Brede basis-situatie is zeer
onbevredigend
Socialisme is politieke
bedreiging van onze tijd
Medische belangstelling
voor tweelingen-congres
Nog veel Duits onkruid
in onze taaltuin
Jongeren verlangen naar eenheid
Beter ten halve gekeerd
ZATERDAG 27 APRIL 1957 5
Dr. Berghuis tot A.R.-partijco
(Van een onzer verslaggevers.)
DE SITUATIE, waarin wij nu met de brede basis zitten, is volstrekt on
bevredigend. Zij is niet gezond voor de politieke verhoudingen en nog
^minder voor een duidelijke politieke meningsvorming", zo zeidc de voor
zitter van de Anti-revolutionaire partij, dr. W. P. Berghuis, vanmorgen bij
de opening van de vergadering van het A.R. Partij Convent in het Gebouw
W. te Utrecht. De heer Berghuis was van mening, dat de huidige
toestand niet te lang mag voortduren.
„Het is in de laatste maanden ook
cht wel gebleken, dat de politieke ver
houdingen zich scherper gaan afteke
nen. De diepe strijd om de richting
voor de toekomst kan niet op een
a zacht pitje blijven staan. Daarvoor
n igaat het om te wezenlijke, te kardi-
,isolnale dingen. Het gaat nu, evenals in
de vorige eeuw, om grote lijnen,
maar nu nog des te meer, omdat de
politiek, het optreden van de staat,
^een veel grotere plaats in de samen-
ing heeft gekregen dan vroeger
het geval was", zo betoogde dr. Berg
huis.
„Dat de politieke situatie van vandaag
liet sterk is, zullen weinigen ontkennen.
aldus de A.R.-voorzitter. „De moeilijk-
v<heid is alleen, dat niemand een direct-
J" èële mogelijkheid tot versterking en ver-
1 luidelijking van de toestand weet aan te
behalve prof. Oud, die met welwil-
endheid tegenover een kabinet van
K.V.P. en A.R. zegt te zullen staan. De
'raag is maar of een dergelijke 6ituatie
roor de beide genoemde partijen bevre-
iigender zou zijn dan de huidige toe
stand". Dr. Berghuis wilde niet treden in
beschouwing en beoordeling van de
mogelijkheden, die er momenteel zouden
kunnen zijn. „Voorshands is alleen aan de
ïen duidelijke en principiële stand-
ten aanzien van de zaken,
in de eerstkomende tijd beslis
singen zullen moeten vallen," zo zeide hij.
Hij meende, dat er in de huidige omstan
digheden alle aanleiding is voor de anti-
lutionairen zich duidelijk te bezin-
op de houding van de A.R. Partij
tegenover de situatie van nu en met name
op een positiebepaling ten opzichte
andere partijen. Enerzijds op gron-
van principiële gelijkgezindheid, an-
ijds in verband met de concrete po-
V> 1 litieke situatie zal de A.R. Partij haar
positiekeuze ten opzichte van andere par
tijen hebben te doen.
zuil
ds. Vè
Strijd
Twee factoren spelen daarbij een zeer
plotfcfilajpgrljke rol. De ene is van pricipiccl-.
orra >rganisatorl6ohe. de andere van princi-
3ver lieel-staatkundige aard. Dr. Berghuis
erop, dat de z.g. confessionele par-
vo^tijen na de oorlog in toenemende mate
ijn geconfronteerd met de ontkenning
an een godsdienstige belijdenis als uit-
Bttjgang spunt voor partijvorming. De confes-
iionele groepen zijn in een heftige strijd
hun organisatorische bestaansgronden
rokken. Vooral in de A.R.-kring is.
de teleurstellende verkiezingsuitslag
Q0van 1956 duidelijk ingezien, dat het mo
menteel gaat om het behoud van de
georganiseerde protestants-christelijke in-
vloed in Nederland. „Er is plaats voor de
enlgl voorzichtige vraag," aldus dr. Berghuis,
,of dit ook onder de christelijk-histori-
lohen voldoende wordt beseft."
front, dat breder is dan het
>uur-politickc, zijn zij, die overtuigd
inge voorstandcr zijn van organisaties op
,eTgodsdienstige basis, in menig opzicht op
rs elkaar aangewezen, aldus de A.R.-voor-
ie<
Het gaat hier zijns inziens om een es-
oninlsentiële zaak, die het bestaan raakt niet
1 alleen van de christelijke politieke par-
ge tijen, maar ook van de christelijke so-
Ha ciale organisaties, christelijke school. ra-
Elke neiging om zich ten
ng tdeanzien van dit centrale punt aan een
il C( luidelijke keuze en positiebepaling te
•rd uittrekken, betekent in feite een ver
pakking van de positie in de strijd om
herihet behoud van een georganiseerde in-
pet Hoed i
aanki leven
s nationale I
Tweede factor
De tweede factor, die volgens dr. Berg
huis éen belangrijke rol speelt bij het
palen van de houding der A.R. ten opzich
te van de andere politieke partijen hier
te lande, is van principieel-polltieke aard.
