Goemaat
IS oord wij kers en Katwijkers
in gevecht bij gestrand schip
Sassenheim klaagt over gebrek
aan broodnodig water
0.68
2.88
0.25
1.18
2.98
1.58
4.95
3.98
1.58
9.95
8.95
DUTCH MILL LAKENS
EN SLOPEN
Zuiver wollen van Wijk dekens
goemaat
ROVERSBROEKPOLDER LISSE
ZONDER DRINKWATER
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
7
VRIJDAG 5 JULI 1957
Bestedingsbeperking legt een dorp droog
Maar Ged. Staten krijgen nu een
brandbrief thuisgestuurd
"W^EGENS ZIEKTE van de burgemeester werd de gisteravond gehou
den Sassenheimse raadsvergadering geleid door loco-burgemeester
A. Vogelaar. In snel tempo werd een 17 punten tellende agenda af
gewerkt, terwijl aan het eind van de vergadering nog uitvoerig gesproken
werd over de huidige watervoorziening, waarbij het woord „noodtoestand"
viel. Met algemene stemmen werd dan ook besloten tot Gedeputeerde
Staten een adres te richten, waarin de gemeenteraad de onhoudbare
situatie met klem onder de aandacht brengt.
Als eerste punt werd de gemeentereke
ning 1955 goedgekeurd. Door een com
missie, bestaande uit de heren G. Ver
schoor, Th. L. v. d. Geest en J. Heems
kerk, was een uitvoerig rapport uitge
bracht. Deze commissie 'constateerde, dat
burgemeester en wethouders blijk geven
een zeer gezond financieel beheer te
voeren. De subsidie op de verpleegkosteD
van kinder- en herstellingsoorden werd
verhoogd van f 0.60 tot f 1,— per dag.
De R.K. Opleidingsschool kreeg f 3.302.30
toegewezen voor de aanschaffing van
leermiddelen.
Een tweede schoolzaak was de aan
vraag van de „De Vissersschool" om
medewerking voor het aanschaffen van
een nieuwe centrale verwarmingsketel
met ollestook in de school voor lager
onderwijs. De heer Van den Nouland
had nogal bezwaren, omdat in de tech
nische rapporten, die door twee firma's
werden uitgebracht, enkele tegenstrijdig
heden voorkomen. Ook is het bedrag, dat
met deze vernieuwing is gemoeid, nog
niet vöfledig bekend. Wethouder Voge
laar zette uiteen, dat de raad ziek slechts
in beginsel hoeft uit te spreken, zonder
zich voor een bepaald bedrag te binden.
Hij achtte dit noodzakelijk om tijdens de
komende vakantie het werk te kunnen
laten uitvoeren. Later zal de raad beslis
sen over de financiële gevolgen. Hier
tegen hadden de raadsleden geen be-
Mar ktproblemen
Bij de bespreking van de marktver-
ordening, stelde de heer Kortekaas de
vraag, of het mogelijk is de markt tot
later dan 's avonds 6 uur open te stellen.
De voorzitter gaf toe, dat in het bollen-
seizoen, wanneer veel huisvrouwen in
de bollenschuur werken, misschien nodig
is dat de markt langer open is, maa
wilde nog even afwachten.
De heer Bergman vroeg of er controle
is op de kwaliteit van de goederen, w
op wethouder Vogelaar antwoordde dat
deze artikelen vallen onder de Waren
wet en dat er dus toezicht is van de
keuringsdienst. Overigens achtte hij de
controle van de huisvrouwen praktischer.
De heer Kortekaas bracht het stallen van
de fietsen nog ter sprake, waarop de
heer Vogelaar toezegde spoedig een rege
ling te zullen treffen. De marktverorde-
ning werd overigens zonder wijzigingen
vastgesteld, terwijl de Hortuslaan tijdens
de markturen gesloten wordt voor het
Dc vaststelling van de uitbreidings
plannen „Bijdorp" en „Ter Leede-noord"
en de inbreng van gronden in het grond
bedrijf werd zonder discussie vastgesteld.
