POËZIE m
Til
'Ifl
Jij.
illl
I
cd-ntilliaanóe poëzie
'tri
ORKESTWERK MET KANON
IN MOSKOU
contract
in het verkeer
Cultureel
venster
Zo sprak mf|n lief mij toe
f
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 21 SEPTEMBER 1957
Christelijke dichtkunst moet wedergeboren worden
zulke scherpe con
trasten naast el
kaar geleefd als
tegenwoordig. Men
behoeft geen moei
te te doen ze te
zoeken: ze bladen
zichzelf aan de cri
ticus aan, al was
het alleen maar
door de bundels
die hU gelijktijdig
In handen krijgt.
Ditmaal is het con
trast welhaast vol
komen. Vinkenoog,
een van de repre
sentatieve figuren
van de jonge gene
ratie, komt na zijn
vorig dichtwerk
(Wondkoorts 1950,
Land zonder Nacht
1952, Heren Zeven
tien 1953. Lessen
gedrukt, maar dat geen uitgever
vermeldt en veeleer als model voor
de uitgever Is bedoeld om toepas
singen van het papier van een pa
piergroothandel te laten zien.
Toch toont dit handjevol experi
mentele verzen opnieuw het talent
van deze dichter, die nog geen der
tig jaren telt en voorts verraadt dit
nieuwe dichtwerk een zekere rij
ping. Hij is nu althans zover dat
hij zijn situatie in de wereld kent
en zich daarin de representant van
zijn generatie weet.
De mens ontstaat in angst,
hy glimlacht om zijn bange
dromen
hij vreest de schrik niet
Na een lange
periode van
kleurenschuw-
heid, daterende
van omstreeks
het midden der
negentiende
eeuw, valt er de
laatste tiental
len jaren een
hernieuwde be
langstelling voor
de kleur te con-
echtheid ook maar bij enkele ver- stateren
zen in deze bundel.
Ik denk hier aan de gedichten
„Vermoeide Pracht" en „Triumph"
Beschouwt men deze meest ge
slaagde verzen dan nog op de ke-
beeidf^at^hs* alTniet *uU?andere schappelijk en technisch gefundeerde inzichten een
(oudere) poëzie bekend is: de hei- enorme uitbreiding ondergaan heeft,
de staat in brand, de wolken leunen In Amerika, waar door de snelle industriële ont-
loom, het land hunkert, de den- wikkeling het hedendaagse verkeersprobleem on-
i. teken opgericht, dergaan heeft.
In Amerika, waar door de snelle industriële ont-
We slaan er gekleurd op
in 111111 mi ui ui 111111
geen duidelijk
wordt gedemonstreerd door het nog steeds toene
mende kleurgebruik. Het grote verschil echter
tegenover vroegere tijden is, dat het begrip
kieurtoepassing, door de invloed van de weten-
Aan talent is Vinkenoog zonder
ongevormden tot literatuur
ezle te brengen, mensen die de on
versneden poëzie nog niet kunnen
verteren. Voor hen moet ze aan
gelengd worden met elementen
van het bekende en traditionele
en dat is hier gebeurd.
Natuurlijk dient men blij en
dankbaar te zijn dat hier een po
sitief, christelijk geluid klinkt.
Maar die blijdschap is niet onver
mengd. Want poëzie en religie zijn
i de onvermeng-
De automobilist, de onderwijzer, de fa-
brieksemployé, de architect worden voort
durend geconfronteerd met het actuele pro
bleem van de kleur en de kieurtoepassing.
Gedurende de laatste jaren ts er in deze
richting veel geëxperimenteerd, waarbij tal
wan nieuwe en verrassende mogelijkheden
naar voren zijn gekomen.
In een reeks artikelen schetst de Haagse
kleurenadviseiLr D. C. van Houten de ont
wikkeling hiervan en wijst hij onze lezers
tevens op de belangrijkheid van een ver
antwoord kleurgebruik in het verkeer, de
school, de industrie en de architectuur.
werk van deze
tot de poëzie rekenen en haar al
leen een gevoelig nabootsingsver-
mogen toekennen, nabootsing met klinken
al vele malen veel spreek uit ervaring.
beter en oorspronkelijker
zegd.
