Prof. Oud „conferencier in
een politiek cabaret"
Zijlstra voelt niets voor de
oude
pnj zencommissies
RODENT
Ghana en zijn
politiek
ES3993X9
uit
Drie moderne wijzen
liet westen terug
Nehroes blad beledigde
koningin Elizabeth
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
R
WOENSDAG 6 MAART 1957
Het mikpunt van twee ministers...
(Vervolg van pagina 1)
De liberate fractievoorzitter, prof. Oud,
was gisteren 't mikpunt in de redevoerin
gen van de ministers Mansholt en Zijlstra.
Zij hebben behoorlijk afgestraft voor de
benedenmaatse redevoering van de oppo
sitieleider. Dat prof. Oud zoveel aandacht
aan mij besteedt is 'n onderscheiding, al
dus minister Zijlstra, die daarop liét vol
gen. dat het zakelijk betoog van de heer
Oud geen aanleiding tot opmerkingen
paf. Daarvoor was het niet belangrijk ge
voeg. De lust bekroop de bewindsman van
economische zaken om op dezelfde wijze
te gaan debatteren.
Maar op dat pad wilde hij zich niet
begeven. Er is genoeg te halen uit de ver
kiezingspropaganda van de V.V.D., maar
prof. Zijlstra had eerbied voor de grijze
haren van prof. Oud. Naar zijn va6te
overtuiging is de heer Oud een groot
staatsman en een groot politicus. „Ik be
treur het echter dat in de redevoering van
prof. Oud van vorige week noch de staats
man, noch de politicus Oud aan het woord
ls geweest, maar dat hij is opgetreden als
conferencier in een politiek cabaret,
waarbij ik mij afvraag of dit thuis hoort
in 's lands vergaderzaal," aldus prof.
Zijlstra. Dat was volkomen duidelijk. Mi
nister Zijl6tra betoogde nooit te hebben
gezegd dat de economen de conjunctuur
kunnen beheersen. Wat dat betreft is de
RAT t
MUIS
uitgeroeid met
wij „politiek" o mdat de Britten zich
wel uit de staatsfunctie hebben terug
getrokken, maar de verkooporganisaties
van de jonge staat Ghana stevig in han
den houden, zodat er nog geen sprake is
van economische onafhankelijkheid.
Dit laatste is dan ook een van de voor
naamste redenen, waarom Ghana deel
uit gaat maken van het Britse Gemene
best. Premier dr Kwame Nkroemah heeft
zijn doel op korte ter-
t Verklaarde mijn thans bereikt.
Dat doel was: de
Uitzicht Goudkust te maken
tot een voorbeeld voor
andere Afrikaanse koloniale gebieden.
Zijn plannen op lange termijn zijn: de
vorming van de „Verenigde Staten van
West-Afrika".
Vooral Zuid-Afrika (eveneens lid van
het Gemenebest) is niet erg ingenomen
met deze plannen. Dit land beseft, dat de
toekomst van Afrika ten zuiden van ds
Sahara op het spel 6taat.
Tussen de Goudkust en de Unie van
Zuid-Afrika ligt een gisting van ideeën.
In het nieuwe Ghana vindt men de meest
scherpzinnige en toegewijde exponenten
van het inheems-Afrikaanse nationalisme.
Daar worden in steeds sterkere mate de
nieuwe idealen en theorieën voor de
zwarte bevolking van Afrika verkondigd.
nnOCH BESTAAN er in Ghana zelf nog
scherpe tegenstellingen tussen de ver
schillende bevolkingsgroepen. De nog in
traditioneel stamverband levende Afri
kaanse negers in het centrum en het
noorden van Ghana hebben steeds wan
trouwen en wrok gekoesterd jegens de
ontstamde kustbevolking, wier handig
heid en intellectuele bekwaamheden de
beweging voor zelfstandigheid bezielden.
