ïlicuwe £riilsrt)c (Courartl
367
Woningbouw en bezuiniging
hoofdzaken van beleid
Prinsjesdag werd feest
van koninklijke allure
p
Minister Hojstra zet het mes erin
Financiering van de woningwetbouw
vraagt van schatkist f540 min.
Tekort van f440 miljoen
Prinses Irene
heeft griep
Den Haag, centrum van het land
Enthousiast publiek liet
gejuich weerklinken
BON
DINSDAG 17 SEPTEMBER 1957
BUREAUS: Steenstraat 37.
Directie, Redactie, Abonnemente:
Advertentie-afdeling: Tel 31441.
ADVERTENTIES: 0,20 per millimeter.
Familieberichten 0,18 per millimeter.
(Bij contract belangrijke korting.)
Postrekening 58936.
Achtendertigste jaargang no. 11061
Directie; F. DIEMER
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER
Chef-red.: H. W. J. ENSERINK
CHR1STELIJK-NA T ION AAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
„$tenh>üstirb is aljebleum
ntyo »o levenspart"
Vriendschap met
Washington
Zie pagina 11
>EN
ÏARE MAJESTEIT DE KONINGIN heeft vanmiddag in haar rede ter opening van de gewone zitting
der Staten-Generaal, een bewogen beroep gedaan op het Nederlandse volk tot een „positief gerichte
spanning, zowel ter vergroting van de nationale produktie als ter versterking van de geestelijke en
Matschappelijke krachten".
Deze nationale inspanning zal zeer centraal gericht moeten moeten zijn op twee punten, die in het begin
n de Troonrede met name zijn genoemdherstel van het verbroken evenwicht in onze nationale econo-
ie en een gezonde en ongestoorde financiering van de woningbouw.
Deze twee hoofdpunten van het regeringsbeleid voor 1958 vindt men ook terug in de miljoenennota
Idie de minister van financiën hedenmiddag bij de Tweede Kamer heeft ingediend. Zonder enige omhaal
ran woorden valt minister Hofstra met de deur in huis: „De algemene financieel-economische situatie
8331 waarin Nederland thans verkeert, wordt gekenmerkt door een voortzetting van de overbesteding". En na
vonjeze stelling nader uitgewerkt te hebben vat hij het regeringsbeleid in deze voor 1958 aldus samen: „Op
f VK^e begroting van 1958 hebben twee factoren hun stempel gedrukt te weten bet streven naar beperking
de rijksuitgaven en het financieren van de wonin gwetbouw ten laste van de rijksbegroting". Of met
ere woorden: de regering is haar belofte om tot reële bezuinigingen te komen, gaan inlossen èn zij
leeft getracht verlichting te brengen in de uiterst moeilijke situatie waarin vele gemeenten verkeren
tn waardoor onze woningbouw ernstig in het gedrang dreigde te komen, door voortaan weer zelf de finan-
lAütóiering van de woningwetbouw te gaan verzorgen.
iE financiering van de woningwetbouw vraagt van de schatkist 540
miljoen en deze extra last is dan ook oorzaak dat, ondanks de bezuini-
[ingen, de begroting ook ditmaal weer sluit met een nadelig saldoeen
neenekort van 440 milioen- Reeds thans is echter te voorzien dat het tekort aan-
601 ienlijk groter zal zijn, omdat bepaalde wettelijke maatregelen nog in be
handeling zijn die, na goedkeuring door de Staten-Generaal, eveneens ten
jaste van de schatkist zullen komen.
rt In de begroting staan twee van deze
idditionele uitgaven" genoemd: sanering
het algemeen burgerlijk pensi
jj.bnds en het spoorwegpensioenfonds
elke sanering een bedrag van 1S9 mil-
zal vergen en de E.E.G.- en Eura-
■rdragen, met welker uitvoering 50
iljoen is gemoeid. Telt men daar nog
in bedrag van 96 miljoen dat
defensie zal moeten worden uitge-
i omdat men in het thans lopende
igrolingsjaar daari
«komen, dan komt men tot een tekort
de begroting van 745 miljoen gulden,
minister is eohter bij de opstelling
i de begroting uitgegaan van deze
Hing, dat het rijk geen beroep mag
op de kapitaalmarkt.