Inderdaad is deze bundel een
echo van reeds bestaande, door
een dichterlijke traditie geijkte,
stemmingspoëzie. Wel moet men
erkennen, dat het een tamelijk
zuivere echo is, maar de
lij kheid ont-
staan als
de nacht slaat zijn wijde mantel
'Het blijft op zijn best verdien- wikkeling het hedendaagse verkeersprobleem
jtelijk epigonenwerk. reeds een kwart eeuw geleden acuut geworden is.
Waarde heeft der- j heeft men al eerder ingezien, dat de kleur mits op
ook „lot TW dt MteïXïr w.° doeltreffende „ijze toegepast van onschatbare waarde kan eijn
voor dat tussengebied, waar het v0<>ï de veiligheid in het verkeer.
geldt brede groepen van poëtisch w
fer is een tijd geweest, dat men met beter wist of een auto be
hoorde zwart te zijn. Gelukkig is hier verandering
wat echter niet wegneemt dat er op dit punt nog wel enig
misverstand bestaat, voornamelijk een gevolg van onbekendheid
met de nieuwste vindingen op het gebied van de moderne kleur-'
toepassing.
Eigenlijk was het meer toevallig nl. bij een vrij gecompliceerde
botsing, tijdens mistig weer tussen een blauwe sportauto en een
witte bestelwagen, dat men tot de ontdekking kwam, dat niet elke
kleur onder alle weersomstandigheden even duidelijk is waar te
nemen. De reconstructie
lichte kleuren in 't algemeen by mistig weer moeilijk zijn te
onderscheiden, zulks in tegenstelling met donkere kleuren die weer P a
wel goed opvallen. Deze uitspraak werkte verhelderend op de "0r,y'"'0" or ra,:
tegenstrijdige verklaringen uan de bij het ongeluk betrokken
automobilisten, waarvan, de ene verklaarde zijn tegenligger niet
JN een hoge, mo
derne en smaak
vol ingerichte flat
in Aken heb ik
dezer dagen mu
ziek gezien en
gehoord, die heel
vreemd deed op
zien dat de ma
ker er van th
eigen land weinig
het geheel niet be
kend is. Muziek-
encyclopedieën en
lexicons heb ik
nageslagen, maar
nergens vond ik
de naam Wolf
gang Meyer-Tor-
min. En in de
programma's van
de jaarlijkse mu
ziekfeesten van
het Internationale
Genootschap voor
Moderne Muziek
kon ik ook geen
werk van hem
terugvinden. En
toch is zijn mu
ziek meer waard,
dan heel wat mo
derne klanken
scheiden e
ze wegen van beton en asfalt te
vervangen door lichtere en frisse
re kleuren. Met deze rigoreuze 4^'op zulke fes-
wijziging hoopt men m de eerste tiüaIs over de
gekomen, plaats de monotone en afmatten- hoofden der luis
de werking van het huidige weg- teraars worden
dek grotendeels op te heffen, uitgestort. En
Maar ook uit aesthetisch oogpunt ook dan die van
betekent het gekleurde wegdek ^eel^ wat compo-
èen belangrijke vooruitgang;
vormt bijv. een blauw wegdek
bijzonder fraai en harmonieus c
trast met de witte verkeerslijnen gang Meyer-Tor-
en .tekens en zelfs met de tegen- min? Heel kort
het ongeval leverde het bewijs, dat woordig in zwang komende gele
nisten die wel i
de encyclopedieën
voorkomen.
Wie is Wolf-
^Schijnwerper op
1
Het traditionele, burgerlijke, be
schaafde, verzorgde, kan hier een
obstakel worden voor het dóór-
de boodschap. Ik
.rvaring, want een
ge- soortgelijk bezwaar kan ook te
gen mijn eigen gedichten worden
ingebracht.
•rkeerslijnen,
0___ levensschets.
de toe- In 1911 werd hij
het zwart.
