Sion straalt volkomen
schoonheid uit
NEUROTONIC
Geen incidenten tijdens bezoek
van koning Saoed
Rijk en A dam
gaan
weer
praten
- ZENUWEN
Plechtige overdracht van
de Groene Draeck aan
prinses Beatrix
Bordeaux en Turijn de
beste Europese steden
ZATERDAG 15 JUNI 1937
Sprookje in Anunan ten einde
Monarchie nauwelijks geliefd in
broeiend Jordanië
(Van onze speciale verslaggever Alfred van Sprang.)
AMMAN, juni 1957
BOVEN de kale, zacht-golvende heuvels om Amman verdwijnt een zilver
kleurig, twee-motorig vliegtuig langzaam uit het gezicht. Onder de
honderden mensen, die het nastaarden op het in de zon stovende vliegveld,
zijn er heel wat, die een zucht van opluchting slaken. In het vliegtuig be
vindt zich namelijk koning Saoed van Saoedi-Arabië, die na een historisch
bezoek aan koning Hoessein van Jordanië levend en wel naar zijn air
conditioned paleis in de woestijn terugkeert.
Er Is zeker reden voor die opluchting.
Het bezoek heeft de zenuwen van dege
nen, die verantwoordelijk waren voor de
veiligheid van de beide vorsten, op een
zware proef gesteld. De kans op een aan
slag op hun leven was verre van denk-
beelding. Er zijn in Jordanië vele vijan
den van de monarchie. Bovendien is het
een publiek geheim, dat er in het Egyp
tische en Syrische concept van de Ara
bische wereld geen plaats voor vorsten is.
Er waren dan ook allerlei geruchten
over plannen voor een aanslag, waarbij
ZETHAMETAn-v.
BRUIKBAAR IJZER
vlaardingen
(VERVOLG VAN PAGINA 1)
motie werd dan ook verworpen met 42
tegen 72 stemmen. Alleen de P.v.d.A.
stemde vóór.
Minister Algera heeft in dit debat geen
krimp gegeven. Hij heeft zich niet gebon
den aan een termijn, waarop de tunnel
bouw moet beginnen. Dat hangt af van de
aanvaardbaarheid der plannen en de
financiële mogelijkheden. Ook heeft hij
niet gezegd aan welke tunnel eventueel de
voorrang zal worden gegeven. Wel her
haalde hij zijn mededeling, dat er op de
duur drie tunnels moeten komen. „Noord-
Holland is Nederland niet, maar een deel
van Nederland, evenals Zeeland", zo zeide
hij. Ook elders liggen 'zware problemen en
aan het Deltaplan geeft de'minister hoge
prioriteit, omdat dit plan de beveiliging
van het leven van burgers inhoudt. Tegen
de zeer gematigde motie-Romme had hij
geen bezwaar. Terecht, want deze gaat uit
van de onmogelijkheid voor Amsterdam
om op eigen houtje een tunnel te bouwen.
De rijkssteun. die dus nodig is, is afhanke
lijk van de financiële situatie.
De minister van financiën, de heer Hof-
stra, hield wel in grote lijnen zijn ëerste
betoog staande, maar was toch soepeler
dan in eerste termijn. Waarschijnlijk or
der de indruk van de verbolgenheid va
zijn partijgenoten. Zo zeide hij bijv. t
geen bezwaar tegen te hebben, dat ht
rijk t.z.t. de bouw van de IJ-tunnel gaat
financieren. Hij sprak echter niet ove
noodzakelijkheid (waar de heer Posthumus
dus over zweeg), dat het rijk dan ook de
plannen moet kunnen goedkeuren. Minis
ter Algera heeft tenslotte verklaard het
overleg met Amsterdam spoedig te wilier
beginnen. Zo nodig zal de onpartijdig»
voorzitter worden ingeschakeld. Als dit
overleg over de financiën en de technische
uitvoerbaarheid eventueel bevredigend is
verlopen, dan kan nog wel eens blijken,
dat in dit geval de bestedingsbeperking
een goede kant heeft gehad. „Het is wel
eens meer gebeurd dat het afbreken var
werken een nuttig effect heeft gehad", zt
zeide de bewindsman van verkeer en wa
terstaat. Maar de Amsterdammers op d«
tribune waren het daarmede niet eens
De motie-Romme is voor Amsterdam dan
ook beslist geen succes. Een resultaat dat
waarschijnlijk wel niet los te maken is
van de wijze waarop het hoofdstedelijk
bestuur deze zaken heeft behartigd.