Voor het industrieterrein werd de grond-
VISSERIJGOLFJES
Snippertjes
Zalm blijft een duur visje. De UK 244
was donderdagmorgen te IJmuiden bin
nen met een zalm van 5 pond. Er werd
f 3.50 per pond betaald. Ook pieterman
blijft een gevraagd visje. Zelden wordt
ze echter gevangen. Er stond donderdag
morgen een kistje in de hal: f 70
deze vijftig kilogrammen!
Met de tong- en scholvisserij blijft het
uiterst zuinig. Ook in de Sylt levert de
visserij niet veel op. De kotter „De Dage
raad" IJM 4, liep donderdag in IJmuiden
binnen na een elfdaagse reis. Resultaat
1250 kilo tong en wat wijting en schol.
Donderdag aan de afslag
Er verschenen donderdag in totaal
twaalf vaartuigen aan de IJmuidense vis-
afslag, waarvan drie met rondvis en
negen met platvis. De schepen met rond
vis waren de loggers VL 121 en KW 24
en de kotter WR 88. De aanvoer bestond
uit 230 kisten schelvis, 40 kisten wijting,
140 kisten gul en kabeljauw, 10 kisten
koolvis, 400 kisten haring, 45 kisten ma
kreel, 55 kisten stokkebit, 160 kleine kist
jes haring, 155 stijve kabeljauwen en 4.000
kilo tongen. Later op de morgen kwam
de Job Gouda, IJM 97, nog aan de markt
met 440 kisten verse vis en 185 kantjes
zoute haring aan boord.
Vrijdag aan de afslag
Voor de vrijdagmarkt werd alleen de
SCH 27 verwacht met ongeveer 600 kisten
verse vis aan boord. Dit schip was thüis-
stomend. De handel rekent echter ook op
enige aanvoer van de logger- en kotter-
vloot, die langs de kust de visserij uit
oefent.
Geen hoge prijzen
De export betaalde donderdag weinig
voor de kabeljauw. De grote regels no
teerden f 59 tot f 45, kleine i egels f 40
tot f 30, grote kisten kabeljauw f 48 en
kleine kisten kabeljauw f 58 per 125 kilo.
Dc grote schelvis werd afgenomen voor
f 19 tot f 21, grootmiddel voor f 16 tot f 21.
kleinmiddel voor f 18 tot f 20, pennen
voor f 18 tot f 19 en braad voor f 10 tot
f 12 per kist van 50 kilo. Veel „muziek"
zat er in deze prijzen voor de visserman
niet. Grote tong ging de markt uit voor
f 3.80 tot f 4.20, grootmiddel voor f 3.50
tot f 3.70, kleinmiddel voor f 3.40 tot f 3.50,
tong I voor f 3.10 toe f 3.20 en tong II voor
f 2.60 tot f 2.70 per kilo. Grote schol, groot
middel en kleinmiddel noteerden f 38 tot
f 46, schol I f 30 tot f 40, schol II f 40
tot f 32 en schol III f 25 tot f 11 per kist
van 50 kilo. Grote gul deed f 23 tot f 17.
middelsoort f 13 tot f 11 en kleine gul f 13
tot f 8 per kist van 50 kilo. Zwarte kool-
vis werd verkocht voor f 42 tot f 39.
wijting voor f 10 tot f 12, haring voor
f 15.50 tot f 11 en makreel voor f 26 tot
f 16 per kist van 50 kilo.
Weinig visserij
Er bleef ook woensdag én donderdag
weinig visserij langs de kust en op het
Zand. Langs de kust vingen de loggers
en kotters nu 50 tot 80 kilo tongen en 15
tot 20 manden andere vis per etmaal. De
loggers op het Zand vingen 60 tot 80
manden hoops donderdag.
prijs de grond was aanvankelijk
de N.V. Linde verkocht voor f 4,60
vierkante meter nader vastgesteld op
f5,20. Aan de N.V v. d. Kwast werd nog
2000 m2 verkocht voor f 5,60 per m2-
Muziek subsidie
Aangezien het raadsbesluit van 18
december 1956, om de beide plaatse
lijke muziekverenigingen een rente
loos voorschot van 10 000.te
verlenen niet door G.S. was goed
gekeurd, stelden B. en W. nu voor
het jaarlijkse subsidie aan deze ver
enigingen te verhogen van 500.—
tot 900.De muziekverenigingen
worden zodoende in staat gesteld
een geldlening aan te gaan.