In de avond 1
gevaar breekt, en oók mist
Onze christelijke poëzie moet
wedergeboren worden. De geijkte
terminologie doet het niet meer.
Dat hebben de experimentelen be- verlichte wegen doet zich
grepen. Bij ons zijn er nog ramen analoog verschijnsel
en deuren dicht, waardoor oude wel
warmte is opgespaard, die evenwel juist
Wellicht moet de oplossing
te hebben opgemerkt, terwijl de andere automobilist pertinent het vraagstuk van de zachte
het tegenovergestelde beweerde.
■meend helderheidscontrast met fa^en geboren. Na
een gymnasiumopleiding in
Gütersloh, ging Meyer-Tormin
in Bielefeld contrapunt en har
monie studeren. Van 1932 af
vinden we hem aan het Staats-
conservatorium te Würzburg,
hij piano, klarinet, directie,
zijn einde, laatste rücksichtslose openheid wereldkou staan waardeloos is.
klevende asfaltdeklaag, een in de
zomer bij de oude asfaltwegen UIUiU, ,.v y,
op de schaars temperatuur belangrijk verschilt regelmatig voorkomend verschijn- ccmipósïtie en partituurspel stu-
loet zich een met een wjtte auto Het tempera- sel, eveneens gezocht worden in deerde. Ten slotte kwam hij in
dlenC"erstande?°datehièr tuurverschil, een gevolg van de de richting van de lichtreflex van 1939 aan het Stadtische Orches-
r lichte auto vlugger absorptie van het zwart en de de kleur.
hen die buiten de kerk ln de de aandacht tot zich trekt
toondichte
van
deze tijd
openhartigheid, die de heden-
worm van angst." daagse dichter kenmerkt en die
in deze tijd conditio sine qua
non van alle dichtkunst is. Het
is, als men my deze uitdrukking
veroorlooft, zondagspoëzie: er
varingen, gevoelens en stem
mingen uerschynen i
gewaad.
Zo luidt een strofe van het be
ginvers „Alles is Angst", en aan
het einde gekomen belijdt hij in
het gedicht „Wij Zijn":
Het is ten diepste een op beslis
sende momenten genoegen nemen
met klanken. W(j wenken hoogstens
met de hand en houden met alles
wat verder aan ons Is het onze
vast, maar we signaleren niet met
handen, voeten, hoofd en ogen cn
tong. Dat willen de experlmente-
donkere wagen.
De zon betekent voor
menige automobilist in
letterlijke zin een bron
van transpiratie in 't bij
zonder in de zomermaan
den, wanneer door de in-
,'loed van de brandende
„Wy zyn
als de vlugge voetstap pan
de halsmisdaad,
als het bitterzoete wachten,
als de pijn van alleenzijn;
zonder reden. Radeloos en
reddeloos,
beterwetend, alleswetend,
niets roetend."
En dit vers eindigt met de woor
den:
,J?u eindigt dit leven, nu
nadert het leven,
hier staan wij naakt,
hier staan toy toaar."
Vinkenoog heeft gereisd in de
landen van West-Europa, in India
en in de beide Amertka's en zoals
men weet heeft hij een achttal ja
ren in Parijs gewoond. Dit alles
heeft zijn horizon ongetwijfeld ver
wijd en de vaste, bijna profetische
toon van het gedicht „Barbaar in
Azië" kan als een neerslag van de
ze intercontinentale oriëntering
worden beschouwd.
„Als het volk zich niet meer
met uitwerpselen warmt als
het volk uit zyn eeuwenoude
slaap ontwaakt en geen leper
ons meer om een aalmoes
vraagt Als het volk leert
tellen en van ellende spreken
als de honger naam krijgt, in
bloed geschreven hoed u dan
voor de wraak, Europa. Nu is
het al te laat." ,JDe knechten
zullen zich op hun meesters
wreken en vernedering zal
uit de monden spreken: wraak
roept om wraak."
