Jlicuiuo fd&sdje GTouraitl Meer dan honderd miljoen woni n gbou wlening POEDIG NOG GROTERE SOWJET-KUNSTMANEN Rente van 6 procent - looptijd 25 jaar Geen afwijking mogelijk i de lente pas eerste van de Ver. Staten Nuttig gesprek in Washington van ren t ega mi n a Nu René Pleven formateur Vijf doden in het verkeer Djilas kreeg I zeven jaar Düsseldorf leek zaterdag een gebombardeerde stad Spanning verminderd in de Poolse hoofdstad 195] INDAG 7 OKTOBER 1957 gang» ADVERTENTIES: ƒ0,20 per millimeter. Familieberichten 0,18 per millimeter. (Bij contract belangrijke korting.) Postrekening 58936- Achtendertigste jaargang no. 11077 Directie; F. DIE MER Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER Chef-red.: H. W. J. ENSERINK CHRISTELIJKE ATION AAL DAGBLAD Voor Leiden en Omstreken „Stonhwstirij is dbeUcon myo in tc^enspoci" LINK VAN BRUGGEN: Boelganin, gebroken man ZIE PAGINA 7 1 met 1 in Nederland wordt de kunstmaan geregistreerd. In liet P.T.T.- io-ontvang-instituut te Nederhorst Den Berg worden de door de bol de Ned gezonden geluidsgolven in beeld gebracht. Wanneer het signaal wordt ?rl| nomen, verwijdt een groen streepje op het scherm zich bliksemsnel, totdat het gehele scherm is gevuld. gezicht Station QP UITNODIGING van de regering zal de Bank voor Nederlandsche Gemeenten 18 oktober de inschrij ving openen op een nationale woningbouwlening van 100 miljoen gulden of zoveel meer als wordt ingeschreven tot een nader vast te stellen maximum. De lening bestaat uit 25-jarige 6 procent obligaties van f 1000, f 500 en f 100 aan toonder, a pari. De opbrengst zal worden uitge leend aan gemeenten, voor de in 1957 onder handen woningbouw en alles wat daarmede samenhangt, zo als scholen. De aflossing geschiedt in 20 jaarlijkse termijnen, het eerst 15 november 1963. Spoetnik De and de acht ■et nog L. ie statig e zegswi vereni uwe gesch: wijze king blijft nog cirkelen JSSISCHE GELEERDEN hebben gisteren aangekondigd, dat hun eerste kunstmaan, die nog steeds met een snelheid van 28.000 kilo- per uur rond de aarde cirkelt, spoedig gevolgd zal worden door ;t n-j ardere en grotere kunstmanen, die met meer meetinstrumenten D-./ord re zenders zullen worden uitgerust. Er wordt in Rusland op het ogen- het stati hard gewerkt aan een kunstmaan, die onbeschadigd op de aarde kan p Amerikanen, daarentegen, die hun eerste schrik heen zijn, )en aangekondigd, dat de uit het programma voor het eren van satellieten niet ver- d zal worden en dat de Ameri- kunstmaan pas in de komen- bet luchtruim zal worden geschoten. rwijl dan de eerste kunstmaan, door lussen „Spoetnik" dat is aardsate- - gedoopt, steeds maar door in linuten en 2 seconden rondjes rond de aarde draait, vraagt op de wereld zich af hoelang dat zal duren. Wanneer zal „Spoetnik' heid gaan verliezen, de aarde nadei een meteoor verbranden? rand weet het precies. De Russen heel bescheiden dat de zijn baan zal blijven vervolgen, at de radiozenders zolang zullen blii- nerikaanse deskundigen dat Spoetnik een groot aantal, dui- jaren of misschien wel miljoen ja- geven de seinen van de aard satelliet op te vangen. Rusland heeft het lanceren van de kunstmaan niet tevoren bekend gemaakt, omdat het om een proefneming zonder meer ging. Die proef kon slagen of r lukken. Gelukkig was alles gesmeerd Bij een volgende poging, zo beloofde de Russische geleerde zal rekening w den gehouden met de afspraken ged: in verband met het internationale geofyi- sche jaar. Ook beloofde hij, dat Rusland de dooi de kunstmaan verkregen wetenschappe lijke gegevens aan de rest van de we reld zal bekendmaken Gepolijst Om deze beloften aannemelijk te ken deelde de Russische professor, di Vooral is men in Amerika onder de in druk van de omvang van de kunstmaan. De Russische kunstmaan weegt namelijk tien keer zoveel als de in voorbereiding zijnde Amerikaanse aardsatelliet. Na hun succes van het eerste kunst maantje hebben de Russen zich al ge waagd aan voorsprellingen betreffende 't bereiken van de echte maan. Dr. K. P. Stanykovic, een