CHRISTELIJK
it
WYBERT
Meer aandacht van regering
voor sociale problemen!
Boek
Hoe sterk is binding van
leden aan de vakbond?
reumatiek
Zeer scherpe kritiek kan de grote
dankbaarheid niet overschaduwen
1
DHD
2
KANTTEKENING
Drs P. de Jong over het Deltaplan
TEGENOVER de sociaal vrij kille Deltawet kunnen wij bij het
bestuderen van de betekenis der voorgenomen werken het rap
port Randstad en Delta alsmede het schema studieobjecten van
de werkgroep Deltazaken Zeeland stellen en als wij dan lezen over
tweelingsteden langs het Haringvliet en de Wester schelde, over grote
havenbekkens en industriegebieden, massale recreatieoorden, inpol
deringen en bassins voor oestercultures, komt ons toch wél een stuk
warm sociaal leven voor ogen.
Sommigen zien in deze plannen gouden bergen verrijzen en an
deren menen dat aan de horizon een soort Sodom en Gomorra op
doemen. Beide opvattingen kunnen tot een zekere overspannenheid
voeren en daarom is het goed, tijdig nuchtere bezinning aan de dag
te leggen.
Van deze gedachten ging drs. P. de Jong van het Sociologisch Insti
tuut der Ned. Herv. Kerk te Utrecht uit, toen hij gisteravond in
Mijnsherenland de serie door het Vormingscentrum Beukenhof uitge
schreven lezingen opende met een beschouwing over de sociale bete
kenis van het Deltaplan.
Drs. De Jong zei het
Beroepingswerk
NED. HERVORMDE KERK
GEREFORMEERDE KERKEN
Aangenomen naar Wetsinge-Sauwerd:
kand. G. van den Berg te Amsterdam,
die bedankte voor Heer Hugowaard.
Kand. E. Haverkamp. Het adres van
kand. E. Haverkamp is: p.a. R. Kla-
zinga, Langeweg 52. Grootegast.
Onderwij sbenoemingen
H. P. J. de
n Zee. Wegens het bedankei
sollicitant is de vacature aai
Voorkom
heesheid door
regelmatig gebruik
dat
de
met de uitvoering
menhangende sociale verwikkeling»
met een enkele opmerking worden ;.i-
gedaan en verwezen naar sociaal on
voorbereide en maatschappelijk te
zwak geoutilleerde „instellingen", d.e.
aldus het ontwerp. ,,de schok van plot
selinge wijziging van de verkeerscon-
stellatie zoveel mogelijk dienen op te
vangen en de onvermijdelijke wijzigin
gen in de sinds eeuwen gegroeide
sociale en maatschappelijke verhoudin
gen zo geleidelijk mogelijk moeten doen
verlopen".
Meer aandacht
Hij bepleitte daarom meer aandacht
van de regering voor de sociale en
maatschappelijke problematiek samen
hangende met de afsluiting en de aan
sluiting voortvloeiende uit de Deltawer
ken, waarvoor zij dan ook de financiële
middelen zal moeten verschaffen;
voorts intensieve samenwerking tussen
beleidslieden van overheid, onderwijs,
kerken, vakbeweging, maatschappelijke
organisaties van de Delta, de eilanden
en de waarden enerzijds, met deskun
dige teams van sociologen, sociaal-peda
gogen, maatschappelijke werksters,
JET debuut
VAN DL DAG
Gelder:
11 „Ding en a m^fn
(Kok, Kampen) is zeker geen misluk
king. Zij kan onderhoudend vertellen
en het gegeven is origineel. Het boek
verraste ons te meer, omdat het begin
bepaald slecht was: een opgeschroef
de, gewild-geestige toon. Maar al spoedig
laat Heieen van Gelder die toon varen,
en komt er een uitstekend verhaal voor
den dag. In dit boek wordt niemand be
keerd, maar het is goed christelijk. Een
weesmeisje krijgt een fikse erfenis:
een quasi-vrome zemelaar probeert
haar onder zijn macht te krijgen; aan
vankelijk lukt dat, totdatmaar dat
kunnen we natuurlijk niet verklappen.
Er speelt nog een andere geschiedenis
tussen door, welke in een volgend boek
(zo belooft de schrijfster ons) wordt be
schreven. We zijn benieuwd!
geestelijke leid:,
bied zoals het nu is en zoals het
ontsluiting zal zijn. Terwille
jongere generatie, die straks i
gerealiseerde Deltaplan leven
houd moet geven, dient thans reeds het
gesprek over en de bezinning op de
kernvraag „technische afsluiting so
ciale aansluiting" te worden begonnen.
