Medische proeven op mensen doen vragen rijzen Ethisch gezien raakt men licht op verboden pad „Huis van de bruid" in 39 gemeenten Ook Senaat aanvaardde ontwerp-Politiewet Kritiek van A.R. C.H. en V.V.D. Hohe Messe van Bach in Grote Kerk te Naarden U.B.O. groeide snel sinds het C.N.V. haar overnam OOK in FRANKRIJK een RATTENVANGER WÈG DIE KWELLENDE REUMATISCHE PIJNEN DOLCIN DOLCIN NIEUWE LEIDSCHE COURANT WOENSDAG 3 JULI 1957 Prof. G. A. Lindeboom op V.U.-dagen (Van verslaggevers) TTET GAAT NIET AAN zonder verlof of uitleg onderzoekingen aan •LA patiënten te doen, die voor hen van geen enkel belang zijn en voor hen risico kunnen opleveren. In ons land hebben voor enkele jaren ernstige medici van goede naam en faam bij vijftig pasgeborenen een lumbale punctie verricht om de normale verhoudingen van het rugge- mergvocht bij pasgeborenen vast te stellen, voor een zuiver experimenteel- statistisch doel dus. Natuurlijk zonder verlof van de ouders. En de redactie van een Nederland periodiek heeft de resultaten van dit onderzoek zonder commentaar geplaatst. Hieruit blijkt hoe gemakkelijk men ethisch gezien op een verboden pad geraakt bij geneeskundige proeven op mensen. Aldus prof. dr. G. A. Lindeboom in zijn referaat voor de wetenschappelijke samenkomst van de Vrije Priiversiteitsdagen, die vandaag te Assen be gonnen zijn. De vraag of en in hoeverre geneeskun dige proeven op mensen gerechtvaardigd zijn, heeft een gruwelijke actualiteit ge kregen door de proeven die in Duitse concentratiekampen zijn genomen. Ook al zijn deze excessen berecht in Neurenberg, de vraag blijft besproken. En het moet ge zegd, dat vergeleken bij de bijdragen uit rooms-katholieke kring, geleid door pause lijke redevoeringen over dit onderwerp, het aandeel dat van protestants-christe lijke zijde in de discussie komt. weinig gering is. V erantwoor delij kheid TN zekere zin is geneeskunde een sterk experimentele wetenschap. In het leden is haar vooruitgang dikwijls bepaald door de ruwe ervaring en haar toevallige vondsten. Maar de versnelde ontwikkeling der medische wetenschap is grootste deel te danken aan experimenten, waaraan degelijke waarneming en denk arbeid ten grondslag lagen. Daarbij heeft men niet genoeg aan proef dieren. De bevindingen van een dier zijn niet zo maar over te brengen op de Een hond verdraagt zonder bezwaar doses morphine, die voor de mens dodelijk den zijn, om maar met dit voorbeeld te volstaan. Iedere toepassing van een nieuw middel op de mens ook al is het op die ren beproefd blijft een experiment. Ten slotte geven dus alleen experimenten op mensen de doorslag. Experimenten op mensen leveren dan ook soms een onmetelijke winst op. Maar wat een verantwoordelijkheid? Het belang "TTHISCH bezien, aldus prof. Lindeboom. A-1 mag een arts of onderzoeker een expe riment op een mens alleen verrichten, waneer hij zich daartoe verplicht gevoelt en technisch bekwaam. Dan moet er een belang mee gemoeid zijn, dat groot genoeg is om het risico te nemen. En de proefper soon moet zijn instemming geven, indien naar menselijke berekening het risico in redelijke verhouding staat tot de moge lijke winst. Wat is het belang van een proef? Dat kan het belang van de patiënt zijn. Men kan op geen andere manier te weten komen waar hij aan lijdt. Maar waar ligt de grens? Dat zal moeten zijn het te grote risico voor de patiënt, of in de mogelijk heid, dat het middel erger is dan de kwaal: een geestelijke of lichamelijke verminking van de patiënt. Wanneer echter een onderzoek voi patiënt ongemak of pijn veroorzaakt der dat het hem voordeel biedt, dan acht prof. Lindeboom zulk een onderzoek ongeoorloofd. Het