Jiicuiwc geitectfe ÖTourmtl
Scholen geven te veel
kennis
aan
iiLichamelijke en geestelijke
ontwikkeling geremd
Gromyko sluit de deur voor
verdere besprekingen
R ijkscomm issieleerplan neri zijn
overladen
Jachtvliegtuigen zijn niets
waard tegen A-wapens
iaar de maan
in een
dag?
uto in kanaal
l slachtoffers
^Weteoren bombarderen
Russische kunstmaan
16
16
En negeert voorstel van V. S.
voor toezicht op kunstmaan
Spotternijen rond Spoetnik
BR0US5A KARPETTEN
Hongaren in Nederland
herdenken de opstand
Akkoord in
San Marino
•ïijk
RIJD AG 11 OKTOBER 1957
BUREAUS: Steenstraat 37.
Directie Redactie, Abonnementen-
Advertentie-afdeling: Tel 31441
ADVERTENTIES: 0,20 per millimeter
Familieberichten f 0,18 per millimeter
(Bij contract belangrijke korting.)
Postrekening 58936.
Directie; F. DIEMER
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER
Chef-red.: H. W. J. ENSERINK
CUMSTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
Foor Leiden en Omstreken
W$taitfwistirt) is gbebleuen
myn in leggenspocr
Achtendertigste jaargang no. 11081
ALFRED VAN SPRANG:
Waterleiding;
van Elafnc^nri
ZIE PAGINA 11
Britse minister van defensie
lusland „werkt aan
ruimteschip"
tusland werkt aan een ruimte-
ip, dat in vierentwintig uur naar
il kunnen vliegen, aldus
Russische ruimtevaartdeskundige,
fessor Donbronrawof. Men kan
Igens de professor over een reis
n spreken als over „een
eurtenis van de naaste toekomst".
)e verklaring van prof. Donbron-
irof werd uitgezonden door radio
skou en is ontleend aan een inter-
opgenomen in het vakvereni-
gsblad Troed.
ami
jevolge van het slippen in een bocht
annacht een bestelauto met twee in-
nden in de Weespertrekvaart bij Am-
lam terecht gekomen. De twee Hilver
se mannen, A. G. van Lunzen (33) en
leinhuis (37) kwamen door verdrin-
om het leven.
i bestelauto kwam uit de richting van
Gpoi en slipte in de bocht van de
aperzijde. De wagen schoot dwars
de weg, reed in het water en ver
en snel in de vijf meter diepe vaart,
in de politie kort daarna de auto naar
halen, waren de lnzltten-
al verdronken.
wnlijj
7M&
ele dagen geleden zonder goed
m de Huizerweg te Bussum overstak
auto werd aangereden.
VERLADING bestaat in het teveel, dat de school tracht te geven
kennis boven datgene, wat zij krachtens haar specifieke doel
stelling behoort te geven. Door dit teveel wordt de overigens geschikte
leerling geschaad in zijn lichamelijke, geestelijke en/of maatschappelijke
ontwikkeling. Deze stelling lezen we in het rapport van de rijkscom
missie inzake de overlading in het onderwijs, uitgebracht aan minister
Cals.
Door de te grote aandacht, besteed aan het aanbrengen van kennis, wordt
het zelfstandig kunnen hanteren van deze kennis verwaarloosd. Het gevolg
is, dat een disharmonie in de vorming ontstaat en een zekere overbelasting,
zegt de commissie.
Bij het ge woonlager onderwijs
oet het leerprogram harmonisch opge
bouwd zijn. Niet alleen op het kennen,
maar ook op het kunnen dient de aan
dacht te vallen. Dit onderwijs mag niet,
zoals vaak gebeurt, onder druk van het
middelbaar onderwijs het accent leggen
op het aanbrengen van materiële kennis
n weetjes in plaats van formele vor-
ïing.
Het voortgezet gewoon lager
n d e r w ij s moet gericht zijn op een
geleidelijke kennismaking met en een
overgang naar het maatschappelijke leven.
