Een leek denkt
te stellen
lastig
re
vragen
s
ONRUST RONDOM BEJAARDFN-INRICHTINGT.N
o
In grote steden bureaus voor
schoobnaatschappelij k werk
Hervormde Synode over
vrouw in liet ambt
Nieuw Geref. pleidooi
voor bundel-Hasper
Belgische staking grijpt
snel om zich heen
F
„Blauwe Donau als film
bron van verwarring
4
DINSDAG 25 JUNI 1957
Nu-is dat leek-zijn helemaal geen euvel.... stel je voor, dat er een
mens bestond, die overal verstand van had!
Neen, dat leek-zijn betekent nietszolang die leek dan maar geen
oordeel gaat uitspreken over de zaak, waarvan hij weinig of niets weet!
Maar goed, wij stapten dan als leek binnen bij hoofden van enkele
sociale gemeentediensten, die zich met controle op de rust- en verpleeg
huizen hebben belast.
Ja, en toen kwam er een lijstje op tafel. Zeg maar gerust: een fikse lijst.
Met allemaal klachten, die wij hadden opgedaan van mensen, die „alles
wisten" van de toestanden in die inrichtingen.
Geeft u daarop eens
antwoord zuster
om dat lakentje 6choon te houden. Ze zijn
ook gewend om die krant te besmeuren
met vet of vullgeworden vinger6 en ja,
het zijn oude mensen: ze spuwen een
hard stukje of een vezeltje uit, ze spa
ren die krant heus niet wantdie is
er immers voor! Daar helpt geen praten
tegen, hoor.
En die gescherfde borden? Komt u een6
De glimlach, waarmede de eerste zus
ter, hoofd van de dienst en met lange
jaren etvaring, die lijst doorkeek, heb
ben we ook In andere kantoren gezien.
Eerst een glimlach, dan hoofdschud
den, dan een zorgelijke blik. En alles om
en over dat lijstje met klachten
Ja, dat lijstje hadden we deugdelijk In
elkaar gezet, met naam en „functie" van
de kilagers(sters). Daar waren vriendelijke
dames die in zuike inrichtingen boeken
komen uitdelen en andere bloedverwan
ten van verpleegden, piepjonge
meisjes die In haar vakantie een
-f paar weken kwamen helpen, da-
I mes van het Welfare-werk
Het leek zo, dat er nogal wat
„troeven" bij waren, zo van: „Ontken dat
Hier volgen een paar van de beste:
1. In rusthuis B. kan Je op twee zaal
tjes nauwelijks tussen de bedden door
kruipen, het raam ls er dicht en het stinkt
naar ammoniak.
2. In verpleeghuis C liggen In een
kelder vflf zieke bejaarde vrouwen met
alleen >n Jak aan op open hangmatten
met bakken eronder om het vocht op te
vangen. Het stinkt er natuurlijk afschu
welijk en de ramen staan wfld open.
ls er gewoon koud.
3. Ik heb een groepje bejaarden zien
eten van gescherfde borden opkran
ten! Die kranten kleefden van allerlei
viezigheid.
4. Ik bezocht mijn grootvader, ik
hem op zolder onder de hanebalken,
der grauwe dekens enin een nat bed.
HIJ vertelde, dat hij al in geen
weken sdhore lakens had gehad en ik zal
u maar niet vertellen, wat er op de o\
■lag van het laken zat! Ik moest wel
uur bellen, eer er een zuster kwam
toen ze zag dat ik er zat schrok ze
ging ze gauw een tweede zuster zoeken
om opa te helpen. De arme man kan dat
vieze bed niet uit omdat zijn benen .ver
lamd zijn en dan laten ze hem maar
gen. Het duurde wel een half uur e<
met hem klaar waren en ze durfden hem
nog een standje te geven omdat hij niet
had gebeld! Allemaal, omdat Ik er bi;
natuurlijk. En toen was het bezoekuur al
Dit ie een gedeelte van het lijstje uit,
een grote stad, dat dus op tafel lag. Toen
kwam die glimlach, dat hoofdschudden
en ten slotte die zorgelijke blik.
Niet ontdaan
Maar de zuster was niet ontdaan. Ze
gaf op alle vragen duidelijk antwoord
verrassender nog. ze kende alle gevallen.
