CHRISTELIJK
Vrijheid van vakbeweging in
Hongarije eerste vereiste
Boek
Het Straatsburg gedenkraam
voor J.-G. rans J
breuk
Het openbaar onderwijs geschiedt
niet met sanctie der herv. synode
SsSH
ZENUWRUST
DAN
MAAR ZO!
2
Internationaal Christelijk Vakverbond
J-ÏET Internationaal Christelijk
Vakverbond heeft de vol
gende verklaring uitgegeven
naar aanleiding van de ge Deur te-
nissen in Hongarije.
Met diepe bewogenheid heeft het
Internationaal Christelijk Vakverbond
de bloedige gebeurtenissen in Honga
rije gevolgd.
Het richt een broederlijke groet
allen, die strijden voor de vrijheid
en wijst er met nadruk op. welk een
belangrijk aandeel de arbeiders ge
nomen hebben In de heldhaftige strijd
van het gehele volk tegen de onder
drukking door de regering en tegen
de buitenlands* invaL
Het I. CV brengt hulde aan BH
slachtoffers van dan tragische dagen
en hoopt, dat hun offers blijvende
vruchten mogen afwerpen. Het heeft
bU de Verenigde Naties en bij de
Internationale Arbeidsorganisatie een
aanklacht ingediend tegen de geweld
dadigheden. die door de communis
tische regering en door het buiten
landse ingrijpen, waarvan Hongarije
het slachtoffer Is. zijn gepleegd
Op dramatische wijze is thans komen
vast te staan, dat het gehele volk
vrijheid eist. De Internationale
meenschap der vrije volken zal e
toe moeten zien. dat de essentiële
voorwaarden voor een stelsel
vrijheid in Hongarije worden
wezen lijkt
Men mag niet vergeten dat de aan de
Gereformeerde Kerken
Zondag gebed voor de
vrede en voor
Hongarije
Deputaten voor het uitschrijven van
bid- en dankstonden, aangewesen door
de laatste Generale Synode der Gere
formeerde Kerken, hebben die kerken
veriocht. zondag 4 november ln de
morgendiensten de nood der volker -n
In gebed en prediking In het bijzonder
te willen gedenken.
Do worsteling om de vrijheid in Hon
garije. waarmee iedere gelovige van
zelfsprekend meeleeft, is daartoe eer
aanleiding
Maar deputaten denken ook aan de
spanningen ln het Midden-Oosten en
ln Oost-Europa, waardoor het gebed
om behoud van de wereldvrede en
om recht en gerechtigheid ln het vol-
kerenleven bijzonder actueel wordt.
VAN DE DAC,
I). Hlllenlus. Inleiding tot het den
ken van Darwln. Uitgave ln de serie
Hoofdfiguren van het menaelljk den
ken door Born n.v. te Aaaen. 45 bit.
l.M.
Dat Darwin op het geestesleven van
onze tijd grote invloed uitoefent, staat
buitan kijf Dat men in onze kring
vsak een karikatuur van hem tekent,
is onbetwistbaar Dat daarom een
schets van zijn denken ..in een behoefte
voorziet", is een passende gemeenplaats.
Zolang de.heer Hillenius zulk een schets
geeft, leest men zijn werkje met genoe
gen. Waarborg voor objectiviteit is ech-
ter afstand nemen en hierin schiet de
schrijver enigszins te kort. Bepaald
naast de roos schiet hij, wanneer we
ann het eind een inleiding in het den
ken van de heer Hlllenlus zélf over
die i
regering onderworpen eenheidsvak
beweging tot de voornaamste verant
woordelijken der onderdrukking be
hoorde Een van de hoofdvoorwaarden
voor de vrijheid zal dus de instelling
van een regiem van volledige en al
gehele vrijheid van vakbeweging
moeten zijn. die alle levende krachten
in het land in staat stelt de weder
opbouw in vrede en sociale gerechtig
heid te verzekeren.
Reeds onmiddellijk heeft het I. C. V. zijn
solidariteit met de Hongaarse arbei
ders tot uitdrukking gebracht. Zijn
geschiedenis is een bewijs van zijn
onwrikbare gehechtheid aan de vrij
heid van vakbeweging en een stelsel
matige oppositie tegen iedere dicta
tuur.
De christelijke vakbeweging in Honga
rije werd door terreur verwoest.
Moge ze uit het huidige lijden
krachtiger dan ooit te voorschijn
treden.
De sterfte aan
infectieziekten
Door ongelukken komen
meer kinderen om
In opdracht van de Nederlandse en
Zweedse regering heeft de wereldge
zondheidsorganisatie een rapport opge
steld. Hierin wordt vermeld, dat er in
Nederland driemaal zoveel kinderen
sterven door ongevallen als door in
fectieziekten. De categorie ..ongevallen'
eist in ons land meer kinderlevens
tussen een en veertien Jaar, dan i
andere doodsoorzaak.