Zoals men in haar roman „Roe
pend in de Wind" ook naar hier
en daar de naakte waarheid ver
neemt, zoals b.v. in dat zinnetje
op bl. 90: „Ze (de kerkmensen)
zitten op hun geloof als eèn vrek 1
op zijn geld", zo voelt men de N
zondags- '®n ®n daarin zijn ze onze nieer- zonnestralen de tempera
deren, al ia hun boodschap nega- tuur in de wagen snel
tief. oploopt. Dat deze tempe-
C. RIJNSDORP. ratuurschommeling voor
de inzittenden niet zonder
Naar aanleiding van Joi van Ma- gevaar is bewijst het on-
'"--4 ■- "-"k langs in het zuidelijk deel
Aken als klarinettist,
tiet is moeilijk
stadium reeds een voor- van Herbert vofl Karajan.
spelling te doen over de Berthold Lehmann, Wilhelm
toekomstige ontwikke- Schuchter, Gustav König en
ling van de gekleurde Paul van Kempen.
weg. temeer daar aan de In deze orkesttijd kwam hij
uitvoering hiervan nog tal tot de eigen schepping en ook gatellen'
Shnoi
n d" (N.V. Drukkerij G.
gende in het vlak
menging van kleur er
asfalt. Een stap in dt
goede richting is onge
twijfeld de vinding ge- uan de n
weest van de Italiaanse ontsloten
asfaltspecialist Abruzzi, kurse fi
Engeland plaatsgevonden voor- reflectie van het wit, bedroeg in die er in is geslaagd een vernieuwd
val, waarbij een baby van amper 6 dit geval zelfs 16 gr. (Fahrenheit), product samen te stellen uit de
afvalstoffen welke vrijkomen bij
Vermoeide Pracht
Weer staat een lange dag de wijde heide in bra'
nu byna moe van al haar paarse bloeien.
De zandvallei heeft traag het laatste gloeien
der zon gevangen in haar open hand.
De wolken leunen loom tegen de hemelrond
waar langzaamaan een bui begint te groeien.
Ik kan de speelse druppels al zien stoeien
over dit warme, hunkerende land
De dennen, hijgend bij elkaar gedoken
krommen zich diep by elke bliksemschicht,
verweerd en stram, maar immer ongebroken
staan ze hier als een teken opgericht:
en waar de hete hei nog ligt te token,
slaat stil de nacht zijn wijde mantel dicht.
Jos
maanden, door de onnadenkende
ouders voor enkele uren* in een
reiswieg in de hermetisch geslo
ten auto achtergelaten slechts ter-
j Duitsland, Italië
nauwernood van een gruwelijke
verstikkingsdood kon worden ge
red. Ook in Nederland heeft zich
enkele jaren geleden, in één der
badplaatsen een dergelijke trage
die afgespeeld; een in de auto op-
het slacht^
Gekleurde weg
voorlopig op beperkte schaal, ging met elke k*eur-
toe overgegaan de grauw-grij-
yan technische gebreken tQt de ontdekking
uitdrukkingsmogelijkheden, die
hij beluisterde in de werken van
Bartók, Blacher, Katschaturian
Sutermeister en Orff. De wereld
ca nova werd hem
tijdens de „Ferien-
neue Musik" in
Darmstadt leerde hij de theo
rieën van Wolfgang Fortner,
Ernst Krenek en Edgar Varèse
kennen Daarnaast ging zijn in
teresse nog uit naar astrologie
en prae-historie. Thans is hij in
Aken werkzaam als pianist en
pedagoog.
e" v( T
5^1 lei
het onttrekken van aluminium
bauxiet. Deze nieuwe deklaag
leent zich bij uitstek voor men-
d. c. van houten.
hy directies meemaakte het talrijke publiek direct e
thousiast was over dit werk,
Dit in 1954 gecomponeerde Pi
noconcert was overigens niet zi
eerste werk. Uit 1943 dateei
Schneestücke'
piano, uit 1949 „Zwei
„Vier Aphorismen"
uit 1951 een „Trio für Klarinet
Violoncello und Klavier"
dracht van het bekende Zilchi
Würzburg), uit 1953
Kleines Blaserquintett', uit II ET
vier „Sextetten für drei
und drei Streicher", enz. Meyi
Tormin had al veel geschreven
ook na zijn 2e Pianoconcert
poneerde hij nog tal van werké ge
o.a. 4 symfonieën, 6 strijkkwart n
ten, een Concert voor trompet
piano met strijkorkest, lieden
zijn werk „Pour deux pianos'
andere pianowerken, en compo
ties voor een instrument met pi ip
nobegeleiding.
