Jlietnue £riksd)e Courant
551
1
van
Koning Haakon VII
Noorwegen overleden
Radar beveiligt Amerika
tegen monsterraketten
Vannacht om half vijf ontslapen
Begrafenis
op dinsdag
OlafV diende ambtseed
vanmorgen reeds in
Nieuw-Guinea geplaatst
op agenda der V.N.
Jean Sibelius
overleden
ife.1
Sociale beleidslijn kan
gehandhaafd blijven
Griep neemt af
Nog zeer veel
zwarte lonen
Faubus weigerde weer te
verschijnen voor het hof
ZATERDAG 21 SEPTEMBER 1957
BUREAUS: Steenstraat 37.
Directie. Redactie, Abonnementen- e
Advertentie-afdeling: Tel 31441.
ADVERTENTIES: 0,20 per millimeter.
Familieberichten 0,18 per millimeter.
(Bij contract belangrijke korting.)
Postrekening 58936.
Achtendertigste jaargang no. 11065
Directie; F. DIEMER
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER
Chef-red.; H. W. J. ENSERINK
CHR1STELIJK-N ATION AAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
itirlj is öheblflietï
in tetjijenspMl"
Het leven
bont en bondig
ZIE PAGINA 7
Dinsdag zal de plechtige begra
fenis van koning Haakon VII van
Noorwegen geschieden.
Zijn oudste kleindochter, prinses
Ragnhild, die getrouwd is met de
Noorse zakenman Lorentzen en in
Rio de Janeiro woont, zal hoogst
waarschijnlijk niet voor deze plech
tigheid naar Noorwegen komen,
daar zij wegens een griep het bed
moet houden
Bourgès-Maunoury
doet nog een
poging
Heit gesprek van de Franse regering
et de politieke leiders over het nieuwe
statuut voor Algerije heeft gisteren twaalf
uur geduurd zonder tot een oplossing te
komen. Premier Bourgès-Maunoury zou
vandaag een compromisvoorstel ter tafel
brengen betreffende het strijdpunt van
de instelling van een centrale federale
regering in Algiers. Dit zou inhouden,
dat deze bepaling behouden blijft, doch
dat de Franse regering later kan beslis-
aen hoe het orgaan precies zal functio-
58936
onze postreke
ning- Als u daarop vóór 1 okt. het
abonnementsgeld voor le kwar
taal 1957 k ƒ7.50 overscnrijft. dan
voorkomt u dat er bij u een kwi
tantie word', aangeboden en het is
gemakkelijk voor onze administra
tie.
Wilt u er vooral op letten dat het
juiste adres, waar de krant be
zorgd wordt, op het strookje wordt
vermeld?
DE ADMINISTRATIE
OM VIJF MINUTEN OVER HALF VIJF VANMORGEN is koning
Haakon VII van Noorwegen in het paleis te Oslo ontslapen. Heel
langzaam hadden zijn krachten het begeven. Zijn enige zoon, die hem
zal opvolgen als Olaf V, was met twee van zijn kinderen aan het sterf
bed, na de gehele nacht daar gewaakt te hebben.
Olaf V zal in januari, bij de opening van het nieuwe parlement de
eed op de grondwet afleggen.
Hoewel de laatste bulletins mededeel
den, dat koning Haakon geen verhoogde
temperatuur had en de pols goed was,
werd eraan toegevoegd dat zijn krachten
langzaam afnamen. Reeds des middags
werd het radioprogramma dusdanig gewij
zigd, dat amusementsmuziek vervangen
was door gewijde klanken. Het was
delijk, dat de uren van de 85-jarige
narch geteld waren.
Het Noorse volk betreurt thans
vorst, dié zijn leven en energie ten volle
aan het land gegeven heeft.
OLAF V
Ook de nieuwe koning Olaf V, een
kend sportsman en evenals z(jn vader
groot minnaar van de zee, geniet de liefde
van het Noorse volk. Hy kreeg een
democratische opvoeding en bezocht
gewone school. Op zyn tweede jaar ki
toen zyn vader tot koning gekozen
hy naar Noorwegen. Hy is thans 54 jaar
oud. In 1940 verliet hy met koning
kon Noorwegen om vannit Engeland het
verzet te leiden.
