macci KlPPENSOÜILLONSOEP
I ""fi
Vakantiewerk voor scholieren
hoeft geen probleem te zijn
ai
Vier personen
verdronken
RENNIES
Griepgerueht nog steeds
de wereld niet uit
Academici verdienen in
het bedrijfsleven iets
meer dan op ministeries
ritmeester
Nederlandse uitzending
van BBC vervalt
Kerk en staat
in Polen
DINSDAG 16 JULI 1957
[^lt J1 PER ZILVERZAKJE C«
DE WET BESCHERMTMAAR DE OUDERS MOETEN AAN 'T ROER
(Van
i onzer verslaggevers.)
TAN EN KEES EN IK gaan in de vakantie eerst veertien dagen werken
"J in de melkfabriek en dan hebben we met ons zakgeld erbij ieder wel
zowat vijfenzeventig gulden. Dan gaan we lekker twee weken trekken in
Duitsland, langs de Rijn. Jan heeft een tent en Kees kan kampeerboel lenen
en dan hoef ik alleen maar een slaapzak te hebben."
j f Dit is dan de mededeling, die Wim, vijftien jaar, derde klas Ulo, zo om-
J* streeks Pinksteren aan tafel doet.
Ja zeker, zo gaat dat tegenwoordig, jongens van die leeftijd en een oeetje
ouder „doen" en „gaan" en „moeten hebben" en als ze in die net-omlijnde
plannen door plichtvergeten ouders worden gedwarsboomd, begint de
ken i ellende in den brede. Theoretici noemen dat: „storing van de gezinsrust".
r J. Si
Zeggen de ouders op zo'n mede- dienen, werd in ons land eerst met
deling: „O ja, jijn! Nou en die slaap- «ithmulatme bagroet. Best voor de kin-
deren 1 En.... een financiële opluchting
voor de ouders.
Tja, en toen kwamen natuurlijk de ex
cessen. De kinderen zochten naar een
baantje en er werd in het wilde weg
betaald, naarmate hun hulp in de
vakantietijd van de vaste werknemers
Niet zo bonafide werkge rers trokken
profijt van de aanbiedingen en het ging
hier en daar wel wat op kinderexploi
tatie lijken. Er kwamen ook klachten van
andere aard: jonge kinderen die in de
landbouw, bij de oogst of de pluk hielpen,
moesten veel te hard werken en verdien
den ook veel te veel.... er kwamen
klachten op moreel gebied, kortom, de
een had geluk en de ander schade.
En, zoals het dan gaat in een wél-ge
ordende staat als Nederland, toen kwa
men er comrmigsies en ten slotte be
moeide ook de overheid zich er mee.
Nu zijn er heel mooie wettelijke maat
regelen: landbouw en bedrijven mogen
geen jongens beneden 15 en geen meis
jes onder 14 jaar aannemen. Elke werk-
Spreekt vader de woorden: „Daar
komt niets van in, wij ruilen ons
ln wj huis en gaan allemaal samen naar
ct. Tc Katwijk", dan moet hij spoedig dek-
enkelf king zoeken tegen de opstand des
)et d zoons.
„WE GAAN EVENTJES
GELD VERDIENEN r
sten ln kan worden geantwoord of opge-
"I merkt, verstoort, al naar gelang de strek
king daarvan, meer of minder de gezins
rust. Het ligt er dan maar aan, hoe ver
het ouderlijk gezag reikt.
n ZÜ; Br wordt tegenwoordig heel veel ge-
ibusjj pj-aat, geschreven en zelfs geconfereerd
30 3 over „het vakantieprobleem", dat. in feite
r' helemaal niet op zichzelf staat, maar
jn J samenhangt met allerlei opvoedkundige
endej faob(>ren' o m- de structuur van het gezin,
wer< de binding van het gezin, de leiding, het
'scha; Sezag en vooral het inzioht van de ouders,
de zelfstandigheid van de jeugd en de
veelzijdige mogelijkheden tot amusement
in de vakantie.
b Laten we dat vooral niet uit het oog
7^ ij vei"bezen. Een jongen, die in de puber-
ln teitsleeftijd dikwijls de verantwoordelijk-
vr1} heid voor de jongere kinderen opgedra-
gen krijgt omdat de ouders 's avonds udt-
ct dsl gaan, die zelfstandig voor zijn rapporten
•efor- werkt, die tot heimelijke of openlijke trots
van de ouders de boventoon voert in de
J klas of in clubs, kan men, wanneer de
gouden tijd van vrijheid is aangebroken
dan niet meer ineens dwingen, aan hgt
handje mee te gaan.