Wat de sociale betekenis van de Del
tawerken inhoudt, daarover heeft prof.
van Duynkerken eens gezegd: eerst
vervreemding tussen het dijkwerk-
kersleger en de inheemse bevolking,
tussen agrariërs en industrie, oudere
en jongere generatie, kerken en ker
kelijke mentaliteiten enz., daarna een
groeiende samenhang en het ontstaan
van verantwoordelijkheid voor elkaar.
Deze samenhang kan langs verscnil-
lende wegen groeien: in de Hoekse
Waard zijn er reeds voorbeelden va
o.m. het werk in en rondom de Re
kenhof. waarin men elkander tracht
vinden. Voorts werken ten goede: art
kelen en rapporten, welke de mens ai
het denken zetten, het opruhten v;
dorpshuizen waar men elkaar ontmoet
en leert begrijpen, het Groene Kruis
werk, de acties tot betere vrijetijdsbe
steding en de voorlichting bij beroeps
keuze. Ook zijn er reeds tekenen van
kerkelijke activiteit te bespeuren.
Wij moeten, aldus concludeerde spr.
voor ogen houden, dat het technische
gedeelte van de werken alleen
deskundigen kan worden becordeeld,
dat wij in de economische sect»
woord hebben hiee te spreken
wij op de soctate en geestelijke
straks zelf een antwoord klaar moeten
hebben. De volgende generatie zal kun
nen beoordelen, of wij het bewoonbaar
maken van het vernieuwde gebi
niet in de hand, dan toch wel In het
oog hebben gehad.
Als mensen ons
kwellen
Bij alles wat wij van de mensen
te verduren hebben, belediging,
ondankbaarheid en ongeduld, ge
voelen wij ons zelf zo gemakkelijk
verongelijkt en te kort gedaan.
Het zou veel gemakkelijker te
dragen zijn als wij eens beseften
hoe wij ons zelf gedragen jegens
God.
Mensen gooien
ons overboord,
als zij ons niet
nodig hebben,
hetzelfde doen
wij met God.
Mensen laten ons
wachten als wij
hen nodig heb
ben. Zij luiste
ren niet naar ons,
zij zien ons liever niet. Doen wij
niet hetzelfde met God?
Leert van Mij, want Ik ben
zachtmoedig en nederig van hart,
zegt Christus. Ook daarin is Hij
het beeld van Zijn Vader. Want
wie wordt zo beledigd, zo ver
waarloosd door zijn eigen kinde
ren, als juist Hij.
Men noemt het Onze Vader het
meest vermoorde woord. Hoe af
wezig zijn wij soms met onze
gedachten als er gebeden wordt
of wanneer wij zelf bidden.
Als wij in de put zitten over dat
wat de mensen ons aandoen, laten
wij niet moedeloos blijven, maar
tot inkeer komen en kracht zoeken
Binnenkort rapport van C.N.V. over:
(Van onze sociale redacteur)
HET Convent van Chr Sociale Organisaties verleende indertijd
aan het Sociologisch Instituut van dit convent de opdracht,
een rapport uit te brengen over de activiteiten van de leden in
de vakorganisaties. Onder deze activiteiten werden verstaan: het
versterken van de onderlinge band, het deelnemen aan discussies,
het lezen van de bondsbladen, het bezoeken van vergaderingen etc.
Kortom: hoe sterk is de binding van de leden aan de organisaties.
In het kader van deze opdracht zijn uiteraard vele stadia van
verbondenheid aan de organisaties onder de loupe genomen. Hiertoe
kan als extreme vorm ook gerekend worden het verloop van het
aantal leden en de oorzaak van dit verloop, dus de oorzaak van het
hier en daar losweken van de band met de organisatie. Ook de
verhouding van leiding en leden komt hier om de hoek gluren.
Drs. J. W. de Koning, die een byzon-
der groot aandeel heeft bij het uitvoeren
van de opdracht, deelde ons in een ge
sprek mede. dat het rapport over onge
veer 5 a 6 weken aan het Instituut en
het Convent zal kunnen worden uitge-
Advertentie
spit in Uw rug
AKKERTJES"
helpen direct
in God, Die zo lang op ons gewacht
heeft.
