voor Milde bestraffing oproerige Papoea's Dior, de onafhankelijke, geeft ons de vrijheid MILLER BROS s Kabinet wil proefproces tegen K.N.VJB. A.R. ministers zullen aftreden als voetbalpool wordt ingevoerd Een reisje naar de kust om beschaving te zien Huurverhoging gaat 1 juli in O. VRIJDAG 1 FEBRUARI 1937 „In strijd met loterijwet (Van onze parlementaire redacteur) TIJDENS HET OVERLEG met de K.N.V.B. heb ik er geen misverstand over laten bestaan, dat de voetbalpool in strijd is met de loterijwet. Dat is reeds in hoogste instantie beslist. Deze wet laat slechts pools toe, die in besloten kring worden gehouden, zo zeide gisteravond minister Sam- kalden bij de verdediging van zijn justitiebegroting. Hij wilde niet de weg op gaan van verschillende Kamerleden, die reeds hebben betoogd dat een pool met 250.000 K.N.V.B.-leden niet als een besloten kring kan worden beschouwd. Hier moet de rechter spreken. De bewindsman zeide te bevor deren dat de rechter zo spoedig mogelijk de gelegenheid krijgt zich uit te spreken. Voorlopig zal dc K.N.V.B.-pooI dus gaan draaien, maar het proces-verbaal zal niet lang uitblijven. Minister Samkalden heeft duidelijk uiteengezet, dat in een vroeg sta dium van de kabinetsformatie de kandi daat a.r. ministers reeds hebben laten we ten. dat zjj hun portefeuilles ter beschik king zullen stellen als de voetbalpool wordt Ingevoerd. Deze mededeling bljjft nog steeds ongewijzigd van kracht, aldus dc bewindsman. Daardoor, zo vervolgde hij, is voor de bewindsman van justitie een dilemma ge schapen. Enerzijds moet hij de wet hand haven. anderzijds ziet hij het belang van de sport en de mogelijkheid, dat bij een verbod de goklust op minder gemakkelijk controleerbare wijze wordt botgevierd. Hij zeide prof. Romme na: „Zelden werd ik voor zo'n slechte keus geplaatst." Dat de parketten op 7 januari jl. niet zijn op getreden ligt aan de bewindsman van ju stitie. Deze mededeling werd zonder zijn voorkennis gedaan. Daar overleg met de K.N.V.B. gaande was. leek het hem re delijk deze actie even af te remmen, zo dat de K.N.V B. de gelegenheid zou heb ben zijn plannen op korte termijn te rea liseren. Voor de regering is er op dit moment geen verderreikende taak dan een proefproces uit te lokken. Voor de gedachte van mej. Zeelenberg (soc.) om een staatscommissie voor dit vraagstuk in te stellen voelde de minister niet veel. Gezien de categorische weigering van de a.r. en c.h. zal het niet mogelijk zijn deze commissie een brede samenstelling te geven. Ook langs andere weg kunnen onderzoekingen worden gedaan. Het was voor de minister ook de vraag of hij zo'n toezegging zonder overleg in het ka binet zou kunnen doen. Verkeersveiligheid Het alcoholvrij maken van het verkeer zou minister Samkalden hebben toege juicht. De artsen willen echter niet mee werken aan het nemen van de bloedproef. De bewindsman wilde daar niet verder over spreken en het. aarwaarden als 'n feit. Momenteel zijn er 24 politieauto's, als zo danig herkenbaarop de rijkswégen. Bo vendien zijn er 23 kleine auto's, die niet als zodanig herkenbaar, zijn. tedere pa trouille maakt per 3 uur één proces-ver baal. Er zijn 20 nieuwe auto's aangekocht, die volgende roeek de weg op gaan. Het gratiebeleid voor de politieke de linquenten zal niet worden losgemaakt van het beleid voor gewone delinquen ten. Momenteel zijn er in Breda nog 130 politieke gevangenen. De vraag of de levenslang veroordeelden op jaren gesteld moeten worden, is langzamerhand aan de orde. Sinds 1889 heeft de gevangenis in Leeuwarden 46 levenslang veroordeel den gehuisvest. Hiervan werden er 20 op jaren gesteld na een werkelijke straftijd van 11 tot 16 jaar. Zes van hen