LIBERIA - het land van de vrijheid EEN Ga ook eens kijken.., Leven voor zijn volk Mannen en vrouwen de toekomst van werken voor de staat Van kralen en katoentjes tot ijzererts van hoog gehalte De heldendaad van Mathilde Newport kanonschot bracht de overwinning NIEUWE LEIDSCHE COURANT jifET VOLLE ZEILEN vaart het schip de vrijheid tegemoet naar de kiLst, waar de palmboom wenkt en de ploeg en de spade wachten. Een duif wiekt boven de zee de be lofte en verzekering van vrede met zich voerend. Daaronder geschre ven: „The love of Liberty brought Dit is het zegel van de republiek Liberia, gesticht en gebouwd door hen, die ondanks alle bitterheid der slavernij, ondanks de machteloos heid onder uitbuiting en rassen discriminatie, de moed en het ge loof in een vrije toekomst voor hun kinderen niet verloren hadden. TTET TOERISME NAAR Liberia.Nee, de eerste jaren zullen Oostenrijk, de Rivièra of het Rijnland wel meer Ne derlandse vakantiegangers blijven trekken. Want deze beproefde vakantieoorden zijn nn eenmaal dichterbij en dus goedkoper te bereiken. Maar waarom niet eens Liberia, indien men van het financiële kaliber is, dat zich een vakantiereis naar de Verenigde Staten kan veroorloven? Want deze, een slordi drie mille kostende trip trekt ieder jaar zoveel Nederlanders, dat grote Nederland- ze reisbureaus haar meer dan eens hebben moeten doubleren. Men kan er per schip of per vliegtuig heen. De schepen van de Holland-West Afrikalijn doen er een kleine veertien da gen over. Het zijn vrachtschepen met eer beperkte passagiersaccommodatie en de vaarduur is dus tot op zekere hoogte af hankelijk van het laden en lossen. De prijs voor een enkele reis van Amsterdam naar Monrovia ligt tussen de 720 en de 760. Vliegen is goedkoper dan u denkt: een retour kost in de toeristenklasse ongeveer 1250 gulden. Maar per slot van rekening i6 men bij een bootretour, voor eten en drinken gedurende een maand onder de pannen. Wie in Liberia is aangekomen, zal ver baasd staan over de moderne hotels, die de hoofdstad heeft. Er z\jn bussen, taxi's vliegtuigen en luchttaxi's, luchtdienstjes- op-bestelling dus. Men betaalt in dollars. Het ultra-moderne Monrovia-City Hotel, geheel air-conditioned (want de tempera tuur komt niet vaak onder de 27 graden), beschikt zelfs over een eigen bioscoop. Er wordt energiek gewerkt aan de uit breiding van het wegennet. Dat doet dus westers genoeg aan, iets, waaraan de goede relaties tussen Liberia en de Verenigde Staten niet vreemd zul len zijn. Maar iets van de romantiek, die ge in deze negerrepubliek ongetwyfeld verwachtte, kunt ge afleiden uit de adver tentie, die we uit een tijdschrift voor het corps diplomatique knipten: „Quick Ser vice Taxi Station. Directeuren: Alhaji Lasana Rurray (bekend als Charlie 1) en Alhaji M. Darah (bekend als Charlie 11 W.V.S. TUBMAN: WILLIAM Vacanarat Shadrach Tubman wordt op 29 november 61 jaar. Veertig jaar heeft hij besteed aan de vooruitgang van zijn vader land en hij deed dit in vele functies. Hij is een afstammeling van een der eerste kolonisten en de zoon van een methodistenpredikant, die naast de geestdrift voor zijn kerkelijk ambt een vurige liefde kende voor Liberia en zelfs enige tijd het voorzitterschap van het Huis van Afgevaardigden be kleedde. William Tubman werd onderwij zer, maar studeerde daarnaast rech ten. Reeds op 22-jarige leeftijd be haalde hij zijn titel. Hij liet de school los en begon zijn carrière als griffier. In 1923 werd hij gekozen als lid van de Senaat, waar hij de Benjamin was, maar door zijn doorwrochte redevoeringen spoedig de aandacht op zich vestigde. Doordat hij in 1937 benoemd werd tot rechter bij het Hooggerechtshof, moest hij afscheid nemen van het politieke leven, al thans van zijn lidmaatschap van de Senaat. In 1943 echter werd hij kan didaat gesteld voor de presidentszetel en gekozen. Nog hetzelfde jaar vergezelde hij de toenmalige