Opmerkelijk boek over strijd tegen verkeersonveiligheid Voorrangsrecht van trams is verouderd en gevaarlijk Niet aarzelen met de atoomenergie Kuikensterfte ligt aan de Italianen zelf Koele en zakelijke nota van Moskou aan Bonn Ook Er minister verklaart: geen epidemie is Deelen onvermijdelijk als straal jagerbasis DINSDAG 9 JULI 1957 TOEGEWIJD AMATEUR SCHREEF (Van een onzer redacteuren) T^R IS NOG niet zo lang geleden een nieuwe bijdrage in de strijd tegen - 'de verkeersonveiligheid geleverd, een bijdrage die men een poging tot analyse zou kunnen noemen. Het is een boek van 175 pagina's, geschreven door een P.T.T.-ambtenaar in Den Haag, door een amateur dus. Maar dan een amateur van uitzonderlijk kaliber. Dat zal iedereen die ook maar een gedeelte van het boek gelezen heeft, beamen. Zelfs de bijkomende zaken zijn al on gewoon: auteur noch tekenaars wilden honorarium hebben en de uitgever nam genoegen met het hoogst noodzakelijke om de kosten te dekken. T'en deed dat met de bedoeling, het boek, In de missie waar van men stellig gelooft, zo goedkoop mogelijk in de handen van zoveel moge lijk r Dat zijn bijzonderheden, die velen onzer al tot een vrij grote mate van scepsis zou den kunnen brengen, maar die dan onge rechtvaardigd zou zijn. Want de schrijver, de heer Th. B. Walbeehm, heeft zich met een dergelijke veelzijdigheid en zoveel eerlijkheid op zijn werk geworpen, dat dit alleen al hem voor blunders vrijwaart. Om duidelijk te maken wat hij met zijn boek wil, zouden wij het best enkele nen uit het voorwoord kunnen lichten. „Er waren veiligheidsacties en veilig heidsleuzen en voorts werd er in de loop van de jaren zoveel geplubiceerd, zowel in de vorm van spontane ingezonden stukken als in die van academische proef stukken; niettemin moet het voor allen, die de verkeersveiligheid in de een of andere vorm hebben gediend, bepaald teleurstellend zijn, dat de resultaten van hun werk steeds sterk beneden de ge stelde verwaohtinigen bleven". Mening gekristalliseerd Uit statistieken van politiedeskundigen, van geneeskundige instanties, uit eigen waarnemingen cn uit jarenlang gevestigde meningen en voor-oordelen (van! fietsers over trams, van autobestuurders over brommers enz.) is getracht een mening te kristalliseren, die mogelijk als uitgangs punt kan dienen voor een verder beleid. De schrijver heeft in zijn boek een figuur ten tonele gebracht, die hij Victor van Vreeden noemt. Het is deze figuur, die allerlei situaties onderzoekt, daar met deskundigen, publicisten of met degenen die omtrent dergelijke gevallen een ge vestigde mening hebben, over praat en daar weer zijn conclusies uit trekt, rustig en beheerst. Onderzoek Vooral dat laatste maakt dit boek, meer dan men zich zo zou kunnen voorstellen, de moeite waard. Want het. is inderdaad waar, dat men ook in publlkatiee verkeersbonden, nog vaak één bepaalde groep weggebruikers als de voc foutenmakers en schuldigen aanwijst. De heer Walbeehm doet dat niet, gaat de beschuldigingen van de ene groep aan het adres van de andere ook niet achteloos voorbij; hij onderzoekt, hoe die aantijgingen in de wereld zijn gekomen. Door de figuur Victor van Vreeden te introduceren, is dit boek aan het gevaar ontkomen, een te droog- theoretisehe verhandeling te worden. Mag men al bezwaren tegen Viotors verteltrant hebben, dan kan daar tegen met recht aangevoerd worden, dat „Verkeer en wij" generlei lite raire aspiraties heeft. Bijzonder belangrijk is, wat er in dit boek gezegd wordt over de tram, die door tramdireoties, blijkens een publlkatie, het veiligste der openbare vervoermiddelen wordt genoemd, omdat zij maar in twee procent van de ongelukken is betrokken. Maar, zo rekende Victor van Vreeden aan de hand van gemeentelijke gegevens