(Ghana bestaat uit vier gebieden, te we
ten de kustprovincie de vroegere Goud
kustkolonie het in het begin van deze
eeuw door de Britten veroverde Asjanti,
de noordelijke gebieden, die tot dusver
een Brits protectoraat waren en Brits
Togo, dat in de eerste wereldoorlog op de
Duitsers werd veroverd).
Aanvankelijk steunde de bevolking de
volkepartij van premier Nkroemah. Nadat
Engeland had toegezegd, de Goudkust
zelfstandigheid te zullen verlenen, begon
het nationale eenheidsfront evenwel be
denkelijke scheuren te vertonen. De Mo
hammedanen in de noordelijke gebieden
vormden met andere ontevredenen een
nieuwe partij de Nationale bevrijdings
beweging die spoedig grote aanhang
kreeg in Asjanti (een welvarend gebied
met vele cacaoplantages) en in Togoland.
T)E VOORNAAMSTE GRIEF van de Na-
tionale bevrijdingebeweging tegen
centrale regering was, dat deze te grote
macht bezat en het gezag van de stam
hoofden aantastte. De partij wenste een
federalistisch regiem. Aan deze wens is
in zekere mate tegemoetgekomen. Volgens
de nieuwe constitutie hebben de verschil
lende districten een ruime mate va
autonomie.
Bij de verkiezingen, die vorig jaar wei
den gehouden, behaalde de partij van d
Nkroemah een ruime meerderheid; z
verwierf 71 van de 104 zetels in het par
lement. De Nationale bevrijdingebeweging
heeft haar verzet echter niet opgegeven
en niemand weet of, wanneer het Britse
overwicht verdwenen is, dit verzet i
met geweld een weg zal banen.
Ghana, dat meer dan zeven maal
groot als Nederland i6, doch slechts vijf
miljoen inwoners telt, zou vandaag wel
licht geen onafhankelijke negerstaat zijn
geweest, als het een ander klimaat had
In de afgelopen maanden was de h
tijnwind, die fijne stofwolken met zich
meevoert en de atmosfeer soms in nevelen
hult. Binnenkort breekt het regensei;
weer aan, dat de Westkust van Afrika de
naam gaf, „the White man's grave"
graf van de blanke) te zijn.
kritiek van prof. Oud onjuist. De libe
rale hoogleraar Witteveen meent, dat de
moderne economen daartoe wel in staat
zijn, zo sneerde prof. Zijlstra, naar aan
leiding van een interruptie van de heer
Roemers (soc.).
Minister Mansholt was al evenmin en
thousiast over de redevoering van de
heer Oud. Weer dezelfde klacht als van
minister Zijlstra: zakelijk had de rede van
de liberale fractievoorzitter niets om het
lijf. Of de heer Oud begrijpt niets van de
landbouw, of hij heeft de memorie van
antwoord niet gelezen of hij begrijpt niet
wat ik wil. Tot deze drie mogelijkheden
kwam de minister van landbouw. Prof.
Oud zegt dat de kleine bedrijven van
zelf wel verdwijnen. De heer Mansholt
wil van deze koude sanering niets weten.
Hij ziet de waarde van het kleine bedrijf,
als het maar welvarend gemaakt kan
worden. De heer Oud zegt nu wel dait de
boeren een stuk volkskracht opleveren,
maar dat is uitgesloten op bedrijven die
niet levensvatbaar zijn. Daarom wil mi
nister Mansholt geen koude, maar een
warme sanering. Hij prees zich gelukkig
dat de liberalen ook nog mannen als de
heer Louwes bezitten, die wel weten hoe
het er met de landbouw voorstaat.
Zo kreeg dit debat ondanks alle za
kelijke uiteenzettingen ook nog een
politiek tintje. En dat was een ware ver
ademing bij het aanhoren van deze uren
lange redevoeringen.
Prijs stabilisatie
In een beleid dat de conjunctuur en de
structuur tot zijn recht wil laten komen
passen loon- en prijspolitiek en beste
dingsbeperking. Voorkomen moet worden
dat we in de loon- en prijsspiraal terecht
komen. Het Suez-conflict deed echter de
grondstoffenprijzen stijgen. Dit heeft na
tuurlijk gevolgen voor het prijsbeied. Toch
voelde prof. Zijlstra er niets voor het
pijsbeheersingsapparaat van na de oor
log weer van stal te halen.