belang van de wetenschap is vaak een rechtvaardiging voor proeven op sen. En dit motief is legitiem op zichzelf, wanneer het althans inderdaad weten schappelijk belangrijk is en geen noemens waardig risico of ongemak voor de proef persoon, die natuurlijk toestemming moet geven, medebrengt. In de praktijk blijkt maar al vaak, di aan deze voorwaarde niet wordt voldaa en dat de belangen der patiënten crnsti geschaad worden: de wetenschap heeft het laatste woord en hogere zedelijke waarden worden ondergeschikt gemaakt. naai voor oorlogsmisdaden te Neurenberg. Hiertegen wordt veel gezondigd. En meer bezinning op dit punt zou in het algemeen maar zeker in protestants-christelijke kring geen overbodige luxe zijn. In ieder geval: het misbruik van de mens tot proefnemingen, hoe dikwijls ook te signaleren, heft het gebruik onder inachtneming van alle beperkingen, waar van wij er enkele genoemd hebben, niet op. De medische wetenschap, aldus prof. Lin deboom moet zich oefenen in het luiste ren naar de sprake van de zedewet, naar de stem van het medische geweten. Middagsamenkomsten In de wetenschappelijke middagsamen komst maakte dr. J. J. Thierry, docent voor de praktische beheersing van het Latijn, enkele opmerkingen over het aan deel dat de taalkundige kan hebben bij de studie van de oudchristelijke schrij- 's Middags kwam ook het referaat van dr. R. L. Krans, docent aan de VU. en aan de Groningse en Utrechtse univer siteiten, aan de orde over „Vorming door natuurkunde-onderwijs", waar in hij na ging de vormende waarde die van dit on derwijs ook op de alpha-leerlingen van het gymnasium kan uitgaan. Feiten en cijfers Het jaar 1956 kenschetsen directeu ren der Vereniging voor hoger onderwijs op gereformeerde grondslag, van welke vereniging de Vrije Universiteit uitgaat, als een jaar van gestadige voortgang uitbreiding van het werk van vereniging en universiteit. Het belangrijkste ment van dat jaar was wel het begin van de bouw van een academisch zie kenhuis. Na het jubileum in 1955 werd de actie tot verhoging en vermeerdering van de vaste bijdragen hernieuwd met belangrijke resultaten, evenals de bus- jecactie van Vrouwen-VU-hulp. Van hoe groot belang de bouw var het nieuwe ziekenhuis is blijkt wel uit de noodvoorzieningen, die voorlopig moesten worden getroffen om de groei de medische faculteit zolang te kun- opvangen. Het oude gebouw aan d< Keizersgracht verschafte door het ophef- het hospitium meer accommo datie niettemin moesten weer twee ruimten worden gehuurd in de eveneens an de Keizersgracht gelegen remon- :rants-gereformeerde kerk. Het aantal spaarsters in de Vrouwen- VU-hulp was per 1 mei 101.696 (v.j. 97.107), het aantal leden der Vereniging n donateurs 4709 (v.j. resp. 496 de vereniging ontvangt 79.695 tributies (77.996) tot een bedrag f 355.198.06 (317.183.40). De exploitatierekening, die een eind cijfer van f3.967.304,64 heeft, vertoont betrekkelijk klein tekort van f 16.674.08. Ten gevolge van de prijs stijgingen in alle sectoren van het unl- itaire leven bewegen de uitgaven zich in stijgende lijn. Daartegenover constateren directeuren tot hun vreug- niet onbelangrijke toeneming var de ontvangsten uit contributies, giften i collecten. Directeuren moeten echter een telkens grotere krachtsinspanning van de vrien den der VU vragen. Zij rekenen erop, dat uit de busjes jaarlijks drie ton ter beschikking komt en dat de contributies tot zeven ton per jaar zullen opbrengen. Want de exploitatie van het academisch ziekenhuis zal, wanneer het gereed is jaarlijks één miljoen gulden uit eigen middelen vergen. En dat betekent ver dubbeling van de bijdragen. Het risico A L EEN PAAR