Als bij intrede van het v.g.l.o. de in
dividuele' ontwikkeling van de leerlingen
wordt vastgesteld en daarop wordt ver
der gebouwd, kan overlading worden
voorkomen.
Het onderwijs eist echter bijzonder ge
schikte leerkrachten en een goede samen
werking met jeugdbeweging, gezin en
bedrijf.
Rijp en groen
Nadrukkelijk wordt in het rapport ge-
eld, dat by het U 1 o in verband met de
grote vrijheid het leerplan niet overladen
behoeft te zjjn. Maar het vry grol* ver
loop op de Ulo-scholen toont echter aan,
dat er toch voor tal van leerlingen van
overlading sprake Is.
Ook doet zich bij dit onderwijs een huls
werkprobleem voor. De oorzaak is de op
vatting, die er heerst omtrent het examen.
Verder kunnen als oorzaken genoemd
worden de hoeveelheid leerstof, het ver
laagde intelligentiepeil van de leerlingen
en de wensen van de ouders. Maar als
hoofdoorzaak moet toch genoemd worden
de toelating van rijp en groen tot het Ulo.
De commissie geeft voor deze tak van
onderwijs de richting aan, waarin de
leerkrachten een oplossing kunnen zoe
ken. Op deze wijze kan de vrijheid var
het Ulo bewaard blijven. Aan de over
heid de taak de onderzoekingen en expe
rimenten, uitgevoerd met behulp van pe
dagogische centra, ruim te steunen.
Een negatieve selectie is geen oplos
sing, maar het is wellicht wenselijk
om voor zwakkere leerlingen na te
gaan, na een of twee determinatie-
Zware krachtproef in zicht
f|E RUSSISCHE kunstmaan wordt
7 gebombardeerd met deeltjes van
Iteorieten, die volgens radio-Mös-
i echter geen grote schade schij-
m aan te richten. Zij zijn niet groot
m de aardsatelliet in^zijn
[du te stuiten.
ia de twintigste oktober krijgt de
k een moeilijke periode, wanneer
de aarde een meteorvloed pas-
iie is achtergelaten door de be
oliën
fN HET ZONDAGSBLAD
U
lectie
vei
p- of
iet lai
Morgen in ons
bus zal
morgen in u\
en, zullen weer verschillende
artikelen uw speciale aandacht vra
gen. Op de voorpagina hebben wij
boeiende reportage geplaatst
vier Nederlanders die de
(woeste) Alaska Highway dwars
Canadese noorden met
vrachtwagens behcer-
cr weer melange? Die
vraag over een mogelijke terugkeer
van het mengsel van roomboter en
(margarine wordt eveneens op de
frontpagina hoantwoord.
De Konink' - Nederlandse
vereniging vo" ichtvaart gaat
een heuglijk jubileum vieren en
daarover staat een artikel op pa
gina 2 te zamen met de Volkswijk
en het vervolg van de serie „Spion
nen in de schaduw"
Blad Zij vraagt.bijzondere aan
dacht voor „het winkelen ten be
hoeve van de wintergarderobe"
Daarnaast zijn verschillende arti
kelen van algemene Interesse op
genomen.
De pagina „Geestelijk leven'
bevat een verhaal over de charla
tan „Father Divine" een Ameri
kaanse neger die zich een godheid
Waant, en een artikel over een Ne
derlander die in Nigerië kerkelijke
activiteit heeft gebracht.
Het Cultureel Venster ten sloth
komt deze week met een interview
met de bekende musicus Marinus
Voorberg en een beschouwing over
Jacques Perk.
roemde komeet van Halley. Radio-Mos
kou verklaarde, dat dergelijke botsingen
de toekomst door een speciale instal
latie zullen worden geregistreerd.
Vervolgens gaf de radio bijzonderheden
an het verwachte „laatste 6tadium"
de kunstmaan. De satelliet zal dichter
bij de aarde komen en licht gaan uit-
n als een meteoor. Door een vertra
ging in de dunnere lagen van de boven-
atmosfeer zal de satelliet de oppervlakte
de aarde naderen langs een spiraal
•■mige weg, aldus Radio-Moskou.
