CHKISTFUJK
Kerkelijke bureaucratie
Jaarwisseling in Nijmegen,
Tilburg en Wageningen
Puzzel mee
Kan de Ned. Hervormde Kerk
anders dan volkskerk zijn?
Wm
1 m
Een woord voor vandaag
Kanttekenin
Kanselboodschap tot steun
der christelijke pers
INNSBRUCK
Een doopdrama
Ds. F. L. Bos beschrijft een
doopdrama, dat heus niet alleen
in een gereformeerde kerk had
behoeven te geschieden, in Enig
heid des Geloofs, het blad van de
gehele gereformeerde gezindte:
Nederland.
Het vrouwtje was belijdend lid
van de gereformeerde kerk. Haar
man een varensgezel van her
vormde afkomst, uit orthodox mi
lieu was nog niet tot het doen
van belijdenis gekomen. Wel ging
hij zoveel mogelijk met zijn vrouw
mee naar de kerk. Ze waren ook
in de gereformeerde kerk ge
trouwd, en daarbij had de jonge
man con amore de verklaring on
dertekend, dat hij wanneer er
kinderen uit zijn huwelijk geboren
zouden worden, deze zou laten do
pen in de gereformeerde kerk en
ze zou doen opvoeden in de gere
formeerde godsdienst overeenkom
stig de doopsbelofte.
ER kwam een kindje, en het
werd met vreugde begroet
Natuurlijk werd er door de wijk-
predikant met de moeder ook
over de doop gesproken. Ook de
kwestie van het beantwoorden
van de doopvragen werd even
aangeroerd. En volgens die wijk-
predikant zou de kerk, al zou zij
de doopvragen formeel niet aan
de vader kunnen stellen, het zeer
op prijs stellen, indien de vader
met zijn vrouw ook publiek zou
instemmen.
Door ernstige ziekte, die de jon
ge moeder overviel op de dag,
dat het kind gedoopt zou worden,
werd helaas de doop uitgesteld.
Eindelijk, na enige maanden, kon
dat gebeuren.
Maar toen kwam de ene ver
drietige ervaring over de andere.
Toen de jonge vader zijn kind
voor de doop aangaf, werd hem
door de doopcommissie uitdrukke
lijk gezegd, dat hij, omdat hij
,,geen lid" was, niet
antwoorden.
toe van het drama onkundig was.
Deze heeft toen ook direct het
gesprel. opgenomen met de jonge
man, om te trachten, te redden
wat er te redden viel. Gelukkig
bezat hij het vertrouwen, en er
kon wat worden goedgerrihakt.
Maar er was heel wat stuk. En
alleen eindeloos geduld en veel
pastorale zorg kan misschien de
goede verhouding herstellen.
Waarom ik dit verhaal vertel?
Omdat ik uit mijn pastorale
praktijk weet, hoeveel ellende er
op deze manier door een formeel
handelende kerk wordt gesticht,
dikwijls volkomen onherstelbaar.
En omdat ik met name collega's
zou willen waarschuwen om toch
in zulke gevallen uiterst voorzich
tig te zijn.
Ik weet ook wel, dat de kerk
geen formele stipulaties kan aan
gaan met niet-belijdende leden.
Maar moet de kerk niet toejui
chen, dat de (nog) niet belijden
de partij, zoveel in haar is, mee
haar instemming wil betuigen?
Dit klemt te meer, waar de
kerk gelijk in het genoemde ge
val vroeger wel een belofte in
die richting heeft gevraagd en
geaccepteerd.
dat wie in staat is de doop
vragen oprecht te beantwoorden,
ook persoonlijk belijdenis moet
kunnen doen. Maar in de praktljK
ligt hier toch verschil. En vanuit
de pastorale praktijk acht ik het
niet alleen geoorloofd, maar
noodzakelijk, dat, in geval van
meeleven, die niet officieel ge
rechtigde partij door de kerk in
de gelegenheid wordt gesteld, ook
publiek bij de doop van haar in
stemming blijk te geven. Ik zou
zeggen: hartelijk en graag!
- 4
TN Nijmegen
rectores rr
i mocht
thuis. En het kostte zijn nog
zwakke vrouw grote moeite hem
tot bedaren te brengen. Met de
wijkpredikant kon niet worden
gesproken, want die was met va
kantie afwezig. De oplossing was:
als de kerk dan jouw ja-woord
niet horen wil, zeg dan maar ja
Bij de doop zelf werd vervol
gens de vader, die medt opstond,
ostentatief genegeerd. Later ver
telde hij: ik was minder dan
lucht. En 't was of ik door de
grond zakte. Dit negeren was ook
de aanwezige familie opgevallen,
en thuis kwam er een grote scè
ne met gevoelsuitbarstingen. De
man verklaarde, dat hij nooit
meer een voet over de drempel
van die kerk zou zetten. En het
jonge moedertje, nog uiterst
zwak na ernstige ziekte, kreeg
een zenuwschok.
