H.W.Tilanus gaf toelichting
op de kabinetsformatie
H:
Vaarweg door Rijnstreek moet
1000-tonners verwerken
Badplaatsbewoiiers maakten het
verkeer onveilig
op
Vruchttot wasdom gekomen
geestelijke kalkbodem
Gevestigde en vertrokken personen
B. DE KONING
I
-
NIEUWE LEJDSCHE COURANT
Veel belangstelling in Rehoboth
Persoonlijke invloeden gingen
ook een woordje meespreken
„T~^E AFGELOPEN MAANDEN, waarin moeilijkheden zijn gerezen ten
U aanzien van de vorming van een nieuw kabinet, betekenen geen ver
lies voor ons volk. Alle problemen zijn thans geheel doorgepraat", zo zei de
voorzitter van de c.h.u., de heer H. W. Tilanus, gisteravond tijdens een le
denvergadering van de afdeling Leiden van de Christelijk Historische Unie
in Rehoboth. De voorzitter van de Leidse afdeling, de heer D. van der
Kwaak, sprak in zijn openingswoord zijn blijdschap uit over het feit, dat
de heer Tilanus bereid was gevonden zijn visie te geven op de politieke
situatie na 13 juni. Het is immers duidelijk, dat, wanneer er één partij is,
die de afgelopen maanden niet haar eigen belangen heeft gezocht, de
c.h.u. als zodanig kan worden aangemerkt.
7 De heer Tilanus merkte op, dat de po
litieke belangstelling in Leiden groot is.
De zaal van Rehoboth was, voor deze
bijeenkomst geheel gevuld, maar ook bij
de laatste vergadering vóór de verkie-
zingen in de Stadsgehoorzaal was het
PI aantal belangstellenden niet gering. Bo
vendien attendeerde spreker op de ac
tiviteit voortgekomen uit de kring van
hoogleraren.
Deze avond, zo vervolgde de heer Tila
nus, is belegd, om naar aanleiding van
mijn inleidende opmerkingen over de ka
binetsformatie, een reeks van vragen uit
te lokken. Ofschoon de gang van zaken
door middel van pers en radio werd ver
ondersteld bekend te zijn, gaf spreker
deze gemakshalve in korte trekken nog
n
Tweeledig doel
De verkiezingen hadden tweeërlei doel.
wijziging van de Grondwet en periodieke
aftreding. Ten aanzien van het eerste,
was het belangrijke punt: de uitbreiding
van de Kamers. Het is echter de perio
dieke aftreding, die de meeste aandacht
heeft getrokken. De verkiezingsstrijd is
ditmaal scherper gevoerd dan gewoonlijk.
Het begon al met het bisschoppelijk man
dement, dat ook enkele raadgevingen op
politiek terrein bevatte. De zomer van
1955 bracht dan ook grote spanning tus
sen K.V.P. en P.v.d.A. en bovendien speel-
wij d« zich één en ander af tussen 't C.N.V.
het N.V.V. en de R.K. arbeidersbeweging.
KANTOORMACHINES
t>emme/iie
Haarlemmerstraat 219
Te lef. 21400
Amateurfotografen
weer actief
Onder voorzitterschap van de heer J.
G. Gompelman hielden de L?idse ama
teurfotografen in De Doelen hun veertien
daagse bijeenkomst. Nadat de voorzitter
voor enkele nieuwelingen een demonstra
tie ontwikkelen had gegeven, maakte hij
de leden attent op de wedstrijd voor de
H. J. Holswilderplaquette. Verder werden
enkele fotocollecties besproken, die voor
de bondswedstrijden 1956 waren ingezon-
j» I den. Het betroffen foto s van clubs uit
U/j Eindhoven, Rotterdam en Dordrecht. On-
riJ danks het feit, dat de opnamen het beste
1 werk van de inzameling vormden, konden
- q I toch geen nieuwe aspecten worden ont-
dekt. Slechts een enkele foto getuigde van
„frisheid".
In hoofdzaak werden de opnamen op
technische en esthetische kwaliteiten ge-
Ook van de synode van de Hervormde
Kerk ging een belangrijk schrijven uit.
Het geestelijk element speelde bij de ver
verkiezingen dus een grote rol!
Teleurstelling
Bij een vergelijking met de voorgaan
de verkiezingen bleken ook de uitslagen
in Leiden teleurstellend voor de c.h.u.
De P.v.d.A. en de rooms-katholieken gin
gen sterk vooruit. De anti-revolutionairen
hadden gedacht, dat de jeugdige Zijlstra
het zou doen, maar Drees trok meer, na
melijk tal van bejaarden.
Het is niet noodzakelijk, dat de for
mateur wordt benoemd uit de partij
die de overwinning heeft behaald,
maar toch kreeg dr. Drees de op
dracht Toen kwam evenwel de dom
per op het staatkundig denken: de
schatkist bleek leeg. Op zichzelf is
dit geen verontrustend feit voor het
Nederlandse volk, als de gewone gang
van zaken in de staathuishouding kan
doorgaan. Het betekent echter wel een
waarschuwing en bovendien staat
men voor de vraag, wat te doen als
men onverwacht voor grote uitgaven
komt te staan. Voor de defensie mocht
niet meer dan f 1350 miljoen worden
uitgetrokken, doch <na overleg met
deskundigen werd dit bedrag op 1450
miljoen gesteld.