Melodie en woord
der Ethergolven
DONDERDAG 31 JANUARI 1957
AVRO: 8.00 Nws; 8.15 Gram; 9.00 Gym v.d. I 19.00 V.d .kind; 19.05 Piano, gitaar en bas-
vrouw; 9.10 V.d.vrouw; 9.15 Gram; 9.35 Wa- 19.25 Fanfare ork; 19.45 v!d.jeugd- NATIO-
-;_enwUding; 10.00.Gram; 10.50 NAAL PROGRAMMA; 20.00 Nws; 20.05 „Een
1.00 Kookpraatje; 11.15 Zang t
ïstindisch ork. 12.50; gie
klankb; 20.20
0 Vraaggesprekjes
irogr; 22.20 Sociolo-
3.55 Koersen; 14.00
sp; 14.45 Jiddische liederen; 15.15 V.d zieken: Gram;
16.00 Gram; 16.15 Voordr; 16.30 Gram; 16.40 Nws. e
Jazzmuz: 17.00 V.d.jeugd; 17.45 Regerings- vr; 9.4(
298 m. KRO: 7.00 Nw:
>rgengebed en lit. kal
>er; 8.15 Gram; 8.50 V.
Puzzel mee
U.40 oram; 12.00 Angelus; 12.03 Xnstr. oc-
-v tet; 12.25 V.d.boeren; 12.35 Land- en tuinb
meded: 12.38 Lichte muz; 12.55 Zonnewijzer;
I 13.00 Nws. en kath. nws; 13.20 Piano en ba-
I riton; 13.45 Gram NCRV: 14 00 Metropole
I ork. en klein koor; 14.45 V.d vrouw; 15.15
g; 16.30 Cello en
Iram; 17.40 Beur:
ork; 18.45 Legei
5ram; 18
17.00 V.d.jeugd;
17.45 Radiophil-
9.10 Gram; 19.20
s; 19.30 Verz. pre
keltje, toespr; NAT
20.00-24.00 Zie Hih
Televisieprogramma's
NAAL PROGRAMMA:
VPRO: 20.00 NATIO-
rijftafel. 20 30 Voordr.,
Horizontaal: 2. Nederlander, 6. Blaas
instrument. 7. Godsdienst, 8. Dominee.
9. Kledingstuk. 12. Nominatie. 13. Plaats
in Drente. 16. Tweetal, 17. Bergplaats.
18. Chin. maat. 19. Soort zalf. 21. Boos
aardige vrouw. Verticaal: 1. Achter 2.
Plantengeslacht. 3. Boom, 4. Voegwoord,
5. Kompasstreek, 6. Ohocoladestaafje,
8, Lidwoord, 10. Aandrift, 11. Stjjf, 14.
Zuidvrucht, 15. Rondhout, 18. Kostuum,
19. Dierenroep, 20. Voegwoord.
OPLOSSING PUZZEL NO. 31
Horizontaal: 1. Passief. 6. Kuras, 8 Tol,
9 Smal, 12. Pleit. 13. Om. 15. Boa.
16. Re. 17. Robijn. 20. Meel, 21. Arm,
23 Smeet, 24 Notitie. Verticaal: 1
Prop. 0 Aal, 3. S.S. 4. Terne. 5, Fiit»;;
7. Ut. Sla, 10 Air. 11 Vormen.
12. Pot. 14 Moe. 15. Bijl. 18 Best.
19. Tree, 21. Ami, 22. Me, 23, St.
13 55 Weerber:
22.15 Buitenl c
le's dagboek; 12.30 Dansmuz; 13.00 Par
overz; 13.15 Dansmuz; 13.4Ö Ork conc 14 45
V d kind: 16.00 V d vrouw 16.00 Nws er
fabrieksfanfare 16 45 Lichte muz; 17.15 Mrs
Dale's dagboek: 17 30 Orgelspel; 13.00 Gevai
muz; 18 45 Liederen; 19 00 Lichte muz 16 4i
Hoorsp: 20 00 Nws 20.24 Sportber 20.30 Ge-
var muz; 21.15 Discussie: 22.00 I chte muj
23.00 Nws; 23.15 Act caus; 23 20 Dansmua
24.00 Voordr 0.15 Lichte muz; 0.50 Progr-
overz 0.55—1.00 Nws.