Een waarschuwing
van ds. M. Niemöller
(Van een medewerker)
De bij zijn leven reeds legendarisch
geworden ds. M. Niemöller, de presi
dent van de Evangelische Kerk in Hes
sen, die gedurende een groot aantal ja
ren het verzet tegen Hitier symboli
seerde en daarvoor acht jaar in een con
centratiekamp moest doorbrengen,
heeft op een vergadering in Baltimore
in de Verenigde Staten gezegd, dat het
Duitse volk thans reeds weer rijp is
voor de opkomst van een tweede Hit-
Ier.
,.Het land is in staat een dictator te
ontvangen, wént het is verbitterd we
gens de gang van zaken", zei hij, ,,De
kloof tussen de rijken en de armen is
nimmer zo diep en breed geweest als
thans. Nog steeds is in Duitsland geen
vooruitgang in sociale zekerheid en vre
de", verklaarde hij. ..Zoals de zaken
thans staan, zal het Duitse volk zich
weer scharen achter iedere demagoog".
Boek
VAN Dfc DAG
Vrouwenroeping, door Helen Zenna
Smith. Uitgave N.V. De Arbeiders
pers.
Geen opwekkend boek. Wel een boek,
dat een schel licht werpt op het moeilij
ke leven van vele vrouwen, in het bij
zonder in de ontwrichte en chaotische
wereld van na de eerste wereldoorlog.
Daarom sluit dit boek aan bijvoorbeeld
bij het boek Gij. vrouwen van de
zelfde Engelse schrijfster, dat de schok
kende ervaringen van een jonge vrouw
als frontvrijwilligster tijdens de eerste
wereldoorlog beschrijft. De oorspronke
lijke Engelse titel van Vrouwenroeping
is Shadow women ofwel Vrouwen in de
schaduw. Wat ons betreft had men ook
voor de Nederlandse vertaling deze ti
tel kunnen kiezen. Een verandering is
niet altijd een verbetering en men kan
zich afvragen, welk nut het heeft, zich
in de vertaling van een boek zover van
de titel te verwijderen.
OPGAVE PUZZEL No. 21
Horizontaal: 1 blos, 5 reklame-
sehriftje, 7 titel, 8 boosaardig, 9 rep
tiel. 11 achter, 12 hevig, 14 bergplaats,
15 arktische vogel, 16 schriel, 17 zang-
noot, 19 lijn, 21 kei.
Verticaal: 1 spleet, 2 Gode zij lof.
3 telwoord, 4 stad in de oudheid, 5
slotstuk, 6 staande rand, 7 neteldier,
R ziertie, 9 scheepsvloer. 13 afkeuren,
18 godin, 19 heilige, 20 zangnoot.
OPLOSSING PUZZEL No. 20
Horizontaal: 3 stelt, 5 ara. 7 lid,
8 orgel, 10 snert. 12 Eva. 16 order
19 kring, 21 rio, 22 ons. 23 staal.
Verticaal: 1 vals, 2 kade, 3 spot
vogel, 4 lee, 6 rink, 9 ga, 11 re, 13
ar, 14 rein, 15 pi. 17 drop, 18 rose,
20 rot.
Onderwijsbenoemingen
Benoemd tot hoofd: van de chr. natio
nale school te Siegerswoude-Voorwiek de
heer L. Fabriek te Zwijndrecht; aan de
Geref. school te Blija (Fr.) de heer G.
Oppewal te Harkema-Opeinde; aan de
chr uloschool te Zuidhorn de heer H.
Visser te Nunspeet; aan de school met
de Bijbel te Nieuweroord de heer A. A.
Waanders te Oude Wetering: aan de
school met de Bijbel te Bodegraven-Meije
de heer P van Noort te Wageningen.
Benoemd tot onderwijzer aan de chr.
school te Dalfsen-Oudleusen de heer
Koopman te Deventer.