Als de grondstoffenprijzen gaan dalen
zal dit echter op snelle wijze merkbaar
moeten worden. Uitvoerig weerlegde mi
nister Zijlstra de stelling van de heer
Van Leeuwen (lib.) dat we het binnen
landse prijspeil best aan het buitenlandse
prijspeil kunnen aanpassen. Prof. Zijlstra
stelde aan de liberale fractie twee vra
gen: met welk percentage moeten de bin
nenlandse prijsstijgingen toenemen en
hoe denkt u de gevolgen daarvan te
overwinnen? Fel verzette minister Zijlstra
zich tegen de liberale kritiek dat zijn
prijsbeleid dirigistisch is. Dit beleid is
juist er op gericht om dit te voorkomen
Dirigistische maatregelen zouden nl. no
dig zijn als de lonen en de prijzen haasje
over gaan springen.
Landbouw
Welk beleid kunnen we voeren om d<
niet levensvatbare bedrijven op de duut
te laten verdwijnen? „Aan deze vraag
kunen we ons niet onttrekken." aldus
minister Mansholt. Het garantieprijsbeleid
alleen zal geen oplossing voor de proble
men in de landbouw brengen. Er moet
dus meer gebeuren, want de boer en de
landarbeider, die werken op een goed ge
leid bedrijf moeten in staat gesteld worden
een redelijk aandeel in de welvaart te
verkrijgen. Het is dus noodzakelijk, dat
er een doelbewust beleid wordt gevoerd.
Nu vond minister Mansholt het niet erg
als men zijn program socialistisch noemt,
maar toch had hij er een hekel aan dat
dit etiket op dit beleid wordt geplakt.
Het was hem opgevallen, dat de Kamer
zeer weinig aandacht had geschonken
aan de positie van de pachters. Dat is
ook de fout van het landbouwschap. Als
de voorstellen van dit schap voor wai
de eigenaarslasten en de grondrente
zouden worden gevolgd, zou dat beteke
nen dat de pachter op een weidebedrijfi
van 23 ha in Friesland er jaarlijks 670i
op achteruit gaat.
Is het vreemd, dat de overheid
waarborg wil hebben voor de besteding
van het geld dat zij zelf geeft? Ministei
Mansholt kon dat niet inzien en hij be
greep dan ook niet de kritiek op de blok
keringsgedachte en het stellen van voor
waarden voor de deblokkering. Maar aan
gezien dit denkbeeld toch geen meerder
heid zou halen, kwam de bewindsman
met het subsidievoorstel. Uitdrukkelijk
zeide hij, dat het de bedoeling is, dat het
bedrijfsleven de normen voor deze sub
sidieverlening zal opstellen. Geen sprake
dus van staatssocialisme.
Minister Hofstra heeft nog eens uit
voerig de noodzaak van bestedingsbeper
king aangetoond. Hij begreep dat de Ka
mer niet enthousiast was over de wijze
waarop de overheidsuitgaven worden in
gekrompen. Hij wees er echter op, dat een
groot deel van het overheidsbudget niet
gevormd wordt door eigen consumpties
van het rijk. Bezuiniging op de overheids
uitgaven is dan ook niet een op zichzelf
staande zaak. Deze bezuiniging snijdt al
tijd op de een of andere manier in het
vlees van de particulieren.