Brussel, 324 m. 12.00 Omr ork; 12.30 Weer
ber. 12.34 Gram; 12.50 Idem; 12.55 Koer
sen; 13.00 Nws 13.11 Gram 14.00 Schoolra
dio 15.45 Gram: 16.00 Koersen 16.02 Muziel
Herinneringen aan de eigen schoolgang I
Het culturele maand
blad voor het Christelijk
onderwijs Ad F ont e s,
waarvan wij de lezing
aan ieder, die dit onder
wijs dient, hartelijk
aanbevelen, heeft aan
een aantal personen ge
vraagd iets te schrijven
over hun herinneringen
aan hun jaren in de
christelijke school. Een
viertal antwoorden nam
de redactie in het laat
ste nummer op. Zelfs
wanneer de strekking
van het betoog van
sommigen der inzenders
beslist niet. onze in
stemming heeft, dan
nog valt er veel ont-
dekkends uit te leren:
zo ziet men ons onder
wijs Vandaag nemen wij
de reacties van wijlen
dr. J. W. Marmelstein
en ds. Abr Mulder,
doopsgezind predikant
te Dordrecht over. Mor
gen die van staatsraad
mr. W. F. Schokking en
ds. J. J. Buskes.
TAR. Marmelstein schrijft;
L» Het valt niet gemak
kelijk. uw vraag te beant
woorden. Be heb namelijk
nooit anders dan christelijk
onderwijs gekend, passief
en actief, en kan daardoor
jaar een zeer soliede en uit
gebreide kennis had van de
Bijbel die m'n catechiseer
meester (ik was Hervormd
en de plaats waar ik woon
de had slechts een evangeli-
satiepost) in extase bracht.
Maar ik vraag me af, of de
eenvoudige Zondagsschool
niet hetzelfde had bereikt,
want ik was (en ben het
nog altijd) dol op Geschie
denis en de taal van de Bij
bel had een ongelooflijk
grote invloed op me. Wat de
overige vakken betreft, in
dien ik rekening houd met
de primitieve toestand,
waarin permanente geld
nood de schoolgemeenschap
gekluisterd hield, dan moet
ik respect hebben voor de
genen, die daarin ongeveer
evenveel presteerden als zij
die (voor die tijd) in over
vloed leefden.
Ontdekkend
Naderhand, als onderwijl
zer, heb ik buitengewoon
gewaardeerd het voorrecht
om uit de Bijbel te vertel
len. Trouwens er is niets zo
mooi en ook niets zo pak
kend en interessant als de
verhalen uit de Bijbel. Haast
elk kind ondergaat de be
koring ervan. Beter leer
stof bestaat er niet. Kinde
ren aan wie goed uit de
Bijbel is verteld hebben
reeds daardoor een enorme
voorsprong op hen die dat
voorrecht hebben moeten
ontberen. Hoe uitvoeriger
en degelijker de Bijbel
wordt verteld, hoe beter is
het. Het is op de Lagere
school, wat naderhand de
klassieke talen zijn voor het
Gymnasium. In 't algemeen
ben ik niet voor de concen
trische behandeling, zoals
de methode van Lankamp
bijvoorbeeld aangaf. Hier op
Paron waar ik de leiding
heb van 1'instruction reli-
gieuse, ervaar ik weer de
grote waarde van het on
derricht uit de Bijbel.
De Heer zegene uw en
quête, en geve u vrucht op
deze arbeid. P.S. Toch heb
ik het gevoel dat, als de
Bijbel wordt behandeld door
lui die je als kind veracht,
het kwaad dat ze stichten
heel groot kan zijn, groter
dan de absentie van de be
handeling.
DS. Mulder antwoordt:
Juist nog vóór de ge
vraagde datum moge ik
antwoorden op uw vraag in
zake mijn herinneringen aan
de Christelijke scholen, die
ik bezocht. Dankbaarheid
overheerst daarbij toch wel
ondanks de critiek.
Die dankbaarheid is heel
groot voor de godsdienstige
opvoeding op de ouderwetse
bewaarschool van mejuf
frouw Zwaan. Oude Mol
straat in Den Haag, 1896
1-899. Ik leerde daar kinder
versjes die voedsel waren
voor mijn zich ontwikkelend
zieltje; ook een deel van
Jesaja 53 uit het hoofd. Zo'n
klein kind heeft m.i. over
eenkomstig het woord van
Jezus, de beste geestelijke
aanpak van het Koninkrijk
Gods, nog onbedorven door
de rationele dogmatiek. De
invloed ervan kan reiken tot
het eind van het leven.
Ook aan de Prins Willem-
school van meester G. P:
Post in de Nobelstraat (1899
- 04) heb ik nog goede gods
dienstige herinneringen. Het
gemeenschappelijk gezang,
toegelicht door de boven
meester, te 9 uur en te 4
uur, vond ik heerlijk. Ik
leerde er veel mooie psal
men en gezangen uit het
hoofd, voorbereid met be
sprekingen door de klasse
onderwijzer. waarvan som
mige mij nog volkomen in
het geheugen liggen.