Tilburg droegen de
rectores magnifici
Universiteit en de r.k. Economische Ho
geschool hun waardigheid aan hun op
volger over. In Wageningen bleef de rec
tor magnificus zijn ambt bekleden. In
openbare senaatszittingen van deze drie
inrichtingen voor hoger onderwijs zijn
naar gewoonte de gebeurtenissen vai
het afgelopen academische jaar ver
Nijmegen: groei van
medische faculteit
ïN tegenwoordigheid van vele gees
telijke en van burgerlijke autoritei
ten heeft de aftredende rector magnlfi-
de R.K. Universiteit te Nijme
gen, prof. mr. D. van Eek verslag uit
gebracht over de lotgevallen van de
universiteit in het vorige universitaire
Prof. Van Eek begon met de gestadi
ge ontwikkeling van de nieuwe medische
faculteit, waarin een belangijke fase
werd bereikt door de opening
eerste verpleeggebouw van het acade
misch ziekenhuis. De eerste doctorale
tamens zijn afgenomen.
Op 13 februari werd de 2000ste stu
dent ingeschreven: aan het einde van het
cademisch jaar stonden 2031 studenten
ingeschreven en 64 toehoorders
enkele colleges.
De studenten-woningnood heerst ook
in Nijmegen. In verband hiermee juich
te de rector magnificus evenals sommi
ge zijner collega's elders toe de totstand
koming van de Centrale Nederlandse
Stichting studentenhuisvesting, welke er
reeds in mocht slagen voor de huisves
ting van studenten anderhalf miljoen
gulden bijeen te brengen.
Aan het einde van zijn rede sprak prof.
Van Eek enkele woorden tot zijn opvol
ger, prof. dr. W. K. Grossouw.
Tilburg:
bouwplannen
R.K. Economische Hoge
school te Tilburg heeft prof. dr. J.
J. Dalmulder het rectoraal vandaag
overgedragen aan prof. dr. P. P. van
Berkum. In zijn rede bij de overdrachi
besteedde de scheidende rector
nlficus uitgebreide aandacht ai
toekomstige ontwikkeling van d
vang van het hoger onderwijs, welke
in ons land met grote zorg wordt tege
moet gezien.
Vooral in het zuiden zullen de ge
volgen merkbaar zijn, want daar
heerst nog een achterstand, die mer
bezig is in te halen.
Voor de RJv. Economische Hoge
school wordt tussen nu en 1970 eer
verdubbeling (minimaal) verwachl
van het aantal studenten, waarbij re
kening dient te worden gehouden met
een nog sterkere groei. Vandaar, dat
de bouw 'van de nieuwe hogeschool
(waarvoor de plannen gereea zijn)
met voortvarendheid ter hand moet
worden genomen, waarbij rekening
'den gehouden met
Wageningen: achter
nvet het bouwschema
"DROF. ir. W. de Jong, die met ingang
■t van 17 september voor de tijd van
drie Jaar tot rector magnificus vai
Landbouwhogeschool Is benoemd, heeft
maandagmiddag in de aula van de hoge
school ter gelegenheid van het begin van
het nieuwe studiejaar een rede gehouden
waarin hij mededelingen deed van de
lotgevallen van de landbouwhogeschool
in het afgelopen studiejaar.
De rector memoreerde allereerst
euwe bestuursvorm, welke in het af
gelopen studiejaar tot stand is gekomen.
De rector besprak de bestedingsbeper
king, die ook aan de hogeschool niet
AAN
Thema van toogdag-1958 van I.d.d.K.:
-Ikskerk zUn? Deze
de organisatie var
die op woensdag 19
raag is het
e van hervormde
maart in Deventer
prof. dr. G. C van
gemeenteleden ,.In dienst der Kerk'
gehouden wordt. In beginsel hebben prof. dr.* M. A. Beek
Nlftrlk toegezegd het onderwerp in te lelden.
In het blad In dienst der Kerk zal gedurende de winter het onderwerp vooraf
worden besproken in korte artikelen met vragen. Daarbij komen aan de orde
problemen als: de eigen plaats van de Hervormde Kerk in de Nederlandse
samenleving: wai het betekent volkskerk te zijn; het politieke spreken van de
Kerk; de verhouding van de Hervormde Kerk tot andere kerken; pastoraat en
apostolaat; hoe vangt de Hervormde Kerk de migratie op enz.
jyjINISTER CALS en zijn
departement vormden het
adres van vele boze, waar
schuwende en vriendelijke woor
den, gisteren gesproken door
de aftredende rectores magnifici
van de ^eeste universiteiten en
hogescholen, die zich bij het
overzicht van de academische
gebeurtenissen de kans niet
lieten ontgaan bepaalde aspecten
van het beleid inzake het onder
wijs te bespreken.