uit, per miljoen tramkilometers komen 81 on gelukken voor en ter vergelijking op iedere miljoen vrachtautokilometers slechts dertien. Moeite met trams Verder merkte hij, dat niet minder dan 82 procent van alle ongelukken met trams voor rekening komt van andere wegge bruikers. Dat is bedenkelijk, zegt hij, maar het Rledt toch niet in het voordeel van de tram. Zou er niet uit op te maken zijn, dat het overige wegverkeer blijkbaar veel moeite heeft, aanrijdingen met de tram te voorkomen? Op grond van eigen meent hij dan ook, dat het algemene ge drag van de trambestuurder dringend correctie behoeft. Die onjuiste houding wordt voor een groot deel verklaard uit algemene voorrangsrecht van de tram dat dateert uit vroeger tijden boen de tram vrijwel al het stad- en streekvervoer in handen had. Hij is zoals talloze politie- verkeersdeskundigen dan ook sterk geporteerd voor het afschaffen van het algemene voorrangsrecht temeer waar er toch ook voor de trams onderling een voorrangsregeling bestaat die wel eens sterk remmen tot gevolg zal hebben. Zelfde conclusie Merkwaardig is ook dat de heer Wal beehm in grote trekken tot dezelfde slot som komt al.i de A.N.W.B. die dezer da gen een felle aanval deed op de gang van zaken bU het departement van ver keer en waterstaat. Een felle aanval doet hij niet, maar hij meent wel dat de ver- keerswetgeving lang niet de dynamiek heeft, die het vèrkeer eigen Is en die het verkeer ook eist. Dat is dus een aanwijzing, maar hij ziet er méér. Wij citeren ten slotte: ,,Er blij ken nog téveel ongevallen voor te komen onder de meest ideale verkeersomstan digheden, die het gevolg zijn van een momentele psyahische gesteldheid". En verder: „De wederzijdse aanpassing kan slechts bereikt worden door de waar nemer-statisticus (dat, wat de heer Wal beehm met jarenlang geduld alleen was Red.). Want slechts hij is In staat om door een nauwgezette gedragsobservatie richtlijnen te geven aan allen, die be trokken zijn bij het wegverkeer". Aanwijzing Dit w een aanwijzing om ertoe bij te dragen „het verkeersprobleem op te lossen". Misschien is dat onmo gelijk, maar het moet volgens des kundigen doenlijk zijn het ongeluk- kencijfer tot enkele procenten van het huidige terug te brengen. Dit boek, „Verkeer en wij", (uitgave J. Philip Kruseman, Den Haagis daar toe een belangrijke bijdrage. Wij wensen het en dat is geen gemeen plaats in de handen van ieder, die zich ook maar een kwartier per dag op straat begeeft. Op de foto ziet men inwoners van Milaan op het station de treurige resten bekijken van een transport kuikens uit Nederland-In Italië schijnt men namelijk aan vervoer en opslag onvoldoende zorg te heb ben besteed, zodat ondanks alle maatregelen van de Nederlandse ex pediteurs vele kuikens het leven hebben gelaten. Minister Zijlstra in zijn nota: Nederland bouwe de reactors bij voorkeur straks zélf Geen uitlevering meer aan Hongarije Nederland heeft de Hongaarse regering de overeenkomst tot wederzijdse uitle vering van misdadigers opgezegd, aldus heeft minister Luns de Tweede Kamer meegedeeld. De overeenkomst werd id 1880 gesloten met de regering van de Oostenrijks-Hongaarse monarchie en ein digt od 1 november van dit jaar W. H. Fockema Andreae heeft gds- 1 bij zijn afscheid als voorzitter van de Jaarbeurs de gouden legpenning vangen. Zijn opvolger, dr. G. van der voorheen president-directeur van Bijenkorf, werd ge/natalleerd. NEDERLANDSE VERONTWAARDIGING (Van redacteuren) Het van Italiaanse zijde gcpublic bericht over het transport van een kuikens, waarvan een groot aantal dood op de plaats van bestemming zou arri veren, heeft In Nederland grote veront waardiging gewekt. Men verzekerde oni van bevoegde zijde (het Produktschap voor pluimvee en eieren In De Bilt