De antwoorden op de als voorbeeld ge
noemde vragen luidden:
1. Rusthuis B. i6 een goede, protestant
se inrichting, waar de patiënten ufl
kend worden verzorgd. Juist daarom
hebben we met veel passen en meten
vier extra patiënten, die niet langer thuis
konden blijven, daar ondergebracht. Die
twee zaaltjes zijn daardoor inderdaad
propvol. Er liggen oude, zwakke m<
en bij noordoostenwind kunnen de r:
niet open, dan zouden ze kou vatten. We
hebben te doen met een oud herenhuis,
dat helaas geen zaaltjes op het zuiden
heeft.
Het stinkt er niet naar ammoniak, ir
men ruikt desinfecterende middelen
Glazen schotten onderbreken een beetje de eentonigheid
„algemene slaapzaal", waar je nooit eens met jezelf alleen kunt zijn
de klaagster heeft niet opgemerkt, dat.
er 'n heel behoorlijk ventilatiesysteem is.
2. De vijf dames in verpleeghuis C.
hebben geen beheersing meer over be
paalde organen, omdat zij' verlamd zijn.
Met veel kosten en zorg heeft de direc
trice van dit huis geen hangmatten, maar
speciaal daarvoor geconstrueerde rubber-
bedden aangeschaft. Die „bakken" beho
ren daarbij. Ik heb het hui6 meermalen
bezocht en bevonden, dat de dames, on
der goede wollen dekens en met flinke
kruiken lekker warm liggen. De „kelder"
is een 60lide souterrain en de patiënten
zijn juist hier apart gelegd om andere
patiënten onaangename geuren te bespa
ren. Hier staan de ramen goed open.
De mensen met oppervlakkige kritiek
moesten eens weten, hoe ontzettend moei
lijk het ls. telkens nat en vuil wordende
patiënten, die door verlammingen dit zelf
niet meer kunnen voelen, droog te hou
den en.... vooral te beschermen tegen
huidontstekingen, die bijna niet genees
baar zijn omdat de patiënten zo roerloos
en zwaar liggen. Men heeft dit trachten
op te lossen door de gevlochten rubber-
mat, evenals men al eerder in wiegjes
toepaste.
Als men eens iets begreep van het ver
schrikkelijke van deze huidontstekingen,
door „doorliggen" veroorzaakt, als men
eens wist tot hoe grote, niet te stuiten
wonden dit kan leiden, dan zou men elke
poging tot voorkoming daarvan toejui
chen inplaats van botweg en zonder in
zicht te veroordelen. Maar als u mij
vraagt, of met deze open rubbermatras-
sen „de" oplossing is gevonden, moet ik
u helaas teleurstellenWe zoeken in
dit probleem nog altijd!
Het krantje
3. O Ja, van dat eten van kranten
ik alles af. Dit geldt bejaarden, die hun
hele leven hun tafel met een „schone
krant" gedekt zagen. Kijkt u gerust ón
der die krant, dan zult u een tafellaken
tje zien. Die krant leggen ze er zelf op
(Van
verslaggevers)
te voorkomen dat wij hier zou
den komen?" Deze vaak onuitgespro
ken, maar toch altijd aanwezige vraag
is het criterium voor het bestaan van
het schoolmaatschappelijk werk. De
vraag wordt herhaaldelijk gehoord in
de diverse inrichtingen voor moeilijke
jeugd.
Op een persconferentie die gistermiddag
door de Nationale Raad voor maatschap
pelijk werk in het Institute of Social
Studies in Den Haag werd gehouden,
werd deze kinder-aanklacht tegen de vol
wassen mens nog eens geuit. .Een twintig
tal bureaus verrichten op het ogenblik
praktisch werk op het gebied van school-
psychologie en .schoolmaatschappelijk
werk. DiV. is te weinig en ln tientallen
steden wil men bureaus gaan oprichten.
Het geluk en heel veel geld ls de inzet
van de oprichting van elk nieuw bureau"
aldus mr. J. F. Beekman in zijn inleiding
op deze conferentie.
De conferentie werd gepresideerd door
dr. L. J. M. Beel, de vice-voorzitter van
de Nationale raad voor maatschappelijk
werk. Het verschijnen van het rapport
van een speciale commissie. Ingesteld door
het dagelijks bestuur van de Ned. ver
eniging voor maatschappelijk werk. be
treffende de huidige stand van zaken bij
het schoolmaatschappelijk werk, was aan
leiding tot het gesprek.
Het keurig uitgevoerde rapport bevat
in 94 bladzijden een beschrijving van het
ontstaan, de huidige toestand, de functie,
het doel en de taak van het schoolmaat
schappelijk werk. Over de gebruikte
methoden in de afgelopen jaren, de oplei
ding van de school-sociaalwerker. de or
ganlsatie en over het uitgestrekte werk
terrein van dit sociale werk geeft het
rapport een glashelder beeld.