Minister Algera:
Geen oordeel over
Kanaaltunnelnlan
(Van onze parlementsredactie)
Op grond van de beschikbare gegevens
is het niet mogelijk een oordeel te voi
over de mogelijkheid, dat de plannen
een tunnel onder het Kanaal tot uitvoering
zullen komen en nog minder over
tijdstip, waarop het werk' bij een s
tuele uitvoering gereed zou kunnen ko
men. Overigens wordt, voorzóver de In
lichtingen strekken, voorlopig nog slechts
Bedacht aan een tunnel voor spoorweg
verkeer. waardoor dus slechts in beperkte
mate auto's zullen kunnen worden
voerd.
Dit deelt minister Algera schriftelijk
mee aan het Tweede-Kamerlid Van der
Peijl (c.h.), die o.m. gevraagd had of de
minister niet van mening is, dat ne
tot stand korpen van de Kanaaltunnel de
verkeersintensiteit van Engeland
Frankrijk en België naar de randstad
Holland en omgekeerd sterk zal toeni
men en of het niet noodzakelijk is in ve:
band hiermee een nieuwe studie te m;
nister wij6t er op, dat de mogelijkheid
dat de Kanaalplannen doorgaan geen ge
wicht in de schaal kan leggen bij de be
oordeling van het vraagstuk van een vaste
oeververbinding met Zeeuws-Vlaande-
ren. Het gedeelte van het door d* tunnel
gaande wegverkeer, dat zich naa
randstad Holland zou willen begeven
een verbinding via de Zeeuwse eilanden,
gesteld dat deze verbinding er zou
zal niet groot zijn. Er is voor minister
Algera dan ook geen aanleiding ten dezi
een ander standpunt in te nemen dar
voorheen.
de Egyptische ambassade als een zenuw
centrum aangemerkt werd. Politie en mi
litairen waren dag en naoht op hun hoede,
maar aan de andere kant wisten ze beter
dan iemand ander?, dat het eenvoudig on
mogelijk was de levens van de twee vor
sten honderd procent te garanderen.
Alle voorzorgsmaatregelen ten spijt
waren er elke dag honderd kansen voor
een aspirant-moo'rdenaar. Een rit door
het centrum van de stad was bijvoor
beeld telkens weer een nachtmerrie voor
de ambtenaren van de veiligheidsdienst.
Uit elk raam kon immers een schot gelost
worden. Elke toeschouwer op het trottoir
kon een handgranaat naar de koninklijke
auto gooien. Ondanks de honderden sol
daten en politiemannen aan weerszijden
van de straat, ondanks de open jeeps met
mitrailleurs en zwaargewapende soldaten
voor en achter de koninklijke auto en
ondanks de vele detectives.
En ook buiten de stad, waar bereden
schildwachten van de heuvels af het
terrein overzagen, bij de verschillende
plechtigheden, die door honderden i
sen bijgewoond werden en zelfs tijdens
de feestmaaltijden in het paleis wa
er ontelbare kansen voor een aanslag.
Geen geestdrift
Maar alles is goed verlopen, ook al
as er dan geen sprake van enige geest
drift van de zijde van de Jordaanse be
volking. Meer dan een slap applausje,
als de beide vorsten in de zwarte air
conditioned Cadillac voorbijreden, kon er
nergens op overschieten. Het hele bezoek
van koning Saoed scheen de mensen onbe
roerd te laten. Deels was dat, omdat
niemand ooit (vanwege _de veiligheid)
wist wanneer de vorsten ergens zouden
passeren, maar voor een ander en groter
deel kwam dit gebrek aan belangstelling
geestdrift voort uit het feit dat de
monarchie bij een belangrijk percentage
in het volk allesbehalve geliefd is.
Velen voelen nu eenmaal meer voor
goede relaties met Egypte en Syrië dan
die met het weinig vooruitstrevende
Saoedi-Arabië waar het feodalisme nog
in volle.omvang bestaat Er bestaat dan
ook weinig twijfel aan, dat president
Nasser hier een heel wat enthousiaster
begroeting zou krijgen dan koning Saoed
deelgevallen is.
