
del in wapens, munitie en ander oor-
logsmaterieel tot taak heeft. En voorts
„andere aanverwante produkten van nij
verheid". In de oorspronkelijke wetstekst
werd het woord ..aanverwant" niet ge
noemd. De Kamer wilde voorkomen, dat
de artillerie-inrichting zich te veel met
de civiele produktie gaat bezig houden.
Staatssecretaris Kranenburg ging ten
slotte met dit amendement mee, al zeide
hij wel. dat getracht zal moeten worden
het personeel aan het werk te houden.
Van het produceren van voertuigen is
echter geen sprake meer. Als het nood
zakelijk is zal onze regering de Hembrug
bij het plaatsen van orders bevoorrech-
Het moet een blijde gebeurtenis geweest zijn toen op 7 mei J9J8 in hef gezin
Van Buren te Amsterdam een drieling werd geboren. Drie jongens, Fred, Hans
en Rudi, veel gefotografeerde babies. Uiteraard, want een drieling van enkel
jongens is een unicum, maar niet minder een unicum is het dat deze drie
jongens thans in müitaire dienst zijn en zijn ingedeeld bij hetzelfde onderdeel.
Het regiment verbindingstroepen te Ermelo.
Macmillan in Washington
TVTA EERST nog met koningin Elizabeth,
-L die juist in Londen was teruggekeerd
an haar bezoek aan de V.S. cn Canada,
te hebben gesproken en daarna nog in een
toespraak voor het genootschap van
St George gezegd te hebben, dat het
tasheid is te beweren, dat Engeland
a grote mogendheid meer is, is pre-
r Macmillan naar Washington ver
trokken. HU zal met president Eisenhower
onfereren.
Gezien de ontwikkelingen ten gunste
a.i Rusland en de Russische wetenschap
pelijke successen streeft Engeland er naar
de eenheid van handelen en nauwe sa
menwerking te herstellen, die in de oor
logsjaren hebben bestaan.
Het gaat er vooral om niet alleen weer
;n samenwerking te vinden op militair
rrein en op het gebied van het weten
schappelijk onderzoek, maar ook om het
hoofd te kunnen bieden aan het econo-
isch offensief van de Russen in de min
der ontwikkelde gebieden en meer spe-
iaal in het Midden-Oosten. De gedachten
gaan uit naar een zeer uitgebreid econo
misch hulpprogramma, een soort „Mars
hall-plan" of „een nieuw plan van Co
lombo" voor Afrika en Azië. Rekening
moet worden gehouden met de onvol
maaktheden die aan de „leer van Eisen
hower" kleven.
In Washington neemt men aan, dat ook
gesproken zal worden over de mogelijk
heid dat de Verenigde Staten tot het Pact
van Bagdad toetreden. President Celal
Bajer gooide hierover gisteren in een ver
kiezingstoespraak nog een balletje op door
te zeggen, dat Turkije het zou toejuichen
wanneer de Ver. Staten tot dit Pact toe
treden.
Officieel is nog niets meegedeeld over
de onderwerpen, die de twee staatshoof
den zullen bespreken. Alleen legde pre
mier Macmillan vlak voor zijn vertrek de
toch wel veelzeggende verklaring af. dat
hij naar Eisenhower ging om als oude en
vertrouwde vrienden samen de problemen
van de wereld onder ogen te zien.
MINISTER REY IN STRAATSBURG
ZOWEL DE ZES LANDEN van de Europese Gemeenschappelijke Markt
als de andere landen van Europa hebben belang bij de totstandkoming
van een vrijhandelszone. Wij moeten ons hierbij wel realiseren dat wij
tegelijkertijd iets zullen winnen -n iets zullen verliezen. Maar ook mogen
wij niet uit het oog verliezen dat er een winst zal zijn voor Europa als
eenheid. Want onze gezamenlijke kracht in de wereld zal belangrijk toe
nemen, aldus de Belgische minister van economische zaken, Jean Rey,
gisteravond in de Raadgevende Vergadering van de Raad van Europa in
een pleidooi voor een vrijhandelszone.
indkoming van de vrijhandelszone
ze vrijhandelszone is thans na de be
sprekingen tussen de ministers van
O.E.E.S. in Parijs in een positieve fase
gekomen. Minister Rey sprak de verwach
ting uit, dat de Engelse paymaster-gene
ral Maudling, de onderhandelingen ovei
TAE BEVOLKING van het
U Limburgse Kerkrade,
De reeks van openbare verklaard het onderwijs te njet meer te leren: als
lessen, gratis aangeboden geven. De lessen sullen grcnsbewoncrs hebbe„ zij
gastvrouwe voor zeker door het organiserende uiteraard afgestemd zijn
5000 buitenlanders, die in stichtingsbestuur aan de op eenvoudige conversatie 1 al sPelenderwlJs
augustus 1958 het derde Kerkradenaren, nemen en dragen derhalve een onder de knie gekregen,
wercldmuziekconcours be- maandag 4 november een populair karakter. Behalve De eerste les op 4 novem-
zoeken g .at eensgezind aanvang. Ze worden ge- Frans en Duits prijkt er ber wordt feestelijk inge-
de schoolbanken opzoe- houden in café- en vereni- jok Italiaans op de les- £et met toespraken en een
ken, om moderne talen te gingszalen. Erkende lera- rooster. Duits behoeven de
leren. ren hebben zich bereid inwoners van Kerkrade 8ratls kopje koffie.