zijn over leden voordat er van gratie sprake kon zijn. Momenteel zijn er in totaal nog 18 levenslang veroordeelden met een deten- tietijd tussen de twee en 14 jaar. Deze cijfers tonen aan, dat als men geen ver schil in behandeling wil maken met.de commune gevangenen het op jaren stel len van de politieke delinquenten in ogen schouw moet worden genomen. Er zullen echter individuele beslissingen worden ge nomen, zo zeide de bewindsman van ju stitie met nadruk. Hij was van mening dat de positie van de politieke gevange nen zich moeilijk leent voor een openbare discussie. Dit is even moeilijk voor de na bestaanden van de slachtoffers buiten dc gevangenis als voor de labiele personen binnen de gevangenis. Anneke Beekman De minister kon de teleurstelling over het feit, dat nog steeds geen uitvoering kon worden gegeven aan de vonnissen in de zaak Anneke Beekman, volkomen be grijpen. De Nederlandse regering zal zich niet zonder meer bij de gang van zaken neerleggen. De opsporingsambtenaren zetten hun pogingen voort, maar hun werk wordt zeer bemoeilijkt door de om standigheid, dat de hoofdschuldigen zich in het buitenland bevinden. Een diepgaand juridisch onderzoek is ingesteld naar de gronden, waarop Bel gië gemeend heeft het Nederlandse ver zoek om uitlevering van dc pleegmoeder van Anneke Beekman, mevrouw Lan- gendijk-van Moorse), te moeten afwij zen. Dit onderzoek heeft er toe geleid, dat de regering zich opnieuw met een uit leveringsverzoek tot de Belgische regering heeft gewend. In een bijgaande nota wordt de juistheid van dc motieven, waarop dc Belgische regering haar weigering ba seerde, betwist. Naar aanleiding van de vraag van de heer Verkerk (a.r.) of het (met het oog op de verschillende onopgehelderd gebleven moordzaken van de laatste tijd) geen aan beveling verdient speciale recherche- groepen te belasten met het onderzoek naar misdrijven tegen het leven, merkte de minister op, dat er waarschijnlijk niet aan te ontkomen zal zijn officieren van justitie bevoegdheden te verlenen om speciale politieambtenaren bij een derge lijk onderzoek in te schakelen. Deze ge dachte zal nog nader uitgewerkt worden. Of de recente moordzaken onopgehelderd zullen blijven, kan overigens eerst na ver loop van enige tijd beoordeeld worden. Aan het slot van zijn rede verklaarde de minister zich bereid de opheffing het spreekverbod, dat aan de Ambone leider ir. Manusama is opgelegd, in o weging te nemen. Ons land liet Israël niet in de steek (Van onze parlementscommissie) Het feit, dat Nederland op 19 januari jl. in de Algemene Vergadering van de U.N.O: vóór een resolutie heeft gestemd, waarin secretaris-generaal Hammars- kjoeld om een rapport werd gevraagd over de terugtrekking van de Israëlische troe pen uit Egypte, betekent niet, dat volgens ons land gestreefd moet worden naar her stel van de tevoren bestaande toestand in het Midden-Oosten. Integendeel, het is steeds het Nederlandse standpunt geweest, dat het niet de taak van de Verenigde Naiies is dc toestand van voor november 1956 te herstellen, maar een nieuwe status te bevorderen, die meer waarborgen biedt voor het behoud van de vrede in het Mid den-Oosten dan de situatie der afgelopen jaren. Daar dit standpunt in de U.N.O. aanhang bleek te winnen en de resolutie van 19 januari een adempauze bood een mogelijk voortgaande constructieve ontwikkeling, besloot minister Luns i vooruitzicht daarop de Nederlandse steun aan de resolutie te geven, ecSter niet dan na een duidelijke uiteenzetting van he' standpunt der regering, uitgesproken dooi de Nederlandse gedelegeerde mr. Schür Dit schrijft minister Luns in antwoord op de schriftelijke vraag van het Tweede- Kamerlid