Stijl en kleur
4 was overigens een bezoek, dat
nog alle stijl en kleur van een Arabisch
sprookje had. Koning Saoed was de
Arabische vorst, over wie men ln de
Duizend-en-Een Nacht leest: een mach-
nan met een ondoorgrondelijk ge
zicht, gekleed in een statig, met kostelijk
gouddraad bestikte abaya en een witte
kefiah. Een imponerende lijfwacht, uit
gerust met kolossale zwaardi
wetse geweren, was overal waar hU was.
Verder was er een talrijk gevolg, be
staande uit emirs (familieleden, die stuk
voor stuk een invloedrijke positie in het
land bekleden), sheiks, ministers, een
lijfarts, een koffiezetter en een stoet van
bedienden, allen in Arabische dracht. En
zoals het nog steeds de gewoonte in de
Arabische samenleving is: bij geen van de
maaltijden, demonstraties en andere fees
telijkheden was een vrouw aanwezig.
Het bezoek van Jconinp Saoed is ondank»
de onverschillige houding van de bevof-
king niettemin een succes geweest. In de
vele uren, dat het officiële programma
niets te bieden had, hebben koninp Saoed
en koning Hoessein en hun minister volop
gelegenheid gehad met elkaar van ge
dachten te wisselen. Er is weinig over
deze gesprekken uitgelekt, maar het staat
vast, dat koning Saoed zijn gastheer verre
gaande steun op uiteenlopend gebied toe
gezegd heeft in een poging de wankele
Jordaanse troon voor instortinp te bewa-
Het is zeer wel mogelijk, dat een be
langrijk deel van die steun indirect uit
de Verenigde Staten komt. De politieke
situatie in het land is namelijk nog niet
zo, dat de Verenigde Staten veel recht
streeks durven te doen.
Vele goede gaven
De goede gaven van de olierijke gast
zijn royaal uitgedeeld. Koning Hoessein
heeft twee nieuwe Cadillacs gekregen en
zijn moeder koningin Zein (die al in een
door koning Saoed geschonken paleis
woont) één. Verder hebben vier ministers
een auto van een ietwat minder exclusief
merk ontvangen. En voor de buitenlandse
diplomaten was er een koffer met een
oripineel Arabisch kostuum en een gou
den armbandhorloge met de naam van de
koning op de wijzerplaat.
Koning Saoed heeft natuurlijk op zijn
beurt ook geschenken gekregen. Een
paard van de chef van de generale staf
van het Jordaanse leger. Een kundig ge
maakt, maar artistiek weinig-bevredi
gende miniatuur van de Haram Esh-
Sharif: het voor de Mohammedanen hei
lige centrum in Jeruzalem van het Jor
daanse leger. En van koning Hoessein
zijn eigen, air-conditioned, tweemotorig
Varsity-vliegtuig.
In de straten van Amman zijn werk
lieden nu bezig met het afbreken van de
erepoorten. De winkeliers hebben de
Saoedi-Arabische en Jordaanse vlaggen
weer opgeborgen. En de foto's van de
beide vorsten verdwijnen geleidelijk uit
de etalages en voor de voorruiten van de
taxi's. Het leven van alledag neemt weer
zijn loop. Koning Hoessein heeft de bui
tenwereld bewezen welke koers hij wil
varen. Nu zal hij ook zijn eigen volk
ervan moeten overtuigen, dat dit de beste
koers voor allen is. Het is een opgave,
die niet eenvoudig te verwezenlijken Is.
wordt U volledig de baas met
niet verdovend
maar genezend
bet zenuwpreparaat dezer tijden
Koning Hoessein en koning Saoed begeven zich na
op het vlieffveld van Amman.
de wachtkamer
Op deze feestdag voor varend Neder
land officieel in het clubgebouw van de
Koninklijke Nederlandse zeil- en roeiver
eniging te Muiden, uitbundig op het water
daar omheen en in het rijk vlaggende
plaatsje zelf is het geschenk van dui
zenden, het Lemsteraak-jacht De Groene
Draeck. plechttg aan prinses Beatrix over
gedragen.