Toen ik. 11 jaar, naar de
Groen van Prinstererschool
ging van de heer L. Looijen
aan de Van de Spieghel-
straat, veranderde de gods
dienstige sfeer heel sterk.
Mijn ouders waren om
streeks 1895 Gereformeerd
geworden. Maar die sfeer
was toch heel anders dan
bij mij thuis. Die sfeer pas
te niet bij de naam van
Groen, veeleer bij de latere
Colijn, wiens zoontje ook op
die school was.
Het kan geen kwaad, dat
ik daar Zondag 1 van de
Heidelbergse catechismus
heb geleerd; ik herinner mij
niet, dat we veel verder zijn
gekomen. Maar het zingen
van de psalmen bij elke
aanvang van de lesuren was
verschrikkelijk, en ook het
cursorisch bijbellezen. Dat
was geen stijl! Ik heb
dankbare eerbied voor het
geloof van mijn onderwij
zers Hofstra en Venema. Ik
voelde dat zij het eerlijk
meenden, maar psycholo
gisch was het op die school
althans voor mij he
lemaal mis. Het was geen
Christelijke opvoeding,
maar een typisch anti-revo
lutionaire. De jongens voch
ten geweldig, speelden Fi-
listijn en Watergeus.
Ik vraag mij af. of dit al
leen kwam door die vrese
lijke Colijnsfeer. of dat het
in 't algemeen goed is
de godsdienstige opvoeding-
in de moeilijke jaren van de
puberteit af te remmen, al
thans op een heel andere
wijze te leiden.
Ik ben vijf jaar hoofd van
een Openbare school ge
weest (1915-'20) en was lid
van de toen opgerichte ver
eniging van Christenonder
wijzers aan OverheidsschoT
len. Op de Openbare school
(dorpen) leerde ik de kin
deren Christelijke liederen;
ik nam nooit een blad voor
de mond.
Toen ik in de Lijdenswe
ken van 1915 tijdelijk was
in de zevende en achtste
klas van de Christelijke
School voor u.l.o. aan de
Broersvest te Schiedam, en
ik de jongelui opgaf te le
ren het niet bepaald „mo
derne" vers van Beets „Wie
heeft op aard de prediking
gehoord" alweer Jesaja
53, doorwerking van de Be
waarschool leerden som
mige kinderen het niet om
dat zij van hun ouders geen
gezang mochten leren! Dat
deed voor mij de deur toe.
Toen ging ik over naar het
Openbaar onderwijs.
Mijn conclusie is: de op
voeding op de Fröbelschool
zij met Christelijke leerstof
geladen. Ook nog op de La
gere school maar met steeds
minder „zware" woorden,
die merkwaardigerwijs
kleuters wel kunnen verdra
gen, maar niet de opgroeien
de kinderen.
Het Middelbaar onderwijs
moet beslist een gemengd
lerarencorps hebben, dus
zg. neutraal zijn. Nog altijd
wordt ik pijnlijk getroffen
door het verschillend ge
drag van „Christelijke" en
„niet-Christelijke" jongelui.
Ik z
wel eens op u
dat de Kweekscholen hier
ook zwemmen. Wat een
verkeerde sfeer als de
„Christelijke" zwemt:
zwoel, wild en lawaaiig. Het
personeel weet er helaas
van mee te praten.
Ik zelf ben op een parti
culiere, neutrale Kweek
school geweest met een
zeer goede sfeer en had
daar een facultatieve Bij
belcursus van dr. J. A. Cra
mer, die, toen ik 16 jaar
was, van beslissende bete
kenis voor mijn leven is ge
weest.
Hopelijk heb ik hiermee
aan de bedoeling der Re
dactie van Ad Fontes vol
daan.
bracht. Kort daarna zal dan waarschijn
lijk het rapport ook aan het verbondsbc-
stuur van het C.N.V. kunnen worden aan
geboden. Het C.N.V. was binnen het Con
vent de organisatie, van welke het initia
tief tot dit onderzoek uitging.
Voor het onderzoek zijn 1200 personen
uit de vakverenigingswereld geënquê
teerd. Dit is geschied door vakbondsfunc-
tionnarissen en niet door geschoolde en
quêteurs. De enquêteurs hebben zich
daarom gehouden aan het verzamelen
van feitenmateriaal aan de hand van
vragenlijsten.
Tot opvattingen en inzicht, die in een
gesprek tot uitdrukking zouden kunnen
komen, heeft het onderzoek zich dan ook
niet uitgebreid. Toch zal het resultaat
van het onderzoek een diepgaand en om
vangrijk beeld kunnen geven, omdat het
onderzoekingswerk is gespreid over een
Wij hopen te zijner tijd, wanneer hel
rapport voor publicatie mocht worden
vrijgegeven, hierop nog nader terug te
komen.
