(jtüfc
Port Saiddeerlijk door
de strijd geschonden
Verweerde Hongaarse vlag
voor koningin Juliana
LIGA
VAN NELLE
Vorstin sprak in Utrecht
met de vluchtelingen
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
DINSDAG 20 NOVEMBER 195*
Meegebracht uit de strijd om Györ
(Van een onzer verslaggevers)
.,CTA MIJ TOE, MAJESTEIT u namens alle Hongaarse verzetsstrijders
hartelijk te bedanken voor alles, wat Nederland voor ons doet". Met
deze woorden richtte zich een der Hongaren, die thans in de Julianahal
van de Kon. Ned. Jaarbeurs te Utrecht verblijf houden, tot de Koningin,
die gistermiddag tegen half vier in de hal aankwam om de Hongaarse
vluchtelingen een bezoek te brengen en zich persoonlijk op de hoogte te
stellen van wat er omgaat in dit ontvangstcentrum. Van deze grote ver
rassing konden alleen de Hongaren, die met het tweede transport uit Oos
tenrijk waren aangekomen, genieten. De eerste groep is zaterdag reeds
overgebracht naar de verschillende pensionverblijven in het land.
Als schoonste geschenk bood een der
minnen de Koningin een verweerde, be
smeurde Hongaarse vlag aan.
„Ik kom uit de strijd in GySr en dit Is
het enige en kostbaarste, dat Ik uit mijn
vaderland heb kunnen meenemen".
Getroffen dankte de Koningin voor dit
■eer veelzeggende geschenk. Op haar wens
droeg de schenker de vlag op haar gehele
tocht door de hal vlak achter haar mee.
Toen de Koningin om v(Jf uur weer ver
trok, ging de vlag mee naar Socstdjjk.
Eerst 'vroeg in de middag was de mare
van het koninklijke bezoek in de Juliana
hal bekend gemaakt. De honderden Hon
garen, die woensdagochtend weer zullen
vertrekken en zich nu de tijd korten met
praten, het bekijken van Nederlandse
kranten, tafeltennis spelen, voetballen enz.
toonden zich kennelijk verheugd.
Nog een geschenk
Als altijd won onze Koningin aller har
ten door de eenvoudige en hartelijke
wijze, waarop zij zich bij het gebeuren
aanpast. Ook nu weer ging zij, tussen een
haag van groetenden en buigenden door,
de trap op naar het restaurant, waar zij,
temidden van de vluchtelingen gezeten,
genoeglijk <thee dronk uit een papieren
beker en heel gewoon met het houten
spateltje omroerde.
Intussen liet zij zich veel vertellen van
de belevenissen der vrijheidsstrijders. Ook
aanvaardde zij met opmerkelijke belang
stelling een tweede geschenk, dat ook
symbolische waarde bezit.
Een 35-jarige kunstschilder, die zijn
vrouw in Boedapest had moeten achter
laten, bood de Koningin een klein werk
je aan: een van de weinige, die hij had
kunnen meenemen. Het is een gezicht van
Pest op Boeda, juist op de plaats waar de
strijd zich thans rond de Margarethabrug
afspeelt. Over de Donaubocht heen ziet
men in de verte de contouren van Boeda
met het parlementsgebouw.
„O, ik ken die plaats heel goed!" zei de
Koningin opgetogen, „ik ben verscheidene
malen in Boedapest geweest en ik herin
ner me dit uitzicht precies!"
Koningin Juliana vroeg hem naar zijn
werk en zijn plannen.
„Ik hoop zo gauw mogelijk in de Neder
landse kunstenaarskring te kunnen wor
den opgenomen. Ik wil eerst en vooral
in de grote steden de musea zien en het
^Een stevig Liga-kind!
Ze doet al bood- 1
schappen voor Mama
En vergeet niet
haar lievelingskost:
is mijn bedoeling veel schilderijen
Nederland te maken".
wens u heel graag alle succes",
de Koningin vriendelijk.
Bij de kleuters
Heel lang vertoefde de Koningin be
neden in de „kleuterkamer", het afgescho
ten gedeelte, waar de wiegen staan en
de kleintjes aan tafeltjes en op de
grond spelen.
