Alleen dwazen
kleurrijke
volgen Alaska's
egenboog
De contrasten zijn
er verbijsterend
Prijs van atoomproeven
200.000 zieken meer
Protestantse stichting streeft
naar een meer verantwoorde
gezinsvorming
DREBBEL HAD ONDERZEEBOOT
Doè^fhéér met
kaas
Hoe rijdt men een
tram voorbij
VRIJDAG 12 JULI
EEN FASCINERENDMAAR BAR LAND
(Van
onzer redacteuren)
A LASKA is een fascinerend land. Een groot deel er van ligt boven de
CN poolcirkel, maar zelfs de ruige bergen in het zuiden zijn bedekt met
gletsdhers, die tot de grootste der wereld behoren. In het noorden en westen
bevindt zich de grote boog van de Alaska Range met de hoogste berg van
het Noord am erikaanse continent, de McKinley, die zich tot een hoogte van
ruim 600G meter in de koude poollucht verheft. En dan zijn er nog de ein
deloze boomloze vlakten, berggebieden, hoogvlakten en toendra's in het
arctische en subarctische gebied in het noorden en westen, waar weinig
blanken het gewaagd hebben zich te vestigen en dat zelfs de Indianen en
eskimo's te onherbergzaam vinden
De contrasten zijn in dit enorme uitgestrekte gebied verbijsterend. Met
zijn ruim anderhalf miljoen vierkante kilometer is het in oppervlakte zo
groot als een vijfde deel van de Verenigde Staten. De bevolking van Alaska
telt evenwel slechts het achthonderdste deel van de Ver. Staten, nl. niet
veel meer dan 200.000
Evenals het landschap kent ook het kli-
aat grote verscheidenheid. Het
oosten bijvoorbeeld mei zijn lang, smal
kustgebied, heeft een zacht en vochtig'
iat. Aan de westkust doet de golf
stroom uit de Japanse wateren haar ver
mende invloed duidelijk gelden. 'Zij
veroorzaakt een temperatuur er
genval, die van de eilanden voor de kust
het bergland van Alaska
grootste maagdelijke gebieden ter wereld
hebben gemaakt.
Uit dit 'alles wordt spoedig duidelijk,
dat Alaska voor een zeer groot deel on
bewoond en ook inderdaad onbewoonbaar
is. Een groot contrast met de onherberg-
gebieden vormen dan ook de wel
iswaar kleine, maar welvarende steden
met, modern comfort, uitstékende scholen,
goed geplaveide straten (en verkeersop
stoppingen). waar men de goéde dingen,
ar ook de problemen kent van deze
►r de pioniers nog betrekkelijk mie
vorm van samenleving in steden,
[et is een cpmtinent op zichzelf dit
iska, dat in 1867 voor een bedrag
i meer dan zeven miljoen dollar door
Vef. Staten van het Tsaristische Rus-
ïd werd Overgenomen. Aanvankelijk
waagden zich slechts enkele'keiharde en
geharde avonturiers ln dit maagdelijk ge-
d en de ontsluiting en ontwikkeling
an vorderde slechts zeer langzaam.
GOUDKOORTS
[et was het goud, het eerst ontdekt
Yuikon-river in i Canada, dat velen in
beweging bracht en de eerste golven van,
ners over het gebied deed spoelen.1
in Juneau, de' tegenwoordige hoofdstad
in het territorium, werd in 1880 het he
erlijke erts ontdekt, maar de toevloed
in mensen op zoek naar goud
'nadering niet te vergelijken met de
geld rush, die ontketend werd door de
dsten in het Canadese Klondike
1896.
De goudzoekers op weg naar Klondike
ontdekten op hun tocht door Alaskaans
[ebied nog tnenige goudader,
[oudmijnen van Juneau, eens de grootste
wereld, liggen nu sinds jaai
rerlaten. Alleen de grote baggermolens*
>rengen tegenwoordig nog wel eens goud
boven uit de klezetbeddingen var
De grote bevolkingsaanwas ls eolitei
[ekornen na de 'tweede wereldoorlog, dus
de afgelopen tien jaren. De huidige
tevolkimg van Alaska is voor het groot
te deel uit de Ver. Staten afkomstig,
laaronder zijn ook de kinderen van de-
die tijdens de goldrush naar het
and kwamen. De rest van de bevolking
Dngeveer een vierde gedeelte) bestaat
lit Indianen in het zuidoosten en het bin-
ïenland, de Aleuts die de eilandenketen
ïen die zloh honderden mijlen ve;
litslrekt tot in het westelijke deel vai
ie Grote Oceaan en ten slotte de eski-
io's, die in de arctische en subarctische
uststreken leven.