V
voorbij kan gaan. Ofschoon de overheid
het standpunt inneemt, dat onderwijs en
onderzoek zoveel mogelijk gepaard moe
ten worden, vreesde prof. De Jong, dat
maatregelen worden genomen, die voor
de hogeschool bijzondere moeilijkheden
met zich zuilen brengen.
Prof. De Jong dacht daarbij aan de nog
slechts gedeeltelijk gerealiseerde uitvoe
ring van het nieuwe studieprogramma,
waarvoor nog geen docerend personeel
nodig is. Niet mag worden vergeten, dat
het aantal studenten weer toeneemt; ook
hiervoor is personeelsuitbreiding nodig.
Het nijpend ruimtegebrek gaat in steeds
sterkere mate het knelpunt in de ont
wikkeling van de Landbouwhogeschool
worden. Weliswaar zijn voor nieuwbouw
voldoende fondsen ter beschikking ge
steld, maar het tempo van uitvoering is
door allerlei factoren zo sterk vertraagd,
dat de achterstand op het oorspronkelijke
bouwschema steeds groter is geworden.
Ten aanzien van het huisvestingspro
bleem van de studenten deelde spreker
mede, dat goede- vooruitzichten bestaan
voor de totstandkoming van een studen
tenflat met Fuim tachtig kamers. Ook
ordt gewerkt in de richting van het
9
Beroepingstverh
NEDERLANDSE HERVORMDE KERK
Beroepen te Schelluinen: A. G. Haring
te Loon op Zand.
Aangenomen naar Oppenhuizen-Uit-
Israel te St. Nicolaasga,
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen te Stadskanaal (vak.-A. H.
Piersma) en Stadskanaal-Pekelderweg:
C. Mak Azn. te Roden; te Werkendam
(accl.) 2e pred.pl.: dns. M. J. Mulder te
Heerde.
CHRISTELIJKE GEREF. KERKBN
Tweetal te Zaandam: M. Vlietstra te
Eemdijk en S. Wijnsma te Broek op
Langedijk.
GEREF. KERKEN (OND. ART. 31)
Aangenomen naar Rotterdam-Charlois:
N. Bruin te Beverwijk.
NEDERL. PROTESTANTENBOND
Aangenomen de benoeming tot voor
ganger te Voorburg: J. van Rossum te
Emmen.
Drie particuliere synodes
voor Zuid-Holland
De generale synode der Geref. Kerken
heeft in haar maandagavond gehouden
zitting naar aanleiding van een verzoek
van het hoofdbestuur van het Ned. Bijbel
genootschap om dit genootschap opnieuw
op de collectenlijst te plaatsen besloten
dit niet te doen, maar deze zaak bij de
kerken dringend aan te bevelen. Vervol
gens heeft de synode goedgekeurd, dat
het ressort van Zuid-Holland zal worden
verdeeld in drie ressorten in plaats van
zoals tot heden in twee. Er komt dan
een particuliere synode voor Zuid-Hol
land west, een voor Zuid-Holland zuid
en een voor Zuid-Holland oost.
Vervolgens heeft de synode behandeld
een schrijven van de generale synode der
Ned. Herv. Kerk in verband met de
kwestie van samenspreking van gedi
teerden van beide kerken. De synode
van oordeel, dat zij niet behoeft ii
gaan op het schrijven van de Hervormde
synode zelve, omdat dit behoort bij depu-
taten voor samenspreking met de Ned.
Herv. Kerk. Zij zal haar besluit terzake
nog nader formuleren.
Uitvoerig heeft de synode zich vervol
gens beziggehouden met het rapport van
deputaten van de Geref. oecumenische
synode, waarover prof. dr. G. B. Wurth
als rapporteur optrad.
Gereformeerd adviseur
van hervormde raad
De Raad voor de predikantspensioenen
der Nederlandse Hervormde Kerk
heeft benoemd tot zijn wiskundig ad
viseur, als opvolger van wijlen prof.
dr. M. van Haaften, prof. dr. P. H.
van Rooyen. Prof. Van Rooyen, die
buitengewoon hoogleraar is aan
vrije universiteit, in de verzekerings-
wiskunde, is belijdend lid van de ge
reformeerde kerk van Naarden.
De rol, die het geld in ons leven speelt, is een bijzon
belangrijke. Het is meer dan aards slijk en wie zegt,
geld hem koud laat, kent zichzelf niet. Zonder geld kan
wereld niet draaien en God heeft aan dat geld een fun
gegeven in ons aardse bestel. Vandaag staat er veel in
krant over geld, over miljoenen guldens, over hogere be
tingen, over pogingen om met minder geld meer te doen.
is alles nodig, maar iets anders en van nog veel meer belt
is uw en mijn gebed om het dagelijks brood. Wie elke
de handen vouwt en de ogen sluit en bewust bidt: „Geef
heden ons dagelijks brood", die heeft de rechte visie op
geld, dat nodig is om elke dag weer opnieuw brood te kun
kopen!