,Dag jongens", zei zij hartelijk, en zij
drukte uitgestoken warme handjes, be-
onderde bouwwerken van blokken en
luisterde lachend naar gezongen liedjes
Daarna gaf zij haar handtas aan een
deftig heer in bewaring en speelde mee ln
de kring, aan elke hand een zingend kleu
tertje.
i een belangstellende moeder stak zij
haar hoofd tussen wieggordijntjes om
baby's te bewonderen en, steeds met de
er bij, sprak zij met verscheidene
moeders.
Een smal vrouwtje maakte een diepe
kniebuiging en kuste de hand vat
Koningin.
.Neen, neen, dat moet u niet doen", zei
Koningin Juliana heeft gisteren
een bezoek gebracht aan het
tweede transport Hongaarse
vluchtelingen, dat voorlopig in
de Jaarbeurshallen is onderge
bracht. Van een uit Györ uitge
weken vrijheidsstrijder ontving
zij een Hongaarse vlag, waarvan
het communistische embleem
was vervangen door een zwart
kruis.
de Koningin geroerd, maar het vrouwtje
kon haar vreugde niet anders uiten.
„Majesteit, ik ken U al, ik heb U al
eerder gezien! In 1928 kwam ik als Hon
gaars meisje In Nederland om aan te
sterken en toen werden wij ontvangen
door Uw moeder, Koningin Wllhelmlna.
En u, als Prinses, was erb(J!"
„Ach," zei de Koningin, „herinnert u
alch dat nog?" En nu kwam het verhaal
„van vroeger" los. De tolk kon het nau
welijks bUhouden
De zieken
De ziekenafdeling is nu veel drukker
bezet dan nadat het eerste transport was
aangekomen. Ontving men toen voorna
melijk Jonge, sterke mannen en gezinnen
uit grensplaatsen, nu waren er nogal wat
Jongelui uit de grote centra bij.
Koningin Juliana stond zowel aan hei
bedje van een klein meisje als aan d<
andere ziekbedden. Zij sprak met ver
schillende patiënten en verpleegsters.
„Ik had nog nooit een Koningin gezien"
zei een heel jong meisje, toen deze weei
verder gegaan was, „en nu stond ze z<
maar bij mijn bed!"
Heel rustig en ordelijk verliep het be
zoek. Enkele malen gaven de Hongaren
door een ritmisch applaus blijk van hur
vreugde en talloze ogen volgden de Konin
gin, toén zij ten slotte de hal verliet, ns
alles, tot de wasserij en het registratie-
te hebben bezichtigd.
Weense show: zwier en romantiek
fiF HET DOCHTERTJE uan de Oo»ten-
rijkse gezant in Nederland dr. H.
Afuhs mannequin zal worden. moet de
toekomst leren. Wel heeft ze gisteren
echter de eerste schreden op de loopplank
der mannequins gezet, toen ze in het Kur-
haut te Schevenlngen haar grote „collega"
lotte Star Busmann. dochter van de
Nederlandse gezant in Wenen met een
kusje en een boeketje welkom heette. Dit
het begin van een Weens modefesti
val, dat aldaar gehouden werd en waar de
voornaamste Weense haute couture hui
zen: de firma's Adlmüllet, Faschingbauer.
Höchsmann, Farnhammer en Henrik door
acht mannequins en een uitgezochte col
lectie uan -zeventig modellen vertegen
woordigd waren. Er werden Oostenrijkse
specialiteiten en ontwerpen getoond,
waarnaast echter ook modellen uqn Dior.
Fath en andere internationale groten
ereplaats kregen. Faschingbauer en Farn
hammer bleken specialisten op het go
bied van mantels. We zagen veel de lange
strakke cape en de korte pelerine, die al
of niet afknoopbaar was. Ook de tailleurs
en pakjes waren heel mooi. BIJ de cocktail-
en avondjaponnen kwamen de ontwer
pers echter pas in topvorm. Hier greep
men de kans om aan de echte Weense
zwier en uitbundigheid uiting te geven.
Het resultaat was romantisch, dromerig
mooi en zó fonkelend, dat men de sprook
jesachtige sfeer van de oude keizerstad
Wenen met haar onsterfelijke walsen zag
De glanzende fluwelen avondmantels.
lang. wijd en slepend verhoogden deze
illusie nog. Wat nuchter toonde Adlmül-
ler tussen al deze romantiek een u>lt
nen avondmantel, een smal en recht bozc-
cocf--^^^met ceintuurtje in de rug en
uier rakken weer iets geheel
anders.
