Mcutue £ci2tsd)e (üitmntnl OOST INDONESIË IN OPSTAND Verontwaardiging alom in Israël Ventj je Sumual neemt de macht in handen Bonn heeft wat haast bij onderhandelingen Vijf personen verdronken toen auto te water reed MAANDAG 4 MAART 1957 BUREAUS: Steenstraat 37. Directie Redactie. Abonnementen- en Advertentie-afdeling: Tel. 31441. ABONNEMENTEN: 7.— per kwartaal; 2.35 per maand; 0,55 per week. ADVERTENTIES: 0.20 per millimeter. Familieberichten 0.18 per millimeter. (Bij contract belangrijke korting). Postrekening 58936. Zevenendertigste jaargang W. J. ENSERINK CHRISTEL1JK-NATIONAAL DAGBLAD Voor Leiden en Omstreken .Stantf astfcfi Is gfttbltoeti tnyn hert ia tegenspeel" Er woedt een strijd om de Biesbosch ZIE PAGINA 5 Nieuwe afscheiding „om ramp te voorkomen'' Israëliërs trekken zich terug Ben Goerion heeft opdracht ge geven tot onmiddellijke terugtrek king van de Israëlische troepen uit de strook van Gaza en het gebied van Akaba, adlus is officieel te Jeruzalem meegedeeld. Gevangenen slaan bewakers neer en ontvluchten (Van een onzer verslaggevers) Zaterdagavond zUn twee gevangener erin geslaagd uit het huis van bewarini in Maastricht te ontsnappen. Drie bewa kers werden daarbij neergeslagen. Een kwartier na hun ontsnapping is hi vlucht ontdekt en werden zjj ten hui; van een familielid van een hunner gi grepen en weer opgesloten. In cel 34, op de bovenverdieping vz de gevangenis, zaten de gedetineerden uit Schaesberg en B. uit Maastricht. 's Avonds is op elke verdieping slechts één bewaker. Om half tien werd uit cel 34 gebeld en om water gevraagd. De be waker, die aan dit verzoek voldeed, han delde tegen de voorschriften door de deur van de cel te openen in plaats van het etensluikje. Dit gebaar werd van de andere kant van de deur beloond met het neer slaan van de bewaker. Zijn sleutels werden hem ontnomen. Een van de be.nedenverdieplng te hulp schietende bewaker kreeg, boven gekomen, ook een pak slaag van de bevrijde gevan- De gevangenen wisten intussen ook nog cel 31 te openen, waarin zich de verdachte S. bevond, die terecht moet staan wegens moord. S. trachtte de directie op te bel len en toen dit mislukte, wist hij contact te krijgen met de vrouwenafdeling. De vrouwelijke bewaakster slaagde er echter ook niet in de directie te waarschuwen Behalve de vraag, waarom de directie onbereikbaar was, blyft de andere vraag, of om half tien de nachtdienst nog niet was ingegaan. Indien dit wel zo was, waarom ging de bewaker dan alleen naar de cel om daar zonder meer de deur te openen? De directeur-generaal van het gevange niswezen was vanmorgen persoonlijk in Maastricht aanwezig om zich van de juiste gang van zaken op de hoogte te stellen. TAE MILITAIRE COMMANDANT in Oost-Indonesië, luitenant-kolonel LJ Ventje Sumual, lieeft zaterdag het bestuur in handen genomen van Celehes, de kleine Soenda-eilanden met inbegrip van Bali, de Molukken en West-Irian. De gouverneurs van deze Indonesische provincies hee/t hij aangesteld als militair gouverneur. Radio Makassar (de stad staat onder strenge militaire bewaking) maakte bekend^ dat het nieuwe militaire hestuur van plan is, voortaan slechts dertig procent van de inkomsten van het gebied aan de centrale regering in Djakarta af te dragen. In geheel Oost-Indonesië is de staat van beleg afgekondigd. Luitenant-kolonel Sumual, die christen is, als sergeant in het K.N.I.L. heeft ge diend en tot de lijfwacht van Sukarno heeft behoord, maakte in een proclama tie bekend, dat Oost-Indonesië zich niet van de Indonesische republiek zal afschei den. „Moge God met ons zijn en ons Zy'n zegen geven," zo besluit de proclamatie, die uitgegeven is na een bijeenkomst van 52 Oostindische leiders te Makassar. De Instelling van een militair bestuur in Oost-Indonesië, aldus