Het doel van het schoolmaatschappelijk
.aardoor het
11e mogclljk-
kind zelf
werk omschrijft de con
port als: Het kind mei
singsmoeilijkheden op i
Indirect hulp te verlei
kind zich niet alleen
haven, maar waardoor
heden ten goede die ii
In de omgeving aanwezig zijn, worder
benut voor een zo gunstig mogelijke ont
wikkeling van het kind.
Het werk bepaalt zich niet slechts to'
de lagere school, maar betreft alle scho
len. Verschillende steden, o.m. Den Haag
kennen het schoolmaatschappelijk werk
van kleuterschool tot middelbare school.
Men wil het werk uitbreiden, hierbij
rekening houdend met de reeds bestaande,
soms vrijwel parallel werkende instellin-
Niet de belhamels
De schoolmaatschappelijk werker komt
slechts in actie, aldus mr. Beekman,
neer leer- of gedragsmoeilijkheden zich
op school voordoen. De meeste aanvragen
om medewerking van een school-sociaal
werker komen daarom ook
derwijzend personeel. Men bedenkt daar
bij wel dat het vaak niet juist de bel
hamels zijn, die hulp nodig hebben, maai
juist de stille kinderen, die niet opvallend
in de tegenwoordig grote klassen, verlo
ren dreigen te gaan. De schoolmaatschap
pelijk werker begint zijn werk aan het
kind niet alvorens contact te hebben op-
genon)en en toestemming voor zijn werk
te hebben verkregen van de ouders. In
het verleden ls gebleken dat door het
werk van deze mannen en vrouwen veel
verdriet voorkomen kan worden.
De Nationale raad vi
werk heeft het voorn
In een landelijke conl
maatschappelijk werk
de Nederlandse gemcentebes
tegenwoordigers van alle si
wijsinstellingen in ons land.
maatschappelijk
;n op 2 oktobei
ntie het school
zuster alléén e
kan tillen, reinigen
geven? En dat ze i
de patiënt nog
toch te bellen
kwalijk te
verlamde patiënt
n een schoon bed
i beetje mopperde
eens op het hart drukte
ja dat i6 toch echt niet
Wat het bezoek één-
In het Eykmanhuis te Driebergen
Uitvoerig rapport (niet eenstemmig)
leidde tot brede discussie
DE GENERALE SYNODE der Ned. Herv. Kerk heeft zich op haar nieuwe
zitting in het Eykmanhuis te Driebergen gisteren uitvoerig bezigge
houden met het rapport over de vrouw in het ambt. Na een jaar studie
was de voorzitter der commissie, dr. M. H. Bolkestein, verheugd thans
dit rapport te kunnen aanbieden. Hij stelde de inhoud van dit rapport
"helder in het licht.
maal zag, zien de zusters de hele dag
en heus niet bij deze patiënt alleen,
waren een half uur bezig..? Nou.,
de bezoekster het vlugger kunnen?
Maar in elk geval, het bezoekuur
nog lang niet om, zelfs niet na dat
bellen!
Daar gingen dus die mooie „troei
Nog één vraag: „Zuster, zijn dan alle
inrichtingen best en zijn alle klachten te
herleiden tot wanbegrip en te snel
delen?"
Een antwoord met een zucht: „Was dót
maar waar.' Neen, er lopen nog onvol
doende particuliere Inrichtingen tussen
door, maar de controle verslapt niet ei
we zullen net zolang doorgaan, tot d<
zwakke steeën er uit zijn. Maar gelooft
u mü"- massa's klachten worden in het
wilde weg geuit. Als de mensen
hun klachten maar allemaal hier kwa
men, zou het beter gaan. Want lk kan
u verzekeren:
Iedere klacht wordt terdege onderzocht
en blijkt er een misstand te zijn, dan
men wjj maatregelen. Hoort u goed: iéde
re klacht! En aan dat onderzoek door
deskundigen hebben de mensen
meer dan aan het rondstrooien van praat
jes, die geen enkel resultaat boeken
De centrale vraag is: wat is de mens?
Wij gaan ontdekken dat de mens man-
en-vrouw ls. Dit is niet alleen in het hu
welijk zo, maar het zal ook in de kerk
zo moeten zijn. Daarbij gaat het niet om
een abstracte gelijkheid van man en
vrouw, maar om. een dienst, die man en
vrouw in onderscheiden gestalte moeten
geven. Wij zullen ervoor moeten zorgen
dat ze die samen verrichten. Hoe staat
het dan met het getuigenis van de Hei
lige Schrift? Velen leren, dat het zonne
klaar is, dat de vrouw in alle delen alle
ambten moet vervullen. De kerk is giet
zonder meer een copie van de oude kerk.