De raadsleden hadden weinig goede
woorden voor deze vanuit Den Haag ge
geven richtlijn, omdat nu geld verloren
gaat aan rente, waardoor men uiteinde
lijk duurder uit is. Men besefte echter
dat dit de enige manier is om de ver
enigingen te helpen, zodat het voor
met algemene stemmen werd aan
genomen.
Als aanvullend agendapunt werd d«
ambtenaar ter secretarie, de heer J. Fid-
der, met algemene stemmen benoemd tol
ambtenaar van de burgerlijke stand.
Zuinig
Aan het slot van de vergadering ver
zocht de heer Kortekaas de watervoor
ziening ter sprake te mogen brengen. De
heer Kortekaas had het over een nood
toestand, omdat 's avonds in vele huizen
in het geheel geen water is te krijgen.
De oorzaak hiervan is de geringe capaci
teit van de aanvoerleiding uit Hillegom.
Spreker vond het vreemd, dat er in
Sassenheim een verbod is uitgevaardigd
voor het sproeien van tuinen, tenvijl dit
in Lisse en Hillegom nog is foegestaan.
Hij vroeg welke maatregelen hier ge
nomen kunnen worden.
Wethouder Vogelaar zette uiteen,
dat de burgemeesters van Lisse en
Hillegom alle medewerking verlenen
WARMOND
Uitgesteld schoolreisje
Het schoolreisje van de lagere klassen
van de Christelijke school op de Baan is
een week uitgesteld. De kinderen gaan nu
vrijdag 12 juli naar Wassenaar-Dulnrel
en de dierentuin.
Muziekuitwisseling
Zaterdagavond geeft de Chr. muziek
vereniging Crescendo uit Sassenheim een
concert op de gemeentelijke muziektent
op De Baan.
Warmonds Fanfare gaat 13 juli naar
Sassenheim. In de toekomst hoopt men
meer dergelijke uitwisselingen te kunnen
organiseren.
door hun ingezetenen te verzoeken
zuinig met water te zijn. Volgens
de heer Vogelaar was het uitstellen
van uitgewerkte plannen voor een
verbeterde aanvoer de oorzaak van
alle ellende. In verband met de be
stedingsbeperking geeft Den Haag
geen toestemming de plannen uit te
voeren.
Noodtoestand99
De heer Kortekaas vroeg zich af. of
men in Den Haag wel beseft dat hier
sprake is van een noodtoestand. Hij uitte
felle kritiek op het standpunt dit te
trekken in de sfeer van de bestedings
beperking. ..Met een bestedingsbeperking
scheid je toch ook niet uit met eten", al
dus de heer Kortekaas, „dat zou zelf
moord zijn! En dit ligt in hetzelfde
vlak." Hij noemde de huidige situatie
een gevaar voor de volksgezondheid.
Op voorstel van de heer Bergman besloot
de raad een adres te richten tot Gedepu
teerde Staten, waarin de onhoudbaarheid
van de toestand met klem naar voren
wordt gebracht en waarin op een spoe
dige oplossing wordt aangedrongen.
Burgerlijke stand
GEBOREN: Robert zn van Jan Durieux
en Elizabeth van Dieren. Meidoornlaan
18; Pieter Jan zn van Jan van Nieuwkoop
en Bertha van de Kamp, A. Verkleijstr.
8 Cornel is zn van Leendert Luij-k en
Trijntje van der Niet, Kagerstraat 3.
OVERLEDEN: Cornelia A. van Werk
hoven, e.v. van der Zwet, 33 jaar. Char-
bonlaan 31.
