Waar komt dat woord weer vandaan NIEUWS "^SLEU Tien over tien vanmorgen liaan op Hoogl. kerk Bus hing met touwtjes aan elkaar maar reed toch Gevestigde en vertrokken personen Oude Statenbijbel gaat vanavond naar Amerika Jongveekeuring Wassenaar trekt langzamerhand meer publiek MEUWE LEÏDSCHE COURANT 6 MAANDAG 8 OKTOBER 1956 vatij Schip der kerk zal voor diensten met glas worden afgeschoten VANMORGEN om tien minuten over tien hebben de heren C. Gabriël, loodgieter te Arnhem, en G. Robijn, steigermaker te Leiden, onder grote belangstelling van velen op straat de haan geplaatst op de gerestau reerde dakruiter van de Hooglandse kerk, 55 meter boven de grond. Toen de haan in zijn nieuw egoud helaas zonder zon stond te pronken, staken zij de nationale driekleur omhoog, als teken van de blijdschap, die er vandaag is bij de restaurateurs, de Hervormde Gemeente en ongetwijfeld bij het hele volk van Leiden. De Hooglandse kerk is en blijft in het Leidse leven een dierbaar bezit. „Je krijgt er de kriebel van," zei een van de toeschouwers, toen hij de beide mannen langs het ranke steigerwerk zag klauteren. Het ging alles heel vlug in zijn werk. De mannen schijnen in hun dage lijks werk niets anders te doen. Eén van de kerkvoogden vond het blijkbaar zo verrassend, dat hij naar koster Zaalberg toesnelde en hem opdroeg de klok te laten luiden. Dat gaf die eenzame plechtigheid hoog in de luctht het onmisbare cachet. In het koor van de kerk werd, toen de heren Gabriël en Robijn weer vaste grond onder de voeten hadden, koffie gedron ken. Daar waren onder anderen de heren Stigter, Van Iterson, Gijsman, Batenburg en Van Vliet van de centrale kerkvoog dij van de Herv. Gemeente, de architect van dit jarenlange werk, de heer Van der Sterre, de aannemer, de uitvoerders, de werklieden en oud-koster Ranselaar. Ook was de heer Kop van het kerkelijk bureau er. We hoorden daar, dat de haan een afmeting heeft van 60 bij 70 cm. Hij staat op e ensaaf van enkele meters. De her Stigter sprak een kort woord. Als het hoogste punt van een bouwwerk is bereikt, is er altijd even een adem pauze De voorzitter van de kerkvoog dij zei, dat de vlag terecht boven de haan wappert, want zij vertolkt de blijdschap, die bij velen over deze restauratie leeft. De Hooglandse Kerk neemt in het hart van de Hervormden in het bijzonder een grote plaats in, al drukt deze restauratie, ondanks de gunstige subsidieregelingen, bijna te zwaar op de Gemeente. Symboliek De heer Stigter wees ook nog op de symboliek van de haan. De haan doet denken aan de apostel Petrus, die op het dieptepunt van zijn leven de Meester drie maal verloochende. Toen de haan kraaide werd hij zich van zijn donkerheid bewust Hij wist het toen, dat, als het licht in hel leven van de mens wil komen, dit alleen kan door de genade van Jezus Christus. Naar Scheveningen Vier Ambonezen porteerd gedep Na het bericht van zaterdag, dat het de leider van de Ambonese partij P.N.M.RS Siwalette niet is toegestaan naar zijn woonoord terug te keren, Is bekend ge worden dat voor drie vooraanstaande par tijleden eenzelfde maatregel van kracht ls. Een der drie partijleden is de kampge noot van Siwalette. Turubasu, die het de kampleiding van kamp Vllssingen II her haaldelijk lastig heeft gemaakt. De anderen. Marwa en Amanopunjo golden in het kamp Nadorst I te Middel burg als onruststokers. Alle vier zijn ln Scheveningen ge- interneerd. Het gezin van Siwalette is overgebracht naar het strafkamp Heit- huizen in Limburg, de gezinnen van de andere geïnterneerden bevinden zich nog in de woonoorden. De haan is het symbool van de komende dageraad. En de Kerk roept op tot het aanvaarden van het licht, dat in de lossing door Jezus Christus is opgegaan voor elk, die weet, dat hij zonder de Heer in het duister dwaalt. Tijdens deze korte bijeenkomst werd meegedeeld, dat deze maand een deelte van de Hooglandse kerk zal worden afgeschoten met glas,- w door het mogelijk Is, dat de diensten op zondag ook In de winter doorgang vinden. Hel glazen schot komt te staan bij het verlaagde schip. In de omgeving van de preekstoel dus. aantal zitplaatsen zal er met 400 500 door verminderen, maar dit zal altijd nog 800 zijn. Als het koor de kerk klaar is. zal de ruimte de eredienst daar worden ingericht. Maar dat zal voorlopig niet het geval zijn. Met de restauratie vordert goed, maar het geheel is een werk vele jaren. Het kunnen er wel tien Statutenwijziging van Nat. Bezit Aniem Op vragen van het lid der Tweede Ka mer mr. K. T. M. van Rijckevorsel (kath v.) heeft minister Van