president Edwin Barclay op een officieel bezoek naar de Verenigde Staten. Het was de tweede maal dat hij Amerika, waar zijn voorvaderen eens als slaven ge zwoegd hadden, bezocht. In 1928 n.l. was Jlij afgevaardigde van Liberia naar de algemene vergadering van de Methodist Episcopal Church in Kan sas City. In een gelukkig gezinsleven vindt president Tubman de achtergrond voor de omvangrijke taak, welke op zijn schouders ligt. Na de dood van zijn eerste vrouw her trouwde.hij met Antoinette Padmore, die een warme belangstelling bezit voor de sociale vraagstukken en op wier initiatief een fonds (gesticht werd, dat zich bezig houdt met de zorg voor ouden van dagen en kinderen. Zij vergezelt haar echtgenoot op zijn grote Euro pese reis en ook het tienjarig doch tertje is mee gekomen. Wanneer vader en moeder de officiële ont vangsten meemaken, zal zij waar schijnlijk heerlijk spelen in de gast vrije woning van gezant Peal aan de Wilhelminalaan te Wassenaar, waar TN HET HART "van Monrovia, de hoofdstad van Liberia, genoemd naar de Amerikaanse president Monroe, die vele jaren het presi dentschap bekleedde van de American Colonization Society, staat een machtig wit gebouw, de Inauguration Hall. Daar heeft de plechtige inhuldiging plaats van de president, die eens in de acht jaar gekozen wordt, of bij herverkiezing om de vier jaar. Aanvankelijk was herverkiezing niet mogelijk, maar toen de Lihe- rianen ontdekten, welke grote gaven de in 1943 gekozen William Tubman bezat, werd een wet gemaakt, waarbij herverkiezing telkens voor een periode van vier jaar, mogelijk werd. Reeds tweemaal is president Tubman herkozen. grote beteke- ^R LOOPT torle, welke Liberia en de Hollanders verbindt. Oude kronieken gewagen reeds de zeilschepen der Hollanders die streeks 1600 van de forten aan de w i Afrika voeren naar de Peper kust. Uit die tijd ook dateren de koste- lijke bijdragen uit verre landen, waar- de^estden^n^de officiële Jagen dc en dochtes de_. kooplieden in Holland zich tooiden nog een poosje blijft en van waaruit hij verschillende Nederlandse bedrij ven en steden hoopt te bezoeken. Postzegelliefhebbers kennen Liberia zeer goed T\E DOORSNEE Neder- lander zal maar héél weinig meten van de repu bliek Liberia. Maar vraag het een füotelist en men is verbaasd, hoeveel bij zonderheden hij weet, over deze negerrepubliek aan de Peperkust van Opper-Gui- nee, dan* z\j de postzegels, deze kleurige ambassa deurs van het tand, die door de gevarieerde voor stellingen zoveel onthullen omtrent land en volk, be stuursvorm. vlag en wapen, flora en fauna. Liberia, dat altijd nogal royaal was met zijn post- zegelemissies, en ervan hield en houdt deze zo kleu rig mogelijk te maken, is bij de beeld-filatelisten erg geliefd, omdat zoveel verschillende motieven ge- bruikt werden voor post- tegelontwerp. allereerst, zes rode witte horizontale banen, met in ae rechterboven hoek een blauw vlak waar in een witte vijfpuntige ster (afb. 5). Ook het wapen komt op veel zegels voor. De tand met Ame rika kom! op vele zegels naar voren: Amerikaanse Jubilea worden ook op Li beriaanse zegels herdacht. Afb. 10, uitgegeven ter ge dachtenis aan F. D. Roose velt, laat vol trots zien, hoe deze Amerikaanse presi dent in 1943 met de pre sident in Monrovia de ere wacht ins pecteèrde. Ook van de zegels kan men aflezen hoe 'n over tuigd en dankbaar lid Liberia is van de Verenig de Naties (afb. S en afb. 7). Op de laatste wordt spe ciaal aan de „technical as- herinnerd. De vlag van het land Een filatelist kan gemak kelijk de uitvoerprodukten opnoemen van Liberia. De zegels beelden ze af, of de cultures waar ze gewonnen worden: rijst, casso koffie, rubber, hout En ten slotte kunnen ons een goede voorstelling maken van de fauna: Geen land heeft zo uitvoerig op z'n zegels de inheerrüe die ren afgebeeld. Aan de hand van onze illustratie noemen we: de albatros (afb. 1). krokodil (2). toe