directie van Van Gend cn Loos in Arn hem) dat de transporten met de grootste zorgvuldigheid geschieden en dat de sterfte 'onder de diertjes zelfs beneden het daarvoor gestelde percentage v pet blijft, althans wat het transport Italië betreft. In Italië zelf schijnen echter het voer en de opslag (maar daarvoor hebben Wa.! I de Nederlandse expediteurs geen verant- de woording) nogal eens wat te wensen ovei I te laten. De kuikens worden in Neder land in dozen met normaal vijftig stuks (in verband met de warmte echter veertig en men overweegt zelfs dertig) ie speciaal ingerichte wagons stuurd. In elke wagon gaat een contro leur mee, die er op heeft te letten, dat de temperatuur niet te hoog oploopt of te laag daalt. Dank zij deze zorgvuldige behandeling is de sterfte onder de jonge vogeltjes uitermate gering (een steek proef van een dag leverde op 40 dode diertjes op een transport van 140.000 kui kens). Eenmaal in Italië echter verzorgen d< Italianen het vervoer. Daarbij schijnt het nogal eens voor te komen, dat de dozen met kuikens langdurig In de zon staaD of te benauwd worden opgeslagen. Als gevolg hiervan kan het niet uitblijven, dat de sterfte omvangrijk wordt. Op het ogenblik stelt de Nederlandse landbouw- attaché in Rome een onderzoek in, zulks p verzoek van het ministerie van land ouw, visserü en voedselvoorziening. Victoria Regia bloeit Vanavond zal in diergaarde Blij dorp de Victoria Regia bloeien en vervolgens om de vier of vijf dagen, steeds 's avonds. De middellijn van het blad is 1.82 meter. (Vervolg van pag. 1) MET DE toepassing van kernener gie voor de opwekking van elek triciteit moet men niet aarzelen. Deze mening uit minister Zijlstra in zijn atoomnota, en.hij baseert zich op En- ervaringen t.a.v. het toekomsti ge verloop van de kostprijs. Iedere mogelijkheid, die zonder afbreuk loen aan de bedrijfsveiligheid van de elektriciteitsproduktie tot een la gere kostprijs van de elektrische energie kan leiden, moet ter wille van de In dustriële en maatschappelijke belangen, die hiermee worden gediend, ten volle worden benut. Bij uitvoering van het kernenergiecen trale-plan zal dus 2,6 miljard of 70 pro cent extra moeten worden geïnvesteerd. Dit heeft uiteraard consequenties voor de verhouding tussen de besparingen en in vesteringen in Nederland, in totaal ge zien. Naar globale sohatting zullen de extra-investeringen in de jaren 19621975 gemiddeld ongeveer 7 procent van de In vesteringen in de gehele industrie, of gemiddeld ca. 3V4 procent van de totale investeringen in Nederland uitmaken. Deze verhoging acht minister Zijlstra op zichzelf niet zo groot dat men span ningen zou moeten duchten, maar reeds uit andere hoofde schaarste aan financieringsmiddelen heerst, is een extra behoefte van gemid deld 200 miljoen per jaar een niet te verwaarlozen factor. In dezelfde periode zullen n.l. ook ten behoeve vai doeleinden (financiering woningbouw ;.d.) belangrijke eisen aan de kapitaal markt worden gesteld. De uitvoering vai het plan kan dus met financieringsmoel- lijkheden gepaard gaan. In dit verband worde er aan herinnerd, dat een stijging de deviezenvoorraad voot schaffing van de kernenergiecentrales in de jaren '62—'75 onvermijdelijk Urgentie Naar de overtuiging van prof. Zijlstra ia! eohter, gezien de hoge nrgentie het programma het uiterste moeten gedaan om de realisatie ervan moge lijk te maken. Besprekingen kunnen beginnen bui- (Van onze correspondent In Bonn) TIE WAARNEMEND minister tenlandse zaken der Sowjetunie, Sem- jovno, overhandigde zaterdag de West- duitse ambassadeur in Moskou, dr. Wil helm Haas, een nota van vier pagina's die gisteren Is gepubliceerd en het ant woord is van het Kremlin op de West- duitse voorwaarde om de door de Russen gewenste