Een groot schoolmeisje, dat waardig
wordt bevonden om moeder af en toe eens
te vervangen, moeders dagelijkse zorgen
te delen en dan zo'n „heerlijke steun"
is, kijkt lelijk op haar neus, als ze iin de
vakantie helemaal met het gezin moet
I optrekken.
VERANDERD
Voor een huiselijk, verbonden gezin zul
len de vakantieproblemen minder zwaar
1 wegen dan in het gezin, dat in feite toch
al uit elkaar rolt omdat er weinig huise-
lijkheid is of omdat de ouders de grote
schoolkinderen teveel vrijheid hebben ge
geven, ze niet meer aankunnen of hun
(eufemistisch gezegd) „onbeschroomde
taal" niet verstaan.
Quilten dit alles is er veel veranderd bij
vroeger. De reis- en trek-mogelijkheden,
de vervoersmiddelen (fiets, bromfiets en
scooter, desnoods te huren), de lifterij, dit
alles heeft er toe bijgedragen om de jeugd
gemakkelijk de grenzen over te brengen
en dus willen de jongens en meisjes
steeds verder van huis.
Dande kampeergelegenheden, het
samen-optrekken van jongelui en nu ook,
na de oorlog, het vakantiewerk om reis
geld te verdienen, het zijn allemaal fac
toren, die de drang naar avontuur ver
hogen en de kans op verwezenlijking van
verte-dromen redelijk maken.
Daar komt ook nog wel b(j, dat in deze
tijd van tekort aan arbeidskrachten op
alle gebied, de meeste ouders eens teveel
aan werk moeten verzetten en overver
moeid raken, zodat de ellenlange vakan
tieweken van de kinderen hen niet zo
blijmoedig aanstaren.
Dan is men gauw geneigd om te denken:
„Laat ze maar gaan, wy kunnen hen
toch geen vier, zes, zeven weken pret
tige ontspanning bezorgen".
CHAOS
De rage, dat schooljongens en -meisjes
in de vakantie een paar weken gingen
werken om geld voor de uitgang te ver-
scholier (want ze hebben nu ook eet
ordende naam.f moet een arbeidskaart
afhalen op het gemeentehuis; voor
middeling tussen werkscholier en bedrijf
make men gebruik van de arbeidsbu
reaus; er moet betaald worden volgens
C.A.O.-ongeschoolden (als een bedrijf dat
hanteert): er moeten redelijke werkuren
zijn; de kinderen vallen onder de i
liditeitswet e als ze langer dan 14 dagen
werken ook onder de andere normale
sociale voorzieningen enz.
De Stichting Bedrijfsleven-Onderwijs
is opgericht en heeft nu een keurige
brochure met alle vóórs en tegens uit
gegevenkortom, zo te zien zijn de
..webksdholienen" deugdelijk ohvringd,
door voorschriften en de arbeidsinspec
tie neemt steekproeven.
Maar ja, wie kan overal tegelijk kij
ken? Er kan nog heel wat particulier
bekokstoofd worden en wie tikt er gent
een melkboer of een bakker op de vin
gers, als zijn twaalfjarig zoontje en diens
vriendje hem een beetje helpen bij het
bezorgen
OM GELD
De ouderen, die de zaken op papier
stellen, bedoelen het heel goed. Zij be
spiegelen bijv. hoe nuttig het is voor d<
ïeugd, dat zij, al werkende, iets van he
grote bedrijf leren kennen en zien daar
toekomstige waardering en belangstel
ling in.
Zij breken er zich het hoofd over, of
het een H.B.S.-jongen zal schaden, ais
hij in zijn vakantie 14 dagen werk doet,
,dat beneden zijn intellectuele peil ligt",
bijv. vaatwassen in een kantine, flessen-
spoelen in een fabriek of erwten lezen in
de tuinderij.