Huurverhoging
De huurverhoging, waarvan de helft
in de staatskas zou terecht komen, bracht
de socialisten lijnrecht tegenover de
overige partijen. Ten slotte werd de rege
ling getroffen, dat een deel van de
hoging voor tien jaar zou worden ge
blokkeerd, om daarna te worden gebruikt
voor vernieuwing van het huis. Deze op
lossing brengt veel administratieve
rompslomp mee, aldus oordeelde de heer
Tilanus, maar men heeft zich bij het com
promis neergelegd.
Vervolgens ging het Kamerlid in op de
bezwaren van Romme tegen het tamelijk
vage program van dr. Drees. Dit program
schonk evenwel juist een zekere vrijheid
aan ministers en volksvertegenwoordi
ging. De formatie stuitte op de bezits
vorming, een specifiek rooms-katholieke
wens. waaraan de P.v.d.A. maar niet te
gemoet kon komen.
Scherpe scheiding
Daarna kreeg de heer Romme de
opdracht. Persoonlijke invloeden
gingen nu echter een woordje mee
spreken, hetgeen niet mooi maar wei
menselijk is. Via prof. mr. Lieftinck
en prof. De Gaay Fortman was het
uiteindelijk de heer Burger, die
slaagde. Wel rezen nog moeilijkhe
den met de a.r., die twee zetels wilde
behouden. De heer Tilanus keurde
dit af, aangezien de personenfase
niet in de fracties thuis hoort. De
programfase is primair. Spreker
drong er vooral op aan, dat men zich
in de toekomst aan de scherpe schei
ding tussen regering en volksverte
genwoordiging moet houden.
De heer Van der Kwaak had aan het
begin van de bijeenkomst meegedeeld,
dat in november een vergadering zal
den gehouden, waarin de gemeentehuis
houding onder de loep wordt genomen.
Voor het komende voorjaar staan nog
drie vergaderingen op de agenda.
DHSSDAG 23 OKTOBER 1956
Provinciale waterstaat actief
Bruggenbotncplan opgesteld in het belang
van industriële ontwikkeling
DE LAATSTE tientallen jaren zijn over de Gouwe in Alphen aan den
Rijn, Boskoop en Waddinxveen hefbruggen gebouwd met een door-
vaartbreedte voor schepen tot 2000 ton. Dit alles met de bedoeling uiteinde
lijk een zo kort mogelijke vaarroute van Rotterdam dwars door het Rijn
gebied naar Amsterdam te krijgen. Er zit echter nog steeds in deze route
een vernauwing, waar schepen van de genoemde tonnage niet doorheen
kunnen. Dat is de oude draaibrug bij 's Molenaarsbrug.
Provinciale waterstaat van Zuid-Hol
land is dit jaar begonnen een nieuwe brug
over de Heimanswetering te bouwen, een
paar honderd meter ten noorden van die
oude draaibrug. Die nieuwe brug moet
volgens de plannen ln 1958 klaar zijn. Als
het zover is kan de oude brug afgebroken
worden en dan kunnen 2000-tonners van
Rotterdam naar Amsterdam varen langs
een veel kortere vaarweg dan nu. Nu
moeten die schepen nog altijd langs de
langere route Lek of IJssel en dan over
Vaartse Rijn, Amsterdam-Rijnkanaal en
Merwedekanaal.
„Meer armslag"
Er is nog een waterweg, waar provin
ciale waterstaat de scheepvaart „meer
armslag" wil geven. Dit is de Oude Rijn
van Leiden tot Woerden. Het streven ls
deze vaarweg toegankelijk te maken voor
schepen tot 1000 ton. Dat wil zeggen het
gedeelte Leiden-Alphen ls daarvoor al
breed genoeg, maar verder naar het oos
ten kunnen nog maar schepen van 250—
300 ton komen. Hier zit de „bottleneck",
Voor het Leids kantongerecht
matje geroepen, omdat hij met een vrachtauto had gereden, waaraan
alles wat los moest zitten vast zat en omgekeerd. Het is dan ook niet te
verwonderen, dat hij op een kwade dag door Noordwijk rijdend een voet
ganger had aangereden. De man had zijn auto niet tijdig tot stilstand kun
nen brengen en de wandelaar liep ernstige verwondingen op. De ambte
naar van het O.M. eiste 65 boete of 30 dagen hechtenis. De kantonrechter
deed er iets af en maakte er 50 of 20 dagen van.
