4
L
Dichtgroeiend Nederland stelt de
Kerk voor geweldige opgaven
n.mHiiimm
Ook in de toekomst ruime
taak voor vakvereniging
Het ontstaan van een nieuwe gemeente
Met S N ELPO N zie jeer geenbar st van velp'on
Een dromer
~~*i op pad
Droomkoning
2
Kerkvoogden uit groeiende gemeenten bijeen
Schokkende cijfers
(Van een onzer redacteuren)
TJfTANNEER men de hele bevolking
der wereld zou samenbrengen op
het gebied van de Verenigde Staten van
Amerika dan zou de bevolkingsdichtheid
in dat gebied 329 inwoners per vierkante
kilometer bedragen. Over geheel Neder
land is de bevolkingsdichtheid ook 329
inwoners per km2. En in de drie weste
lijke provincies is dit cijfer tweemaal
zoveel: 755 per km2. Indien men de
groei van onze bevolking wil bijhouden
in de woningbouw, dan zal men tot 1980
ruw geschat 30 k 40.000 ha agrarische
grond nodig hebben, dat is de oppervlakte
van do hele Noordoostpolder.
Met deze onrustlgmakendc cijfers be
gon lr. F. Ottevanger, hoofdingenieur
directeur van volkshuisvesting en bouw
nijverheid te Haarlem, zijn causerie voor
de Vereniging van kerkvoogdijen in de
Nederlandse Hervormde Kerk, die giste
ren in Rotterdam een vergadering had
belegd speciaal over de moeilijkheden
van de groeiende gemeenten.
beroemde
geneesmiddelen
in 1 tablet
doen wonderen!
Boek
VAN DL DAG
Jachthond op de oceaan, door C
Baardman. Uitg. J. N. Voorhoeve, Den
Haag.
Hein Maas wilde dominee worden.
Maar de zee trok hem toch meer dan
de kansel. En omdat zijn vader sleep
bootkapitein was en bovendien mede
eigenaar van de redery Maas, lag voor
hem een prachtige carrière weggelegd.
Zo zien we Hein Maas al spoedig op
de brug van een gloednieuwe sleepboot
staan. Hij doet braaf zijn best en het
zit hem mee, van de eerste tot de laat
ste bladzijde. Ook als de rederij over
gaat in handen van een grote concur
rent blijft Hein Maas aan zijn trek ko
men. Hij krijgt naam door een belang
rijk transport in opdracht van de Britse
admiraliteit en in .de eerste oorlogsda
gen verbreekt hij de Duitse blokkade om
aan de strijd deel te kunnen nempn.
Beroemd en beladen met onderscheidin
gen keert hij na de bevrijding
Maassluis terug.
Het boek heet gebaseerd te zijn op his
torische gegevens. Als dat zo is. kunnen
het iedere sleepbootkapitein aanbe-
die kenden we in ons land nog niet.
Bovendien: helemaal geen opschepper,
ook niet tegenover de pers (..bebrilde
kerels met potloden in de hand", die
aardig met spek weten te schieten").
Dichtgroeiend Nederland, noemde ir.
Ottevanger ons land en met huivering
wekkend cijfermateriaal toonde hij de
juistheid van deze typering aan. Hoe
moet de geweldige bevolkingsaanwas,
die men voor de oorlog voor onmogelijk
hield, worden opgevangen?
Natuurlijk bouwt men nieuwe wijken,
zoals dat gebeurt in de grote steden,
waar wijken als Morgenstond in Den
Haag uit de grond verrijzen. Maar het
mlng
-York tegen.
Als de grote steden volgebouwd zijn,
zullen middelgrote en kleine steden in de
omgeving sterk moeten groeien. Dit
wordt ook overwogen doch het brengt
in verhouding weinig soelaas
Binnen korte tijd zullen daarom wel
geheel nieuwe stadsgewesten moeten
ontstaan: te denken valt wat de Maas
mond betreft aan een agglomeratie
rondom het Haringvliet, waar de woon
stad Hellevoetsluis zal ontstaan, mis
schien een nieuwe stad van 10.000 in
woners op Tiengemeten: in Petten is
thans heel bescheiden rondom de nieuwe
atoomreactor een nederzetting van tech
nici geprojecteerd, maar wie zal zeggen,
of hier geen nieuwe stad komt?
Ir. Ottevanger kon zich niet aan de
indruk onttrekken, dat men te weinig
besef heeft van de problemen waarvoor
men binnenkort komt te staan. Kerk
voogdyen en gemeentebesturen, die hier
niet aan villen denken, ontvluchten de
werkelijkheid in een dorpsmandarijnen-
houding. zo zei hij ln de discussie.
De sociologische problemen zijn vele
ide grote stad is niet slechter dan het
platteland, maar door de vlugge en
massale migratie zonder aanpassing,
ontstaat een geestelijke ontworteling die
vaak onkerkelükheid en politiek radica
lisme tot gevolg heeft). De kerk heeft
hior een zeer moeilijke taak.