Imcrikaanse geleerden zijn van plan
dertien machtige raketten te gebruiken
satellieten „op te hangen". Zeven
drietrapsraketten zullen worden gebruikt
proeven en de overige zes zijn be
doeld om met instrumenten uitgeruste
•atellieteii in banen rond de aarde te
brengen. Vermoedelijk zullen de Ai
kaansc kunstmanen ongeveer 10.06 kg
vegen. De Russen zeggen, dat hun
82,8 kg weegt.
jaren, of niet een afgeronde oplei
ding gevonden kan worden binnen
het kader van de schoolgemeenschap.
Eindexamen wèg
Er zal een eind moeten komen aan d
heerschappij van het algemeen leerplan
an de uniforme lestabellen, schrijft
de commissie over het voorberel-
end hoger en middelbaar on-
erwij s..
Invoering van een werkelijk minimum-
programma, waaraan alle leerlingen moe
ten voldoen, is vereist en op die grond
slag kunnen dan de leerlingen voor di<
vakken, welke hen bijzonder liggen, meei
presteren
Het uniforme eindexamen moet worden
afgeschaft. Hiervoor in de plaat;
diploma van de school moeten komen, dat
een organische afsluiting van d«
schoolloopbaan van de leerling kan wor
den beschouwd.
De commissie ziet de volgende waar
borgen voor de handhaving van de maat-
chappelijke waarde van de diploma's er
tegen misbruik van de gegeven bevoegd
heid:
Wettelijke bevoegdheidseisen voor di
docenten; efficiënt toezicht op het peil
het onderwijs; mogelijkheid van een
eventueel toch op te leggen examen; re
pressief toezicht op de diplomering.
Het gaat bij het voorbereidend hoger
en middelbaar onderwijs vooral op eei>
harmonische vorming van al haar leer
lingen. Voor dit onderwijs geeft de com
missie nog de volgende richtlijnen:
Omdat het gaat om gekwalificeerde
leerlingen, is een toelatingsonderzoek
wel wenselijk. Met het oog op de aan
passing moet een aantal leraren in dp
eerste klas zo beperkt mogelijk worden
gehouden. Speciaal moet men zich be
zinnen op het onderwijs aan meisjes
Nauw contact met de ouders is nood
zakelijk. Grote scholen en klassen moe
ten vermeden worden. De toekomstig»
leraar moet in de gelegenheid zijn twei
Jaar als adspirant leraar werkzaam ti
zijn. In deze tijd kan hij zichpedago-
gisch-didactisch bekwamen
HeHt kweekschoolonderwijs
waarop in het rapport weinig kritiek
wordt geleverd, moet de aanstaande
derwijzers op de hoogte brengen var
gevaren van de overlading en zelf
ken tegen overlading.
In de praktijk van het schoolleven moet
meer medewerking worden gegeven om
de nieuwe geest ook in de lagere schor»'
te laten doorwerken.
Overlading acuut
Bij het lager technisch onder
wijs voor jongens is de keuze naar aan
leg en geschiktheid nog zeer onvolmaakt,
waardoor de overlading acuut geacht
moet worden. De commissie dringt
op het meer functioneel maken var
leerstof.
Bij de praktijkleraar wordt nog te vaak
een eenzijdige deskundigheid geconsta
teerd. De eisen van het eigen vak wor
den dan opgeschroefd en de harmonischp
ontwikkeling van de leerling komt in ge
vaar, De opleiding van de leerkrachten,
vooral ten aanzien van hun algemene en
van hun pedagogisch-didactische vorming,
zal terdege herzien moeten worden, zo
oordeelt de rijkscommissie.
De bron van overlading bij het n ij v e r-
heidsonderwijs voor meisjes
Is de onoverzichtelijkheid van dit onder
wijs. Er bestaat bij dit onderwijs op elk
niveau een grote verscheidenheid
leidingen en ci
zi'n afgestemd.