J In het uitgestrekte gebied, dat bekend
s als de Westward leeft de bevolking in
hoofdzaak in de grote en kleinere steden
Isngs de Alaska-spoorw.eg. De regering
(leeft daar het grootste aandeel in
Économische leven, dat in hoofdzaak
Bienst staat van de defensie. Leger
luchtmacht hebben hun belangrijkste In
stallaties in Achorage en Fairbanks (waar
jnen ook veel boerenbedrijven vindt). Ir
het binnenland wordt nog goud gewon-
bij de geringe bevolkingsdichtheid is de
markt niet groot en het vruchtbare sei
zoen is zeer kort
Het verhaal van Alaska zou er een
Er wordt de laatste tijd weer veel gesproken over Alaska, naar
het idee van velen een grote ijsmassa in de noordwesthoek van het
Amerikaanse continent. Dit houdt verband met de inspectiezone,
waarover op de Londense ontwapeningsconferentie wordt gesproken.
In deze zone zal wellicht ook Alaska komen te liggen. Hoewel dit
gebied op de nominatie staat, de 49ste staat van de Unie te worden',
is het thans nog een territorium en geniet het nóg een hoge
mate van zelfbestuur. De bevolking kiest haar eigen regering, be
staande uit zestien senatoren en 24 afgevaardigden. De gouverneur
wordt benoemd door de Amerikaanse president en de burgers kiezen
zelf gen vertegenwoordiger in het Huis van afgevaardigden in
Washington. Deze heeft geen stemrecht. Onlangs heeft men in een
grondwettelijke vergadering een model-grondwet ontworpen, die
wellicht de weg naar het*staatsschap voor Alaska zal effenen.
kunnen zijn van verre einders in een
prachtig grensgebied, een verhaal van
moderne pioniers vol energie en enthou
siasme. een verhaal van een land met mo
gelijkheden. maar zeker geen onbegrens
de mogelijkheden. Door hard werken heb
ben duizenden Amerikanen in dit unieke
gebied een goed bestaan gevonden. Dui
zenden zouden ongetwijfeld hun voor
beeld wilden volgen, indien er maar
plaats voor hen was. Maar dat is voorals
nog uitgesloten.
1 Alai
ontsloten worden, zal de ontwikkeling
van dit land zeer langzaam, zij het ge
stadig, verlopen. Daarom zou een to<
vloed van arbeidskrachten slechts uitl<
pen op het leed en de ontgoocheling, d:
in vroeger dagen het deel zijn geweest
van de goudzoekers in dit barre land.
Velen in Alaska hebben van tijd tot tijd
van hun werk opgezien om de prachtige
kleurenrijkdom van de Alaskaanse regen
boog te bewonderen. Maar alleen d'e dwa
zen hebbèn deze regenboog gevolgd in
de ijdele hoop, zonder hard werken
goudschat in handen te krijgen
WERKLOOSHEID
De enorme afstanden scheppen uiter
aard vervoersproblemen en de staats
spoorwegen verschaffen met de vele par
ticuliere ondernemingen aan velen werk
gelegenheid. In Alaska wordt waarschijn
lijk meer gebruik gemaakt van vliegtui
gen, grote zowel als kleine, dan in enig
tnder gebied ter wereld
Als gevolg van een te rooskleurig beeld,
dat velen zich gevormd hadden van de
Irbeidsverhoudingen in Alaska, kwamen
og niet zo lang geleden meer mensen
et territorium binnen dan de economie
[ran het land kan verwerken. Het onver
mijdelijke gevolg was, dat er mei name in
Se wintermaanden heel wat werkloosheid
voorkomt, die tot in het zomereeizoen
u Voortduurt
Het leven is er duur en absorbeert gro-
[endeels, wat er meer aan loon wordt
Ontvangen. Sommige artikelen als melk
bederf onderhevige import-voe-
niddelen zijn zelfs tweemaal zo
de noordwestkust van de
Staten. Ook de prijzen van huizen
as- fn de huren zijn bijzonder hoog.