expert op het gebied van de straalaandrijving, verklaarde voor radio-Moskou, dat met vertrouwen kan worden gezegd, dat binnen enkele jaren vluchten naar de maan met een projec tiel even werkelijk zullen zijn als het lan ceren van de eerste kunstmaan. In Den Haag gezien Een Haagse amateur-sterrekunddge, de heer J. M. Bosch, beweert gisteravond Spoetnik te hebben gezien. Hij ontdekte om vijf voor zes een klein, helder, glin sterend bolletje, dat zich met grote snel heid uit de sterrenbeelden Endrijanus, Stier, Perseus en Giraffe langs de Pool ster in de richting van de sterrenbeelden Kleine Beer, Draak, Hercules en Schor pioen bewoog. Hij ontdekte de kunst- de aardsatelliet in zijn raddokamer te hebben gehoord. De maan zag er uit als een ster van de zevende of achtste grootte. Ook uit Amsterdam, Utrecht en Fries land kwamen berichten binnen van men sen, dde beweerden de kunstmaan te heb ben gezien. Deze berichten waren echter- bij gebrek aan nadere controleren. zal blijven vliegen. Geen afspraak Amerikanen hebben geprotesteerd. Rusland zich niet aan de afspraken het internationale geofysische jaar hetgeift gehouden door op eigen houtje on- ifo^wacht de eerste aardsatelliet te lance- Bovendien zendt de kunstmaan op ongebruikelijke frequentie uit verpaT ^uss^so^e geleerde Blagonravof geiegj b zijn Amerikaanse collega's reeds ge- te bergi 'se3teld. Hij deelde mee, dat de kunst- kje dus 8een boodschappen in code uit- afzond! it- De lage frequentie was gekozen weit ook radio-amateurs de gelegenheid te ructlef I e heeft ZO GAAT 0E KUNSTMAAN OMHOOG Er is geen vervroegde aflossing; daarna is aflossing telkenjare op 15 november mogelijk en wel van 1967 tot en met 1971 a 102% 'It, 1972 tot en met 1976 101% 'It, daarna i 101 pet. Men kan aan zijn stortingsplicht voldoen met vorde ringen uit hoofde van lopende kasgeldle ningen aan gemeenten of de Bank. De storting is naar keuze op 15 november of op 6 januari. De Bank treedt als coör dinerend lichaam op. Voor kleine spaar ders worden rentespaarbrieven van f i00 èn f 500 uitgegeven De uitgifte zal met een spaaractie paard gaan, waaraan ook werkgevers moeten medewerken. Zaterdagavond heeft minister-president dr. W. Drees de lening voor de radio gelicht. Deze heeft de bedoeling de o gangsmocilgkheden van 1957 te verlich ten. Nederland kan volgens dr. Drees on getwijfeld zijn woningprobleem oplossen, mits wjj met ons allen onze gezamenlijke besparingen vergroten. Door in te schrij ven op de lening kan ons volk tonen bet ernst is om de grootste vijand, de woningnood, te verslaan Laten ook de gelukkigen, die een goede woning hebbi beseffen, dat ook speciaal op hen e taak rust om te helpen. Nederland wil moet blijven bouwen. Sterrewacht rekent op hulp amateurs Op de Nederlandse waarnemingsposten, de sterrenwachten in Uitrecht en in Lel den, wacht men nog altijd aandachtig geluid van de kunst- nik mee. De Russische kunstmaan is zódanig ge polijst, dat zg negentig procent van het licht kan weerkaatsen. Zij is voorzien vier antennes van ongeveer 50 cen timeter, die haaks od de bol bevestigd zijn. De zware batterijen van de kunstmaan hebben een werkingsduur van ongeveer drie weken. Gisteravond deelde radio-Moskou mee, dat nu reeds gezegd kan worden, dat de gegevens, die de wetenschappelijke stations, atronomen en raddo-amat over Spoetnik verkregen hebben grote wetenschappelijke waarde zijn. Aangenomen wordt, dat de kunstmaan van een plaats ten noorden van de Kas- pisohe Zee is gelanceerd. Toen de kunstmaan gisteren voor de 22ste maal om de aarde was gewenteld, had zij een afstand van 1.000.000 kilo meter afgelegd. Dat is veel meer dan twé< keer de afstand van de aarde naar d< maan. Bij de lancering van de aardsa telliet is niet van atoomenergie gebruik gemaakt, is van Russische zijde meege deeld. Militaire conclusie Amerikaanse militaire deskundigen zijn tot de conclusie gekomen dat de Russen inderdaad over intercontinentale raket ten beschikken. De redenering is, als men een