Zij achten het ook goed, dat een kina
leert, dat geld moet worden verdiend en
Nabij het lichtschip Texel is gisteren
het stoffelijk overschot opgehaald van
de Belgische kapitein-vlieger Symaeys
die onlangs tijdens Navo-oefenlngen bo
ven de Noordzee is verdwenen.
Op het Texelse strand is het lijk aan
gespoeld van een naar schatting zestien-
Jarig meisje, dat circa toen dagen ge
leden moet zijn verdronken.
In de Rotterdamse Parkhaven is het
stoffelijk overschot gevonden van de 25-
jarige zeeman J. Jansen, die sinds eer
gisteren werd vermist.
In Giesenlburg is gisteren de vijfjarige
Bertje de Graaf bij het vissen in de Gies-
sen geraakt en verdronken.
H. E. Haak, burgemeester van Rockanje
en oud-resident van Bali, is gisteren in
een Rotterdams ziekenhuis, waarin hij
wegens een gebroken knieschijf werd
verpleegd, overleden. Hij was 59 jaar oud.
Zuurbrand - oplaaiend van uit de maag
Dat is geen kwaal die ge nog langer hoeft
te dragen Neem Rennies - die blussen de
brandende pyn voetstoots. Vanaf 't moment
dat 'n Rennies pastille begint te smelten
op Uw tong, vindt de pijnverdovende sub
stantie met Uw eigen speeksel zijn weg
naar de oorzaak van Uw kwaal
Rennies neutraliseren alle overtollig maag-
:onder water
tegen brandend
maagzuur
ONJUIST COMMUNIQUÉ VAN W.G.O.
OP DE VERMEENDE Aziatische
griep in Nederland wordt nu
in een bulletin van de Wereld Ge
zondheidsorganisatie als volgt ge
reageerd:
„Rapporten, uit Nederland ontvangen,
geven aan, dat hoewel een hoog percen
tage schoolmeisjes in twee kostscholen
door de Aziatische griep is aangestoken
en er een zeker aantal verspreide in
fectiehaarden in verscheidene steden is,
de ziekte zich niet snel verspreidt. Da
Nederlandse volksgezondheidsautoritei-
ten geven te kennen dat slechts enige
verspreide lichte gevallen zijn geconsta
teerd, in dezelfde mate als dit zomers
andere jaren het geval is. Over het al
gemeen is de gezondheid van de bevol
king in Nederland niet in het minst ge
stoord en het leven gaat zijn gewone
gang".
Zoals men weet, is er onlangs door de
minister van sociale zaken en volksge
zondheid bij deze wereldorganisatie op
aangedrongen een eerder uitgegeven bé-
richt als zou ln Nederland de Aziatische
griep zijn losgebarsten, te rectificeren.
Dr. C. Banning, hoofdinspecteur van
de volksgezondheid vond nu desgevraagd,
dat de laatste zin van het jongste bulle
tin een gevaarlijke mededeling inhoudt,
die de indruk zou kunnen wekken alsof
er toch iets aan de hand was, of iets
aan de hand ls geweest.
Tot
aldus dr. Banning, heb ik
geen van de provinciale inspecties
alarmerend bericht ontvangen. De
inspecteurs hebben iedere dag te mel
den hoe het er mee staat en juist giste
ren is het eerste geval van Aziatische
griep aangegeven. Maar dit is, volgens
dr. Banning een dubieus geval. Het gaat
hier waarschijnlijk om een geval van
longontsteking. De desbetreffende pa
tiënt is trouwens 59 jaar en de laborato-
riumgevallen van het A-virus betroffen
uitsluitend patiëntjes beneden de 16 jaar.
Volgens dr. Banning zijn er inderdaad
in Nederland enige influenzagevallen,
zij zijn echter verspreid, moeten gezien
worden als Incidentele gevallen, hebben
een uitermate mild verloop en
geven geen aanleiding tot besmetting.
De vraag is voor dr. Banning overigens
nog of het thans ontdekte influenzavirus
inderdaad nieuw is.