BROMFIETSEN
Kaptein Mobylette - NSU - Quikly
Magneet - Union - H.M.W.
Bromfiets- en Rijwielhandel
P. ZUYDERDUYN
Zee
Wat
doet is wel zo goed
frisse ruiten
goed drogend
Swan baddoeken
zware kwaliteit
kleine foutjes
waarde 4.95,
nu uitzoeken
Restanten
badhandjes
waarvan geen bad
doeken voorradig zijn
waarde 0.40 tot 0.60
Nu uitzoeken
Badstof
keukendoeken
in groen, rood en
blauw, frisse ruiten
waarde 1.49. nu
Ontbijtlaken
frisse dessins
prima kwaliteit
waarde 4.95. nu
Heren singlets
en broeken
Ribcord
jongensbroeken
..Haxewino'"
ijzersterke katoenen
broeken. 6 tot 16 jaar,
6 jaar
Katoenen dames
onderjurken
met kantgarnering
mooie zachte katoen
prima pasvorm
Westend
overhemden
gevoerde borst
dubbele manchetten
prima poplin
waarde 12.95, nu
Juno overhemd
blouses
niet strijken kwaliteit
in wit en diverse
modetinten
ONZE ZEER BEKENDE
EXPORT KWALITEIT
Speciale verkoop:
1 pers. glad 6.95
2 pers. glad 8.45
1 pers. geb- .*"7.45
2 pers. geb8.95
Slopen, glad 1.85
Slopen, geborduurd2.25
Ter kennismaking bijpassende sloop
voor 0 25
Wij kochten expositie en irregulars dekens van Wijk.
Deze dekens verkopen wij nu:
DE TWEEDE VAN WIJK DEKEN VOOR DE
HALVE PRIJS
katwijk-rijnsburg
Oud-Katwijk herleeft
Halen wat er te halen is, zo
dachten de jutters
'NTERESSANTE, nogal uiteenlopende gegevens uit Katwijks verleden,
- worden in dit artikel stuksgewijze tezamengebracht. Wij schrijven dit
maal over de activiteiten met betrekking tot het badhuis, over de oudste
badverordeningen, die voorschreven, dat de zwemmers die niet van een
badkoets gebruik maakten, zich van een hemd of broek moesten voorzien,
over een regeling voor de plaatsing en berging van de bomschuiten en over
een gevecht om de goederen van een gestrand schip. Het ging er soms fel en
vreemd aan toe in vroeger tijden, maar ook toen wisselden schaduw- en iviïk,?an en wel van de Zuidpunt
1, net Noordsche schuitengat af tot aan de
lichtzijden in het leven van de mensen elkaar af. I noordpunt van de tempelwerf. - Beid»
deze punten zullen door eenen paal voor-
Allereerst dan nog w,t aanvullende ltn van w„rschuwin8 e"vermel-
gegevens met betrekking tot hel prille dlng der
begin van de badplaats Katwijk aan Zee !„ord,„ „„geduld.'' Dat Noordsche echul-
I "'«"ld"1 '"8 benoorden het badhuis. De naam
tempelwerf kwamen wij nog niet eerder
tegen, maar hij lijkt ons een aanduiding
paste lessen aan mU gerigt door on
bevoegde personen."