Zij heeft een gebondenheid, lichaam van
Christus te zijn; maar zij heeft ook de
vrijheid tot inrichting van haar leven
e dienen in het ambt hebben ont
vangen, zou zij kunnen afstoten. Het rap
port is niet eenstemmig.
De meerderheid van de commissie pleit
jor openstelling van alle ambten. Twee
in de elf leden menen dat alle ambten
»or Iedere vrouw gesloten moeten blU-
sn, omdat de schrift het dragen van het
ambt door de vrouw niet eist. Bovendien
willen twee leden alleen het diakenambt
de vrouw openstellen. Het bezwaar
daartegen is dat zo het ambt gescheiden
ordt ln drie delen.
eis
l tijd.
Expliciet komt de vrouw in het ambt
niet vaak in de Bijbel voor, tenzij in het
diaconaat. Maar scherper toeziende mer
ken wij, dat het samen-werken van man
en vrouw voorondersteld ls. Het gaat er
in de voorstellen om dat een bepaald
beletsel wordt weggenomen. De gemeen
ten zullen zelf moeten beslissen of zij
vrouwen tot ambten zullen roepen. Slag
bomen kunnen hindernissen zijn voor de
Heilige Geest. De kerk heeft in de laat
ste eeuwen veel groepen verloren. Zij zie
toe dat nu ook niet bepaalde groepen
worden afgestoten. Vele v-rou-
die uit de H. Schrift het getuigenis
Nu Opa. Ja, die Inrichting ken ili
ook. Inderdaad moet ook in dit oude he
cnhuis met alle ruimte worden gewoe
kerd. het móét, begrijpt u wel, wij heb
ben schreeuwend gebrek aan ruimte
Maar die zolderkamers mogen dan cei
balkcnplafond hebben, ze zijn licht en vai
beste ramen voorzien. Dat grootvadei
was. kan heel goed- gebeuren, daar
is maar een minuut nodig. Dat hij
laken had besmeurd helaas komt
dat b(j oude of op andere manier niet
meer hclderdcnkende patiënten v
Vraag u maar eens in de ziekenhui!
Deze oude heer is ook niet helder meer,
daarom vertelt hij dan in zes weken geen
schone lgkens te hebben gehad. Misschien
wekte hét bezoek hem uit een halve doe
zel en schaamde hij zich een beetje. Maar
dacht u nu heus, dat men zulk een pa
tiënt ook maar één dag in dezelfde la
kens zou kunnen laten liggen.Als dat
inderdaad zes weken zou duren, zou de
man van top tot teen onder de verzwe
ringen zitten, misschien al dood zijn.
Niet éénsmaar
Natuurlijk moest het bezoek geen „uur"
bellenmaar in zulk een inrichting
met altijd te weinig hulp staat de zuster
niet achter de deur ate er gebeld wordt.
Geen wonder, de verpleegser schrok van
die toestandwie weet, hadden ze opa
een half uur tevoren net schoongemaakt.
Dat ze hulp ging halendacht u, dat
Ernstige bezwaren tegen gang van
zaken sedert Leeuwarder synode
"^"IJFENZEVENTIG BELIJDENDE LEDEN
Het Italiaanse leger is ingescha
keld bij de evacuatie van perso
nen en goederen uit de over
stroomde Po-delta. Naar schat
ting zijn reeds 32.000 mensen
naar veiliger gebieden overge
bracht.
Gereformeerde kerken
hebben zich tot de komende Asser synode gewend met een schrijven,
waarin zij hun teleurstelling en grote bezorgdheid kenbaar maken over de
gang van zaken met de door de synode van Den Haag-1949 aanvaarde
psalmberijming.
keurd. Zij hebben, toen alle bij de inter
kerkelijke commissie ingekomen berij
mingen onvoldoende werden geacht, in
strijd met hun opdracht Hasper laten
vallen en de Leeuwarder synode heeft
dit achteraf goedgekeurd. Hiermede
hebben deputaten niet alleen in strijd
met hun opdracht gehandeld, maar ook
de Geref. kerken op een weg gebracht
die moet leiden naar een berijming, die
in strijd moet zijn (en naar de enkele
bekende resultaten ook uitwijzen ook
is) met de reformatorische beginselen
van Calvijn. En de kerken hebben op
een schandelijke wijze haar contract
met de Stichting geestelijke liederen
niet nageleefd. Deze stichting heeft in
gevolge dit contract met veel kosten
psalmbundels verkrijgbaar gesteld.