Dit betekende dat het totale begrotings-
Ikort niet groter mocht zijn dan 405 mil
ten (elders wordt uiteengi
it dit cijfer komt). In theorie diende
os een oplossing gevonden te wordei
oor het verschil tussen deze getallei
rootte van 340 miljoen. Tussen
Jroting en de werkelijkheid ligt
J p lljjd dit verschil dat sommige bedrage:
I in een bepaald begrotingsjaar wordi
igevraagd maar niet of niet geheel
jaar worden uitgegeven. Een
ild: van de 540 miljoen
edko4)ngbouw zal waarschijnlijk 300
w ln 1959 worden uitgegevei
Proces tegen leden
geheime politie
in Warschau
oeiVoor het tribunaal in Warschau
eren het proces begonnen tegen drie
Kf! oormalige hoge functionarissen
Zi Poolse geheime politie.
De vroegere
aatsveiligheidsdienst Romkowski, de di-
■-««ecteur van de geheime politie Fejgin
mfii jjn
plaatsvervanger Rozanski, staan
-son recht op beschuldiging, in de „stalinisti-
!S "he tijd" geweld te hebben laten gebrui
ken»^ om gevangenen tot bekentenissen te
K. (brengen. Het proces wordt met gesloten
lingei kuren gevoerd. Men neemt aan dat het
1.1 verschillende weken zal duren, aangezien
dan 120 getuigen moeten worden
- gehoord, van wie velen voor hun lev<
verminkt
Lui
rluE
Afrikaanse stammen
zetten strijd voort
De strijd tussen de Zoeloes en Basoeto's
fond Johannesburg duurt voort. Er wordt
"iet alleen meer gevochten met primi
tieve wapens maar de partijen hebben ook
oude geweren, baseball bats en fietsket-
hngen in gebruik genomen om hun vijan
den te lijf te gaan. Vele inheemse vrou
wen hebben bij de politie bescherming
gezocht. Anderen echter hebben het
"rijdperk gekozen en heffen bij de na
dering van een vijand de oorlogskreet
van haar stam aan om de mannen te
Waarschuwen. Menige aanvaller heeft op
dit onheilspellende geluid alleen al de
vlucht genomen.
Tot nu toe heeft de strijd veertig doden
geëist, bovendien liggen er nog verschei
dene zwaar gewonden in de ziekenhuizen.
De politie van Johannesburg heeft ver
sterking gekregen en tracht de stammen
gescheiden te houden, echter trekken nog
"eeds honderden Basoeto's uit ver af
gelegen nederzettingen op naar Zondi, de
Iwlangrijkste Zoeloe co neen tra tie.
Woningbouw
Belastingen
rekening houdend kon men het verschil
verkleinen tot 140 miljoen.
In het hieronder gegeven overzicht van
de maatregelen die rechtstreeks ons allen
raken, vindt men terug op welke wijze
men deze kloof overbrugd heeft.
Voor het jaar
1958 is gerekend
met de bouw
.000 woningen (in 1957 zullen waar
schijnlijk, voornamelijk al6 gevolg van de
bijzonder gunstige weersomstandigheden,
.000 woningen gereed komen).
Het bouwprogramma is volgt: 40.000 wo
ningwetwoningen voor welker financie
ring niet meer de gemeenten- maar het
rijk verantwoordelijk zal zijn; 36.000 wo
ningen met premdetoekenning door het
4000 woningen in de vrije sector.
Over het algemeen zal gestreefd worden
eenvoudige woningen voor dure
woningen wordt zelfs geen premie meer
toegekend.