Het gaat daarbij vooral om de verhou
ding tot het moderne socialisme, ds
de oorlog zijn Marxistisch-revolutioi
streven heelt losgelaten en in zijn ge
kuiste vorm een toenemende invloea >eeft
gekregen op de structuur van staats-
volksleven. Er is in de gehele hedendaag
se staatkundige en maatschappelijke
vormgeving in organisatorisch op
een (in de socialistische gedaehtengang
passende) vrijwel onmerkbaar voort
schrijdende principiële verandering in de
verhouding van staat en maatschappij,
overheid en particulier initiatief aan de
gang. Door die verandering worden zowel
de eigen plaats van de overheid als de
eigen verantwoordelijkheid van de bur
ger aangetast, aldus dr. Berghuis. Indien
hiertegen niet krachtig en doelbewust po
sitie wordt gekozen, zal dit alles leiden
tot een geruisloze verstatelijking van de
samenleving in socialistische zin, die op
een gegeven ogenblik zodanig in de struc-
tuus van de samenleving zal hebben
doorgewerkt, dat zij niét meer kan wor
den tegengehouden of ongedaan gemaakt.
„Daarom zal." aldus de A.R.-voorzitter,
„gelet op de omstandigheden, waarin wij
leven, de politieke strijd in onze dagen
zich vooral richten tegen een ontwikke
ling van de structuur onzer samenleving
in socialistische richting, en daarmee
tegen de socialistische partij." Spreker
wilde daarbij stellig niet het liberalisme,
dat in de geestelijke strijd met het 60cia-
in een vlak ligt. uit het oog ver
liezen. maar de geest van onze tijd wordt
eenmaal machtiger beheerst door het
socialisme dan door het liberalisme. „Onze
positiekeuze in de werkelijkheid van van
daag wordt," aldus dr. Berghuis, „daar-
'ooral bepaald door de oppositie, het
geplaatst zijn tegenover hot moderne so
cialisme al politieke exponent van de
geest dezer eeuw"
Bedreiging
„Wij keren on6 tegen de P.v.d.A., niet
niet omdat het de partij van de arbeid
zo zeide spreker. „Ook onze arbei
ders laten zich niet biologeren door de
pretentie van de P.v.d.A., dat zij bij uit
stek de partij van de arbeiders is. Ook
iden wij niet zozeer de strijd aan tegen
deze partij vanwege haar pretentie de
partij van de vooruitstrevendheid te zijn
rees voor de goodwill, die de P.v.d.A.
in de afgelopen jaren bij velen
heeft gekweekt waarom dit te ont
kennen zal ons van een duidelijk po
sitie kiezen niet weerhouden, noch de
hoge toon. die deze partij pleegt aan te
slaan. Daarvoor gaat het tenslotte om
zaken, die het belang van een direct
propaganda-sucees te boven gaan."
„Ik zou zelfs (villen stellen," zo ver
volgde de A.R.-voorzitter, „dat onze aan
val zich niet in de allereerste plaats
tegen de P.v.d.A. richt, omdat z\j door
braakpartij is, hoezeer zij daarin ook
principieel door ons fel wordt bestreden.
Onze str\jd tegen de P.v.d.A. is cr met
name omdat zij de partij van het socialis
me is. de grote politieke bedreiging van
onze tijd. zich openbarend in allerlei
nuancering van keihard totalitarisme tot
een met democratische waarborgen om
geven geruisloze socialisatie, zoals bij
Daarbij gaat het voor de A.R. Partij
zeker niet tegen de staat, die zij dank
baar als een genade-gave Gods aanvaardt.
Maar het gaat wel om de door de Bijbel
en ervaring geleerde wetenschap, dat de
staat in handen van mensen een zeer ge
vaarlijke zaak is. die met democratische
regels alleen niet binnen de perken wordt
gehouden.
Het zal. aldus dr. Berghuis, ln laatste
instantie aankomen op hetgeen wij zelf
politiek stellen. Daarom zal de A.R ln
politieke boodschap en in politiek han
delen grond hebben te ontnemen aan de
leuze der socialisten, als zou bij hen
oerusten het monopolie der sociale voi
uitstrevendheid. der democratische wa.
borgen of van nieuwe internationale i
ganisatievormen Het socialisme heeft
sterke mate getracht en na de oorlog de
kans gekregen om de politieke marsroute
Daartegenoveraldus spreker, „stel
len wij in politieke zin, dat de Christe-
tijk-politieke, de anti-revolutionaire ge
dachte zowel voor de verdere oplossing
van het sociale vraagstuk als voor de cc
nomische politiek, zowel voor het zoek
nac"uwe maatschappijnormen als
bo''c onale verbanden, voor het di
nen van het particuliere en het gemeen
schapsleven, een richting biedt, die afge
stemd is op de moderne verhoudingen
Waardigheid
Dr. Berghuis wilde helemaal niet bewe
ren, dat partij-politieke strijd feller moet,
zijn dan nodig is. Integendeel, hij zou er
voor willen pleiten, dat de A.R. in aan
pak en toon van deze strijd de waardig
heid. de beheerstheid, de loyaliteit en zin
delijkheid in acht neemt, die in overeen
stemming zijn met de hoogheid van dej
zaken waarover de strijd gaat.