kunstmaan kan lanceren het ook mogelijk moet zijn intercontunentale projeotielen af te schieten. Met verbazing volgt men overal in de wereld de gedragingen van de Rus sische aardsatelliet, die volgens een vaste dienstregeling en zonder een ogenblik te laat te zijn, overal ter wereld wordt geregistreerd. In Wash ington gaf de Russische geleerde, A K. Kasatkin, een beschrijving van de Russische plannen, ten aanzien van vuurpijlen, geleide projectielen en aardsatellieten. Men heeft tot nu toe echter nog geen enkele officiële melding gekregen van personen, die de satelliet zouden hebben gezien. In tegenstelling tot de stapel post, die na de ontdekking van een nieuwe meteoor altijd in Utrecht pleegt binnen te komen is er over de zoveel meer inte ressante kunstmaan nog geen enkele schriftelijke melding gedaan. De hulp van amateur-asbronomen, met hun vrijwillige waarnemingen de „beroepskijkers" bij te staan is oi heerlijk. Het is dan ook de bedoeling een oproep tot deze mensen te richten om hun te verzoeken met behulp var bestaande sterrekaarten de baan aan tt geven waarlangs het projectiel zich voort beweegt. Hiertoe zullen binnenkort de nodige instructies worden gegeven. Radio-Moskou heeft voor alle radio amateurs ter wereld, dde de ontvangst van signalen melden, niet nader omschre ven „speciale prijzen" uitgeloofd. Tussen Gromyko en Dulles De ministers van buitenlandse zaken van de Sowjetunle en de Verenigde Sta ten, Andrei Gromyko en John Foster Dulles, hebben zaterdag bijna vier uur met elkaar van gedachten gewisseld over de moeilijkheden in het Midden-Oosten. |de ontwapening, de toestand in Europa en de Amerikaans-Russische betrekkin gen. Dulles ontving zijn Russische ambt genoot, die in New York verblijft voor de Algemene Vergadering van de V N. in zijn woning te Washington. In een communiqué na afloop werij het gesprek nuttig genoemd ter opheldering van de posities, die de regeringen te Washington en Moskou met betrekking tot de be sproken problemen innemen. Volgens een woordvoerder van het ministerie van bui tenlandse zaken weigerde Gromyko de kwestie van de Duitse hereniging te be spreken. De vraag van de gemeenten naar ka pitaal zal voorlopig nog via de Bank Nederlandsche Gemeenten centraal ten geschieden, schrijft de minister binnenlandse zaken mede namens de minister van financiën in een circulaire de provinciale en gemeentebesturen. Van de kapitaalmarkt kan namelijk niet gevraagd worden dan deze kan ver werken. Het gevaar bestaat immers, dat indien de gemeenten tot de bedragen, die thans geconsolideerd moeten worden en de bedragen, die voor bepaalde investe ringen nodig zijn, elk afzonderlijk op de markt zouden verschijnen, deze markt on middellijk verstoord zou worden. De ministers hebben daarom besloten op dit ogenblik nog geen algemene wij ziging van het rentegamma in te voeren. Voorlopig kan nog sleohts worden inge stemd met afwijking van het rentegamma leningen, die uit de opbrengst Mollet geeft 't op Guy Mollet, de leider van de Franse socialisten, heeft gisteravond president Coty meegedeeld, dat het hem onmoge lijk is een basis te vinden voor een nieuw kabinet. Hij heeft de partijleiders niet kunnen overtuigen van zijn opvatting, dat de nieuwe regering speciale bevoegd heden moet hebben voor het nemen van economische en sociale maatregelen. President Coty wenste dat Mollet toch zijn pogingen zou voortzettten, doch de voormalige premier bleef bij zijn wei gering. De president heeft thans besloten een beroep te doen op René Pleven, een ra dicaal van de linkervleugel, die reeds premier is geweest van juli 1950 tot fe bruari 1951. Bovendien is de 56-jarige Pleven verschillende malen minister van defensie en van financiën geweest. Pleven heeft de opdracht aanvaard. de nationale woningbouwlening worden gesloten. Hoewel de ministers beseffen, dat de vrijheid van de lagere publiekrechtelijke lichamen hierdoor beperkt wordt, me nen zij toch dat het dringend noodzake lijk is, dat alle besturen aan deze maat regelen