Een algemeen probleem is, dat hier
een ernstige bezinning nodig is e
Ottevanger vroeg de Vereniging
kerkvoogdyen. dat zy by de synode op
zulk een bezinning zou aandringen. Ook
de kerkvoogden zelf dienen deze zaak
ernstig te nemen. Hier worden fouten
gemaakt, die te voorkomen
geweest.
Maar het meest klemmend
financiële probleem. Enkele gemeente
besturen subsidiëren kerkbouw.
En het kerkelijk grootboek, dat bij de
financiering uitkomst zou kunnen bren
gen, geniet nog weinig waardering bij
de kerkvoogdijen, zo zei mr.-A. de Jong
uit Miinsherenland.
In de discussie citeerde iemand
uitspraak van een kerkvoogdy: ..Worden
we er beter van?"
De gemeentelyke autonomie is in de
kerk een groot goed. Het trieste mis
bruik dat men ervan maakt,- -doet wel
eens de verzuchting opstygen: werden
we nu voor vyf Jaar eens bisschoppeiyk
geregeerd; daarna graag weer presby-
teriaal, als de zaak gesaneerd is, zei men.
Prof. dr. ir. H. G. van Beusekom
wees er in zijn slotwoord op, dat vele
kerkvoogdijen niet weten wat offeren
is en dat ook aan de gemeente niet
willen leren, omdat de inkomsten uit
het kerkegoed ruim voldoende zijn
voor de eigen behoeften. Maar zolang
deze opvattingen er zijn, komen we
er niet, zo zeide hij. Wij moeten met
elkaar deze problemen meester
worden.
Men zie ook elders op deze pagina.
BEROEPINGSWERK
ipen te
Koningsberger): J. J. Meuzelaar te Noord-
wyk-Binnen.
Aangenomen naar Kerkdriel: vik. J. A.
Poelman te Wassenaar.
Benoemd tot vikaris te Krimpen aan
den IJssel: kand. H. J. Weernekers te
Bennekom.
Beroepbaarstelling: vik. J. Plasman,
Paterswoldseweg 101a, Groningen-
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen te Bozum: kand. H. Langen-
brug te Emmercompascuum; te Kampen
ik.-J. L. Wielenga): A. W. Meeder te
jkenisse; te Bolnes: Th. Vollenhoven
te Ëergentheim; te Alphen aan den Rijn
(derde predikantsplaats)H. van Bentnem
te Wieringerwerf.
Aangenomen naar Bruinisse: kand. C.
A. Wielemaker te Silvolde.
Bedankt voor Hazerswoude: J. Banga.
te Vleuten-Dt Meern.
GEREF. KERKEN (OND. ART. 31)
Aangenomen naar Niezijl-Kommerzijl:
kand. J. M. Goedhart te Kampen, die
bedankte voor Buitenpost, Nijverdal en
oor Zalk en Veecaten.
CHRISTELIJKE GEREF. KERKEN
Bedankt voor Midwolda: M. Vlietstra
te Eemdijk.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Kalamazoo Mich. (Ver.
St.): H. Rijksen te Vlaardingen.
Theologische promotie
mej. J. C. Schreuder
Uitlachen
Ze belachten Hem. staat er in
de Statenbijbel (Matth. 8 24).
Het woord is een beetje plech
tig en daarom dringt misschien
niet tot ons door, wat men daar
in Kapernaum deed.
De Nieuwe Vertaling zegt wat
cru: ze lachten Hem uit. Ze vinden
Jezus belachelijk, wanneer Hij het
leven proclameert. Ze vinden het
bespottelijk, dat Hij de dood niet
néémt.
Maar hoevaak
doen wij net zo?
Wij vinden het
een aardige alle
gorie, wanneer
het kruis aange
duid wordt als
de tweede Boom
des Levens, maar
wanneer dat in
ons leven-van-elke-dag iets moet
gaan betekenen, dan is onze hou
ding een belaching.
Nee, wij zijn te christelijk op
gevoed om hardop te lachen over
de boodschap van het leven, dat
Hij door Zijn dood verwierf voor
ons. Maar we hebben dat leven
verschoven naar het „hierna
maals".
Hoe vaak lacht de oude mens,
ook onze vrome oude mens, Chris
tus uit, wanneer Hij zegt, dat wij
niet gestorven zijn?
haar proefschrift getiteld: „De overwin
ningsgedachte bij Johann Christoph
Blumhardt" verdedigen ter verkryging
van de graad van doctor in de theologie
aan de Vrije Universiteit. De plechtig
heid zal om half vier beginnen in de
Woestduinkerk te Amsterdam-West.
Dr. W. Albeda in proefschrift:
Menselijk or ga nisatie-vermogen
p.b.o. niet overschatten
in
(Van onze sociale redacteur)
^AL er voor de vrije organisaties nog wel een wezenlijke taak overblijven,
wanneer de publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie volledig haar beslag
zal hebben gekregen?