„Das Lied von der Erde" van
Mahler. (KRO 20.45 uur)
De tekst tot het „Lied von der Erde"
koos Gustav Mahler in Bethge's „Chine-
sische Flöte". De gedichten stammen uan
verschillende Chinese kunstenaars uit de
!e eeuw. Mahlcr zelf heeft de gedichten
hier en daar wat gewijzigd in de Duitse
vertaling. Het eerste lied heet „Das
Trinklied vom Jammer der Erde". vol
tragiek in de bijna bitter-cynische uit
beelding van de bekommernis in het kort
stondige bestaan van de mens. Elke strofe
eindigt met „Dunkel ist das Leben, ist der
Tod". Dit lied wordt gezongen door de
tenor. De mezzo-sopraan zingt vervolgens
het lied Der Einsome im Herbst". weer
gevend de eenzame, vermoeide ziel,
n dl wegkwijnend in een onbeschrijfelijke wee
moed. „Jch iveine viel in meinen Einsam-
keiten" zingt de zangeres en ze vraagt of
de zon der liefde dan helemaal niet meer
schijnt in deze herfst. De tenor zingt ver
volgens „Von der Jugend", een Chinees
pagodentafereel met vrolijke triangel
toontjes: ein Pavilion aus griinem
tind aus loelszem Porzellan". Het is de
mezzo-sopraan weer die het volgende lied
ndl ztnpt: „Von der Schönheit". een blik op
de schoonheid van de jeugd, gepersonifi
eerd door jonge bloemenplukstertjes:
„Junge Madchen pfliicken Lotosblumen
an dem Uferrande". een verrukkelijk ta
fereel in mooie pasteltinten. Dan komt
de tenor met „Der Trunkene im Frühling"
waarin weer teruggegrepen wordt op de
dronk der vergetelheid in het eerste lied
„Wenn nur ein Traum das Leben ist.
Waarum dann Miih' und Plag'? Ich trinke,
bis ich nicht mehr kann. Den ganzen lie-
ben Tag". Als vogelgezang een kleine op
leving schijnt te brengenvergist men zich.
De drinker gaat weer verder en besluit
met „Lasst mich betrunken sein". Tot slot
is er de mezzo-sopraan met „Der Ab-
schied": de lijdensweg van het leven is
afgelegd, er is een wijdingsvolle avond
stemming. die het afscheid weemoedig
maar ook berustend doet zijn, er is een
verlangen naar de rielerusf gekomen.
..Still ist mein Herz und harret seiner
Stunde: Die liebe Erde allüberall blüht
auf im Lenz und prünf aufs neu!
lliberall und ewig blauen licht die F er
EwigewigHet Concertgeb'
orkest voert het werk uit o.Lv Eduard
mezzo-sopraanen Ernst Hafliger (tenor).
Even later stonden opnieuw twee in-
oners van Katwijk oog in oog met de
rechter. De één had onvoorzichtig gere-
en de ander had links inplaats van
rechts gehouden. De heren waren op
de Zuidboulevard met elkaar in botsing
gekomen en beiden trof schuld. De
roekeloze rijder werd tot f 80 boete of
30 dagen met intrekking van het rijbewijs
de tijd van een jaar veroordeeld en
de andere verkeersovertreder kwam er
met f 25 of 5 dagen af. De eisen waren
respectievelijk f 100 of 60 dagen met in
trekking van rijbewijs voor een jaar en
f35 of 10 dagen.
Ook ISoordwijkers
Hierna waren Noordwijkers aan de
beurt. Een tuinder had met een vracht
wagen gereden, waaraan de aanhangwa
gen niet goed was gekoppeld. De wagen
was losgeraakt en had een brugleuning
beschadigd. De ambtenaar eiste f 80 boe
te of 20 dagen hechtenis. De kantonrech
ter veroordeelde tot f 60 of 20 dagen.
De volgende badplaatsbewoner had het
Haagse rechtbank
Boetes voor Jager
Toen het jachtseizoen nog niet was ge
opend zou een inwoner van Alphen aan
den Rijn in een polder te Nieuwkoop een
wilde eend hebben gedood en hiervoor
was hij door de kantonrechter veroor
deeld tot f 40 boete en f 30 boete met ver
beurdverklaring van zijn jachtgeweer. In
hoger beroep legde de Haagse rechtbank
hem nu twee boetes van f 10 of twee da
gen op met teruggave van het jachtgeweer
Volgens verdachte was het één van zijn
eenden geweest. Hij had nl. in het voor
jaar vijf eieren van wiflde eenden door
krielkippen laten uitbroeden.
Wrakke autobus
Een boete van f 50 of tien dagen, een
boete van f 35 of 10 dagen en één van f 50
of tien dagén legde de Haagse rechtbank
op aan een chauffeur uit Alphen aan den
Rijn. terwijl tevens een jaar ontzegging
van de rijbevoegdheid werd opgelegd,
waarvan zes maanden voorwaardelijk. Op
de laatste dag. dat hij bij een busonder
neming in dienst was. had verd. met een
autobus van 1938 gereden, die met touw
tjes aan elkaar hing. In de remvoering
zat een lek en door een kokende radiateur
besloeg de voorruit Hierdoor was bijna
een aanrijding ontstaan. De kantonrech
ter had verdachte veroordeeld tot twee
boeten van f 50 en een boete van I 25
met een jaar ontzegging van de rijbe
voegdheid.
Telefonisch schaken
Het bestuur van het Leidse studenten
schaakgenootschap „Morphy" deelde ons
mee, dat het namens de verenigde cor
porele schaakverenigingen op 31 oktober
een schaakwedstrijd per telefoon met
Groot-Brittannië over honderd borden
organiseert Deze bijzondere schaakge
beurtenis heeft plaats in de sociëteit ..Mi
nerva" aan de Breestraat.
Bevordering
Met ingang van 1 oktober is de heer
J I. Sturm bevorderd tot commies (tevens
chef de bureau) ten kantore van de hy
potheken, het kadaster en de scheepsbe-
ook al niet zo nauw met de verkeers
veiligheid genomen. Met zeer hoge snel
heid had hij bij de Haagse Schouw een
voetganger aangereden, die ernstig werd
gewond. De ambtenaar vond het heel erg
en eiste f 80 boete of 40 dagen hechtenis.