Wat bizar waren de meeste hoeden.
hoog en uaak slechts door „kneepjes"
hoed vervormd. Grappig maar bitter
praktisch u-as de coktailhoed met
waterval van aigrettes die het gezicht
grotendeels bedekken en de draagster
dwingen tot een bepaalde „hoofdstand"
De schoenen kwamen ook uit Wenen
Ze waren smal en sierlijk en uaak uan
hetzelfde materiaal als de kleding, w
bü ze behoorden.
De enige Nederlandse mededinger
de juwelier J. Steltman, die met sm
volle en kostbare sieraden aan deze show
een voornaam cachet gaf.
Met een hartelijk applaus deden het
Nederlandse publiek en de buitenlandse
gasten onder tvie vele leden van het corps
diplomatique de Weense mannequins ult-
Prof. dr. A. Querido
Geef Hongaren rust,
veiligheid en werk
De voorzitter van de nationale federatie
voor de geestelijke volksgezondheid, prof
dr. A. Querido, heeft gisteren in Amster
dam gesproken over de geestelijk-hygië
nische facetten van de hulpverlening aan
Hongaarse vluchtelingen. Wil men de
hulpverlening zo doeltreffend mogelijk
doen zijn, dan dient men rekening te hou
den met het feit, dat zowel helper als ge
holpene psychisch in een moeilijke of
gespannen toestand verkeren. Bij de Hon
gaarse vluchtelingen moet het gevoel van
de menselijke waarden worden behouden
of worden hersteld door het geven van
rust, veiligheid en werk. aldus prof.
Mevrouw dr. A. J. de Leeuw-Aalbers
waarschuwde tegen te spontane opneming
van Hongaarse pleegkinderen door Ne
derlandse pleegouders. De desbetreffende
besluiten worden doorgaans onder i
tionele omstandigheden genomen, u
bij weinig rekening wordt gehouden met
het feit, dat de opneming slechts eei
delUk karakter draagt.
Nog 700 Hongaren naar
Nederland
De Nederlandse regering heeft besloten
het aantal Hongaarse vluchtelingen dat
aal worden toegelaten te verhogen tot
tweeduizend. Met dit aantal is de tei
schikking staande opvangcapaciteit vol
ledig benut. Zoals bekend is werd
vankelijk besloten duizend vluchtelingen
toe te laten, later dertienhonderd.
Er zal dus nogmaals een transport vluch
telingen, ongeveer van de omvang va
beide voorgaande, in ons land arriv
Omtrent het tijdstip van aankomst be
staat echter nog geen zekerheid.
Luchtverbinding Rotterdam-
Derby-Birmingham
Een Engelse luchtvaartmaatschappij, de
Derby Aviation Ltd heeft vergunning ge
vraagd 'n geregelde vracht- en passagiers-
dienst te mogen onderhouden tussen Der
by, Birmingham en Rotterdam. Per week
zouden drie tot zeven vluchten worden
gemaakt
Stelende Duitsers. In Amersfoort
zijn drie jonge Duitsers gearresteerd, die
in Enschede een auto hadden gestolen en
op diverse plaatsen in ons land inbraken
pleegden Ook in Duitsland ts het drietal
reeds herhaalde malen met de politie in
aanraking geweest.
De nieuwe BM ahag van VAN NELLE ligt vooraan.
ln smaak, in geur, in kwaliteit
De pure (lange!) Virginia tabak rolt gemakkelijk.
U zult genieten van deze
uw» VAN NELLE shag!
Charlotte Star-Busmann. de dochter
van de Nederlandse gezant In Oosten
rijk, toont In het Kurhaua te Seheve-
ningen, tijdens de Weense modeshow
dit handgeborduurde cocktmlltoilet
Djilas. eens Tito's
vriend, in arrest
DESCHULDIGD van het versprei-
den van staatsvijandige propa
ganda is Milovan Djilas. de gewezen
Zuidslavische communistische leider,
gisteren gearresteerd. Djilas is be
vriend geweest met Tito en heeft
met hem samengewerkt in het ver
zet tijdens de oorlog.