UIT VERLIES WINST
Ir* de kerken van de classis
Winschoten der Geref. Kerken is
:ondag j.l. een kanselboodschap
voorgelezen, waarin de classis met
grote en diepe ernst allen, die de
Naam van Christus positief in
deze wereld willen belijden, op
wekt aan de onhoudbare toestand,
die bestaat in het niet lezen van
een christelijk dagblad, een einde
te maken.
meer schijnt men vergeten te zijn,
dat het woord van de Heiland: „Wie niet
voor Mij is. is tegen Mij en wie met Mjj
niet vergadert, die verstrooit", ook van
daag nog ten volle van kracht is, zo werd
gezegd. Daarom is er geen neutraliteit
mogelijk. Deze is in feite niet anders
dan vijandschap tegen de Here en Zijn
Gezalfde. Het zijn mensen, die een krant
sdhrijven, met een eigen levenshouding
en een' eigen standpunt. Daar, waar al
leen het neutrale dagblad in de Geref.
gezinnen komt, stelt men zich bloot aan
een politieke, sociale en religieuze be
lichting der feiten en gebeurtenissen, die
volkomen strijdig is met het geloof en
de belijdenis, dat Jezus alleen Koning is.
De gevolgen van deze voorlichting
blijven dan ook niet uit: vervlakking
van het besef van de heerschappij var
Christus over het gehele leven, toe
neming van de materialistische levens
houding, die alleen in geld denkt en
in geld handelt, een al meer en meer
opgaan In de dingen van deze wereld.
68
Von Emsighofer was ruggelings in het kreupel
hout gevallen, na de geslaagde jiu-jitsugreep van
het meisje. Zijn rechterarm hing slap langs het
lichaam. Zijn pols was ontwricht en krachteloos.
,,Zo, zo," zei Zuckwaller, die met een zware
dienstrevolver in de vuist op hem toeliep, „bijna
was dat de volgende moord geweest. Bijna, want
u vertrouwde te veel op uw dommekracht. Herr
Von Emsighofer. U vertrouwde, ook te veel op uw
bluf, want dat is één van je grootste krachten."
De overbeleefde Zuckwaller, die het vormelijke
„u" niet gauw liet varen, was nu op „jij" over
gegaan.
Von Emsighofer trachtte kreunend overeind te
komen. „Eén verdachte beweging en ik schiet,"
dreigde Zuckwaller, ..blijf zo liggen, dat is goed
voor je pols. Je had zeker nooit eerder van jiu
jitsu gehoord?"
André Rost wist met zijn figuur niet goed raad.
Hij had de witte sportpet achterop zijn hoofd ge
schoven, maar de zonnebril had hij nog op.
Hij keek bedremmeld naar Marianne, die stil
en wat bleek bij het ravijn stond. Ze keek in de
diepte en draaide zich daarna om in de richting
van André.
Hun blikken ontmoetten elkaar.
Er kwam een glimlach om de mond van het
meisje, toen ze André zo vreemd uitgedost zag
staan. De vervaarlijke revolver had hij nog in de
hand. Hij schraapte zijn keel en deed een paar
stappen naar het meisje. „Dat. ,eh. .was een
r~
<~&aadóeló
JAS VAN HOFWEGEN
j
sterk staaltje," zei hij om wat te zeggen, „je
hebt me nooit verteld, dat je jiu jitsu kende."
Marianne keek hem strak aan: „Dat is gemak
kelijk als je lastige mannen op een afstand moet
houden."
André voelde de hint. „Lastige mannen, hè?
Ben ik voortaan ook in die categorie ingedeeld?"
Marianne antwoordde niet, maar haar ogen zei
den wat haar mond verzweeg. André deed de paar
stappen, die nodig waren om het meisje in zijn
armen te nemen en wat er tijdens het daarna
volgende fluistergesprek werd gezegd, kon Zuck-
walier niet verstaan.
Daarvoor had hij het te druk met Von Emsig
hofer. Hij had hem aan zijn gezonde arm ge
boeid en vormde nu met de overrompelde misda
diger een soort Siamese tweeling via het glim
mende metaal van de handboeien. Zuckwaller had
zich aan Von Emsighofer geketend.
