Onze recreatieSamenhokken
op een kluitje
- - 'i
BRIEVEN AAN DE
rWE MOETEN VERDER WEG.WEI
WILLEN LANGE WEEKENDS
Rembrandts weg lot het Evangelie
ZONDAGS
BLAD
Hieuw? CciitsclK (Courant
ZATERDAG 29 JUM 1957
Enige tijd geleden hebben
wij in ons blad in een artike
lenreeks de toestanden in
Portugal beschreven. Het
resultaat daarvan was, dat
verscheidene lezers voor ds.
Guido W. Oliveira een gift
bestemden. De moeilijkheid
was echter, dat er voor
Nederland geen centraal
adres bekend was. Dit weten
we nu wel. Ieder die het
Protestantisme in Portugal
wil steunen, kan zijn bijdra
ge sturen naar mejuffrouw
G. J. Söhreuder, Stadhouders
laan 8, Rotterdam, giro
249377.
DANK
Van de heer W. F. Swart uit De
Lier ontvingen we epn intereseante
bijdrage, die zijn dochter hem
stuurde uit Canada. Dat „reuzen"-
artikel hebben we op bladzij twee
van dit Zondagsblad afgedrukt.
Onze hartelijke dank voor de toe
zending.
O I'D MOEDERTJE
Namens de vele lezeressen en Ie-
zers, die ons het gedichtje „Oud
Moedertje" stuurden voor de abon
nee, die daarnaar vroeg, hebben wy
voor doorzending gezorgd. Sommi
ge van de gedichten waren zelfs
van muziek voorzien. Ook hier
weer een uitstekend blijk van mee
leven uit de lezerskring.
VROUWENKRUISTOCHT
Mevr. C. A. Goetheer—Hcyink, Paul
Krugerstraat 41, Vlissingen. zou
graag bezitten „Vrouwenkruistocht"
van Jo van AmmersKüller en
„Catharina Howard" van Melati
van Java. Dank voor de zending
van uw gedicht.
SCI.LF.MA>
W. v. d. Sar, Langestukken ZZ 5,
VGravenzande, zoekt het toneel-
stukje „Sulleman komt huur op
halen". Wie heeft het?
Veel dagen, dal het
heet is, dat i
z\]n e
tacht 1
i duik in het
i als
op elkaa
■het strand. ITeg uil
t trappen", so heet het. Maar wilt
i hoogzomerdag op het strand niet op eikaars
trapt? Hoe dan ook, deze manier tan recreatie is
mgzamerhand niet meer „je ware"
^LS op onze vrije dag de zon schijnt, pak
ken we de brommer en de auto en
„we trekken de natuur in" zoals de gemeen
plaats luidt. Maar als we eerlijk zijn, moeten
we bekennen, dat dat „de natuur intrekken"
neerkomt op in een eindeloze file staan op
de weg naar Utrecht, voetje voor voetje
voort-rijden op de aanvoerweg naar de bad
plaats, mannetje-aan-mannetje zitten in het
stadspark en ergens aan de plas in een smal
grasrandje zitten met het voortdurende ge
raas van auto's en motorfietsen vlak achter
onze rug. De Tweede Paasdag, de Tweede
Pinksterdag. Hemelvaartsdag en Goede Vrij
dag (vanouds dé dagen voor dergelijke uit
stapjes) hebben het ons weer eens over
tuigend bewezen. Maar ook op de normale
weekends, als het in de stad niet meer uit
te houden is, gaat onze ontspanning meer en
meer op bovengeschilderd schrikbeeld
lijken.
Er moet iets veranderen, want de steden
breiden zich uit, er komen steeds meer
bromfietsen en auto's, scooters en motor
rijwielen en^ de berijders daarvan zijn
allen candidaten voor „het dagje in de
natuur Trein, tram en bus gooien daar nog
een dikke saus van „dagjesmensen" over
heen en bepaalde streken van ons land,
die zich voor de ontspanning van de grote
steden verdienstelijk hebben gemaakt en
maken, worden ontoegankelijk voor hem en
haar, die wérkelijk rust, wérkelijk recreatie
zoeken.