In bultanlandse kringen in Belgrado
vraagt men zich af of de arrestatie van
Djilas erop wijst, dat de Zuidslavische
regering bang li voor binnenlandse onrust
als gevolg van da opstand in Hongarije.
Na de arrestatie van Djilas slaagde zün
echtgenote erin. haar toevlucht te zoeken
op een buitenlands persbureau. ZIJ was
op de voet gevolgd door enkele mannen,
die dat blijkbaar wilden verhinderen.
Maar mevrouw Djilas gilde en het ge
lukte haar, door gebruik te maken van
de verwarring, het kantoor binnen ta
komen.
De 45-Jarlge Djilas heeft, sinds de ont
heffing uit zijn functies van vice-president
en lid van het politieke bureau van do
communistische partij In Januari wegens
„prowestelijk burgerlijk liberalisme",
teruggetrokken geleefd.
Omdat hij de leiding van Zuid-Slovië
in een vraaggesprek met de buitenlandse
pers had gekritiseerd, kreeg hij in januari
1955 een voorwaardelijke gevangenisstra
van 18 maanden wegens staaUvüandlgi
propaganda.
Niettemin heeft Djilas de laatste maan
den verscheidene artikelen ln de buiten
landse pers geschreven. De Zuidslavische
pers beschuldigde hem weldra een huur
ling te zijn van zeker# Amerikaan»*
„reactionaire kringen".
Het laatste artikel vnn Djilas verscheen
in de New Yorkse N#w Leader. Hij
schreef, dat Zutd-Slavië de meest funda
mentele grondbeginselen had opgegeven
door de Russische interventie in Hon
garije niet te veroordelen.
„De Hongaarse revolutie heeft een weg
geweien, die andere communistische lan-
wondc, die de Hongaarse revolutie het
communisme heeft toegebracht, kan nooit
genezen", so achrcef Djilas.
Het vuurspuwende eiland (4)
Enorme rookkolom boven haven
doden en verwoesting overal
(Van onze reiscorresponclenl Link van Bruggen)
NICOSIA, 8 november
ACHT WEKEN GELEDEN bevond ik me in Port Said en vandaag wa»
ik er weer. Ik had me een gelukkiger weerzien kunnen vooretellen.
De stad droeg de sporen van verbitterde huis-aan-liuis gevechten,
brand, honger, verwoesting en ellende. In het havengebied stond een
reusachtige olietank in lichter laaie. Op het kerkhof, zo maar, midden
op de paden, lagen lange rijen doden. Men had nood-hospitalen moeten
inrichten om de honderden gewonden te kunnen hergen.
Toen ik onder een zwaar gewa
pend Engels escorte door de vaak
met puin bezaaide straten reed,
kraakten overal nog de schoten. Drie
keer moest ik dekking zoeken voor
Egyptische scherpschutters, die zich
in huizen en fabrieken verscholen
hadden. Het waren mannen, „die het
contact met hun eenheid verloren
hadden", verklaarde een officier en
die waarschijnlijk nog niet van de
order „Staakt het vuren" op de
hoogte waren.
Met een Dakota van de Franse lucht
macht was ik naar Egypte gevlogen, dat ik
vier weken geleden de rug had toege
keerd. Op het vliegveld, waarvan ik op
steeg, stonden lange rijen transportvlieg
tuigen opgesteld, die de laatste, op Cyprus
gestationeerde Franse parachutisten
Torti is liet zo
DE GOOCHELAAR EN DE KANARIE
789) Van een goochelaar wordt al
spoedig gezegd dst hg het een of an-
voorwerp, dat plotseling ait het
gesirht van het publiek verdwenen is,
nouw verstopt heeft. In de mess-
illen is die veronderstelling niet
juist, want de trucs zijn vaak veel in
gewikkelder dan de mouwen-theorie
'erstelt. Vooraanstaande gooche-
ullen dan ook uitsluitend en al-
lun mouwen als bergplaat* ge
bruiken wanneer het publiek de vaste
overtuiging heeft dat juist by dèse
truc de mouwen geen dienst hebben
gedaan.
