Penseel
'n ASCOT
VAN WOORDEN EN HUN
vreemde ZIN
III
Pernis verrijkt
met plaiformer
van f30 min.
KÖHLER'S
C. D. Ligtvoet
Speciale aanbieding
OFFICIËLE PUBLIKATIE
't Is iets bijzonders
kostuum
119.- 145.- 169-
HORLOGES
een vlotte typiste
N. SAMSOM N.V
Arbeidsanalist
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
4
VRIJDAG 26 APRIL 1957
Zocht u dit erachter?
"TJE TRICHINE die mensen belaagt,
welke van rauw vlees houden,
heeft zijn naam te danken aan het
Griekse trichinos, dat „haar" be
tekent. De overeenkomst daarmee
gaf deze parasitaire rondworm zijn
Een tunnel ls nu veel groter dan xijn
afkomst zou doen vermoeden. Want het
is het verkleinwoord van tun of ton en
betekent dus eenvoudig: tonnetje. De
vormovereenkomst ligt voor de hand
In de Duitse bezettingstijd kende iedereen
de V 1. Maar heeft men zich ooit afge-
door
dr. FC. Dominicus
vraagd, waarom dit wapen nu niet P 1
of W 1 of Z 1 heette? Het was helemaal
niet toevallig dat men de V koos, want
het is de afkorting van „Vergeltungs-
waffe" (vergeldingswapen) Later heb
ben we ook nog de V 2 gehad Beide
waren voornamelijk bedoeld om Enge
land te straffen voor de invasie.
Er ls tegenwoordig, behalve dan mis
schien plastic, haast geen ander ma
teriaal dat zoveel gebruikt wordt als
kunstzijde Deze wordt vervaardigd uit
viscose. Dit woord beduidt kleverig
of taai Het is een uit hout gewonnen
vloeistof, waarvan men de draden
fabriceert. dte de rayon of kunstzijde
In het moderne kantoor- en school
leven maakt men veel gebruik van
stencils en het werkwoord stencilen
is een der gewoonste woorden geworden
Het heeft zijn ontstaan te danken aan hei
Franse étlncelle (vonk). Men ls tot deze
naam gekomen door de fonkelende kleur
De strychnine, het zware vergif,
kreeg zijn naam tn het eerste kwart
der 19de eeuw. Deze werd ontleend aan
het Griekse strychnos. een plant, bij ons
nachtschade genoemd.
De sukade lijkt iets met suiker te
maken te hebben. Dtt ts niet geheel juist
De naam is ontstaan, wellicht langs de
weg van het Frans uit het Italiaanse z
d.w.z. kalebas.
Evenals de stencil ls de telex binnen
korte tijd een zeer gewoon gebruiksvoor-
/erp geworden. Het ts volgens de thans
eel in zwang zijnde methode gevormd,
amelljk door de eerste lettergrepen van
twee of meer woorden tot één samenstel
ling bijeen te voegen Het ontstond uit
het Engelse teleprinter exchange. Uit een
entraa) punt zendt men in getypte vorm
berichten naar verschillende plaatsen.
Op ongeveer dezelfde wijze is de naam
ibralco ontstaan. Zoals de hulsmoe-
'enen weefsel. Het werd genoemd naar
ders weten, Is dit de naam van een ka
de firma, aan wie de fabriek behoorde
Tootal Broadhurst Lee en Co. te Man
chester.
VAN DEZE vreemde woorden kom ik
nu weer bij een veel gebruikt Neder-
ands woord, waarvan men echter de oor
sprong niet gemakkelijk vindt. U weet
vat men onder een slomt duikelaar
verstaat. Het is een sul, een saaie, ver
elende vent. Dtt bijvoeglijke naamwoord
sloom is oorspronkelijk een eigennaam
geweest en wel Salomo(n). Dit ls de naam
de held, de voornaamste persoon uit
een aantal Joodse anekdoten
Wat een slons ls, weten we allen. Het
schijnt dus logisch te veronderstellen dat
jok weten wat een slonsje is. Dit
kan gedeeltelijk het geval zijn, want het
heeft nog een tweede geheel andere bete
kenis. Het kan namelijk ook een dieven
lantaarn of een handlantcarn in het alge-
i zijn. In deze betekenis lijkt het mij
wel wat verouderd. Ook hier hebben we
te doen met een vrij aanmerkelijke
afwijking van de grondbetekenis Het
komt namelijk van het Latijnse absconsa.
d wz. verborgen, heimelijk De verande
ring In vorm ls echter, zoals u ziet. nog
groter dan die ln betekenis.