Uit dit rapport blijkt voorts, dat i
laatste jaren in vele landen de kinder
sterfte aanzienlijk is gedaald, doch dat
het aantal dodelijke ongevallen met
kinderen een scherpe stijging vertoond.
Politierapporten cn medische verklarin
gen hebben uitgewezen, dat het groot
ste deel van alle jeugdongevallen v
komen had kunnen worden door
betere voorlichting en door grotere
lettendheid. zowel van de kinderen als
van de ouders en opvoeders.
Provinciale begroting
Zuid-Holland
Zuid-Holland die door de gedeputeerde
staten aan provinciale staten is aange
boden. sluit wat de gewone dienst be
treft in inkomsten en uitgaven met
26 287.980,14. Voor
lovi
1 26.287.980,14. Voor onvoorziene uitga
is 2.190.491.10 uitgetrokken. De kapi-
taalsdicnst sluit in inkomsten cn uitga
ven op 80.373.332.49. de reserve-, kas-
en verrekendienst op 51.179.231,54.
Voor 1958 zal moeten worden gere
kend op een stijging ten laste van
gewone dienst ten opzichte van 1957
1.257X30. waarvan 756.000 voor
Prins Bomhard bij
concours hippique
Op het nationaal concours hippique
in New York hebben de Ver. Staten de
eerste twee plaatsen In de wedstrijd
de Roycc A. Drake wisseltrofee bezet.
Hugh Wiley van de VS.. op Nautical
was eerste met 304 seconden en Wil
liam C. Steinkraus op First Boy tweede
met 32.8 seconden.
Prins Bemhard reikte de trofee uit
aan de winnaar.
Melodie en woord
der Ether sol ren
ld xJeken; 17.00 Boekbespr
Beroepinp,suerk
NED. HKRV. KERK
Beroepen te Kockengen: L Kok '.e
""achten (evang.;
GEREF. KERKEN (OND. ART. 31»
Bedankt voor 's-Gravenhage-Zuidwest;
J. van der Haar te Emmen.
Buitenlandse kerken
helpen Hongarije
De dienst van hulp tussen kerken en
vluchtelingen van de Wereldraad van
Kerken heeft aan de Oostenrijkse rege
ring de verzekering gegeven, dat zijn
"•paraat voor transport, kleding en voe-
ng ter beschikking van de regering
staat voor hulp aan vluchtelingen uit
Hongarije. Zo spoedig mogelijk zal ook
hulp geboden worden aan kerken
mensen in Hongarije zelf.
De Lutherse Wereldfederatie heeft
eveneens hulp aangeboden aan hei
„Hilswerk" van de Oostenrijkse protes
tantse kerken. Het Duitse Hilswerk heeft
assistentie aan het Oostenrijkse gezonden
Amerikaanse kerken hebben via de
Nationale Raad van Kerken vijfduizend
dollar gezonden als tegemoetkoming in
de eerste uitgaven.
Veel rijker
„Och, was Jezus nog op aar
de. Nee, dat versje leren we
onze kinderen niet meer. Terecht
is gewaarschuwd, dat hierin een
sentiment openbaar wordt, dat we
bij kinderen niet moeten aanwak
keren.
Maar toch.... komt zo nu en
dan niet de gedachte wel eens bij j
ons op: de mensen, die Jezus ge
zien en gehoord hebben, hadden
och wel veel op ons vóór?
Doch als we
dan in Marcus 3
lezen, dat Jezus'
bloedverwanten
van Hem zeiden:
Hij is niet bij
zijn zinnen! en de
Schriftgeleerden
insinueerden: Hij
heeft Beëlzebub!
dan is 't ons
EEN
dOOK»
VOOR
VAN
DAAG
Niet op deze tvijze
KANTTEKENING
t d Een betrekkelijke
Dr. J. J. R. Schmal schrijft ons: christenen mag ons niet onver-
ALS KINDEREN der Reforma
tie moeten wij de zon in het
water kunnen zien schijnen. Doen
en laten van onze roomse mede-
J
toch wel duidelijk, dat ook Jezus'
tijdgenoten Hem alleen door 't
geloof als Zoon van God en als
Heiland konden aanvaarden. En
dat was voor hen in vele gevallen
moeilijker dan voor ons.
Wij zijn veel rijker dan de Jo
den, die Jezus lichamelijk hebben
aanschouwd. Wij weten van Gol
gotha, Pasen en Hemelvaart.
Jezus op aarde: dat was de lij
dende Knecht des Heren, het Lam
Gods, die door smartelijk lijden
en smadelijk sterven de zonde
der wereld moest verzoenen. Wij
weten Jezus in de hemel, wij zien
Hem met eer en heerlijkheid ge-
Ikroond. Daar is Hij bij Zijn Vader
onze grote Voorspreker, bereidt
Hij plaats voor al de Zijnen in het
hemelse Vaderhuis.