Een vogelkooi met een levende ka
narie kan men bijv. moeilijk verstopt
denken in een mouw. Daarom juist liet
een destijds bekende goorhelsar dir
vogelkooi in syn mouw verdwijnen, een
truc die op het eerste gezicht onmogelijk
schijnt, maar voor een handig man
toch wel gemakkelijk uitvoerbaar
maakte de
selinge verc
het kooitji
l een snelheid
irgronden. Was
iet kooitje eenmaal goed en wel vi
Iwenen, dan hrarht de goochelaar l
AUes goed sn wel, maar wat ge
beurde er in werkelijkheid met de vo
gel, die met kooi en al in de mouw
van de goochelaar wa. verdwenen? Vaak
was syn lot allesbehalve benijdenswaar
dig. Bevond hy zich op het momeni
dat de kooi dichtklapte juist in het mid
den van zyn kleine rel, dan kon hij
er gunstig afkomen. Maar was dit niet
het geval, dan kon het diertje worden
Ieder
ia! zich i
dat
voorwerp kan wordi
reehthoekig
maar vrij «mal
uitgetrokken, In-
"diëïï aan twee uiterste hoekpunten
wordt getrokken, vooropgesteld althans,
dst alle hoekpunten sehamierend syn.
•venals de tralies. By zijn optreden
moest de goochelaar dus het kooitje tus
sen beide handen houden en san het
ubliek tonan, waarna een sterk rubber
i van de hoekpunten
hel publiek) was be-
•rgde dnt kooitje met
odgedrukt of op i
>rden gekneusd. Dit
isie, waartoe destijds
rhelaar die veel
ook de ron-
Engeland de
renbescherming was
nodigde zij de gon
st deze true in Lon
opereer e ut,
oauar- VV
wyi
door deze manipulaties geen letsel
dervond. De goorhelsar in kwestie had
weinig keus, want weigering «ou publi-
katie van het geval betekenen, wasms
rijn nummer niet meer vertoond sou
kunnen worden. Hy onderwierp sirh
du» san de proef, die bovendien t'
p byzondere
rrkt» kar
geruststel
ES
'aarbij het wel overbodig aal syn op
merken, dat dit diertje niet „de"
inarie, maar „een" kanarie was, die
ling onmogelijk was. En laat die kanarie
nu joist in dit uitzonderlijke gevel ne
de proef ongedeerd wegvliegen!
Over vliegen gesproken, weet o dat
vleugels volgens geheel verschillende
principes kunnen groeien?
Daarover een volgende keer.
(Nadruk verboden)
de overkant moesten brengen. Om tijd te
sparen zouden de mannen boven Port Said
worden afgeworpen. De geallieerden
wensten hun troepen in de kortst moge
lijke tijd naar Egypte te brengen, voor het
geval het bestand plotseling verbroken
Drie rondjes
Ruim twee uur, nadat ik van Cyprua
was opgestegen, landde lk op Gamil, het
vliegveld van Port Said. Ik had toe
veel van de stad gezien, want de piloot
had er zeker drie rondjes boven gemaakt.
Grote, open plekken hadden de plaatsen
aangegeven, waar Engelse commando'i
verbitterde huis-aan-huis-gevechten had
den geleverd. De rookkolom van de olie
tank. die in brand geschoten was, had
bijna de vleugels van de Dakota geraakt,
zo dicht was ik er langs gevlogen Dwars
voor de ingang van het Suezkanaal had
ik verder tenminste vier gezonken sche
pen geteld, waaronder een grote vracht
boot.
Gamil, het vliegveld, waar In de nacht
van vijf november de eerste Engelse para
chutisten waren geland, bevond zich
stevig in geallieerde handen. Mannen
de Britse luchtmacht waren met de aanleg
van versterkingen bezig en lange colot
trucks voerden de nodige voorraden
Overal op het vliegveld waren de sp<
van een hevige strijd te zien, die daar
vierentwintig uur achtereen was gevoerd.
Ik zag een groot aantal lege containers
liggen, blauwe, witte en groene parachu
tes, versplinterde wapens, verkeerd ge
lande jeeps en Egyptische en BrlUe uit
rustingsstukken. In het veld waren tien
tallen gaten gegraven, welke tot eerste
dekking van do parachutisten hadden ge
diend. De verkeerstoren en de bijgebou
wen waren zwaar door mortiervuur be
schadigd, terwijl de elektrische centrale
uitgeschakeld was.
Gevangenen
ln een garage beuonden zich nog
twintig Egyptische gevangenen. Ze
praatten en lachten luid en uit hun
Houding zou men btfna opmaken, dat
de geallieerden hun bet-rtyders waren.