Wanneer we zeggen dat iemand spier-
w 11 ziet of spierwit haar heeft, zien we
waarschijnlijk in het eerste deel ons ge
wone woord spier, maar begrijpen dan
niet. waarop deze vergelijking steunt. Dui
delijker wordt dit, als we weten dat met
spier o.a. ook wordt bedoeld het witte
vlees van hoenderachtige vogels En nu
zien we natuurlijk hoe we aan net woord
spierwit komen.
Het woord stalkaars geeft min of
meer dezelfde moeilijkheden als het vo
rige woord Ook hier is de eerste gedach
te. namelijk die aan een stal, onjuist. Het
eerste lid betekende: staande en mer
doelt er mee een grote kaars tn een
delaar of op iels anders gezet, welke
wordt gebruikt bij kerkelijke plechtig
heden b v lijkdiensten
LEZEN tegenwoordig vaak In de
kranten. dat In Hongarije het
standrecht is afgekondigd. Dikwijls
staat de uitlegging erbij Men kan dan
lezen dat het streng rocht is dat niet aan
de regels van de gewone rechtspleging
gebonden en meestal toegepast wordt
tijden van oorlog of oproer Maar
arom draagt het deze naam? Hier
hebben we te doen met een stukje histo-
dat in de benaming is belichaamd.
Oorspronkelijk stonden bij deze rechts
pleging de militairen die de uitspraak
deden, in een kring om de beschuldigde.
Vandaar de thans nog geldende nnam.
n schoelje of schurk ls than-= een
laagstaand persoon. Het is merkwaardig
dat de aanduiding van dit soort menden
een groot deel zijn oorsprong vindt
in de huishouding of daarmee verwante
zaken. Men denke aan een dweil, een
slet (lomp of lap) een boender een (dion
kellap, een smeerlap (oorspronkelijk "et-
te lap om de ijzers van een slee glad te
maken). Zo is ook schoelle nntstann Het
oudfranse escoulllon beduidt ovendweil
daarvan ls ons woord gamaakt..
Een sjalot ls de verbastering van
calpa ascalonla. dat ui van Ascalen be
duidt. Aan kenners van het Oude Tes
tament ts deze plaats niet onbekend
Voor niet-Frlezen zal misschien het
woord sjoelbak zonderling klinken
Wie Fries kent, vindt het een heel lo
gisch woord, want sjoele is schuiven.
TK LAAT mé niét ringeloren"
zégt iemand, zonder te weten dat
hij door dit te zeggen, zich met een dter
vergelijkt. Want ringeloren betekent een
ring door het oor doen om het dier zo
gemakkelijker te kunnen bedwingen
Een jodenmoord of zoals men het in
het Russisch zegt een pogrom, betekent-
verwoesting, waarmee de gruwelijkheid
van duidelijk wordt aangegeven.
Een dichtbundel draagt de naam van
3 e Pothoofdplan t" Menigeen
heeft zich afgevaagd wat dit beduidt
Het betekent in het wild groeiende uit
heemse plant, opgeschoten uit toevallig
overgebracht zaad. Door de ntantkundige
Heukels zo genoemd naar de vindplaats
Pothoofd te Deventer. Wat de dichter
mee bedoelt, ia thans wel duidelijk.
Farkas. De vroegere Hongaarse m
ter van defensie en vooraanstaand li
van de communistische partij is tot zestién
jaar gevangenisstra veroordeeld, wegens
„ernstige inbreuken op de wet. tijdens
zijn ambtsperiode". Farkas is de eerste
stalinist, die in Hongarije werd veroor
deeld.
Minister Mansbolt zal 18 mei het cen
traal laboratorium voor visserijonderzoek
te IJmuiden officieert in gebruik stellen.
VOORHOUT
Bram! in hooischelf
schelf 5
■ond i
of
de firma B D Kaptein er
Zn. in Het Nestje aan de Akervoo-der-
laan in brand eevlonen. Tot middernacht
ls de Voorhoutse brandweer ln de wee-
zeweest om het vuur te bedwingen. Bur
gemeester Smolders wM htt de blussing
aanwezig. Er loopt een verzekering.