Uitbetaling Japans
smartegeld vordert
(Van onze parlementsredactie)
De uitbetaling van zogenaamd Japans
smartegeld, waarmee in december van het
vorig jaar een begin is gemaakt, zal met
de meeste spoed worden afgewerkt, zo
deelt minister Luns mee in antwoord op
schriftelijke vragen van het Tweede
Kamerlid mr. Th. M. J. de Graaf. Op 22
februari jl. waren reeds 14.280 betalingen
verricht. Doordat in het begin enige moei
lijkheden moesten worden overwonnen,
kon het beoogde aantal betalingen van
600 per dag aanvankelijk niet worden be
reikt. Nadat hiervoor een oplossing was
gevonden en intussen ook een aanvang
kon worden gemaakt met de uitbetalingen
aan de voormalige krijgsgevangenen van
Japan, wordt thans dagelijks aan rond
600 belanghebbenden (waarvan gemiddeld
500 burgersgeïnterneerden, die smarte
geld ontvangen) het hun toekomende be
drag uitbetaald. Daarmee is tevens,
althans voorlopig, de maximumbetalings-
capaciteit bereikt, aldus minister Luns.
Er wordt ook naar gestreefd alle be
talingen aan de voormalige krijgsgevan
genen van Japan in de loop van dit jaar
te verrichten. Op 22 februari jl. hadden
reeds 3613 ex-krijgsgevangenen de hun
toekomende gelden ontvangen.
Sommige ponten leveren
gevaar op voor auto's
(Van onze parlementsredactie)
Op sommige veerponten bestaat eer
situatie, waardoor een oprijdende auto,
waarvan de remmen weigeren, onvermij
delijk te water moet geraken. De afslui
ting van de ponten, die bij het rijk In
exploitatie zijn, is evenwel in weinig ge
vallen zo slecht, dat een auto van niet al
te groot gewicht bij weigering van de
remmen het water in schiet.
Dit deelt de minister van verkeer en
waterstaat, mr. Algera, mee in antwoord
op schriftelijke vragen van het Tweede
Kamerlid Posthumus (soc.). De bewinds
man kondigt aan, dat op de rijksponten
waar daar aanleiding voor ls tot ver
betering van de afsluiting zal worden
overgegaan. Daarbij kan echter om con
structieve redenen niet de eis gesteld
worden, dat zware auto's, die met grote
snelheid doorrijden, worden tegengehou
den. Het toezicht op de veren in het al
gemeen berust Ingevolge de Verenwet bij
de provincies. De minister van verkeer en
waterstaat heeft zich tot de besturen van
deze lichamen gewend met het verzoek
aan deze aangelegenheid aandacht te
schenken.
Ambonezen staken
hun verzet
Het lijdelijk verzet in het Ambonezen
kamp Beenderribben schijnt gestaakt te
zijn. Nadat de bewoners, 30 gezinnen met
lm totaal 137 leden, tien maanden lang wa
ren ingegaan tegen de indertijd ingevoer
de uitkeringsregeling, hebben de gezins
hoofden zaterdag de vereiste formulieren
ondertekend, waarop maandag de eerste
uitbetaling is gevolgd. Zij moeten nu ook
werk gaan zoeken.
De bewoners van het kamp winkelen
nu meer dan voorheen en het schijnt, dat
de kinderen weer evenals vroeger regel
matig naar school worden gestuurd
Het kamp staat nog steeds onder politie
bewaking, maar de sterkte is geleidelijk
ingekrompen en bedraagt nog tien man.
Het kamp wordt bij donker door schijn
werpers hel verlicht.
Een jaar met aftrek heeft de officier van
Justitie bij de Arnhemse rechtbank geëist
tegen de 60-jarige uitgever E. A. van K..
die zich aan oplichting zou hebben schul
dig gemaakt, zonder de desbetreffende
opdrachten te hebben uitgevoerd.
Aanvocrolie dekt
94 pet. verbruik
Syrië niet gebruikt,
ie olieleiding door
ordt In het tweede
het olieverbruik in
West-Europa voor 94 pet. gedekt, aldus de
olie van de O.E.E.S.