handelsbesprekingen (die reeds 15 juni hadden moeten beginnen) te koppelen aan onderhandelingen repatriëring van Duitse staatsburgers, die volgens Bonn tegen hun wil in de Sowjetunie worden vastgehouden. Uit het feit., dat het Kremlin de nota door de waarnemende minister van bui tenlandse zaken Het overhandigen, con cludeert men In politieke kringen in Bonn, dat Moskou heeft willen'doen blij ken, dat het met de handelsbesprekingen niet zo'n haast heeft als Bonn zichzelf en de wereld wil doen geloven. In de nota verklaarde de Russische regering, dat de kwestie der terugvoering van Duitse staatsburgers onderwerp van be spreking „zou kunnen zijn". Het Kremlin verbindt daaraan evenwel de voorwaar de, dat er dan ook zal worden gepraat De publikaties over A-griep (Van een onzer redacteuren) De minister van sociale zaken en volks gezondheid, de heer J. G. Suurhoff, heeft gisteren op een persconferentie een ver klaring afgelegd inzake de berichtgeving over de z.g. Aziatische griep. De minis ter ontkende, dat er van een epidemie sprake zou zijn cn wees er op, dat de ziekte zich beperkt tot enkele zeer licht verlopende gevallen, zoals deze herhaal delijk in een warme zomer als w(J nu hebben zowel in ons land als in andere landen voorkomen. Daarom heeft de minister, zo vertelde hij, de Wereldgezondheidsorganisatie ver zocht de eerder uitgegeven en op ge gevens van een Nederlandse berichtgever gebaseerde berichten als volgt te rectificeren: De W.G.O., kennis genomen hebbende Van de verklaringen der Nederlandse ge zondheidsautoriteiten deelt mede, dat er in Nederland slechts verspreid enkele lichte griepgevallen voorkomen, zoals herhaaldelijk in de zomer het geval is. De algemene gezondheidstoestand in Neder land is niet in het minst verstoord, zodat het maatschappelijk leven op volkomen Normale wijze voortgang vindt. over de Russische burgers, die uit West- Duitsland naar de Sowjetunie terug len, doch door Bonn worden vastgehou den. De Russische regering bestrijd! evehwel, dat er n-og duizenden Duitsers in de Sowjetunie leven (in Bonn spreekt men zelfs van ongeveer 86.000). De Duit sers, wier namen voorkomen op de lijst, die Bonn op het Kremlin had laten de poneren, blijken zo zeet Moskou bijna alleen Russische staatsburgers te zijn. De Sowjet-russische regering wil voorts onderhandelingen der Duits-Rus sische samenwerking op technisch en we tenschappelijk gebied en over verbete ring van de culturele betrekkingen tus sen beide landen. Z(j dringt nogmaals aan op een alge mene verbetering der Russisch-West- duitse verhouding in het belang van de wereldvrede en verzocht derhalve de bondsregering thans een datum te noe men, waarop de discussies over uitbrei ding van de handel, over een consulair verdrag over de wederzijdse repatriëring Duitse en Russische staatsburgers kunnen beginnen. De onderhandelingen culturele betrekkingen cn techni sche en wetcnschappeliike samenwerking len op diplomatiek niveau worden De inhoud van de nota wordt thans in Bonn bestudeerd. In regeringskringen noemt men de inhoud en toon koel en zakelijk. Men is evenwel van mening, dat hij het openen der besprekingen mo gelijk maakt, ook wanneer alle moeilijk heden nog geenszins uit de weg zijn ge ruimd. De Westduitse delegatie naar Moskou Ouders, die hun kinderen mis sen en kinderen, die vertwijfeld naar hun ouders zoeken tnsscn de ruïnes van hun huizen. Deze tra gische beelden kan men in hét noorden van Perzië, waar een aardbeving minstens tweeduizend slachtoffers maakte en hele dor pen verwoestte, telkens vinden. V.l.n.r.: Einullah Namat! heeft met zijn gezin, dat een dochtertje van negen jaar betreurt, zich een schamele schuiplaats gebouwd van de resten van hun huis in Polour. Fatima (7) en Hussein (9) bU de