Men vermoedt, dat de schelf door een
jongen ln brand is gestoken
Bloembol] encultuur
vergaderde
Onder leiding van de heer L. A. Zon
neveld kwamen de !eden van de plaatse-
'ijke afdeling van Bloembollencultuur
gisteravond In De Bonte Koe bijeen. De
voorzitter merkte op, dat het broeiseizoen
ln het buitenland niet te gunstig is geweest
voor de afnemers van de bollen. De zo-
nenaamde paashsnde) ln Amerika geeft
échter weer wat hoop.
Na een langdurige discussie werd goed
gekeurd. dat f 25 beschikbaar zal worden
gesteld aan het scheidsgerecht te Haar
lem voor de aanschaf van een nieuw tapijt
in de rechtzaal. De heren L. H Prins en
P. van der Nouland gaan als afgevaardig
den naar de algemene vergadering
De beschrijvingsbrief vc-gde weinig
discussie.
Burgerlltke Stand
Geboren: Geertruida M, d. v. C. A.
van Noort en H M. Ruijgrok; Paulus J.
F., z. v. J. L. Uljee en T. M. Montanis;
Gerardus H M.. z. v J. W. Turenhout
P. A. Th. Berkhout.
Ondertrouwd: J B. de Haas. 29 j.
(Noordwijk) en C M. Bakker. 27 J.
Getrouwd: Th Knoppert. 25 J. en E.
Bette, 27 j.; A. G. van Leeuwen, 27 j. en
A. P M Langeveld, 23 j.; W. P. v. d.
Weijden, 29 j. (Noordwijk) en C. A. Turen
hout. 27 j.; J M v. d Voet, 26 J. (Noord-
wijkerhout) en M C. Steenkamer. 23 J.;
A. J C. de Ridder. 23 j. (Noordwijk) en
C E. van Wouw, 25 j.; C. N. v. Emmerik.
23 j. en E. J Welboren, 22 j.: J. H. Kap
tein. 23 j. (Noordwijkerhout) en W C.
Bel. 22 j
Overleden: Cornelis A. van Steijn, 60 J.
W. van Veenendaal, hoofd van de lucht-
machtvoorlichtingsdienst in Den Haag.
heeft een opdracht voor het maken
een wereldreis aanvaard en heeft daar
om ontslag gevraagd uit zijn functie
wordt opgevolgd door K. Akkerman, thans
werkzaam bij de K.L.M.
Honderd twee jaar. Mevrouw M. J. Kar-
reman-van Boven te Rotterdam ls hon
derd twee jaar geworden. De weduwa
vertoeft in goede gezondheid in het
huis Suzanna en kreeg vanmorgen veel
belangstelling.
(Van een onzer redacteuren)
Drs. J. H. D. van der Kwast, directeur-
generaal voor handel en nijverheid, heeft
donderdagmiddag door een druk op de
knop de ï.g. platformingsinstallatie (de
eerste in Nederland) gebouwd op het ter
rein van de Caltex-rafflnaderiJ te Pernis.
in gebruik gesteld en later in een toe
spraak gesegd, dat de Nederlandse rege
ring de vestiging van buitenlandse onder
nemingen in ons land o.m. daarom zo be
langrijk acht. omdat zü waardevolle kana
len z|jn, waarlangs technische ervaring en
kennis worden uitgewisseld.
Maar deze platformingsinstallatie waar
mee men een hoogwaardiger produkt kan
verkrijgen totale kosten 30 miljoen,
waarvan 12 miljoen werd uitgegeven
aan bestellingen voor machines, destib
latlekolommen, ovens en verdere appara
tuur is praktisch geheel gebouwd door
Nederlandse, technici hoewel het bouwen
van een dergelijke installatie als specia
listenwerk wordt aangemerkt, waarin
Nederlandse technici nog niet de nodige
ervaring hebben opgedaan.
Caltex besloot desondanks toch Neder
landers bij de bouw in te schakelen
deze beslissing bleek naderhand volkomen
gerechtvaardigd. Toen de bouw op volle
toeren was bedroeg dc totale personeels
sterkte van de constructiegroep 550 man.