De kantonrechter was er ook niet best
over te spreken, maar deed toch Jets van
de eis af. Het werd f50 of 20 Agen.
Leidse wijnkenner
geëerd
Tijdens een plechtigheid ter gelegen
heid van de wijnjaarbeurs in Montpellier
(Zuid Frankrijk) werden veertig „nieuw*
ridders" geïnstalleerd, onder wie de Lei-
denaar André P. A. Hosman, die het ere
teken van het ridderschap van de wijn
stok kregen omgehangen. Met zestien an
dere Nederlanders, allen gekleed in een
rode toga met baret en een sjerp in de
Nederlandse en Franse kleuren, werd hii
naar een verhoging geroepen ln de kapel
van de eeuwenoude abdij van Valmagn*
en daar met zuidelijke spontanieïteit om-»
helsd ten teken, dat zijn wijndeskundi?»
heid was erkend en hij als lid van de
l'Ordre des Chevaliers du Cep was opge
nomen in de wereld-omspannende broe
derschap van wijnkenners.
Burgerlijke stand van
Leiden
GEBOREN: Matthijs C-erardus. zn van
M. van Polanen en H. Galjaard; Catha-
rina, dr van L. Adriaansche en L. C.
Schenkel; Arthur Ruben Edwin, zn van
L. J. A. Straathof en C. A. P. van Els-
wijk; Arie Jaan Gerrit. zn van G. Buys
en J. A. Vos; M2ria Helena, dr van T C.
van Seggelen en G. A. Hillenaar; Mar-
celle Maria, dr vart A. Kuiters en A. M
Hoogenboom; Arie. zn van H. van Duijn
r. E. Wassenaar; Leonardus Petrus
Damlanus, zn van L. A. M. de Groot en
M. A. Duindam.
GEHUWD: J. J. J. Vriens en T. van
Berge Henegouwen; W. Moseman en M.
Oldenhuizing; J. Kramp en J. Heus; H.
C. Henzen en G. van der Jagt.
OVERLEDEN: A. C. Plemp, weduwe
van Sijthoff. 89 jr; E. P. M. van Ginderen.
vrouw. 76 jr.
„De Kalktuin
groeit niet veel. Daar verkwijnt en verpietert bijna alles. Zo'n tuin
heeft mevrouw St. Maugham bij haar buiten, dat in Engeland dicht bij de
zee is gelegen. De schrijfster Enid Bagnold heeft deze tuin als symbool ge
nomen voor de levens van de mensen, die het huis bewonen. Allemaal zon
derlinge figuren, waar een psychiater misschien gelukkig mee zou zijn.
In de week van 11 tot en met 17 oktober
In Leiden vestigden zich:
A. A. Trouwborst en fam.. ethnoloog,
Zoeterw.weg 102; A. J. Hulst
Zoeterw. Singel 108; W. Luiten
judoleraar, Pieterskerkgr. 9; F. A. C.
Broekmans en fam., arts, Kam. Onnesln.
7; C. P. Karremans-Groenendijk en fam.,
kantoorbediende. Suringarstr. 22; J. C.
Sophiastr. 52; A. v. Lunteren en fam.,
M. van Rhee en fam. commercieel-leider,
Kanaal weg 161; M. Visscher-Haver en
fam., Pieterskerkhof 4; A. C. Klaver en
fam., vertegenwoordiger, aan boord Mors
singel t.o. lb; A. G. M. Ebbens-Heruer en
fam.. Leliestr. 56; E. A. Pijnacker Hordijk-
Schwing en fam. Lorentzkade 9;
Molkenboer. Boerhaaveln. 15; R. Lang-
lois van den Bergh. Boerhaaveln. 15; H
I V Wijnbergen. Zoeterw. Singel 53; W
Marquesie. huisschilder. O. Singel 164a;
A. P. de Gouw, Oude Vest 33; P. F. Wie-
senhaan, Merelstr. 36; J. W. Leembrug
gen, Rapenburg 56; A. Groeneweg, R. er
Schiekade 111; F. van Woudenberg. Was-
straat 60; B. M. F. Jasper-Blondeau, Mar-
nlxstraat 78; C. A. van der Hucht, Groe-
neveldstichting 5; P. H. Schot, verkoop
ster, Zijlsingel 39; A. C. A. Bol. Steen-
schuur 2; Y. Y. Arend-Brockholz, Leeu-
werikstr. 6; A. Vijfhuizen-de Lange. Nw.
Rijn 42; A. N. Snel. fröbelonderwijzeres.
Schelpenkade 34; O. Schreuder. Burgsteeg
1; M. Roest Crollius, Stieltjesstr. 1; J. W.
Dijkman, verpleegster. Rijnsburgerweg 10;
L. J. Hoenderken, huish. kundige. Rijns
burgerweg 10; A. Duif, verpleegster,
Rijnsburgerw. 124; A. v. Staveren, ver
pleegster, Rijnsburgerw. 10; H. Ie Maitre.
typograaf, Uiterstegracht 162; W. A. E
Immler, maatsch. werkster, Plantage 16;
J. W. Kandou. Boerhaaveln 23; P. Worp.
analist. Cobetstraat 8; A. C. Oldeman.
medisch analiste. Merelstr. 23; M. H. van
Meerten. W. Singel 92; P. M. M A.