aardschok hun huis deed ineen storten. Hun ouders worden ver mist. Taghi (9) is de enige overle vende van een gezin van vijf per sonen. Doelloos dwaalt hU over de puinhopen, waar eens zijn ouder lijk huis stond. FILMT U? s. AGFA smalfilms op 't a%> eerste plan want.... r alles kan met ISOPAN Minister Staf antwoordt: (Van parlementsredactie) zal vermoedelijk worden geleld door de -jarige ambassadeur in buitenlandse dienst, Rolf Lahr, die een belangrijkè rol heeft gespeeld in de totstandkoming van het Frans-Duitse Saar-verdrag. Hij is in Duitse industriekringen goed bekend. Tij dens het nationaal-socialistische bewind ij in de leiding van de zg. „Reichs- gruppe Industrie", een contactorgaan tus- de toenmalige regering en de Duitse industrie. Ook de secretaris-generaal van het ministerie van economische zaken, dr. Westrlck, zal waarschijnlijk tot de delegatie behoren. wezen zijn de militaire en de civiele belangen onverzoenbaar. Tot deze uit- ik komt minister Staf in zijn ant- d op schriftelijke vragen van het Tweede-Kamerlid jhr. mr. Van der Goes n Naters (soc.) over de stationering van aalvliegtuigen. De minister van defensie jt er zich er wel bewust van te zijn het weegt hem zwaar dat de beslis sing van de regering om de lichte vlieg tuigen van Deelen naar Ypenburg over t< jen en het verkenningsquadron op Deelen te plaatsen, voor de recreatiefunc- "e van de Hoge Veluwe zeer bezwaarlijk is. De belangen der burgerij vergen eigen lijk, dat noch Deelen, noch Ypenburg straaljagers krijgt, maar door het feit, ;en Nederlands squadron het West duitse vliegveld Lahrbuch moet.verlaten. het maken van een keuze onvermijde lijk. AJs militair belang moest gelden do een ieder begrijpelijke eis om in destijd de squadrons zoveel mogelijk de velden te spreiden. Zorgvuldige c weging, waarbij het militair belang Ypenburg en Deelen gelijk werd gesteld, heeft de keuze op Deelen doen vallen >e en aantal der vliegtuigen van squadron maken het mogelijk de overlast zoveel mogelijk (e beperken. De minister zal daarop het oog houden. Hij acht het, gezien de snelle ontwikke- ng van de luchtstrijdkrachten en de in verband hiermee zich wijzigende opera tional inzichten en eisen van de N.A.V.O. t name in verband met te verwachten geringe aantallen vliegtuigen niet antwoord thans buiten het vliegveldenplan 1951 en bulten de infra-structuurfinancie- ring de bouw van een extfa-vliegbasts op een planologisch wenselijker plaats te be vorderen. De heer Van der Goes van Na ters had hiernaar geïnformeerd. De minister zegt gaarne toe, dat telkens als de eisen van de N.A.V.O. hem de ge legenheid bieden tot nadere beslissingen over de verplaatsing van luchtmachteen heden. hij met de grote nationale be'ingen van de Hoge Veluwe ten volle rekening zal houden. De minister wijst er in zijn antwoord verder nog op, dat in het van 1951 date rende, in overleg met S.H.A.P.E. opge stelde en thans voltooide Nederlandse vliegveldenplan zijn. waar enigszins moge lijk, bestaande vliegvelden zijn ingebracht, waaronder Deelen. Slechts de vliegvelden de Peel en Woensdrecht zijn de uitkomst van een uitvoerig planologisch overleg. Toegegeven moet worden, dat bij het cp- stellen van het plan in 1950-1951 aan de ge- luidsbezwaren geen grote aandacht Is ge schonken. Alleen ten aanzien van het Na tionale Park de Hoge Veluwe hebben zij aandacht gevonden. De minister betoogt voorts, dat sinds 1951 van N.A.V.O.