MAAL is gesproken over het risico, dat in een redelijke ver houding dient te staan tot het belang dat men wil dienen. Hoe groot mag het risi co zijn? Bij het therapeutisch experiment ter ge nezing van ernstige ziekten, mag soms veel risico genomen worden. De heel kunde van hartziekten, die een snelle vor dering maakt, voelt zich dikwijls gerech tigd een vrij groot risico te nemen en de patiënten zijn vaak bereid hiertoe. Wanneer de kans zeer groot is dat de patiënt het experiment niet overleeft, terwijl hij zonder dat wellicht nog jaren zou kunnen leven, dan is de ingreep vol gens dr. Lindeboom niet geoorloofd. Tegen deze regel wordt meer dan eens gezon digd. Te weinig risico nemen kan ook ge vaarlijk zijn. Maar bij wetenschap pelijke experimenten dierft het zo klein mogelijk te zijn. Deze regel wordt vaak nlt het oog verloren, bijv. wanneer men opzettelijk bij proefpersonen malaria o.l.d. opwekt. Ook buiten de criminele sfeer van nazl-Duitsiand zijn hier slachtoffers Mag men experimenteren op zachzelf? Prof. Otten heeft dat gedaan toen hij ln i Nederlands-Indië een pest-vaccin had vervaardigd. De onderzoeker die in ge- moede overtuigd is, mag zeker volgens prof. Lindeboom een groter risico nemen dan bij een ander. Maar naar christelijke opvatting is hij niet gerechtigd alles te doen. Ook zijn lichaam is niet van hem zelf. Een aparte groep zijn de ongeneeslijke zieken. Deze mensen worden wel gebruikt om het effect van nieuwe middelen na te gaan, onder het onuitgesproken motto: het is toch een verloren geval. Maar de ongeneeslijke zieke heeft al onze aan dacht, zorg en sympathie nodig en hij ln de laatste plaats mag als proefobject i worden gebruikt! Hier mag hoogstens ge- I experimenteerd worden met pijnstillende middelen. Er z(jn op dit gebied weloverwogen regels, die afkomstig zijn van het tribu- (Van een onzer verslaggevers) HET IS wel een grappig idee, dat op donderdag 11 juli a.s. 's mid dags om vijf minuten voor 3 in 39 gemeenten van ons land evenveel nieuwe, precies gelijke woningen zullen worden geopend. Het zijn allemaal panden in spaarsys- em gebouwd via de N.V. Bouwfonds Ne. derlandse gemeenten (vroeger Bouwkas Ned. Gemeenten genaamd), en deze wo ningen worden voor het publiek openge steld bjj wijze van tentoonstelling op het gebied van modern wonen. Het zijn allemaal twee huizen onder één dak, bedoeld voor ten hoogste een gezin met' drie opgroeiende kinderen, er één van deze woningen zal door een aan tal fabrikanten en importeurs van meu belen en woningtextiel voor de tentoon stelling „model" zijn ingericht. Deze wo ning zal dan gedurende deze expositie welke tot 20 juli duurt, „Het huis van de bruid" heten. Nu moet men, zoals ons ook van de zijde van het Bouwfonds werd toegege ven, die naam „Huis van de bruid" wel met een korreltje zout nemen, want de model-ingerichte woning welke dus in zijn te beziohtigen, jonggehuwden ingericht, gezin met drie kinderen. Beneden vindt men een ruime woonka- modeme zit- en eethoek (hoe wel hier bepaald slechts met vier per- rekening gehouden) en een flinke keuken, compleet met ijskast en .et een douchecel plus een vliering. Tweede ivoonkamer Wat de bouw betreft: er zijn veel ra- en; helaas lopen er, zoals haast ge bruikelijk gaat worden, bij nieuwbouw, weer enkele deuren tegen elkaar in; er smal glaepaneel tussen keuken en kamer, zodat moeder al kokende een het zeil kan houden (maar waar. door men óók altijd van de kamer uit een stukje van de keuken ziet!) en er is een stalen aanrecht met gootsteen. de inrichting betreft: deze dient werkelijk alleen als tentoonstelling, vol- n inrichtingsplan van de huisar- S. Aardewerk