In mei 1945 keerde hy in Noorwegen
terug. Zyn zoon Harald, die thans twin
tig jaar is, is nu kroonprins.
In Noorwegen wordt de koning even
min als in Nederland, gekroond. In 1908,
na de kroning van koning Haakon VII,
werd het desbetreffende artikel uit de
grondwet geschrapt.
De huidige regering zal de nieuwe
soeverein zijn ontslag aanbieden, dooh dit
"et meer dan een formaliteit. De re-
gering-Gerhardsen zal zichzelf weer op
volgen.
Ministerraad
Het overlijden van koning Haakon werd
het allereerst medegedeeld aan premier
Gerhardson, die onmiddellijk de ministers
bijeenriep. Om zes uur begon de kabinets
raad in het paleis, waar de nieuwe koning;
Olaf V, de ministers officieel het over
lijden van zijn vader mededeelde. Schrif
telijk diende koning Olaf zijn ambtseed in,
die luidt: „Ik beloof en zweer, dat ik het
koninkrijk Noorwegen zal besturen in
overeenstemming met zijn grondwet".
Koning Olaf zal zijn eed mondeling her
halen voor het parlement, dat in januari
pas bijeenkomt.
Op 6 oktober zijn er in Noorwegen ver
kiezingen. De politieke partijen overleggen
reeds hoè zij, nu 't volk rouwt, hun ver-
mene Vergadering van de Ver-
f enigde Naties heeft de kwestie Ne
derlands Nieuw-Guinea op de agenda
van de twaalfde zitting geplaatst.
Korte tijd nadat de Nederlandse mi
nister van buitenlandse zaken er bij
de vergadering krachtig op had aan
gedrongen de kwestie niet te be
handelen, omdat reeds driemaal is
bewezen dat zij door de houding van
Indonesië toch niets vruchtbaars kan
verrichten, verklaarden 49 leden zich
vóór opneming. Elf leden onthielden
zich van stemming, 21 stemden tegen.
Vorig jaar 16 november waren er 47
■temmen voor de opneming op de agen
da, 18 tegen en 14 onthoudingen. Reke
ning houdend met de toeneming van het
aantal leden der V.N. zyn de verhou
dingen voor Indonesië dus iets ongun
stiger geworden. Om by de stemming
over een eventuele resolutie inzake Ne
derlands Nieuw-Guinea een succes te
kannen behalen, heeft Indonesië een
meerderheid van twee-derden van het
aantal stemmen nodig. Het zal dan een
aanhang van 55 moeten verwerven.
Voor opneming 6temden Afghanistan,
Albanië, Bolivia, Brazilië, Bulgarije, Bir
ma, Cambodja, Ceylon, Columbia, Costa
Rica, Cuba, Tsjechoslowakije, Ecuador.
Egypte, El Salvador, Ethiopië, Ghana.
Griekenland, Guatemala, Haiti, Honga
rije, India, Indonesië, Iran, Irak, Ierland.
Japan, Libanon, Libyë, Mexico. Marokko,
Nepal, Pakistan, Panama, Peru, de Phi-
lippijnen, Polen, Roemenië, Saoedie Ara-
bië, Soedan, Syrië, Thailand, Tunesië,
de Oekraïne, Rusland, Uruguay, Wit-
Rusland, Jemen en Zuidslavlë.
Tegen stemden Australië, Engeland,
België, Chili, Denemarken, de Domini
caanse republiek, Finland, Frankrijk,
Honduras, IJsland, Israël, Italië, Luxem
burg, Nederland, Nieuw-Zeeland, Nica
ragua, Noorwegen, Portugal, Zuid-Afrika,
Spanje en Zweden.
Argentinië, Oostenrijk, Canada, natio
naal China, Laos, Liberia, Malakka, Tur
kije, de Verenigde Staten, Venezuela en
Paraguay onthielden zich van stem
ming.
Jordanië was afwezig.