Het spreekt daarnaast welhaast vanzelf,
dat de bouw van het badhuis ook enkel»
ordenende maatregelen van gemeenteweg®
noodzakelijk maakte. En zo ontstond dus
eerst op 6 augustus 1852, dus
na de volledige openstelling een eerste
„Verordening op het baden en zwemmen
langs het strand en in publieke wateren",
die op 9 augustus werd afgekondigd. Wij
prijzen ons gelukkig, deze oudste badver-
ordening te hebben kunnen achterhalen
Daarin wordt het baden of zwemmen
het mallegat en andere binnenwateren
verboden, (art. 1). „Eveneens aldus art
2 is het baden of zwemmen verboden
langs het strand voor het dorp Kat-
In Lisse mag men tuinen alleen 's avonds
tussen 9 en 11 besproeien, in Sassenheim
helemaal niet meer
(Van een medewerker)
Het pompstation voor de drinkwatervoorziening te Hillegom werkt al
.eken op volle toeren en nog kan men niet voldoende water afleveren. De
druk op het water in gedeelten van Lisse, maar vooral in Sassenheim en
Warmond is zó laag, dat men in Sassenheim een verbod heeft uitgevaar
digd om leidingwater te gebruiken voor het besproeien van tuinen, het
schoonmaken van straten e.d. In Lisse mocht men tot nu toe alleen de
tuinen sproeien van 's avonds zeven uur af, maar met ingang van heden
zal men dit alleen mogen doen 's avonds tussen negen en elf, teneinde dc
inwoners van Sassenheim en Warmond die het verst van het pompstation
en en als gevolg daarvan een geringe druk op het water hebben, ter
wille te zijn.
Nog slechter af zijn de bewoners
de Roversbroekpolder in Lisse. Daar is
geen waterleiding en moet men zich be
helpen met regenwater. Door de lang
durige droogte zijn de regenputten leeg
men verplacht óf naar de bewoners
de dijk aan de Haarlemmermeer te
gaan óf met een waterbus naar Lisse te
De bewoners van deze polder hebben
laatste tijd ad enige opmerkingen aan
het adres van het gemeentebestuur ge
richt. Enkele weken geleden, zo heeft men
de polder meegedeeld, is er via
het polderbestuur, de
heer A. W. Reeuwijk, een verzoekschrift
tot het gemeentebestuur gericht om in
of andere vorm hulp te bieden,
toe heeft men in de Roversbroek
polder nog niets gehoord of gezien.
Klachten en verwijten
Er zijn mensen, die met een bus voor
liter achter op him fiets over een weg,
die erg slecht is, iedere dag drmkwater
Lisse moeten gaan halen. Anderen die
dichter bij de dijk van de Ringvaart wo-
wenden zich tot de bewoners van
de Lisserdijk in de Haarlemmermeer om
Hier komt nog bij, dat men het water
it de sloten momenteel niet als bedrijfs-
ater kan gebruiken. Reeds enkele weken
geleden begon het water door het warme
weer minder fris te geuren, kwamen de
vissen boven drijven en dronk het vee met
héél veel tegenzin. Hoewel de stank mo
menteel niet zo erg meer is, vinden vele
huismoeders het water toch te vies om er
bijv. de was in te doen.
Wie nu dwars door de eenzame polder
trekt waar men het niet alleen zonder
waterleiding, maar ook zonder gas en
elektriciteit moet stellen! en zo hier
en dear zijn licht eens opsteekt, krijgt
heel wat klachten en verwijten te horen.
Men vraagt, of men als bewoners van de
polder naast plichten ook nog rechten
heeft. Men kan zich voorstellen, dat men
dit grote gebied, dat vrij dun bevolkt is.
niet onmiddellijk zal kunnen ontsluiten.
Dat zou tonnen vragen. Maar men vraagt
zich wél af, of het gemeentebestuur er in
zulke gevallen niet voor kan zorgen, dat
er dagelijks een tankwagen met water
door de polder trekt om de burgers van
water te vorzien. Dat doet men elders in
het Land ook.