kan of pepervreter (afb. 3), de bongo (4), het nijl paard (5). reuzenhagedis (6) en de sluieraap (afb. 9). Verder bestaat er een eregalerij van alle presi denten. De postzegels ge ven alle portretten. Van zelfsprekend ook dat van de huidige president, die ons tand volgende week met een bezoek vereert. G. J. PEELEN.l sterke draad in de his- T\E VADERLANDSE BORREL is ook in Liberia een geliefde drank. De je never was een belangrijk exportprodukt voor Nederland geworden en koopman Van Rijckevorsel voerde zijn eigen merk in: H. v. R. En heden ten dage kan men dit merk nog altijd in Liberia genieten! Het is thans niet meer een particuliere handelsonderneming, die het merk voert, maar de Oost Afrika Compagnie, die in 1892 gesticht werd, overnemende de zaken van de firma Hendrik Müller en Co, die de voortzetting was van de oorspronke lijke onderneming van Van Rijckevorsel. Thans is een fusie aangegaan, waardoor de naam O.A.C. in Liberia nog bestaat, maar in Nederland (Rotterdam) behoort het kantoor tot de N.V. Nieuwe Afri kaanse Handelsvennootschap. Menig pak huis draagt in Monrovia nog de letters O.A.C. en elk kind weet er wat de Dutch Store is. Die stores zijn een combinatie van pakhuis en winkel, geheel naar de oude trant van de eerste kooplieden. Men vindt ze ook in de plaatsen, die verder van de kust verwijderd zijn en vele Ne derlanders werken cr. die in de oude kostuums en zelfs in de klederdrachten van nu nog teruggevon den worden. Het was een milhandel, die bedreven werd, want voor de inboorlingen bestond geen geldswaarde. Men ruilde goederen voor goederen: peper, ivoor en goud voor kralen en spiegeltjesMaar de vaart om Afrika kostte ontzaglijk veel geld en tijd en zo ontstonden handelshuizen, die een agent vestigde aan de oostkust. Kwam een schip met kralen, kruit en katoentjes, dan lagen de balen voor de retourlading al gereed. In 1855 werd bovendien de basis gelegd, waarop Nederland nu nog voortbouwt. De Rotterdamse koopman H. van Rijcke vorsel, die met de Sint George de la Mina naar Liberia kwam komt deze eer toe. Hij was de voorloper van de Oost- Afrika Compagnie. Moderne ruil goud. De moderne maatschappij kent an dere begrippen. Maar de handel is er niet minder levendig om. Integendeel. Het Afrika Instituut te Rotterdam, dat Neder land voorziet van een schat van gegevens Zijn leiding is dan ook vi nis voor Liberia geweest, ten va: grootste verdiensten is wel. dat hij geslaagd is de beide bevolkingsgroepen, die ondanks een vreedzaam samenleven toch in vele opzichten gescheiden bleven, elkaar te doen vinden, n.l. de nakomelin gen der oorspronkelijke bewoners en dit der kolonisten. Het staatsbestel van Liberia is naar hel Amerikaanse ingericht en kent de drie machten: uitvoerende, wetgevende rechterlijke. De wetgevende macht wordt uitgeoefend door twee Kamers: de Senaat met tien gekozen leden en de vice-presi dent als voorzitter, en het Huis van Afge vaardigden met 31 leden. Om de vier jaar zijn er -erkiezingen. Bij de laatste verkiezingen in 1955 kwa- tfsch t omtrent dit werelddeel, gaf ons de vol gende cijfers omtrent import en export. Nederland levert met een waarde van vier miljoen gulden 7 procent van di import van Liberia, voornamelijk gecon denseerde melk en melkpoeder (er Is prak- veeteelt in Liberia), vlees textiel, technisch materiaal, meelprodukten. verf en karton. Hoezeer deze export van Nederland naar Liberia sinds 1948 !s toegem zien we aan het totaalcijfer uit dat Jaar f 570.000. Thans is Nederland het vierde importland voor Liberia. Tekenend voor de ontwikkeling land zijn verder de cijfers, die export van de melkprodukten gelden: in 1948 vertegenwoordigde dit produkt larde 5.000, 1955 het f 710.000. De Nederlandse export vlees- en visprodukten begon pas in 1950 een waarde van f 55.000, thans is dit f 640.000. Nederland betrekt uit Liberia thans in de eerste plaats palmpitten tot waarde van