De vooruitzichten op lange termijn zijn
echter te onzeker, dat men tot onmiddel
lijke verzachting van de beperkingen zou
Brandweercorps Enter
zegt de dienst op
Als gevolg van een onbevredigende re
geling tussen de brandweren van Wier
den en Enter (beide gem. Wierden) heeft
de Enterse brandweer per 15 maart de
burgemeester van Wierden de dienst op
gezegd. B. en W. van Wierden zeggen, dat
wanneer met het betere materiaal van de
Wierdense brandweer in Enter moet wor
den geblust, niet de Enterse. maar de
Wierdense commandant het bevel dient te
voeren In Enter ziet men deze regeling
als een degradatie. Men acht zich daar
zeer wel in staat de leiding te behouden
bij blussing ln eigen dorp. Er is nog ge
tracht de zaak in der minne te schikken,
doch gelukt is dit niet.
ELI ASSER VERLAAT
V ARA-TELEVISIE
(Van één onzer redacteuren)
Als gevolg van een verschil van inzicht
is het contract, dat de tekstschrijver Eli
Asser met de Vara-televisie had, met we
derzijds goedvinden verbroken. De heer
Asser meende namelijk, dat zijn teksten
geen recht werd gedaan doordat hijzelf
niet bij de realisatie betrokken werd.
Militaire mutaties
Met ingang van 16 febr. 1957 zijn be
noemd en aangesteld, bij het wapen der
Koninklijke marechaussee, tot luitenant
kolonel, de majoors H. F. Onderwater en
H. H Janssens. Voorts is met ingang van
1 april op zijn verzoek, eervol ontslag uit
de militaire dienst verleend aan de res.-
luitenant-kolonel mr. dr. J. G. O. H
Dubois, van het dienstvak van de militair
juridische dienst.
beroemde
geneesmiddelen
in 1 tablet
doen wonderen!
Atoomcentrales - nabije toekomst
Zij brachten uranium en technici
mee naar het oude Europa
(Van een onzer redacteuren
Nederland, België en Luxemburg, voort zou gaaïi zijn industrie van
energie te voorzien uitsluitend met de huidige bronnen (kolen, olie en
waterkracht)zou in 1975 een import van energiebronnen nodig zijn, ge
lijkstaande aan 300 miljoen ton kolen jaarlijks. Blijven we wat dichter bij
onze tijd en noemen we 1965, dan moet er toch reeds 200 miljoen ton inge
voerd worden. Op het ogenblik wordt 100 miljoen ton overzee aangebracht.
In de komende jaren zou dus een vloot van ongekende omvang moeten
worden aangebouwd, de Europese havens vergroot, het transport naar het
binnenland vermenigvuldigd worden, terwijl bij dit alles de kwetsbaarheid
van lange transportlijnen komt.
Hoe belangrijk dit laatste is. hebben
de Europese landen bitter ervaren sinds
de blokkade van het Suezkanaal. Maar
bovendien moet deze import betaald
worden, wat nieuwe inspanningen en in
vesteringen zou eisen, welke mogelijk
boven het Europese vermogen zouden
liggen. Daarom moeten de conservatieve
energiebronnen. voor zover mogelijk,
vervangen worden door de atoomenergie.
Inplaats van de tegenwoordige elektri
sche centrales moeten dan atoomcentra
les verrijzen, die weliswaar een grote
investering eisen, maar een produkt zul
len leveren, dat economisch verantwoord
is en wanneer ze eenmaal draaien niet
meer de* kosten opleveren, die de con
ventionele brandstoffen eisen.
De weg geopend
Drie „wjjze mannen", benoemd door dc
regeringen van de zes landen, zullen op
15 april het rapport publiceren, waarin
deze nieuwe toekomst voor de Europese
energievoorziening wordt uitgestippeld.
Het zijn de Duitser Franz Eztel, vice-
president van de Hoge Autoriteit van de
E.G.K.S.; Louis Armand, directeur-gene
raal van de Franse Spoorwegen, en prof.
Francesco Giordani, de grote Italiaanse
atoomgeleerde. Hun werd als secretaris
toegevoegd onze landgenoot de heer M.
Kohnstamm.