De Belgische minister was van mening,
dat men bij de onderhandelingen over de
vrijhandelszone niet produkt voor produkt
aan een onderzoek moet onderwerpen. De
methode om sector na sector in de vrij
handelszone op te nemen leek hem min
der geschikt. Het probleem moet als ge
heel worden behandeld, waarbij de sleu
tel voor de vrijhandelszone moet zijn de
instelling van een veiligheidsmechanisme
in de vorm van garantieclausules.
Conjunctuur politiek
Minister Rey vond het jammer dat de
conjunctuurpolitiek door de landen nog
steeds afzonderlijk wordt gevoerd,
nog geen enkel punt bestaat er overleg
issen de Europese landen, zelfs niet tus-
in de landen van de Benelux.
Door dit gebrek aan overleg ontstaan
de sterke Inflatoire stromingen en de
gepaard gaande kapitaalvlucht.
De Europese gemeenschap en de vriihan-
Stand op 23 oktober
gepraat, lezeressen en lezers. Of
een onopgemerkt feit bleef dat wij
in nauwelijks zeven weken tijds 1S00 nieuwe abonnees
hebben kunnen inschrijven? Daar wordt in de kranten
wereld over gesproken en daar wordt in de huiskamer
over gesproken. En de vraag die men zich stelt is deze:
hoe komt het toch dat de band tussen lezers en krant
zo sterk is bij de protestants-christelijke dagbladen? Zo
sterk dat die lezers meteen propagandisten voor hun
krant zijn?
WE HERINNEREN ons zo'n gesprek. Er was een
mijnheer aan het woord die zich ging afvragen wat
nu eigenlijk het christelijke ran een krant is en kan zijn.
„Nou ja," zei hij, „de kanttekeningen natuurlijk cn
een woord voor vandaag". Maar de restTen sloffe
krijgen alle kranten hun nieuws van dezelfde persbureaus
en dan mag de een het eens zus bewerken en de andere
krant zo, maar veel verschil kan het niet maken. En alt
jullie naar een vergadering gaan waar iemand spreekt,
dan ls jullie verslag gelijk aan dat van iedere andere
krant. Je moet immers weergeven wat er gezegd en
gedaan is en verder niets
an een krant begre-
i krant, maar hij had
het wezen nog niet doorzien. Immers een krant geeft
nieuws. Inderdaad. Datgene dus wat voor de lezer nieuw
is. daf hjj niet kan weten omdat hij er niet bij geweest
is. De krant is er uièl bjj geweest. De krant is overal
bij, want het wereldkrantennet omspant inderdaad de
hele wereld. De krant is er bij als de kwestie-Syrië in
de Verenigde Naties wordt besproken. En de krant is er
bij als Hollywoodse filmhelden hun lege feesten geven.
De krant zit op school en in de rechtzaal en in de schouw
burg. Zij is oog en oor van haar lezers maar hoe be
ziet die krant nu dit alles? Volkomen objectief en neu
traal. Dat bestaat natuurlijk niet. De christen beziet de
dingen anders dan de atheïst of de communist of de
humanist. Hij kijkt niet door een rode bril hij heeft de
bril op van zijn christelijke onroeding, van het milieu
waarin hij leeft. Zo is een christelijke krant een krant
van christenen, ook in het weergeven ran het nieuws.
FEW KRANT geeft meer dan nieuws. Heel veel meer
zelfs. De krant begeeft zich op al die terreinen waarop
u zich ook beweegt in uw dagelijks leven. De krant lui
ster/ met u naar de radio en zit naast u aan het telerisie-
toestel en heeft haar kritiek. De krant is op de sport
velden en in de sportzalen en houdt u voor, welke plaats
sport en spel in uw leven kunnen innemen en
welke plaats ze niet behóren in te nemen. De krant
leest boeken, ziet toneel, kijkt naar films en geeft u de
raad bij het kiezen ran deze ontspanningsvormen. De
krant reist rond in verre landen, ziet de toestanden daar.
de armoe somsde dictatuur soms en vertelt u daarvan
en geeft haar oordeel over wat ze ziet. De krant ver
schaft uw kinderen bezigheid en ontspanning. De krant
licht u in over uw hobbles. De krant
yiET CE NU wat het wezen ran de krant is? Die mijn
heer die we zo even citeerden, behoeft zich niet te
verbazen over de band tussen onze lezers en onze bladen:
de krant en de gezinnen waarin die krant komt. leven
uit hetzelfde beginsel. En hoe duidelijker dat wordt, hoe
meer men over u praat, des te sterker zal ook dat begin
sel spreken. Ziet ge nu de bijzondere waarde van de
bon voor het aanbrengen ran nieuwe abonnees?
Laat die dan niet oningevuld.
Voor de bon zie elders In ons blad