Wij menen op deze vraag een bevestigend antwoord te moeten geven, ook
al zijn thans nog vele factoren onduidelijk en al is het moeilijk een gedetail
leerd beeld te geven van de verwachte ontwikkeling.
De onlangs gepromoveerde dr. W. Albeda geeft in zijn proefschrift geti
teld: De rol van de vakbeweging in de moderne maatschappij, eenzelfde ant
woord, maar voor wat betreft de vakvereniging voegt hij aan dit antwoord
een uitvoerige motivering toe, waaraan wij hier gaarne aandacht besteden.
zekere groei in de wijze van onderlinge
beïnvloeding der verschillende maat
schappelijke organisaties. Dreiging er
directe dwang hebben plaats gemaakt
voor overreding, voor het beroep op
recht en billijkheid en voor het beïn
vloeden van elkaar door de macht van
het woord en het persoonlijk prestige.
De vakvereniging heeft de laatste tien
tallen jaren steeds meer het karakter
van de strijdorganisatie verloren.
En de ontwikkeling is thans zover
voortgeschreden, dat men staat voor de
publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie;
een deel van het bedrijfsleven heeft zich
reeds aangepast aan deze vorm van or
ganisatie.
Maar betekent dit nu, dat de vakver
enigingen op maatschappelijk terrein
vrijwel geen taak meer hebben, dat
de vertegenwoordigers in de p.b.o.-or
ganen. die daar zonder last of rugge
spraak zitting hebben, de zaken wel re
gelen en dat de vakbeweging maat
schappelijk alleen nog maar kiescollege
of bezinningscentrum zal zijn.
Melodie en woord
der Ethergolven
donderdag 21 maart
Hilversum I, 402 m. AVRO: 7.00 Nws; 7.10
Gym: 7.20 Gram. VPRO: 7.SO Dagopening.
AVRO: 8.00 Nws; 8.15 Gram; 9.00 Gym v
d vrouw; 9.10 De groenteman; 9.15 Gram;
9.35 Waterst; 9.40 Morgenwijding; 10.00
Gram: 10.50 V d kleuters; 11.00 Tussen de
wal en het schip, caus; 11.15 Omroepork;
12.00 Zang en piano; 12.25 In 't spionnet
je; 12.30 Land- en tuinb meded: 12.33 Ham
mondorgelspel; 13.50 Uit het bedrijfsleven;
13.00 Nws: 13.15 Meded en gram: 13.28 The-
aterork; 13.55 Beursber; 14.00 Gram met
comm: 14.45 Clavecimbelrecital; 15.15 V d
zieken; 16.00 Van vier tot vijf; 17.00 V d
Jeugd; 17 45 Regeringsuitz.Nederland en de
wereld: Uitwisselingsprogramma over Cuba,
in samenwerking met Radio Nederland We
reldomroep, 18.00 Nws; 18.15 Sportproble-
I men: 18.25 Lichte muz: 18.55 Gesproken brief
uit Londen; 19.00 V d kleuters: 19.05 Jazz-
muz: 19.40 De peperklip; 20.00 Nws; 20.05
Gram; 20.35 Schooiertje en koningin, hoorsp;
22.00 Gram; 22.40 Act: 22.50 Sportact; 23 00
15 Beursber v New York; 23.16
tenlandse correspondenten melden;
23.25—34.00 Gram
Puzzel mee
OPGAVE PUZZEL No. 74
KRUISWOORDRAADSEL
Horiionlaal: 1 oogholte. 3 projektiel,
7 dichtbij, 8 duw. 9 rivier in Italië,
10 snuisterij. 12 lyrisch gedicht, 13
boom, 14 cirkel, 16 pers. voornaam
woord, 17 de eerste vrouw, 18 kook
kachel. 22 voegwoord, 23 boom, 24
gewaad, 25 schoenvorm, 26 inhouds-
maat.
Verticaal: 1 bot. 2 rivier. 3 dier, 4
oppervlaktemaat. 5 heldendicht, 6
voorzetsel. 8 onmeetbaar getal, 10
drinkgerei, 11 schrijfkosten, 15 weef
sel, 16 streek. 18 hevig. 19 aanslib
bing. 20 niet thuis, 21 pers. voornaam
woord, 24 gezinslid.
OPLOSSING PUZZEL No. 73.