Paulus achtte 't helemaal niet
belangrijk of zijn lezers Christus
al of niet „naar het vlees'' hadden
gekend Als de Corinthiërs en ook
wij maar weten, dat God door
Christus ons met Zich verzoend
heeft, dat Hij Hem, die geen zon
de gekend heeft, voor ons
zonde heeft gemaakt, opdat wij
zouden worden gerechtigheid Gods
in Hem.
•n Ut kal: 8 00 N»«
ll«e Requiemmis: 9 35 W»
10.10 Koorzang. 10 55 Grar
8.15 Plech- i
9 40 Gram; j i
11.00 V d il«- f
Jrh Ir r E Ch
13 00 Nwi
n» t, 13» Ptanoduc; 13 45 V d vrt
Gram. 14» Knapenkoor; 14JA Hi
15» Metropol* ork
cital; iron Angelus; 1103 ling 1958. afdeling Nederland: 1920 Rege
L- K** Het emigrate
KRUISWOORDRAADSEL
OPGAVE PUZZEL No. 57
HorlionUal: 1 Staatsman. 6 roofvogel
9 streep. 10 lookplant. 11 dichtbij. 12
lobbei, 14 bijdehand. 16 hachelijk.
Vertikaal: 2 Drank. 3 binnenkort. 4
zonnescherm. 5 boomgaard. 7 melkach
- erbi
.a nn ju naaiopnili
16.00 V ork groot koor en eol; 22 00 Allerzielen
spraak: 22.15 Twee plano's; 22.45 Avondge-
•x bad en Ut kal: 23 00 Nwi; 23 15—24 00 Gram
I Hilversum II. 298 m. VARA: 7.00 Nat;
I 7 10 Gym: 720 Gram; 8 00 Nws; 8 18 Gram;
8.50 V d vrouw9 40 Schoolradio VPRO: 10 00
mi, 10.05 Morgenwijding. VARA:
•am: 10.40 V d kleuters; 11.00
Tenor en harp: 11J6 Orgel cn hammond
orgel: 11J» Wat doe Je voor de kost. AVRO
12 00 Orgelspel; 12.30 Land- en tulnb meded;
12 33 Sport en prognose. 12 50 Gram. 13 00
Nw.: 13 15 Meded en gram; 13» Lichte
muz. 13 55 Koersen. 14 00 CeUo en plano:
14» Voordr: 14 50 Gevarprr.gr VARA 18 00
Gram; 16.» Muz eau»; 17 00 V d jeugd:
17» Lichte muz; 18 00 Nw$. 18.15 Act;
1820 Lichte muz. 18.50 Vakverenlglngsnleuw»;
19 00 V d kind; 19 10 Kinderkooor. VPRO:
19» De dienende kerk. caus: 19 50
Ber. 20.00 Nvt; 05 Boekbespr; 15 Zeng
en plano; 10 Jaar Unesco. caus; ».40
Het onderwij, nu. caus VARA 2100 Dan*-
muz. 21» Ethertorum. 22 10 Bultenl averz;
23 25 Exotische klanken VPRO 22.40 Zorg
om de mens. caus 22.» Avondwtjdlng. VA
RA 23 00 Nvt; 23 15—24 00 Gram
Trierlsleprogr. NTS: 15— 21 43 De Muur
DRAADOMROEP
I Geetano DonlzetU; L'EUslr d'Amore <1«
bedrijfi Komische opera ln 2 bedrijven
Plaat - en tijd van hardetlng Een ttallaani
dorp omstreek» 1013 Personen Adlna. Mar-
KerlU Ceroslo. sopraan; Nemortno, Ntcoia
mti. tenor: Belcore. Tlto Gobbt. benton;
Dulcamara Melchlorre Lulse. has: Glarnat-
ta. Loretta d' Lello. sonraan Knor on nrk«'
van de Opera te Rome. Dirigent Gabrlelt
irand* rest,
tige oplossing, 8 vefbri
Chin maat, 15 vrijgevig
OPLOSSING ri'ZZEL No. 5«
Harls-ntaal: 1 Slir 5 man. 6 jacht,
9 af. 10 sul. 11 L.O. 12 iüer. 13 triest.
14 ik. 15 et. 16 vlo. 17 hand. 19 molm.
20 al. 21 spar. 23 kei. 24 spelt.