K.A.B.--rapport
Dezer dagen verschenen in een aantal
r.k.-bladen artikelen over een K.A.B.-
rapport, dat uitsluitend de verhouding
vakbondsleider en vakbondsleden be
spreekt. De publicaties hierover zijn
evenwel bijzonder voorbarig geweest,
omdat het rapport nog een interne
K.A.B.-zaak is en het bovendien nog zeer
de vraag is, of het rapport ooit zal wor
den vrijgegeven.
Van de zijde van de K.A.B. deelde
men ons mede, dat door het bestuur van
de K.A.B. aan een student op diens er-
zoek opdracht was gegeven, over deze
materie een rapport op te stellen.
De jongeman stelde dit rapport na on
derzoek samen, daarbij gebruik makend
van de aanwijzingen, die het Weten
schappelijk Adviesbureau van de K.A.B
hem verstrekte.
Het rapport is thans in studie bij het
Bedenkelijke en
vreemde zaak
"TEN ONS onbekend Nederlands
journalist maakt op het ogenblik
een rondreis door Indonesië en ge
bruikt deze reis om handtekeningen
van Nederlanders aldaar te verzame
len voor een adres met betrekking tot
Nieuw-Guinea. In het adres, .dat be
stemd is voor de Nederlandse regering,
staat, dat de Nederlandse regering be
reid behoort te zijn om met de Indo
nesische over Nieuw-Guinea te praten.
Deze aangelegenheid vinden wij
vreemd voor wat betreft de persoon
en bedenkelijk voor wat betreft de
zaak.
De persoon is blijkbaar een journa
list. Hij maakt een rondreis door Indo
nesië. Wij weten niet, of hij dit doet
op eigen initiatief, dus als free lance-
journalist, of dat hij dit doet in op
dracht van en namens een bepaald
blad. Maar de berichten zijn eens
luidend. dat hij in elk geval journa
list is.
Als journalist maakt hij een rond
reis door Indonesië. Dat betekent: hij
kijkt als journalist, hoe daar de zaken
er op het ogenblik voorstaan. Een
nuttige en waardevolle bezigheid. Niet
voor niets hebben ook wij bij meer
dan één gelegenheid aangedrongen op
betere perscontacten met Indonesië.
Aan de samenspreking te Zürich met
Indonesische hoofdredacteuren, vorig
jaar gehouden, hebben wij volgaarne
deelgenomen en in het aanvankelijk
welslagen van die samenspreking heb
ben wij ons van harte verheugd.
steld. In dit stadium is het rapport ech-
ter op onverklaarbare wijze in de pers
gekomen, wat van de zijde van de K.A."
betreurd wordt.
De student heeft voor zijn onderzoek
slechts negentig gesprekken gevoerd,
waarbij de vraag: hoe ziet de arbeiden
de vakbondsleider, centraal stond. Het
aantal van negentig ondervraagden
naar onze mening- evenwel beslist te v
nig om tot algemene conclusies te kua-
nen komen. Temeer, wanneermen.'.d.e
werknemers van kahtoorpèfSÓHéel"töt' oiï-
geschoolde arbeiders in zijn onderzoek
betrekt en bovendien een zestal' vak!
den wil bestrijken.
Dit betekent dat per bond slechts
kele ongeschoolde arbeiders geïntervi
kunnen zijn. Als we daarbij dan de
strekkende conclusies lezen over de hou
ding van de ongeschoolde tegenover de
vakbondsleider, dan plaatsen we ee
vraagteken.
Hiermee is echter niet gezegd, dat h»
rapport geen interessante aspecten be
licht.
Als onderzoekingsplaats is genomen
Utrecht en als onderzoekingsjaar 1955. In
dit jaar bedankten in Utrecht 800 leden
voor de K.A.B. Tot negentig van hen be
perkte zich het onderzoek.
Betoogd wordt, dat de houding van de
geschoolde arbeider sterk afwijkt van die
van een ongeschoolde arbeider. De onge
schoolde loopt van de ene baas naar de
andere. Van een formele organisatie
moet hij even weinig hebben als var
formeel bedrijf. Hij heeft een hekel
het zakelijk milieu; overal zoekt hij
menselijke contacten. Hij verwacht, dit
dit ook de hoofdzaak is bij de vakbond.