Bestaan cr voor de A.R. op zichzelf ge
nomen principiële bezwaren om met de
socialisten in een brcdc-basiskabinct zit
ting te nemen? Zo kan het volgens dr.
Berghuis niet gesteld worden. Tc dezen
gaat het nu eenmaal niet om een absoluut-
prlnciplëlc kwestie. Overwegingen van
algemeen praktisch staats- en partjjbelcid
spelen en daarin steekt niets onprin
cipieels en oneerlijks hierbij een rol.
De-politieke verhoudingen in Nederland
maken nu eenmaal het vormen van ka
binetten van een duidelijke en uitgespro
ken politieke signatuur uitermate moei
lijk en soms zelfs onmogelijk. En overi
gens, ook bjj het meedoen met socialisten
aan een kabinet, gaat de principiële
strijd door en moet zü des te meer aan
dacht hebben.
„Stu diemateriaaV
in Eindhoven
EEN volkomen identieke tweeling
groeit op; de ene jongen doet
Naast C.H. en K.V.P.
De A.R., aldus dr. Berghuis, wil in deze
wordj^Üd staan naast de C.H.U. én ook naast
K.V.P, ondanks de diepe geloofsbe-
ren tegen het Rooms-kathollci6me en
br0 tegen de zeer wezenlijke Roomse etaats-
speen maatschappij-opvattingen. De A.R.-
n- (Voorzitter wilde dan ook bëpaald niet de
,oorkracht en de gevaren van deze Rooms-
,gi katholieke invloed onderschatten, maar
bij noemde het een geestelijke en histo
rische misvatting, indien sommigen hun
Is aan niet-chri6teüjke politieke par
it gei tijen geven om daarmee uit reformato-
trairisch^, maar vaker uit zuiver anti-papis-
overwegingen een dam op te wer-
tegen een toenemende Roomse ïn-
e vloed in ons land.
gast „Laten toy ons goed voor ogen houden
Igehatjzo zeide dr Berghuis, „dat in de wezen-
strijd tegen Rome de reformatie bc-
niet haar bondgenoot vindt in de
Partij van de Arbeid. Dat kan deze partij
vanwege haar aard en samenstelling ook
opj nooit zijn. De A.R. partij heeft fundamen
tele bezwaren tegen de beginselen der
K.V.P. en ook vaak tegen haar praktisch-
politiek handelen. „Maar daarnaast mo
ffen ioü evenzeer nimmer uit het oog ver-
p 3 ra liezen, dat wij beide, ook als partijen, ons
itdrukkelijk stellen onder Goddelijke ge
boden voor het politieke levendat wij
Rooms-katholieken dezelfde
„oi tmoodheid om Gods- en om Christus' wil
iele(öéhebben te ondergaan en dat wy er om
eidsceiworden tegengesproken en, zo nodig, er
voor hebben te lijden, dat wij als par
tijen dezelfde God en dezelfde Christus
lillen dienen in onze politieke arbeid
Wanneer de anti-revolutionairen het
ddienijover de diepere beweegredenen van
politieke bedrijf hebben, dan staan zij als
Gijs'mï Partij nu eenmaal dichter bij de K.V.P
als partij dan bij de P.v.d.A of de V V.D
n Bo« ondanks de geloofsgemeenschap, die er is
de reformatorische christenen, die
jtot deze partijen behoren. Tegen hen. die
tegenwoordig spreken van een bescherm
heerschap van de K.V.P. over de A R on
de A.R als aanhangwagen van de
veel aan sport, de andere helft van
deze tweeling in het geheel niet. Een
dergelijk geval is voor de medici bui
tengewoon belangrijk, omdat men
hier precies kan nagaan, wat sport
beoefening in wezen voor de mens
betekent.
Immers, de Lichamelijke cn geestelijke
aanleg van een één-ei-ige tweeling is
volkomen gelijk, en de verschillen tuösen
de sportieve en de onsportieve helft van
de tweeling zijn de verschillen tussen
sportbeoefenaren en niet-sportbeoefena-
ren ln het algemeen. En deze interessante
aspecten van het tweeling-schap zijn dan
ook de reden, dat de Europese medische
wereld zich bovenmate interesseert voor
het Tweelingen-Congres, dat van 20 tot
23 Juni in Eindhoven georganiseerd wordt,
als voortzetting van een dergelijk, in 1955
In Olrschot begonnen initiatief.
Nergens immers heeft men zoveel „stu
diemateriaal" bijeen, en dat de voorlopige
aanmeldingen (ongeveer 300 paren tus
sen IS en 84 jaar) belangrijk studiemate
riaal vormenbewijst de aangekondigde
komst van hoogleraren en studenten uit
Leiden. Delft, Miinchen en Rome. Want
de aan het conges deelnemende tweelin
gen zal gevraagd worden, zich vrijwillig
aan een aantal eenvoudige onderzoekin
gen (maten nemen, vingerafdrukken, li
chamelijke kenmerken) te onderwerpen,
en zich te laten registreren voor even
tuele hulp aan een later, uitgebreider
medisch onderzoek.