-zijde het belang van een grotere spreiding der squadrons aan de orde gesteld is en dit moet op militaire gronden erkenning vinden. Maar boven dien heeft de praktijk uitgewezen, dat het regelmatig vliegen van straaljagers op een basis in een bewoonde streek of ln een re creatiegebied „door het lawaai overbelast wordt". De ervaringen rondom Soesterberg zijn wel het meest sprekend. Een eniger mate verhoogd ongevallenrisico dicht bij een straaljagerbasis is eveneens te onder kennen. Belgische diensttijd Min. Staf antwoordt overste Fens (Vai Prof. dr. P. Muntendam, directeur- generaal van de volksgezondheid en dr. C. Banning, geneeskundig hoofdinspec teur van de volksgezondheid, lichtten des gevraagd toe hoe het alarmerende be richt ln de wereld is gekomen. Zij ver telden, dat prof. dr. J. Mulder, „panel member" (corresponderend lid) van de W.G.O., de griep heeft gemeld, zonder dat daarbij de bedoeling voorzat, dat tot publikatie zou worden overgegaan. De W.G.O. heeft niet geïnformeerd bij de Nederlandse volksgezondheidsautorlteiten, doch heeft zonder nader onderzoek het bericht wereldkundig gemaakt. Had men wel eerst contact met de Nederlandse deskundigen opgenomen, dan had men gehoord, dat er niets alarmerends aan de hand was. Minister Suurhoff heeft Inmiddels met prof. Mulder een onderhoud gehad over zijn mededelingen aan de W.G.O. Aanvankelijk hebben verschillende Fransen, Duitsers en Zweden hun voc genomen bezoek aan Nederland als g volg van de berichten over griep in o land afgezegd, maar als gevolg van rectificatie van de W.G.O. zullen de ge volgen wat het vréemdelingenbezoek be treft wel meevallen. Torh is liet zo GOOCHELAARS IN DE OUDHEID 979) Eunus, de aanvoerder van slavenopstand op Sicilië, wilde desl hew Ijzen dat by een godemwelgeval zending te vervullen had. In die (134 tot 132 v. Chr.) wa, dat klaarl.lj lijk een gemakkelijker taak dan te| woordig, want Eunus liet tijdens redevoeringen vonken en vurige w uit zijn mond komen, waarmee de roerlingen zijn goddelijke zending komen overtuigend bewezen aehtten. Het zal wel niet nodig zyn u de zeken ng te geven dat Eunus in dit r< hjj de Mes Uit deze pogingen zouden we de in druk kunnen krygen, dat het vuurvreten in de oudheid bykans onbekend was. Maar dat blykl toch niet het geval te zyn geweest. Toen een van de veldheren huwclyk raad nai varken Het dit de deelner ichter i dit fee t luis bygcj beete had gegeven en dat zyn letterlijk en figuurlijk vuur- en vonkenspattend» redevoeringen met geen enkel bovenna tuurlyk wonder in verband gebracht kon den worden, maar uitsluitend en alleen danken waren aan het feit dat hy een kend i intal schone maagden dii mond bliezen, zodal deze ieder geval al in da 4de in de Griekse wereld be- uit die uitgeholde boorde noo een geprepi ?rde lont >nd had, i Een soortgelijk trucje werd ten tyde van keizer Hadrianus gebruikt door Ben Koehba, die door dit „wonder" wilde overigens allerlei vari het voetlicht die moi zeer gewild zyn. Parr een voortreffelijk imi geluiden te zijn gei schetste hem als de man die het geluid van een biggetje zó natuurlijk kon na bootsen, dat zelfs een biggetje het niet zo natuurlijk kon! Hierop sluit artiest op het podium zich het i liyzclf dit geschreeuw van he had geïmiteerd. Het publiek dat nu in vergelijking met he van Parmeuo" trad het gekweld in eigen persoon voor het voet het publiek va el ook nog Buikspreker schijnt bijv. laars, spreken, van dieren- Iers, jonglcurt rhaalt redstryd i het degenslikkers, gooche- dieren, slangen bezweer- crobaten, kortom allerlei artiesten die momenteel in variétés of op kermissen in trek zyn, traden in de oud heid reeds op. En weet u, dat het vangnet in het :ircus uit de tyd van Diocletianus stamt? Daarover een volgende keer. (NADRUK VERBODEN) parlementsredactie). Uit de Belgische verklaringen over en toelichtingen op het besluit van de Bel gische regering om" de duur der eerste oefening van 18 maanden terug te bren gen op 15 moet worden afgeleid, dat België aan zijn N.A.V.O.