Bijzondere aandacht besteedt de com
missie nog aan de overlading in de lera
res-opleiding
getuigschrift.
die niet op elkaar
i het zgn. pedagogisch
FNGELAND gaat zijn jachtvliegtuigen
een beperkte taak geven: het be
schermen van de vliegtuigen, van waaraf
dc bommenwerpers van de R.A.F. opere
ren. Hieruit volgt een sterke inkrimping
van het „Figther Command" van dc Brit
se luchtmacht. Dit heeft de Britse minis
ter van defensie, Duncan Sandys, giste
ren op het jaarlijkse congres van de con
servatieve partij medegedeeld.
„Aangezien er op het ogenblik geen af
doende middel is om de bevolking te
schermen tegen aanvallen met kernwa
pens. vinden wij het niet juist, voc
wenden alsof dat wel mogelijk zou
en dus geld te verknoeien".
Zelfs op het verdedigen van vliegbases
door jagers maakte Duncan Sandys nog
een voorbehoud:
„Dit zal slechts mogelijk zijn indien
deze bases worden aangevallen door
vliegtuigen. Hoe effectief het jacht
vliegtuig ook is, het ligt voor de hand.
dat het geen bescherming kan bieden
tegen de ballistische raket, die in zijn
verscheidenheid van vorm binnen niet
al te lange tijd het militaire beeld zal
beheersen".
De minister van defensie zei verder,
dat een Amerikaans voorstel om
Britse en Amerikaanse research op het
gebied van kernwapens te coördineren,
in Groot-Britannië een goed onthaal zou
vinden. Hij deelde mee. dat Engeland
een „matige voorraad" kernwapens be
zit en voort zal gaan met de ontwikke
ling en produktiie van waterstofbommen.
In zijn ijver om Europa militair sterk
te maken, mag men volgens Duncan San-
Advertentie
In Maastricht is gisteren een internationale kelnerrace gehouden. Men
ziet de heren hieignanoeuvreren tussen Vrijthof en Sint-Serooskerken.
Speciale aanbieding
ASCOT
KOSTUUMS
in moderne
Remb rand ti ekc-
kleurcn"
99.—
PENSEEL
Akkoord over ontwapening onmogelijk
DE RUSSISCHE MINISTER van buitenlandse zaken, Gromyko, heeft
in de politieke commissie van de Verenigde Naties een felle rede
gehouden, waarin hij, volgens westelijke diplomaten, de deur voor verder
overleg inzake de ontwapening heeft dichtgesmeten. Gromyko sprak zijn
afwijzende woorden nadat de Amerikaanse afgevaardigde, Cabot Lodge,
had gezegd, dat Amerika bereid is met verschillende landen besprekingen
te beginnen over de toepassing van ruimteprojectielen voor vredesdoel
einden. Gromyko negeerde echter dit Amerikaanse voorstel volkomen.
Cabot Lodge noemde het probleem van
het toezicht op de kunstmanen en de
ruimteraketten zeer belangrijk. Hij zei
hierover, nadat hij zijn voorstel had in
gediend: „Zoals we hier zitten moeten
wij allen voelen hoe dringend dit vraag
stuk om oplossing roept. Een vraagstuk,
dat voor de wereldvrede van even groot
belang is als het ontwapeningsprobleem".
Opnieuw stelde de Amerikaanse afge
vaardigde de vorming van een werkcom-
missie voor, die een inspectiesysteem
moet ontwerpen, dat het schieten van
Griep,
crisis en
piep-piep
De kunstmaan heeft ook het
kappers-festival te Parijs niet on
beroerd gelaten. De jongedame op
de foto toont ons het „kunstmaan"-
kapsel van de jonge Britse „Figaro"
Simon Hext. Of het op de Russische
aardsatelliet lijktWe vrezen van
niet, maar schóón is het wel
Over schone kunstmanen gesproken,
daar is het Parijse blad Le Monde een
groot voorstander van. Het schreef dat
gisteren, maar liet erop volgen:
„Laat de mensen nu het heelal niet
gaan bevuilen met het verpakkingsmate
riaal van de kunstmanen, zoals de brok
stukken raket die de Spoetnik var
Russen op zijn reis vergezellen"
Wethouder Louis Welch van de Ame
rikaanse stad Houston wilde niets van
kunstmanen weten. Hij stelde voor, de
Russische kunstmaan door middel van
ieen speciale gemeenteverordening een
I vliegverbod boven zijn stad op te leggen.