Zeist: de luier was in het hos
te kampen met dezelfde moeilijk
heden. En ons recreatiegebied ver
snippert en verkleint het dagje
uit ontaardt nóg meer in het op
een kluitje zitten.
WENSEN
Vele wensen heeft L. Slager, Tol
lensstraat 96, Gouda, nl. „En het
leven gaat verder" en het boek (of
vers, dat daarin voorkomt) „De
bloemen prijken met hun duizend
verven. Een vogel zingt, de linde
geurt enz". Dit moet vijftig jaar
geleden als feuilleton in Dordrecht
Nee, mevr. H. P. v. d. Molen—
Scholtens, uit Haren, daartoe kun
nen we helaas niet overgaan. Dat
zou werkelijk te veel administratie
met zich brengen en die tijd kun
nen we helaas niet missen. Intussen
toch hartelijk dank voor uw sugges
tie, en uw lijst met voordrachten.
WERELDATLAS
Deze week kregen wij bezoek van
de heer G. Terlouw, Oost maasstraat
10B, Rotterdam, die ons kwam
vragen, of er wellicht iemand uit
onze brede lezerskring was. die een
reldatlas te missen heeft.
klein:
de hei
Terloi
zijn
vil doe
nen het bereik van
de „randstad Hol
land" nog hebben,
slinkt op onrust
barende wijze. Gro
te stukken van de
Veluwe zijn in ge.
bruik' als militair
oefenterrein, grote
stukken van de
duinen zijn als na
tuurreservaat en
drinkwaterleiding
reservoirs afgeslo-
wandeling', prik
keldraadhekken,
verboden-toegang-
borden, domeinen,
particuliere en ge-
meentebossen. het
zijn allemaal in de
praktijk stukken
natuur, die we van
ons recreatie
gebied kunnen af
trekken. Als voor
beeld daarvan die-
ne de luierwas. di$
in Zeist in het bos
hangt
Aan de Kamp
weg, achter de Jo-
hannasi ichting in
Zeist, ligt een mooi stuk bos, dat
in particuliere handen t
dat diende ten algemene
is dat stuk bos verkocht aan
Haagse N.V. en die N.V. zie
op de volgende manier „brood
in dagbladen en tijdschriftei
Analyse
Het ligt op de weg van ver
schillende toeristische instanties
en instellingen, om deze gang van
zaken met onze recreatie te ana
lyseren en zich zorgen te maken
over de toekomst. We noemen
slechts de Nederlandse Kampeer-
raad, de ANWB, en dan natuur
lijk de gemeentebesturen waaron
der de recreatiegebie
den ressorterc
alle hebben zich wel t
Deze
agd
e uittocht uit
de steden op hoogtij
dagen, maar het is
slechts enkele gelukt,
een totaalbeeld te ver- >s
krijgen. Wij hebben, na gesprek
ken met functionarissen van deze
organisaties en Instanties, dc
aldus verkregen (globale) gege
vens verwerkt In een kaartje „On
ze recreatiegebieden 1957",
J
RECREATIEGEBIEDEN
i de Achterhoek,
i advi
u de ge- veltjes met huisjes, trams.
velen blijken dit als een hartewens gemeentebestuur heeft gedaan.
oude tramwagens taren, de zgn. Kozakkenput, aan ti
eigen stukje bos. oud, primitief uithaalt,
ideaal van ons allen, is geboren,
dat stuk bos achter de Jo-
hannastichting in Zeist, pal
het „publieke bos" en dus zicht- hun
baar voor ons allen, als wé recrea
tie zoeken, hangt de luierwas tus
sen de bomen en wordt hoekje
voor hoekje met prikkeldraad af-
En r
gunnen
eigen stukje bos van- harte
maar het is een bedenkelijk ver
schijnsel. Want heel wat bos en
hei in gebruik voor de recreatie
van de stedeling is in particu
liere handen. En als die eigenaars
Zeist doet meer de „bewo
ners" V3n de 40 haveloze stukjes
bos hebben aanzegging gekregen,
opstallen" af te breken en
te verwijderen, omdat ze niet vol
doen aan de voorschriften van de
bouwpolitie. Velen van deze bus-
bezitters" hebben nu een min of
meer permanente tent opgeslagen
heten nu te kamperen. En
'zouden merken, dat de
de Haagse N.V. heel wat i
geld in het laadje brengt dan
hUT l'e «"Mes
slordiger gezicht dan de trams,
de autobussen en de gammele
bouwsels. Daarom besloot Zeist ri-
goreus op te treden en de kam-
peer-verordening zó te wijzigen,
dat dit soort kamperen tot het
verleden gaat behoren.