Von Emsighofer stond met een bleek en ver
trokken gezicht op. Zijn rechterpols, die door
het meisje was gekneusd, deed pijn. Hij beet
zich op de lippen om staande te blijven.
Zuckwaller was weer vervallen in de beleefd
heid, die hem eigen was. „Bitte, Herr Rost, als
u klaar bent, zou u dan even kunnen helpen?"
André Rost kwam beschaamd tot de ontdek
king dat hij zijn plicht verzaakt had. Er waren
echter glimlichtjes in de ogen van Gustav Zuck
waller. Hij had in één oogopslag gezien, dat An
dré Rost zich weer had overgegeven aan Cupido
en dat hier op dat kleine bergweitje langs het
ravijn een verzoening een feit was geworden, die
hij door zijn bezigheden met Von Emsighofer
volkomen gemist had. Hij vond het jammer, dat
André Rost niet met heldenmoed het meisje het
leven had behoeven te redden, maar zijn nuch
terheid won het toch van zijn romantische ka
rakterinslag, toen hij tot de conclusie kwam, dat
alles zo beter was. Er waren nu aan de kant
van zijn partij geen verliezen geleden en dat
had toch ook anders kunnen zijn. Hij knipoogde
de richting i
op haar wangen
derzijds begrip.
„Fouilleer die man even," droeg hij Rost op.
Er kwam een revolver uit de rechterzak van Von
Emsighofer. Marianne had dus juist de goede pols
getroffen. Von Emsighofer was vrijwel weerloos
geweest, en had ook niet getracht zich te verdedi
gen, toen hij zich overwonnen wist.
De Duitser gromde in machteloze woede. Zijn
gezicht was bleek en hij stond de pijn in zijn
pols te verbijten.
(Wordt vervolgd)
verantwoordelijkheid, waartoe de belof
te bij de doop afgelegd ons verplicht, ook
ten aanzien van het dagblad", aldus de
kanselboodschap, waarin tenslotte allen
krachtig werden opgewekt om de actie
voor de christelijke dagbladpers met
woord en daad te steunen. De stelregel
,In ieder Gereformeerd gezin een
-luu werd gezegd
christelijk dagblad",
Geen besturen-weekend
van Evangelisch Herstel
Door de Stichting Evangelisch Herstel
en Opbouw, landelijk overkoepelend or
gaan voor het Geref. jeugdzorgwerk, zou
van 28—30 september a.s. in het eigen
conferentie-oord „De Blije Werelt" te
Lunteren een weekend belegd worden
voor bestuursleden van de aangesloten
plaatselijke en regionale organisaties.
Het belangrijkste punt van bespreking
en overleg zou zijn de vraag naar de
verhouding van Kerk en Stichting. Nu
echter de generale synode van de Geref.
Kerken in Nederland zich over deze vraag
zal beraden en het voornemen bestaat
een artikel in de kerkorde op te nemen
deze^ j/erhouding,
beieggen.
Het acht het niet wenselijk tijdens het
synodaal beraad uitspraken over deze
terie te doen, die zonder kennis var. „v.
inhoud van het synodaal overleg tot stand
moeten komen.
Handel in gezinnen
Voor kerkbouiv in Slotermeer
uitgesproken
Troonrede heeft onmiskenbaar
een stempel opgedrukt gekregen
van de financieel-economische situ
atie. Materieel bezien, geeft zij als
het ware een samenvatting van de
eveneens vanmiddag overgelegde
Miljoenennota.
In beide is de bestedingsbeperking
het parool voor regering en voor
volk. En naast de bestedingsbeper
king de noodzaak tot verlichting in
de woningnood.
Buiten deze onderwerpen zal men
in de Troonrede weinig aantreffen.
Zozeer zelfs, dat enkele departemen
ten in het geheel niet worden ge
noemd. Opvallend is het stilzwijgen
van de ministeries van sociale za
ken, van maatschappelijk werk, van
justitie, van verkeer en waterstaat,
zelfs van onderwijs, kansten en
wetenschappen.
Natuurlijk zetten ook deze departe
menten hun werkzaamheden op
min of meer brede wijze voort. Zij
zijn stellig mede betrokken bij die
onderwerpen, waarvan de Troon
rede zegt, dat ook zij in het'komen
de zittingsjaar veel van de parle
mentaire werkkracht zullen vragen.
Maar zij blijven ongenoemd.