Komt de bode aan de deur contributie
vorderen, dan heeft hij de neiging hem
weg te sturen en te bedanken. Gesugge
reerd wordt deze werkzaamheid aan een
maatschappelijk werker over te laten
Het leukste van de bond is voor- de on
geschoolde de feestavonden. Een voor
keur, waarvoor de bestuurders niet al
tijd begrip hebben, maar welke psvch'
logisch juist is, aldus het rapport.
Wat betreft de bestuurder wordt /e
klaard, dat deze zelfs voor een groot deel
aan de geschoolde arbeider ontgroeid is.
laat staan aan de ongeschoolde. De ge
schoolde begrijpt de moeilijkheden ech
ter beter en schikt er zich gemakkelijker
rijker geacht dan grote economische ken-
introduceerde begrip „human relation:,
zowel bij de ondernemers als bij de vak-
bondsbestuurders tegenstand ontmoet.
Volgens de bestuurders zouden de arbei
ders zelfs de voorkeur geven aan een
scheiding tussen bestuurders en leden,
aldus het rapport.
62.
i met niemand
ïidoscoop; 2100 Symf i
"j Gram; 2
22.30 Gra
5 30 en 16.05 Gram; 17.
18.38 Idem 19.30 Nw
LM »>.5 Gram 22.00 Ni
ïcographie; 22.35 Chanso
maar rondgelopen, niets
willen spreken."
Met belangstelling luisteren zij alle drie, wan
neer hij hun, op da vraag van een hunner naar
vroegere ziekten, vertelt, van die inzinking, kort
na zijn artsexamen.
Nu knikken ze tegen elkaar. Ja, dat lijkt de
bevestiging van de diagnose van de ene dokter.
Of hij toen soms een grote schok had gehad?
Behalve de oververmoeidheid van het werken
voor zijn examen was er misschien nog een
ernstige verandering in zijn leven geweest toen?
„Ja, dat is zo", antwoordde de vader. Ineens
vermoedde hij zelf de oorzaak, 't Was voor hem
en zijn vrouw onbegrijpelijk geweest, dat hij na
de eerste schok van het ongeluk nooit meer
over Vera had gesproken, haar naam niet
noemde of had laten blijken, dat hij nog wel
aan haar dacht.
„Ja dokter, ook toen had hij een zeer bittere
ervaring achter zich".
Nu gaven de andere twee zich gewonnen.
„Het heeft een geestelijke oorzaak en het
beste is het, hem voorlopig aan die collega
over te laten, die dit direct geconstateerd heeft"
Deze komt nu elke morgen en elke avond om te
proberen een gesprek met hem aan te knopen.
Maar dat gelukt hem toch niet Evenmin als
de vader en da verloofde er in slagen een
woord uit hem te krijgen. Wanneer de laatste
glazen knikker
door KAItL WEST
alleen is, denkt ze aan hetgeen de vader ge
zegd heeft. Wat zou dat vroeger geweest zijn?
Wat weet zij eigenlijk van de man met wie zij
verloofd is? Zij staat geheel aan de zijde van
die dokter, die een geestelijke oorzaak vermoedt.
Nu blijkt hij vroeger reeds eenzelfde instorting
te hebben gehad. De man, die zij eigenlijk
alleen maar kende, is niet zwak, integendeel
een zeer sterke figuur. Maar dan zou de diag
nose va® de andere dokter de ware zijn, dat een
tumor of iets van die aard de hersenen drukt
of een hoofdgriep. Dan is er gevaar voor onher
stelbare sohade aan de hersenen, ja voor het
leven.
Het is alles angstaanjagend. Dat steeds maar
stilliggen, niet kunnen of willen spreken en dan
weer die onverzettelijkheid, waarmede hij voed
sel weigert en zelfs kunstmatige voeding met
kracht weet te verhinderen.
Ook voor de dokter met de juiste diagnose
word: het weer te erg. Na drie dagen besluit
ïi.i toch maar weer de twee andere collega''
Lp raadplegen
.In elk geva' moeten we hem hier hebben",
zeggen zij. Ze kunnen niet elk ogenblik met
hun drieën uit hun werk lopen, ook niet
hun hoogvereerde collega,
val dokter Bertrand hem de schedel gaat open-
„Maar begrijpt U wel zuster, dat in dat ge
breken en ik ben er bijna zeker van, dat hij
daar de oorzaak niet zal vinden".
Ja, dat weet zuster van der Hoogen ook.
Dokter Bertrand is bijna zo doortastend als de
patient zelf.
"Ik ben wel teneinde raad", zegt de dokter
weer, maar voor ik hem laat vervoeren,
ik nog een middel willen proberen.