BLUF: O N S
RAT KAPOT
YS H K GA
SOEPEL L
O K L A
S METING
O M S G A A
FIETS PAL
AKSMUTS
8.15 Gram: 8 50 V d
9.40 Schoolradio. NCRV: 10.00 Gewij-
10.30 Morgendienst. KRO: 11.00 V
d zieken: 1145 Gram: 12.00 Middagklok
noodklok: 12.03 Pianospel; 12.20 Gram; 12.25
het land; 12.35 Land- en tuinb me-
ded; 12.38 Lichte muz; 12.55 Zonnewijze
nws: 13.20 Alt-m-
NCRV14.00 Kt I
j.45 V d vrouw: 15.15 Sopr en
plano; 15 45 Gram; 16.00 Bijbellezing; 16.30
et; 17.00 V d jeugd; 17.30 Gram;
Televlslepro6r. NTS: 20.00 Journ en weer-
ber. NCRV: 20.15 Teledisco-parade; 20.25
Kunstkron; 20.45 L'Histroir de chicns, film
21.00 Nationale thee-duel Olympiade: 21.25
Enkele reis Rome, TV-spel: 21.50 Dagslui-
"ng.
Engeland, BBC Home Service, 330 m. 12.00
d scholen: 13.00 Orgelspel; 13
13 55 W<
Lichte 1
18.30 Hoorsp: 18.00 V t
19.45 Twee plano's; f.
19.00 Nws; 19.15 Stad en land; 19.40 Sport;
overz; 20.15 Donderdagavondconc: 21.15 Caus:
21.30 Gevar progr; 22.00 Nws; 22.15 Discus
sie; 23.05 Ork conc: 23.30 Caus; 23.45 Pari
rerz: 24.00 Nws; 0.08—0.13 Koersen.
Engeland. BBC Light Programme. 1500 en
.J47 m. 12.00 Nws en voordr: 12.15 Mrs Da
le's dagboek; 12.30 Ork conc: 13.00 Pari
overz: 13 15 Ork conc; 14.00 Dansmuz; 14.45
V d kind: 15.00 V d vrouw; 16.00 Nws en
lichte muz; 16.45 Lichte muz: 17.15 Mrs Da
le's dagboek; 17.30 Caus; 17.45 Ork conc.
18.30 Klankb; 19.00 Gram; 19 30 V d jeugd;
gelse les; 14.15 Gram; 14.30 Franse 1<
14 45 Gram; 15.00 Schoolradio; 15.30 Grai
15.45 Duitse les: 16.00 Koersen; 16.02 Plar
recital; 17.00 Nws; 17.10 Gram; 17.15 V d
kind- 18.15 Jeugd en Mozart; 18.30 V d sold;
19.00 Nws; 19.40 Gram; 19.45 Mannenkoor;
19.50 Caus; 20.00 Gram; 20.10 Moderne tij
den; 20.40 Verz progr; 21.30 Gram; 22.00
Nws; 22.11 Intern Radio Universiteit; 22.30
Dubbel kwart; 22.55—23.00 Nws.
Brussel, 484 m. 12.00 Gram; 12.30 Idem;
13.00 Nws; 14.15 Gram; 1530 en 18.05 Idem;
Ds. W. E. den Hertog vertelt de kerkvoogden over
(Van
redacteuren)
TN de vergadering van de
Vereniging van kerkvoog
dijen in de Nederlandse Her
vormde Kerk, waarin gisteren
te Rotterdam speciale aandacht
besteed werd aan de groeiende
gemeenten (men zie elders op
deze pagina), heeft ds. W. E.
den Hertog, hervormd predi
kant van de Adventswyk-
gemeente in 's-Gravenhage-
Loosduinen (Morgenstond),
verteld van de oplossing dier
problemen, zoals die in zyn
gemeente gevonden is.
De hervormde gemeente
vhn Loosduinen zal van 4000
zielen in 1930 over enkele
jaren gegroeid zyn tot een
zielental van 30.000; de oude
dorpsgemeente is niet veel
gegroeid, de aanwas komt
van nieuwe wijken als Mor
genstond, die vanuit Den
Haag het oude dorp genaderd
zijn. Ds. Den Hertog schetste
de ontwikkeling die geleid
heeft tot het aanvaarden
door de Loosduinse gemeente
van de verantwoordelijkheid
voor de niqpwe wijken,
waarin men in 1948 besloot
vier wijkgemeenten te stich
ten van ongeveer 5000 zielen,
elk met een predikant, een
wijkcentrum en een kerk. In
1950 heeft de kleine ge
meente haar financiën zo ge
saneerd. dat vertrouwen
gerechtvaardigd was en twee
jaar later wegd de eerste
kerk, de Adventskerk, ont
worpen.
In oktober 1953 kwamen
de eerste bewoners aan, In
november van dat jaar ging
de eerste paal de grond in
en in het voorjaar van 1955
kon de kerk geopend wor
den. De wyk nadert nu haar
voltooiing.
Nieuwe stadstvijk
op welke plaats kan de kerk
het beste staan enz. In het
Haagse geval verleent de
overheid bij kerkbouw een
subsidie van. 90 per zit
plaats, een regeling, die nu
de kerk niet meer alleen
„gehoorzaal" is, voor herzie
ning vatbaar is.