Sukarno poogt Borneo
te winnen
Sukarno heeft vandaag op een massa
bijeenkomst te Bandjermasin, hoofdstad
van Zuidoost-Borneo, de bevolking aan
geraden niet alleen maar kritiek te
oefenen op de centrale regering te Dja
karta en naar fouten te zoeken, maar
naar eenheid te streven. Hij brengt op
het ogenblik een bezoek aan Borneo om
de sympathie der bevolking voor de re
gering te Djakarta terug te winnen, daar
Zuid-Borneo in april in opstand kwam
en grotere autonomie eiste. Sukarno is
vergezeld van zeven ministers en 35 In
donesische en buitenlandse corresponden-
terug
zij dringen aam op voorlichting: dit geld
ls nu wel voor een uitstapje, maar nor
maliter moet geld worden verdiend on
in levensbehoeften te voorzien
Ach, het is allemaal zo prjjzenswaar
dig en zo met zorg bekeken.
Maar de praktijk Welk schooljon
getje, met z'n hoofd b(j de naderendi
trektocht (helemaal op de fiets naar De
nemarken, jo!) denkt aan het begin vai
zijn veertien dagen fietsen, rijden op he!
station of vaten rollen in de fabriek: No
kan ik eens kennis maken met het be
drijfsleven?
Ze beginnen te werken om dat lieve
geldje. Iets anders is, dat zij al werken
de misschien leren hoe belangrijk land
bouw of bedrijf is en daarvan pedago
gisch iets opsteken.
En dan komen ze thuis met dat geld.
Jan van 14 wél, maar Henk van 13 niet
Bert moet een deel van het geld afge
ven, zijn vriendje Gijs mag het houden
Ziet u, dan is de „gezinsrust weer ge
stoord". Zegt u het maar gerust anders:
dan barst er nieuwe narigheid los en
zitten de ouders met de handien in het
haar, of vader slaat er op of er wordt
fel getwist.
GEZINSTAAK
Voor de besteding van het door wer
kende scholieren verdiende geld geeft de
overheid geen richtlijnen. Commissies
kunnen adviseren, maar kloppen doet dai
meestal nietomdat het in elk gezin
De tijd, dat opgroeiende kinderen
guld waren met een weekje bij familie
te logeren, is voorbij. Ze mogen heus w
ts anders. Het is niet erg als ze, indis
de omstandigheden het toelaten, er c
uit trekken. Maar niet alle ouders zijn
1 staat dat te financieren.
Dat dus werken om iets te verdienen
daarvoor, is niet gek. Dat ze daarmee
n paar vakantieweken vullen is helc-
aal niet erg, mits er daarna maar een
ar vrije weken overblijven, opdat ze
et te vermoeid weerkeren op school
misschien moeite hebben, weer in het
reel te raken.
Maar bij alles mag toch wel dui
delijk zijn, dat voorlichting op de
scholen inzake het vakantiewerk
nuttig is en dat het gehele pro
bleem, nu van overheidswege be
hoorlijke maatregelen zijn getrof
fen welke de werkgever in acht moet
nemen, verder in de handen der
ouders moet worden gelegd.
Hoe het gezin het vakantiewerk
aanvaardt en het verdiende geld
besteedt, blijft onaantastbaar voor
welke buitenstaander ook.
Begrip, inzicht en gezag van de
ouders geven hierop het antwoord.
Dreigement tegen Europa
Nieuw-Guinea-
rumoer
De woordvoerder van het Indonesische
ministerie van buitenlandse zaken,
wito, heeft te Djakarta mededeling ge
daan van het onlangs door Indonesië
Nederland overhandigde protest tegen
opneming van Nederlands Nieuw-Gui
in de Europese economische gemf
schap. Hij zelde dat dit een herinvoering
betekende van Nederlands koloniale po
litiek in Indonesië en hoopte, dat de an
dere landen dier gemeenschap Frank
rijk, West-Duitsland, Italië, België
Luxemburg ter handhaving van
vriendschapplljke betrekkingen met
denesië, het vraagstuk van de opneming
van Nederlands Nieuw-Guinea opnieuw
onder de ogen zullen zien, teneinde onge
wenste verwikkelingen te voorkomen.