Uit de Ver. Staten trekken nogal veel
Alaska, niet om er werk te
ir zich voorgoed te ves-
Nu zijn ook de omstandigheden
a gunstig. Meer dan 98 pet.
n de grond is eigendom van de regering
I® Washington en om land in eigendom
je kunnen krijgen moeten deze „kolonis
ten" het land produktief maken. Hier
toet zich evenwel weer de moeilijkheid
♦oor, dat het land zich eigenlijk niet goed
kent voor landbouw. Sommige streken
♦ouden voor veeteelt geschikt zijn, maar
jendeels,
!fie Ntvange
Ver. Sta
een van de voornaamste straten van Juneau, de hoofdstad van
Alaska, met op de achtergrond het hoge met dichte bossen begroeide
gebergte.
Kerngeleerden waarschuwen
Suriname voelt zich
in de steek gelaten
Naar aanleiding van het feit, dat Si
inaime dollars zal krijgen voor de uit-
oering van het Brokopondoplan,
treurt het dagblad Suriname, dat
Nederland geen mogelijkheid heeft
kunnen vinden om de lening te plaat-
Wij weten dat er bestedingsbeperking
dat men zelfs de buikriem strakker
trekt, maar dat neemt niet weg, dat wij
een bèetje in de steek gelaten
len, aldus het blad. Trouwens de belang
stelling van Nederlandse zijde ie miniem
seet. Nederlandse ondernemingen
hebben een kans voorbij laten gaan. Een
aatechappij, die de optie had, heeft
ze aan de Alcoa overgedragen. Wij be'
grijpen niet, waarom Nederland in de
technische raad voor toezicht moet ko
en waarom wij Nederlandse beleg
gers nog in de gelegenheid zouden stellen,
lan de lening deel te nemen.
Antilliaanse premier
in Nederland
Premier E. Jonckheer van de Neder
landse Antillen is hedenmorgen op Schip
hol aangekomen na drie en een half uur
'ertraging door een extra-landing op Ber
muda. Hij was vergezeld van echtgenote
wee kinderen. Hij werd verwelkomd
door de heren W. F. M. Lampe en mr. F.
P. de Vries, die voorbesprekingen had ge
voerd over enkele technische aangelegen
heden, welke bij het vorige bezoek van de
heer Jonckhëer niet afgedaan konden wor
den. Hij hoopt vier tot vijf weken in
Nederland te vertoeven en de laatste twee
weken nog vakantie te nemen.
(Van een onzer redacteuren.)
EEN aantal kerkelijke en christelijke organisaties, die met het probleem
van de gezinsvorming bezig zijn, hebben besloten tot oprichting van
de „Protestantse stichting ter bevordering van verantwoorde gezinsvor
ming". Het zijn: de Hervormde Raad voor de zaken van Kerk en gezin, de
Raad voor gereformeerde sociale arbeid, de Vrijzinnig-protestantse centrale
voor maatschappelijk werk, de Evangelisch-Lutherse Kerk, de Christelijke
vereniging Zedenopbouw en de Protestants-christelijke artsenorganisatie.
De doelstelling van deze stichting is: „bezinning op verantwoorde gezins
vorming bij het licht van de bijbelse boodschap en het voor deze gezins
vorming beschikbaar stellen en doen stellen van alle nodige bijstand".
rPENGEVOLGE van proeven met
atoombommen van de laatste 6 jaren
zullen in de komende dertig jaar onge
veer 100.000 personen meer aan leukemie
(bloedkanker) en botkanker lijden. Dat is
een toeneming van één procent ove
tien miljoen „normale" gevallep in
dergelijke periode. Eenzelfde aantal
verder lijden aan ernstige afwijking door
genetische mutaties.
Tot die conclusie over het gevaar van
radioactiviteit komen vooraanstaande
kerngeleerden uit Amerika, Rusland, En
geland en nog zeven landen die op initia
tief van de Britse filosoof Bertrand Rus
sell en wijlen Albert Einstein in Canada
bijeenkwamert om de daaruit voort
vloeiende gevaren voor de mensheid vast
te stellen.