Goedhart (soc.) waarom Nede: land voor een resolutie stemde, waari werd aangedrongen op terugtrekking va, de Israëlische troepen uit Egypte, zonder dat tegelijkertijd van Egypte waarborgen werden geëist voor een vrij scheepvaart verkeer door de Golf van Akaba en he' Suezkanaal en voor het definitief beëin digen van de acties der Egyptische zelf moordcommando's op Israëlisch gebied. De minister acht overigens voortgaande druk op de terugtrekking van de Israëli sche troepen niet verder verantwoord, indien daarmee geen redelijke waarborgen gepaard gaan. Met het oog daarop instru eerde hij op 25 januari jl. de Nederlandse delegatie te New York geen steun te lenen aan nieuwe resoluties, die zulke waarborgen niet bevatten. De staking in de Engelse Fordfabrie ken. waardoor 21.000 arbeiders zonder werk waren, zal maandag worden beëin digd. De vakbondsleiders en de directie hebben voorlopig overeenstemming be reikt. ButecAtAAiV Lbu/f /tezé-GOLA Mt-U. 6o Een King Size... n King Size met nieuws! Een nieuwe Virginia 'n King Size! Een extra- lange sigaret vol edele, goudgele virginia-tabak- ken! En een opzienba rende prijs80 ct voor zulk een kwaliteit en zó'n formaat! Dal maakte MILLER BROS in korte tijd zo geliefd... bij hon derdduizenden! Profiteer óók van het grote smaak onderzoek. dat vooraf over heel Nederland is gehouden Ga deze gou den Virginia King Size vandaag nog roken! de nieuwe Virginia KING SIZE van 80 ct de sigaret met SMAAK-ZEKER HEID Rust aan de Wisselmeren ENAROTALI, januari DE ONGEVEER 30 Kapaukoèleiders die onder het wakend oog van een Papoea-politieman gehurkt hijeen zitten in de politiepost te Enarotali, kijken wat onwennig om zich heen. Niemand weet wat omgaat in de ge dachten van deze Bergpapoea's, die een belangrijke rol hebben gespeeld bij de onrust aan de Wisselmeren van de afgelopen maanden. P(jl en boog z(jn van hen afgenomen in gelalen wachten zij af wat er met hen :al gebeuren. Zij waren met hun stam genoten naar Enarotali gekomen om met een „waitai" een dans waarbij zij dicht bijcengedromd in cirkels rondlopen te kennen tc geven, dat wat hun betrof dc „oorlog" voorbij was cn de tijd was ge komen om vrede te sluiten. Zij hadden echter buiten de normen van westerse beschaving gerekend, die be straffing eisen voor hun daden: moord, wreedheden en brandstichting. Zouden deze normen voor hun wandaden volledig worden aangelegd, dan zouden hen lang durige gevangenisstraffen wachten. Dit zal echter niet gebeuren. Natuurlijk zal een in westerse ogen onbegrijpelijke milde straf niet uitblijven, maar zij zullen daartoe worden overgebracht naar de kust, een reis, waarvoor tal van Ka- paukoes die-,deze leiders tijdens de afge lopen strijd niet wilden steunen, hen zul len benijden. Want niet aileen zullen zij daar aan de kust hun straf moeten on dergaan, maar daarna zullen zij er enige tijd blijven om er te werken en zelf te ondervinden, welke veranderingen zich voltrekken in de Papoea-maatschappij als er ook in materieel opzicht een volledig contact is met de westerse beschaving. Wat was de oorzaak Het is moeilijk na te gaan welke oorza- __jn in de eerste plaats hebben geleid tot de jongste uitbarsting bij de Wisselmeren en ook de verhoren van de aangehouden leiders hebben tot dusverre weinig op heldering daarover gebracht. Volgens sommige opvattingen is de voornaamste aanleiding geweest dat de laatste tijd de •arkensziekte weer is opgetreden, waar oor de schuld in de schoenen van de reemdelingen wordt geschoven. Waarschijnlijker wordt het dan ook ge acht, dat de achtergronden moeten wor den gezocht in dc spanningen, die on vermijdelijk ontstaan bij het accultura tieproces van ccn