Men moet niet wachten, zo
zei ds. Den Hertog, met het
bouwen van de kerk, totdat
do wyk er is. Voor de vor
ming van een gemeente is
aanwezigheid
n kerkg
noodzakelijk
In nieuwe wijken is de
bevolking een door-elkaar-
geworpen verzameling van
mensen, die zeer ernstig ge
vaar lopen, in de stadswoes-
„huis der gemeente" moet
hun toevluchtsoord zyn; niet
later nog eens een keer
wórden, want dan komt er
niets van.
instelling van een kopje
koffie na de dienst, waarbij
men het snelst en het pret
tigst kennis kan maken met
kerkeraad en predikant en
nog door veel andere zaken
meer, kan de kerk de men
sen een binding geven, zó
zelfs, dat buitenkerkelijken,
wanneer ze hun eenzaamheid
we, niet gegroeide gemeente
nodig is: het loopt ook in
de papieren.
Allereerst is nodig een
verantwoord pastoraat. In
de eersite tyd zal de predi
kant zelf veel huisbezoek
moeten verrichten. Langza
merhand kan hy om zich
heen een kring van ouder
lingen verzamelen. Maar in
een nieuwe jonge wijk zal
hij maar weinig ervaren
ouder"-lingen kunnen vin
den. Enthousiasme isvoor
ambtsdragers niet genoeg.
Dus moet er Radervorming
plaatsvinden, een cursus
voor ouderlingen. En er is
nodig een kerkeraadsbiblio-
theek.
De gemeenteleden moeten
geactiveerd worden. Het is
gemakkelijk alle werk te
laten verrichten door enkele
volijverigen, maar de ande
ren ontneemt men dan alle
kans op verantwoordelijk
heid. Eén lid zal daarom
geen tweede kerkelijke
functie erbij mogen krijgen,
de functies dienen te worden
gespreid. In ds. Den Her-
togs gemeente zyn 850 ge
zinnen min of meer mee
levend (van de 1400): hy
heeft onder hen ongeveer
170 medewerkers in allerlei
takken van werk kunnen
TTEELt
LI Den
gemeent
grondig
ln dit o]
gemeentevorming tijdig
ondig „gepland" wordt.1
i dit opzicht niet op de fei
ten vooruitloopt, loopt achter
de feiten aan en verzuimt
enorme kansen. Dit betekent,
dat men tydig contact op
neemt met de overheid: wat
voor mensen komen er wo
nen (hoe komen de huren
te liggen), welke bouwver
enigingen zijn ingeschakeld,
de
Het is ook vaak zo, dat
de komst in een nieuwe wijk
voor de mensen een nieuw
begin betekent; de van de
kerk vervreemde heeft vaak
in deze omstandigheden
maar een kleine stoot nodig
om weer trouw kerkganger
te worden. Maar dan moet
er ook een kerk zyn! Het
huisbezoek staat op losse
schroeven, als de ouderling
niet naar 4e kerk kan wij-
IV/Ten zag de kericvoogden
1V1 als het ware hoofd-
rekenen met steeds langere
gezichten, toen ds. Den Her
tog uiteenzette, wat voor de
vorming van zo'n heel nieu-
een- Het koffie-uurtje
^ionc+ /In klnn-nnn
de
dienst, de bloemen
zieken, de cadeautjes voor
de jonge moeders (en dat
zyn er veel) moeten dienst-
van-de-kerit" zyn, en dus
gratis.
Het wijkblad wordt ook
door de niet-meelevenden
heel goed gelezen, zo bliikt.
Het is dus geen weggegooid
geld, wanneer het kerkblad
gratis wordt verspreid. De
kerk moet vaak van zich la
ten horen. Maar bij de vele
brieven en convocaten, die
de gemeenteleden krijgen,
mogen geen bedelbrieven
HOE moeten al deze din
gen betaald worden (en
ook het jeugdwerk als de
kleuters groot worden, die
nu de meerderheid van de
doopleden zijn), zo kan men
zich afvragen.
Men mag de nieuw-geko-
menen niet als eerste levens
teken van de kerk een pa
piertje over de financiën
sturen. Ds. Den Hertog ziet
fcoede resultaten van een
financieel huisbezoek, dat
het pastorale volgt en min
stens even belangrijk is. Er
liggen hier moeilijkheden.
Velen hebben zich in schul
den gestoken voor een nieu
we inrichting van het huis,
de verhuiskosten waren
groot, kinderen kosten geld.
Men moet het aandurven,
eerst iets te doen voor het
gemeentelid, vóórdat men
hem om geld vraagt. Dit kost
enorm veel, maar het gaat
voor de geesteiyke baat uit.
Voor de materiële baat ook,
want hier kweekt men dank.
baarheid, die zloh ten slotte
ook uiten wil. Er is in de
Hervormde kerk een opvoe
ding nodig tot kerkeiyke of
fervaardigheid.
Van de „financieel-bezoch-
te" gezinnen bleek 59,03 pro
cent in ds. Den Hertogs ge
meente bereid by te dragen;
4 procent kreeg uitstel en
36.7 procent was alsnog niet
bereid.