MAATGEVEND
Het voorbeeld van de sportieve en on
sportieve helft van een tweeling is
niet het enige. Er zijn voorbeelden be
kend. dat de ene helft slager geworden
en de andere metselaar. De lichamelijke
verschillen na jaren van arbeid en
lieu-scheiding zijn vpor de medische
reld maatgevend voor de algemene licha
melijke consequenties van het betreffen
de beroep, omdal de tweeling In aanleg
en oorsprong geheel identiek was. Eer
en ander gaat alleen maar op bij iden
tieke één-e:-ige tweelingen, de twee an
dere soorten: paartjes-tweelingen (jon
gen en meisje) en zelfde-geslacht-twee-
leisje-
I WELKE PAPIEREN HEEFT IJ \ODIG VOOR UW VACAVTIE?
T D PERSOON DOCUMENTEN OOODZRKEl'JK VOOR AUTO EN MOTOR
PARADEVLUCIIT VAN 84
STRAALJAGERS BOVEN
SOESTDIJK
Op Koninginnedag zullen 84 straaljagers
boven het palcis Socstdijk defileren. Deze
toestellen zullen tussen kwart voor twaalf
half een boven een deel van Neder
land te zien zijn.
Bij -Soesterberg formeren zich twaalf
f 100-c Super Sabres van de Amerikaanse
luchtmacht met 24 F-84-f Thunderstreaks
n de vliecbases Eindhoven en Volkel.
larna vliegt men naar Twenthe. waar
:h twaalf Hawker Hunters van de basis
euwarden. 12 F 86-k Sabre all weather
fighters van de basis Twenthe en 24 Glos-
ter Meteors van de basis Woensdrecht zicb
bij de eerder geformeerde 36 machines
n voegen,
route gaat daarna over Nijmegen.
Grave. Oss en Tiel naar het paleis Soest-
dijk, waar om twaalf uur precies wordt
gedefileerd op een hoogte van 700 meter.
De paradevlucht gaat dan verder over
Harderwijk, Amersfoort en Utrecht naar
Rotterdam.
Paradecommandant is luitenant-kolonel
vlieger J. van Arkel.
Welke papieren
zijn er nodig
bij vakantie
W/TE VOOR ZIJN genoegen naar
het buitenland gaat met va-
kantic, zou zo hü niet van het
een en ander op de hoogte is
gen.met politic- cn grensbeambten,
als zijn papieren niet in orde zijn.
Dit schema heeft een duidelijk
■zicht 1
in div.
langd.
>rden
lan-
papcrasscn
tuto- cn motorbezitters
aak een carnet of triptiek
bij zich hebben, waarop bijv. een
autoradio apart vermeld moet
staan. In sommige landen is men
tevreden met liet Nederlandse rij
bewijs. maar elders wordt een in
ternationaal bewijs verlangd. In
vele landen is de W.A.-verzeke
ring een verplichting, zoals in alle
la.nden ook de N.L.-plaat steeds
aangebracht moet zijn.
Ofschoon vele woorden, die we ge
durende de oorlog, klakkeloos van
de Duitsers overnamen, thans ver
dwenen zijn, kan men toch nog niet
zeggen dat onze taal van oostelijke
smetten vrij is.
Men noemt woorden, die uit het Duits
zijn overgenomen zonder dat er
een poging werd gedaan ze door
een goed Nederlands woord te ver
vangen, Germanismen. Kort
heidshalve vermeld ik deze term.
Ik behoef dan verder geen lange
omschrijving te geven.
In Hitiers tijd hebben de Duitsers
in tegenstelling met wat in ons land
gebeurde, him uiterste best gedaan,
vreemde woorden door zuiver Duit
se te vervangen, zo zelfs dat men
in die tijd vaak termen in de krant
vond, die men niet begreep en die
men ook nog niet in een woorden
boek vond. Het streven was goed.
maar ging soms wel wat ver. Ik
laat deze opmerking voorafgaan.
door
dr. F. C. Dominicus
omdat ik mij er zeer wel van be
wust ben dat een woord of uitdruk
king uit een andere taal overgeno
men, soms tekenender kan zijn dan
onze Nederlandse. Als dus zulk een
overneming tevens een verrijking
van ons taalbezit betekent, heb ik
er geen bezwaar tegen. Maar heel
vaak wijst zulk een overneming
slechts op een zekere geestelijke
luiheid. Indien dit het geval is, is
er wel bezwaar tegen.
Laten we eens aan de hand van kranten
berichten nagaan of dit laatste nog vaak
voorkomt:
(Van onze verslaggevers)
N VERSCHILLENDE PLAATSEN van Nederland hebben Nederlandse
jongeren zich gisteren en vandaag bezonnen op maatschappelijke en
politieke problemen, die vandaag aan de dag aan de orde zijn. In de kring
van Christelijk-historische jongeren had de meningsvorming de aandacht,
op het internationaal politiek congres van jonge Christen-democraten was
de Europese eenheid aan de orde, een belangrijk probleem, dat ook be
sproken is tussen Anti-revouutionairc jongeren en leden van de West-
duitse Junge Union, die de gast van de Arjos waren gedurende enige
dagen.