Een respectabele reeks werk ,rs(.
Eerste succes
gesloten hond
In kringen van de autoindustrie
heeft men zich bijzonder beijverd
om dit netelige probleem tot een
oplossing te brengen. Een inten
sief onderzoek naar de eigen-
schappen en gedragingen van
kleur bracht aan het licht dat
tvtAaot 1 heeft Meyer-Tormin op zijn nai
]\JAAST m het openbaar en voor s,aan, waarvan hij verachille. 1
de radio uitgevoerde kamer- composities op een bandrecord Jgi,
muziek van zijn hand, was opnam. Zo kon ik dujs in Aken
eigenlijk de eerste grootse klinkend resultaat horen en
„or, v {J overtuigen van het feit, dat hi-
gaafde toon- een modern componist spreekt
dichter de uitvoering van zijn iets te zeggen heeft. De invlc
Pianoconcert tijdens het die Jiij van Bartók, van Anton
/an Blacher,
jazzmuziek ondergii
heeft hij gepuurd tot eer
^ttltSTSiSS ff"1' hJ"r sedichten- Alerte Chester Aachen o.I.v. de ook waarbij'5? vasti
Baai en el- Beaujon is drietalig, met een voor- in Nederland zo hoog-geschat- ten in een of ander systeem (li
--- ie dichteres keur voor het Nederlands, waarin te dirigent Wolfgang Sawal- hanteert o.m. het 12-toonsystei
het zonlicht. Een proefneming gaf deelt de redactie mede: .Alette zy totnutoe haar beste werk heeft iisrh diesind* lom met grote kundigheid), doch
zelfs als verrassend resultaat te Clemence Beaujon werd 1 mei 1934 geschreven General-
op Curasao geboren. Zij behaalde
bachelor of science aan^de De bundel bevat één gedicht in
het Papiamento en een negental
in het Engels, waarvan dat met de
Franse titel „Sacre du Printemps'
Dennert. DenómmmS ïn "vS cantles grotendeels doorgebracht Niederrheinisehes Musikfest in
de tweede jaargang zijn geheel ge- °P Bonaire, op de plantage „Slag- ïun^ JI- door de pianist Rudolf vo* s"
een zo gewichtige rol Dohm en het Stadtische Or-
haar gedichten. Alette Chester Aachen o.I.v. de ook
drietalig, met een voor- in Nederland zo hoog-geschat-
i het dichtwerk van Alette baai",
zelfs als verrassend resultaat te Clémence Beauji
zien, dat een zwarte auto,
neer deze gedurende enige uren North Western University in Chi-
in de zon wordt geparkeerd in cago en studeert thans psycholo-
j- t A, middel tot kunst maakt, tot kuil
musikdirektor in Aken is. Die ïa„ deze tiw, zond„ de basls
eerste uitvoering is een enorm de voorbije tijd los te laten,
succes geworden. Het belang
rijkste was en zo ziet
Een
Welk een totaal verschillende
wereld betreden we in de
dichtbundel van mevrouw Van
Manen-Peters! Een oudere en een
vrouw, een die in een beschermd
milieu geleefd heeft en nog leeft,
die deel heeft aan een overgele-
herinnerend aan het jeugdwerk ^eyer_Tormin het ook dat
Strawinsky, evenals dat
Muziek gebleven
-\AT wil i
Vi A N AAtb
CN nAAI
fJET is beslist niet gebruike
lijk dat een echt kanon
wordt ingeschakeld by zo iets
vreedzaams als muziek. Men zou
i.m(.,iMiiniHimmi».!nninii»nimmiaiinmniHniiinniiiHinimiii> ZO denken dat ZWÜVe kOUOn-
schoten de harmonie maar verstoren. Wel zullen de meesten
I» composities kennen als „De Slag by Waterloo" waar ook allerlei
IvdllS OP verzoening oorlogsgeweld wordt gesuggereerd. Maar dat ging dan altijd door
het gebruik of beter misbruik van muziekinstrumenten.