te Den Haag. Het is niet de bedoeling, dat de a.s. bewoners ize meubilering aanhouden. Maar praktisch is wel. dat ook hier de mogelijkheid van een tweede woonver trek is aangehouden, door de 6laapka- de ouders van een onderechuif- divanbed te voorzien, en de kamer ver der in te richten met een bureau voor vader en een paar lichte rotanfauteuil tjes, een paar kleine kastjes en een boekenrek Voor de kinderen Er is een heel klein slaapkamertje in gericht voor een meisje, met een laag smalle werktafel langs de wand en op de kamer die voor twee Jon gens i6 bedoeld, schudven de bedden met de voeteinden onder elkaar en zijn twee huiswerktafels langs de ramen geplaatst Ook hier kastjes en boekenrekken. Het gehele gezin moet het echter met ■n wastafel doen en deze is in de net- afgewerkte douchecel geplaatst. Voor moeder zou het echter nog een toer zijn. hier ook handdoeken voor het eehclc ge in onder te brengen! Maar al met al zijn het heel aardige huizen, die ongeveer f 18.000 hebben ge kost. Wij zagen ze alvast in Baarn. kant de expositie. De algemene opening van „het huis van de bruid" zal ook daar geschieden. Bij die opening zal de radio medewer king verlenen, door eerst een toespraak van minister Witte (die dan buitenslands is) uit te zenden en daarna die, welke dns. W. K. N. Sohmelzer, staatssecretaris van binnenlandse zaken en bezitsvorming, te Baarn zal uitspreken, door te geven. Door middel van radioaansluitingen zullen al deze woorden in en bij alle te openen tentoonstelling6huizen te horen zijn. Het is de bedoeling, dat overal de burgemeesters, andere autoriteiten en de toekomstige bewoners van de huizen aanwezig zijn, opdat overal tegelijk de sleutels kunnen worden overhandigd. In Baarn wordt het tentoonstellings- pand na 20 juli betrokken door een pas gehuwd echtpaar en hier zal dus de brui degom zijn bruid over de drempel dragen. (Van onze parlementsredactie) DE EERSTE KAMER heeft gisteravond z.h.s. het ontwerp-Politiewet aangenomen. Slechts de heer Reijers liet aantekenen, dat hij „geacht wenste te worden te hebben tegen gestemd". Drie burgemeesters, een oud burgemeester en een oud-commissaris der Koningin hebben gistermiddag het woord gevoerd over dit wetsontwerp, dat eind maart, onder heel wat koelere weersomstandigheden, met 106 tegen 4 stemmen door de Tweede Kamer is aanvaard. De Politiewet, die in grote lijnen een aansluiting is bij de bestaande toestand, bevat, zoals bekend, een nadere regeling van de taken en bevoegdheden van rijks- en gemeentepolitie. Op het internationale song-festival in Venetië heeft ons land geen slechte indruk gemaakt. Tenminste het AVRO-orkest o.l.v. Jos Cleber heeft er de „gouden gondel" gewonnen. En natuurlijk waren er ook Nederlandse chansonnières aan wezig, die reeds een internationale faam hebben gekregenln Venetië werd tijdens het concert deze foto gemaakt van onze drie zingende gratiën, v.l.n.r. Greetje Kauffeld, Mieke Telkamp en Christine Spierenburg. Holland Festival "PJE HOHE MESSE VAN BACH mag als totalitait A-' in twijfel worden getrokken volgens de laatste onderzoekingen, men mag beweren dat de delen niet bij elkaar horen en door Bach ook niet als geheel zijn bedoeld, dat alles doet aan de waarde van dit werk in zijn geheel niets af en het loont eigenlijk niet eens de moeite de aandacht te vestigen op deze onder zoekingen. Zelfs de alleen maar theoretische beteke nis hiervan is slechts zeer relatief en muzikaal is er geen enkele aanleiding de misdelen voortaan als af zonderlijke eenheden te beschouwen. gehad in de Grote Kerk te Naarden door de Ned. Bach vereniging o.l.v. dr. Anthon van der Horst. (Vrijdagavond wordt