2 x Churchill
GENIALE MENSEN
ZIJN LASTIGE MENSEN
TT
Het dagboek
je lie de Vries vond
zijn eigen stijl
Slavernij van de katoen
H
HET RASSENPROBLEEM IN DE
VERENIGDE STATEN
De oorlogs- \RTIIUR BRYANT
herinneringen,
die door Lord
Alan
Brooke in zijn dagboek
zijn opgetekendzijn
omdat zij de das van
de belevenissen zelve zijn
neergeschreven wat im
pulsief en ivat oneven
wichtig verteld. Brooke
heeft 'zijn dagboek dan
ook in de na-oorlogse ja
ren bijgewerkt met noti
ties, die de waarde van
het dagboek belangrijk
hebben verhoogd.
Arthur Bryant, de Brit
se schrijver, heeft samen
met Alan Brooke de dag
boekfragmenten uit de
stapel volgeschreven no
titieboekjes gelicht, die
het meest interessant ivo
ren. Hij heeft ze op ver
dienstelijke wijze aaneen
geregen tot een boeiend
verhaal. Hel is een ver
slag van de oorlog gewor
den, dat men tot dusver
vergeefs in oorlogsbe
richtgeving heeft gezocht.
Met „The turn of the
tideheeft Arthur Bryant
die reeds tal van ge
schiedkundige werken
op zijn naam heeft staan
een goede dienst be
wezen aan de geschied
schrijving van de tweede
wereldoorlog.
IN/DE HALL van het
eerbiedwaardige buiten
goed Chequers gaf
Churchill, gekleed in een
gewaad, dat deed denken
aan een speelpakje van een
kind, een demonstratie ha-
jonetoefeningen. Maar er
was ook een andere Chur
chill: de geweldige en on
tembare, de man, die nooit
opgaf en nooit wanhoopte
en die slechts één doel voor
ogen had de triomf van
het Britse Koninkrï'k.
naar kat oorlogsdagboek, van LORD ALAM liKüOKÊ de rechterhand van WlNSTOW CHURCHILL
ET BED in de grote slaapkamer van het buitengoed
Chequers in Buckinghamshire is het hoofdkwartier ge- verlieten zij zich volledig op hem
- wisten zij, dat zonder zijn geniale lei-
weest van de man, die voor Engeland de oorlog heeft
gewonnen. Dat bed in dat rustige Chequers, ver van de
oorlogsgevaren, waaraan Londen bloot stond, was de rustplaats van CcCSti0,
de minister-president Sir Winston Churchill.
Lord Alan Brooke, chef van de staf van de Britse strijdkrachten,
heeft, zijn hoogste chef daar nooit zien rusten. Wel heeft hij hem
daar meermalen aangetroffen in zijn scharlakenrode, met gouden
draken versierde pyjama midden tussen de met paperassen bezaai
de dekens, de onafscheidelijke reuzensigaar in de mond, telefone
rende of hartstochtelijk argumenterende over uiterst belangrijke
beslissingen, die Hitier een stap dichter bij de pndergang moesten
brengen.
En ofschoon zijn militarie adviseurs genheden, waarin ik Winston i
doorlopend met hem overhoop lagen,
zij voch- lachen, 1
van zijn werkelijk opgewekte buien
zag. Ik schudde van het ingehouden
i ik i
de bajonetoefe
ningen keek: deze gezette
het vreemde gewaad, staande in die
voorvaderlijke hal van Chequers. Ik
vroeg mij op dat ogenblik af wat
De humoristische. Talrijk zijn de Hitier zou hebben gedacht als hij deze
geestige invallen van Winston Chur- demonstratie van bedrevenheid met
chili geweest, dikwijle op de ogenblik. de wapens had ku„„e„ 2ien
ken, waarop niemand die, bijvoorbeeld r
door een ongunstige ontwikkeling van T
de activiteiten aan de fronten, ver- illClCieilt
wachtte.
,IM Een maand later tekent hy een
Zoschrijlt Lord Alen Brooke in n> Jnder(1 Churchill.
dagboek:
„9 MAART 1941, Zondag. Des
avonds naar Chequers vertrokken.