Vertikaal; 1 Smalt. 2 laf. 3 ln. 4 pa-
16 Juist. 7 H L 8 toekomst, 10
i- 17 hak
Lehm
Orkest van Bamberg
Meyerbeer Kronlngsmars nit
lymph - - - -
Erttz Lehmi
mphonle Orke*t
III Gli
Le Prophete"
*74
era" M" arden !e 'emola '3e act»' Paul
SchAffier en het Orkeet van de Weense
Staatanpera olv Fellx Pmhiaka
V Arrlgo Boito. uit ..Maflatofeie L'aJtra
notte ln fcv» a: mare Se actei Maria
Menefhin: CalUa en het PMkiarmonia Or-
i ken oiv. TuUlo Se-aflfi.
Aspecten van het christelijk onderwijs
stimuleren met deze broe-
- ders lijkt ons een der ta-
J ken der hervormde Raad.
Ten slotte hoede de Raad
,n dat de Kerk heen afhankelijk gesteld van de zich vo«>r een kerkelijke
aar de christelijke streek waar men woont en de zin van kerkistische)
i de neutrale afwijst, van de gezindheid van dat weg le gaan omdat ook voor
er- Hier ontmoet zij op haar bevolkingsdeel, dat daar be- hafr y*™ betekent
klaarde dus ln 1952 te- pad de leerlingen van Kny- palend is voor het karakter natuurlijk met, dat de Ne-
recht, dat het de taak is pers school, die politiek van der samenleving, bijv. in derlandse Hervormde Kerk
der Kerk, mee te werken niet tc onderschatten bete- r.k. streken en zeer ontker- zichzelf zou willen be-
aan de kerstening van het kenis zijn, hier ontmoet zij stende gebieden. schouwen als de enige re-
onderwijs, uitgaande van de Rome. dat vanuit de neutra- „Naarmate de doelstelling presentante van de kerk te-
belofte van de God des Ver- !c staat wil komen tot de in een nauwer verband midden van het Nederland-
bonds en op grond van het wijding van het gehele staat met de opvoeding en se volk, al heeft zij daarm
doopbevel; terwijl de Kerk, openbare leven cn streeft vorming van de mens. zo- wel. al was het alleen maar
haar medeverantwoordelijk- naar de kerkstaat ln r.k. als bijv. in het gezinsleven, krachtens haar geschiede-
heid erkennend, de school- ain, zodat hiermee dc grond- in het onderwijs. in het vor- nis "aar "Uidige p.aats,
keus laat aan de ouders. toon van onze natie, die vol- mingswerk en Ln de jeugd- "n bijzondere roeping. Ook
genr. Rome al niet meer re- verbanden het geval is. zal ^rwüte van deze roeping
matorisch ls, principieel men er ook des te nauwlet- al®nt zij echter de gemeen-
ander geluid geeft. Hier tender op hebben toe te schap met andere kerken
ontmoet zij de humanisten, zien. dat de geestelijke te zoeken
die een theocratie vanuit waarden, die daarbij in het en!^
Vv,7i.».7* v,r.7,7u^7 hun levensbeschouwing moe- geding zijn. tot hun recht te ZU7
i'ih.5 lïlï1» Har «wl komm. Tm»!,, nkt in ver- komen m de
(Van een medewerker)
De eerste helft van dit
artikel plaatsten wij eer
gisteren. We nemen de der,
laatste alinea opnieuw op. I,et
fS, "V"" iorm.lorl.eb Ie. principieel
c^jiïk."ïc&nrv,'" -
keur geven, ervoor te
ken. dat het Evangelie
mogelijk
het daar ga-
geven onderricht en de
overhand houdt over aller
lei usanties en tradities'
..Daarnaast
Kerk de ouders, die
openbare school de
keur geven, er op aan te crete situatie de ouders
dringen, dat ook daar het peer te wijzen op hun taak
i bij het openbaar
de bet niet veel juister
de «eweest, met vasthouding „„V .V
van deze visie, in de con- 8chermt met de ErkHijK J.1 Calvljn. 'geen Kuyper of
sanctie cn steun. Indien Hoedemaker, geen Barth of
niet aan dc voorwaar- S.cïiL1<:^e^• Se?.n X?" Niftrlk
kenning
de eerbied voor het Evan
gelie"
Hiertegen ls weinig in
brengen.