Natuurlijk zal dat geld kosten en het is
omslachtig. Maar het is, naar de mening
van de polderbewoners, een morele plicht
om nu de helpende hand te bieden. En
men wijst ook op de gevaren voor de
volksgezond/heid. Als men het, door de
noodgedwongen, met de hygiëne niet zo
kan i
dan i
de eerste preventieve stutten ad weg. Van
het gemeentebestuur wordt verwacht, dat
het alsnog de nodige maatregelen zal
17 februari 1845 bereikte de raad
gemeente Katwijk een verzoek
heren commissarissen tot de oprichting
van een badhuis te Katwijk aan Zee om
hun vrijheid te geven tot de bestrating
van een derwaarts leidende weg. Op dit
verzoek werd gunstig beschikt. Ongetwij
feld is gedacht aan een stukje straatweg
tussen de In 1822 reeds geplaveide Voor
straat en het badhuis, zodat de rijtuigen
en de wagens (diligences?) van de wagen-
dienst tussen Leiden en het badhuis, waar
toe dokter Polijn Büchner bij ministeriële
beschikking in juni 1846 vergunning had
gekregen, nief het laatste 6tuk, van het
traject door mulle karresporen met kuilen
en gaten behoefden te rijden. Maar of
hiermee een stukje boulevard tussen De
Zwaan en het badhuis is bedoeld, dan
wel de Badstraat, is niet geheel zeker. Wij
denken nochtans aan het laatste, omdat
de Ingang van het badhuis zich ook aan
de landzijde bevond-
Belasting
Verder had de directeur van het bad
huis, dokter H. Polijn Büchner, een adres
gericht tot de minister van financiën om
vrijdom van grondbelasting. De raad gaf
hierop zijn consideratie en adviseerde de
minister tot inwilliging van het verzoek:
„en wel om dat het eene besliste daad
zaak is, dat de eigentlijke primitive stich
ters van het badhuis met ter zyde stelling
van uitzigten op buitengewone voordee-
len, daarby voornamelyk het oog hadden,
zoo als teregt in het adres wordt aange
voerd, op de opbeuring, zoo moge
lijk van het kwijnende kust
dorp Katwijk aan zee, en voorzie
ning in eene wezenlijk bestaande behoefte
van dien aard
En daarbij in aanmerking nemende wy-
ders dat hoezeer het gebouw In 1845 ge
sticht en in het laatst van dat jaar, voor
een gedeelte ter bewaring van hetzelve
(sic!) betrokken, eerst in mei 1846 is vol
tooid geworden, en eerst van dien tijd af
gerekend kan worden, dat alle lokalitei
ten, in den geest der wet in gebruik zijn
gesteld...
Desniettemin werd op het verzoek van
Polijn Büchner afwijzend beschikt. De arts
was over dat antwoord woedend; hij som
meerde de raad zelfs over hem een beklag
ln te dienen ter bevoegder plaatse; het
schijnt dus, dat de persoon van Polijn
Büchner die per 6 januari 1846 reeds
zijn ontslag had ingediend als lid van de
gemeenteraad, omdat het lidmaatschap van
de raad onverenigbaar was met zijn gesa
larieerde functie van gemeentedokter der
:n aan de voornoemde weigering
niet geheel vreemd was.
Hoe de arts van Katwijk Binnen
reageerde, inogen ten slotte blijken uit
dit enkele zinnetje: „Wat eindelijk de
vormen of de toon van hetzelve Uw
schrijven aangaat. Dat ik mij als
Hoofd van het Bestuur (n.l. van het
badhuis) (dat is de quallteit) ontrefbaar
of liever onbeleedlgbaar gevoele, voor
misplaatste irone, grofheden en onge-
kerk.
i de wurreft ter hoogte van de oud»
Hemd of broek
De welvoeglijkheid wordt in art. 3 aan
de orde gesteld: „Zij die buiten den ver
boden afstand in zee baden of zwemmen,
zullen, indien zij geen gebruik maken van
eene badkoets met een zeil dat hen over
dekt, moeten voorzien zijn van hemd of
broek." Dit impliceert, dat de baders on
der de huif in adamskostuum het zilte nat
beroerden.
Ook de logementhouders werden niet
vergeten, getuige art. 4: „Alle logiment-
houders of zoodanige andere personen
v/elke door middel van badkoetzen of op
eenlge andere wijze de gelegenheid ver
schaffen tot baden of zwemmen in zee,
zullen zich stiptelijk naar de bepalingen
van art. twee moeten gedragen en steeds
van een genoegzaam aantal der ln art. 3
bedoelde hemden of broeken voorzien
zijn."
Ten slotte werd op overtreding een geld-
i dag gevange-
Niet ontkend kan worden, dat deze
verordening weinig tegemoet kwam
aan het gemak van de badgasten, die
nu een heel eind rrtoesten lopen van
hun hotel naar de badgelegenheid.