de proclamatie, is van dwingend belang om het land voor een grote ramp te bewaren. Voorts zeide hij dat het oostelijk deel van Indonesië een grote rol speelt bij de strijd om Nederlands Nieuw-Gulnea. De proclamatie gaat niet dieper op de zaak in, maar het it een publiek geheim, dat men in de Oostindische archipel on tevreden ts over de regering in Djakarta. Er is herhaaldelijk geklaagd over het centralisme, en het falen van de regering in de strijd tegen de corruptie. Ook de bezorgdheid over een mogelijke com munistische deelneming aan de regering, zoals Sukarno heeft voorgesteld, is van invloed geweest op de „revolte"'in dit gebied waar de mohammedaanse par tijen en de christelijke partij het sterkste zijn. x Zaterdagavond heeft radio-Makassar bekend gemaakt, dat de militaire mandant van Oost-Indonesië bereid i derhandelingen te beginnen met een dele gatie van de regering in Djakarta. De de legatie moet echter een mandaat hebben van Sukarno in zijn kwaliteit van opper bevelhebber van de Indonesische strijd krachten. Bij de besprekingen, wordt er van uitgegaan, dat de Öostindonesischt provincies, de Molukken en West-Irian provincies Celebes. de kleine Soenda- eilanden. de Molukken en „West-Irian autonome rechten moeten verkrijgen. Het 16 nog niet bekend of de staatsgreep zc der bloedvergieten is verlopen. Makas: Aanval van Hatta Terwjjl luitenant-kolonel Sumual 't mi litaire bestuur in Oost-Indonesië instelde, heeft Mohammed Hatta een rechtstreekse aanval gedaan op het plan van Sukarno. Hatta schreef in een artikel In het so cialistische blad Pedoman, dat het plan tot een mislukkig is gedoemd, als de com munistische party met de religieuze en nationale partyen in één kabinet worden verenigd. Want er bestaat een groot en prin cipieel verschil met de communistische partij, die in wezen een onderdeel vormt van een internationale beweging, voor een wereldrevolutie. „Sukarno zal altijd oproepen tot een heid", schrijft Hatta, „maar zijn droom wereld botst met de werkelijkheid." Hat ta oppert ten slotte het plan een pre sidentieel kabinet onder leiding van'Su karno te vormen en de president alle ka binetsvergaderingen bij te laten wonen om tegemoet te komen aan het verlangen Kabinetscrisis nog bezworen TJET ANTWOORD yin de Amerikaanse afgevaardigde in de algemene verga dering van de Verenigde Naties, Cabot Lodge, op de verklaring van mevrouw Golda Meir. de Israëlische minister var buitenlandse zaken, dat Israël bereid is zijn troepen uit Gaza en by de Golf var Akaba terug te trekken, heeft in Israël onsteltenis en een storm van verontwaar diging gewekt. Het gaat erom. dat uit zijn woorden, dat de toekomst van Gaza binnen het kader van de bestandsovereenkomst 1949 moet worden geregeld, wordt begre pen, dat Egypte de strook van Gaza weei zal kunnen binnentrekken. Ben Goerion heeft zaterdag onmiddel- jk na het vernemen van Lodge verkla ring het kabinet bijeengeroepen ondanks de sabbat. Zondag zijn de vergaderingen het kabinet voortgezet en c daag kwamen de ministers weer bijeen 1 besluit te komen of het Israë lisch aanbod nog gehandhaafd kan blijven. De regering wordt gevormd door vijf De situatie in Indonesië wordt met de dag moeilijker. Zolang president Su karno de communisten de hand boven het hoofd wil houderzal hij de leiders der religieuze partijen tegenover zich vinden en zullen steeds meer provin cies zich van Djakarta afkeren. Op de foto ziet men de president in gesprek met de leiders van de Masjumi, de partij der mohammedanen: op het kaartje de afbrokkeling van het cen traal gezag Afbrokkelend gezaq van de Centrale Regering in Indonesië ich actief met de regering bezig te houden. Burgeroorlog Intussen heeft Inara Arudji Karta- en christelijke partyen verklaard, dat