bevolking, welke in vele opzichten letterlijk nog leeft in hel stenen tijdperk. Het nachthuis Een van de grootste spanningen le vert daarbij de westerse rechtspraak Het doden van mannen vrouwen roven, en het doden vrouwen, die overspel plegen, is voor de Kapaukoe een vanzelfsprekend iets. Volkomen onbegrijpelijk is voor hem, dat op deze daden gevangenis straf staat. Daar komt nog bij, dat Een Kapaukoevader met zijn zoontje. de Bergpapoea een grote angst heeft voor de gevangenis. Hij heeft daar voor de naam „nachthuis", waarbij zijn ingewikkelde verhouding tot al lerlei geesten wel niet vreemd zal zijn. Een zeer belangrijke achtergrond zeker ook de ontevredenheid, die bij de oudere leiders der Kapaukoe's de To nowi's is ontstaan na de inmenging van het Nederlands bestuur. Niet alleen werden lang niet altijd zij, maar anderer door het bestuur aangesteld als kampong hoofden, doch bovendien zagen zij eer deel van hun invloed verloren gaan door de invoering al ging dat in een gelei delijk tempo van de westerse recht spraak. Het is een van deze Tonowi's geweest, die tenslotte het sein heeft gegeven voor het verzet tegen de vreemdelingen, om dat zjj de macht en invloed van hem en andere leiders ondermijnden. Deze Tono- •i, Dabakajame Kajame, was medeplich tig geweest aan een moord op een Pa poea, die een vrouw had geroofd. Hjj werd veroordeeld tot gevangenisstraf, maar wist na korte ttfd met enkele mede-ge vangene te ontsnappen. Het is vooral deze gevangenisstraf ge weest, die hem verbitterde. „Gevangenis- sraf is misschien voor kindeVen, maar nie1 Tonowi's zoals ik", moet hij hebben ;d. Hij spoorde na zijn ontsnapping met steun van andere leiders aan .tot op stand en hun invloed was groot genoeg ongeveer 2.000 mannen van de totaal ongeveer 31.000 Bergpapoea's aan de Wis selmeren achter zich te krijgen. Voor het betrekkelijk kleine aanital bestuursambte en, de leden van missie en zending de geringe, hoofdzakelijk uit Papoea': bestaande politiemacht had deze bewe ging vrijwel zeker noodlottige gevolgen gehad, indien niet het grootste deel van de Bergpapoea's zich tegen de opstande lingen had gekeerd Het geld doet zijn intree Een andere oorzaak die aanleiding heeft gegeven tot ontevredenheid rondom de Wisselmeren, is van economische aard. Het geld gaat vooral in de onmiddellijke omgeving van de bestuursposten steeds meer de plaats innemen van de vroegere ruilmiddelen. Het wordt steeds moeilijker wat vlees, groenten of kreeft vis komt de Wisselmeren niet voor te ruilen Di- kralen. Maar ook voor de Kapaukoe heeft geld slechts waarde als hij er iets kan kopen. En dat was tot dusverre slechts in beperkte mate mogelijk zodat het is voorgekomen, dat een Kapaukoe bankbiljet van 25 gulden verscheurde, omdat hij er niet voor kon kopen wat hij wenste. Dat dit ook een rol heeft ge speeld bij de onrust, blijkt wel uit de ver zekering. die de aanstichters daarvan deden aan hun volgelingen, dat de „vlieg tuigen met voorraden zouden blijven komen, maar dat dan de lading geheel Dor de Kapaukoes zou zijn". Hiermede is ook de kern_ aangeraakt an de moeilijkheden, waarvoor het Ne derlandse bestuur zich ziet geplaatst bij de opening van het centrale bergland van Nieuw-Guinea. Alle aanvoer van mo torboten tot benzine en van tandpasta tot schoenveters gaat per vliegtuig. Indien Toch is hot zo VEENLIJK IN SLEESWIJK*HOI STEIN senlijk tegenstand lekend te onderschei- i de dode Ie benydei leed. hetzij aanwezigheid li mogelijkheden uitstrekt tot aan de Elbe en Sleeswijk-Hohtein en Jutland westelijke eilanden van Di voortzet, zijn talrijke moerai vonden, zowel van manner vronwen, die kennelijk Het rei een terechtstelling zijn. De den