Bronzwaar. Boerhaaveln 21; H. T. Seriese.
ass. sportleraar. Pieterskerkgr. 9; M. v.
Boek. Zoeterw. Singel 56a; N. Wester
kamp, Volmolengrt. 15; F. A. Staas. T.
Siegenb.str. 28; A. Feberwee, v. Galen-
str 4; C. v. d. Meer. bijrijder, Herenstr.
17; A. W. de Bruijne. R en Schiekade 101;
L. Franken. Bloemistenln. 47; C. LI.
Paauw. elektr. monteur. Kortenaerstr. 62;
J. de Boer. Fagelstr. 32; T. de Jong. ser
veerster. Houtmarkt 14; H. I. J. Duterloo,
Rijnsburgerw. 119a; M. L. Drabbe, Zoe
terw. Singel 93; E. J. M. A. Vermolen.
Rijnsburgerw. 165; M M. T. Jansen, Bree-
str. 137; A. Broese van Groenou-Snoeck,
secretaresse. Nieuwsteeg 2; h. P. Lan-
zing. verpleegster. Rijnsburgerw. 10; F
van Iterson-Hogewoning. Zoeterw. Singel
67; J. C. Grit. Coornhertstr. 14; A Aneker
Tcrweepark 3; W. P. Koolhaas, ass. bui
tendienst BB. Nieuwsteeg 39; J. G. Dres-
scher, Plantsoen 29; A. G. M. J. Timmers.
Nieuwe Rijn 80; P. J. de Rijk. Leliestr.
22a; H. C J. Laeijendecker, Boisotkade 2;
F. van Melsen, los arbeider, Spaarnestr.
•7; E. Josephus Jitta, Zoeterw. Singel 53;
J. C. van der Zwet, stuurman, v. d. Hoe-
venstr. 16; N. Hollebeek-van Beelen, He
renstr. 130; K. B. Meijer Swantee, Raam-
steeg 63; A. G Klein-Stolwijk, Mulder
straat 45; A. H. M. Lensen 11. verpleegster,
Rijnsburgerweg 10; B. H. Hage. Zoeterw.
Singel 94; H. C. Hakkers, hulp i.d. huish
Hoge Rijndijk 91; F. Smit, De M. v
Streefkerkstr. 27.
Uit Leiden vertrokken
J. Dienaar en fam.. Hoflaan 16, Am
sterdam. Jac. Catskade 29 II; M. Gor-
zijnskl en fam., Leeuwerikstr 6. Amster
dam. Amstel 182; F. J van Telgen en fam..
J. W. Frisostr. 39. Eindhoven. Coeberg-
straat 11; J. G. H. Ulehake en fam..
Hoevenstraat 12, Zwartsluis, Singel 14.
A. P. H. Schilp. Rijnsb.singel 41a. Am
sterdam, SallandstT. 16 II; J. H. van Ton
geren en fam., Middelstegr. 121, Hilver
sum, Verschurenstr. 186; J. C. Sturk en
fam., Utr. Veer 27, Amsterdam, Overflak-
keestr. 2; J. v. Vreeswijk en fam., Cobet
straat 11, Oegstgeest, Floralaan 41; B. G.
Diedrich-Mulder en fam., Lorentzkade 3,
Amsterdam, Jac. Obrechtstraat 69; J.
Prevo en fam.. Pres. Steinstr. 14. Rotter
dam. KI. Koolstr. 34a; T. T. Kwee en
fam.. A. v. Burenhof 53, Indonesië; D.
E. G. Lübbers. Lorentzkade 16a. Noord-
wijkerhout. Kerkstraat 99; A. M A. Vol-
laerts. Lorentzkade 16a. Noordw.hout.
Kerkstraat 99; idem J.Lindauer; A. Doets.
Tomatenstraat 37. Oegstgeest. Warmon-
derweg 24; Jhr. H. J. Ortt, Schelpenkade
37. Arnhem. Boulev. Heuvelink 185; G
J. van Kapel, R en Schiekade 73. Amers
foort. Langstr. 73; A. v. d. Lubbe, De Ge-
nestetstr. 45. 's-Gravenhage, Z. W. Bui
tensingel 118d; M. G. van Moock-Dumon.
H. Rijndijk 92a, Alphen a.d. Rijn, K. Con-
radstr. 21; M A P. G v. d Graaf. Beyer-
rincklaan 46, Eindhoven. Zeelsterstr. 213;
A. H. M. Schcffer, Buitenruststr. 4a. Val
kenburg, Z.-H., Poststr. 60; C. J. Lubbers-
Bosman. Bilderdijkstr. 14. 's-Gravenhage.
Valkenboskade 384; D. van Beck, W Sin
gel 27. Warmond. Dorpsstraat 51; C. Kort-
van Dam, Haagweg 58. Utrecht. Frans
Halsstr. 26bis; C. Neddermeijer, Da Costa-
str. 49, Nijmegen. Daalseweg 380; Raden
Mas. D. Tripudio. Rijnsburgerw. 22, In
donesië; L. Neuburger-Bnl. O. Singel 2a.