Terstond na de aankomst van de gehele
koninklijke familie om half drie, trad de
voorzitter van het comité „Varend Neder
land", de heer E. Crone, naar voren om
de Kroonprinses het haar, ter gelegenheid
van het bereiken van haar meerderjarig
heid, geschonken schip aan te bieden.
Na eerst met enkele hartelijke woorden
haar koninklijke ouders en de prinsessen
te hebben begroet, richtte de heer Crone
zich rechtstreeks tot prinses Beatrix.
Het „hoe" der liturgie
in.
riE KERKDIENST n de grote myste-
rieuze ontmoefinp van God met zijn
volk, schreven we. Liturgisch besef is,
dat we van de aanvang tot het slot van
de dienst weten, voor Wie u?e staan:
„Gód is tegenwoordig. Gód is in ons mid
den. Laat ons diep in 't stof aanbidden!"
Zodra de gemeente door deze indrukwek
kende werkelijkheid is gegrepenont
waakt meteen een levendige belangstel
ling voor de wijze, waarop die ont
moetinp geschiedt voor het protocol van
het koninkrijk der hemelen. Vanuit dit
fundamenteel liturgische beginsel worden
de elementen van de eredienst en hun
onderlinge samenhang een voorwerp van
gestadige en ernstige bezinning. Natuur
lijk kunnen we ólle vragen, die nu aan
de orde komen, zelfs niet noemen. We
trekken alleen enkele schetslijnen voor
de belangrijkste discussiepunten. Onmid
dellijk staan we dan voor de vraag naar
de norm.
De norm
IN TEGENSTELLING tot de nauwkeu
rige voorschriften voor de Israëliti
sche eredienst in het Oude Testament,
geeft het Nieuwe Testament voor de ge
meente van Jezus Christus geen uitge
werkte liturgie. Wél wordt uit het Nieu
we Testament duidelijk, waar de wor
tels liggen van de christelijke kerkdipnst
Er blijken twee wcHftets'té zttn. namelijk
dc woorddienst in de joodse s>'nag*»ge en
het ritueel, dat Christus schonk in de
opperzaal by de inzetting van het hei
lig avondmaal. Ook worden de verschil
lende elementen genoemd, die in de oud
ste christelijke kerkdiensten een plaats
hadden; schriftlezing, prediking, gebed,
inzameling der gaven, geloofsbelijdenis,
amen der gemeente, zang van psalmen en
geestelijke liederen, lofverheffing, groet,
zegen, doopsbediening en avondmaals
viering.
Van een bepaalde volgorde dezer ele
menten, die de kerk zou zijn voorge
schreven, horen we echter- niétó. Vorm
geving en volgorde van de eredienst
zijn blijkbaar overgelaten aan de keric
Calvijn onderscheidde tussen constante
en variabele elementen in de kerkdienst
en die onderèched<ling is goed nieuwt
mentisCh! Constant dienen de elementen
te zijn, die we in de apostolische kerk
tegenkwamen, variabel ls de vormgeving
en de volgorde. Dat deze bijbelse vrij
heid in de calvinistische kerken vaak ge
leid heeft tot slordigheid en wanorde, is
een aanklacht tegen die kerken.
- mag toch nimmer aanleiding zijn
die vrijhei in te ruilen tegen een bin
ding, zoals de kerk van Rome die pleegt
Het is een bijbels legitiem voorrecht,
dat de negers aan de Goudkust niet
plicht zijn de westerse liturgieën ovt
temen en dat de zendingskerken met in-
chtneming van de constante nieuwtes-
amentisobe elementen, tot een eigen
•ormgeving van haar eredienst kunnen
:omen. Kleur en toon der liturgische
iëteiten zullen sterk bepaald zijn
Den Haagkandidaat nummer één
voor de prijs van 1958
(Van een onzer redacteuren).
\fONSIEUR Jacques Chaban-Delmas.
oud-minister, afgevaardigde in de
Nationale vergadering voor het district
Gironde, burgemeester van Bordeaux en
lid van de Raadgevende vergadering van
de Raad van Europa, heeft gisteren een
merkwaardige dag beleefd. Zijn stad
had, met negentig andere kandidaten
(waaronder elf Nederlandse gemeenten)
gedongen naar de stedenprijs van. de Raad
van Eurqpa, welke elk jaar wordt uitge
reikt aan die twee steden, die zich ver-
dienstelijk hebben gemaakt voor de
Europese integratie.