Kork Hp mnViiHVhiH.n doct alleen eerbied kenschap
Seenstlnd nie? welke bi^T vó6r hel Evangelie, doch er- °nze daden, wij auen zm-
nen het ooeïbair on^Lwi?: keontae vin hel Evnnpelie), verschijnen voor dezelf.
is weinig in te nei| ne; openDaai onaerwijï recht de Heer. die ons allen, pe-
Dat de Kerk zuRen^^komen bijv._ rondom «W dagogen en theologen, fïlo-
politici, in Zijn
heid handhaaft tegenover al- schuur bijeen vergaart
len. binnen de kring niet Het onbehaaglijke gevoel oor,-,-!, hiervan moet uit Wiens genade we alleen
alleen van het christelijk b|J ve*e hervormden binnen ue oorzaaK niervan moet
het morele recht,
h„rïmed.ve'*«ntw<y,rdéhjk- J™ vnnr „Jn «|°n8
he»d handhaaft tegenover al- wet? »P*nnen. >chuui
len. binnen de kring met Het onbehaaglijke gevoel hiervan mn.» uit w'
alleen van het christelijk blJ v5> hervormden binnen Mnaak hieivan moet kurnen leven
MUSS Lilfhefniet
deze geen school der chris- op de weg der Hervormde ba^ schoo. de strijd om de we wat onze .hand
telijkheid wordt waar het Kerk. het schoolvraagstuk schoolkeus vaak een strijd 1 ,d°
usanties en tradities. Met «rijpt de hervormde Raad U mede oorzaak van een de twintigste eeuw.
dankbaarheid mogen we voor Kerk en School niet ongelukkige schoolpolitiek,
constateren, dat de Kerk de te veel in in de bevoegdheid die plaatselijk vaak verwij- Ten slotte een vraag
christelijke school zó niet der plaatselijke kerkeraden. ™lJ praktische beteke-
ziet. omdat deze zo ook niet De synode zal uitspraken d?n ook niet eens met hen, J
is Er is nl verschil tus- kunnen doen. de kerkera- die zich tegen de hervorm- nis VOOr onze chnste-
sen de overhand houden en den echter zijn in staat en de Raad voor Kerk en lijke scholen: „Denken
de cverhand herkrlj.e. De hebben hel recht- deee peek- we taterdagsmorgene in
kerstening van het onder- tisch te toetsen - - -
wijs kan niet tot een vol- plaatselijke situatie. De ker- verzetten en zich daartegen- gebed en lied aan de
"4"' *r:,J*ï™k"t™n'*deeï "wij Se"n d, indruk, dat dienwen des Woords,
principiële herziening van antwoordelijkheid. het verschü met deze broe- die 's zondags het Woord
de wettelijke kaders voor h.rHerllik schriiven onenbai1)?6^!! aanzien van bedienen en Wekken
hft nnHfru'iU binnen het ÏN het herderlijk sennjven openbaart ten aanzien van
eeziehtsvefdTkomt aldus de „Christen zijn in de Ne- de staatsbeschouwing, het we onze leerlingen ook
■rnodale verwTrinf derlandse samenleving" gereformeerd karakter der op tot reeelmatice
nJvsL sin- comt het iets duidelijker natie, de verhouding apos- 101 regelmatige
«nedr «al de Kerk weer- naar voren. De keuze tus- tolaat-pastoraat, wezen en kerkgang, stimuleren
standen ontmoeten, die niet >en algenqene ene®igsea"m°^ He^ormd^Kerk610 dCr We dit °°k' d°0r te
weiend«eUa°thhïeT nlet^mln" lev^ngVverba^en wordt hier Een openhartig gesprek te gaan?"
schillig zijn Integendeel, met r\£ gang der geschiedenis zet zich
hetgeen in hun kring omgaat u jn deze dagen snel voort. Het
oehoren ook wij, zij het op een njeuws 0ver Hongarije, hoe uiterst
afstand mede te leven.
In dit verband wensen wij
ogenblik stil te staan bij hetgeen zich
op zondag 21 oktober in de kathe
draal van Straatsburg heeft afge
speeld, waar een gedenkraam ter er«
van wijlen Jacques-Camille Paris,
eerste secretaris-generaal van
Raad van Europa, werd ingewijd.
Het was een gebeuren, waarmede
wfj, ronduit gezegd, bezwaarlijk in
genomen konden zijn. reeds inzoverre
het een zuiver roomse kerkelijke
plechtigheid betrof, waartoe op het
ogenblik, dat in de protestantse
kerken van Straatsburg de openbare
eredienst werd gevierd, honderden
mannen en vrouwen naar de kathe
draal werden gelokt.
Waar bleef de christelijke eenvoud
temidden van zoveel getabberde
hoogleraren en rechters en met reek
sen ridderorden getooide heren
rok. die met nauwkeurige aanduiding
van de vereiste kleding mobiel wa
ren gemaakt, om tot de slotsom te
komen, dat blijkbaar veel meer be
wijzen van toegang waren uitgege
ven dan plaatsen beschikbaar waren?
Wat voor gevoelens moest het bij
een protestant wekken, indien de toch
wel specifiek Roomse bede „Urbem
virgo tuam serva'' („maagd, bewaar
uw stad") oprijst?
Na deze bede, voorafgegaan door
het zingen van psalm 130 („Uit diep
ten van ellende") richtte de bisschop
van Straatsburg zich tot de aanwezi
gen en zegende het gedenkraam.