de pogingen tot intimidatie van en terreur tegen de religieuze leiders een burgeroorlog tot gevolg kunnen heb ben. Sukarno zelf heeft gisteren baja, waar veel communisten wonen, in een massavergadcring gezegd, dat hy niet van de beginselen van de democratie zal afwijken by de verwezeniyking plan ook de communisten in de regering op te nemen. Iiy zal nog met de splinter partyen overleg plegen en daarna zyn de finitief besluit bekend maken. Kabinet en leger De chef-staf van de Indonesische landmacht, generaal-majoor Nasution. heeft met zijn staf een byeen- mst gehouden over de gebeurtenissen Oost-Indonesië. Het legerhoofdkwartier te Djakarta acht het nog te vroeg om iets mede te delen. Het Indonesische kabinet zal volgens een verklaring van de plaats vervangende minister van economische zaken, Frans Umbas, op een bijeenkomst Óost-Indoncslërs te Djakarta de cri sis in Oost-Indonesië bespreken. Op deze bijeenkomst verklaarde de lei- er van een delegatie van Celebes, S-. G. R. Ruru. de premier reeds vorige week te hebben gewaarschuwd dat Celebes on middellijk autonomie eist, voorts verde in twee provincies en geld voor her stel van wegen Men weet nog niet hoe de positie is van kolonel Sudirman, die belast is met de leiding der krijgsverrichtingen tegen de benden in de binnenlanden van Celebes. Er zijn in Djakarta nog geen berichten ontvangen over de honderden Europeanen in Makassar, docty men neemt aan, dat zij geen hinder zullen ondervinden, daar de buitenlanders bij de afscheiding Sumatra eveneens ongemoeid gelaten. Chef-staf overlegt Sumual heeft zich bereid verklaard naar Djakarta te komen om tegenover de chef-staf verantwoording af te leggen, „zodra de tijd dit toelaat". Een woord voerder van het leger te Djakarta heeft verklaard, dat het nog te vroeg is om In dezelfde jurk. waarin 34 jaar geleden haar vader gedoopt werd. is in de kathe draal van Monaco prinses Caroline Louise Marguerite, dochter van prins Rainier en prinses Gracia van Monaco, ten doop ge houden. De peetmoeder van het prinsesje was de 12-jarige Margaret Daries, een nicht van prinses Gracia. Zij mocht dc met juwelen bezette kelk met wijwater vasthouden en de peetvader, de 17-jarige prins George Festetics, van Hongaarse af stamming, hield tijdens de plechtigheid het rechterhandje van de vrolijk kraaien de dopelinge vast'. Paus Pius XII gaf in een telegram zijn apostolische zegen. Vracbtverhoglng door Near East Confe rence en Levant Continent Conference overwogen tegen V*. boven bestaande cri sistoeslagen met 6% van Griekenland. Turkije, Bulgarije, Roemenië, 12% van Sy rië, Libanon, Israël en Alexandrië, 30% van Cyprus; ook East African- en West Conferencelijnen kondigen verhogingen BEPERKING BENZINEVERBRUIK OVERTREFT VERWACHTINGEN Het is niet waarschijnlijk dat het benzineverbruik in Nederland op nieuw aan beperkende bepalingen zal worden onderworpen, zo deelt de K.N.A.C. mee. Althans niet, wanneer de vrijmaking van het Suezkanaal zonder al te groot oponthoud voort gang vindt en wanneer Egypte aan een vrije vaart door het kanaal geen nieuwe moeilijkheden in de weg legt. Nog steeds wordt de aanvoer naar de benzinepompen in Nederland met een be paald percentage van de normale aanvoer verminderd. Er is echter praktisch nog geen pomp zonder benzine gekomen Ten eerste doordat de recente prijsverhoging van de benzine het verbruik heeft doen dalen. Ten tweede doordat vrij velen, met name ook vele grotere instellingen, met het oog op de situatie, vrijwillig minder benzine gebruiken. De K.N.A.C. heeft van bevoegde zyde vernomen, dat de vrijwil lige beperking belangrijk groter is dan men gemeend had te mogen verwachten. De komende weken zal, zoals steeds by nadering van het voorjaar, het benzine verbruik oplopen. De