In haar verklaring dringt deze groep
van twintig geleerden aan op opschorting
van proeven met atoombommen als een
eerste schrede naar een internationaal
controlesysteem. Zij betogen dat interna
tionale machtsgroepen moeten worden
gebroken en de bewapeningswedloop ge
ëindigd. Men legt er de nadruk op, dat
politieke overeenkomsten nodig zijn spe
ciaal om het riscio uit te bannen dat er
een plaatselijke oorlog tussen kleinere
landen uitbreekt, waarin Amerika en
Rusland zouden kunnen worden meege
sleept met als consequentie het gebruik
De geleerden menen dat de ontwikke
ling van de atoombewapening thans zo
ver is gevorderd dat een volkomen doel
treffend en betrouwbaar controlesysteem
niet meer mogelijk schijnt.
A>1 jaren is het probleem van de
antwoorde gezinsvorming in christelijke
kring aan de orde geweest. Deze bezin
ning vond haar neerslag dn versahillende
puiblikaties, waarvan hier genoemd kun-
worden het bekende herderlijke
schrijven van de synode* der Nederlands
Hervormde kerk over het huwelijk (1952)
in de omstreeks diezelfde tijd verschenen
Gedachten over geslachtsgemeenschap
;n gezinsvorming" van „Zedenopbouw".
Intussen menen wij te weten, dat in
talloze gezinnen de nood op het gebied
der gezinsvorming drijft tot het vragen
advies aan zgn. neutrale organisaties,
die deze aangelegenheid slechts op
nomische en nuttigheidsoverwegingen be
handelen en trouwens ook tot lidmaat
schap verplichten, waardoor in christe
lijke gezinnen bladen met beslist
bijbelse opvattingen omtrent het scxuele
leven op tafel komen. In zeer veel ge-
zinnen is behoefte aan voorlichting er
Vergissen wij ons niet, dan Is deze
situatie een reden geweest van het initia
tief tot oprichting van de nieuwe stich
ting, dat uitgegaan is van de Hervormde
Raad en „Zedenopbouw".
i li is hel zo
heeft in opdracht
Drehbcl g
it de alcher
■ïen, accoord, maar dan is en bljjfr hel
verbazingwekkend, wat deze fantast al
niet verwerkelijkt heeft. Met evenveel
recht kan hij echter worden gerang
schikt onder de geleerden, die de drem
pel van de alchemie hadden overschre
den en de nieuwe wegen der wetenschap
waren opgewandeld, maar ook in dot
geval moet hij onder de groten van zjjn
tijd worden gerekend. Want niemand
kan het zó gek verzinnen, of Drebbel
leeft het nóg gekker verwezenlijkt.
In zijn geboortestad Alkmaar verbe-
erde hij schoorstenen en ovens en gra-
eerde hjj de plattegrond van de stad,
sant hjj was niet alleen uitvinder, maar
>ok een voortreffelijk graveur en etser
leerling van de beroemde Haarlemse
traveur Hendrik Golzius, die aan dr
ilchemie zijn fortuin en een oog ver-
scoop, in die dagen nog
amd, waarvan hij, volgens
Christiaan Huygens, de
In deze hoedanigheid
hij er in reusachtige levende
heelden te projecteren.
Ook op een aqder terrein was Dreb
bel een specialist, t.w. op het gebied
van volumeverandering van lucht. Hjj
1628. Hoewel Drebbel
tte. heeft de Engelse
schrikkelijke wapens
zenslyper
slaagde hü
ren. Eerst en goede
dood van Drebbel ii
rloor eb en vloed gedreven zoetws
fontijn. In Oost-Engeland hield hij
herig met het droogmaken van n
rrk dat hjj op het
verglazen, thermometers,
en spiegels, maakte Dreb-
volgende I
(Nadrt
Lokroep lekkere snoep? 'n Wortel, zeg?
misschien een ongewone situatie, maar
de moraal is duidelijk: haal KAAS in huis
en iedereen komt er op af. In deze dure tijd
zoiets lekkers voor zó weinig geld, dat is
gewoon een wonder! Elke dag opnieuw!
Drie middelen
In de statuten van de protestantse
stichting staam drie middelen genoemd
waardoor men het doel wil bereiken. De
eerste betreft de principiële bezinning:
voordrachten, publikaties, stimulering van
studie Ln academisch verband bij de op
leiding van predikanten en artsen. Ver
der wil men contacten onderhouden
als het kan organisatorisch met predi
kanten en artsen, die mee willen werken
en ook met andere personen en instellin
gen die mee kunnen werken.