Nu was de heer Chaban-Delmas ook
nog voorzitter van de commissie, die de
prijs moest toekennen. Toen zijn stad bij
elke schifting overbleef en ernstig in aan
merking voor de prijs bleek te komen
droeg hij daarom het voorzitterschap
tijdelijk over aan de Duitser Altmaier in
de vergadering der commissie, welke gis
teren in het gebouw van de Verenigin*
voor Nederlandse Gemeenten in Den Haa*
gehouden werd.
Om zes uur 's avonds kwamen de win
naars uit de bus: Bordeaux en Turijn
De eerste stad hoofdzakelijk om de stich
ting van een Huis van Europa, waar
jaarlijks Europese kunstmanifestaties
worden gehouden en Turijn als zetel van
de Europese gemeentelijke kredietbank
Den Haag, waar in 1948 de wieg stond
van de Raad van Europa was echter
deze twee dicht op de hielen. Maar er
worden nu eenmaal slechts twee prijzeD
(een trofee en een geldprijs van f 2500)
toegekend. Den Haag viel echter de eer
te beurt een speciale aanbeveling te krij
gen voor dë commissie, die in 1958 de
prijs moet toewijzen. De stedenprijs is
ingesteld omdat via de gemeentebesturen
de bevolking het beste te bereiken is
Immers Europa telt meer dan een miljoen
gemeentelijke organen, die internationaal
georganiseerd zijn. Bovendien aldus de
heer Chaban-Delmas zullen nooit de re
geringen en parlementen alleen Europa
kunnen bouwen, maar moet de drang tot
integratie wezenlijk bij de volken zelf
Een demonstratie van de verbon
denheid van Saoedi-Arabië en
Jordanië was het défilé van in
Jordanië gelegerde Saoedi-Arabi
sche troepen voor de beide
koningen.
VN-soldaat schiet
Arabier dood
Een Deense schildwacht heeft gister
ochtend nabij de gren6 tussen Jordanië
en het gebied van Gaza een Arabier dood
geschoten, die trachtte illegaal uit Israël
Egypte binnen te komen. aldu6 maakte
het hoofdkwartier van het politieleger
van de Verenigde Naties te Kairo be
kend.
Een V.N.-patrouille had eeret waar
schuwingsschoten gelost. Toen men meen
de, dat de man op het punl stond een
handgranaat te werpep, schoot een van
de soldaten van het Deens-Noorse batal
jon raak. Het incident wordt nader on
derzocht dooi
Dr. Hans Spelde! en Adolf Heusingei
zijn door de Westduitse president Heus^
bevorderd tot generaal.
door
ds. G. N. Lammens
blijven door volksaard, cultureel patroon
en historische situatie. Dit betekent ech
ter geen willekeur.
Geen willekeur
IJE VOLGORDE en vormgeving van de
liturgische elementen zal verant
woord dienen te zijn! Die verantwoording
draagt de kérk en niet de individuele do
minee. Kuypers grote werk over de ere
dienst is geboren uit zijn protest tegen
het willekeurig optreden van predikanten
bij de bediening van de heilige doop. Het
formulier werd of weggelaten of dermate
verminkt, bekort, aangevuld, dan wel ge
wijzigd, dat van het oorspronkelijke wei
nig te herkennen viel. Van een derge
lijke vrijbuiterij wilde Kuyper niets we
ten: „Alle liturgie toch gaat uit van de
grondgedachte, dat de kerk over de
dienaar en niet de dienaar over de kerk
heeft te beschikken", (pag. 10).
Bij de vaststelling van haar liturgie
zal de kerk nooit revolutionair wat iets
anders is dan reformatorisch! te werk
dienen te gaan De eredienst is er nie'
van vandaag of gisteren, maar heeft eer
traditie van bijna twintig eeuwen. De li
turgie behoeft in 1957 niet meer uitge
vonden te worden, maar zij 1 s er vanaf
de oudste christelijke kerk. waarom zij
„oecumenisch in de tijd"' dient te zijn.