Oegstgeest, Willibrordl. 26; W. F. H En
gels. Herengr. 60. Amerongen, Overstr. 17,
A. J. H. Wachters, Breestr. 73a. Gronin
gen. Schuitendiep 746; N. v. Ree. Rapen
burg 12, 's-Gravenhage, Suezkade 58; B
Famber, Korevaarstr. 23. 's-Graven-
ige. Altingstr. 51; C. H. van Zeeland
Hogewoerd 185a. Haarl. meer. Hutgslo-
terdijk 281; G. W. C. A. Swart, Fruin-
Maugham de
zaak weet van de onvruchtbaarheid
de tuin. weet ze de reden waardoor het
leven binnenshuis niet tot bloei komt. Z*
doet op haar manier toch haar best, maai
het wil niet met Laurel, haar kleindoch
ter die bij haar woont. Het is een wonder
lijk meisje, die niet in de knoop zit, het
is gewoon een knoedel, een onontwarbaar
kluwen, waar Madrigal een draadje
te pakken weet te krijgen en heel voor
zichtig aan het ontwarren gaat.
Die Madrigal, is ook niet brandschoon
Wanneer ze kemt solliciteren naar de be
trekking van ..juffrouw die op Laurel'
moet passen, komt ze zo uit het gevang.
Vijftien jaar heeft ze daar gezeten. Z*
was ter dood veroordeeld, maar had gratie
ontvangen, omdat haar zaak blijkbaar
toch niet helemaal rond was. Ze heeft In
die jaren de gevangenistuin onderhouden
en dus verstand van tuinieren gekregen
Een kennis die haar ln haar nieuwe be
trekking goed te pas komt. Ze weet hoe
men de tuin moet behandelen met blad-
aarde en turfmolm, om er bloemen in te
kunnen kweken. Ze weet ook hoe Laurel
behandeld moet worden en ze weet het
ver te brengen, dat dit kind van zestien
jaar met haar moeder meegaat wan
deze haar komt halen.
In dit stuk heeft de schrijfster de dorre
tuin genomen als symbool voor het leven
van deze mensen, die op hun beurt
symbool moeten zijn van aan bepaald*
groepen van mensen wier leven, door
welke oorzaak dan ook. onvruchtbaar li
geworden Is miss Enid Bagnold hierin
geslaagd? Naar onze mening slechts vo
een klein gedeelte. De vergelijking v;
de tuin met het leven is niet bepaald e.
vondst, maar dat doet er ln dit geval
minder toe, ofschoon het typerend is vc
laan 9, Delft. Verwersdijk 20; E. J. Ze-
venbergen-Schophuizen. Wasstr. 44, In
donesië; G. G. J. v. d. Broek-v. Kesteren,
Kam. Onneslaan 6. Haarl. meer. Ewijk-
straat 25; H. J M. Bruins Slot, v. d.
Brandelerkade 3, Haarlem. Tetterodestr.
109; J. M. J. Reijnders, Pioenhof 19. Brun-
sum. Pr. Hendrikl. 151; J W. v. d. Weerd.
Haagweg 172a. Wageningen. Pr. Mar
grietplantsoen 19; M E. Ober. De Gene-
stetstr 90. 's-Gravenhage. Zoutmanstr.
26b; A. Doove. C. Huygensl. 35. Schiedam.
Nw. Haven 225; M. J Faase, Morssingel
8. Oss. Floraliastr. 39; F. T J. v. Peskl.
Boerhaavelaan 49. Rotterdam. Dordtse-
laan 58c; H P Vink. O.singel 18. 's-Gra-
venhage. Vivienstr. 40; G. W. v. d Meer.
Oostdw. grt. 18. Naarden. St. Annastr. 5;
H. F. Hanno. O. Herengrt. 14, 's-Graven-
hage. Zoutmanstr. 26b; A. M. Bik, Apoth
dijk 30, Haarlem, le Hasselaerstr. 1; E. M.
van Eek. O Rijn 25, Stad-Delden. Hengelo-
sestr. 5; B. M. T. v. d. Lugt, Herengrt.
25, Voorburg, L. v. N. O. Einde 410; J.
Deegeaars. Irenestr. 29a. Zaandam. H
Gerhardstr 8; M. Zwart. Varkcnsmarkt
7. Eindhoven. Boschdijk 771; M. F. Wijn-
tjes-Boekée. Plantsoen. Oegstgeest. Flo
ralaan 59; J. Benschop, 3 Octoberstr. 61a,
Eindhoven, Brugmanstr 2; S. B Colpa.
J. v. Goijenkade 32. Leidschendam, Veur-
se Achterweg 133; M G Bakker. W Sin
gel 27. Katwijk. Drieplassenweg 17; T.
Ykema. Heutlaan 31. Delft. Spoorsingel 61;
J. Neuteboom. Vrouwenkerkhof 6. Am
sterdam. Weesperzijde 110; F. J. de Boer.
Herengracht 86, Amsterdam. Plantage
Kerklaan 91; B v d Berg. Molenstr. 9.
Ermelo. Veldwijk 75; D. v. Egmond. Fr.
v Mierisstr. 24a, Katwijk. Zuidstr. 57b;
A A. Spanjcrsberg. Koninginnelaan 66,
Rotterdam, Nachtegaalplein 20a; G. J
Spanjersberg-Scholtus, Koninginneln 66,
Rotterdam. Vonder 44 J. E. de Koning.