De bydragen zijn ruim vol
doende om samen me>t de
generale bijdrage voor de
kerkbouw de gemeente self
supporting te maken..
DE Adventsgemeente ds.
Den Hertog gaf het grif
toe is onder bijzonder
gunstige omstandigheden tot
stand gekomen. Het zal vaak
moeilijker gaan. Enkele
moeilykheden worden o.m.
veroorzaakt door de grote
ongelykheid van de kerke
lijke bijdragen in verschil
lende gemeenten. Hier moet
iets op gevonden worden.
En de grootste moeilijk
heid is het aantrekken van
het geld voor kerkbouw.
Daarover (zie elders) heeft
men gisteren nog meer ge
zegd.
Maar uit het betoog van
ds. Den Hertog bleek zonne
klaar, dat het mogeiyk is,
een gemeente te vormen,
uit van hun vertrouwde om
geving losgescheurde men
sen, die dreigen voor de kerk
verloren te gaan. Als de kerk
r niet vreemd blyft.
Geen eindpunt
Dr. Albeda voert aan, dat men de
publiekrechteiyke bedryfsorganlsatie niet
al té zeer moet zien als een eindpunt
van de maatschappeiyke ontwikkeling;
dit is een overschatting vath de mogeiyk-
heden voor menseiyke organisatie er
een onderschatting van de kansen op
veranderingen in de behoefte aan orga
nisatievormen. De behoefte aan het be
staan van een vakvereniging wordt hier
al te gemakkeiyk weggeredeneerd.
De maatschappeiyke
organisaties behouden
de functie, er voor te
waken, dat ook de be
dryfsorganlsatie niet op
de een of andere wyze
de positie van de
schillende groeperingen
zal aantasten. Door de
bedryfsorganen te zien
als een stap voorwaarts, maar niet als
een totale verandering ten opzichte van
de collectieve arbeidsovereenkomst,
redeneren wy, aldus dr. Albeda, naar
ons gevoelen, in de iyn van de christe-
iyk-soclal<i beweging.
Dr. Albeda noemt nog als voorbeeld
een omstandigheid, waarin de behoefte
aan een actieve vakvereniging maar al
te zeer gevoeld zal worden. In de be
ginperiode van de p.b.o. acht dr. Albe
da het namelijk niet uitgesloten, dat er
in een bepaald bedrijfsorgaan een ern
stig verschil van mening zal ontstaan,
dat voor de vrije organisaties aanleiding
zal zijn haar medewerking aan het be
drijfsorgaan op te zeggen. Ook een voort
durend falen om op tijd een beslissing
te verkrijgen kan hiertoe leiden.
Op grond van deze mogelijke houding
van de vrije organisaties, verwacht dr.
Albeda een preventieve gunstige invloed
op het overleg in de bedrijfsorganen. De
vrije organisaties spelen on de achter
grond mee en vormen n 'potentiële
machtsfactor, die de voo- Hurende ernst
van het overleg-onderstreept.
Geen overschatting
Echter niet alleen op organisatorische
gronden moet men zich voor een over
schatting van de betekenis van de pu
bliekrechtelijke bedrijfsorganisatie hoe
den en dus ook voor een te ver terug
dringen van de vrije'organisaties. Ook
de punten, waarop de p.b.o. geen fun
damentele veranderingen kan brengen
moeten ons er van weerhouden eèn over
dreven betekenis aan de p.b.o. toe te
kennen.
Door de p.b.o. worden immers de
eigendomsverhoudingen niet aangetast.
Het particulier bezit der produktiemid-
delen blijft gehandhaafd, hoewel de be
schikking over die produktiemiddelen
welke aan bepaalde voorwaarden of re
gelen kan worden gebonden.
In de tweede plaats wordt de concur
rentie niet uitgesloten. Geen enkele ver
ordening mag de gezonde mededinging
in de weg staan. Er worden slechts
rechtsregels voor de mededinging ge
steld. Het spel blijft, de spelregels wor
den verbeterd.
Ook mag de vrije vestiging niet door
de bedrijfsorganen beperkt worden, ten
zij dit hun door de wet wordt opgedra-
En in het algemeen mogen de be
drijfsorganen niet de prijsvaststelling ter
hand nemen, hoewel in enkele gevallen
wel de wijze van prijsvaststelling aan
regelen kan worden gebonden.
Positieve waarde
De grote positieve waarde van p.b.o.
moet naar de mening van dr. Albeda
gezocht worden in het bevrijden van
ons economisch stelsel van zijn eenzij
dig kapitalistische trekken, zich uitend
in te grote nadruk op het winststreven
en onvoldoende verantwoordelijkheid bij
de werknemer.
Door de betekenis van de p.b.o. ook
in haar beperktheid te zien. heeft dr.
Albeda willen aantonen, dat er voor de
vrije organisaties nog een eigen terrein
overblijft.