hun volle medewerking verlenen en zich onthouden van elke activiteit op de kapitaalmarkt, die gericht is op de verkrijging van een vaste geldlening tegen andere voorwaarden dan die van het thans nog bestaande rentegamma. In de circulaire van de ministers wordt tevens aangekondigd, dat met ingang van 7 oktober de rente voor kasgeldleningen voor een jaar of korter gebonden zal zijn aan een maximum van 5% pet, gelijk aan het promessedisconto van de Nederland sche Bank, met dien verstande, dat voor 21 oktober vervallende kasgeldleningen nog eenmaal kunnen worden verlengd voor dezelfde termijn en op dezelfde ren tecondities als waarop zij aanvankelijk waren aangegaan. Bourguiba: ambassa deur blijft toch in Parijs Met het oog op de Franse kabinetscri sis en in het vooruitzicht van een verbe tering van de betrekkingen tussen beide landen, heeft de Tunesische president Bourguiba besloten zijn ambassadeur in Parijs niet terug te roepen. De ambassa deur heeft vrijdag een bespreking gehad met de demissionaire regering in Parijs. Nog slechts één van vijfling in leven Roland, een van de baby's van de Franse vijfling, die met grote zorg door doktoren werd verpleegd, is vanmorgen vroeg overleden. Alleen Michelle is thans nog in leven. De doktoren willen zich niet uitspreken over haar levenskansen. TWEE OP OVERWEG met elkaar in botsing gekomen, toen een van de bestuurders bij het passeren te ver naar links uitweek. De 36-jarlge Duitser H. Wachter uit Anlholt overleed in een ziekenhuis, vier anderen werden ge- Op de onbewaakte overweg ln de Vossenweg te Apeldoorn is zaterdagmid dag de 38-jarige L. T. op zijn fiets gegre pen door een treinstel op de lijn Winters wijkApeldoorn. HÜ overleed in een ziekenhuis. Op de onbewaakte overweg onder de gemeente Beek is zondagmiddag de 41- jarige landbouwer F. A. C. uit Beek on der een treinstel op de lijn Sittard-Maas- tricht gekomen. Hij was op slag dood. In Spakenburg kwam zaterdagmiddag het tweejarig zoontje van de familie H. v. d. Groep op het Spulplein om het leven, toen de jongen van een fiets viel en onder een vrauchtauto kwam. Het kind zat bij een nichtje op de fiets. Het meisje viel toen de auto passeerde, maar kwam zelf achter de vrachtwagen terecht De vertegenwoordiger M. Rombout (59) uit Ridderkerk gaf zaterdagmiddag bij het passeren van de Kipstraat ln Rotter dam geen voorrang aan een andere auto, die van rechts kwam. De vertegenwoor diger werd door de hevige botsing uit de wagen geslingerd en was op slag dood. 1LTILOVAN DJILAS, voormalig vice- president van Zuidslavië, Is zaterdag wederom veroordeeld wegens „het ver spreiden van tegen de staat gerichte pro paganda". Het vonnis van de rechtbank luidde: zeven jaar gevangenisstraf. Daar Djilas eind vorig jaar al werd veroor deeld tot drie jaar gevangenisstraf, moet hij nu nog ongeveer negen jaar uitzitten. Als bijkomende straf zijn Djilas de hem tijdens de partiisanenoorlog verleen de onderscheidingen afgenomen, ook die van volksheld, het belangrijkste Zuidsla- vische ereteken. Djilas werd schuldig bevonden aan het schrijven van het boek „De nieuwe klasse", waarvan het manuscript naar Amerika is gesmokkeld. Djilas kan bij het hooggerechtshof van de provincie Vojvodina ln hoger beroep gaan. Het proces tegen de 46-jarige ex- communist werd achter gesloten deuren gevoerd en duurde slechts één dag. De Nederlander mr. A. J. M. van Dal, vice-voorzitter van de Internationale commissie van Juristen, werd niet tot de zittingszaal toegelaten. Hij had het pro ces als waarnemer van de commissie wil len volgen. 