Dus wendden de kastelein en loge
menthouder van De Zwaan, Com.
Varkevisser Z.z., en die van het bad
huis, F. Kruthoffer gewezen ober-
kellner in hotel Le Lion d'Or te Lei
den en sedert 1 juni 1851 verbonden
aan het badhuis te Katwijk aan Zee
zich tot de raad, om binnen de
verboden afstand, die klaarblijkelijk
werd vrijgehouden ten gerieve
de bomschuiten!, met hun badkoet
sen te mogen doen baden „zich ver
bindende niemand tot hunne koetsen
toe te laten dan met Hemd of Broek"
(9 juni 1853). Maar ze sorteerden nul
op het request. In hetzelfde jaar
ging Varkevisser De Zwaan verbou
wen en uitbreiden.
Verruiming
Een verruiming van het badleven valt
eerst waar te nemen la de jaren tachtig
van de vorige eeuw. In 1881 werd
njeuwe verordening op het baden ei
openbare gezondheid uitgevaardigd. Het
jaar daarop, zien we hoe vergunningen
worden verstrekt aan tal van strandex-
ploitanten: een vergunning tot het plaat
sen van badstoelen aan C. van Duijn d
ƒ0.10 per stoel per seizoen; een vergun
ning tot het plaatsen van badkoetsen en
afloop aan A. Hakker, vermoedelijk
ïaar van De Zwaan toentertijd, onder
voorwaarde evenwel, dat 's avonds na het
baden de koetsen aan de voet van de
duinen zouden worden opgesteld; een
vergunning voor een afloop naar het
strand aan G. I. C. A. Levedag. waaruit
valt af te leiden, dat toen reeds het oude
bestond (gesticht in 1878)een ver
gunning tot het plaatsen van badstoelen
en badkoetsen aan de pachter van het
Groot Badhuis, J. E. Vlaanderen jr.
Het volgende jaar mocht er bovendien
3g een trap naar het strand worden aan
gebracht voor het paviljoen B. M. Duijser.
op voorwaarde, dat deze 's winters werd
opgeruimd. Misschien kan deze of gene
oude Katwijker ons wel uit de doeken
doen, waar dit paviljoen lag
Ook particulieren mochten strandstoe
len plaatsen, maar uitsluitend tegen een
betaling van per stoel aan de ge-
De heer Vlaanderen van het Groot Bad
huis was overigens wel een ondernemend
exploitant, want in 1886 zien wij als nieu
we attractie zijn ezels op het strand. Zelfs
vroeg hij de gemeente te verhinderen,
dat ook vreemdelingen paardjes of ezels
zouden gaan verhuren, maar in het belang
van de badplaats meende de gemeente
dit streven naar een monopolistische po
sitie te moeten afwijzen.
Niet slechts de badplaats, ook de vis
sersplaats werd vereerd met een speciale
verordening, en wel betreffende de plaat
sing en berging van de bomschuiten. Zo
ver kwam het in 1895, in de hoop daar
door rampen als die van 1894 te Scheve-
ningen te voorkomen. De verordening wa6
opgesteld met behulp van door de reders
zelf gevraagde deskundigen. Ziehier de
belangrijkste bepalingen:
Bij terugkomst van de bomschuiten van
de haringvangst, maar uiterlijk 20 decem
ber, moesten deze behoorlijk op de duin-
reep, op het strand, of in het schuitengat
zijn geplaatst. Het middengedeelte voor
het dorp was bestemd om schuiten op de
duinreep te plaatsen, ten noorden en zui
den daarvan was een bergingsterrein op
het strand aangewezen
Wegen vrij
De op de duinreep geplaatste schuiten
dienden vlak naast elkaar te worden ge
zet „op rooüng volgens eenen streep, na
mens B. en W. te trekken, zóó, dat de
openbare wegen en voetpaden langs en
over de duinreep steeds vrijgelaten wor
den." Zij behoorden voortdurend de mast
to hebben gestreken.