De kamer donker maken en het hele huis
stil mogelijk. Niets vragen en niets zeggen, al
leen ongemerkt observeren. Ik bel U elke twee
uur op".
Dat is een opdracht, die men haar kan toe
vertrouwen. Het huis wordt geruisloos gemaakt
Geen voetstap zal dreunen, geen deur dicht
slaan
Na enige uren rust heeft ze de andere zus
ter alweer afgelost. Zelf onzichtbaar voor de
patiënt, bespiedt zij hem vanuit een aangren
zende kamer. Het is zo stil, dat ze daar de
ademhaling horen kan. Niets verraadt haar
echter wat er in de zieke omgaat. Waar
hij zich in ogenblikken van bewustzijn, tussen
verschrikkelijke diepten van angst, wendt of
keert, overal ziet hij zijn eigen schuld. Hij wil
niet verder leven. Als hij verder leeft, wordt
zijn schuld groter.
tWUKDl VERVOLGD).
blijkbaar meer. Hij is daar bezig om
handtekeningen van Nederlanders te
verzamelen voor een adres van poli
tieke strekking. Het is onze mening,
dat hij zich daarmede schuldig maakt
aan branche-vervaging.
Een journalist mag een eigen poli
tieke overtuiging hebben. Het is zelfs
wenselijk, dat hij deze heeft. Hij be
hoeft die overtuiging niet onder
stoelen of banken te steken. Hij mag
ook de situatie in Indonesië aan zijn
overtuiging toetsen. Maar het is wel
duidelijk, dat deze man, die ons wordt
aangekondigd als journalist, als jour
nalist werk verricht dat niet eens
journalisten is. Het zal in de wereld
van de journalistiek wordeh betreurd,
dat hij niet de juiste grenzen in acht
heeft weten te houden.
Behalve vreemd voor wat bêtreft de
persoon is het geval zélf ook bedenke-..-,
lijk om de zaak. Hier is een Neder
lander bezig om in Indonesië hand
tekeningen van mede-Nederlanders te
verzamelen voor een adres aan zijn
regering.
In dat adres wordt iets gevraagd,
wat de Indonesische regering gaarne
heeft, doch dat op goede gronden, op
dit ogenblik in elk geval, niet geacht
kan worden te liggen in de lijn van
de Nederlandse politiek.
J7EN KIND kan begrijpen, dat deze
handtekeningen verzamelende
Nederlander daarmee zijn mede-
Nederlanders zet onder een ontoelaat
bare. ja immorele druk. Want wie
tekent, tekent. Maar wie niet tekent,
loopt gevaar een „getekende" te zijn.
juist omdat hij niet tekent.
Zeker, in het adres staat, dat de
ondertekenaars geacht willen worden
ook te spreken namens wie hun naam
niet hebben gegeven. In de eerste
plaats mag men zich afvragen, waar
aan zij het recht ontlenen, deze me
ning zó te uiten. In de tweede plaats
doen zij daarmee het feit niet te niet,
dat niet-tekenende Nederlanders onder
druk worden geplaatst.
Men mag zich zelfs afvragen, of er
onder de wèl tekenenden niet zullen
zijn, die zich op zichzelf liever van
tekenen hadden onthouden.
Onder deze omstandigheden past
tegen het organiseren van een adres
als dit een protest. Tot dit protest ge
voelen wij ons vanuit onze journalis
tieke beroepseer te meer geroepen, nu
het blijkbaar een journalist is, die,
slecht onderscheidende wat zijn plicht
is, dit initiatief heeft genomen.
De zwarte lonen
Ter vergadering van de classis Harder
wijk van de gereformeerde Kerken heeft
van Nijkerk de vraag ter tafel
- °l de kerken het niet nood
zakelijk achten langs kerkelijke weg aan
de overheid bekend te maken, dat vele
gemeenteleden telkens voor gewetens
conflicten komen te staan door het
kwaad van de zg. zwarte lonen.
De classis heeft daarop een commissie
in een paar predikanten benoemd met
de opdracht op de volgende vergadering
met een voorstel terzake te komen, dat
dan naar de particuliere synode van
Gelderland zal worden doorgezonden.
hoger onderwijs in Amsterdam,
vroeger het illustre athenaeum, later de
Universiteit van Amsterdam, zal op
3 juni geschieden in een plechtige zit
ting van de senaat in het concertgebouw.
Advertentie
Huid, nem„
Uitslag dringt
GENEESMIDDEL TEGEN
HUIDAANDOENINGEN
VLOEISTOF 1.20 - BALSEM 1.50 tctf 0.90