verwachting is, dat behoudens büzondere moeilijkheden de Nederlandse benzine voorraden voor lopig voldoende op peil kunnen worden gehouden om dit op te vangen. Minister Zyistra zal de benzincsituatie eind van deze week opnieuw in studie nemen. Volgens toezegging zal daarby het bedryfsleven worden gehoord. Omstreeks half maart is dan een beslissing te ver- i beperkingen. het optreden van Sumual fe veroordelen of te rechtvaardigen. De chef-staf staat volgens de woordvoerder in voortdurend overleg met Sumual en Sudirman, doch hy weigerde te zeggen or Sudirman Su mual steunt of niet. Op de vraag of Sumual door afkon diging van de staat van beleg de voor lopige grondwet geschonden had, daar al leen het staatshoofd dit kan doen, zeide de woordvoerder dat Sumuals optreden juridisch niet te rechtvaardigen is. De Suluh Indonesia van de Partai Na- sional Indonesia schrijft, dat Sumuals eigenmachtig optreden de weg baant naar de uitvoering van Sukarno's plan, doch de berichten uit Makassar verklaren, dat de nieuwe gezaghebbers in Celebes de herinvoering van de twee-eenheid Sukar noHatta wensen. Zy eisen voorts, dat zeventig procent van Sukarno's raad be staan zal uit leiders der godsdienstige Ventje Sumual heeft de avondklok gesteld van 8 uur 's avonds tot 5 i 's morgens. Op overtreders wordt zonder waarschuwing geschoten. Alle tegoeden zyn bevroren. Alle rege ringsambtenaren hebben opdracht de ver bindingen met de centrale regering te verbreken. Sumual is begonnen de voer van ryst, koffie en petroleum t Het kraakt overal De vroegere rebellenleider Ibnu Hadj; die zich zes maanden geleden met 10.000 man aan het Indonesische leger overgaf, is volgens berichten uit Borneo w< de bossen ingevlucht. De autoriteiten Bandjarmasin hebben toegegeven, dat al enkele dagen niet gezien is, doch w gerden te zeggen of hy inderdaad n« de bossen is gegabn. Volgens sommige kringen te Banjarmasin was hy teleur gesteld. daar de centrale regering de be lofte van financiële steun aan zyn „leger' niet had nagekomen. Een delegatie van de provinciale raad van W e s t-J a v a heeft heden de pre mier een nota overhandigd over de on veiligheid in West-Java. Verschillende delen der provincie worden nu reeds ja renlang geterroriseerd door de Daroe-1- Islam. Vorig jaor werden honderden des- sabewoners, 12 man van de politie, 57 militiaren en 56 dessawachteds door de benden omgebracht. Elten en Zelfkant belangrijk West-Duitsland voor JONGE VROUW IN GELDROP GEDOOD De 30-jarige vrouw van de fabrieksar beider Verryt uit de Kievietstraat te Gel drop is zaterdagavond omstreeks 10 uur door de 21-jarige kostganger Van H. ge dood. De dader, die enkele jaren geleden patiënt was van de psychiatrische inrich- ing in Boekei, sloeg haar met een hamer de schedel in. De vrouw moet vrijwel on- middellyk na deze aanval zyn overleden Van H., arbeider van een steenfabriek meldde zich in Oirschot by de rykspolitie Het motief van de moord is nog niet bekend. De echtgeoot van het slachtoffer speeldie die avond juist als trompettist :n band op het carnavalsbal. De kinderen van het echtpaar lagen a en ook de buren hebben niets De Statendam is op zyn eerste tocht ir uracao aangekomen De bevolking toon de grote belangstelling. (Van onze correspondent.) NADAT de Nederlandse minister van buitenlandse zaken, Luns op staatsiebezoek in de West- duitse hoofdstad zaterdagochtend nog ongeveer een uurtje had gespro ken met zijn Westduitse gastheer en ambtgenoot, dr. Heinrich von Bren- tano, een een kort onprotocolair wandelingetje had gemaakt door Bonn, is hij in de loop van zaterdag middag met de Dakota van de Neder landse luchtmacht naaf Den Haag teruggekeerd. Von Brentano zit intussen al hoog er breed in Amerika. Hij vertrok zaterdag avond met een