Churchill had last van bronchitis
„27 APRIL 1941 We moesten
met dineren wachten tot tien voor
tien, omdat de minister-president een
Dit beeld roept Lord Alai
in zijn oorlogsdagboek, wa
renlang i
Brooke op zat de macht deze
had de dag op bed doorgebracht. Hij radiorede moest uitspreken. Hij
i hij ja-
hij deed dat nooit. Niet alleen kwam naar beneden om te dineren in goed op dreef i
contacten omdat hij zo grootmoedig
hield
op tot
een merkwaardig kledingstuk, dat mij half vier. Generaal-majoor John Ken-
J|ET DAGBOEK van Lord
Alan Brooke, dat door
Arthur Bryant onder te titel
„The turn of the tide" tot boek
is verwerkt, is een boeiende
roman geworden van twee
hoofdpersonen uit de tweede
wereldoorlog: Winston Chur
chill, Brits minister-president,
en Alan Brooke, van november
1941 tot het einde van de oorlog
chef van de generale staf.
Twee mannen, die elkaar in
genialiteit aanvulden Chur
chill, de dynamische oorlogs
leider, Alan Brooke, zijn mili
taire adviseur en meesterlijke
strateeg. „De grootste militaire
figuur, die de tweede wereld
oorlog heeft gekend", aldus
veldmaarschalk Montgomery
over zijn chef-staf.
1 leider in de oorlogsjaren
beter dan mevrouw Chur
chill hem kende.
„Ik heb niets an
ders te geven dan
bloed, zweet en tra
nen". Deze gedenk
waardige woorden
sprak de toen 66-Jari-
ge Sir Winston In het
Britse Lagerhuis in 1940, toen hem
op het meest kritieke ogenblik,
waarin Engeland tijdens de tweede
wereldoorlog heeft verkeerd, de
leiding van de coalitieregering werd
opgedragen.
Onredelijk
i „au »uur £ieed denken
i de^demo- een kind. Hij
stemming en I
weer komen. Hij gaf voor mij een de
monstratie geweerexercitie en daar
na bajonetoefeningen".
„Dit was een van de eerste gele-
het speelpakje van nedy. die was belast met de
in een uitstekende bereiding van militaire operaties pro-
het diner zijn ge- beerde Churchill college te geven i
strategie,
sprak
voor een invasie op het Europese con
tinent. Iedere ervaren officier wist
echter, dat een landing op de Franse
marbij hij een plan be- kust op dat ogenblik onmogelijk was.
een terugtocht uit Egyp- ?e minister-president liet zijn aandacht
<e.< Dit maakte Churcbil! woedend en hij, een dubbel effect
we hadden de grootste moeite om hebben: de Duitsers zouden troepen uit
Partners
_.r is veel bloed, zweet en tranen
g..„ven om een omwenteling in de
OL..„g te krijgen en om Engeland
li-... ue overwinning te leiden.
<_uurchill heelt voor Engeland de
Ow..og gewonnen. Maar ae Kracht
v. cui mee deze grote leider op zijn
Quei aiging, is hem voor een groot
otei geschonken door zijn naaste
Zijn rechterhand was veldmaarschalk
Lord Alan Brooke. Voor het verloop
van de oorlog is het „gelukkige hu
welijk'1 tussen de minister-president en
de chef-stal van niet te onderschatten
betekenis geweest. Zij waren ideale part
ners; men mag zelfs zeggen geniale
partners. In nauwe samenwerking,
waarbij de een de ander in inzichten
en capaciteiten aanvulde, hebben deze
beide mannen hun land naar de over
winning gevoerd.
Alan Brooke's aandeel in die over
winning is niet gering. Maar dit feit
doet allerminst afbreuk aan Churchills
grootheid. Het onderstreept zelfs die
grootheid. Want het was Churchill. die
ae bij het uitbreken van de oorlog nog
luitenant-generaal zijnde Alan Brooke
op steeds belangrijker posten aanstelde
en die hem ten slotte koos tot zijn naas
te medewerker. Het was Churchill, die
hem de gelegenheid gaf zijn strategische
hem te kalmeren".
„Het was een
merkwaardig inci
dent. De arme John
had alleen maar be- B
doeld te zeggen dat nadere beschouwing 1
Rusland moeten terugtrekken en door
het bezetten van Noorwegen zou de
vaarweg EngelandMoermansk (de
noordelijke Russische haven) gemakke
lijker onder controle komen.