Maar de kerken hebben haar aanbeve
ling van deze bundel ontkracht door de
Leeuwardense besluiten.
Zij hebben van hun sohrijven afschriften
gezonden aan alle kerkeraden der Gere
formeerde kerken. De bezwaarden ver
melden de goede ontvangst die het
psalter-Hasper aanvankelijk ten deel
viel, tot in de r.k. kring toe. Zij wijzen
op het feit, dat de Gereformeerde ker
ken in Indonesië en de geünieerde Bap
tistengemeenten in ons land de bundel
definitief in gebruik hebben genomen.
Zij onderschrijven principieel het begin
sel voor de psalmzang, dat getrouwe
berijming uit het Hebreeuws de voor
keur verdient en dat dit geen zaak voor
dichters is. Hiermee kiezen zij positie
tegenover de Hervormde kerk, die een
berijming door dichters wil. De eerste
proeven hiervan waren voor de Unie
van Baptistengemeenten reden, zich uit
het interkerkelijke overleg terug te
trekken en Hasper definitief te aan
vaarden.
Het beleid van de Gereformeerde depu
taten, die de opdraoht hadden in het
interkerkelijke overleg de bundel-1949
naar voren te brengen en te doen ver
gelijken met wat nog meer voorhanden
was, wordt door de adressanten alge-
Regering besprak de toestand
De Belgische „snecuwbalstaklng' breidt
zich nog steeds uit. In Brussel en Gent
hebben nu vrijwel alle bouwvakarbeiders
het werk neergelegd. De bouwplaatsen
van de wereldtentoonstelling zijn geheel
verlaten. terwUl op verschillende plaat
sen stakingspostcn de ronde doen.
Inmiddels heeft ook de staking onder
de metaalarbeiders zo om zich heen ge
grepen, dat daarbij alleen in Luik en om
geving ongeveer 50.000 personen betrok
ken zijn. Volgens het Belgische dagblad
Het Laatste Nieuws betreft het Luik
grotendeels „wilde stakingen" omdat de
socialistische metaalbewerkerscentrale
de staking eerst tegen 1 juli had aan
gekondigd.
De Belgische regering is gisteren bij
een geweest om de toestand te bespre
ken. De liberale ministers zouden, vol
gens de Gazet van Antwerpen, hebben
aangedrongen op eén strikte handhaving
van de politiek van een loonstop.
De werkgevers zijn ln beginsel niet
tegen een loonsverhoging gekant, maar
kunnen niet ingaan op de wens van de
vakbonden ,om de loonverschillen tussen
geschoolde en andere arbeiders zo klein
mogelijk te maken.
Ook Nederlanders
Bij de actie van de bouwvakarbeiders
zijn ongeveer 150 Westbrabanders betrok
ken. voornamelijk afkomstig uit de om
geving van Roosendaal en Bergen op
Zoom. De Nederlandse arbeiders, aange
sloten bij de r.k. bouwarbeidersbond St.
Joseph, zouden ongeveer veertig gulden
per week uitgekeerd krijgen.
Eenheid?
De vraag of de Gereformeerde kerken
door Hasper te laten vallen in het In
terkerkelijk overleg de eenheid hebben
gediend kunnen adressanten niet anders
dan ontkennend beantwoorden. Indien
het doorkruisen door de Hervormde
kerk van de groeiende eenheid oi
bundel-1949 nu nog een bredere eenheid
tot gevolg zou hebben, dan zou men me:
het verdwijnen van Hasper vrede kun
nen hebben. Maar de koers van het in
terkerkelijk overleg is onaanvaardbaai
en wanneer na vele jaren de resultaten
van dat overleg geheel bekend zullci
zijn, zullen zij ook onaanvaardbaar blij
ken. Bovendien leven er ook in de Her
vormde kerk zelf ernstige bezwarci
tegen de dichters-psalmen.
Het argument van de eenheid der scholen
willen de bezwaarden niet overschat
ten: de melodieën van de oude psalmen
en van de bundel-1949 zijn gelijk. Men
zou uit „1949" die psalmen kunnen
leren, die in de oude bundel onzingbaar
zijn en dus toch niet op de scholen ge
leerd worden. Het lied in de eredienst
wordt bovendien niet door de scholen
maar door de kerken bepaald.