En ongenoemd, hebben ook zij in
de onvermijdelijke bestedingsbe
perking zeker veren moeten la
ten. Mogen wij het eens on
deugend stellen? Dan zouden wij
willen opmerken, dat er in andere
jaren, bij uitbreiding van hun taken,
de departementen een en ander aan
gelegen was, in de Troonrede te
worden opgenomen. Maar nu beste
dingsbeperking aan de orde is, is
de aandrang daartoe aanzienlijk
minder sterk. Zoiets voltrekt zich
liever met de stille trom.
Dit is natuurlijk maar een ondeu
gende formulering onzerzijds. De
Troonrede zegt het hoffelijker en
vriendelijker: de aandacht moest en
moet geconcentreerd blijven op de
centrale vraagstukken. En deze zijn
met name: bestedingsbeperking en
woningnood. In dit opzicht is dus
ook bij de samenstelling van de
Troonrede de nodige beperking be
tracht.
Naar wij menen, heeft de Troon
rede hierdoor stellig aan waarde en
vooral ook aan zeggingskracht ge-
Ditmaal geen dorre
somming van voornemens en pij'
nen. Geen catalogus van wetten]
op stapel staan. Nog minder i
onbewogen inventarisatie. Maar
ernstig woord op een tijdsmoni*
dat nog geen aanleiding geeft
paniek, maar wel tot een ka> n
nuchter en verstandig oordeel, J
De eerste alinea van de Troonij
zegt het helder en bondig: I
zeer bewogen jaar ligt achter
Hierom: de internationale spans,
gen duren voort; in onze natioii
economie is het evenwicht verstol
Dit verstoorde evenwicht bety el
te worden hersteld. Zoals wij k
hieronder, in onze beschouwing cl
de Miljoenennota, nader zullen f|
muieren: er zal een toontje
gezongen moeten worden. Daaf
kan de vraag worden opgeworp
of juist op dit moment een beo
ning op de eigenlijke staatszalf
niet dubbel geboden is.
De Troonrede laat er overigens g
twijfel over bestaan:
franje heel wat worden afgel
Wij achten dit op zichzelf
ramp. Er viel en valt wel lets s
kappen zonder dat er aan het
zenlijke wordt geraakt. Ook in ji
opzicht kan er uit verlies winst o
Waarin wij vooral winst zien? [i
de mogelijkheden die er komend
liggen voor ons volk om, meer f
thans het geval is, zichzelf te i
Er is de laatste tijd wel heel
aan de staat overgelaten. De
sen kwamen er dikwijls zelf nffe:
welijks nog aan te pas. De stfjj
zou het wel doen.
Wij zijn getroffen door het beroLj,
dat in de Troonrede ook op tht
volk wordt gedaan. Wij zijn evfcj(
zeer getroffen door de zinsnede joel
de Troonrede, dat een positief
rlchte inspanning, kennelijk
weer bij ons volk, nieuwe en i
mere mogelijkheden zal
openen.
Wij beleven een ernstige tijd. 1
een tijd, waarin zelfs uit
winst kan worden geboren. Mits i
gering en volk hun taak en roept
verstaan. Dan mag er, onder hop^
zegen, ook in de bestaande ernsti
toestand worden gehoopt, dat rf
veel ten goede zal uitwerken.
ebc
GOED BEGIN
predikant te Amsterdam-west (wijkge-
meente Slotermeer), staat vobr de nood
zaak in dit stadsdeel, dat reeds 40.000
inwoners telt, een kerkelijk centrum te
bouwen. Aan de bouwsom voor een der
gelijk centrum (kerk plus bijgebouwen)
ontbreekt nog 400.000. Dit bedrag wil
de predikant zo spoedig mogelijk bijeen
zien te krijgen, door 800 meelevende ge
zinnen elk 500 te laten opbrengen. Ve
le dezer meelevende gezinnen echter
zullen dat niet kunnen en daarom zegt
ds. Lans in een juist verschenen vouw
blad: „Ik verkoop stuk voor stuk al
mijn gezinnen aan een hervormde ge
meente, aan een muziekvereniging, aan
welke instantie, waar ook in Nederland,
die een gezin wil adopteren en het geld
op tafel wil leggen. Reeds adopteerde
de hervormde gemeente van Ballum
(Ameland) een Amsterdams gezin. Het
vouwblad is geïllustreerd met een ma
quette van het te stichten kerkelijk cen
trum Slotermeer, en met een aantal
foto's die de groei van dit deel van
I Amsterdam duidelijk doen zien. I
A/IET de thans ingediende miljoe-
nennota heeft minister Hofstra
zijn debuut gemaakt als samenstel
ler van een rijksbegroting. En we wil
len aanstonds zeggen dat het naar
ons gevoelen een goed debuut is.