Minister mr. J. M. A. H. Luns
dat voorgaande gesprekken over de kwes-
6lechts verdere verwijdering tussen
Nederland en Indonesië tot gevolg heb
ben gehad. De minister verklaarde, dat
Indonesië steunend op een opvallend on
juiste interpretatie van de Haagse ronde
tafel-overeenkomsten van 1949 beweert,
dat Nieuw-Guinea juridisch reeds deel
uitmaakt van Indonesië. Hy betoogde dat
niet de Assemblée, maar het internatio
nale hof het recht heeft, over de inter
pretatie van een verdrag te oordelen en
erop, dat Indonesië heeft gewei
gerd zijn interpretatie aan het oordeel
het hof te onderwerpen.
Indonesische afgevaardigde Ali
Sastroamidjojo verdedigde voor de ver
gadering het standpunt van zijn land.
„Wij zijn hier gekomen," zo zei hij, „om
oplossing voor ddt geschil te zoeken.
In het belang van de bevordering var
nieuwe vruchtbare verhouding var
samenwerking tussen het nieuwe Azië er
het Westen." Het vraagstuk van „West-
Irian" is een vraagstuk van kolonialisme,
dat om een dringende oplossing vraagt,"
aldus Ali Sastroamidjojo.
kiezingsstrijd in overeenstemming met de
omstandigheden zullen voeren.
Rouw
Om kwart over vijf daalde vanmorgen
de koninklijke standaard, om een kwartier
later weer gehesen te worden. Om acht
uur, by het aanbreken van de dag, werd
de Noorse vlag op het balkon van het
paleis halfstok gehesen.
Alle vermakelijkheden zijn gesloten
Tot vanmorgen half twaalf gaf de radio
met tussenpozen slechts het officiële
muniqué over de dood van koning Haakon
door. Daarna begon een herdenkingspro
gramma met een gedicht van Nordah
Grieg „De koning", dat gedurende de
Tweede Wereldoorlog geschreven werd.
Op de scholen en universiteiten werd
het droeve nieuws medegedeeld, waarni
de onderwijsinstellingen voor vandaag ge
sloten werden.
Zie icvensbeschryving op pag. 5
De bekende Finse componist Jean
Sibelius is gisteravond om kwart
over negen tengevolge van een her
senbloeding op 91-jarige leeftijd vrij
onverwacht overleden. Juist op het
ogenblik van het overlijden zette de
Britse dirigent Malcolm Sargent in
het concertgebouw van Helsinki met
het stedelijk orkest Sibelius' vijfde
symfonie in. Kort na dit concert, dat
door de BBC werd uitgezonden, wer
den de Britse luisteraars op de hoog
te gesteld van de dood van de grote
componist.
(Levensbcschrüving zie pag. 5.)
Prins Alexander
voelt zich beter
Prins Alexander, d© vijftienjarige zooi
van koning Leopold en de prinses De
Rethy, die in Boston geopereerd is aan de
aorta, maakt het zeer goed. Hij heeft het
druk met het lezen van de ontelbare
brieven met hartelijke wensen voor zijn
beterschap en met het genieten van dc
Amerikaanse televisieuitzendingen. Hij
wandelt al door het ziekenhuis en heeft
gezegd, zich „werkelijk veel beter" t
Prinses Gracia in
verwachting
De prins van Monaco heeft officieel
medegedeeld, dat prinses Gracda haar
tweede kind in maart verwacht.
Deze week keerde het prinselijk echt
paar met de kleine prinses Caroline, di
op 23 januari geboren werd, na een lange
vakantie in Zwitserland te Monaco terug
L M
Ondanks haar enkelblessure heeft prinses Beatrix gisteren in Amers
foort het nieuwe gebouw van de stichting Amersfoortse werkplaats voor
aangepaste arbeid toch officieel in gebruik gesteld. Door eigenhandig
een plastic zakje dicht te lassen (waarin een presentje voor haar zelf
zat) opende de Prinses de inrichting.