deze uitvoering uitgezonden door de NCRV). En dan is het verheugend te kunnen con stateren dat dr. Anthon v. d. Horst geko men is tot zulk een vreugdevolle, barakke vertolking, tot een beweeglijkheid in de uitvoering die blij maakt. Hier is inder daad een levend Christendom getooniL zonder zwaarwichtigheid, zonder roman* tische wazigheid, maar klaar en helder, stralend en sober. Dat is het waardegevend van deze uit voering, waarin het koor der Bachvereni- ging opmerkelijke prestaties leverde ln deze moeilijke partituur, al lag dan een le Credo wat hoog voor de sopranen. Het Concertgebouworkest speelde ondanks een enkele onzuiverheid ten gevolge van de warmte in de stampvolle kerk, uitste kend en in Albert de Klerk heeft V. d. Horst een ideale organist gevonden. Niets dan waardering ook door de solisten Erna Spoorenberg (sopraan), Annie Hermes (alt), Tom Brand (tenor) en David Holle- stelle (bas), waarbij we speciaal de man nelijke solisten de voorkeur gaven. Helaas was de basaria „Quoniam" in de orkestrale bezetting wat te zwaar, waar door het geheel wat door elkaar liep. Het gebruik van de fluit in de tenoraria „Benedictus" in plaats van de soloviool is ook een gevolg van de laatste onder zoekingen. Dat V. d. Horst naar een zo groot mogelijk authenticiteit streeft is verheugend, al is de ari er dan niets minder door met soloviool. Het was een uitvoering die diep ontroerde en die ongetwijfeld een hoogtepunt ls in het Holland Festival. CORN. BASOSKI. Deze Hohe Messe ls zo zeer een eenheid geworden, het Kyrie, het Gloria, het Credo, het Sanotus en het Agnus Dei zo zeer met elkaar verbonden, dat zich noch muzikaal noch geestelijk de lofprijzing van het Gloria los kan denken van de geloofsbelijdenis van het Credo. De Hohe Meesse van Bach staat buiten enige liturgie, zij is en w: niet anders zijn dan een muzikale getui genis, die bij Bach ltijd tevens een ge loofsgetuigenis was. Het zelf scheppen bij hem onlosmakelijk verbonden de dank aan de Schepper. En daaron dit werk zulk een vreugdevolle belev< geworden, een werk waarin voor Bach heel bijzondere effecten zijn gehanteerd, d.w.z. geen uiterlijke effecten, maa de tekst geboren effecten. Zo b.v. in het duet voor sopraan en tenor „Domine Deus" waarin fluit en gesordineerde violen de samenspraak van man en v over de Hemelkoning omspelen. De verleiding is groot tal van details te bespreken van dit grootse werk, tel kens weer verrast te doen opzien ovei wat Bach met wereldse middelen aan hemelse glans kon geven. Het is hier echter slechts de plaats te wijzen op de vertolking, die gisteravond in het kader van het Holland Festival heeft plaats De heren Reijers (c.h.), oud-burgemees- •r van Kamerik en Zegveld, Tjalma, bur- gemeester van Hoogeveen, en baron D( Steenwijk. oud-commissaris var de Koningin in Drenthe, konden maai weinig waardering opbrengen voor he' wetsontwerp. De heer Reijers zou niet: liever gezien hebben, dan dat het ont werp zou zijn teruggenomen on den omgewerkt tot een meer bruikbaar Het meeste bezwaar had de heer Reiji wel tegen de „kreupele, want gedeelde bevelsbevoegdheid, de versplinterde antwoordelijkheid. die in dagen var rust catastrofale gevolgen zal kunnen hebben". De bevelsvoering, zo zei hij, hoort alleen thuis bij hem, die woordelijk is voor de handhaving openbare orde. Dat in het wetsontwerp zo uitdrukkelijk de bevelsbevoegdheid van de minister van justitie is neergelegd, is onjuist. On2e tijd vraagt één politie organisatie onder leiding van de minis ter t>an binnenlandse zaken. De liberale baron De Vos van Steen- wijk kwalificeerde het ontwerp als „koud noch heet, vlees noch vis". Hij zou het dan ook het liefst „uit zijn mond willen spuwen", maar daar het toch enige ver betering zal brengen In de bestaande toe stand (die bepaald niet mag voortduren) wilde de v.v.d.