En len slotte wil de stichting, zo mo
gelijk in samenwerking met de kerken,
consultatiebureaus voor gezinsvorming
oprichten voor de nodige pastorale, me
dische en sociale bijstand (waarbij de
kerken hetzij ieder voor zich, hetzij in
onderlinge samenwerking, voor de pasto
rale zorg verantwoordelijk blijven). De
hulpverlening strekt zich niet alleen uit
tot gevallen waarin beperking van het
kindertal verantwoord wordt geacht,
maar ook tot hen die moeilijkheden heb
ben in verband met kinderloosheid.
Wij hebben de indruk, dat nu
onmiddellijk tot oprichting van bureaus
op grote schaal zal worden overgegaan.
Men zal op verschillende plaatsen kunnen
aansluiten bij het werk, dat reeds door
de bekende buredus voor levens- en hu
welijksmoeilijkheden wordt verricht. Deze
bureaus kunnen van de diensten der
stichting gebruik maken.
Het dagelijks bestuur der stichting
wordt gevormd door prof. dr. R. Schip
pers, voorzitter; dr. F. Bloemhof, vice-
P. J. F. Dupuis, arts, si
mr. P. R. Peters, penningmeester;
van der Hoeven, arts; S. Spruyt. In
bestuur hebben verder zitting
E. J. Dippel-Schreiber, dr. J.
G. Fernhout, ds. R. Kaptcin, E. A. van
Leeuwen, arts, K. Marang. arts, <2.
Machhaupt arts, ds. H. Witvliet. Het
centraal bureau van de stichting is geves
tigd Am stel 169, Amsterdam, tel. 54282.
B*j de weggebruikers zijn dc meningen
over het voorbij rijden van Irams ver
deeld.
De wet echter stolt z(jn regels:
Langzaam verkeer: Fietsers, bromfietsers,
handwagens, bakfietsen enz. moeten
een rijdende of stilstaande tram altijd
aan de rechterkant voorbij rijden. Is cr
daarvoor geen ruimte, dan moet het
langzame verkeer achter de tram blij-
Snelverkeer, mag de tram aan de linker
kant voorbij rijden als: de breedte van
de rijbaan rechts van de tram daartoe
geen gelegenheid geeft. Daarbij mag
De journalist dr. E. van Kaalte ontving
gistermiddag uit handen van de Belgi
sche ambassadeur de versierselen beho
rende bij zijn bevordering tot officier In
kroonorde van België. De ambassa
deur, baron Van der Straeten—Waillet.
iprak daarbij zijn grote waardering uit
'oor de voorlichtende en overtuigende
arbeid, die dr. Van Raalle in zijn lange
rnallstieke loopbaan voor de goede
standhouding tussen Nederland en
Igië heeft verricht.
van de linkerweghclft gebruik worden
gemaakt als dat inhalen maar niet ge
beurt:
a) vóór of op een kruising of splitsing
van wegen
b) zó dat het tegemoetkomend verkeer
in gevaar wordt gebracht of wordt ge
hinderd.
Snelverkeer mag een tram bovendien niet
links passeren, wanneer bijv. rechts
auto's geparkeerd staan, ook dan moet
de automobilist, motorrijder achter do
tram blijven.
Staat de tram stil dan mag alleen
aan de kant waar de passagiers uitstap
pen worden gepasseerd zonder dat. dit
gevaar oplevert voor de trampassagiers,
met zeer geringe snelheid.
Rijdt u een bus of tram voorbij aan de
kant waar de passagiers niét uitstap
pen, wees cr dan op bedacht dat achter
die tram of bus opeens voetgangers
vandaan kunnen komen.
Bij een bus kaï
voorwielen door
er onvoorzichtige overstekers In
tocht zijn.
men vaak tussen de
(Advt
tentic)
Waarom werd zij gemeden?
Was zij geen aantrekkelijke vrouw, die
echt mee kon doen, vrolijk én vlot was?
Oh ja. zo nu en dan had zü wel een
vr,e2? maar het duurde
nooit lang Steeds kwam weer die fatale
dag, waarop hij zei, dat het toch i
Was er i
nad dur\
staan dot
dat
tram
oac-suri - een üesoüoriserende süft -
naakt een eind aan dit euvell Een en-
tel slieekje in de oksel - een paar keer
□er dag herhaald - geeft de prettige
'.ekerhetd volkomen vry te znn van
°'UI onmi80aar, voor it ereenI In
practiache houder: 2.16 en f 2 RA
heren Bac-stift forte.