Met name voor de vakvereniging ziet
hij ten slotte op het gebied van de voor
lichting nog een belangrijke taak weg
gelegd. De problemen van de gehele be
drijfstak en van het gehele bedrijfsleven
liggen immers nog veel te ver buiten
de gezichtskring van het eenvoudige vak
de gezichtskring van het eenvoudige
vakverenigingslid. Daardoor ziet hij ook
veelal in de vakbeweging geen bouw
steen voor een nieuwe opbouw der sa
menleving. Het is nodig, dat zijn belang
stelling gewékt wordt en de vereiste
scholing plaats vindt.
40
We zijn onschuldig, maar we komen er niet
onder uit, zei hij zuchtend, een arm mens moet
soms schuld op zich nemen voor iets waaraan hij
zo onschuldig is als een pas geboren kindWat
denk jij er van, Joost?
Geef het geld, dan hebben we rust, ant
woordde Joost met sombere stem. Jan dook in
de bedstede en uit een oude cacaobus telde hij
Moet je een kwitantie? vroeg de Dromer
spottend.
Laat maar, het is een zaak van vertrouwen,
antwoordde Jan grootmoedig.
Zijn we nu van alles af? informeerde Joost.
Over deze zaak zal je nooit iets meer horen,
beloofde de Dromer, maar dreigend vervolgde
hijTenzij het nodig is om dit paard nog eens
van stal te halen omdat je een nieuwe zonde op
je geweten neemt.
Maak je over mijn geweten maar geen zor
gen, zei Jan, die zich weer een kerel voelde. Het
was jammer van het geld dat hij moest afstaan,
maar het was beter zo dan de gevangenis in en
de Dromer was ditmaal wel heel erg dreigend
geweest, je wist nooit waar je met hem aan toe
was.
De heer de Jong en de Dromer vertrokken met
het geld.
Je bent een wonder, zei de heer de Jong
toen zij in de auto zaten.
Zelfs dromers zijn wel eens praktische
mensen, antwoordde de Dromer en hij glimlach
te stil voor zich heen. Morgen zou hij Koos weer
op de benen kunnen zetten. Geheel nutteloos was
hij toch niet.
De vrouw van Koos was bezig met de kinderen
klaar te maken voor de dag. Zij was wel arm,
maar zij was de zindelijke moeder gebleven die
haar kroost van top tot teen gewassen de deur
uit liet gaan.
Haar ogen glansden toen zij de Dromer zag
binnenkomen, zij had vertrouwen in de zwerver,
die reeds eenmaal haar gezin weer goed op de
benen gezet had.
Hoe is het? vroeg de Dromer.
Mijn man is nog niet wakker, maar de jon
gens hebben gegeten van het brood dat gister
avond overbleef. Nu kunnen zij er weer tegen
en zij zullen zich in en bij de school netjes ge
dragen, nietwaar jongens?
De jongens bromden een onverstaanbaar ant
woord, zij begrepen wat hun moeder bedoelde.
Zij mochten niet vechten als zij nageroepen wer
den of minachtend aang^gien. Moeder had goed
praten, meende de oudste. Als het te erg werd
zou hij om zich heen slaan, hij had er genoeg
van om steeds maar weer het doelwit van de
spot te zijn. Zijn kleren waren versteld, maar
zag hij er niet keurig uit en was het zijn schuld
dat zijn vader een houten been had? De Dromer
begreep wat er in de jongensziel omging en
lachend zei hij:
Netjes oppassen wil niet zeggen dat je als zoe
te koek opeet wat een ander je voorkauwt. Een
flinke jongen moet soms zijn handen wel eens
uitslaan en erg is dat niet als je maar weet 1
neer het genoeg is.
O, zo, bromde de oudste zoon die met deze
opvoedkundige les zeer ingenomen was. De lijde-
lijkb ;d die zijn moeder hem voorhield zinde hem
nie- j wist niet hoe hem het bloed soms uit
de an gezogen weid.
Je bent een verstandige jongen en je weet
best hoe je op de broertjes moet passen, zei zijn
moeder met een strelende tonatie in haar stem.
Een goede moeder is zij, dacht de Dromer en
met een gevoel van welbehagen gleed zijn hand
over het geld, dat in de binnenzak van zijn col
bertjasje geborgen zat.
Het geld was van de héér de Jong, maar die
had het niet willen aannemen. Het moest eerst
weer aan Koos overhandigd worden. Dit bewijs
van vertrouwen zou beter medicijn zijn dan dui
zend welwillende woorden, meende hij. De Dro
mer bewonderde zijn doorzicht en genoot al bij
voorbaat van de manier waarop hij Koos verras
sen zou.
En hoe zou de afgetobde vrouw reageren als
zij' het geld weer in de handen van haar man
rag?
Dat moment zou „de huzaar" mee moeten ma
ken. Misschien zou zij dan minder ongunstig over
hem oordelen. Hij was geen onnut meubelstuk in
de maatschappij. Als hij dit gezin kon redden van
de ondergang, was zijn leven niet tevergeefs ge
weest. De man met het ene talent werd niet de
mindere geacht van de man met de vijf talenten.