Alweer rijst de vraag, wat een pro
testant van deze zegening moest
denken. Het prachtig gezongen „Te
Deum", waarbij geknield werd, kon
het, althans voor hem, niet
goedmaken.
Wij begrijpen niet, hoe protestantse
evangelie-belijders er toe konden ko
men, deze plechtigheid anders dan
uit ongepaste nieuwsgierigheid bij te
wonen.
Wij kunnen voor het ogenblik niet
anders dan de hoop uitspreken, dat
op het Europees niveau plechtigheden
van deze aard in het vervolg achter
wege zullen blijven. Aan de organi
satoren is inmiddels wel duidelijk
gemaakt, dat velen, in en buiten
Straatsburg, met het gebeurde geens
zins konden instemmen.
Onderwijsbenoemingen
Benoemd tot hoofd van de Prinses
Beatrixschool te Rotterdam-Blijdorp: J.
Hogenbirk te Rotterdam; van de C!
school te Zijder veld: C. G. Oldenburg
te Kampen; van de dhr. Nat. school *-
Dubbeldam: J. van Beek te Oudega.
Benoemd tot onderwijzeres aan
school met de Bijbel te Bunnik: n
juffrouw G. C. Hoogakker te Druten,
mejuffrouw T. A. A. Kleistra te 's-Gra-
venhage; aan de Zuiderparkschool te
Leiden: mejuffrouw A. Owel te Zoeter-
meer en mejuffrouw P. A. Willemse te
Waardhuizen; aan de Chr. Nat. school
te Dedemsvaart: mejuffrouw C. Sikkel
te Oosterbeek; aan de Prinses Juliana-
school, Oostersingel. Schiedam; mejuf
frouw J. Lodder te Poortugaal; aan het
Instituut Oranje Nassau, Brucht, Haar.
lem: mejuffrouw A. Ras te Schellinkhout,
Benoemd tot onderwijzer aan de sohool
met de Bijbel te Bunnik: H. Hogenbirk
te Hilversum; aan de Marnixstraat te
Kampen: D. T. van der Werff te Schet-
tens; aan de school met de Bijbel te
Marknesse: B. de Jong te Zwolle; aan
de Zuiderparkschool te Leiden: H. J.
van Dalen te Mijdrecht en J. Bommel te
Den Helder; aan de Willem de Zwijger-
u-l.o.-school te Hoofddorp: A. Dalhuy-
sen te Arnhem; aan de ds. L. Adriaanse-
school te Zeist: J. Groen te 's-Graven-
hage; aan de Chr. school te Beente bij
Apeldoorn: D. G. Smit te Va assen.
Hendrik de Vries-prijs
voor Jan Boer
en W. van Groningen hebben de
Hendrik de Vries-prijs 500.). die in
1946 door de raad van Groningen werd
ingesteld, toegekend aan de heer Jan
Boer te Groningen. Hij heeft verdien
stelijk dicht- en prozawerk in de Gro
ningse streektaal geleverd.
Advertentie
Zwaarmoedige gedachten, tobberijen
en angstgevoel worden verdreven door
MIJNHARDT'S ZENUWTABLETTEN
Versterken het zelfvertrouwen en
J! stemmen U weer moedig en rustig.
163.
Bader begon last Xe krijgen van het gebrek
aan beweging en frisse lucht. Ten dele had dit
trouwens een geestelijke oorzaak. De andere ge
vangenen vonden het al lastig op de hobbelige
scheef lopende binnenplaats te wandelen, maar
voor hem was het bijzonder hinderlijk en ook
slecht voor zijn prothesen. Met toestemming van
de hoogste Britse officier in het kamp vroeg hij
de Duitsers of ze hem buiten het kasteel wil
den laten wandelen, indien hij op erewoord be
loofde niet te zullen ontvluchten, en na enige
aarzeling stemden de Duitsers dit dient hun
nagegeven te worden er in toe en zelfs keur
den ze het goed dat hij een andere Britse of
ficier als gezelschap meenam. Ze deden dit
waarschijnlijk uit vriendelijkheid, in elk geval
uit respect en mogelijk ook wel omdat ze ver
onderstelden dat hij zich dan wat handelbaar
der zou tonen.
Als metgezel koos hij Peter Dollar, een luite
nant-kolonel met wie hij vriendschap had ge
sloten en bovendien een gelijkgestemde ziel.
want de man was al eens wegens belediging
van Duitsers door een krijgsraad veroordeeld
Ze tekenden een verklaring en werden naar df
poort van het kastee' gebracht, waar het Duitse
escorte op hen wachtte; een Feldwebel met eer.
lirht m.acninegeweer en twee soldaten met
geweren
Onmiddellijk begon Bader te steigeren!
,,lk heb mijn erewoord gegeven en ik vertik
het me door een gewapende escorte te later
beledigen."