De titel van Dolf Verroens eerste Echte kanonschoten treft men niet vaak aan in partituren uat
Kans op verzoening" en componisten.
STAPPEN IN DE STEEG
andere, dat „Singapore" heet,
sterke indruk maken. De totaal
indruk is ongetwijfeld dat we hier «enoemd gedichtje wij
met een dichterlijk talent te doen overstrÜven-
hebben, dat zich wel uit in de
langzamerhand voor de jongeren
„Capriccio Italien" Op. 45 Dit onvermijdelijk geworden experi- De vreemde stappen in de steeg
werk uit begin 1880 is geschre- mentele stijl (in gematigde vorm beneden
onder de indrukken van een overigens), maar zich onderscheidt stÜgen naar mijn raam
„d~r,d« behoefte a>„ be„hrtjvi„g. da
de Titels als Slagbaai, Huizen langs Ik hg te staren Jn mijn bed
en denk aan hém
die in de nacht
stappen maakt daar buiten
in de steeg
het begin van het boek wekken
verwachtingen welke helaas niet
vervuld worden. De kans op ver
zoening tussen twee echtgenoten
wier huwelijk spoedig in wanbe
grip is vastgelopen, grijpt
schrijver eigenlijk maar
lucht, en ook wat stijl en
aitie betreft wordt het boek
verder men leest, niet beter op.
Het maakt de indruk van haast,
van een gebrek aan bezinning en
misschien (maar dat wordt van
beginnelingen altijd gezegd) van
onrijpheid. Jammer dat Dolf Ver-
roen niet de gelegenheid heeft
aangegrepen en met zijn onmis
kenbare talent niet heeft gewoe-
Bij mijn weten is dat dan ook
maar twee keer gebeurd. De eer
ste keer in 1789 in St. Petersburg.
toen de hofkapelmeester
'uit de tharin* II,
kerd om dieper te peilen, met met veel haast
name naar de verzoening met het g gg
leven. Maar daarover laat de
schrijver ons, na een hoopwekken-
de passage op pag. 140, in de mist.
En het moet ons van het hart dat
het gesprek met de hoofdredacteur
Twee Claudia's
In de Ooievaarreeks versche
nen twee ..Claudia's" van Rose
Franken: ..Claudia, het verhaal
van een gelukkig huwelijk", 9e
druk in 15.000 examplaren, en
..Claudia en David", de geschiede
nis van het geluk. 5e druk 1500
exemplaren, maar dat zal wel een
zetfout zijn en ook 15.000 moeten
rijn. Amerikaanse ontspannings
lectuur: zeer oppervlakkig
populai
Giuseppe Sarti een
comno- "Te Deum" voor koor, orkest.
Pr hop klokken en kanonnen en een
„Ehre sei Gott" voor koor, orkest,
klokken, kanonnen en vuurwerk
schreef. De tweede keer toen
Tschaikowsky in 1880 in opdracht
van Nicholas Rubinstein ter ge
legenheid van de Kunst- en In
dustrie-tentoonstelling in Moskou
en voor de inwijding van de Ver-
losserskerk aldaar in Kamenka
patriottische
verture componeerde, getiteld
„Ouverture 1812", geschreven
voor vol bezet orkest, kanonnen,
klokken en fanfarekorps.