Sartono, de voorzitter van het Indone
sische parlement, heeft te New York be
vestigd, dat Indonesië zeer waarschijnlijk
het vraagstuk van Nederlands Nieuw-
Guinea dit najaar opnieuw voor de Ver
enigde Naties zal brengen. Hij meende,
dat er opnieuw hoop bestaat op een er
kenning van Indonesiës eisen en voegde
er aan toe, dat Indonesië altijd bereid ls
met Nederland te onderhendelen, mits
Nederland maar eerst Indonesiës soeve
reiniteit zou erkennen.
Britten gaan grote
atoomtanker bouwen
Twee van Engelands grootste fabrieken
hebben gisteren bekendgemaakt dat zij
hun bronnen in een gemeenschap zullen
onderbrengen om een groot atoomschip
te bouwen. John Brown en Co, de bou
wers van de oceaanschepen Queen Mary
en Queen Elizabeth, en de Hawker Sid-
deley groep, die verschillende Britse
vliegtuigfabrieken in handen heeft, gaan
volgens de voorlopige plannen een tan
ker bouwen van ten minste 65.000 ton
Het schip moet ln staat zijn een grote
lading vele malen goedkoper te vervoe
ren dan een schip van gelijke afmetin
gen met normale aandrijving.
Canadese fabrieken zullen een groot
aandeel hebben in de bouw van het schip.
Ag'
a Khan IV zal zich
in Midden-Oosten
vestigen
Prins Karim, Aga Khan IV, heeft gis
teren in Genève op zijn eerste perscon
ferentie verklaard, zijn leven te zullen
wijden aan de dienst van zijn miljoenen
mohammedaanse volgelingen. Om hen
goed te kunnen dienen zal hij in het
Midden-Oosten gaan wonen en worden
geleid door de weduwe van wijlen de
Aga Khan, de begum Aga Khan, die een
grote kennis bezit van het Ismaëligche
volk.
De twintigjarige prins Karim verklaar
de, dat hij vermoedelijk niet naar Har
vard zal kunnen terugkeren, tenzij blijkt,
dat hij naast zijn studie zijn verant
woordelijke taak temidden van zijn vol
gelingen kan verrichten.
TER VERKRIJGING van
gevens over de maatschappe
lijke positie der intellectuelen heeft
het bestuur van de Federatie or
ganisaties intellectuele beroepen
(F.O.I.B.) in 1955 een enquête
houden, waarin 8777 formulieren
zijn verwerkt, waarvan 251 afkom
stig van vrouwen. Van de 8777 ge-
enquèteerden waren er 6045 aca
demisch gevormd. Van de deel
nemers aan het onderzoek was 34.4
pet der mannen en 35.6 pet der
vrouwen buitenkerkelijk.
Van de academici trad 5.2 pet. op b
tlgjarige of jongere leeftijd in het
beidsproces, 0.2 pet. op 35-jarige of
oudere leeftijd. De grootste groep (29.3
pet.) kwam op het 25ste of 26ste ja
het arbeidsproces.
Van de gezinnen der geënquêteerden,
waarvan geen kinderen meer op dae-
scholen (inclusief hoger onderwijs)
deren, genoten van de zonen der acade
mici met minder dan vier kinderen 43
academisch, 46 middelbaar en 11 overig
onderwijs, uit grotere gezinnen 44
demisch, 44 middelbaar en 12 overig
derwijs. Uit gezinnen van niet-academlci
met minder dan vier kinderen volgden
33 zonen academisch, 51 middelbaar
16 overig onderwijs. Uit de grotere ge
zinnen volgden 32 zonen academisch. 42
middelbaar en 26 overig onderwijs. Voor
de dochters uit dezelfde vier groepen
zijn de cijfers resp. 20, 56 en 24; 14.
en 25; 11. 60 en 29; 11, 40 en 49.
Van de niet-academlsch gevormde 1
sigaartje in
cigaret-
lormaat
Wijziging in Britse voorlichting
De B.B.C.-uitzendingen in de Neder
landse taal zullen binnenkort worden ge
staakt. Engeland gaat zijn voorlichtings
diensten in de landen van het Midden-
Oosten en de communistisohe landen
Oost-Europa uitbreiden en ln verband
hiermee zullen de radio-programma's ir
aantal Westeuropese landen verval
len. Naast Nederland betreft dit onder
idere Denemarken. Noorwegen, Zwe-
:n en Portugal.