De Duitsers antwoordden dat Befehl Befeh
was en Bader snauwde: ..Dan ga ik niet naar
huiten Kom. Peter, we gaan naar onze kamers.'
Toen volgde er een allerzonderlingste scène
De Duitsers die xich eerst zoveel moeite hadder
getroost hen allen in Kolditz op te sluiten, ston
den er nu met de wonderlijke onbuigzaamheir
van hun ras op dat de Herr Wine Commander
zijn wandelingetje ging maker. De Herr Wing
Commander echter zei dat hij het vertikte en er
PAUL BR1CKHILL
heerste grote opwinding tot de inschikkelijke
Püpcke er aan te pas kwam en een Salomons-
oordeel velde: het escorte zou machinegeweer
en geweren in het kasteel achter laten. Maar
ze hadden nog altijd hun pistolen, wierp Bader
tegen, waarop Püpcke betoogde dat die tot de
normale uitrusting behoorden. Wilde de Herr
Wing Commander daar genoegen mee nemen?
Goed dan, zei de wing, commander, en toen ein
delijk aan officierseer en Befehl was voldaan,
ging hij z'n ommetje maken. Ze slenterden het
dorp door en wandelden een paar uur heel ge
noeglijk langs de akkers, met het escorte be
scheiden op een afstand.
Hij maakte daarna tweemaal per week een
wandeling, gewoonlijk met Dollar; hij werd wat
milder jegens de Duitsers gestemd en wanneer
hij nu Eggers of de kleine majoor tegenkwam
mompelde hij minder vaak: „Deutschland ka-
putt".
De invasie in Normandië bracht ook grote vol
doening en toen de Geallieerden in Frankrijk
door de Duitse linies heenbraken, verslapte
zelfs de ontvluchtingswoede in Kolditz een beet
ie (ofschoon niet geheel) Het einde scheen nu
n zicht en de gevangenen verdroegen de een-
'onigheid van hun bestaan wat beter.
Maar nu en dan had deze wending van de
crijgskansen een andere uitwerking en er wa
ren bijv gevangenen, die haar geestelijk niet
anger konden verwerken en vreemd ginger,
doen. Een knappe, jonge atleet van de R A F.
maakte er bijv. een gewoonte van in het was
hok guitaar te spelen met de hoes van zijn in
strument over zijn hoofd. Op een goede dag klop
te hij beleefd bij Bader aan, stapte met een
mer water de kamer binnen, nam de houding
aan, salueerde en zei beleefd:
„Neemt u me niet kwalijk, overste, n
bevalt me helemaal met wat u de koning de
laatste tijd van mij hebt verteld."
Toen smeet hij Bader het water in het gezicht,
salueerde en verdween. Tenslotte werd hij met
verscheidene andere zieke en verminkte gevange
nen gerepatrieerd
Omdat Bader herhaaldelijk last met zijn pro
thesen had, deed de S.B O. het voorstel dat hij
gerepatrieerd zou worden, maar Douglas wees
dit nadrukkelijk van de hand; hij had zijn benen
al voor de oorlog verloren, zei hij. en zijn gevan
genschap had daar niets mee te maken. Toch
zette de S.B.O zijn naam op een lijst toen het
bezoek van de repatrëringscommissie werd aan
gekondigd. doch de Duitsers lieten de namen van
Bader en twee ernstig zieke gevangenen weg
Het wa.- t en typerend voor de geest van Kol
ditz da» alle zieken en verminkten met inbe
grip van enkelen, zoals de graaf van Arundel, die
waarschijnlijk nooit meer batar aoudan worden - pan. dal hat ook op dare onlwlkkellnc
weigerden voor de commissie te verschijnen hu«r»
voor de drie mannen, wier naman waren ga- "ljkl 'ngeateld.
schrapt, ook voor onderzuek werden toegelaten.
We! riep Eggers de bewakers bijeen en pro-
beerde hij de gevangenen te dwingen voor de
commissie te verschijnen Maar de zieken ga- Geref. JeUffdraad verlmisf
ven met toe en er speelden zich ellendige tonelen jcu^uiaau vernillSI
af, tot de Duitsers toegaven Het was louter een
kwestie van principe. Bader was niet van plan
zich te laten repatriëren, maar voor de beide an
deren was dat dringend noodzakelijk Toen hij
voor de commissie moest verschijnen en de doc-
'oren hem vroegen hoe hij zich voelde, ant-
voordde hij: ..Volkomen fit. dank u wel
..Maar." zei de voorzitter. ..u hebt toch erge
last van uw oude wenden?"
„Volstrekt niet. Alles is in orde."