staf van 12 ambtenaren zyn ministerie naar Amerika, ech- zonder bondspresident prof. Theodor Heuss (nog herstellende van een longont steking) die hij aanvankelijk zou bege leiden. In aansluiting aan zyn Amerikaan- bezoek, gaat minister von Brentano aar Australië en daarna naar India. Hii pas 1 april in Bonn terug. In die tyd zal er, naar men mag aan- amen, reeds schot gekomen in de onder handelingen, tussen Nederland en dc Bondsrepubliek over de oplossing van dc bestaande problemen. Het na afloop der besprekingen Luns van Brentano uitgegeven communiqué sprak van een oplossing „In een geest Europese solidariteit, van westeiyk bond genootschap en van „buurvriendschappe- lyke" een vondst van minister Luns, die minster von Brentano zo mooi vond dat hy deze frase absoluut in het communiqué wilde hebben), verhoudingen tussen de beide landen". Het zoeken naar de oplossingen zal be ginnen met de benoeming van de twee delegatieleiders. Voor West-Duitsland wordt genoemd prof. Fauffmann, hoofd van de afdeling juridische zaken van het ministerie van buitenlandse zaken. Een Een kenner van Nederland, die onze taal uitstekend beheerst. Terwyl de delegaties (van deskundigen op allerlei gebied) zullen worden samen gesteld, zullen de delegatieleiders dc agenda voor de komende onderhandelin gen opstellen. Aangenomen kan worden, dat op deze agenda alle punten voorkomen, vrijdag en zaterdag is gesproken. Aan Nederlandse zijde zyn dat de kwes ties van de „Auslandsbonds" (er zyr overigens 'te Bonn helemaal geen bedra gen genoemd), dc schadeloosstelling aar de duizenden Nederlandse slachtoffers van het naziregime (die de bondsrepu bliek naar de liefdadigheid wil verwyzen een verdragsgetrouwc interpretatie van de actie Mannheim, die de Nederlandse scheepvaart volkomen vryheid en geiyk- heid op de Ryn garandeert en een grens regeling in de Dollart en Eems. By de Duitsers is het vooral de terug keer van de gecorrigeerde gebieden en de teruggave c.q. restitutie van de in be slag genomen vroegere Duitie traktaat- landljen. Uiteraard maakt deze opsomming geen aanspraak op volledigheid. De agenda der toekomstige onderhandelingen zal nog veel langer zyn en daarom is het Neder landse vermoeden wel gerechtvaardigd, dat er met de oplossing van al deze aan gelegenheden wel enige maanden zullen verlopen. De Duitse regering hoopt dat het vlot ter zal gaan en is uit dien hoofde waar- schynlijk ook wel bereid de nodige con- partyen, waarvan de twee linkse, de Achdoeth Avodath en de Mapam, tezamen vier ministerszetels bezetten. Zy verte genwoordigen 19 van de 120 parlements zetels. De AchdoethAvodathparty heeft reeds besloten, dat haar twee ministers ontslag zullen nemen, indien tot de terug tocht besloten zou worden. De Mapamparty heeft verklaard niet op een regeringscrisis te zullen aansturen. Echter zullen haar ministers, onder de huidige omstandigheden, nimmer voor de terugtocht kunnen stemmen. De conservatieve zionistische party over weegt het indienen van een motie van wantrouwen in het parlement. Dit zal byeen komen onmiddellijk nadat de rege ring haar standpunt heeft bepaald. De oppositie, waarvan de Heroetparty (extre mistisch nationalistisch), het sterkste in 't parlement is. heeft in Jeruzalem, Tel Aviv en Haifa betogingen georganiseerd, waar- by verkiezingen werden geëist. In de Israëlische bladen, zowel van de oppositie als van de regeringspartyen, wordt de verklaring van Cabot Lodge scherp gekritiseerd. Zy zyn het er over eens, dat onder deze omstandigheden geen terugtrekking mogelyk is. Opheldering gevraagd De Israëlische ambassadeur, Eban, heeft getracht van minister Dulles een verduidelyking van het Amerikaanse standpunt te krygen, maar blykbaar is dit niet gelukt. Wel heeft president Eisen hower