-woordvoerder het wel aanvaarden. De heer Tjalma (a.r.) ontwaarde In het wetsontwerp een sucht naar centralisatie. De regeling schijnt er op te zijn gericht om de positie van dc burgemeester te ondermijnen door hem zoveel mogelijk zijn bevoegdheden te ontnemen. De heer Tjalma vroeg de ministers hoe de posl- onbezoldigd gemeenteveldwachter geregeld zal worden. De heren Matser (kath. v.), burgemees- tr van Arnhem, en De Niet (soc.), burge meester van Wageningen, hadden minder kritiek op het wetsontwerp. Dat In het wetsontwerp de Koninklijke Marechaussee niet tot de politie wordt gerekend had niet de Instemming van de heren Reijers, Tjalma en De Vos van Steenwijk. De heer Reijers betoogde, dat de Marechaussee ook voor de wet als politieorgaan dient tc worden beschouwd. De heer De Vos van Steenwijk verlangde de regering de toezegging, dat afzonderlijke wettelijke regeling zal ko- de taak en bevoegdheid van de Koninklijke Marechaussee zeker stelt. De heer Tjalma betoogde, dat de Kon. Marechaussee krachtens zijn „ontzag-ln- boezemende" verleden aanspraak heeft plaats in de Politiewet. Hij ver zocht minister Samkalden onomwonden verklaren, dat de K.M. een eigen, spe ciale politietaak heeft. ook geen enkele reden om voldaan te zijn over sterkte en uitrusting van de politie. Minister Samkalden (justitie) was van mening, dat in het ontwerp de positie van de burgemeester zo goed mogelijk tot zijn recht komt. De burgemeester is immers niet slechts het hoofd van de plaatselijke politie bij de handhaving van de open bare orde. maar hij wordt ook Ingescha keld bij de justitiële taak van de politie en bij het opsporingsbeleid vooraf ge hoord door het openbaar ministerie. Met betrekking tot de Koninklijke Marechaussee betoogde de minister, dat het nooit de bedoeling ls geweest om dit korps in de Politiewet op te nemen. Daar in toch werd slechts dc taak van de ge meentepolitie geregeld. De taak van de K.M. is geregeld in het Takenbeslult van 1954. Het gaat dan ook te men beweert, dat de Invoering i Politiewet het dramatische einde t korps K.M. zal betekenen. IS iet in één hand In zijn antwoord wees minister Struy- cken (binnenlandse zaken) het denkbeeld m de heer Reijers om één politieorgani satie onder leiding van de minister van innenlandse zaken te creëren, van de hand uit het oogpunt van efficiency en mobiliteit zou het nog te rechtvaardigen zijn, in bestuurlijk en justitieel opzicht bepaald niet. „Het gevolg zou immers zijn, dat teveel macht in één hand zou komen", aldus minister Struycken. De minister erkende, dat de politie thans zeer zwaar belast ls. Door onder bezetting heeft de politie, en hebben vooral de politieofficieren, weinig tijd voor hun preventieve taken. Zij zijn bovendien dikwijls gedwongen taken te verrichten, die strikt genomen niet op het politiële terrein liggen. Er ls dan Rechtsbijstand De Senaat heeft gisteravond ook nog h.s. het wetsontwerp tot regeling van de rechtsbijstand aan on- en minvermo genden aangenomen. De heren Van Meeu- (kath. v.), Van Bruggen (c.h.), De Groot (lib.) en Cammelbeeck (soc.) heb ben hierover het woord gevoerd. Het wetsontwerp voorziet fn de oprichting in leder arrondissement van een bureau van consultatie, dat kosteloos of tegen een geringe vergoeding rechtsbij stand verfeent. behalve voor straf- of tuchtzaken. De kosten van deze bureau's- i-gratis-bljstand komen ten laste van de staat. Het ontwerp maakt een einde jn het huidige stelsel van pro deo-zaken. Bepaald