f 3.256.000 (in 1948 f 115.000). Dit grote verschil wordt iets minder, doordat de Liberiaanse export aar Nederland van plantaardige oliën an f 1.363.000 in 1948 tot nul terugliep. Het allerbelangrijkste produkt voor Ne derland is echter het Liberiaanse ijzer- ■ts, dat van zeer hoog gehalte Is. zelfs hoger dan 't Zweedse. Hiervan voerden we in 1955 voor f 4.417.000 in. De mijnindustrie is In Liberia nog zeer jong en pas sinds 1952 behoort het tot de exportprodukten Nederland. Nederland is voor Libe ria het tweede exportland met 6 procent de totale export. Mankracht MAAR EEN LAND in ontwikkeling telt zijn belangen niet alleen in produk- van land of industrie. Deze immers kunnen slechts gebruikt worden indien mankracht de ontwikkeling stuwt. Neder land heeft vele voortreffelijke zonen in Liberia, die er nuttig en noodzakelijk werk verrichten. Niet slechts kooplieden, ook artsen, planters en technici hel pen mede. Men kan ze vinden op de rub berplantages, in de ijzermijnen van Bomi Hills en ook in de kantoren der over heidsdiensten en de organen van de Ver enigde Naties, waarbij de Unesco een be langrijke taak op zich genomen heeft. En dan is er in de betrekkingen tussen Nederland en Liberia nog een derde be langrijke factor, die der menselijke be trekkingen, gesymboliseerd in het eerbe wijs aan koningin Juliana, die verleden jaar in november begiftigd werd met de hoogste Liberiaanse orde: de Grand Band and Star of Africa. men drie partijen in het krijt: de True Whig Party, de Independent True Whig Party en de Reformation Party, welke beide laatsten samenwerkten. Zowel de president als de vice-president behoren tot de TWP, die een enorme meerderheid ver kreeg. Naar de Liberiaanse gezant in Neder land, de heer J. Peal ons vertelde, bepa len de politieke verschillen zich tot zake lijke opvattingen omtrent de oplossing van problemen. H(j zeide, dat het moeilük Is om van „links" en „rechts" te spreken. Communisme is in Liberia onbekend. De reden hiervoor meende de gezant te moe ten vinden in het feit, dat in de bevolking de uitersten van zeer arm en ovedweldi- gend rjjk ontbreken. Onder het bewind president Tubman hebben de oude men hun eigen afgevaardigden ge kregen, terwijl ook aan de vrouwen het kiesrecht werd geschonken. Het is president Tubman geweest, die besefte dat alle menselijke hulpbronnen gebruikt moesten worden, wilde Liberia zich zo ontwikkelen, dat het een waardige plaats in de rij der volken kan innemen. Daar het Engels de officiële taal is en op de scholen onderwezen wordt komt ook meer eenheid, daar de stammen ieder hun eigen taal hebben wat het verkeer be moeilijkt. Er zijn namelijk 28 dialecten op een bevolking van ruim anderhalf miljoen Eenheid in verscheidenheid De eenheid in verscheidenheid wordt typisch gevonden in het reli gieuze leven. Een groot gedeelte der bevolking hangt de Moslim aan, daarnaast heeft de Rooms-Katholieke kerk grote invloed, trewijl het pro testantisme in vele variaties beleefd wordt. In de kleine dorpen is het dikwijls onmogelijk voor iedere groep een voorganger te hebben» waardoor de predikers menigmaal van dorp tot dorp trekken en in het daar bestaande bedehuis een dienst leiden. Zo kan de methodist in een Anglikaanse kerk, de baptist in een Reformed Church en omgekeerd preken. Hieruit blijkt, dat de oude geest der ko lonisten om met elkaar één volk en natie bouwen, waarbij de saamhorigheid de verdeeldheid, die individuen nu eenmaal in elkaar onderscheidt, overkoepelt. Hierdoor heeft de godsdienst ook geen invloed op het politieke leven en is de vice-president een baptist, terwijl de pre sident een overtuigd methodist is. Zo heeft Liberia in de eeuw, welke het als erkende zelfstandige republiek bestaat, een evolutie meegemaakt, die schrede voor schrede het land omhoog voerde en die nog voortgaat. De Inauguration Hall. waar de presi dent in plechtige bijeenkomst zijn ambt