Om deze en nog andere redenen ve
ken de bezwaarden aan de synode de
besluiten van Leeuwarden terug
nemen, aan de plaatselijke kerken
adviseren terstond of geleidelijk de
oude bundel psalmen te vervangen door
die van 1949 en tot stimulering daar
deputaten te benoemen. Zij vragen
synode ook voort te gaan met het
terkerkelijk overleg, maar daarin dan
de bundel-1949 met klem naar voren tt
brengen en ook in dat overleg de na
druk te leggen op nonnen van schrift
gebondenheid en eenvoud bij de berij-
Het schrijven is ondertekend door prof.
dr. H. Bergema te Baarn, ds. J. L. van
Apeldoorn te Bilthoven, ds. W. de Graaf
te Almkerk, dr. N. J. Hommes te
terdam-Noord, ds. H. A. Munnik te
Zwolle en ds. IJ. K. Vellenga te Meppel,
Van de mede-ondertekenaars noemen
wij: C. van Baren jr., Scheveningen, C.
Besselaar, Rotterdam, dr. J. Berg en
mevrouw G. Berg-Miedema te Emmen,
mr. A. Bouman te Amsterdam, ds. G.
Brinkman, Schiedam, ds. T. J. Hagen,
Deventer, ds. D. Krijger, Den Haag, Ad.
Kuiper, Huis ter Heide, ds. W. Rees
kamp, Den Haag, ds. Joh. Ribberink,
Overschle, mejuffrouw J. W. Scheurer,
Voorburg, ds. Chr. W. J. Teeuwen, Die-
men, dr. D. K. Wielenga, Wassenaa
W. C. F. Scheps, Den Haag. Exempl
ren van dit schrijven zijn verkrijgbaar
bij ds. W. de Graaf te Almkerk.
Jkvr. C. M. van Asch van Wijck onder
streepte het steeds weer terugkomen van
deze vraagpunten. In de Presbyteriaanse
Kerk van Amerika ls in de laatste hon
derd jaar 17 maal dit punt aan de orde
gekomen.
Dr. J. W. Beerekamp sprak eveneens
als lid der commissie. In het rapport is
geworsteld om de bedoeling van de H.
Schrift te leren kennen. Er is van weers
kanten naar elkaar geluisterd. Zou het
geen zin hebben de vóór- en tegenstan
ders hun eigen zwakke kanten te laten
zeggen?
Spr. pleitte voor gedeeltelijke openstel
ling omdat hij meent dat de eenheid van
ambten wel enige spanning kan verdra
gen. De toelating van de vrouw alleen tot
het diakenambt geeft nog het minst span-
Ds. P. F. Th. Aalders, lid van de com
missie, sloot zich hierbij aan.
Dr. H. Schroten,'lid van de commissie,
adviseerde tot gesloten houden van de
ambten. Hij behoorde wel tot de minder
heid van de commissie, maar meent dat
de meerderheid der classicale vergade
ring ertegen is. Hij vroeg oog te hebben
voor wat in de oecumene gaande is. Alle
ambten of géén moeten worden openge
steld. Spr. weet dat de Kerk niet zonder
de vrouw kan. Er zijn diaconessen,
derwijzeressen, jeugdleidsters, maar
heel andere vraag is of de vrouw tot het
ambt moet worden toegelaten. Het gaat
hierbij om het wezen van het ambt. O'
dit punt studeert de Raad voor Kerk
Theologie. Kunnen wij de vrouw tot
ambt" toelaten als wij nog niet officieel
weten wat een ambt is? Laten wij daar
over eerst een beslissing nemen.
Hierna volgde een algemene discussie.
Discussie
Ouderling G. M. Gerbrandy wilde
overtuigd worden dat toelating vai
vrouw geoorloofd is. Anders kan hij niet
met de voorstellen meegaan.
Dr. P. J, Roscam Abbing meende dat
het niet juist ls Gods wil voor eer
voor altijd vast te leggen. Wij moeten
voortgaan waar dit vereist is.
Ds. L. Kievit kon uit het rapport niet
lezen dat toelating van de vrouw als eis
van de Schrift geboden is.
Ds. J. H. van Beusekom had liever de
mondigheid van de gemeente tot uit
gangspunt genomen. Reeds ln het Oude
Testament nam de vrouw aan het cultus-
leven van de gemeente deed. Door het
later Jodendom werd de vrouw voor
deel verdrongen. In het Nieuwe Testa
ment komt de vrouw tot volledige i
digheid. Soms klinkt een discriminatie
van de vrouw door, maar dit is te i
klaren aan een tijdgebonden ethiek.