Het aantal luisteraars naar de betrok
ken uitzendingen is volgens een rapport
de Britse regering de laatste jt
afgenomen en zal vermoedelijk nog n
verminderen, naarmate televisie en
uitzendingen toenemen Bovendien
West-Europa een gebied, waar de Britse
■oorlichtlngsdienst met doeltreffender
middelen dan de radio kan werken.
In de tuinen van de Tuilerieën
te Parijs oefenen de Spahis
de vliegende Arabische ruiters
van het Franse leger, voor
deelneming aan een grote tap
toe te Londen, die in de twee
de week van augustus ge
houden wordt. Met een wilde
galop stuiven de kleurrijk ge
klede ruiters de poort door
(links), om daarna staande
het zadel de toeschouwers een
saluut te brengen.
Op deze manier hoopt de regering e
bedrag van ruim twee miljoen gulden
besparen. De komende twee jaar zal bo
vendien een extra-bedrag van ongeveer
twintig rfliljoen gulden voor de voorlich
ting worden uitgetrokken, zodat aan
zienlijk grotere sommen kunnen worden
besteed aan de voorlichting in Tunesië.
Marokko, het gebied van de Perzische
Golf, Indonesië en andere landen.
Het regeringsrapport noemt de uitbrei
ding noodzakelijk om de Britse voorlich
ting op een peil te houden, dat overeen
komt met de wereld omspannende ver
antwoordelijkheid van Engeland.
Vertrouwen voor
Britse
regering
De Britse regering heeft gisteren In
het Lagerhuis het vertrouwensvotum ver
kregen, doordat een motie van afkeu
ring over het beleid op Cyprus met 326
tegen 260 stemmen werd verworpen.
De regering verwierp de Laboureis, dat
gouverneur sir John Harding vervangen
zou worden. De minister van koloniën,
Lennox-Boyd, verzekerde dat de ge
dachte aan een deling van het eiland
niet zou worden losgelaten, maar het
logisch gevolg zou zijn van het zelfbe
schikkingsrecht.
ders van geënquêteerde academici was
drie pet. handarbeiders. Bjj de leeftijds
groep beneden 25 jaar was dit percentage
echter tien, waardoor men de indruk
krijgt dat de vertikale mobiliteit van het
arbeidersmilieu naar dat van academici
kort voor de oorlog plotseling veel ver
sterkt is en na de oorlog een opvallende
groei te zien geeft.
Van de 8267 werkzame geënquêteerden
had een jaarinkomen tussen f 1000 en
f 2000, veertien ontvingen f 100.000 of
meer. De grootste groep, 768 personen,
had een jaarinkomen tussen f 10.000 en
f 11.000. Van 463 was het inkomen onbe
kend of het werd in vreemde valuta ver
kregen. Uit een vergelijking van groepen
academici in dienst bij ministeries en in
het bedrijfsleven blijkt voor de groep van
40 tot 45 jaar: juristen en economen op
ministeries, jaarinkomen f 10.330, be
drijfsleven f 12.500; artsen: ministeries
f 13.170, bedrijfsleven (inclusief zieken
huizen enz.) f 13.940; wis- en natuur
kundigen resp. f 9700 en f 14.250; inge
nieurs in de technische wetenschappen
resp. f 10.680 en f 14.470 en landbouw
kundige ingenieurs f 10.450 en f 10.750.
De geënquêteerden behoren tot de vol
gende bij de F.O.I.B. aangesloten orga
nisaties: Broederschap van notarissen,
Centrale van hogere ambtenaren, Insti
tuut van directeuren van Amsterdam, Ka
tholieke ingenieursvereniging, Kath. rec
torenvereniging, Kon. Ned. chemische
vereniging, Kon. Ned. mij. ter bevordering
der geneeskunst, Maatschappij voor dier
geneeskunde, Ned chr. vereniging van
hoger personeel, Ned. instituut van land
bouwkundige ingenieurs, Ned. mij. tot
bevordering der tandheelkunde, Ned. ver
eniging van hoger personeel, Ned. vereni
ging van reinigingsdirecteuren. Orde van
Nederlandse raadgevende ingenieurs.