-verplichtingen blijft voldoen, maar dat de Belgische defensie-inspanning met betrekking tot de territoriale verdediging zal verminderen. Het Invoeren van soortgelijke maatrege len t.a.v. de dienstplicht in andere lan- zal gevolgen hebben voor hetzij de N.A.V.O.-verplichtingen, hetzij de terri toriale verdediging. Dit heeft de minteter defensie ir. C. Staf meegedeeld in antwoord op schriftelijke vragen van het Tweede-Kamerlid Fens (kath. v.). Tijdens het overleg in de N.A.V.O.-raad, aldus minister Staf. hebben de Belgische i landverdediging en de per- lelgische N.A.V.O.-vertegen- woordiger uiteenzettingen gegeven over de maatregelen, die België zou nemen ter compensatie van verkorting deT eerste oefening. Enige N.A.V.O.-partners twij felden er aan of deze compensatie vol doende zou zijn. Deze twijfel is ter kennis van de Belgische regering gebracht, die daarop de N.A.V.O. berichtte, dat vastbesloten ls de Belgische bijdrage de Atlantische verdediging in geen enkel opzicht te verzwakken. De N.A.V.O. heeft van deze toelichtingen en verzeke ringen slechts nota kunnen nemen, daar van een formeel goedkeurlngsrecht de raad niet kan worden gesproken. Uit de Belgische stap, aldus minister Staf, ware geen enkele gevolgtrekking m 'cen ten aanzien van mogelijke soort gelijke maatregelen elders. De duur der eerste oefening is slechts één van i (actoren, die tezamen met de factori lichtingssterkte en omvang beroepsperso- neel de sterkte bepalen van de N.A. V.O.-troepen en van de territoriale ver dediging, die op het vasteland van Europa als dienstbaar aan de N.A.V.O.-verdedl- ging moet worden beschouwd. Gezien de afwezigheid van een formeel goedkeurlngsrecht in de raad kan de Ne derlandse regering voorlopig in dezen geen verdere stappen in de N.A.V.O.-raad nemen. De raad zal zich In de loop van de tijd een oordeel vormen over het effect der compenserende Belgische maatrege len. De centrale overheid zal bij het ver lenen van een vergunning (krachtens de atoomwet) voor de oprichting van een kernenergiecentrale volledige aandacht besteden aan de veiligstelling van de volksgezondheid ln de ruimste betekenis, [n de vergunningen zullen dan ook de no dige voorwaarden op dit gebied worden opgenomen. Aan dit aspect van de kern energie zal de regering de grootste aan dacht blijven schenken. Wanneer de toepassing van de kern energie inderdaad zal leiden tot goed kopere stroomopwekking zal het gebruik van elektriciteit in toenemende mate an dere vormen van energie verdringen. Bovendien zal door de ontwikkeling van kleine reactoren een groter aantal econo misch verantwoorde toepassingsmogelijk heden ontstaan. Hiervan kunnen de scheepsvoortstuwing en misschien ook de stadsverwarming e.d. door middel van de kernenergie worden genoemd. Eigen ontwikkeling Voor de verkrijging van de reactoren, s nodig zullen zijn voor de uitvoering van het plan kunnen drie wegen worden bewandeld: aanschaffing van complete reactoren in het buitenland, vervaardiging door Nederlandse industrieën krachtens met het buitenland gesloten licentie-over eenkomsten en ten slotte de eigen ont wikkeling. Het volgen van de weg van eigen ont wikkeling is duur en kost veel tijd. Des ondanks, aldus de minister, zal Nederland ook deze weg moeten bewandelen, omdat de oplossing van de zich daarbij voor doende problemen de grootste bijdrage zal leveren aan het vergaren van kennis. En vooral langs deze weg zullen voor Ne derland mogelijkheden worden geboden om zich op de Internationale markt ccn positie te verwerven. Deze eigen ontwik keling hoeft overigens niet uitsluitend gericht te zijn op gehele reactoren, maar tot bepaalde onderdelen daar- hebben, dat de te sluiten licentic-ovcrccn- zan beperkte omvang zijn. Een eigen ontwikkeling, op deze wijze ultge- Is minder kostbaar en biedt toch grote voordelen. Zij