Sombere minister, maar toch
Bedrijfstaksgewijze loonsverhoging alleen
bij zeer hoge uitzondering
(Van onze parlementsredactie)
MEN HOEFT, GEZIEN DE ERSNT van de financieel-economische situatie
van ons land, voor het komend begrotingsjaar niet te rekenen op al
gemene loonsverhogingen, maar overigens kunnen de beleidslijnen, die de
regering vorig jaar heeft uitgestippeld ten aanzien van de sociale politiek,
gehandhaafd blijven. Daarin zou eerst verandering moeten komen, wanneer
inderdaad mocht blijken, dat de bestedingsbeperking in de naaste toekomst
niet de verwachte resultaten zou hebben. Men dient echter te bedenken, dat
de meeste maatregelen, die in het kader van de bestedingsbeperking zijn
genomen of nog in voorbereiding zijn, pas in de tweede helft van dit jaar
enig effect zullen gaan sorteren. Hët hoeft dan ook niet te verwonderen,
dat de huidige situatie nog geen verbetering toont, aldus schrijft minister
Suurhoff (sociale zaken en volksgezondheid) in de memorie van toelichting
bij de ontwerp-bcgroting van zijn departement voor 1958.
MNR
Met enkele cijfers toont minister Suur-
off aan, dat een nieuw evenwicht tus-
•n middelen en bestedingen en tussen
besparingen en investeringen nog aller
minst in richt is. De zo noodzakelijke
verbetering voor de lopende rekening
de betalingsbalans zal voorlopig niet
kunnen worden bereikt. Ten opzichte van
de periode januari/mei 1956 vertoont dc
er in de eerste 5 maanden van 1957
staging met 1078 min, terwijl de
uitvoercijfers over diezelfde periode
slechts een verhoging met 285 min la
ten zien. Het is niet te verwachten, dat
dit enorme verschil van 820 min in
5 maanden zal zijn gecompenseerd door
een stijging van de ontvangsten uit hoof-
dagen in angstige spanning mee
geleefd met 't lijden van koning
Haakon VII, die hedennacht is
overleden. Gisteren kwam nog
een klein jongetje heel alleen de
grote paleispoort binnenwande
len met een boeket bloemen als
troost voor de zieke.
De Aziatische griep is in het zuiden des
lands thans aan het afnemen. In het mid
den wordt nu het hoogtepunt genaderd,
al zijn er plaatselijke verschillen. In het
noorden, met name in Groningen, heeft de
ziekte nog geen grote afmetingen aange-
In het ziekenhuis te Maastricht heeft
men het aantal opnemingen van niet-
dringende gevallen moeten beperken,
doordat ook verpleegsters door griep
zijn aangetast.
de van het internationale dienstenver-
Het volume van de binnenlandse con
sumptie blijft zich nog steeds in stijgen
de lijn bewegen. Gedurende de eerste
vqf maanden van het lopend jaar lag het
desbetreffende indexcüfer bijna pet-
boven dat van de overeenkomstige pe
riode van 1956. Opmerkelijk is, dat deze
stijging zich over de gehele linie voor
deed en dus zowel betrekking had op
artikelen, die voornamelijk door de ho
gere inkomensgroepen worden gekocht
als op artikelen, waarbij dit niet het ge-
VOOR VERVOLG ZIE PAGINA 7
Luchtvaartakkoord. De Duitse bondsraad
heeft vandaag de luchtvaartovereenkom
sten met Scandinavië en Nederland be
krachtigd. Deze geven wederkerige lan
dingsrechten aan de Lufthansa aan de ene
kant en de S.A.S. en de K.L.M. aan de
andere kant
Arbeidsmarkt blijft
overspannen
(Van onze parlementsredactie)
Het algehele 'beeld van de arbeids
markt vertoont, behoudens enige ont
spanning in een enkele sector, nog weinig
verschil met de toestand van het vorig
jaar. Er i6 nog weinig sprake van ont
spanning en het euvel der zwarte lonen
toont nog geen sterke vermindering. Ook
de aanvragen voor overweriovergunningen
blijven binnenkomen. Hert aantal arbeiders
zaken binnenkomen. Het aantal arbeiders
werkzaam op aanvallende werken, kon,
behalve in de drie noordelijke provincies,
zeer daag blijven.
Dit schryft minister Suurhoff in de
memorie van toelichting bij de ontwerp
begroting van sociale zaken en volksge
zondheid voor het dienstjaar 1958. Wan
neer de vraag naar arbeidskrachten op de
zeer overspannen arbeidsmarkt ais ge
volg van de bestedingsbeperking enigs
zins zou verminderen, dan zou dit toe te
juiohen zijn, in het byzonder, wanneer
dit het geval zou zijn in randstad Holland
aldus de minister.