Alan Brooke «-»--*
erger dingen
ren dan het prijsge
ven Egypte. Het was
door Churchill ech
ter aangegrepen om
hem een defaitis
tische houding
verwijten en
deelde Kennedy
middellijk in bij „i
bespreking hiervan had later plaats op
12 oktober tijdens een bijeenkomst van
de stafchefs in de ambtswoning van de
minister-president. Downing Street 10.
De kritiek, die Churchill op zijn plan
nen kreeg, deed hem uitroepen - terwijl
hij kwaad naar generaal Paget en Alan
te Brooke keek: „Ik heb soms de indruk,
dat enige van mijn generaals helemaal
niet willen vechten tegen de Duitsers!"
„Lied van de maand
sloeg meteen in
het
Toch kreeg hij zijn grote kansen
bij de NCRV. HU begon er met
„lied van de maand". Het aloeg in,
uiterst serieuze niet alleen bi) de kijkers. „Het is
het beroepshalve fris geluid, dat we hier niet eerder ge-
grappen maken, dat hij contractueel boord heoben", schreef t
voor de N.C.R.V.-televisie doet,
welijks bemerkt, als men met hem ^aietjes
zit te praten. Men zou kunnen zeg
gen, dat hij geobsedeerd wordt door
zijn onderwerp, viaar als dat bete
kent, dat hij de andere zaken ver
waarloost, is het te sterk uitgedrukt.
Jelle de Vries be'
als zanger van het „lied
door het samenstellen en leiden
tiet Toen stelde hU een |»aar
samen als voorbereiding tot
e „Artisjok", een programma
waaraan bijzonder hard gewerkt is.
De eerste, want het zal wel een serie
worden, die tot in het nieuwe jaar zal
voortduren. Tot genoegen van iedereen
vermoedelijk, want het heeft bijzonder
bekend geworden veel bijval gehad. Dieren zullen er de
de maand" inspirerende figuren voor blijven, zoals
het eerste programma de „homo
enkele T.V.-cabaretjes, waaronder het sapiens" (latijnse
terecht zeer succesvolle „Artisjok"
heeft een grote belangstelling
zijn publiek en hij houdt
1. Het
was. Wist u overigens, dat deze „ho
mo sapiens" door een enthousiaste
amateur-toneelspeler, een belasting-
komt bij televisie-kunstenaars ambtenaar vertolkt werd
Jelle de Vries is nu full time-artist.
„Ik moet zien. dat ik het peil volhoud
en verbeter", zucht hij. De mensen, die
hem hebben zien werken, die hebben
gezien, hoe hij zijn eigen styi vond,
twijfelen er niet aan.
geregeld -voor, dat mensen ze menen te
kennen.
Het overkwam Jelle de Vries laatst,
toen hij te Schevenmgen op een ter
rasje zat. Er stopte een bus met een
gezelschap feestgangers uit de provin
cie kennelijk „Jelle..!" sohreeuiwden
er een paar en toen de geroepene om
keek en zwaaide loeide de hele club in
coor: „Ja, 't is 'm!" Hij vertelde dat zon
der een zweem van ergenis eerder met
iets van biyde verwondering dat ze
hem kennen-,
Jelle de Vries kwam van de HBS en
ging naar kantoor twee jaar lang. Twee
jaren die voor hem een verschrikking 12.55 Sportsplegeif 13.00
betekenden. Ondertussen had hij ook fi-f'i1-
zyn liefde voor de piano gecultiveerd 1400 B
en bij had een litteraire spitse belang
stelling voor de conference en men zal
zich kunnen voorstellen hoe hij pianist
later pianist-entertainer werd, in een
aantal établissementen van naam, ook
in het buitenland.
Maar ook dat beviel hem niet. Hy
kwam terug en werd enige tyd pianist
by en muzikaal arrangeur van Wim
Sonneveld. Vara-regisseur Gys Stap-
Programma voor morgen
Hilversum I 402 m. VARA: 8.00 Nws en
postduivenber; 8.18 V. h. platteland; 8.30
Weer of geen weer; 10.00 Geestelijk leven,
caus; 10.15 Lichte mui; 10.40 Voordr en
piano; 11.00 Gram; 11.20 Cabaret. AVRO:
itrijdkrachten;'
13.05 Meded.
llonmuz; 13.20 Gram;