Raad van leraren bij het v.h.m.o., Vereni
ging van leraren btf het v.h.m.o., R.K.
vereniging van hoger personeel, St. Adel-
bertverenlging, Vereniging sociaal-we
tenschappelijke onderzoekers. Vereniging
van Delftse ingenieurs, directeuren van
slachthuizen, directeuren van gemeente
werken, van gemeente-accountants, offi
cieren ran de landmacht en de lucht
macht, van rectoren
TN POLEN is een openlijke botsing ont-
staan tussen kardinaal Wyszinsky en
het communistische regiem van Gomoel-
ka. De kardinaal waarschuwde de Polen,
dat zij zich aan kanonlekc sancties bloot
stellen, als zij zich inlaten met Pax, een
Poolse roomskatholieke organisatie, die
met de communistische regering samen
werkt. De waarschuwing heeft echter de
gelovigen niet bereikt, omdat de publica
tie er van door de perscensor is verboden.
Nog voordat de kardinaal aan het eind
van het vorige jaar uit ballingschap werd
vrijgelaten, drongen de Poolse geeste
lijken er bij de gelovigen op aan, de bla
den van de Pax-beweging te boycotten
en het was bekend, dat de zogenaamde
patriottische geestelijken gevaar liepen,
geëxcommuniceerd te worden.
Sedertdien is er een soort overeenkomst
voor coëxistentie gesloten tussen de staat
en de roomskatholieke kerk van Polen.
De Pax-organisatie, waar de kardinaal
niets van wil weten, staat geheel los van
Gomoelka en diens aanhang. Uit hoge
kerkelijke bron is vernomen, dat de
waarschuwing van de kardinaal niet be
tekent, dat er een verwijdering tussen de
kardinaal en Gomoelka ls ontstaan.
FJE stappen van Wyszinsky houden
waarschijnlijk nauw verband met zijn
Rome. Zijn verblijf daar is vrij
onopvallend geweest. Slechts enkele
w, geestelijken en Poolse
l Verklaarde burgers wachtten hem
uitzicht bij aankomst op. Tij
dens zijn verblijf heeft
hij zich zeer op de achtergrond gehouden.
;eheen slechts bij enkele godsdien
stige plechtigheden in het openbaar. Hij
ontving geen vooraanstaande leken en
legde geen verklaringen af.
Het ls mogelijk, dat de kardinaal zelf
eze discrete gedragslijn heeft verkozen,
aar, zeker heeft het Vaticaan hierom
uitdrukkelijk gevraagd.
"RENNERS van het Vaticaan zijn niet
verrast door deze gang van zaken. Zij
weten dat het altijd rustig blijft en voor
zichtig en er een eigen tempo op nahoudt.
De schijn doet denken aan een berisping
1 de kardinaal. Vandaar de gedwongen
gedrukte sfeer tijdens zijn bezoek. Zo
bleef het tot het einde. De kardinaal ver
trok in een gewone trein, op een niet van
aangekondigd uur en slechts
weinige geestelijken en Poolse leken de
den hem uitgeleide.
De kardinaal heeft te Rome uitgelegd,
wat hij had gedaan en waarom hij dit had
gedaan en ontving vervolgens zijn op
drachten, aldus Le Monde. Van belang is
hierbij geweest de afspraak, die de kardi
naal met Gomoelka heeft gemaakt be
treffende de verhouding tussen kerk en
itaat. om de Poolse massa onder het ge-
ag van de kerk te kunnen houden.
TJET Vaticaan mengt zich traditioneel
niet in een conflict, waarin het geen
partij is en wenst zijn uitstekende rela-
West-Duitsland niet te compro-
Vandaar dat het voorste] van
Wyszinsky. bisschoppen te benoemen in
in Duitsland afgenomen gebieden, in
Rome weinig kans zal maken.
In Rome heeft de kardinaal zich voor
zijn handelwijze sinds zijn vrijlating kun-
- beroepen op de uitspraak van de
paus, dat coëxistentie met onchristelijke
regeringen slechts mogelijk is. indien de
kerk zijn geestelijke taak in vrijheid kan
vervullen. Aan deze voorwaarde werd
totdusver in Polen voldaan Het is echter
de vraag, of het ln de toekomst ook zo
1 zijn, nu publicatie van de waarschu
wing, die Wyszinsky tot de gelovigen
had willen rich'en, door de communisti
sche autoriteiten verboden is.