•oter dan ooit tevoren is de deelname I ten en ook de jongeren tot taak te zorgen
de driedaagse conferentie van de Fe- dat de politieke controle op deze gewei-
OUDSTE TWEELING
De oudste tweeling, die zich tot nu to«
aan het congres-secretariaat in de Eind
hovense Ten Hagestraat 6 heeft opgege-
is een Duits koppel van 84 jaa
De jongste zal 18 jaar zijn. want dat i6
ninimum-leeftijd voor deelname, al
zullen tweelingen vanaf vijftien jaar.
der geleide geaccepteerd worden. Er zijn
reeds 300 aanmeldingen binnengekomen,
Nederland. Duitsland. Polen, Tsjecho-
slowakije, Hongarije, Zuid Afrika, Call-
België, Zweden en Noorwegen.
Over de huisvesting en accommodatie be
hoeft men zich in de Lichtstad Eindhoven
geen zorgen te maken. Iets wat wel het
geval was in Oirsohot.
Dc 200 Duitsers komen niet alleen in
cn extra-trein, maar zullen ook het le
ende tweelingen-schaakspel opvoeren,
het met levende stukken naspelen van de
historische partjj, die Napoleon tjjdcns
verblijf op St. Helena met generaal
Bertrand speelde. Gezellige avonden, ex
cursies en uitstapjes zullen voor ver
strooiing zorgen, maar er staan daaren
tegen enkele zeer serieuze lezingen op
het programma.
Sir Anthony Eden maandag
uit ziekenhuis
Sir Anthony Eden, die op dertien april
in Boston is geopereerd, mag maandag het
ziekenhuis verlaten. Hij zal een weck bij
vrienden in Boston blijven. Zes mei ver
trekt Eden per vliegtuig naar Ottawa.
in Christelijk-Historische jonge-
en-groepen gisteren te Ermelo begonnen.
,Het Trefpunt", waarin vergaderd wordt,
s een ruim conferentie-oord, maar tóch
noetcn ruim 40 deelnemers onder een
inder dak de nacht doorbrengen. Deze
nassalc opkomst mag gezien worden als
•cn van de symptomen van vooruitgang
lie in dc C.H. jongerenorganisaties valt
e bespeuren.
De federatievoorzitter dr Ir. G. A.
Kluitenberg te Leiden., kon dan ook van
morgen de algemene vergadering met
optimistische jaarrede openen De
C.H.J.G. is in het gehele land in opmars,
constateerde hij. waarbij drie provir.-
s een extra compliment kregen. Fries
land, dat 300 nieuwe leden boekte. Over-
ijsel, dat binnen een jaar een pracht or
ganisatie in het leven riep met enkele
honderden leden, en Zuid-Holland, waar
vooral Rijnsburg een bron van activiteit
..Iedere groep richt een nieuwe groep
op." Dat stelde dr. Kluitenberg als pa
rool voor het nieuwe seizoen. Want het
gaat primair om de activiteit van de
plaatselijke groepen. Alleen vanuit hun
stevige bouw heeft de coördinatie van de
toporganen volledig zin.
Een krachtig pleidooi voerde dr. Klui
tenberg voor een betere meningsvorming
onder dc jongeren. Gaarne sloot hij zich
aan bij het voorstel van Znid-Hoiiand
daartoe een studiecommissie in te stel
len. Ook dc vergadering ging hier
amorc mee akkoord.
De voorzitter van "de C.H.U. de heer
H. W. Tilanus sprak namens het hoofd
bestuur der unie zijn grote waardering
uit voor het prachtige werk van de jon
gerenorganisaties. Vrijdagavond sprak drs.
G. de Groot te Leeuwarden, secretaris
van het landbouwschap Friesland en vai
de kamerkring Leeuwarden der C.H.U,
over het platteland in de hranding.
Net zo min als wij de politiek in Neder
land kunnen en mogen overlaten aan
socialisten en liberalen mogen we dat in
Europa doen, zo zeide gisteravond de heer
Sj. Jonker, voorzitter van de Nederlandse
equipe van dc unie van jonge Christen
democraten op een groot internationaal
politiek congres in Tilburg. Aan deze
bijeenkomst nemen Duitsers, Belgen,
Luxemburgers cn Hongaren deel.
De heer Jonker zeide, dat de verdragen
over de gemeenschappelijke markt
Euratom in Europees opzicht niet geheel
bevredigend zijn. Mochten zij tot sta
i komen dan hebben de Christen-democi
dige economisohe macht bevredigend ge
regeld wordt. Hoewel het misschien
gegrepen lijkt, zal dan op den duur toch
gestreefd moeten worden naar de vorming
:en werkelijk politiek verenigd West-
Overtrokken nationale sentimenten mo
rn niet overheersen. Dit is eeuwenlang
geschied en eeuwenlang zijn Europa's
beste zonen gesneuveld, omdat de landen
het vaste continent elkaar verteer
den door oorlogen. De oude weg in Euro-
n de vrede te bewaren heeft (men
selijkerwijs gesproken) historisch ge
faald. Daarom moeten er nieuwe wegen
en bewandeld. De Christen-demo-
n in West-Europa zijn daartoe be
reid. Dat heeft de geschiedenis van na
de tweede wereldoorlog overduidelijk be-
Op dit congres, dat drie dagen in be
slag neemt, wordt ook het woord gevoerd
door het Tweede Kamerlid mr. P. A.