Zeist
rschijnlijk
maal bosbeheer of -verkoop, kon paal en perk te stellen aar
het wel eens gaan gebeuren, dat merkwaardig soort bos-bezitten.
méér advertenties versohenen, Maar de mogelijkheden ertoe lig-
woonwagens en afge- gen er nu eenmaal en wellicht
krijgen andere, vele andere ge
meenten in ons land binnenkort
ergens af te slaan
cn de stille natuur
in te duiken. Het
gevolg is, dat de
grote wegen: Rot-
reproductie hierbij terdam-Den Haag
naar Utrecht,
Amsterdam naar
yooropstaat. dat dit kaartje Amersfoort elke
géén beeld geeft van vakantiegang, keer weer volko-
alleen van de stroom dagjesmen- men verstopt zijn,
sen op de genoemde hoogtijdagen en dat bfjvoor-
cn zomerse Weekends. De dikte beeld de IJsseldijk
van de zwarte pijlen geeft da ;.n- tussen Rotterdam
tensiteit aan van het gebruik, dat en Gouda, de oude
men van het betreffende rec-ea- Vftg Gouda-Utrechl
tiegèbied maakt. Zo vallen dirécf
drie zeer dikke pijlen op: van Am
sterdam naar Zandvoort en Bloe-
mendaal, van Den Haag en Rot
terdam samenvloeiend over
Utrecht naar Sticht en Veluwe en
van Rotterdam (annex Schiedam
en Vlaardingen) naar Hoek van
Holland en Oostvoorne-Rockanje.
De pijl Amsterdam in zuidooste
lijke richting is alleen in de aan
vang dik: de stroom splitst zich
al vrij spoedig in Gooi, Sticht en o
Veluwe en verder weg naar Aoh- Westen?
terhoek-Drenle en Friesland. Als u kaartje worden zij
een vergelijking wilt. om de dik- aangeduid door de
te van de pijlen enigszins te be- eindpunten van de
grijpen, dan kunt u aannemen, dat zwarte pijlen. Am-
het stukje Amsterdam-Gooi op eer J
hoogtijdag zo'n 40 a 50.000 motor
voertuigen te verwerken krijgt,
vermeerderd met de duizenden, Den Helder
die per trein en bus deze richting de Afsluitdijk
opgaan de waterspor
71 j j Achterhoek voor bos
UlCiltulJ Haag kan naar: het strand (Sche-
veningen. Noordwijk. Wassenaar.
De conclusie, die uit het kaartje Kijkduin), naar de Loosdrechtse
te trekken valt is. dat wij over plassen voor de watersport en ook
het algemeen veel te dicht bij hu,a Rotterdam SI na™?: hrt
blijven, en dat daaraan voor een strand (Hoek van Holland. Voor-
groot deel de congestie te wijten nel, bos cn hei (Sticht en Veluwe
is. Brabant (uitgezonderd het enerzijds. Brabant anderzijds).
Mastbos bij Breda en dc streek Het strand speeU voor drje
tussen Breda en Tilburg) wordt de grote steden een belangrijke
vrij weinig bezocht, al zal men in rol. Maar de duinen zijn nu juist
de buurt van de steden Èindho- het soort landschap, dat op vele
ven. Den Bosch en Nijmegen na- plaatsen voor het publiek verbo-
tuurlijk veel dagjesmensen uit die den ls:. natuurreservaten, drink-
steden ontmoeten. Hetzelfde kan
dezelfde (maar meer begrijpe-
éh de wegen Den
Haag-Gouda (oude
'•■ee), Amsterdam-
Utrecht (oude
weg) doodgewoon
stil zfjn!