Voor de inrichting van de eredienst zal
de vraag, wat de oudste christenen ge
daan hebben, dan ook uitermate belang
rijk zijn. Niet. omdat de oude kerk on
feilbaar zou zijn we weten, dat de af
wijking van de leer der apostelen al heel
vroeg Is begonnen! maar wel. omdat
het bijbels verantwoorde in haar litur
gie, stellig afkomstig is van de apostelen,
die de kerken hebben gesticht. Toen Cal
vijn dan ook de middeleeuwse eredienst
reformeerde, schreef hij in de titel
zijn liturgisch werk, dat hij een eredienst
wilde „naar de gewoonte van de oude
kerk"
Wie zich met de alleroudste liturgie
gaat bezig houden, staat onmiddellijk
voor de vraag naar de viering vai
heilig avondmaal!
Het avondmaal
IfET IS FRAPPANT, dat overal.
liturgische belangstelling ontwaakt,
de aandacht zich gaat richten op dèt sa
crament. waarvan Christus heeft gezegd
„Doet dit tot mijn gedachtenis" Dat is
ook gebeurd met Calvijn. In de prote
stantse liturgische literatuur wordt dan
nok telkens weer herinnerd aan het plei
dooi van Calvijn voor een wekelUkse
viering van het heilig avondmaal, een
wens van de hervormer, die hij nimmer
zag vervuld. De gemeente van Genève
was nog te middeleeuws om dit te kun
nen verwerken. De middeleeuwse roomse
kerk had narrtelijk de elevatie van de
hostie en de aanbidding der heilige ge
daanten gemaakt tot hét hoogtepunt van
de eredienst, terwijl het communiceren
de gelovigen slechts éénmaal per jaar
was voorgeschreven. Calvijn noemde dit
laatste een uitvinding van de duivel.
Maar het volk was er aan gewend; gere
gelde communie was men ontwend en
a)e men in Genève viermaal in het jaar
de maaltijd des Heren aanricht, voelt het
volk dit als een flinke concessie aan Cal
vijn.
Dientengevolge ls de calvinistische ere
dienst bij uitstek preekdienst gewor
den. vaak ontaard tot louter 1 e e rdienst,
slechts een enkele maal onderbroken
door periodieke avondmaalsviering. „Van
den beginne is het zo eahter niet ge
weest!' De oudste christenen hebben
wekelijks, soms zelf dagelijks, bij brood
en wijn de dood des Heren verkondigd.
Nieuwe bezinning op de liturgie zal ons
voortdurend stellen voor de vraag naar
de frequentie van de avondmaalsviering I
it 'mussen geen devaluatie van de pre-j
:nj betekent.
Wij stellen het avondmaal hier op de
eerste plaats, omdat het een veru
loosd onderdeel van onze eredienst is ge
worden, niet omdat het in belang boven
de prediking uit zou gaan. Zonder
kondiging zou de liturgie tijdloos worden
en verstenen. Wat de liturgie bewaart
voor verwording tot een tijdloos ritueel
ls immers juist de prediking.
De prediking
TN DE PREEK wordt het woord Gods
actueel ln het hier en nü. Dit bete
kent niet, dat er in de liturgie géén
tijdloze elementen zouden mogen
komen. Met tijdloze elementen bedoelen
we liturgische acten, die boven de wis
seling der tijden verheven zijn. Laten
we toch dankbaar zijn, dat er in het ac-
tualistisch gedaver van onze tijd woorden
en daden zijn. die met de orkanen van
het gebeuren niet opkomen en onder
gaan. Aan de kerk zijn panden toever
trouwd, die ze door de eeuwen mag be-
Augustinus had een heel ander cultuur
patroon dan wij. maar mét hem belijden
„Ik geloof de vergeving der zonden
het eeuwige leven''. Ignatius de mar
telaar leefde in een heel andere wereld
dan de gemeente van thans, maar mét
hem breekt zij hetzelfde brood en drinkt
zij dezelfde wijn. Wij lezen dezelfde Hei
lige Schrift als de oudste christenen en
-het heeft de Heilige Geest niet goed ge
dacht ons een andere, naar ons besef
actueler Bijbel te geven dan aan vorige
geslachten.