Rapenburg 131. Texel. Weverstr. IC
Lange. Roodenburgerstr. 49. Devi
Swaefkenstr. 43; M C. Zirkzee, Druiven-
str. 9. Haarl meer, Llsserdijk 314d; H. W
Breedveld. Marsweg 12a. Delft. Ternate-
str. 125; H. B. H Geeraths. Calandstr 38.
Lochem. Graaf Ottoweg 19; J. A. v. Gent.
J. de Wittstr. 28. Oegstgeest. Rhijng.straat-
eg 27; J M. J. Meijer. L. Mare 71a,
Utrecht. Smeestr 65; S. Kukler. Haarl-
straat 155. Voorschoten. Beresteymtr. 3;
C. T. v. d. Linden. O. Rijn 44a, Leidschen
dam. Tedingerstr 27; A P. Sep. Munni-
enstr 94. Haarl meer. Lisserdijk 314d;
C. Brasker, Evertscnstr. 42a, Hazers-
'oude. Torenstraat 20.
het creatief vermogen van de schrijfster.
Het blijft allemaal te klein van afme
ting. Voor een symbool heeft men
figuur nodig, die oprijst boven allen. Bij
Enid Bagnold blijven het mensjes, rat
wonderlijk, nooit en nergens groots. Haar
goede ideeën zijn ook gezaaid in een grond
die te onvruchtbaar Is om de vruchten
voort te brengen die men verwacht
De leden van het Rotterdams Toneel, di*
dit stuk speelden als tweede abonnements
voorstelling hadden geen gemakkelijk*
taak. Dat men er niet in slaagde een vol
komen gave opvoering te geven is
ook voor een gedeelte niet hun schuld.
Slechts door het eminente spel van Caro
van Eyck werd Madrigal tot een symbo
lische figuur. Wie zal het de jonge speel
ster Marianne Rector kwalijk nemen, dat
r in haar rol van Laurel niet in slaag
de? Ze speelde de rol goed, met gevoel en
ice, maar dat was ln dit geval net
genoeg.
n van Duinhoven als Maitland, de
huisknecht was een uitstekend geslaagd
type, maar ondanks de vele goede kwali
teiten die zijn spel had, werd deze figuur
omhoog gestuwd. Het bleef een zielig
manneke. Ja, dan was er nog de gast,
Loudi Nijhoff als mevrouw St. Maugham.
We menen, dat hier de 'regie van Gerard
Rckcrs. zich meer had moet laten gel
den. Door de manier waarop Loudi Nijhoff
haar rol speelde, kwam deze zo zeer in
het blijspelvlak, soms zelfs tegen de klucht
te liggen, dat deze sfeer grote gedeel-
van het stuk overheerste. Zo zet men
geen rol op in een stuk, dat een tragische
Inslag heeft. Tussen het spel van Loudi
Nijhoff en Caro van Eyck gaapte een
kloof, die nergens werd overbrugd en was
in de opvoering een dualisme, waaron
der de eenheid van het ensemble leed.
Aan het enthousiasme van de bezoekers
deed het geen schade. Er was veel applaus
r waren veel bloemen, en ieder had
succes op zijn manier bevochten en
dus verdiend.
A. C. Bouwman
Wij zijn 81m-r*1 wr».
1 pen best, wat de
Olympiade voor de Jonge (en oudere)
mensen van vandaag betekent Daarom
brengen wjj ln bet kader van onze
..verjaardagsviering" «en speciale aan
bieding van truien voor jongen* 'èn
meisjes 1 met op de effen band over de
borst de vijf Olympiade-ringen Vijf
ringen, één ring voor leder werelddeel,
dat is het symbool van de huldig*
aamenwerking tussen de volken
Gééf Uw kind zo'n trui
de vaarwegvernauwing bij Zwammerdam.
Daar ligt in een smalle Rijn-kromming 'n
cude brug. De oostelijk daarvan gevestlg-
industriën moeten hun achecpsvrach-
n vóór de brug overslaan ln kleinere
schepen of ze per as verder vervoeren.
idaar, dat provinciale waterstaat ook
die brug wil vervangen. Daarvoor moet
evenwel veel overleg worden gepleegd,
het hoogheemraadschap Rijnland en
de gemeentebesturen van Zwammer
dam, Alphen en Bodegraven.
Rechttrekken
De nieuwe brug sou Iels oostelijk
van de huidige brug moeten komen.
Dan kan de gevaarlijke en onoverslch-
trlijkr kromming in de Rijn ter plaat
se worden rechtgetrokken.
Zwammerdam moet worden geraad
pleegd. omdat de Bruggeatraat aldaar een
doodlopende straat zal worden. Bodegra
ven, omdat de afrit van de nieuwe brug in
noordoostelijke richting op gebied van
deze gemeente komt en Alphen aan den
Rijn. omdat de oude brug deels op
Alphens gebied ligt. Er worden reeds on
derhandelingen gevoerd. De nieuwe brug
moet beweegbaar zijn.
Dwars
ln Bodegraven zelf ligt in de oude brug
nog een probleem dwars voor de schepen
van 1000 ton Hier ls het vraagstuk zelf»
dubbel moeilijk, omdat daar ook nog
sluis ligt. Bodegraven werkt al 1
vraagstukken, niet om 1000-tonners ie
kunnen doorlaten, maar om plaatselijke
verkeersmoeilijkheden op te lossen.