Van de directe be
lastingen zal alleen
de vermogensbelas
ting zwaarder gaan drukken. Het tarief
wordt verhoogd met 20 pet. Voor wat de
indirecte belastingen betreft wordt ver
hoogd de omzetbelasting op „enkele min
der essentiële goederen": sigaretten, perso-
motorrijwielen en de daarbij be
horende banden en televisietoestellen. De
schorsing van de investeringsaftrek blijft
1958 gehandhaafd, omdat de rege
ring van oordeel i6 dat een stimulans om
nvesteringen te verhogen, voorbarig
zijn. In het in te dienen wetsont
werp zullen ook voorzieningen worden
opgenomen met betrekking tot de ver
vroegde afschrijving. Totale besparing:
107 miljoen.
Gezien het zeer
ouciaie hoge pe)] van
voorziemn gen ZlTS'S™
gelijk het aandeel van het rijk in de
werkloosheidspremie te verlagen van de
helft tot een derde. Besparing: 23 miljoen.
in 1957 zullen de
wen van de P.T.T.
een geringe verhoging
ondergaan. De regering i6 van oordeel
dat aan overheidsbedrijven de eis mag
worden gesteld, dat zij de kostprijs plus
een redelijk rendement over het geïnves
teerde kapitaal weten te dekken.
Ook in de tarieven van gemeentelijke
openbare nutsbedrijven zal wel van ver-
Tarieven
Twintigste kernproef
in Nevadawoestijn
Op het proefterrein in de Amerikaanse
staat Nevada is gisteren een krachtig
atoomwapen tot ontploffing gebracht.
Vermoedelijk had het wapen een kracht
van ongeveer 40.000 ton t.n.t.
Het apparaat explodeerde in een ballon
op een hoogte van 450 meter boven het
proefterrein. De enorme lichtflits was tot
in Los Angeles, vijfhonderd kilometer
van het terrein, flauw zichtbaar.
De ontploffing was de twintigste in de
huidige serie
Rusland lanceert
aardsatelliet
Naar Tass meldt, zal de Sowjetunle
„spoedig" een aardsatelliet lanceren. Hij
zal met krachtige zenders worden uitge
rust, waarvan de seinen door radio
amateurs kunnen worden opgevangen.
(Van Amerikaanse zijde is onlangs mee
gedeeld, dat de eerste Amerikaanse satel
liet niet voor maart 1958 gereed zal zijn).
hoging sprake zijn. De regering raadt
althans de gemeenten aan om naast het
betrachten van soberheid ook te streven
naar vergroting van de eigen inkomsten
onder meer door het verhogen van leges
en door het verhogen van bovengenoemde
tarieven.
In dit verband past het de twee slot-
puntcn te vermelden die minister Hof
stra geeft in zijn toelichting op het be-
grotingsbeeldi
1. Er zullen zich in 1958 geen algemene
loonronden voordoen.
2. Het algemene prijspeil zal na 1957
globaal genomen stabiel zijn.
Bezuiniging bezuinigingen heeft
in de eerste plaats
geleid tot inkrimping van het aantal amb
tenaren. Een flinke besparing is verkre
gen door het besluit dit jaar geen geld
te storten bij de Internationale Bank voor
Herstel en Ontwikkeling (vorig Jaar een
bedrag van f 25 miljoen). De regering
meent dat het Nederlandse aandeel voor
internationale hulp toch al respectabel
Prinses Irene was vandaag verhin
derd de plechtige opening van de
Staten-Generaal bij te wonen. Zij kon
evenmin deelnemen aan de rijtoer,
die zij met haar ouders door Den
Haag zou maken. De Prinses heeft
namelijk griep zij het niet ernstig
èn moet het bed houden.
Het Noorse bevoorradingsschip
Polarbjoern (Poólbeer) werd voor
de kust van Groenland gekraakt
door het kruiende pakijs. De be
manning zocht, toen het schip
onhoudbaar was geworden, een
toevlucht op een ijsschots (in
cirkel). De 23 mannen konden
bijtijds'door helikopters in veilig
heid gebracht worden.
is. Bovendien zal van de f 20 miljoen die
bestemd is voor hulp aan de minder-
ontwikkelde gebieden in het buitenland
f 10 miljoen niet worden uitgekeerd m
in een fonds worden gestort. In hoeve
de bezuiniging i6 bevorderd door het
trekken van subsidies en dergelijke zal
moeten blijken uit de afzonderlijke be
grotingen die wij thans pog n-iet ter be
schikking hebben.