Boekbeapr; 14.20 Mezzo-sopr. en pla
no; 14.50 Caus. over crlmlnalitet; 15.05 Gram
15.30 Radio Filh. ork.. Mannenkoor en sol;
16.00 Dansmuz; 16.30 Sportrevue. VARA:
17.00 Gram; 17.30 V. d. Jeugd; 17.50 Nws.
en sportultsi; 18.05 Sportjourn. VPRO; 18.30
Korte kerkdienst. IKOR19.00 V. d. Jeugd;
19.30 De open deur. eau». AVRO: 20.00 Nws:
20.05 Amus. muz; 20.45 Offenbach cn zijn
Parijs, hoorsp; 21.10 Gevar. progr.; 22.00 Act;
22.10 Strljkork: 22.30 Gram; 23.00 Nws;
23.15—24.00 Etherkoopjes.
Hilversum H. 298 m. KRO: 8.00 Nws;
8.15 Gram. 8.25 Hoogmis; NCRV: 9.30 Nws.
en waterst: 9.45 Kerkkoor; 10.00 Kerkd. v.
d. Baptisten Gemeent; 11.30 Gram; 11.45
srgel. KRO: 12.15 Gram; 12.20 Apo-
Met partjes plaat, met brokjes
melodie, met beetjes ideetjes, mo-
dulerend. inspirerend, solerend pë"kèrk
maar vooral amuserend, zo zal
vanavond van half tien tot vijf
voor tien het programma „Rou
lette" van Jules de Corte z\jn
(K.R.O.).
logle; 12.40 Gram; 12.55 Zonnewijze
n Kath. nws: 13.10 Lichte rr
13.25 Gram; 13.45 Boekbcs
altviool en harp; 14.20 Brs"
Nw
lalf-
n plano: 15-35 Metropole-
16.05 Gram: 16.15 Sport;
KOR: 17.00 Jeugddient; 18.15
16.30 Vespers.
18.40 Eer.
19.05 'Gram; 19.30 Het Evangelie
KRO; 19.45 Nws;
De V.A.R.A.-reporter Gabri de Wagt
brengt vanavond van twintig voor
elf tot elf uur zijn laatste klankbeeld
over politie patrouilles.
7.10 Gym;
De V.A.R.A. besluit haar program- 8.50 V
ia om twintig voor twaalf met zang
an Juliette Greco.
en het gewone leven, caus. KRO; 19.45 Nws;
20.00 Gram; 20.30 Act; 20.45 De gewone
man; 20.50 Cabaret; 21.20 Gram; 21.30
Nieuw Guinea, klankb: 22.15 Promenade-ork.
en aol; 22.45 Avondgebed en lit. kal.; 23.00
Nws; 23.15—24.00 Gram.
MAANDAG
Hilversum I. 402 m. VARA: 7.00 Nws;
7.23 Gram; 8.00 Nws: 8.18 Gram:
9.05 Gram; (9.35-9 45 Wa-
9 Om kwart voor twaalf ion dag sendt
de N.R.C.V. een concert uit, dat ge- 12.38 Gi
geven is in de ronde Lutherse kerk stand: 13 20
in Amsterdam door Gretha Krom 14 00 Koi
(sopraan) en Hendrik Lasschuit
(orgel).
10.45 Ballroomork; JHI
1.40 Voordr; 12.00 Dansmuz; 12.30
in tulnb meded; 12.33 V h platteland;
3.00 Nw
13.15 V d Midden
V d s
aing, hoorsp;
vele generaals, die bijeenkomst:
In Brooke's dagboek staat
alleen maar geschikt
zijn om zich over te
geven." En hoe meer
Kennedy zich uit
sloofde nader te ver
klaren wat hij pre-
„Churchill's gezicht stond op storm.
H\j stak z\jn kin op aggresieve wijze
naar voren, keek me streng aan en
„ik had u opgedragen
Sarcastisch
Dit leidde tot een nieuwe serie
vragen, waartussen door allerlei sar
castische en kritische opmerkingen
y onaangenaam
had bedoeld, hoe aanval op Trondheim, compleet met ondergaan ln aanwezigheid
Winston zich de aanwijzing van een commandant anderen, maar het was een uitstekende
gereed in ieder onderdeel. Maar
deze afstraffing te
opwond. We
blij, dat
dinertafel
konden opstaan. We
gingen naar de hall
om andere dingen
te bespreken."