Van hen was slechts 2 procent buitenland
se specialisten.
Scherpe kritiek van
Pools kamerlid
Gomulka. de leider van de Poolse com
munistische partij, heeft gisteren gewaar
schuwd tegen een opleving van de reac
tionaire activiteit in Polen. Dat hiertoe
alle reden is, bevestigde de r.k. afgevaar
digde in de volksvertegenwoordiging,
Stefan Kisielewski. „Het volk is ongedul
dig, nerveus en moe," verklaarde hij.
Kisielewski uitte tijdens het begrotings
debat scherpe kritiek op het binnenlands*
economische en het buitenlandse handels
beleid van de regering. De toestanden op
gebied van landbouw en wonlngb
noemde lifj tragisch. Er wordt veel te
weinig gebouwd De capabele Poolse des
kundigen maken, volgens de r.k. afge
vaardigde, slechts deel uit van de advies
raad. Ouderwetse, oververzadigde minis
ters delen de lakens uit.
Indonesië ontstemd
over Menzies
Drees kwam nooit in
JSieuw-Gainea
De gevoelens van de Indonesische rege-
Hnp en. het nolle zouden ten zeerste ioor-
Jen gekwetst door een bezoek van te
Australische premier Menzies aan Nede,
ands Mieuw-Gulnea. aldus deelde een
woordvoerder van het Indonesische mini
sterie uan buitenlandse zaken mede te
Djakarta
Hij kon niet geloven dat de berichten
volgens welke Menzies een beleefdheid—
bezoek van twee dagen aan Nederlani
Nieuw-Guinea zou brengen, juist zijn
Zelfs de Nederlandse minister-president
heeft dit betwiste gebied nooit bezoert.
na de overdracht van de soevereiniteit
aan Indonesië in 1949", voegde hij er aan
Van de Indonesische ambassade te Can
berra was geen bericht ontvangen ovei
dit voorgenomen bezoek. Het in het Ne
derlands verschijnende Indonesische blad
Nieuwsgier wil, dat men de Indonesische
ambassadeur in Australië zal terugroepen
als het bezoek van Menzies doorgaat
omdat Indonesiës national* prestige op
het spel zou staan.
Mikojan vleit
Oostenrijk
„Het doel van mijn reis is, u te vei
keren, dat de Sowjetunle de Oostenrijkse
onafhankelijkheid respecteert en de status
van neutraliteit erkent Dit verklaarde
gisteren de Russische vice-premier Miko
jan. die een bezoek brengt aan Oostenrijk.
Hij legde de nadruk op betere en nau
were betrekkingen tussen de beide lan
den en waarschuwde de Oostenrijkers geen
acht te slaan op de westelijke radio-sta
tions. die voortdurend chantage plegen op
de Sowjetunie.
Binnenkort, aldus Mikojan. zal de Rus
sische minister van elektriciteitsvoorzie
ning, Malenkof, een bezoek aan Oostenrijk
brengen.
Economische flitsen
Euroflma. Zwitserse bankiers onder lei
ding van Schweizerische Kreditanstalt,
zal publiek fr. 30 min 4V4 «/«lening aan-
dieden voor aankoop 2000 goederenwa
gens. te verhuren aan zes spoorwegmijen.
K.S.G. Steenkoolproduktie maart 21.3
(22.3) min ton. Nederland 934.000 (1.05
min); st^al 5 (4,8) min; Nederland 13)2.000.
(VlaH't- n viaserijherichten
LEIDEN. 26
.ril. Kaasmarkt. Aanvoe
soort 2.39-2.45 Handel
90—3.50. varekoeie
1.50—1.75.
5. vette lam
300—375. achr
50—57. Handel:
Coöp. Velu»
Aanvoer 900.000
eren van 40-47 ti
BARNEVELD. 25 april. Elervedüng S.B!
Unvoer 898.740 stuks
en: eieren van 57-60
BARNEVELD, 25 a
.300.000 stuks (scha
en: 11—12, al3emene
van 63-67 i
luks.
Elermar)
g; slachtkuiken 2.15—2.30
ens 2.30—2.45 per kg.
BARNEVELD. 25 april. -
Iers-Overijsselse Vereniging
GOUDA, 25 april. Kaasmarkt. Ai
10 partijen. Notering: eerste kwal. 2.37—23
tweede kwal. 2.25—2.35. Handel nat:
KATWIJK AAN DEN RIJN. 25
tiling:
kun. rs apni.