Op pagina 5 vindt men de Troon
rede in haar geheel afgedrukt, terwijl
op pagina 7 nadere bijzonderheden
worden gegeven uit de miljoenen
nota, uit de begroting van volkshuis
vesting en bouwnijverheid en uit de
begroting van oorlog.
In de rubriek „Kanttekeningen"
vindt men ons commentaar op de
gewichtige staatsstukken van heden.
(Van onze verslaggevers)
H.M. DE KONINGIN vierde vandaag eigenlijk een klein jubileum. Het
was de tiende maal, dat zij de Staten-Generaal opende. Ditmaal wa3 zij
alléén vergezeld van prins Bernhard.
Den Haag, hoewel niet de hoofdstad van het koninkrijk, bewees vandaag
toch weer niet alleen het centrum van internationale diplomatie te zijn,
mdar in feite ook hoofdstad van de Nederlanden. Wij willen de Amster
dammer niet graag tegen ons in het harnas jagen, maar zo'n sprookjes
achtig gebeuren als op de derde dinsdag van september plaats heeft, laat
zich tot niet gemakkelijk wegredeneren
Maar laten wij dit tere punt verder
niet aanroeren en alleen constateren,
dat vele tienduizenden uit den lande
naar Den Haag waren gekomen op
deze dag, waarop naast de harde
werkelijkheid van de miljoenennota
in een prachtige symboliek de consti
tutionele monarchie den volke wordt
geopenbaard.
it zou nu toch al die duizenden op
de been brengen?
Wij geloven niet, dat het alléén het
uiterlijk vertoon van Prinsjesdag is,
de kijkers trekt. Een belangrijk deel
die mensenmassa's kan immers slechts
een glimp van de kleurrijke stoet opvangen
en ook al staat men vooraan, dan nog
het schoons in een paar minuten voorbij.
Veel meer manifesteert zich op deze
dag het gevoel, dat in de harten
Nederlanders leeft voor het vorstenhuis
en voor het regeringssysteem, dat de verst
in overleg met het gehele volk heeft op
gebouwd.
•w' --.y
Toiletten Koningin
en Prins
H.M. de Koningin droeg een linden-
groen fluwelen robe in empire-stijl
verwerkt met oude kant, suède hand
schoenen in dezelfde kleur als de
kant en een struisveren hoed in de
tint van de japon. Zij droeg het
grootkruis der Orde van de Neder
landse Leuw.
Z.K.H. prins Bernhard was gekleed
in het ceremonieel tenue grenadiers
en droeg het commandeurskruis der
Militaire Willemsorde en tevens het
grootkruis der Huisorde van Oranje, j
Het v
r zat niet mee, vanmor
gen, dat niet, maar de stemming
zat er al vroeg in. Drie goed-
vaderlandse muziekmakende
Volendammers deden het pu
bliek de triestheid van een ver
regende prinsjesdag vergeten.
Lustige deuntjes op de harmo
nica, een verkoper van oranje
strikjes: de oranjezon mag dan
verstek laten gaan, dit is
alles toch echt „de derde
dinsdag".
Koffieprijzen met
10 et, omlaag
De koffieprijzen zijn, naar wij uit
vakkringen vernemen, met ingang
van vandaag verlaagd.
De soort van 1,72 per 250 gram
kost voortaan 1,68, die van 2,18
wordt teruggebracht op 2,08 en die
van 2,58 op 2,48.
Lt.-gen. Buurman van Vree-
den adjudant Koningin
Luitenant-generaal D. C. Buurman van
Vreeden, Nederlands territoriaal bevel
hebber, met ingang van 16 september 1957
benoemd tot adjudant in buitengewone
dienst van H.M. de Koningin.
dag.