pleegt Het tekort aan geschoolde krachten op ieder gebied was en is nog enigszins nij pend. Maar ieder jaar wordt dit beter. Twee sectoren zijn hierbij belangrijk: de gezondheidszorg en het onderwijs. Na Zweden besteedt Liberia het hoogste percentage van het nationale inkomen de gezondheidszorg, nl. 12. Het derwijs wordt bevorderd door financiering der scholen, ook die welke door buiten landse missies gedreven worden. Boven dien studeren op het ogenblik ongeveer 400 studenten uit Liberia in het buitenland op staatskosten, hieraan wordt tien pro cent van het inkomen ten koste gelegd. Van de studenten verblijven 250 in de Verenigde Staten, 80 in Engeland Frankrijk, West-Duitsland en Neder- In 1951 werd in Monrovia zelf versiteit gesticht, als uitbreiding oorspronkelijke Liberiaanse College, met behulp van de Unesco. Hierbij mag opge merkt worden, dat de vri lijke plaats met de mannen innemen. Zo is het jaar 19551956 een vrouw, prof. Anna Cooper, deken van de Universiteit. Door het verstrekken van beurzen worden ook de leden van de oorspronkelijke stam- in het wetenschappelijk werk be trokken. PEN HANDJEVOL MENSEN met niet meer dan wat eenvoudige werktuigen hebben In 1820 de basis gelegd voor de bouw van een nieuwe staat en daarmede van de merkwaardigste voorbeelden in de wereldgeschiedenis gegeven hoe een ;taat kunstmatig kan worden gevormd, ;en nationaliteit geschapen. Een staat die niet meer dan een goede honderd jaar schiedenis als natie kent en die zelfs, als elk land. een nationale heldjof beter hel din bezit! Zo is het met Liberia gegaan. De allervroegste geschiedenis begint in 1816. Toen werd Amerika geconfronteerd met het probleem der vrijgemaakt» zocht men een uitweg Opgeric! de American Colonization Society, welke op zich nam een gebied te zoeken, waar de negers zich zouden kunnen vestigen. Dat dit gebied in Afrika moest liggen, was logische gedachte, vandaar immers n zij (tot eeuwige schande in de ge schiedenis der beschaafde volken) weg- In 1820 werd een eerste expeditie, op zoek naar land, uitgerust. Het was een tooht, die slechts dood en ziekte bracht. Pas op 7 januari 1822 kwamen de kolo nisten, die de kern zouden worden van de Liberiaanse republiek. Op dde dag landden zij op een klein eilandje in de monding van de Mesurado Rivier en zij noemden het, vertrouwend op hun suc- i, Providence Island. Nog sluiten op de 7de Januari de winkels en werkplaatsen d Liberia en maakt de bevolking zich op ■m to dankbaar gedenken Pioneer Day te Maar hoe bitter werd dat eerste jaar. De kolonisten bouwden en ploegden op de terreinen, die van de Inboorlingen ge kocht waren. Er verrezen huizen en hut- er kwam een oogst op de velden, er was weinig vrede en weinig ge luk. De kolonisten immers leden onder het tropische klimaat en de stammen, die him zwoegen zagen, beschouwden hen als indringers, die het land vreemd aaD de oorspronkelijke staat maakten en die icn zagen meer en meer een bedreiging i de aanwezigheid der vreemdelingen, i wie zij onmogelijk broeders konden en uit het zelfde land afkomstig. In horden kwamen ze uit het achter land en beschoten met pijl en boog de ko lonisten. Ze werden afgeslagen, maar na enige weken, het was de eerste december, kwamen ze in groter getale terug. Zelfs toespraken van een machtig stamhoofd .1 nieuwe letfwlize braotlWi. De elam-^e Oelo<)gae dal gekocht, gekocht wee en het land aan de nieuwelingen eerlijk toebehoorde, konden hun niet kalmeren. De pijlen 6uisden neer op de vreemde- De dood voor ogen Er wa6 geen ontkomen aan. Achter hen de zee, vóór hen de wilde horden. Reed6 zagen ze een zekere dood voor ogen. Vijf- en-dertig man wa6 alles wat er overgeble- was en velen van hen konden door koorts gekweld, nauwelijks op hun benen i. Eén kanon was alles w, verdedigingsmateriaal bezaten en toen de kanonnier, door een pijl getroffen, zonk, scheen het einde gekomen. Op dat ogenblik kwam er