Bezorgd is ook die Engelse firma, die
Lloyds een verzekering afgesloten
heeft tegen het neerstorten van dc „Spoet
nik" op haar gebouwen. En Lloyds dekt
alle risico's, dus ook ditl
Maar we hebben het te aanvaarden,
de kunstmaan raast voorlopig nog wel
voort. Daarom is het heel verstandig van
de New Yorkers om hun warenhuizen te
bestormen voor het kopen van verrekij
kers; je kunt immers nooit weten, mis
schien komt de satelliet een keer laag
Dan de Britten. Die bouwden voor
f 8 miljoen in Cheshire 's werelds groot
ste radio-telescoop. Gisteravond werd deze
ln gebruik genomen en natuurlijk pro
beerde men, de Russische kunstmaan op
te sporen. Na een tijdje kwamen echo'
Maar dat
de echte.
Om te voorkomen, dat t.z.t. die echte
maan net zo verdeeld wordt als onze aard
bol, is gisteren op het ruimtevaartcongres
in Barcelona alvast gesproken over een
wet, die moet voorkomen, dat iemand de
vlag van zijn land op de maan plant.
Bij de Fransen komt de kunstmaan
achteraan. Dat blijkt uit de kop, waarmee
het blad „France-Soir" het belangrijkste
wereldnieuws samenvatte: „Griep, griep,
griep, crisis, crisis, crisis, piep, piep, piep".
voorwerpen in de ruimte uitsluitend voor
vreedzame doeleinden verzekert. Er is
nog gelegenheid de ontwikkeling van het
ruimtetuig dienstbaar te maken aan de
vrede, pleitte Lodge, en deze kans moeten
De Russische minister Gromyko negeer
de, zoals gezegd, dit pleidooi van Cabot
Lodge en begon onmiddellijk over de
ontwapening te spreken.
Het Westen, zei hij, doet pogingen om
een overeenkomst over de ontwapening
onmogelijk te maken en wenst de bespre
kingen tot in het oneindige voort te zet
ten. De westelijke voorstellen kunnen in
geen enkel opzicht dienen als grondslag
voor een akkoord, zei de Rus en deze
verklaring was maar voor een uitleg
vatbaar.
Tijdens deze zitting heeft Japan zijn
reeds aangekondigde ontwerp-résolutie
ingediend, waarin wordt aangedrongen op
opschorting van de kernproeven.
GROMYKO
felle beschuldiging
BULTHUIS
BOTERMARKT 23.
TAE ENKELE duizenden Nederlandse
Hongaren zullen op 3 november voor
het nationale monument op de Dam in
Amsterdam dc Hongaarse vryheldsstryd
van vorig jaar oktober herdenken. Aan
dc Koningin is het verzoek gericht op
die dag de vrüheldsvlag uit Gjör, die zU
vorig jaar aangeboden kreeg, te mogen
De oktoberrevolutie wordt voorts ln
alle delen van het land plaatselijk her
dacht in de periode van 22 oktober tot
3 november. Op deze bijeenkomsten wordt
de film „Hongarije in vlammen", een
geschiedkundig beeld van het dramatisch
verloop van de Hongaarse gebeurtenissen
van vorig jaar. vertoond. De geestelijke
verzorgers van de Nederlandse Honga
ren, ds. Tüskl en pater Radanayl, zullen
voorgaan in godsdienstoefeningen.
De bijeenkomst ln Den Haag op 22 ok
tober. zal worden bijgewoond door eer
groot aantal genodigden, waaronder re
geringsvertegenwoordigers en afgevaar
digden van het Rode Kruis en de vluch
telingenorganisaties. Op die bijeenkomst
wordt ook de film vertoond.
dys de verdediging van het Midden- en
Verre Oosten echter niet verwaarlozen.