Terwijl de leden van de regering hun
stemmige zwarte kostuums aantrokken,
de andere hoogwaardigheidsbekleders de
tressen van hun uniformen rangschikten
en de militairen de laatste stofjes van
hun wapenrok bliezen, was het in de
residentie al gezellig druk. Langs alle toe
gangswegen stroomden mensen Den Haag
binnen. Tal van inwoners sloegen ook op
een matineus uur de huisdeur achter zich
dicht en spoedden zich naar de binnen
stad, op zoek naar een plaatsje langs de
route die de koninklijke stoet zou afleggen.
Een ander deel van de Hagenaars was
inmiddels hard aan het werk. Dat waren
de politiemensen, de mensen van de ge
meentereiniging en niet te vergeten de
lieden, die hun stadgenoten het wachten
lichter maken door (al of niet mooi) te
musiceren, snoeperijen te verkopen of
kermisartikelen aan de man te brengen.
(Zie vervolg pag. 13)
Deze keer niet
zonovergoten
T>LASTIC hoedcnschermpjes, regenjas-
sen en -mantels, alsmede paraplu's
waren de uitgezochte attributen, waar
mede de menigte langs de route, die de
koninklijke stoet reed, zich had gewa
pend. Het weer werkte vandaag niet mee.
De optimisten, die verleden week met
grote stelligheid wisten, dat het ook op
deze lustrum-Prinsjesdag een „zonover
goten gebeuren" zou worden, hebben on
gelijk gekregen. Een miezerig regentje
viel af en toe uit de loodgrijze lucht, doch
vermocht de stemming allerminst t»
drukken.
Of het nu de Zeeuwen, de Spakenbur
gers, dan wel de Markers ln hun karak
teristieke kledij waren, de regen mocht
hen niet deren, hetgeen des te meer een
bewijs is, dat Prinsjesdag nog niets van
zijn betekenis voor ons volk heeft ver
loren.
WEERBERICHT
Opnieuw iets zachter
De Bilt verwacht tot mor
genavond:
Half tot zwaar bewolkt
met hier en daar enige regen
SBHttk of motregen en in de nacht
VBV plaatselijk mist. Zwakke tot
matige zuidwestelijke wind,
maar in de noordelijke helft van het
land aanvankelijk zwakke veranderlijke
wind. Opnieuw Iets zachter. (Opgemaakt
om 11.15 uur).
ZON EN MAAN
De thermometer doet
hel fantastisch
Vandaag, op Prinsjesdag, hangen tn Den Haag de vlag
gen uitmaar ook zonder dit jaarlijkse ceremonieel
hadden wij de vlag wel willen uitsteken, want de thermo
meter is tn de afgelopen twee dagen hoger gestegen dan
we voor mogelijk hadden gehouden. Er mag dan beste
dingsbeperking zijn en zuinigheid mag dan geboden zijn
ten opzichte van ons hebt u zich gelukkig geen beper
kingen opgelegd en met uw goede woorden over ons die
nieuwe abonnees aanbrachten bent u beslist niet zuinig
geweest.
Het gaat goed het moet ook goed gaan. Want we
mogen dan nu even de draak steken met die bestedings
beperking en met die zuinigheid, het ts toch diepe ernst
en de woorden uit Troonrede en miljoenennota zullen ons
allen tot bezinning moeten nopen. En dan vragen we weer
net als gisteren: hoe beziet u al deze dingen? Ziet u de
achtergrond? Bespeurt u in deze maatregelen het morele
verval waartoe de welvaart ons kan brengen? U weet dat
er hogere waarden zijn dan de materiële maar hoe
vervaagt die wetenschap als uw krant u dagelijks dat
materiële als het hoogste voorhoudtl
Een protestants christelijk dagblad zoekt naar die hogere
waarden. Wil u die laten zien dwars door het nieuws van
elke dag heen. Umaar ook uw kennissen die nop
geen christelijk dagblad lezen.
Spreek er vandaag nog met hen over. En zorg dat de
bon wordt ingevuld.
Ieder die zich nu abonneert ontvangt de krant 14 dagen gratis.
Doorhalen wat niet gewenst wordt.