Ouderling Mostert wees erop dat de
Synode in 1955 in beginsel een uitspraak
deed. Is er nu reden om te wachten de
vrouw werkelijk toe te laten? Als wij
moeten wachten tot wij weten wat
ambt is, waarom kiezen wij dan wel i
nen tot het ambt.
Ouderling Jouwsma wilde wel het
diakenambt openstellen. Hij kan geen
rechtstreeks ge- of verbod uit de Heilige
Schrift lezen. De nood der gemeenten
eist toelating van de vrouw tot de i
Ds. P. J. F. Lamens vroeg hoe de
9tanders voor de toelabing weten dat zij
door de Heilige Geest geleid worden
Prof. dr. Th. L. Haitjema begon een pre-
abele kwestie te stellen. Is het wel juist
de kwestie van de vrouw in het ambt
de orde te stellen, voordat wij ge.
poogd hebben de richtlijnen over hel
bt, die de Raad voor Kerk en Theolo-
deeds ter tafel legde, te bestuderen?
Prof. Haitjema waarschuwde voor het
openstellen van het predikambt
Gelet op de spanningen, die verwacht
moeten worden, adviseerde hij alleen hei
diakenambt open te stellen.
Ds. J. C. van Dongen, adviseur van di
Alg. Diaconale Raad, zag niet in dat men
over het ambt, althans het diaken,
ambt het eens moet zijn, voor men een
beslissing neemt om de vrouw toe te laten
als diaken
Dr. T. Dokter, adviseur van de Raad
nor Kerk en Theologie, meende dat de
rouwen een grote plaats in het Nieuwe
Testament hebben gehad. Dat wordt in on-
huidige situatie nauwelijks gehonoreerd.
Wij zijn ongehoorzaam aan de Schrift als
liet toelaten dat de vrouwen met de
ambtsdragers meewerken. Toch meent hij
dat het rapport dit probleem teveel maat-
schappelijk en cultureel ziet. Er is ln het
Nieuwe Testament een zeker onderscheid
tussen het ambtelijke en het charisma-
man moet een opdracht hebben, de
w heeft het charismatische of zij heeft
het niet. Spreker wil dit onderscheid tus-
het werk van man en vrouw bewaren,
De discussie over dit onderwerp werd deze
eerste zittingsdag voortgezet.
Liturgische geschriften
Vooraf had de Synode zich beziggehou
den met de brief, die de deputaten van de
Gereformeerde Kerken in Nederland
schreven aan de Generale Synode ov
ie van de liturgische formulieren. De
Gereformeerde Kerken zijn reeds enkele
i hiermee bezig en vragen sa
werking en kritiek in dezen.
De Synode besloot te berichten dat ook
de Hervormde Kerk bezig is met de revisie
dat de Raad voor de Eredienst gemach
tigd is met de Gereformeerde Deputaten
contact te zoeken. De vrijheid van de Her
vormde Kerk blijft om aan de formulieren,
diie de Kerken met gereformeerde traditie
gemeenschappelijk hebben, andere toe te
voegen. De vraag om critiek op het werk
Gereformeerde Deputaten werd
handen gesteld van de Raad voor de Ere-
jaarverslagen 1956 van het Socdolo-
gisch Instituut en van de Stichting Prae-
tische Psychologische en Paedagogische
Arbeid werden goedgekeurd. Ditzelfde
geldt voor het jaarverslag van de Herv,
Vrouwendienst.
Bij de behandeling van het jaarverslag
156 van het I.K.O.R. werd een vraag ge
steld omtrent de regionale spreiding van
de Hervormde voorgangers. Ook de litur
gische opzet van de jeugddiensten kwam
discussie. I.K.O.R. bestuursleden be
toogden dat de uitzendingen zowel de ge
meente als het gehele volk voor
hebben.
Prof. dr. S. P. Engelbredht had de groe
ten overgebracht van de Nederduitse
Hervormde Kerk van Zuid-Afrika. Het
was de derde maal, dat hij dit
mocht. Hij constateerde een grote
andening ten goede in de Herv. Kerk
sinds de invoering van de Nieuwe Kerk
orde.
Prof. Lugstrup uit Aarhuis bracht de
groeten over van de Deense Kerk.
zich
..I
„Wa
„I
H
„I
D
vert
Benoemingen
De Genèrale Synode van de Ned. Herv.