In de memorie wijdt de minister ook
een uitvoerige paragraaf aan de emigratie
Hy deelt mee, dat ook dit jaar een aanta!
van 30.000 emigranten ruimschoots be
reikt zal worden, tenzij onvoorziene om
standigheden zich alsnog zouden voordoen.
Voor 1958 rekent de bewindsman echter
weer met een teruggang, o.a. als gevolg
van het wegvallen van de extra emigra
tiemogelijkheden naar de U.S.A. en de
in verband met de bestedingsbeperking
onvermijdeiyke) verhoging van de eigen
bijdrage van de emigranten in de kosten
Bezwaren van C.N.V.
tegen de E.E.G.
Het C.N.V. heeft zich naar aanleiding
van de indiening van het wetsontwerp tot
goedkeuring van de z.g. verdragen van
Rome tot de leden van de Tweede Kamer
gewend met een aantal bezwaren tegen
de Europese economische gemeenschap.
Voorop stelt men, dat het C.N.V. achter
hert streven naar sooiaal-economdsche in
tegratie van West-Europa staat, maar dat
men bezwaren heeft tegen de voorwaar
den waaronder de toegang tot de gemeen
schappelijke markt wordt verschaft. Met
name noemt men de kwestie van het bui-
tentanief, de sociale harmonisatie en het
concurrent! eregiem voor de onderneming.
Wat het buiteratarief betreft vreest men
voor een te hoge terlfiëring. Over de so
ciale harmonisatie zegt men, dat men het
tot stand brengen van de nodige verbe
tering van de inval iditelts- en van de
weduwen- en wezenverzekering niet mag
(rusteren met een beroep hierop.
Over hert concurrentie regiem ten slotte
dringt het C.N.V.-bestuur erop aan dat
ook aan hert toekomstigfe gemeenschap
pelijk beleid ten aanzien van de econo
mische mededinging de dn ons land alge
meen aanvaarde idee van misbruikwet-
geving ben grondslag zal worden gelegd.
WEERBERICHT
Zacht en vochtig
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Overwegend zwaar bewolkt
a en nevelig met plaatselijk
enige regen of motregen.
Zwakke lot matige wind tus-
KHe sen zuid en zuid-west. Zacht
ZON EN MAAN
Zondag 22 sept. zon op 6.27; zon onder
18.41; maan op 4.36; maan onder 17.41.
Maandag 23 sept. zon op 6.29; zon onder
18.39; maan op 6.01; maan onder 18.09;
23 sept. nieuwe maan.
vlezen zijn in de week van 7 op 14 sep
tember van i 21.216 miljoen tot f 21.514
min. gestegen, dus met 1 298 min.
T~\E AMERIKAANSE gouverneur
-L' Faubus van Arkansas heeft ook
gisteren geweigerd voor de federale
rechter in Little Rock te verschijnen.
De gouverneur was gedagvaard om
te komen verklaren, waarom hij de
Op 4800 km afstand al ontdekt
DE BERICHTEN over de machtige Rus
sische raket hebben de Amerikaanse
geleerden aangezet tot grotere spoed by
hun pogingen een doeltreffend verdedi
gingssysteem tegen dergeiyke interconti
nentale projectielen te construeren.
En biykbaar niet zonder succes. De
stafchef van de Amerikaanse luchtmacht,
generaal Thomas D. White, maakte giste
ren bekend dat in de naaste toekomst een
radarsysteem in dienst zal worden ge
nomen, waarmee elk intercontinentaal
projectiel reeds op een afstand van 4800
ln zijn rede de Algemene Vergadering op, kilometer onmlddeliyk wordt opgespoord.
Men zal dan zijn maatregelen kunnen
nemen, om de raket te onderscheppen,
voordat zij de grond bereikt. Terwijl de
raket nog op grote afstand is; zullen
Amerikaanse vliegtuigen opstijgen, om
haar te vernietigen.
De Verenigde Staten bereiden zich ech
ter niet alleen voor op de verdediging
tegen een eventuele aanval. Van het
proefstation in Florida schoot gisteren
een grote glimmende raket loodrecht om
hoog. Zeer vermoedelijk was het een
„thor"-raket, die dus voor de vierde keer
is gelanceerd en voor de eerste keer niet
verongelukte. Tot op grote hoogte kon
men het slanke projectiel met zijn vlam
mende staart gadeslaan, toen maakte het
een bocht naar het oosten en verdween
uit het gezicht, een witte oondensstreep
achterlatend.