Blaisse (kath.v.) over de Euromarkt
door staatssecretaris drs. W. K. N.
Schmelzer over de jeugd in de Europese
integratie.
Dc vriendschapsbanden tussen de Anti
revolutionaire jongeren cn de Junge
Union, dc jongerenorganisatie van de
Duitse Christen-democratische unie, zijn
weer aangehaald tijdens een bezoek, dat
een groep leden van de Junge Union op
uitnodiging van dc Arjos deze week aan
ons land bracht.
De Duitse jongeren, afkomstig uit Plön
in Sleeswijk-Holstein en uit Saarbrücken.
hielden verblijf in Haarlem. Vandaar uit
maakten zij tal van excursies.
Al eerder in de week had het Amster
damse gemeenteraadslid mr. C. van Rij
gesproken over „Wir und der Kommu-
nismus". De Hongarije-kwestie, aldus mr.
Van Rij, was wellicht een punt geweest,
waarop Europa door hulp te bieden en
wapenen te zenden, een daad had kunnen
stellen, waardoor de crisis binnen het
communisme zou zijn aangewakkerd. Per
slot van rekening staat slechts vijftien
procent van de bevolking in de landen
achter het ijzeren gordijn achter de com
munistische politiek. Overigens geloofde
spreker, dat binnen zeer korte tijd op
nieuw een crisis achter het ijzeren gordijn
zal uitbreken en dan zal de beslissing val
len.
De heer C. Borstlap van het C.N.V.
sprak donderdagavond over de Christe
lijke vakbeweging.
Gisteravond werd iri Haarlem de af
scheidsavond gevierd.
De heer Heinz Böttcher, leider van de
Duitse groep, zei aan het slot van het
bezoek: „Er moet eigenlijk tussen de
Europese volkeren een vriendschap be
staan, zoals t(jdens de afgelopen dagen
tussen ons is gegroeid".
Beroemd als filmsterren
maar jaloers als feeksen
Omstreeks 1852 wekte een zekere Mies
El-la grote sensatie. Zij was hogeschool-
rijdster en presteerde het, balancerend op
de rug van het paard, achtereenvolgens
door 50 hoepels te springen. Ook in het
maken van salto-mortales deed zij ndet on
der voor de meeet ervaren ruiteracrobaat
Kaetchen Renz. Kaetchen Carré, en alle
andere vrouwelijke beroemdheden die bet
nooit verder dan 20 hoepels hadden ge
bracht, verbleekten op dit bericht. En zie:
de afgunst deed wonderen. Na korte tijd
presteerden alle dames hetgeen tot dusver
onmogelijk werd geacht: zij sprongen door
meer dan 50 hoepcis cn draaiden, licht
als 'n veertje, salto's alsof het nietis meer
was. Toen echter deed Miss Ella van zich
spreken op een manier die niemand ooit
vermoed kon hebben
U leest erover in het enige Nederlandse
Circusboek „De Bonte Droom van het
Circus dat u méévoert achter de scher
men. De circuskenners J. van Doveren en
Fred Thomas schreven het: een féést van
verhalen en leuke pentekeningen en
prachtige kleurenplaten. Voor slechte
f 2.50 kunt U dot boekwerk kopen bij uw
-oomboter-leverancier. of per brief (kaart)
bestellen bij het Kantoor ..Roomboter-
album". Postbus 47. Den Haag.
Vermeld vooral duidelijk uw naam en
volledig adres. U krijgt het album dan per
omgaand toegezonden, ortder rembours.
De bijbehorende plaatje? ontvangt u
GRATIS voor rijksbotermerken. U vindt
zo'n merk op elk pakje roomboter. Neem
een pakje extra voor de zondag!
moeilijk worden gescheiden van het
vraagstuk der algemene ontwapening,
waarover op het ogenblik door de Ver
enigde Staten, Engeland. Frankrijk, Ca
nada en de Sowjetunie te Londen wordt
geconfereerd. Het opschorten van de
proeven zou deel moeten uitmaken van
een algeheel akkoord tussen de mogend
heden, die in het bezit zijn van kernwa
pens. Dit akkoord zou een regeling moé
ten bevatten voor het stopzetten van de
produktie van kernwapens, het vernieti
gen of voor vreedzame doeleinden aan
wenden van de bestaande voorréden, de
vermindering van de toch altijd nog orq-
vangrijke conventionele bewapening en
een doeltreffende controle op dc naleving
daarvan. Een dergelijk akkoord
etappes verwezenlijkt
'I Verklaarde kul,"eo worten' 'n d=
afgelopen jaren heeft
uitzicht de Sowjetunie steeds
geweigerd, in te gaan
op redelijke voorstellen van de westelijke
mogendheden om redenen, die zij zelf het
best kende. Het moeilijkste punt
de controle op de naleving van e
heel verbod van atoomwapens. De Russen
waren niet bereid, een doeltreffende
trole in eigen land mogelijk te maken. En
op die wijze maakten zij overeenstem
ming tussen oost en west onmogelijk,
dwongen zij de westelijke mogendheden,
door te gaan met het miljarden verslinden
de onderzoekingswerk en droegen zij ei
toe bij, dat de wereld meer en meer dooi
wantrouwen verscheurd werd
/"kP het ogenblik worden nieuwe pogln-
gen in het werk gesteld, een eind te
maken aan de bewapeningswedloop tussen
oost en west. Zowel de Verenigde Staten
als de Sowjetunie hebben
stellen ingediend. Dc houding, die de Rus
sische afgevaardigde op de Londense
ferentie heeft aangenomen, heeft de hoop
doen herleven, dat de Sowjetunie alsnog
bereid zal worden gevonden, in te stem
men met een voor het westen aanvaard
bare regeling van ontwapeningskwestie.