De schuiten op de bergingsterreinen aan
het strand daarentegen dienden minstens
eter van elkaar af te liggen, „met den
naar den wal en met Ingehaalde
zwaarden". De schuiten, waarvoor op
deze terreinen geen plaats was. dienden
het schuitengat (waarmee kennelijk het
Zuiderschuitengat werd bedoeld; het
Noorderschuitengat was toen blijkbaar
iet meer ingebruik) te verblijven.
Uiterlijk 15 juni moesten do schuiten op
duinreep strandwaarts zijn getrokken,
ofschoon van deze bepaling in bijzondere
gevallen ontheffing kon worden verleend.
Van 21 december tot 15 Juni uiterlijk liep
dus het bergingsselzoen.
Schuiten, die niet voor de visserij wer
den gebruikt, mochten niet langer aan het
strand verblijven dan 14 dagen, nadat de
laatste haringschuit was afgevaren en
moesten, óf ln het schuitengat worden ge
plaatst. öf worden opgeruimd. Zou hier
niet worden gedoeld op bomschuiten die
in lading plachten te varen?
Badplaats
De belangen van de badplaats werden nu
echter beter behartigd dan in 1853. Uit
drukkelijk vermeldt art. 11 dat voorna
melijk van toepassing heette te zijn op
reemde schuiten, die 's zomers aan het
Katwijkse strand zouden komen „De
schippers van de vaartuigen mogen van
1 Juni1 October niet ankeren, noch aan
komen, tenzij door overmacht daartoe ge
noodzaakt, op die plaatsen, die door B. en
zijn aangewezen om zeebaden te doen
En ten slotte werden de schippers van
bomschuiten of van alle andere vaartui
gen „langs het strand aanleggende of an
kerende onder het gebied dezer gemeen-
verplicht van zonsondergang tot zons
opgang „op eene zichtbare plaats op hunne
schuit of vaartuig een helder brandend
lioht te hebben."
Strandslag
Rapporteerden we al eerder over onge
regeldheden bij een stranding van een
schip, 't oudste geval van dien aard waar-
we bijzonderheden vonden, was bij
gelegenheid van de stranding van een niet
lame genoemd schip onder Noordwijk
in januari 1816. Bij die stranding werden
goederen ontvreemd en toen de burge
meester ter plaatse verscheen was het
schip juist verbrijzeld, amper drie kwar
tier nadat het ln zicht was gekomen
Een groot deel van de lading was reeds
'in strand gehaald en veiligheidshalve
onder toezicht van een veldwachter ge
plaatst. Wie beschrijft echter 's mans
schrik, toen een hoge vloed de vaten on
der Noordwijk weer vlot bracht en er een
waar gevecht ontstond om het bezit er
waaraan niet alleen de bewoners van
de zeedorpen Noordwij kers en Kat-
wijkers dus deelnamen! Strandvonders
n machteloos, want door de hoge zee
vermochten de voerlui niet met wagens
op het strand te komen.
Hoe ernstig de ontstane ongere
geldheden wel waren, kan blijken uit
het feit, dat de burgemeester aan de
gouvernenr van Zuid-Holland voor
een volgende keer verzocht te mogen
beschikken over veertig landstormen
uit de compagnie Landstorm te Kat
wijk aan Zee, die moesten dienen om
het strand vrjj te houden, terwijl alle
voer- en karrelleden bU een derge
lijke gebeurtenis hun wagens, karren
en paarden niet van stal zouden mo
gen halen op verbeuring van een
zware boete.
|Gelukkig wa6 er ook nog een gunstiger
oot: Aart van Rijn muntte speciaal uit
in het redden van de schepelingen. „De
Grootste Gevaren trotserend is het hem
gelukt dezelve te redden." W. A. Poort
Zo was het in 18S6 aan het
Katwijkse strand. Men ziet de
rijpaarden van J. E. Vlaande
ren. Op de achetrgrond links
staat hotel Du Rhin (gesticht i
1885) en rechts het Groot Bad
hotel.