Beide keren dus in Rusland,
waar alles mogelijk was en mis
schien nog wel is. De werken van
Sarti zijn vergeten, maar de
„Ouverture 1812" van Tschaikow
sky is nog steeds populair. Heel
veel waardering had Tschaikow
sky overigens niet voor zijn ouver
turen. Hij sprak er destijds nogal
minachtend over. „De ouverture
zal zeer lawaaiig zijn. Ik heb het
stuk zonder veel liefde geschre- 1- Peter Iljitsj Tschaikowsky
zodat het vermoedelijk zal componeerde in 1880 ter gele-
Italiaanse
waarbij hij een uitbundig
val meemaakte. „Dank
schone melodieën, die ik deels de Amstel, Griekenland Epidau-
a.n verzamelingen ontleende. rus, The Sea, Sunaet.' Agaven
deels met eigen oren hoorde m de
straten, zal deze fantasie zeer Avond, Hollan, Tropenmensen, The
gelegenheidsmuziek is vaak op effectief worden", schreef Tscnai- Seagull, Amstel Aken verraden dit
ook wel op de kowsky aan zijn beschermster reeds. Gedichten van zelfbeschou
wing ontbreken niet, maar het is
al door de briljante orkestratie, v°or de lezer toch plezierig dat alleen
kleurrijk en levendig als het het dichtwerk van Alette Beaujon
niet uitsluitend introspectief is en
deze omstandigheid bewijst m.i„
dat de dichteres nog mogelijk
heden in zich bergt buiten het vol-
strekt-lyrische. Door de gehele
bezoek door dit orkest bundel loopt voorts een ader van
land. Ook deze kant sensitiviteit, die geheel vrij komt
als „Vingertoppen'
klokken en kanonnen. En daar
om is het bijzonder interessant,
dat Mercury nu met een oor
spronkelijke life-recording is ge
komen door het Minneapolis Sym
phony Orchestra, de Brass-band chestra onder Dorati
van de University of Minnesota, gaafheid en een vaart^ die
de klokken van de Harkness Me-
Italiaanse volksleven.
Ook hier is de vertolking door
het Minneapolis Symphony Or-
weinig hoort. En eerlyk
ontbreken aan artistieke waarde"
Maar ja. de inwijding
kanon uit Straatsburg uit 1761,
nog gebruikt door Napoleon bij heeft een lichte
zijn Ruslandtocht en thans in het orkestklank is heel
bezit van het Museum van de
U.S. Military Academy te West
Point. Het geheel onder leiding
van Antal Dorati (30 cm. lang
speelplaat MG 50054). De uitvoe
ring die dus met het klokgelui
en de 16 kanonschoten volkomen
uniek kan worden genoemd, wordl
nog gevolgd door een gesproken
toelichting over de opname der
kanonschoten en het klokgelui door
Deems Taylor.
Wie een dynamisch geladen
weergave van de „Ouverture
1812" wil horen moet deze plaat
kopen. Men kent in ons land An
tal Dorati voldoende om te we
ten, dat hij een enorm groot or
kestleider is, een sterk tempera-
heeft en een grote muzika-
Hij loopt voorzichtig
menselijk bevreesd
de nacht
waar de ramen orén
zijn
van mensen die wakker liggen
te staren
en met hem stappen maken
in de nacht
daar beneden in de steeg
de
„Stappen in de Steeg", welk laatst- dam, 1957.
Uite. De Bezige By, Amster-
genheid van de intoyding der ]iteit bczit. Dat alles komt
opname wel bijzonder uit,
helaas ook in godsdien
stig opzicht erg luchtig en dus zeer
onaanvaardbaar. De uitgave
maai ut nmyuui( Verlosserskerk te Moskou
Ver loss erskerk in ^Moskou "moest Ouuerture voor groot orkest, dank's het
nu eenmaal met wat vertoon ge- fanfarekorps, klokken en korP*
„chieden en ook wilde men tevens kanonschoten.
?en herinnering hebben aan de
nederlaag van de Napoleontische
legers in 1812. De uitvoering
□laats hebben in de openlucht -
r T-.- o;._w. ugesteund door kanonschoten. Het vaart en voor zulk gaaf orkest-
„God bescherm de Tsaar" vormt spel. Maar bovenal is deze plaat
kanonschoten. Een fan
tastisch spelend orkest, waarbij
geen detail verloren gaat en waar
van de klank ongelooflijk mooi
volkslied natuurlijk triomfeert en is. De lichte ruis van de plaat
de openlucht op overgoten wordt met klokgelui en vergeet men graag
het kerkplein. De Russische hym- gesteund door kanonschoten. Het
„God bescherm Uw Volk" M|
Nederlandse liefdespoëzie heeft dichten dus.