Kerk was haar nieuwe zitting begon
nen met de volgende benoemingen:
tot bouwkundig adviseur van de bouw
en restauratiecommlssde: ir. A. J. van der
Steur (vacature ir. A. D. Hulfshoff); tot
lid van de beoordelingscommissie van
deze commissie: architect J. H. Groene-
wegen; tot plaatsvervangende leden: prof.
M. Duintjer en architect P. Zandstra; tot
lid van het generaal college van toezicht:
J. C. Cramer; tot lid van de Algemene
Diaconale Raad: A. J. Gijsbers; tot lid
van de Raad voor Pers en Publiciteit:
H. J. L. v. d. Molen, Heerenveen; tot le
den van de Raad voor de Zending: dr. C.
L. van Doorn en ds. E. Durkstra; tot lid
van het secretariaat voor de Raad voor
de Zending: mevrouw M. de Geus—Smelt;
tot lid van de Raad voor Kerik en School:
dr. P. J. Hoogteijling; to-t lid van de Raad
voor de Herderlijke Zorg: J. Schoonen-
boom; tot leden van de Raad voor de
zaken van Kerk en Theologie: prof. dr.
Th. G. Vriezen, dr. A. de Wilde en prof.
dr. J. de Graaf; tot idd van de Algemene
Diaconale Raad: mr. F. B. Keulen; tot
voorzitter van de Raad voor de Cate
chese: dr. C. P. van Andel; tot leden van
het Curatorium van de Stichting Kerk en
Wereld: mej. dr. C. Boer en mevrouw
B. N. SnijdersRoyaards; tot Synodaal
gedelegeerde van de organisatie van her
vormde gemeenteleden „In dienst der
Kerk": ds. G. Juckema; tot leden van de
nieuw ingestelde sectie Bijbelversprei
ding van de Raad voor de Herderlijke
Zorg: ds. A. Dronkers, voorzitter, ds. F.
Keja, secretaris, mevrouw S. C. Bar.esse
de Casembrootvan der Felfz, ds. H. J.
Drost, ds. I. J. van Houte, ds. E. E. de
Loozc. ds. L. H. Ruitenberg.
Is de rivier werkelijk zo blauw
is nog springlevend. Het
is echter de vraag of deze
waterstroom wel zo mooi
blauw is als Strauss ons in
zijn onvergetelijke wals
wilde doen geloven. Nieuw
licht op deze oude vraag
is geworpen door film
operateurs van acht landen
aan beide kanten van het
ijzeren gordijn,
Tezamen maken zij een
kleurenfilm over de volle
lengte (2760 km) van de
Donau, van het Zwarte
Woud tot de Zwarte Zee.
Het waren de Hongaren
die het initiatief voor de
film hebben genomen. Er
zijn twee internationale
conferenties voor gehou-
Bij het vertonen zal blij
ken dat de Donau alleen
echt blauw is bij de bron
in Zuid-Duitsland en in
sommige delen van Oosten
rijk. Bij het naderen van
Wenen krijgt de rivier een
vale groene kleur. In Bul
garije lijkt zij op een oude
man met grijs haar, zo
vertelde de Hongaarse as
sistent-producer Magda
Szondy. Zich door de Bal
kan heenwentelend, wordt
de machtige rivier grijs
groen en ten slotte stort zij
zich gitzwart ln de Zwarte
Zeedie eigenlijk een geel
achtige kleur heeft. Een
complete kleur ensymfonie
Magda Szondy is er trots
op, dat de politiek buiten
de produktle is gebleven-
De Russen zonden de film
van hun betrekkelijk klein
stuk van de Donau naar
Boedapest voor de mon
tage. Daar bleek dat er ty.
pisch Russische documen
tatie in was verwerkt, zo
als een tot
fabriek en
floodlight
iatent
De filmmensen van de
andere landen meenden
dat dit met de Donau niets
te maken had. De Russen
gaven dit toe en de docu
mentatie ging er uit.
Maar ook andere landen
hadden hun eigenaardig
heden. De grondige Duit
sers wilden er veel statis
tiek in en de Oostenrijkers
veel muziek. De Tsjechen
hebben van hun deel een
soort propaganda-film ge
maakt en de Bulgaren kre
gen niet genoeg van kos
tuums en volksdansen.
Er is wel enig gerede
twist geweest rond de
Donau en de artistieke
eenheid zou groter z(jn ge
weest als de rolprent door
één land was gemaakt.
Maar is ook de Donau
zelf niet altijd door alle
politieke stroomversnel
lingen heen een twistappel
geblevenEn Strauss heeft
dit filmisch experiment
ten slotte zelf aan het rol
len gebracht.