S3—83. B 62—74, p
11—15. radijs 8.60—114
derie 14.40- 14.90.
SCHEVENINGEN. 26 april. Ku«
SCH 38—940. 11—1040. SL 12—900e
47—920. 31—770. ZS 1—790 en 14 C
schokkers met f 11.760.
SCHEVENNGEN. 25 april. Aangere
IJMUIDEN. 26 april. Prijzen per kg:
tong 350—310. grm. 360—310. kim. 3703i
ld. I 310—280. II 270—210. tarbot I 260-2) tt
50 kg: tarbot II 104, tongschar 82, acharto jaa]
-22. kim. schi
30—8. bot 9—8. makr<
31—27, wijling 37—27,
19, poontjes 19; per 125
90. gr. wolf 72. Aanvoe
IJMUIDEN, 26 april
ters: KW 77—590. 65—250. 35—680. 30-K
92870. IJM 3—500, RO 29—300.
VLAARDINGEN. 26 april. ViaaerijbarM
Te IJmuiden be somden aan verse via de traek
VL 153—15.266, 85—10.350, 199—7000.
2200. 166—180. De trawler VL 121. we
vorige week met een defecte witjeh binnenkw*
is vandaag weer naar zee vertrokken. De
hebben de trawlWsaerij
mdigd: VL 61. 166. 97.
199.
Bloemkool, afkomstig uit andere landt
dan België en Luxemburg, zal met li
gang van 16 mei tot nader bericht aii
in Nederland ten invoer worden toeft
dl* U *«ntr*kt I
Zeer elegant, ragfijn,
maar ijzersterlc door
de speciale Resin
Anti - ophaalfinish
Gaarne zullen wij U
de nieuwste Vasana-
tinten tonen.
var» 3.50 4.50
Fa. Wed. M. OVERDt'IN
alléén HOOIGRACHT 62
LEIDEN TEL. 25650
T0MAD0-
ARTIKELEN
NATUURLIJK
U ET EMAILLEHUIS
11 aarl-str. 160—165B
i ceknipt
voor u, ts een
'sport colbert
pantalon
1 BROEKEN PALEIS
154 Haarlemmerstraat 5<
naast REX-bloscoop
Ook Jongens sportcolber
met pantalon en voo'
corpulente heren.
LJ
NIEUWE AUTO's
zonder chauffeur
4 6 9 persoons
GARAGEBEDRIJF
MarediJk 34A - Leiden
Telefoon 32735
PRACHTIGE VERLICHTE
PICK-UP KASTEN
Ook BAR-model.
Compleet met een 10 platenwisselaar
vanaf 24'5.
L. VAN CEELEN
Ik HAARLEMMERSTRAAT 55
A TEL. 20593 to. Rex-theater
Q Rad,°
Televisie - Grai
Bandrecorders-
Desgewenst betaling in overleg.
ook voor vakantie-tochten
oeo fantastische fiets I
Een R8 fiets laat D
nooit Inde steek. Op
zo'n heerllfk licht
en soepel lopende
BS maakt U de
grootste tochten,
zonder moe te wor-
den Daarom 18 ds
RS de vakantie-
flets bi| uitstek i
Kraaierstraat 10 Tel. 22356
Prettige betalingscondities
In de nieuwste
Kostuum-Sportcombinaties
Tweed en Regenjassen
GROTE SORTERING LAGE PRIJZEN
I Cl INE |onvossensteeg 67
Lb VJ IX E Xe(cf 22415-32256
Aangifte oorlogsschade Luxemburgers
Het Ministerie van Financiën deelt belanghebbenden mede.
dat. hoewel de termijn daartoe formeel op 1 mei 1957 zal
zijn verstreken, aangifte van oorlogsschade, hier te lande
door Luxemburgse natuurlijke en rechtspersonen geleden,
alsnog in behandeling zullen worden genomen, mits zij
vóór 1 oktober 1957 zijn ingediend bij het bureau van het
Commissariaat voor Oorlogsschade. Gevers Deynootweg
10-14 te Scheveningen.