werden levend in het moeras g worpen en vaak tonen duidelijke spore aan. dat de slachtoffers geboeid war® soms ook zijn er beletselen opgeworpe die moesten verhinder iljjken als v mltaat v /ars re-* O/r tjsruD I veelvuldig werd tocgepr slachtoffers zijn ook kinder en en vooral ook veel vr. ?rdrinking«dood genoemde lafaards i eerlozen, gemakshalve ncbrarht). Dat deze 3 bijzonder bedoeld wa leurs door de Ger n kracht zoudeD t rstikkende modder achter /an het kleine aantal toestellen, dat hiervoor beschikbaar is, moet worden ge repareerd of en dat gebeurt niet zel- - het weer te slecht is om de vlucht door de bergpas naar de meren te maken, lan is de dunne draad, waarmede de be- ituurspost met de buitenwereld is ver bonden, verbroken. Het is duidelijk dat :en onmogelijke taak is behalve de enkele tientallen Europese en Amerikaan- werkers in dit gebied, ook de duizen den Bergpapoea's langs deze weg te voor- Wegverbinding nodig Volgens een meer dan eens gehoorde lening, zal echter een oplossing eerst in icht komen, wanneer er een landverbin- ing tussen dc meren en de kust tot stand :an worden gebracht. Reeds vóór de oor log zijn voor een dergelijke verbinding de voorbereidingen getroffen, maar van uit voering is door allerlei omstandigheden nog niets gekomen. Er komt licht Terwijl in Hollandia wordt gewerkt aan de oplossing voor de vraagstukken, die thans zo scherp aan de dag zijn getreden in het gebied van de Wisselmeren, wordt daar met enthousiasme doorgewerkt de taak, die men zich heeft gesteld. De gouvernementsarts in Enarotali, dr. J. A. van der Hoeven, bijgestaan door zuster Muis, komen handen tekort om elke dag in de poliklinieken alle patiënten te hel pen. De zuigelingenzorg groeit nog steeds en vele Kapaukoemoeders zijn onder zachte maar voortdurende drang afge stapt van eeuwenoude vooroordelen tegen bepaalde voedingsmiddelen voor kroost, die een chronische ondervoeding met zich meebrachten. Ook bij zending en missie is de onder breking van het werk tijdens de roerige dagen van november al lang weer bij. Waar de Goeroes de inheemse dorpsonderwijzers zijn teruggekeerd, i: het onderwijs hervat. Schip vergaan. Het Pakistanse vracht schip „Minocher Cowasjee" met 51 op varenden, is naar men aanneemt, gaan. Het schip was op weg van karta naar Kaapstad. fVERVOLG VAN PAGINA 1) Voor de terugbetaling van geblokkeer de gelden, die eind 1966 niet op grond van een woningverbetering heeft plaats gehad, zal een andere regeling worden ontworpen. In ieder geval zuilen deze gelden uiteindelijk worden terugbetaald. Dat zal dan eventueel ook kunnen ge schieden in verhandelbare en rentedra gende schuldbewijzen. De gestorte gelden worden ook terugbetaald ate een woning teniet gaat of ophoudt woning te zijn. Fiscale tegemoetkoming Door de storting houdt de verhuurder dus 6lechts over de helft van de huur verhoging de vrije beschikking, maar vol gens de geldende fiscale bepalingen wordt de meer ontvangen huur voor het geheel tot zijn inkomen gerekend en is ten aan zien van de verplichte stortingen geen aftrek mogelijk. De minister van finan ciën acht dit weinig bevredigend voor het rechtsgevoel, vooral als men bedenkt dat het in een aantal gevallen zal voor komen, dat het vrije gedeelte van de huurverhoging ontoereikend is om de over de gehele huurverhoging meer-ver- edhuldigde inkomstenbelasting te betalen. Daarom stelt minister Hofstra voor, de belastingheffing o.ver het geblokkeerde gedeelte van de huurverhoging (met in begrip van de daarover verschuldigde rente) uit te stellen, totdat de bedragen, die in het Grootboek zjjn ingeschreven, worden gedeblokkeerd. Eerst dan zullen deze inkomsten naar het bijzondere, pro portionele tarief van artikel 48 van het Besluit op de Inkomstenbelasting 1941 worden belast. De directeur van een zuivelfabriek in Mill J. van H. i6 wegens verduistering (f 6000) veroordeeld tot vijf maanden ge vangenisstraf met aftrek. ALLEEN VOOR A.S. MOEDERS Unieke coöectie Maternity-modellen klowi- de enige speciaalzaak voor positiekleding van Nootdeinde 196, bq de Zeestraat, Den Haag, Telef. 