Ze hadden geen gebrek gehad, ver
klaarden ze, want ze waren goed door
de Engelsen verzorgd. Ze hadden zelf»
•en geit gekregen om verse melk te
kunnen drinken
Als eerste burger, dié Egypte na het
uitgeven van do order Staakt het vuren
betrad, ben ik toen naar het vijf kilometer
verder liggende Port Said gereden. Do
weg. die op verschillende punten was op
geblazen, lag bezaaid met uitrustingsstuk
ken en puin en hout van vernielde hul
zen. Uitgebrande jeeps en truck» lagen tn
de berm gekanteld En voor de muren van
een vernield» fabriek stond een uitgescha
kelde Egyptische Stallntank, i.
kanonsloop verlamd naar beneden hing.
Het oude stadsdeel van Port Said was
ongetwijfeld 't zwaarst getroffen. Hel#
huizenblokken waren weggevaagd en
brand had eem wijk, die e»n oppervlakto
van zeker een vlerkante kilometer had,
totaal verwoest. In de nog rokende puin
hopen zag lk mensen steen voor steen om
keren om naar de resten van hun bezit
tingen te zoeken. Vluchtelingen met hand
karren, waarop meubilair en beddegoed
waren geladen, trokken met verbijstering
op het gelaat door de straten.
Uitgestorven
De nieuwere woonwijken waren slecht»
licht beschadigd. Hier en daar miste er
een huis. maar duidelijk was te zien. dat
er geen straatgevechten hadden plaats ge
vonden. Mensen zag men er bijna niet
Vele burgers van Port Said hadden zich
in hun huizen opgesloten, of hadden, toen
de gevechten begonnen, de vlucht ge-
In het noordelijk deel van de stad kwam
ik in een opgewonden mensenmenigte te
recht, die schreeuwend en gebarend de
straat versperde. De majoor, die bij me
was, haalde zo onopvallend mogelijk het
pistool uit s'n holster. De soldaat achter
de bren-gun spande de trekkerMaar
van een vijandige houding bleek geen
sprake te zijn. Ik zag hoe tientallen man
nen grote zakken bloem uit een opslag
plaats sleepten, ze openscheurden en er
met zoveel als ze van de Inhoud dragen
konden vandoor gingen. Verschillend#
vrouwen en kinderen wezen op de mond,
waarschijnlijk aangevend, dat te honges
hadden.
Bij de haven, zowel aan de zijde van
Port Said als asn die van Port Foead, waa
een omvangrijke militaire landing aan da
gang.
Oorlogsbodems eo troepen transportsche
pen lagen dicht naast elkaar gemeerd en
op de lange pier, tot aan het standbeeld
van Ferdinand de Lestepa toe, stond het
stampvol met soldaten. Trucks, tanks, ka
nonnen en andere voertuigen werden aan
de lopende band aan land gebracht. Het
Casino Palace Hotel, dat vlak bij de ha
venmonding is gelegen, was door de ge
allieerden gerequireerd en als hoofdkwar
tier ingericht.
Met het beeld van de geteisterde stad
diep ln het geheugen gegrift, verliet ik
Port Said weer. Geallieerde tanks ston
den op de hoeken der strnten opgesteld cn
Britten en Fransen, het geweer dreigend
ln de handen geklemd, waarschuwden de
zich op straat bevindende burgers hun
hutzen In te gaan. Op de begraafplaats,
waar ik weer langs kwam, werd een grote
groep ernstig kijkend# soldaten binnenge
marcheerd. Ze gingen hun kameraden be
graven, die ln de vaak hevige gevechten
gevallen waren.
Het was nog nauwelijks licht, toen
ik weer van het vliegveld Gamil op
steeg om de terugweg naar Cyprus
te aanvaarden. De contouren van de
havenkranen van Port Said tekenden
rich zwart tegen de hemel af. Maar
zwarter, groter en ook dreigender
wa» de enorme rookkolom, die in de
oliehaven naar de hemel opsteeg.
Twee miljard eieren
Gisteren heeft de Nederlandse uitvoer
van eieren voor 19M de twee miljard be
reikt. In 1955 geschiedde dit pas op 6 de
cember, ln 1954 op 30 december.