Wanneer het hier inderdaad de thor
betrof en de proef geheel is geslaagd, dan
is het vrij waarschijnlijk dat men er bin
nenkort toe zal overgaan raketten van dit
type voor de Amerikaanse strijdkrachten
te vervaardigen. De thor heeft een actie
radius van 2400 kilometer en wordt be
schouwd als een projectiel voor middel
grote afstand.
nationale garde had opgeroepen om
de opheffing van de rassenscheiding
op de middelbare school te ver
hinderen.
Het resultaat van de zitting was, dat
de rechter, ondanks de afwezigheid van
Faubus, verbood de negers de toegang
tot de school te ontzeggen. Na deze uit
spraak verkeerde Little Rook in spanning
of Faubus het bevel van de rechter op zou
volgen. Maar enkele uren na de recht
zitting koos de gouveneur eieren voor
zijn geld en trok de nationale garde, die
de school bewaakte terug. De neger
kinderen in Little Rock kunnen nu naar
de fel omstreden school.
De rechtszitting had nog een drama
tisch verloop. De advocaten van de eigen
zinnige gouverneur verlieten de rechts
zaal nadat hun verzoek, de rechtbank
onbevoegd te verklaren, was verworpen.
De advocaten waren van mening dat
deze zaak alleen door het Hoge Ameri
kaanse Gerechtshof behandeld kon wor
den. Ook hadden zij gevraagd rechter
Davies te vervangen, omdat hy bevoor
oordeeld zou zijn. Ook dit verzoek werd
verworpen.
In zijn overwegingen zei redhrter Davies,
dat dc voorzitter van de schoolraad van
Little Rock had verklaard, dat de raad
van oordeel is, dat de grote meerderheid
van de bevolking van Little Rook instemt
met een geleidelijke opheffing van de
rassenscheiding op de scholen. Davies
zag niet in, waarom dit bloedvergieten
tot gevolg zou hebben. Ook de opheffing
van de •assenscheiding in de stadsbussen
bracht geen moeilijkheden met rich mee.
een uit öuizenó nuakt
Er zijn van die kleindingen in het leven die vertederen,
die even een gevoel van blijdschap oproepen de
liefde van twee jonge mensen bijv., hun geluk bij het
inrichten van de eigen kamers. Een van onze abonnees
schreef over twee van deze gelukkige mensen. Dit is
haar brief:
We hebben inwoning gekregen. Een jong aardig stel van
dezelfde levensrichting als wij. Tijdens het Inrichten van
hun kamers zeiden ze eens tegen mij: „De eerste zes we
ken. onze wittebroodsweken, ontvangen we nog geen
visite. Maar daarna bent u de eerste!"
Ik lachte maar eens en vroeg toen: „Misschien mag ik wel
de krant van ons geven. Het is nl. een goede krant. Dan
kun je die zes weken vast eens kijken of ze je bevalt.
En zo ja, dan mag ik je wellicht op die eerste visite al
noteren".
„Nou", zei de a.s. bruidegom„dat mag wel, maar of ik
tijd heb om te lezen, weet ik niet, want er is nog zoveel
Tijdens hun huwelijksreis heb ik toen de krant van
andere richtingen gekochten iedere avond schreef ik op
een velletje papier de verschillende commentaren en die
van onze krant vet omlijnd. „Is het geen groot principieel
verschil?" schreef ik er steevast bijHet papier speldde
ik vast op de krant van die dag en deponeerde het hele
geval op hun trap. Dit deed ik zo een week lang.
Terug t>an hu-n reis kwamen de tortelduifjes al vlug uit
hun isolement, en vroegen of we nu maar vast op visite
kwamen. „Want", zeiden ze. „als we nog drie weken moe
ten wachten met abonneren, missen we wel heel lang die
fantastische krant".
Ze zijn een van onze duizend nieuwe abonnees en ze vin
den elkaar èn de krant „één uit duizend".
Waar blijft üw nieuwe abonnee? De bon vindt u op een
der advertentiepagina's, want de duizend moéten vol.