113157. Te bereiken met tram 1, 2, 5, 8, 15 en bas 21, 22 en 27. Kort of lang, naar keuze... (Van onze moderedactrice) PARIJS, vrijdagmorgen GRIFFE nu werkelijk die lange rechte hemdjurkjes van 1925 willen laten terugkeren? Telkens weer grijpt een mode-ontwerper terug naar de jaren twintig, hoe dikwijls ook de mode uit die jaren de lelijkste wordt genoemd, die we ooit hebben gekend. Griffe brengt dit seizoen in ieder geval de robe chemise met het ingezette ceintuurtje op de heup. Maar veel en veel aardiger is z'n robe chemisie met de taille op de normale plaats en een rechte rok of een met plissé. Het lijfje sluitmiddenvoor met knopen. Heel veel blauw soms in de donkerste tinten laat Griffe zien. Voor zijn avondtoiletten gebruikt hii veel kant Prachtig verwerkt. Er moeter uren en uren atelierwerk in zo'n japon zitten. Bij eenwas het kant uitgeknipt in de vorm van een margriet, die er dan in fijne organza ingezet was. De mantels neigen weer naar het hemd- model met de laagingezette ceintuur en zakken, waar we wel een bloemkool in kunnen stoppen! Eigen weg Maar dc enige keizer onder de mode koningen is toch Christian Dior, die alles wat de anderen propageren achteloos ne geert en met een collectie van twee en een half uur de toeschouwers in adem loze spanning hield. In de eerste plaats dus de rokken, die GRIFFE: Hemden DIOR: Alles anders mg, langer, langst maakt, ten tweede ouse, die bjjna ontbreekt, terwül dc ren daar juist bijzondere aandacht schenken, ten derde dc taillcurjasje? waarmede in de overige collecties zoveel effect bereikt wordt. VRIJHEID. BLIJHEID, dat wil Dior met zijn kledij suggereren, waarmede hij wederom toont niet alleen een knappe kleermaker maar ook een goed psycholoog te zijn Bracht hij geen weelderige new look toen we allemaal ons gewend hadden aan de grootste soberheid? En haken we in deze sombere tijden niet het allermeest naar wat fleurigheid en is het woord vrij heid geen toverwoord geworden? Vrij heid ook in de beweging geeft de saha- rienne. de kazakacljtige blouse, die om het middel een brede ceintuur heeft en gedragen wordt op een nauwe rok. die op zij een split heeft. Op de onderrok is precies onder het split een band gestikt van het materiaal van de rok. Ook klokken de nauwe rokken van on deren wel eens even uit. Het lijfje is dan kort met de ceintuur op de normale plaats. Avondjapouiien Terwijl Dior de lengte van zijn middag- japonnen drastisch heeft verlengd, zijn de avondjaponnen van voren kort maar heb ben van achteren zelfs een sleepje! Lange avondjaponnen hebben ook opzij een split, de onderrok is dan van het zelfde materiaal gemaakt. Hoewel nog rijk geborduurd is het toch alsof de glinstering van de broderie iets is afgenomen. Ook worden heel weinig bijoux gedragen, slechts een enkele clip of een ketting, die samengesteld is uit parels, houten kralen, glinsterende ste nen en schelpen. De kleuren van Diors collectie zijn vele: hemelsblauw, beige, mandarijn, geel, zwart en rood. De dessins noppen en rui ten. Jean Dessés heeft sün modellen ronde lijnen gegeven, heel consequent tot ae hoeden toe. Het resultaat is dit fleurige exemplaar, dat als een losbladige blauive bloem het gelaat omlijst.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1957 | | pagina 5