Gebieden
Wat zijn zo de
recreatiegebieden
voor ons, grote
stedelingen uit het
sterdam kan
dat we verder weg gaan: de Duit
se Harz. de Duise Eiffel de Bel
gische en Luxemburgse Ardennen.
Vervoer
het strand komst zullen we toch heus verder
Zandvoort. Bloemendaal. Bergen weg moeten gaan. Gebieden als de
Zee, Groet. Kamperduin, tot Wadden, Friesland, Drente, Velu-
het dan ontsloten Delta-ge-
Friesland
via Zwolle)
de watersport, Gooi, Veluwe
bied zijn werkelijk „het dichtst die
Dat brengt met zich mee. dat
we die afstanden ten eerste niet op
één dag en ten tweede niet meer
met onze eigen wagen of motor af
gaan leggen. Het ziet ernaar uit,
dat het lange weekend (zaterdag
én zondag volledig vrij) in die toe
komst uit harde noodzaak werke
lijkheid gaat worden, en het ziet
er ook naar uit. dat met speciale,
snelle treinen, bussen en misschien
wel vliegtuigen, hei vervoer van
de Randstad Holland naar cfeze
recreatiegebieden plaats zal moe
ten hebben.
Er zal dan zoals wij het nu
bekijken veel romantiek verlo
ren gaan: de romantiek van het
wandelingetje in de polder, het
fietstochtje langs de rivierdijk;
maar neemt u van ons aan, dat
dat altijd mogelijk blijft, ook al
moet u wat langer rijden of wan
delen, om van uw huis „buiten de
bebouwing" te komen. Maar aan
de andere kant is het een groot
voordeel, dat u datzelfde wandelin
getje of fietstochtje dan kunt ma
ken in de Harz. de Eiffel of de Ar
dennen, zonder u zorgen te maken
over „hoe druk zal het op de te
rugweg wel weer zijn".
Net zo goed als we nu, ieder
ard de recreatie zoeken,
mogelijk bij huis"
i- ligt, zullen we dat i
gezin het beste
zullen de zondag immer blijven be
stemmen voor de kerkgang. Voor
ons zou een lang weekend een hele
zaterdag betekenen, die we voor
onze uitstapjes kunnen besteden
en het snelle vervoer zal het mo
gelijk maken, ook op die ene dag
naar een van de genoemde re
creatiegebieden te gaan om daar
frisse lucht in te ademen, aan
sport te doen en rust te vinden in
de natuur.
Twee dingen staan ons te
doen om de zo noodzakelijke
recreatie voor de toekomst vei
lig te stellen. Ten eerste dienen
we het voorbeeld van Zeist voor
ogen te houden, m.a.w. laat bos
en hei niet in particuliere spe
culanten handen overgaan, maar
bewaar het voor het algemene
nut. En ten tweede zullen wij
op officieel niveau nu reeds de
mogelijkheden moeten onderzoe
ken om het weekend te verlen
gen en nieuwe, verder weg ge
legen gebieden voor recreatie te
bestemmen. De toekomst zal
voor de werkers moeilijk wor
den: het tempo van ons leven
wordt nu eenmaal steeds slo
pender. De mogelijkheden tot
recreatie zullen daarmee gelijke
tred moeten houden.
Door met z"n allen op een
kluitje te blijven zitten, komen
we er niet
Het Is onbegrijpelijk, dat de
vrijwillig de vrijheid, die zo'n
voertuig geeft, prijsgeven, door
tóch maar weer „naar de bollen".
hei; Den gelijkheid moet geschapen worden moeten doen. Wij,
ticulier bezit. Voor de bossen is
veel meer spreiding mogelijk, om
dat de totale absorberende opper
vlakte van Gooi, Sticht. Veluwe
en Brabant nog wel zo groot is,
dat u er een stil plekje kunt vin
den, als u de moed heeft, de auto
aan d>- weg te laten staan en er
wandelend op uit te trekken.