eindelijk wat"deed u? In plaats daarvan hebt ^alAa-!.-
tinortnfal maxen
der, wiens durf soms ging tot in het
roekeloze, die vaak verkeerde beslis
singen nam ln onbelangryke zaken, die
zeer onredeiyk kon zyn, soms terugge-
Ult het dagboek van Lord Alan trokken deed, dan weer overdonderend
Grootmoedig
Brooke blijkt niet alleen telkens
de grootheid van Sir Winston maa
zijn grootmoedigheid. Bij militaire be
sprekingen kwam het menigmaal voor.
dat hij intens geloofde, dat hyzelf ge
lijk had en dat Alan Brooke
die dlkwyis ondeugend uit de
ook hoek kwam. Iiy maakte het leven van
Ém degenen, die met hem moesten samen
werken. tot een zware last, maar won
toch weer hun liefde en bewondering,
die nooit opgaf i
"\7~00RDAT het gely keerde, ging Enge
land door de diepste duisternis def
oorlogsellende. Deze foto van een in puin
geschoten Engelse kerk is typetend voor
de donkerste arm uit de historie van
een »ry land.
Tijdens deze episo
des was Alan Brooke
nog geen cbef-staf; hij
zou eerst op 16 no
vember 1941 de dode-
lyk vermoeide Sir
John Dill in deze
functie opvolgen. Zyn
nauwe contact met
Oburchill was echter
voor die tyd het ge- hpu,pprt dnt u ?4
volg van zijn opperbevel over de Ho-
me Forces; hij was verantwoordelijk
voor de training en uitrusting van de
Britse troepen in het moederland.
Op 22 juni 1941 trokken de Duitse
overgelegd een meesterlijke uit
eenzetting over alle moeilijkheden
en over al de redenen, waarom de
operatie niet kan worden uitgevoerd".
Toen ging hij over tot een kruis
verhoor, dat twee uur duurde en waar
in hij diep inging op allerlei onbe
langrijke printen in myn rapport. Ik
trachtte hem herhaaldelijk terug te
brengen op mijn hoofdbezwaar
het gemis aan goede steun van de
^,'t luchtmacht".
Zijn volgende aanval was: „U
nodig hebt om
de gebieden tussen A en B in handen
te krijgen. Hoe hebt u berekend, dat
dit zo lang zal djtren? Vertel me eens
precies wat er van uur tot uur ge
beurt".
hetgeen ik in latere jaren
gelegenheden moest mee-
voegde Brooke later aan
deze dagbloekbladzijde toe.
De aanval op Noorwegen is niet
doorgegaan. De minister-president Het
zich tenslotte van de onmogciykheid
van dit plan overtuigen door admiraal
Pound, voor wiens oordeel en kennis
van maritieme zaken hU een diep res
pect had
(Copy-right voor Nederland
Het Rotterdammer-Kwartet-
A.B.C.-Press)
Nadruk verboden.
Volgend artikel:
Zonder aanval
geen
overivinning!
mede-stafchefs het bij het verkeerde hoopte en die slechts
dat hij niet de macht het voortbestaan i
doel voor
en de triomf
:n daarmede
In de vier oorlogsjaren, dat Alan
Brooke de minister-president van nabU
heeft meegemaakt, bleek deze zo ge
ïnteresseerd te zijn in de strategie en
zelfs in de meest gedetailleerde militaire
zaken, dat hy onvermydelijk in conflict
kwam met de militaire leiders. Hy be-
Uit de aantekeningen van Alan
Brooke komt deze bij zijn leven reeds
legendarisch geworden figuur steeds
weer naar voren en in steeds andere
verschijningen: de geweldige, de poëti
sche. de ontembare, de diep-menselyke
en de humoristische.
van 115 generaals 29 admiraals en 43
lurhtmaarschalk Lord Portal, Lord
admiraal Viaeount Cunningham.
,ET Amerikaanse neger
probleem is in een
nieuw stadium geko-
Lincoln schonk
de negerslaven de vrijheid,
nu wil men hun nakomelin
gen de gelijkheid geven. De
wet op de burgerrechten,
die daartoe door president
Eisenhower aan het congres
werd voorgelegd, is thans
van kracht geworden. De
emancipatie van de neger
schoot wortel in het bloed
bad van de burgeroorlog,
maar de volgroeide vrucht
laat nog steeds op zich wach
ten. De exodus van de negers
uit de slavernij van de zui
delijke staten is reeds lang
voltooid, het beloofde land
van de gelijkheid met de
blanken is echter nog nim
mer betreden. Amerika wordt
vaak de smeltpot van de we
reld genoemd, maar blank en
bruin bleken even moeilijk
te mengen als water en olie
en psychologisch noch poli
tiek krachtsvertoon heeft een
bruikbare emulsie kunnen
scheppen.