Er wordt in deze nota gezonde taal
gesproken en wat belangrijker is
de aangekondigde maatregelen
zijn daarmee grotendeels in over
eenstemming.
Veertien dagen geleden schreven wij
over de spanning die rond deze be
groting heerste en formuleerden wij
een aantal wensen. Daarin steunden
wij aUereerst de aandrang die eerder
door de StatenGeneraal is uitge
oefend om te komen tot werkelijke
bezuinigingen binnen het overheids
apparaat. De heer Hofstra vroeg toen
tijd om deze zaak te kunnen bekij
ken we kunnen constateren dat hij
zijn tijd goed gebruikt heeft. Het
niveau der staatsuitgaven is gezakt
met een half miljard gulden hier
dan afgezien van de financiering van
de woningwetbouw, die de overheid
thans weer tot zich getrokken heeft.
We kunnen nog niet overzien in wel
ke sectoren die bezuinigingen precies
vallen daartoe zullen we moeten
wachten op de begrotingen der di
verse departementen. Maar onze eer
ste indruk is wel dat het mes er in
gezet is.
Een tweede wens dezerzijds was dat
het Nederlandse volk weer tot sparen
gebracht zou worden. En dan niet
door allerlei premieregelingen maar
eenvoudigweg door ons volk weer
vertrouwen te geven in de Neder
landse gulden. En gelukkig: er zijn
geen „spaarpremies" in het vooruit
zicht gesteld en men heeft alles ge
daan om inflatoire financiering te
vermijden. Want de heer Hofstra hul
digt ook het gezonde burgerprincipe
dat het geld dat wordt uitgegeven
afkomstig behoort te zijn van dat
gene wat met normaal werken is
verdiend. Allerlei kunstgrepen bren
gen op den duur geen baat.
Vervolgens: de moeilijkheden waar
in speciaal de gemeenten verkeerden,
dienden te worden opgeheven. Ge
zegd mag worden dat hiertoe een
ernstige poging is gedaan: de wo
ningwetbouw wordt door het rijk ge
financierd waardoor het dreigende
onheil dat als een onweerswolk bo
ven onze woningbouw hing, is afge
wend. En de centrale overheid zal
in 1958 geen beroep doen op de kapi
taalmarkt. Zodat de gemeenten i
kans krijgen haar financiën weerr
saneren en haar normale investerl|et
gen in andere dan woningbouwp# E
jecten (aanleg en onderhoud van
gen bijv.) voort te zetten. lit
Hoe dit in de practijk zal functfin
neren is nog een vraag, want
zich terugtrekken van de staat irve
de kapitaalmarkt betekent uiteraalHt
nog niet dat die markt ook plotfer
ling ruimer zal worden. Wel is U
een lening in de maak, maar da£0n
over zijn nog weinig bijzonderhediet
bekend. Wij hopen van harte fchc
dit een lening zal zijn waarin gehfeu
ons volk kan tonen dat het er£f
maakt met de oproep van onze Vr"
stin om tot een gezamenlijke I
spanning te komen ter
van de woningnood.
Tenslotte formuleerden wij de
dat men niet zou grijpen
middel van belastingverhof
Men heeft het blijkbaar niet
maal zonder gekund: hogere i
gensbelastlng en hogere oir
ting op sigaretten,
en televisietoestellen. Er zit in de
maatregelen een zekere willektj
en dat ontsiert deze begroting.
Maar afgezien van deze niet esse
tiële teleurstellingen er is et
goed begin gemaakt met het h?
stel van het evenwicht in onze
tionale economie en in de heer Hf
stra verdient het gehele kabin>
daarvoor dank. Men is nog lat
niet waar men wezen moet dj
erkent de minister ook volmondi
Onze volkshuishouding Is nog nil
gezond als de bestedingsbeperkit
geslaagd is daarvoor wacht oi
nog een tè groot programma t<
zeer noodzakelijke maatregelen: I
woningbouw is er de voornaam!) c
van en dan het Deltaplan. En bi(jc
vendien moeten er overschotMkee
worden gekweekt voor de „mageeiu
Dat alles is in studie, zo schrijft 9
heer Hofstra. En ergens
schrijft hij dat het afkappen
krimpen van staatszaken evenee* c
in studie is. Als hij gaat inzien dij]"4
er verband bestaat tussen het e*£(
en ander, dan heeft hij niet alle#töc
een goed begin gemaakt, maar d» j
kan hli onze volkshuishouding Mhe.
heel eind op de goede weg brengtf ca
Voor een socialist overigens ge#«c
gemakkelijke taak......
1 rijft ;n°;
«"C