I WUKU 1 VEK VOLGD
belangrijk op zichzelf ook, is alweer
van de eerste plaats gedrongen door
de berichten over Egypte. Daar zijn
de Engelsen en de Fransen nu ernst
gaan maken met hun aankondiging,
in te zullen grijpen. Dit is gisteravond
begonnen en we mogen wel zeggen,
dat daarmede de dag van gisteren ge
worden is tot een beslissende.
In wat er thans in de woestijn
van Sinai en in Egypte gaande is,
wordt het woord oorlog nog zoveel
mogelijk vermeden. De Israëliërs
spreken van zelfverdediging, de Egyp-
tenaren van afweer van een aanval,
en de Engelsen en Fransen beschou
wen hun aktie als een vorm van in
terventie.
Dit is voorlopig het hoopgevende in
de situatie. Men onderkent blijkbaar
de ernst er van. Trouwens, ln het
Britse Lagerhuis heeft de Britse pre
mier gisteren met nadruk verzekerd,
dat de aanwezigheid van Engelse en
Franse troepen aan het Suezkanaal
slechts een tijdelijk karakter zou aan
nemen.
Nu is tijdelijk een rekkelijk begrip.
Men mag aannemen, dat dit tijdelijke
wel eens van enige duur zou kunnen
zijn. In elk geval speelt in het Britse
optreden stellig ook door verbolgen
heid over Nasser's brutale en laatdun
kende houding. De Engelsen hebben
uit de geschiedenis ook wat geleerd.
Zij hebben al doen blijken, in deze
dagen soms eens terug te denken aan
Chamberlain en aan Hitier en aan
München. Zij zijn toen diep bedrogen
uitgekomen en de Britse bulldog laat
zich niet graag voor de tweede keer
bedriegen. Hitier heeft het voor Nas
ser bedorven. De Engelsen zijn er
duidelijk op uit, het kwaad in de
kiem te smoren.
£)AT het optreden van de Engelsen
en de Fransen voorlopig geleid
heeft tot een breuk met Ajnerika, valt
te betreuren. Overigens moet men op
dit ogenblik over' deze breuk nog niet
te somber oordelen. Engeland en
Frankrijk aan de ene kant en Ame
rika aan de andere hebben ten slott*
hetzelfde doel voor ogen: uitbanning
van vrees en van bedreiging en het
scheppen van vreedzame en democra
tische verhoudingen. Daarbij hebben
intussen, ook naar onze mening, de
Engelsen en de Fransen van een
scherper kijk dan de Amerikanen op
de Arabische werfeld blijk gegeven.
Het was niet wel doenlijk, het op
dit ogenblik nog te gooien over de
boeg van Verenigde Naties of Veilig
heidsraad. Daarvoor liggen deze li
chamen te zeer in de sfeer der poli
tiek. Men kan dit betreuren en wij
delen het leedwezen daarover van
harte, het is al niet anders. Een land
als Frankrijk heeft zo zijn eigen er
varingen met Verenigde Naties en Vei
ligheidsraad, zoals wij deze ook heb
ben voor wat betreft Indonesië.
Hebben wij het wel, dan zal nu het
optreden van Engeland en Frankrijk
leiden tot een zekere verzelfstandi
ging van Europa ten overstaan van
Amerika. Wij juichen daar niet over.
Maar wij overdrijven het leed ook
weer niet. In feite immerswij zei
den het reeds is de breuk er een
betrekkelijke aard en duidt het
bestaan er van meer op een verschil
in methode. Voor Amerika en voor
Europa blijft het doel gelijk. Dat ge
lijk blijven van het doel kan Juist of
ook bij het onderscheid in methode
nog een krachtige stabiliteit verze
keren.
JN de verzelfstandiging van Europa
schuilt bovendien ook winst Euro
pa heeft zijn historie en zijn traditie.
Het heeft zijn ervaring en zijn ken
nis van zaken. Het heeft zijn kijk
op landen en volkeren. Dit alles
dreigde in het gemakkelijke overwicht
van Amerika wel eens te worden ver
waarloosd. Europa kan nu wellicht in
ruimer mate zijn bijdrage gaan leve-
wat uiteindelijk én Amerika
én Europa als goed en als Juist voor
ogen staat.
Is daarbij niet een uitermate ver
heugende omstandigheid, dat door de
ontwikkeling in het Oosten van Euro
pa de grenzen juist in deze dagen ten
gunste van Europa schijnen op te
schuiven? Wij mogen van harte üo-
De sterke groei
ijenbur
den, dal
het werk De
groeiende bureau
uc Nederlandse Gereformeerde
Jeugdraad daar niet langer gevestigd
kan zijn.
Het bestuur van de Jeugdraad heeft
een uitnemend nieuw werkcentrum ge
vonden op de Amersberg, Utrechtseweg
■v>o igt jn dp bedoellng
an dit Jaar naar
'erhuizen.