is, dat toegevoegde advocaten iz. voor kosteloos door hen verrichte diensten een vergoeding van staatswege krijgen van f50,— per zaak. De Senaat vond deze tegemoetkoming ontoereikend. Minister Samkalden kon echter toezeg gen, dat zodra de financiële toestand van land verbeterd is, het bedrag nader zal worden bezien. Gistermiddag heeft de Senaat ook nog >n begin gemaakt met de behandeling van een wetsontwerp met aanvullende bepalingen tot het verlenen van bevoegd heid tot tandheeflkundige behandeling. Vrij algemeen drong men er bij de minis ter van sociale zaken en volksgezondheid op aan de bevoegdheid ook te verlenen aan de tandtechnid, die bekend staan onder de naam de „groep van veeTtlg". In het onderhavige wetsontwerp wordt de bevoegdheid slechts verleend aan twee groepen tandtechnid, de „groep van drie" en de „groep van negentien". Minister Suurhoff zal volgende week dinsdag op de gestelde vragen antwoorden. (Van e verslaggevers) 1EDERTt De hele plechtigheid wordt dus uitge zonden op 11 Juli van 2.5 tot 3.15 uur. Met deze aardige opzet viert de N.V. Bouwfonds Ned. Gemeenten het gereed komen van de 10.000 woningen, welke met haar medewerking werden gebouwd. te openen woningen staan o.m. ln Alblasserdam, Delft en Rijswijk. Van het ouderlijk slaapvertrek kan heel handig een tweede woonkamer worden gemaakt, zoals dat op de expositie „Het huis van de bruid" wordt getoond. n.v. levensverzekeringsmaatschappij UBO te Utrecht een Jaar geleden eigendom van het C.N.V. Is geworden, heeft deze in 1902 door de Chr. Nationale rkmansbond opgerichte Instelling een stormachtige groei doorgemaakt. Dit bleek op de jaarlijkse aandeelhoudersvergadering, die gisteren te Utrecht gehouden werd onder leiding van de voorzitter van de raad van commissarissen, de heer M. Rup- pert. Eigenaars van UBO zijn thans dua de ruim 200.000 leden van het C.N.V. en aandeelhouders de aangesloten bonden, die hier door hun bestuurders vertegen woordigd waren. De directeur, de heer G. Lenderink vertelde in zijn directie-verslag, dat het afgelopen jaar de ruimtenood reeds Toch is het zo Angiom ie in rampspoed op een geheel ïied overslaat, heeft Hameln oudste papieren Wanl enige ger zou de Capucgner monnik i in hel dorpje Drancy-le«- [Nouis met behulp van een kleine demon en een boekje, alle ratten en muizen naar de rivier hebben gelokt- Toen hel hem toegezegde loon niet werd ultbe laald, toonde Angiomini dat h|j nog over een andere troef beschikte, wanl hg haalde een kleine hoorn voor de dag en begoi al het vee terwgl de sage i De oudste huizen te Hameln uit het midden van de 16de kunnen dus geen van allen a Over de dachl aan de dans-razerng, - stekelgke ziekte die te Erfurt zoveel slachtoffer» heeft gem bg het feest van Johannes d. omdat het volksgeloof wilde lansen rond het Johannesvutir ii daar op te blazen, v om nooit i terug Hep Deze. veel minder tot de verbeelding sprekende legende, toont in ieder geval dat het rattenvangermotief sterk leefde hg de mensen uit de 13de eeuw. TJ kuni hiertegen natuurlijk aanvoeren, dat hel verhaal uit Drancy-les-Nouis op sich- zelf niets tegen de historiciteit van hel geval te Hameln bewgst, en dat deze laatste stad in ieder geval een Ralten vangerahnia heeft, waardoor de historie tenminste een stevige ondergrond beeft B inderdaad istorische kern van hel Hl rhaal heeft dr. O. Meinar- 1211. lus een belangrijke studie geschreven. De rattenvanger, die waarbij hij gebruik maakte van een oude ramp gekoppeld werd, v «tadskroniek uit het jaar 1585 en van komst door zijn jachtkot een nog ouder geschrift, dat o.m. aan hg ïich verwant toont m» tekeningen uit het jaar 1311 bevat. In van