Jarenlang leek het neger
probleem in de U.S.A. een
vergeten aangelegenheid. Het
wrede lynchen van negers
kwam vrijwel niet meer voor.
De Ku Klux Klan die zich
de verdediger van het blanke
ras waande maar ln werke
lijkheid niet meer dan een
melodramatisch moordenaars-
gilde was, scheen uitgestor
ven. Amerika was in een
blanke en een bruine pilaar
„verzuild".
Plotseling echter werd het
oude probleem der rassen
scheiding weer voorpagina
nieuws. Een negerjongen die
met de branie van een puber
naar een blanke vrouw had
gefloten, werd vermoord en
dijn vond voldoende nieuw
voedsel voor haar gifspuit.
„Het is allemaal de schuld
van het Hoge Gerechtshof!"
zeggen de voorzichtigen, de
mannen en de vrouwen van
de vrede voor elke prijs.
„Men had moeten wachten.
De tijd is nog niet rijp."
„Hang de negen zwijnen
op!" gilt de tot waanzin op
geschroefde Kasper in een
anti-neger samenkomst en
eeuw werden negerslaven
vanuit Afrika naar midden
Amerika versleept, maar
overal in Europa en ln de
Amerikaanse koloniën voelde
men groeiende morele be
zwaren. Zelfs ln de zuidelij
ke staten van de U.S.A. waar
nu de grootste weerstand
tegen de beslissing van de
Hoge Raad wordt gevonden
voelde men sterk voor een
geleidelijke afschaffing van
allieerde zijde werden plannen gemaan
llllllllllllllltlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllN
van meer slaven. Het zaad
plukken was niet meer nodig,
maar het planten, wieden,
schoffelen en oogsten vereis
ten honderden nieuwe werk
krachten. Grote velden wer
den met katoen beplant. De
uitvoer steeg. De planters
zagen een gulden toekomst
in het verschiet en alle goede
bedoelingen en morele be
zwaren werden spoedig ver
drongen door de verleidelijke
dollar.
De meeste slaven kwamen
van de Goudkust in Afrika.
De blanken kwamen daar op
zoek naar goud, maar ontdek
ten dat levend mensenvlees
meer opbracht voor minder
moeite. Koning Dahomey
was gul genoeg met zijn
hulp. Hij zag een kans om
zijn machtsgebied te vergro
ten'ten koste van zijn vijan
den. Nu kon hy oorlog voe
ren, roof bemachtigen en
toch behoefde hij geen geld
uit te geven om de gevange
nen te voeden. Ze brachten
hem zelfs geld op. Donkere
machtswellust trouwde blan
ke winstzucht en uit dat
huwelijk werd het negerpro
bleem geboren. Men kan
Gods wetten niet met de
voeten treden zonder de ge
volgen te ervaren.
de rechtbank hield de wrede
moordenaars de hand boven
het hoofd. Een negerstudente
veroorsaakte een oproer ln
een universiteit. Middelbare
scholleren werd de toegang
lot „blanke" scholen ontzegd.
Een busboycot, een bomaan
val, een moordaanslag en
geweerschoten in het donker
bewezen dat de rassengelijk-
heid een vrome frase Is in
het land van de vrijheid. De
pers achter het ijzeren gor-
hij heeft het over de rechters
van de Hoge Raad. „Het zijn
allemaal nikkers en Joden."
„Eindelijk hebben we dan
de waarheid van onze grond
wet ontdekt," zeggen de felle
tegenstanders van Iedere
vorm van rassenscheiding.
In zekere zin is het neger-
probleem het gevolg
merkwaardig genoeg van
de technische vooruitgang
der laatste eeuwen. Reeds in
het begin van de zestiende
de slavernij.