-<arel Reynders bijeen gezocht,
nieuwe poëzie. En die
leeft. Integendeel, Wolfgaacht:
Mey^r-Tormin heeft niets traditi|'
neels in zijn werken. Hij heeft g
gelijkheid en naar moderne spa4
ningen, maar hij is niet ondergft
gaan in de „Notschrei jei
sich das Schicksal der MenscC
heit erleben", zoals Arnold Schó»
berg eens de kunst omschiet/
Meyer-Tormin's muziek kent gee!\_
„Notschrei", is ontkomen aan hi
nihilisme van vele moderne z
kers. In dit opzicht doet hij
aan de Nederlander Henk Badini
denken, met wie hij overigens zijjis E
interesse voor de electronisclf
muziek gemeen heeft.
Wolfgang Meyer-Tormin, de l
scheiden figuur uit Aken,
schaduw levend van zijn mi
kelijk aangelegde en dus
bekende componerende colli'j
gae, heeft in zijn muziek het i
me en de klank van deze tijd
volkomen en geniaal opgevangeloj
en verwerkt, dat i
tot eind geboeid luistert, zichzef
herkennend, maar bovenal 5
eerste tot de laatste noot r
horend en geen onsamenhangend!
lawine van klanken en kreten,
deze muziek is er nog het
achtige en oorspronkelijke spel
element, in deze muziek i
liefdesuiting taal van de vormende geest,
deze muziek is de melodie niet a
klankwarreling opgeoti
Mer-
authentieke weergave
S2SSto-r'«ü«b!r XÜuiwlw ook iwbaUBwakjr, aL »iin tuütai*
orkest, waarmee hij
cu ry de Ouverture 1812
Tschaikowsky uitvoerde in oor
spronkelijke bezetting.
van de dichter zelf, of aJs
spraak tijssen twee verliefden. En "tme
beeft hy in een klein Prisma-boek- wie deze kostelijke bundel zo eens ferd, in deze muziek herkent
je van Uitgeverij Het Spectrum doorbladert van tijd tot tijd zul- de taal van een volledig level
te Utrecht uitgegeven. Of eigenlijk |en we eens een liefdesgedicht in
S-ü" hÜ?.a! niet_allGS zelf 6edaan- deze kolommen plaatsen zal
cht studenten ontdekken dat minnaar zijn vroe-
7on int wat 2jj ggr en nu precjes eender js tiDe-
lectuur drijft verliefden in el-
Is ze daar bij het
lezen nog niet vertoeven althans,"
zegt Reynders in zijn voorwoord.
Moet er nog meer geschreven wor
den om de verkoop van dit boek-
te stimuleren. Maar denkt U er
groep
heeft namelijk gekozen
hebben gelezen. Representatief
voor de Ned. letterkunde is de keu- kanders
ze dan ook niet, zegt Reynders in
zijn voorwoord. Maar dat hindert
2. Dirigent Antal Dorati in actie niet> dat maakt de bundel er mis-
2lyn Minneapolis symfonie- schien juist zoveel aantrekkelijker
door. Nu zijn er ook „niet-repre-
sentatieve" verzen in opgenomen
en die zijn misschien wel het wel om, de liefde van da dichter
meest interessant. Als liefde6ge- kan ook wal eens ondeugend iijn.
Daarom richt ik nu de schijr
werper op Wolfgang Meyer-T<
min, in de hoop dat èn dirigen'
en andere uitvoerende kunstenaart
in ons land hem zullen opmerken)
Bandopnamen en partituren vai
zijn werken wil ik graag beschik|
baar stellen. Componisten dl(
werkelijk iets te zeggen hebl
zijn niet zo erg talrijk,
meer reden deze naam te onthov g
den.
CORN. BASOfiS f