1 Een enorme ravage ontstond op de weg van Manchester naar Birmingham in Engeland toen dertien auto's in een dichte mist met elkaar in botsing kwamen. Eén persoon kwam het leven, drie mensen werden gewond. Russische basis aan Middel, zee Syrië heeft het Russische aanbod om een marinebasis te bouwen in de Syrische haven Latakia aanvaard, zo is in door gaans betrouwbare kringen in Istanbul vernomen. De twee landen kwamen tot overeenstemming tijdens het bezoek van de Russische vice-admiraal Kotof aan Damascus. Latakia is een Middellandse Zeehaven (Van onze correspondent) BONN, maandag De Düsseldorfers, die door de radio hadden gehoord of in de krant hadden gelezen van de Russische kunstmaan, heb ben misschien even gedacht, dat de satel liet naar de aarde teruggekeerd en mid den In de RUnmetropool was geland, toen eg zaterdag omstreeks het middaguur een geweldige explosie hoorden. Inplaats daarvan waren in het stads deel Fllngern door tot nu toe onopgehel derde oorzaak vier ondergrondse „con tainers" met elk 1000 liter propaangas. toebehorend aan de gemeentewerken, in de lucht gevlogen. Dat daarbij geen men- Propaangas- 4000 liter - ging cle lucht in senlevens te betreuren zijn geweest 30 personen werden gewond is een won der. want in een cirkel met een straal van een kilometer, zag de plaats des on- heils er uit alsof er juist een luchtaanval had plaatsgehad. Vrijwel alle ln dat ge bied staande huizen waren van hun da ken beroofd. Ruiten waren Ingedrukt gordijnen wapperden naar buiten, deuren hingen in hengsels, stukken meubilair lagen versplinterd op straat. De steekvlam van 20 meter hoogte had acht auto's van het pompstation dat was geëxplodeerd, ln brand gezet en de brand weer is de gehele zaterdag aan het blus sen en nablussen geweest. Alle dakpannenleggers en glazenmakers van Düsseldorf en omstreken werden door het gemeentebestuur opgeroepen om. za terdag en zondag ln overwerk de wonin gen zoveel mogelijk te dichten. In vele delen van de stad was de elektrische troom uitgevallen en gisteren was het tramverkeer nog gestoord. De schade wordt geraamd op tussen de 5 en 10 mil joen mark. Studenten niet van de partij Hoewel het zaterdag- en zondagavond in Warschau opnieuw tot on lusten en botsingen met de politie is gekomen, hebben de studenten van de polytechnische hogeschool zich daar buiten gehouden. Daarmee is de spanning in de Poolse hoofdstad iets verminderd, ook al omdat een studentencomité contact heeft gehad met de minister van onderwijs. Deze zegde toe, na herstel van de orde de gearresteerde studenten in afwachting van hun berechting te zullen vrijlaten. Ook is hij bereid, met de studenten verder te spreken over hun klachten. Zaterdagavond legde de politie don om het stadsgedeelte, waar een woe dende menigte met stenen begon te gooien. De relletjes duurden vier uur en daarbij werden 150 burgers gearresteerd. Tevoren was een van de bij de gevechten van vrijdagavond gewonde demonstranten overleden. Zondagavond moest de politie bruik maken van traangas en gummi knuppels om voor het hoge „gebouw vi de cultuur" enige duizenden burgers te verspreiden. Ook ditmaal waren de stu denten niet van de partij GOMOELKA Partijleider Gomoelka sprak drie uur met vijftig vooraanstaande journalisten en had daarna een conferentie van zeven uur met premier Cyrankicwicz en het lid van het politbureau Morawski. Gomoelka verklaarde, niet bereid te zijn tot enige concessie met betrekking tot het verbie den van het studentenblad „Po Prostu". In de kerk van St. Anna woonden vele studenten een dienst bij, die werd geleld door de Poolse primaat, kardinaal Wy®zynski. Deze zei in zijn prediking t de kor- meningsuiting. Maar bedenkt, dat ons land in .moeilijke omstandigheden ver keert. Sléchts door hard te wetken kunt gij een betere toekomst opbouwen". Het stoffelijk overschot van de Neder landse geologische student J. F. Smoor uit Utrecht, die sedert begin juli in de Spaan se pyreneeën werd vermist, is zondag na bij het dorpje Soaso door twee politie agenten gevonden. Het zal naar Nederland worden overgebracht WEERBERICHT Droog weer De Bilt verwacht tot morgenavond: Vannacht hier en daar mist VM J Morgen droog en overwegend zonnig weer. Zwakke tot mati- VW/l* ge oostelijke wind. weinig ver- anderlng ln temperatuur. ZON EN MAAN 8 oktober, zon op 6.54, onder 18.04, maan op 17.40, onder 6.26 uur. 8 okit. V.M.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1957 | | pagina 1