(Wordt vervolgd; j
fN Indonesië leven nog moedige man-
nen. Een van hen is Hatta. Al ge-
lime tijd geleden heeft hij zich uit
de eerste rijen van de politici terugge
trokken, daarmee te kennen gevende
niet langer verantwoordelijkheid te
kunnen dragen voor de gang van za
ken. Nu heeft hij zich in bewoordin
gen, niet voor tweeërlei uitleg vat
baar, tegen de verwarde denkbeelden
van Soekarno gekeerd.
Hij heeft de wonderlijke conceptie
in Soekarno, die zelfs in het revolu-
tionnaire Indonesië op een grote mate
van critiek is gestuit, gebrandmerkt
als een droom die niet op werkelijk
heid steunt.
Is dit niet een juiste typering voor
heel de denkwereld, waarin nog zo-
velen ln Indonesië leven? Onder een
president, die behalve staatshoofd vol
op partijman is, bouwt men er in j
revolutionnaire gezindheid allerhande
luchtkastelen op. Men maakt er aan
spraken op gebieden die met Indone
sië zelf niets uitstaande hebben. Intus
sen gist het in de geforceerde een
heidsstaat, waarvan de president nog
een van de weinige saambindende ele
menten is. Een president echter, van
wie een man als Hatta nu heeft ge
zegd, dat hij werkt met dromen, die
niet steunen op de werkelijkheid.
Maar de werkelijkheid is een zaak,
die zich toch altijd nog doet gelden.
Ook in een land als Indonesië. Op hei
onverhoedst kan men er mee worden
geconfronteerd. Dan schrikt men wak-
ker en ontdekt men, te hebben ge
droomd.
Hatta Is in Indonesië nog een man
van gezag. Men mag Indonesië geluk
kig prijzen, dat het nog zulke mannen
achter de hand heeft. Iedere dag dat:
op hen geen beroep wordt gedaan is
voor Indonesië een verloren dag.
Advertentie
hoest?
weg hoest
Kerkgebouw uit
de eerste eeuw
Bij de aanleg van een nieuwe verkeers
weg in Kottayam in India zijn arbei-1
ders op muurresten gestoten van een
kerk, waarvan kerkhistorici algemeen
dat het de fundamenten
n kerk uit de eerste eeuwj
NiloWkal-kerk betreft, één van de ze- i
ven kerken, die door de apostel Tho-1
mas zouden zijn gesticht.
Reeds dertig jaar geleden hebben kerk-
historici een poging gedaan de plaats
van de zevende kerk te vinden. De
plaats van de andere zes kerken was j
al bekend.
Toogdag I.D.D.K.
Ook aan de kerk nog
kaarten verkrijgbaar
Toegangsbewijzen, tevens program
maboekje. voor de toegang van „In
Dienst der Kerk" op woensdag 27 maart
te Apeldoorn, zyn ook nog verkrijgbaar
aan de ingang van de Grote Kerk aan
de Loólaan te Apeldoorn op de morgen
van de toogdag.
Kosten één gulden per persoon. De
toogdag begint om tien uur precies met
een wijdingsdienst.
Hoofden zijn tegen
de nivellering
Zaterdagmiddag zijn in 's-Gravenhage
voor de eerste maal de beide hoofd
besturen bijeengekomen der Vereniging
van hoofden van scholen en de Ver
eniging van hoofden van prot. christe
lijke scholen, om gezamenlijk de moge
lijkheden en punten van samenwerking
te bespreken.
Besloten werd een commissie in te
stellen, die de richtlijnen voor deze
samenwerking zal vaststellen.
Ter vergadering gaven de beide
hoofdbesturen hun bezorgheid te ken
nen ten aanzien van de in de dagbla
den verschenen berichten over een ge
ringe verhoging van de hoofdenmarge
boven de marge van een onderwijzer
met hoofdakte. Medegedeeld werd dat,
mochten deze berichten juist blijken te
zijn, door beide verenigingen tegen
deze verdere nivellering van de functie
hoofd ener school met alle hier-
ten dienste staande middelen ge
streden zal worden.
Oost-Duitsland
Nog twee kerkbladen
verboden
Eerst nu wordt bekend, dat vorige
week niet alleen twee Berlijnse kerke
lijke bladen door de Oostduitse regering
verboden zijn, maar ook het Thüringse
zondagsblad „Glaube und Heimat", dat
in Jena verschynt en de Mecklenburgi-
séhe Kirohenzeitung, die in Schwerin
uitkomt.
De hele oplage is in beslag genomen,
omdat er berichten over de laatste gene
rale synode in stonden. De redacteuren
moesten zich zaterdagavond melden bü
het Oostduitse staatsbureau voor pers
zaken. Het is nog niet bekend, hoe het
hun gegaan is.