Ascot aristocraat is wel het meest
comfortabele kostuum uit de nieuwe
Ascot-kollektie. Het is gesneden
uit buitengemeen fraaie Engelse en
Italiaanse stoffen, in sobere ruit-
dessins in overwegend lichte kleuren.
De robuste en eenvoudige Ascot-coupe
verleent aan dit moderne „3 knoops-
kostuum" een bijzonder gedistingeerde
stijl. Aseot-Aristocraat, een kostuum
van wereldallure is uitsluitend ver
krijgbaar bij PENSEEL
HAARLEMMERSTRAAT 175
al bijna 100 jaar de beste
Grote keuze in Dames
en Heren Polshorloges
In de merken Certina,
Prisma. Avia. EWE enz.
„De Goedkopere Zaak"
maar betere waar.
S. v. d. Water en
Haarlemmerstraat
Telefoon 24469
Zn.
i
i H
l. van ceelen
j HAARL.STRAAT 55 - TEL. 20593 - Lo. Re* TTieater
linnenuitzet
prononce
koet minder en gaat
langer mee.
Desgewenst in gedeelten
af te halen.
Komt o eena praten!
Advertentie*
wijnen de weg naar
voordelig inkopen l
GRAMMOFOONPLATEN
KLASSIEK, MODERN EN POPULAIR
Het van ouds bekende adres
Jeugdballet „SCAPINO"
tOOH AbytKIhH IIKb t
TELEFOON 31141
N.Y. LEIDSCHE
DUINWATER
MAATSCHAPPIJ
recbie brengt ter
kennis, dat gedv
MAAND MEI
wegens noodzakelijke spui
ingen aan de hoofdbuizen,
tussen 20 00 en 24.00 uur (uit
gezonderd des zaterdags en
zondags)
Vooral houders van aange
sloten warmwatertoestellen
geheven hiervan goede nota
Een regelmatige
adverteerder
is een goede bekende
Gevraagd een
onderwijzer(es)
voor de maanden mei en
juni of van 1—14 mei.
C. v. d. wolf
H d. S., Burg Meiboomstr.
47. Rijnsburg. Tel. K 1718—
No. 2407.
Ds. G. MF.IJNEN
Ds. G. K VISSER
ZIJN WERK WACHT
Een boek voor jonge mensen
prijs gebonden f S.90
In elke boekhandel verkrijgbaar
N.V. OMR. ZOMfRIN
KEUNINOS UITG MH
WAOBNINOIN
ZELF TUINIEREN
Tuinslang (plastic)
v.a- 29 cent per meter -
Bamboe GRASHARK
slechts f 1,45
ASEF KUNSTMEST om
Maai Uw 9020a
'oi kort
Voor slechts
f 33,50 hebt
Usl' een
MACHINE
r planten te lateti groeien
Vlieland's Zaadhandel
Nieuwe Rijn 50
bij 'f Gangetje
Gevraagd voor direct een
volslagen smid-constructiewerke
Goed elektrisch kunnende las6en. Hoog loon.
smederij oostingh
RIJNSTRAAT 85 - KATWIJK a.d. RIJ?
Gevraagd per 1 juni of eerder
Enige katitoorervaring vereist.
Aanmelden bij de
Fa. W. VAN DAM EN CO.
Oude Singel 174-182 Leider
Telefoon 23242.
Gevraagd
KAMER-WERKMEISJE!
HOTEL NOORDZEE, Boulevard/Voorstraat, Katwijk a
'J te alphen aan den RIJN
zoekt voor haar afd. W erkmeth oden onderzoek et
Tarifiëriinig een
Murto-niveau
Veel gezond verstand
Rekenvaard'igheid
Vindingrijk
Tactvol optreden
Leeftijd 20—35 jaar.
Geboden wordt:
een werkkring, waarvoor men zonodig oplei
ding ontvangt in de nieuwe arbeidstechnieken
en waarin jonge mensen hun inzicht tn het
werkterrein kunnen verdiepen.
Eigenhandig geschreven soföicitaties, met opgaaf van op
leiding, ervaring, leeftijd en levensbeschouwing, richten
aan de afdeling Personeelszaken van N. SAMSOM N.V. b
ALPHEN AAN DEN RIJN.
PRH7FN VOOR KOER'FRS:
1 TOT 20 WOORDEN
VAN 20 TOT 30 WOORDEN
f 1-
f 1.50