de „wilde jacht", beide manuscripten wordt gesproken -leept in woeste vaai van de „Kinder Uthgang", maar van rattenverdelging of van de rattenvanger is geen sprake. Door onderzoek van tal rjjke andere bronnen komt Meinardus- dan ook tot de conclusie, dat de ratten vanger en de uittocht der kinderen niei het minste verhand met elkaar hebben gehad maar later tot één legende zijn iekte kindemittorht in verband in de kinder raadt zijn her- um, waardoor allea zijn. indie. nlgd Wêt da historische kern van da kin lernittocht betreft dwz. het verlies van •en groot ?snt»| kinderen, wordt ge- De trouwe Eckart, voor wie wij de vorige maa) aandacht vroegen, gaat die woedende hier vooraf om vooral de kinderen te waarschuwen uit de weg te gsan. (Maar omdat hij in dit geval nogal laat aan de legende werd toegevoegd, kan hjj hen illeen nog maar helpen bevrijden). Na deze ontwarring van de Hamelnse het na St. Margriet al of niet 6 weken rolgende keer- (Nadruk verboder dwong tot aankoop van een naastliggend gebouw. Ook werd een dochtermaat schappij opgericht voor diverse vormen van varia-verzekering. Het verzekerd kapitaal, dat ultimo 1955 nog 28.512.861 bedroeg, steeg in 1956 tot 36.782.229 ter wijl het op dit ogenblik reeds 45.375.000 bedraagt. In 1956 dus een stijging van 29'/. terwijl voor dit jaar een groei van 45 tot 50% verwacht kan worden. Daar de gemiddelde groei bij de Nederlandse levensverzekeringsmaatschappijen ruim 11% bedraagt, staat UBO sedert de over name door het C.N.V. veruit aan de kop. Wat de produktie betreft, deze bedroeg in 1955 6.099.769, doch dit bedrag was na het samengaan met de chr. vakbewe ging in juli 1956 al overschreden. In dat jaar bedroeg de totale produktie 9.927.337 en in dit Jaar wordt een pro- didctie van 20.000.000 verwacht. De 10 miljoen is op dit moment al ruimschoots overschreden. Deze zeer snelle groei brengt natuurlijk hoge aanloopkosten met zich mee. De raad van commissarissen stelde dan ook voor dit Jaar geen dividend nlt te keren Terstond verlichting door A S'i Ontelbare mannen en v y WCQ* door de >3 matiek ondraaglijk gekweld, hebben buo pijnen blijvend verbannen eo bon oude activiteit weer herwonoen dank zi| de DOLCIN tabletten! Lijdt U aan jicht, ischias, reumatiek, spit en zenuwaandoeningen grijp dan inBegin nog vandaag met DOLCIN, het nieuwe uk Amenka komende prepa raat, dat terstond en beslist verlichting geeft bij pijnen vso reumatische aard. Zoodei voorschrift bij Uw apotheker of drogist verkrijgbaar Flacons vao 100 tabletten f 4.15 kuur flacons van 500 tabletten LÏw, l EL'V om de Interlfjke kracht van de maat schappij verder te kunnen versterken en de investeringen, die door de te ver wachten verdere uitbouw vereist zullen zijn, uit eigen middelen te kannen finan cieren. Dit voorstel werd met algemene stem men aanvaard en aan de raad en de directie werd décharche verleend voor het over 1956 gevoerde beheer. Bij de overname van UBO door de chr. vakbe weging wae trouwens reeds voorzien, dat de te verwachten snelle groei ln de eerste jaren de uitkering van dividend niet ge wenst zou maken. De heer J. Doorduyn, gedelegeerd com missaris, schetste vervolgens de maatre gelen, die genomen dienen te worden ln verband met deze groei, die de verwach tingen zelfs verre heeft overtroffen. De heer Ruppert herdacht in zijn openingswoord de in het afgelopen Jaar overleden oud-directeur van UBO, da hear N. Janssen, aan wie de maatschappij haar voortbestaan in en haar sterke op leving na de oorlogsjaren te danken heeft. Afisde leugen nop zosnel. HAAS azj/n ac/ttezAao/e Stem u»^/

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1957 | | pagina 5