In feite hebben zij. nog vóór het Eura-
tomverdrag getekend is, de weg geopend,
waarop Europa dadelijk in flinke pas het
tijdperk der atoomenergie kan binnen
marcheren. Zij deden meer dan onder
zoeken wat nodig zou zijn. Zij wisten
Amerika dusdanig te interesseren, dat
hun een uitnodiging van de minister van
buitenlandse zaken. Dulles, gewerd om
in de Verenigde Staten te komen kijken,
praten en contacten te leggen. Hetzelfde
geschiedde met Engeland, tot dusver het
enige Europese land. dat atoomenergie
voor industriële doeleinden gebruikt.
Selwyn Lloyd protesteerde in de
„krachtigst denkbare termen'
(Van
E\
onze correspondent)
LONDEN, hedenmorgen.
Londen enige beroering
ontstaan over een artikel in het,
te New Dehli verschijnende, blad
„The Economie Review", het orgaan
van de Indische Congrespartij en
spreekbuis van premier Pandit Neh-
roe. Daarom juist neemt de Britse
regering de belediging, het Britse volk
en in het bijzonder koningin Eliza
beth aangedaan, zeer hoog op. De ml
nister van buitenlandse zaken, Sel
wyn Lloyd, heeft India's hoge com
missaris te Londen, mevrouw Pandit,
gistermiddag op het Foreign Office
ontboden om naar een woordvoerder
officieel verzekerde „in de krachtigst
denkbare termen" het misnoegen der
Britse regering kenbaar te maken.
In een hoofdartikel, ondertekend dooi
de hoofdredacteur H. D. Malviya, schrijft
The Economie Review:
„Koningin Elizabeth II, koningin allei
Britten, welker glorie thans aan hel
tanen ls en die thans snel van het top-
Te Accra, de hoofdstad van de
Goudkust (West-Afrika) komen
deze dagen vele gasten aan, die
de onafhankelijkheidsfeesten van
de nieuwe staat, die de naam
Ghana draagt, zullen bijwonen.
Op de bovenste foto ziet men de
hertogin van Kent die de Engelse
Koningin vertegenwoordigt tij
dens een welkomstplechtigheid
te harer ere. Beneden: vice-presi
dent Nixon van de Ver. Staten,
begroet door de minister van
handel.
Onderhandelingen Duitsland
Wie wordt leider van
de Ned. delegatie
Vermoedelijk zullen reeds vrij spoedig
besprekingen beginnen tussen de Neder
landse en Westduitse delegatieleiders over
het opstellen van een agenda voor de
komende onderhandelingen over de
grenscorrecties, de akte van Mannheim
enz. Zoals bekend is, heeft de bonds
republiek tot delegatieleider benoemd
professor Kauffmann, hoofd van de af
deling juridische zaken van het ministe
rie van buitenlandse zaken. Als kandida
ten worden genoemd de oud-mini6ter van
buitenlandse zaken mr. J. W. Beyen, de
voormalige minister van economische
zaken, mr. M. P. L. Steenberghe en dr.
H. M. Hirschfeld, thans economisch ad
viseur van de Nederlandse regering.
Toch is hel zo
ROMEINS MUNTSTELSEL WAS PEET
878) Bij de wieg van on* geldwen
olgende kew.
(Nadruk verboden.)
punt van hun macht naar het dieptepunt
afdalen, vervloekt als z(j z(|n door mil
joenen en miljoenen, die door het Britse
imperialisme verpletterd en afgeslacht
werden, heeft kort geleden een bezoek
aan Portugal gebracht. Tfjdens een aldaar
gehouden rede, zei de koningin: „De we
reld heeft thans in veel zorgljjker om
standigheden dan vijftig jaar geleden en
het door ons nagestreefde beschavings
werk heeft niet altijd dat begrip gevon
den, dat wij gezien de resultaten ervan,
rechtens hadden mogen verwachten".
Hare Majesteit Is blijkbaar teleurgesteld.