Het congres sprak hierna zijn ver
trouwen uit in de regerlngspolitlek op
het gebied van de kernwapens.
(Advertentie)
TOMADO VERRAST
HUISVROUWEN
met Nederlandse
snelkookpan!
Volgende week verkrijgbaar de
eerste ècht-Nederlandse snelkook
pan met tal van nieuwe snufjes.
Iedereen die voortaan snel, gezond
en lekker wil koken vraagt by-
zonderheden aan zijn winkelier of
schryft naar Tornado Dordrecht.
(10 ct. postzegel insluiten)
De vier ministers van de anti-commu
nistische regering en vier bclangryke mi
nisters van de communistische regering
van San Marino hebben gisteren In de
Italiaanse badplaats Riminl overeenstem
ming bereikt over de wijze, waarop de
anti-communisten de plaats van de com
munistische regering zullen innemen. Dit
hebben de twee regeringen gisteravond
bekendgemaakt.
Do twee regeringen zijn overeenge
komen, het hoofd van de politde, Ettore
Sozri, markies van San Irene, bevoegd
heid te geven, de milities van de twee
regeringen te ontwapenen en toezicht te
oefenen op het vreedzame verloop van de
regeringswisseling.
Zondag te middernacht zal de nieuwe,
nlet-communlsbische regering het bestuur
Vandaag werden nog onderhandelingen
gevoerd omdat de communisten er zeker
van willen zijn, dat geen represailles tegen
hen genomen zullen worden.
Nieuw beroep op
Guy Mollet
Hoewel de ene politicus na de andere
een bezoek brengt aan het Elysee. ver
wacht men in Parijs niet dat het presi
dent Coty zal gelukken voor het einde
van de volgende week een oplossing te
vinden voor de kabinetscrisis.
Na het falen van Pleven schijnt hij
van plan te zijn, opnieuw een beroep te
doen op Guy Mollet, doch ddt is hem
door zijn adviseurs afgeraden.
De socialisten hebben te kennen gege.-
ven, dat zij hun eisen voor de vorming
van een regering zullen verzwaren.
„Wanneer de socialisten de regerings
verantwoordelijkheid aanvaarden, dan
zullen zij de middelen eisen om te kun
nen regeren", zo verklaarde gisteren de
sooialïtttlische fraottevooraibter na een
bezoek aan president Coty.
De onafhankelijke groep heeft inmid
dels voorgesteld oud-premier Pinay met
de formatie te belasten. Pinay zou een
minderheidsregering kunnen vormen, be
staande uit leden van zijn onafhankelijke
Op wad verdwaald
en omgekomen
Op het wad nabij Zwarte Haan. onder
de gemeente 't Bildt (Fr.) is gistermid
dag het stoffelijk overschot gevonden van
de 45-jarige P. B. Kuiken. In de nacht
van woensdag op donderdag was K. met
zijn slikslede naar zijn in zee gelegen
boot gegaan om daar de netten te lich
ten. Waarschijnlijk heeft hij door de
dichte mist de boot niet kunnen vinden
en ls op het wad verdwaald.
President Bourguiba van Tunesië heeft
gisteren meegedeeld, dat zijn land nog
dezCmaand wapens zal ontvangen Er
zijn afgevaardigden gezonden naar Ita
lië. Egypte, Zweden. België en de V S.
Bourguiba maakte echter niet bekend
uit welk land de wapens zullen ko-^en
tfEKRRF.RH 111
II I j
Iets minder zacht
De Bilt verwacht t
Aanvankelijk veel bewolking
met hier en daar enige regen
en plaatselijk mist, later ook
mkele opklaringen. Over het
ilgemeen Iets minder zacht.
üwakke tot matige wind uit
ilteenlopende richtingen.
(Opgemaakt om 11.15 uur).
ZON EN MAAN
Zaterdag 12 oktober: zon op 7.01 uur,
onder 17.55 uur. Maan op 19.41 uur, onder
10.44 uur.
Op 16 oktober laatste kwartier.