Er moet een reden zijn, die dc Buss'scii«
leiders er toe gebracht heeft, hun jaren
lang ingenomen standpunt te wijzigen. Is
het de overtuiging, dat een oorlog met
kernwapens geen zin heeft en dat deze
slechts zal leiden tot massa-vernietiging,
zonder dat er een overwinnaar zal zijn?
Of is het de wijziging in de militaire stra
tegie, die zich in het westen aan het vol
trekken is, die de machthebbers ir
Kremlin tot andere gedachten heeft gé
bracht?
T/'OOR deze laatste opvatting valt het
een en ander te zeggen, ook al zal
het schrikbeeld van de totale vernietiging
geducht meespreken. De S U. heeft gepro-
tsteerd tegen het plan van Amerika zijn
bondgenoten in de Navo van atoom-
pens te voorzien. Zij ziet de bases, die in
de Navo-landen ingericht zulleii worden
als een ernstige bedreiging van haai
ligheid, wantrouwend als zij tegenover de
bedoelingen van het westen staat.
De Russen hebben er dus alle belang bij,
te voorkomen, dat de Navo-landen
den uitgerust met kernwapens, zelfs niet
met de van atoomkoppen voorziem
leide projectielen, waarvan voorlopig
slechts sprake is. Zij hebben er sedert dc
tweede wereldoorlog naar gestreefd,
bufferzone te vormen en in stand tc hou
den tussen de Sowjetunie en de voorn
ste Westeuropese landen.
In deze politiek paste ten slotte het te
rugtrekken van de Russische troepen uit
Oostenrijk, nadat de regering van dat land
toegezegd had, zich niet bij enig militair
bondgenootschap te zullen aansluiten. In
dat kader paste ook het Russische
stel op de conferentie van de Grote Vier
te Genève de hereniging van Duitsland te
doen voorafgaan door de vorming vai
Europees veiligheidsstelsel.
pkE nieuwe strategie van het westen
dreigt roet in het zo zorgvuldig be
reide Russische eten te gooien De Sow-
jets zijn er thans mogelijk van doordron
gen. dat het beter Is. halverwege terug-
te keren, dan helemaal af te dwalen van
het doel. dat zij voor ogen gehad hebben
Wanneer zij dc voor- en nadelen van het
verbod van alle kernwapens tegen elkaar
afwegen, dan zullen zij spoedig to
conclusie komen, dat hel de moeite u
is, halverwege terug tc gaan om ve
gens een betere weg tc kunnen kieze
dat bedoeld is: ontbonden en dat we
hier met een vertaler te doen hebben,
die tc lui is om na te denken, want op
lossen betekent in het Nederlands heel
wal anders. Evenzeer is dit het geval
met ccn overwonnen standpunt. Men
kan in het Nederlands zich moeilijk
voorstellen dat iemand met een stand
punt gaat vechten en toch geldt ook
hier: zonder strijd geen overwinning.
Hoe kan men toch voor deze gedachte in
het Duits überwinden bezigen? Eenvou
dig omdat het Duitse woord een wijdere
betekenis heeft. Wij dienen tc zeggen:
een verlaten standpunt, een uit de weg
geruimde hinderpaal, een verouderde
zienswijze. U ziet dat het niet gebruiken
van de juiste uitdrukking vaak niet
komt door het ontbreken ervan, maar
wel door gebrek aan nadenken.
UEN WOORD dat opgang heeft gemaakt,
is naslagwerk. Men bedoelt ermee een
woordenboek of encyclopedie, waarin
men namen van dingen op een bepaald
gebied of zelfs wel op allerlei gebied
kan opzoeken. Maar de vorm is onjuist.
Men behoort te spreken van een nasla
werk. Het eerstgenoemde woord is een
overneming uit het Duits.
Dan hebben we verder een strijd te voe
ren tegen de woorden met „om" zoals
omdopen, omscholing, omvormen, waar
voor we in onze taal moeten gebruiken:
herdopen ('n andere naam geven): her
scholing, vervormen. In deze zelfde
buurt vinden we een omstreden kwes
tie. Ook moeten we in goed Nederlands
iets anders zeggen b.v. een betwistbare
kwestie, een zaak waarover men ver
schillend kan denken. In advertenties
lezen we vaak iets over een onverwoest
baar materiaal. Maar bij een ogenblik
nadenken moet het ons toch duidelijk
worden, dat niemand zo gek zal zijn iets
goeds met opzet te gaan vernielen of te
verwoesten. Men voelt dus dat er met
dit woord iets niet in de haak is. Het
dient dan ook vervangen te worden
door: onverslijtbaar.