Het spijt Elizabeth II, dat de wereld niet
In staat is het ophangen van Griekse
patriotten op Cyprus of de slachtpartijen
der Portugezen in Goa te appreciëren
Haar bezoek aan Portugal Is in zoverre
veelbetekenend, dat'al deze „beschavlne"
aan de vooravond van vernietiging staat
Deze vogels van dezelfde pluimage heb
ben elkaar met de ondergang voor ogen
opgezocht, maar. wat zij ook doen. het
eind Is in zicht. Dat is het lot der his
torie".
Wreedheden
Over een breedte van twee pagina's
heeft het blad onder de kop „Wat wij
trachten te vergeten" een lijst afgedrukt
van „Britse wreedheden" voordat India
onafhankelijk Werd. Uit dagbladen van
1945 en 1946 worden berichten geciteerd
zoals „Wandaden in Midnapuhr, 78 per
sonen gedood, soldaten maken zich schul
dig aan massaverkrachting" en „wreed
heden in Orissa: leden van het Congres,
zowel mannen als vrouwen, naakt uitge
kleed".
De aanval van de Economie Review
kan wellicht verklaard worden door het
feit. dat India op het ogenblik algemene
verkiezingen houdt. Ook Pandit Nehroe
heeft zich in verkiezingsredevoeringen
vrij bitter over de Britten uitgelaten. Zo
zei hij op 22 februari: „De Britse impe
rialisten trachtten in het verleden ver
deeldheid onder ons volk te zaaien. Het
resultaat van deze verdeel- en heers
politiek was de stichting van de staat
Pakistan. Ook thans nog probeert Enge
land dezelfde tactiek toe te passen als
het vóór de zelfstandigwording van India
in praktijk bracht". Ook gewaagde hij van
„al het onrecht, dat India onder Britse
heerschappij is aangedaan". Reeds sinds
de Britse aanval op Egypte zijn er in
India stemmen opgegaan, die uittreding
uit het Gemenebest eisen.
De Britse regering heeft bovendien haar
afkeuring uitgesproken over India's wei
gering om inmenging der V.N. in het
confliot met Pakistan te dulden. Vele
Indiërs beschouwen dit als „onduldbare
inmenging in India's binnenlandse aan
gelegenheden" en zijn sindsdien vr(j
kritisch tegenover Engeland gestemd.
Bovendien kunnen dc Indiërs weinig be
grip opbrengen voor het nut van het
staatsiebezoek, dat koningin Elizabeth aan
Portugal gebracht heeft. Portugal heeTt
immers nog de enclave Goa in bezit, die
door India wordt opgeëist.
Het was ditmaal geen Europese mis
sie, die geld kwam vragen. President
Eisenhower zelf zeide. nadat hij de drie
wijzen aangehoord had: „Dit wordt een
wisselwerking."
Zo is het. Amerika heeft de beschik
king over uranium, ook verrijkt uranium,
maar omdat de conventionele bronnen er
zo goedkoop zijn, heeft het geen belang
bij proefnemingen van atoomenergie lou
ter voor opwekking van elektriciteit. Wel
bezit het een grote ervaring inzake de
technische vraagstukken.
Schakelt Europa nu over op de atoom
centrales en stelt het de bevindingen be
schikbaar voor de Verenigde Staten, dan
betekent dat een enorme besparing daar.
Amerika wil daartoe de mogelijkheid
scheppen door het uranium (ook verrijkt)
tegen normale prijs te verkopen en bo
vendien de technici ter beschikking te
stellen, terwijl daarbij aan Europese
technici gelegenheid wordt geboden in
Amerika ervaring op te doen. Reeds in
maart komen vier topfunctionarissen van
de Amerikaanse commissie voor atoom
energie naar Luxemburg om advies te
geven voor het technische gedeelte van
het rapport.
Engeland doet mee
Toen de drie wijzen met deze toezeg
ging op zak in Engeland aankwamen, was
het duidelijk, dat Groot-Britannië niet
kon achterblijven. Het ligt nu in Europa
aan de kop wat betreft de ontwikkeling
van atoomenergie, werkend met gewoon
uranium. Verrijkt uranium wordt er
slechts in kleine hoeveelheid gemaakt en
is gereserveerd voor militaire belangen.