Een kerk, dde het alleen van de actuali
teit moet hebben, is evenzeer ten onder
gang gedoemd, als een gemeente, die haar
eredienst doet verstenen in louter tijd
loze acten. Tijdloze elementen en predi
king dienen elkaar in evenwicht te hou
den. Door een actuele prediking wordt
de rest van de liturgie bewaard voor ver
stening. door de overige liturgie wordt de
preek verlost van actualisme! Is de overi
ge liturgie de tijdloze taal van de kerk
aller eeuwen, monotoon als het eeuwig
ruisen der zee, in de prediking slaan de
golven tegen de pieren van het moderne
leven en horen de mensen van 1957 in hun
eigen taal de grote werken Gods verkon
digen Natuurlijk zal die preek naar
nieuwtestamentisch voorschrift een grote
plaats in de liturgie moeten blijven inne
men. Wat God ons te zeggen heeft in zijn
woord is immers veel belangrijker dan
wat wij God te zeggen hebben in gebed
„i lied!
Deze verkondiging van het evangelie
en de bediening der sacramenten vinden
nu echter plaats in een geheel van litur
gische handelingen, die we vandaag al
leen nog zien onder het aspect van de
De vorm
rtE NIEUWERE theologische en wijs-
gerige antropologie heeft de kerk ei
aan herinnerd, dat zij het lichaam var
de mens niet mag vergeten. Een niet ge
ringe vergeetachtigheid in dit opzicht is
haar duur komen te 6taan. In de jaar
boekjes staat nog altijd dat de gemeen
ten uit zoveel zielen bestaan, alsof
die arme zielen niet evenzoveel lichamen
zouden zijn. Prof. Van der Leeuw i6 nie
moe geworden op deze nieuwe waarde
ring van de stoffelijkheid te wijzen en dr
Kuyper heeft al jaren geleden in ztjr
boek over de eredienst een heel hoofd
stuk aan het spiritualisme gewijd de
aartsvijand van de liturgie! Het spiri
tualisme accentueert immers het geeste
lijk-onzichtbare ten ko6te van het zicht
baar-stoffelijke. dat 6lechts de buitenkant
:ijn, die veracht of genegeerd kon
worden. Alsof de buitenkant niet de an
dere zijde van de binnenkant zou zijn!
Alsof er enige inhoud is zonder vorm! Is
hechte band bestaat tussen
de bewoners van ons land
„het bedrijf te water en al wat daartoe
behoort is van essentiële betekenis in ons
economisch bestel" bestaat er ook een
hechte band tussen ons vorstenhuis en het
De heer Crone leverde hiervoor histori-
sche bewijzen door o.m. te herinneren aan
prins Willem I, graaf Maurits van Nassau,
prins Hendrik (derde zoon van koning
Willem II en aan de verschillende ko
ninklijke jachten, waarvan het huwelijks
geschenk aan ons koningspaar, de Piet
Hein, het laatste is. Met die laatste aan
bieding zo vervólgde hij werd uiting
gegeven aan de waardering alom ge
ld door het bestaan van die hechte
band tussen het Huls van Oranje en het
Toen in Rotterdam de gedachte werd
uitgesproken aan u, die belangstelling
koestert voor de scheepvaart, die een
klein zeilvaartuig bezit en daar handig
mee omgaat, die zich thuisvoelt op het
water en gaarne zwerft op onze binnen
wateren, een zeiljacht geschikt voor de
vaart door geheel Nederland aan te
bieden, vond deze gedachte onmiddellijk
weerklank.
Het schip, ontworpen overeenkomstig
uw smaak en wensen, Is ioals Vondel in
zijn „Lof der zee-vaert" zegt:
Ten lesten ick mijn hulck op 't vlacke
van den stroom voor 't ancker rijen sle,
't ghelijokt bij nae een droom.
Welnu, Koninklijke Hoogheid, de
droom ligt hier, de droom is werkelijk
heid geworden.
Voortgaande herinnerde de heer Crone
eraan hoe duizenden in den lande heb
ben meegewerkt de aanbieding van dit
geschenk mogelijk te maken.