Hebt u nooit het woord opademen bij uw
lectuur gevonden? Waarschijnlijk wel.
Maar herademen was dan de juiiste
term. Onuitroeibaar schijnt in de ge
schriften van sommige technici het
woord middels, terwijl toch het enige
juiste „door middel van" is.
TN DE OORLOG hadden we de land-
stand, een vertegenwoordigend lichaam
om de belangen van het platteland te
behartigen. Dit woord is, naar ik meen,
thans verdwenen, misschien niet zozeer
door taalkundige als wel door politieke
overwegingen. Want het Duitse „stand"
betekent: vertegenwoordigend lichaam.
Een ander woord, hiermede in nauw ver
band staande is landelijk. Dit woord
wordt ten onrechte in dc laatste tijd
zeer veel gebezigd voor: het gehele land
betreffende. Het spreekt vanzelf dat dit
aanleiding moet geven tot misverstand,
want landelijk betekent in goed Neder
lands uitsluitend: tot het platteland be
horende, zoals een landelijk toneeltje,
een landelijke omgeving. Aangezien
echter vele söhrijvers dit niet meer
schijnen te weten, komen we telkens
voor raadsels te staan, getuige de vol
gende uitdrukkingen: een landelijke bij
eenkomst, een landelijk belang, een lan
delijke vertegenwoordiger en vele an
dere. Het zou aan te raden zijn het
woord landelijk niet meer in de Duitse
betekenis te bezigen om misverstanden
te voorkomen.
CEn ENKELE MAAL staan we voor een
moeilijk geval. Het zal duidelijk zijn
dat we feitelijk niet koptelefoon moes
ten zeggen, omdat we geen kop, maar
een hoofd bedoelen. Daar staat echter
tegenover dat we bij het gebruik van
hoofdtelefoon kans op misverstand doen
ontstaan, aangezien het woord hoofd bij
ons ook de betekenis van „voornaam
ste" heeft. In zulk een geval doen we
verstandig als we het Germanisme maar
tot Nederlands eigendom maken..
Een ander woord dat tegenwoordig ook
opgang schijnt te maken, is maatgevend.
We horen b.v.: „dat is niet maatgevend".
Deze uitdrukking is beslist af te keu
ren: Men behoort te zeggen: Dat is geen
goede maatstaf.
Er zijn heel wat Germanismen, die een
kans op overneming hebben. Ik denk
hier aan de woorden die van nemen
gevormd zijn: opname, inname, overna
me, deelname enz. In het geval van op
name bestond er lange tijd een verschil
in de betekenis tussen opname en op
neming. Het eerste werd alleen in de
fotografie gebezigd, het tweede in de
ziekenhuistaai* Ik heb echter de indruk
dat dit verschil aan het vervagen is.
Wat de andere woorden op-name be
treft, die zou ik zeker thans nog vermij
den.
TK behoef er wel niet aan te herinneren
dat het Duits vaak een samenstelling
bezigt, waar dit bij ons niet gebruike
lijk is. Maar ook hier kiezen velen de
weg van de minste weerstand. En zo
vinden we: ideaalbeeld, ideaaltoestand,
Indiëvlucht, Tokioregering, Bachavond,
waar we verstandiger zouden doen een
afzonderlijk bijvoeglijk naamwoord te be
zigen of in elk geval de samenstelling
door een voorzetsel-uitdrukking te ver-
Ik ben er zeker van dat velen helemaal
niet weten dat hoorspel een Germanis
me is. Maar onze zuidelijke buren gebrui
ken het juistere woord: „luisterspel".
Dit „juistere" zal u duidelijk worden,
indien u aan het verschil tussen horen
en luisteren denkt. De term hoogcon
junctuur zullen we waarschijnlijk niet
licht weer kwijtraken, ofschoon eco
nomische bloei" duidelijker uitdrukt
wat bedoeld is.
Evenmin voelt men in 't algemeen nog het
verkeerde in: een uitverkochte zaal of
een uitverkocht huis, hoewel men ook
hier iets anders bedoelt nl. „geheel be
zet". Men zal de fout waarschijnlijk be
ter voelen, als men denkt aan: „een uit
verkocht artikel, waarin het woord uit
verkocht wel juist gebruikt is.
Eerste Viscount van KLM
genoemd naar pionier
De eerste van de negen voor de K.L.M.
bestemde Vickers Viscount 803 schroef-
turbinevliegtuigen is gisteren op London
Airport genoemd naar de Britse lucht
vaartpionier sir Sefton Brancker. die in
1930 is omgekomen bij het verongelukken
van het Britse luchtschip r-101
De niéuwe aanwinst van de K.L.M.
werd in aanwezigheid van de bejaarde
weduwe van sii Sefton Brancker gedoopt
door de zoon van de verongelukte pionier.