Maar Engeland is wel zo wijs te begrij
pen, dat zes landen samenwerkend en
gesteund door Amerika, met grote schre
den de achterstand zullen inhalen.
Het is dus zaak erbij te zijn. Daar
om heeft Engeland verklaard techni-
sohe hulp in de meest uitgebreide zin
ter beschikking te stellen aan de
atoomgemeenschap der zee landen.
Hierbij behoren ook de contacten, wel
ke gelegd moeten worden tussen de
industrie in de zes landen en die in
Engeland, opdat de bouw van atoom-
reactors mogelijk zal zijn. Er wordt
niet zozeer gedacht aan „kant en
klaar" levering maar aan het doen
bouwen in licentie of de levering van
onderdelen, welke nog niet of te duur
door de Euratomlanden gemaakt kun-
Deze bereidwilligheid van Engeland
is zeker ook te danken aan de Britse
wens tot een vrijhandelsgebied voor
de industrie. De Economist noemde
deze vrijhandel ln zijn nummer van
16 februari zelfs een eerste voorwaar
de voor de Britse hulp bij de eerste
ontwikkeling van de atoomenergie op
Europa's vastelandl
Vijftien miljoen kilotealt
De drie wijzen hebben voor de zes
Europese landen dus belangrijke schatten
uit het westen meegebracht. Brachten de
wijzen uit het oosten geschenken mee,
deze moderne wijzen kwamen met nuch
tere overeenkomsten, gebaseerd op we
derzijds belang, zowel economisch als
politiek.
Wanneer het Euratomverdrag een feit
is. kan de uitwerking van het plan be
ginnen. Dat betekent, dat over vijf jaar
Klein Europa een elektriciteitsvoorzie
ning door atoomenergie kan hebben van
drie miljoen kilowatt. Elk volgend jaar
kan de capaciteit met een even grote
hoeveelheid vergroot worden. In 1967 zal
dan een totaal van 15 miljoen kilowatt
beschikbaar zijn, waardoor de import van
conventionele energiebronnen gestabili
seerd wordt.
Het is niet de bedoeling, dat de atoom
centrales staatsbezit zullen worden. Do
huidige uitvoerende lichamen, dus in ons
land bijvoorbeeld de provinciale en ge
meentelijke energiebedrijven, blijven ge
lijk. Maar de energiebron, de brandstof
voor de reactors, het uranium dus (al dan
niet verrijkt) komt in een pool. waar
door controle, research, en de relaties
tot derde landen aan de gemeenschap
blijft. Deze kan verder leidinggevend, ad
viserend en stimulerend optreden. Het
is de taak van Euratom (en het raam
waarin de Euratom zal moeten werken)
de toepassing van de atoomenergie voor
de elektriciteitsopwekking voor de indi
viduele producent aantrekkelijk te maken.
Kassier kon nooit
nee zeggen....
Twaalf maanden met aftrek, waarvan
drie voorwaardelijk met een proeftijd van
drie jaar en toezicht van de protestants-
christelijke reclassering heeft de officier
van justitie bij de Utrechtse rechtbank
gisteren gevraagd tegen de 52-jarige A.
K. uit Zeist. K. had als kassier van de
Driebergse boerenleenbank 22.000 van
de bank en 13.000 ten nadele van me
vrouw M. O.-H. verduisterd. De officier
kwam tot zijn milde eis voor het voorma
lige Zeister raadslid op grond van het
feit, dat deze geld voor anderen had weg
genomen. Hij kon namelijk nooit „nee"
zeggen. Uitspraak op 19 maart.
Ned. week in Andalusië
Te Cordoba in Spanje zal van een tot
acht april een Nederlandse week gehou
den worden. Dit is de eerste keer dat oen
dergelijke sympathie-betoging voor Ne
derland in Andalusië plaats vindt. Er
staan veel feestelijkheden op het program.