ligt zeker binnen het bereik van de Nederlandse mogelijkheden, aldus de minister. Met de oprichting in 1951 van het R.C.'N. is helemaal niet beoogd, aldus de mi nister, dat slechts het R.C.N. op dit gebied werkzaam zou zijn en dus een monopolie positie zou innemen. Dit zou onverenig baar zijn met de verantwoordelijkheid, die iedere tak van bedrijf of in het R.C.N. deelnemende groepering voor het eigen werk draagt. Maar het is niet zo. dat de deelnemende groeperingen kunnen volstaan met een geldelijke bijdrage aan het R.C.N, Juist in de opbouwfase van het R.C.'N. ls het van het grootste belang, dat ook bij eigen activiteiten van de deelne mende groeperingen het R.C.N. in de grootst mogelijke omvang wordt bctrok- Steun In het huidige stadium kan de minister activiteiten, door wie ook ondernomen, volledig ondersteunen, mits daarbij het ,.C.N. wordt betrokken en in de grootst mogelijke omvang deelgenoot wordt van de aldus te verwerven kennis en ervaring. Het R.C.N. van zyn kant zal er met kracht moeten streven zo spoedig mogelijk tn staat te zyn de hem toegedachte plaats als centrum van algemene kennis en er- ring op het gebied van de kernreacto- n en hun toepassingen In te nemen, op dat het die diensten zal kunnen bewijzen, b(j het bedrijfsleven en de an dere belanghebbenden behoefte zal be staan. Een groot gedeelte van het programma van het R.C.N. tot I960 wordt ingenomen door de bouw en exploitatie van de Hoge Flux Reactor, die naar verwachting eind 1958 te Petten in gebruik zal kunnen wor den genomen. Daarnaast richt de activi st centrum zich vooral op de ontwikkeling van een eigen reactortype op de samenwerking met Noorwegen. De samenwerking met Noorwegen acht de minister van het grootste belang voor het welslagen van het werk in Nederland. Ze zal worden gehandhaafd en zo moge lijk worden uitgebreid. Opleiding De ontwikkeling van de kernenergie ls ln hoge mate afhankelijk van het be schikbaar komen van voldoende deskun digen, aldus minister Zijlstra. Verwacht wordt zo schrijft hij dat de oplei ding op lager en middelbaar technisch niveau geen direct probleem vormt, maar ten aanzien van de opleiding van acade misch gevormd personeel zullen zeker bijzondere maatregelen van de overheid nodig zijn. De minister van o., k. en w. heeft een commissie ingesteld om op kor- ïijn een onderzoek in te stellen te verwachten vraag en het ko mende aanbod van deskundigen op kern energetisch gebied, alsmede naar de mo gelijkheden om het aanbod in de toe komst te verruimen, Het rapport van deze commissie is spoedig te verwachten. De elektriciteitsbedrijven, die zich voor bereiden op de hun wachtende nieuwe werkzaamheden, hebben in verband hier mee een commissie ingesteld, die een ver gelijkend onderzoek verricht naar do bedrijfseconomische merites van de ln het buitenland verkrijgbare reactoren voor de opwekking van elektriciteit. Beperking beroepsvervoer naar België Het Nederlandse beroepsvervoer over de weg naar en van België Is onderwor pen aan een contingent, dat de omvang van het tot dit vervoer toegelaten laad vermogen beperkt tot ongeveer 4400 ton. Deze beperking strookt niet met de ge wenste ontwikkeling van de Benelux. In het ontwerp-verdrag tot instelling van de Benelux Economische Unie, zoalls dit op 15 juni door het Benelux-comlté van mi nisters is goedgekeurd, is echter bepaald dat de bedoelde beperkingen binnen een vastgestelde termijn zullen worden opge heven. De ministers Drees en Algera hebben dit meegedeeld op schriftelijke vragen van het Tweede-Kamerlid Rool- vink (kath.v.). Verdronken. In het riviertje De Giessen Glessendam is gisteravond het vler- rig zoontje van de ,amllde Korevaar verdronken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1957 | | pagina 5