Want het gemak, dat ons de ge
hele week dient, moeten we op de
vrije dagen heus vergeten: A-aar
maar al te vaak uw auto u brengt, daar brengen
e „er eens uit wil- duizenden andere auto's duizenden
agen of de scooter andere mensen. Waar u wandelend
gaat, bent u vaak alleen....
lijke) mate gezegd worden
Drente en Groningen, en in het bij
zonder van Zeeland. Dat de dui
nen en stranden van Flakkee en
Schouwen, Walcheren en Zeeuws
Vlaanderen vrij dun bezaaid zijn
met genieters van zon en zee,
vindt zijn oorzaak in de slechte
deze eilanden.
Toekomst
In dc lucht ja, daar is nog
ruimte genoeg. En we kunnen
ons zo voorstellen, dat de piloot
van het vliegtuigje, waaruit deze
foto genomen is. met medelijden
neerkeek op dit mud-volle strand.
tedelin
duize
zgn
duizenden in de zee proberen te
zonnestralen opvangen. En als de
avond komt, staal die horde op
en holt naar parkeerplaats, sta
tion en halte. En „the end of
that perfect day" U dan moe en
hangerig staan nachten op trein
Over enkele tientallen jaren heb
ben wij hier in het Westen de
„Randstad Holland", want dan
zijn Dordrecht, Rotterdam, Delft,
Den Haag, Leiden, Haarlem en
Amsterdam in zoverre aan elkaar
gegroeid, dat er van recreatie in
dit gebied geen sprake meer is.
Wonen er nu in de drie grote ste
den plus de kleinere tussenliggen
de steden (het gebied dus, waar
uit elke hoogtijdag de massa op
stap gaat) ongeveer 2.750.000 in
woners, als de „Randstad Hol
land" een feit zal zijn, wonen er
in hetzelfde gebied naar schatting
tegen de vier miljoen. Stelt men
dan nog, dat gebieden als Loos-
drecht, Reeuwijk, Westland, Was
senaar en Bollenstreek voor de re
creatie uitgevallen zullen zijn,
dan beseft men. dat het in die toe
komst onmogelijk zal zijn, de re
creatie op dezelfde wijze aan te
pakken, als men het nu doet.
Hierboven schreven wij, dat
men over het algemeen te dicht
- j huis blijft dat doen we niet
uit bewuste vrije wil. Niemand
voelt er voor. op die ene vrije dag
met wagen of motor meer dan
pak weg - 200. Icilimeïers af te
leggen. In die zo sombere toe-
Een der mooiste boeken
ooit over Rembrandt ge
schreven: Liefde tot en be
grip voor Rembrandts kunst
hebben dr. W. A. Visser 't
Hooft, de secretaris van de
Wereldraad van Kerken, tot
zijn boek „Rembrandts weg
tot het Evangelie" (Uitgave
W. ten Have, Amsterdam)
gebracht.
Dc schrijver heeft hier niet
'.en levensbeschrijving gegeven,
niet een verzameling feitenken
nis gedemonstreerd, ook niet een
zuiver technisch-esthetische be
schouwing gegeven, maar hg
heeft dat gedaan, wat het enige
nodige is om Rembrandts kunst
te bezien: hij heeft gepeild naar
de diepste achtergrond van de
kunst van deze schilder, wiens
kunst een Bijbelse kunst is. Dr.
Visser 't Hooft besluit zijn boek
dan ook met een hoofdstuk
..Rembrandts boodschap", de
boodschap dat de almachtige
God in hel mensenleven neer
daalt. Deze boodschap, aldus de
schrijver, vereist enerzijds dat
de Bijbelse ge sen :c 'en :s n1" een
werkelijk aeheuren r.p aards
niueau afgebeeld wordtmaar
anderzijds dat de God, die in het
lot van de mensen ingrijpt, toch
als Heer van hemel en aarde
erkend wordt. Werkelijk, wie
Rembrandt goed wil benaderen,
luie Rembrandts geest u)il Ieren
kennen, die late niet na dit
boek te kopen en te lezen, meer
dere malen te lezen. Dr. Visser
't Hooft schreef het boek, dat
160 bladzijden telt (met 32
zwartwit reproducties op kunst
drukpapier). oorspronkelijk in
het Frans onder de titel ..Rem
brandt et la Bible" Door mej.
A. Guitlart werd het in het Ne
derlands vertaald. Ook versche
nen er vertalingen in het Duits,
Engels en Spaans.