een boodschap aan Ben Goerion ge zonden, waarin hy zyn vreugde uitspreekt over de verklaring van mevrouw Meir in de V.N. Echter werd deze verzonden vóór de reactie op Cabot Lodge in Israël bekend werd. Naar verluidt zou president Eisen hower thans een tweede brief aan Ben Goerion gezonden hebben, waarvan dc inhoud nog niet bekend is gemaakt. Het gesprek van generaal Burns met de bevel hebber van de Israëlische strijdkrachten, dat zaterdagmiddag reeds zou plaats heb ben, is zonder opgave van redenen uit- Vanmorgen schreef de Jerusalem Post, het blad dat gewoonlyk zeer goed geïn formeerd is over het regeringsstandpunt, het kabinet definitief zal besluiten de Israëlische troepen te doen terugtrekken, og vandaag zou Ben Goerion in de Knes- :th een verklaring afleggen. Het blad verwachtte, dat een kabinets- •isis voorkomen kon worden, daar „een krachtig verlangen om de eenheid onder de arbeiders te bewaren de beide linkse groepen ertoe zal brengen deel te blyven uitmaken van de regering." :essies te doen. Zy verkeert, gezien de nadering der algemene verkiezingen en het feit dat een geslaagde oplossing der verkiezingspropaganda zou zyn, een beetje in tydnood. Los daarvan heerst evenwel in West duitse kring de echte behoefte om de geschilpunten met het bevriende en na- urige Nederland uit de weg te ruimen en at is waarschynlyk Nederlands belang- ijkste troef. GISTERAVOND IN DEN BOSCH Met behulp van twee kraanwageni daagde de brandweer van carnaval vie- •end 's-Hertogenbosch in samenwerking met genietroepen er gisteravond eerst na es uur in, een personenauto op de kant e brengen, die omstreeks kwart over •yf in het riviertje de Dommel was ge- eden. By dit ongeluk zun vyf mensen erdronken. De auto was schuin van de Westwal tl de Dommel gereden. Ondanks ver goede reddingspogingen van een auto mobilist konden de inzittenden door de iterke stroom en de troebeling van het vater niet worden bereikt. De inzittenden waren de 53-jarige heer Vryhoff uit Eindhoven, zyn 52-jarige chtgenote, hun 17-jarige zoon Hans, hun 15-jarige zoon Frans en een logé uit Alk- de 17-jarige B. Smit. Diesel greep auto Door een dertigjarige lening van 11.! miljoen met 4 pet. rente hebben de daar gevestigde institutionele beleggers Utre- li' uit de geldnood gered De wethoude prees dit als een daad van burgerzin. auto van de PTT door een dieseltrein gegrepen. De beide inzittenden uit Am sterdam H. M. van de K. en J. de W. wer den licht gewond. Zy verklaarden, dat het beveiligende knipperlicht nog op groen stond toen het ongeluk gebeurde. Een andere automobi list verklaarde hetzelfde. HET WEER IN EUROPA Parijs Eokastrijders uit grot gerookt Verraden door een Griekse herder zyn Ier Eokastryders op Cyprus gevangen genomen en een gedood, nadat Britse troepen de grot. waarin zy zich verscho len hielden, hadden uitgerookt. eerste vier kwamen op de Britse latie te voorschyn, maar de onder bevelhebber van de Eoka, Gregoris Afxenthiou riep de soldaten toe „Molon lave" (Kom ons halen), de beroemde woorden van Leonidas by de slag van Thermopylea. Even later kionk vanuit de grot een schot, waardoor een Britse sol dat dodeiyk getroffen werd De soldaten straken de struiken rond de grot ln brand. Toen de rook was opgetrokken d het ïyk van Afxenthiou gevonden. tl s; WEERBERICHT Plaatselijk beivolking De Bilt verwacht tot morgenavond: Overwegend droog weer met plaatselyke wolkenvel den en hier eh daar tydeiyk mist. In het midden en zui den van het land lagere middagtemperaturen. Zwak ke tot matige wind aanvan- keiyk uit uiteenlopende, la- ter voornamelyk uit ooste- lyke richtingen. (Opgemaakt om 11.15 u). ZON EN MAAN zon 7.20—18.28 uur, maan 8.19 Op 9 maart E.K.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1957 | | pagina 1