De heer Crone besloot: Het is mij een
uitzonderlijk voorrecht uit naam van die
duizenden aan Uwe Koninklijke Hoog
heid prinses Beatrix het schip in eigen
dom te mogen overdragen, hetgeen, lut
tele minuten voor het moment waarop u
als eigenaresse voet aan boord zet, ander
maal symbolisch geschiedt door het over
handigen van dit halfmodel van uw schip.
Maar ik draag meer over dan een stof
felijk voorwerp. Het Is ook een gedachte
die ik moet uitspreken. Zij die meewerk
ten. ook al hebben zij met de zee cn varen
niets uit te staan, zi) schaarden zich onder
„Varend Nederland", dat een hartewens
koestert, Die wens Is gebeiteld In deze
plank, die aanstonds hecht in uw schip
zal worden bevestigd: Varend Nederland
wenst u behouden vaart.
een slordige buitenkant niet altijd een
teken van een slordig innerlijk
We 6taan nooit voor de keu6 tussen
vormen of géén vormen, maar altijd tus
sen die van schone of lelijke vormen.
Kuyper schrijft: „Tot zelfs het tafellaken
op uw Avoodmaalsdisch, en de beker, die
rondgaat, vertoont een vorm, en die vorm
moet iets zijn, 6choon of leelijk." Daarom
gaat het in de eredienst heus niet alleen
om ons onzichtbare hórt, maar zeer zeker
ook om onze vormgeving, houding, lippen,
ogen en handen.
En 6taat de gemeente voor de keuze
lussen schone en lelijke vormen, dan is
de keus toch niet moeilijk. Zij weet, dat
van Hem, die ze in haar dienst ontmoet,
geschreven staat: „Uit Sion, de volkomen
schoonheid, verschijnt God in lichtglans."
Ps. 50 2 En dat geldt dan van de oud
testamentische eredienst, terwijl on6 zo
veel heerlijker dingen zijn geschonken.
Van haar hemelse Bruidegom zingt de
bruidskerk: „Uw schoonheid hoog te
loven, gaat al het schoon der mensen ver
te boven". Ps. 54 1.
Het is goed te bedenken, dat een leven
in zonde tegenover de hoogste Schoon
heid niet minder bedenkelijk is dan zonde
tegen de hoogste Waarheid en de hoogste
Heiligheid. Men vraagt heus niet te veel,
wanneer van alle kanten stemmen opgaan
om een waarlijk schone dienst des
Heren!
JAAR DER OMWENTELINGEN
Amsterdam 1848 Het jaar 1848 zal in de
geschiedenis voortleven als het jaar der ora-
Het begon als gewoonlijk in Parijs Immers
zoals vorst Metternich eenmaal opmerkte,
„wanneer Parijs niest, wordt heel Europa
Van Parijs, waar in Februari de burger
koning zijn troon verloor, sloeg de vlam der
revolutie over naar de Duitse landen, naar
Italië, naar Oostenrijk, naar Hongarije en
naar Tsjechoslowakije. In al deze landen
poogden de in beroering gekomen volken
hun regeringen duidelijk te maken, dal zij
op democratische wijze geregeerd wilden
Klepte de stormklok over vele landen, slechts
in enkele brachi deze storm iet» goeds. In
de meeste landen werd evenwel dc opttand
neergeslagen en werd hei bewind ondemo-
cratitcher dan het geweest was Zo kreeg
Oostenrijk wel eei
men. maar hel bracht
de Oostenrijkers niet
meer vnjhetd. noch
de vrijheidlievende
Hongaren de onaf
hankelijkheid. Hun
strijd lijkt vergeefs te
zijn gestreden. Slechts
rij dat de
Engelse regering de arbeidsdag
tot 10} uur per werkdag vaststelde
vooruitgang, die wij ook ten onzer
dankbaarheid zouden begroeten.
Voor de HolUndsche Societett van L
verzekeringen betekende 1848 een ja
stage vooruitgang.
Haar .geïnteresseerden" maakten lick
tij! re
lijk op
Een
let ternich de wijk ne- do m
Anderhalve Eeuw Levensverzekering
HOLLANDSCHE SOCIËTEIT
VAN LEVENSVERZEKERINGEN N.V.
HERENGRACHT 47J - AMSTERDAM-C - TELEFOON 49IOO