een jonge vrouw aansnellen. De lange rokken flad derden om haar benen: ze nam de lege plaats van de kanonnier in. richtte het n en een daverende slag trilde de heuvels en bossen. De wilde horde ichrok, raakte In verwarring en verdweei in de bossen om nooit meer als aanvallers terug te keren. Deze Jonge vrouw, Mathil de Newport, had de toekomst der kolonls- net dat ene schot verzekerd. En ook dag, de 1ste december, wordt tot heden toe In Liberia gevierd verbonden Ie naam van de jonge heldin Mathilde Newport. Dait Mathilde toch geen „manwijf was i een echte vrouw van haar tijd, beseffen a, wanneer wij lezen hoe zij behoorde tot hot vrouwencomité, dat later de Jonge republiek het zegel van Liberia In bor duurwerk aanbood Een zegel, waar geen kanon, maar een vredesduif de boodschap der vrijheid brengt De eerste mijlpaal ls de ontwikkeling van louter koloniaal beheer door enige maatschappijen tot een republiek met grondwet en volksvertegenwoordiging. Deze mijlpaal werd op 26 juli 1847 bereikt met het uitroepen van de „Vrije, soeve reine en onafhankelijke staat, genaamd Republiek Liberia". Op 24 augustus daarop volgende werd voor het eerst de Libe riaanse vlag ontrold: een veld van zes rode en vijf witte horizontale strepen, vertegenwoordigend de elf onderteke naars van de onafhankelijkheidsverkla ring. In de bovenhoek bij de vlaggestok is een blauw veld (Afrika) aangebracht met één ster: de vrije negerrepubliek. Eenzame ster De „eenzame ster" werd het symbool voor de republiek, die naar historie en aard ook inderdaad altijd „eenzaam" is gebleven, maar aan het firmament van de wereld naar eigen aard en wezen schit tert. Lang heeft Liberia moeten wachten tot het volledige erkenning vond. De re geringen in Europa begrepen in die Jaren niet zo goed, wat daar in het verre Afrika gebeurde, maar toch volgde erkenning na erkenning: Engeland 1848, Frankrijk 1852, Duitsland 1855, België 1858, Denemarken 1860, de Verenigde Staten 1862, Italië 1863. Nederland sloot in 1863 een vriend schapsverdrag, wat geen wonder was, want de Nederlandse kooplieden hadden reeds sinds de vijftiende eeuw een vaste handelsvertegenwoordiging op de Afri kaanse Oostkust. Zoals ook de Europese geschiedenis dit heeft gekend, liet Liberia zich In de vreemde vertegenwoordigen door gezan- van buitenlandse origine. Het tekort eigen krachten speelde daarbij een rol. Het ls weer president Tubman ge weest, die Inzag, dat een dergelijke figuur meer paste In de moderne tijd. De huidige generatie levert genoeg bekwame len om het buitenlands contact te onderhouden en sinds 1951 heeft zich een Corps Diplomatique gevormd, niet al leen van zonen maar ook van dochteren het land. Wereldvloot met de Eenzame Ster HEEFT LIBERIA slechts anderhalf miljoen inwoners, onder Liberiaanse vlag vaart een vloot, die de vierde plaats op de ranglijst naar grootte ter wereld inneemt met einde 1955, vier miljoen brutoregisterton. Dit heeft het te danken de invoering, na de Tweede Wereld oorlog, van een scheepvaartwet naar voor beeld van Panama, waardoor het voor reders voordelig is hun schepen in Li beria te laten registreren. De registratierechten en de tonnage belasting zijn zeer laag en bovendien is de garantie gegeven, dat deze lasten in de eerstvolgende twintig jaar niet ver hoogd zullen worden. De staatskas van Liberia vaart er wel bij, want 7 procent »an de Inkomsten zijn aan de onder de .Eenzame Ster" varende vloot te danken. Sinds ta 1948 de vrijhaven van Monro via gesbicht is, kunnen schepen van 8,5 meter diepgang hier meren langs de kaden, die met een lengt® van 600 meter ligplaats bicden aan negen vrachtschepen. Voor het laden van ijzererts is een aparte in stallatie gemaakt. Ook hier is de Nederlandse vlag een goe de bekende, terwijl bovendien enige Ne derlanders ais loods in het havengebied dienst doen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1956 | | pagina 7