Amerika had misschien
nimmer de hedendaagse
moeilijkheden gekend als EU
Whitney in 1793 er niet ln
geslaagd was een machine te
construeren waarmede hij
het zaad van de katoenbo!
kon scheiden. Het werk van
acht uur slavenarbeid werd
tot enkele minuten terug
gebracht. Toch beëindigde
deze uitvinding de slavernij
niet, maar was juist een
stimulans tot het aanschaffen
bssits-
iS Zestig minuten voor bo-
...46 Pianotrio; 17.10 Gram;
17.50 Mil comm: 18.00 Nws en comm; 18.20
Lichte mui; 18.50 Gram; 19.00 Act; 10.10
Ratjetoe, een radioschouwspel: 19.45 Re-
gerlngsultz.: Landbouwrubrlek: Omwente
ling op het plattelend: wil beioeken NO.
Overtjsel; 20 00 Nws; 20.05 Promenade ork.
31.25 Strljkork: 21.50 Woekeren met dé
schaarse ruimte, caus: 22.05 Met de plaat
op reis; 22.35 Sa:
—.15—2'
n. 298
SOS-ber; 23.15—24.00 Gl
Hilversum
7.10 Gewljdi
7.45 Een
00 Nws en weerber;
8.15 Sportultsi; 8.25 Gram; 9.00 V d zieken;
9.25 Waar voor uw geld; 9.30 Voordr; 9.50
Inatr sept; 10.10 Gram; 10.30 Esthetische
etherleergang; 11.15 Gram: 12.00 Salonork:
12.25 Voor boer en tuinder: 12.30 Land- en
tuinb meded; 12.33 Surinaamse mus; 12.53
Gram of act; 13.00 Nws; 13.15 Lichte muz;
13.35 Gram; 14.05 Schoolradio; 14.30 Gram;
14.45 V d vrouw; 13.15 Gram: 13 45 Motet
gezelschap; 16.00 Bijbeloverdenking; 16.30
Alt en plano; 16.55 Gram; 17.00 V d kleu
ters; 17.15 Lichte muz; 17.40 Bcursber;
17.45 Regerlngsuitz.; Fak-Fak, een nederzet
ting aan de Z.W.-kust van Nederland Nieuw-
Guinea door mei G F Klooster. Rijksdelen
Ovenee: 18.00 Orgelspel, 18.30 Sport; 18.40
Gram; 18.50 Boekbespr: 19.00 Nws en weer
ber: 19.10 Huismuz: 19.35 Pari comm; 19.50
Gram: 20.00 Radiokrant; 2d. 20 Dossier
333. hoorsp; 21.15 Ork conc: 21.50 Orgel-
conc; 22.45 Avondoverdenking; 23.00 Nw
SOS-I
23.13—24.00 Grar
Grammoloonplatenprojramma draadomroep
(over de 3e lijn.) Maandag 9 sept. 1957
I. Claude Debussy: Children"! Croner (or-
eh. André Caplet). Doctor Gradus ad Par-
nassum. Jlmbo's Lullaby. Serenade for the
Doll, The Snow Is danelng, TTie llttla Shep
herd. Golliwog's Cakewalk, The Concert
Arts Orchestra olv. Felix Slatkln.
II. Maurice Ravel: 1. Alborada del gra-
eloso. Orchestre National de 1
r viool. Jean Anor
TIPS
uit het buitenland
9 Benny Goodman en zijn orkest
treden vanavond van vijf over elf
tot twaalf uur voor Brussel op (324
meter).
Om half negen morgenavond i»
voor het Engelse Light Programme
(1500 cn 247 meter) de zondagavond
zang te horen. Een programma ge
wijd aan de muziek en betekenis van
enkele christelijke liederen volgt voor
deze zender om kwart over tien.
I Werken van Mozart worden mor
genavond van acht uur tot kwart
over negen voor Duitsland (363 en
195 meter) uitgevoerd door het Om
roeporkest met medewerking vftn
Helmut Kreb* (tenor) en Horst
Schneider (hobo).
TELEVISIE
VAtfAVOND
Jaap Dubbelboer. Frlts Smienk, Wim
van der Beek. Guur Arends en Har
ry Bannink zeven liedjes. De arran
gementen zijn van Henk van Dijk.
Na het filmverzoekprogramma
'let te Nuyl
antwoordspel
Programma voor morgen
KRO: 9.90 Plechtige hoogmis.
NT8: 20.15 c«.23.00 Relais v.d. Vlaamse
TV Int. varlété-rogr.
MAANDAG
Televisieprogramma's. AVRO 20 30 Qula-
progr; 20.40 Maandelijks Journ; 21.20 Film-