Het ls natuurlijk van belang, dat de
Bodegraafse plannen worden gecom
bineerd met de plannen van provin
ciale waterstaat, vooral ook, omdat
waterstaats plannen voor een hele
streek van belang zijn.
Vrij
Voor Bodegraven zou het meest aanne
melijke plan zijn een omleidingskanaal
aan te leggen met aan weerszijden wegen,
ten noordoosten van de gemeente. Dat zou
dan 2.5 km lang en 34 m breed moeten
worden. Men zou daarin de nieuwe sluis
kunnen projecteren en er los- en laad
plaatsen en industrieterreinen kunnen
aanleggen. Over de sluis zou een nieuwe
beweegbare brug kunnen worden ge
bouwd. Het gebied tussen Rijn en omlei
dingskanaal zou een nieuw centrum kun
nen worden. Ten behoeve van het weg
verkeer over de rijksweg ln de richting
Woerden zou er ten westen van de be
staande brug een nieuwe brug over de
Oude Rijn moeten worden gebouwd. Als
al deze verbeteringen zijn aangebracht en
ook de oude brug te Nieuwer brug door
een bredere zal zijn vervangen, zal de
vaart tot Woerden vrij zijn voor schepen
tot 1000 ton.
AGENDA VOOR LEIDEN
De Doelen, 8 uur: genootschap Neder-
land-Engeland afdeling Lelden, Mrs F.dw.
Stirling over „Post war dramatists"; 7.30
ur: algemene vergadering.
Zuiderkerk, 8 uur: Chr. Film-actie ver
toont „Jeugd in de branding".
Café Aniba, Herenstraat, 8 uur: leden
vergadering Leidse tuiniers- en bloemis
tenvereniging „Door eendracht verbon-
Recreatiezaal van „Ergon Electric",
Uiterstegracht lb. 8 uur kringbijeen
komst Broederschap van oud-padvinders
kring Rijnland, J. Donkers over „Folk
lore".
Het Gulden Vlies, 8 uur: Leids Schaak
genootschap, simultaanséance van inter
nationale grootmeester Panno (uit Argen
tinië) aan veertig borden.
Foyer stadsgehoorzaal,
door P. N. Windmeyer r
over Damascus, Athene
K. en O.
ur: causerie
kleurenfilm
vanaf f 12,95
met een kleine prijsstijging per maat
Hoorlemmersfroat
ho«k Donkersfeeg - Leiden
Verplichte kasreserve der banken bij de
ed Bank tegelijkertijd met disconto-
verhoging verlaagd van 9 tot 7 pet, d.w.z.
450 miljoen tot 350 min.
Schouwburg, 8 uur Leidse sehouwburg-
•renlging. abonnementsvoorstelling door
Rotterdams Toneel., opvoering van „D*
Kalktuin" van Eqid Bagnold.
Woensdag
Stadsgehoorzaal, 8 uur: lust rum concert
Alma Materkoor, werken van Verdi en
Handel.
Aula gymnasium Fruinlaan, 8 uur: Leld-
commissie voor internationale samen
werking, mr. A. W. Kist over „Wat doen
de jarige naties voor hun broeder Afri
ka?". met films (t.g.v. de verjaardag van
do Ver. Naties).
Juridisch studiecentrum Gravensteen, 8
uur: Vereniging voor internationale
Rechtsorde, mr. dr. E. P. Verkerk te Bos
koop over „Hebben de Ver. Naties nog
betekenis?" en prof. dr. C. C. Berg over
„De nieuwe koers ln de Unesco".
Antonlus-clubhuis Mare, 8 uur: afd.
Leiden Ned. Vereniging van Huisvrou
wen. extra voorstelling van het marionet
tentheater van Don Vermelre.
Rijksmuseum voor geologie en minera
logie. 8 uur: afd. Leiden Kon. Ned Na
tuurhistorische Vereniging, o.m. demon
stratie van de Eemfossielen uit de Am
sterdamse bodem.
De Kleine Burcht, 8 uur: Leidse ver
eniging van postzegelverzamelaar»
Snouck Hurgronjehuis, 8 uur: „Aard en
toepassing van kunststoffen" door dr. P.
Platzek en J. van der Ven. voor K. en O.
Marekerk, 8 uur: bijzondere samen
komst Herv wijkgemeente Molenwijk,
spr. ds. Van der Wiel, zang van „Musica"
i muziek van bazuinen en orgel.
Donderdag
Stadsgehoorzaal, 8 uur: eerste concert in
„meesterserie" door het Rott. Phllh. Or
kest. solist: Rlcardo Odnoposoff, viool.
i d e r d o r p, Irene, 8 uur: kringver
gadering van Geref. mannenverenigingen.
Tentoonstelling
Oegstgeest. Boonstraat 13 (Studio 13):
•ntoon«telling van werk van Daan en
Lenla de Vries te Schionrewoerd (tot 7
ovember).
Apotheken
De avond- en nachtdlenat van de apo
theken wordt waargenomen door apotheek
Kok. Rapenburg 9. tel 24807 en door apo
theek „Tot hulp der Menschheid", Hooi
gracht 48, tel. 21060.