Oven geantwoord, dat hij met voorbijgaan van het bezwaar schrift der Vereniging Effectenbescher ming de verklaring van geen bezwaar op de statutenwijziging van de N.V. Natio naal Bezit van aandelen Aniem heeft ver leend, omdat hem na ampel onderzoek en gezette overweging gebleken was, dat noch de wijziging, noch de wijze, van tot standkoming in strijd zijn met de goede zeden, de openbare orde de wet of een wettige bepaling van de akte van oprich ting. In zodanig geval mag volgens arti kel 45d van het wetboek van koophandel de verklaring niet worden geweigerd. Dat een. minderheid gebonden is aan besluiten, die met meerderheid van stemmen ge nomen zijn, .is normaal, aldus de minister Volgens artikel 46a kan iedere aandeel houder en belanghebbende in rechte de nietigheid van een besluit der algemene vergadering inroepen. Tot slot merkt de minister op, dat een verklaring van geen bezwaar niet is verzocht door de Al. mij. Aniem N.V. „Het leven begint bij 40'" hielp 8000 personen De stichting „Het leven begint bij 40" heeft gedurende de twee jaar van haar bestaan achtduizend werkzoekende „bo- ven-de-veertigers" aan een betrekking ge holpen. Naar aanleiding hiervan wordt op 22 oktober in Amsterdam een feest avond gehouden. Kandidaten Nobelprijs voor de vrede Uit goedingelichte bron is te Oslo ver nomen dat 36 personen kandidaat gesteld zijn voor de Nobelprijs voor de vrede, die op 10 december zal worden toegekend. Op de lijst komen o.a. voor: de Indiase minister zonder portefeuille Krisja Me- non. de Britse premier sir Anthony Eden, premier Nehroe van India, de Franse staatsman Pierre Mendes-France( die ook in 1955 kandidaat gesteld was) en de se cretaris-generaal van de Ver. Naties, Dag Vorig jaar werd deze nobelprijs toege- Hammarskjöld. kend aan het Hoge Commissariaat voor de vluchtelingen der Verenigde Naties. Prijswinnaars concours te Genève Zaterdag zijn de te Genève gehouden internationale muziekwedstrijder.waar aan door 233 vrouwelijke en mannelijke musici uit 39 lenden 16 deelgenomen, ge ëindigd. Enkele uitslagen zijn: Hoorn: eerste prijs Albert Lindner uit Kopen hagen; viool: geen eerste of tweede prijs toegekend. Eerste medaille Salvatore Aecardo uit Napels; Piano: voor vrou welijke musici: geen eerste prijs; twee de prijs: Ruslana Antonowicz uit Wenen. Piano voor mannelijke deelnemers: eerste prijs: Robert Alexander Bohnke uit Tuebingen (Did.). Haagse rechtbank „Een autobus uit 1938, die met touwtjes aan elkaar hing", zo beschreef de officier van Justitie bij de Haagse rechtbank het vervoermiddel, waar mee een chauffeur uit Alphen aan den Rijn reed op de laatste dag, dat hij bij een autobusonderneming in dienst was. Er deugde bijna niets aan de bus. In de remvoering zat een lek en onder het rijden begon de radiateur ook nog te koken. In de week van 27 sept, tot en met 2 okt. Hoewel de stoom onder de motorkap vandaan eliertte reed de chauffeur toch door, wanit de passagiers mochten hun aansluiting niet missen en het was nog maar twee kilometer tot het eindpunt. Op een hoek werd het uitzicht hem door de stoom die tegen de voorruit sloeg, helemaal ontnomen. Bij het wegtrekken de wolken stond hij voor een tegen ligger, maar een aanrijding kon nog net worden voorkomen. 'e officier vond, dat de chauffeur zeer 'erant woordelijk had gehandeld; dit zeer ernstige gevolgen kunnen heb ben. De chauffeur vertelaarde dat hij van de onderneming afscheid wilde nemen omdat hij het leven van haasten en op tijd rijden meer dan beu was. De kanton rechter te Alphen aan den Rijn had hem een serie geldboetes van in totaal f 125, en een jaar ontzegging van de rijbevoegdheid, veroordeeld. De officier ei6te bevestiging van dit vonnis. Uit spraak 19 oktober. Wilde eend geschoten Voor de Haagse rechtbank verscheen in hoger beroep een 22-jarige van Alphen aan den Rijn. Deze niet eens met een vonni6 van de Alphense kantonrechter, die hem had veroordeeld tot f 40 en f 30 boete en verbeurdverkla ring van zijn jachtgeweer. Op 22 juli had verdachte in de polder Nieuwkoop een En onze verslaggever vliegt mee De oude Statenbijbel, die door de Kat weker Nieolaas van der Mey aan het Amerikaanse volk wordt geschonken (sie ons blad van dinsdag 2 oktober), zal van avond door onze verslaggever Albert van Duljn naar Amerika worden ge bracht. Om kwart voor negen start het K.L.M. vliegtuig (KL 601) van Schiphol met bestemming New York en reeds morgenochtend om 8 25 uur hoopt onze verslaggever de BUbel daar aan de na- tionale-voorzitter van het BiJhelweek- comlté. mr. Meivin H. Baker, te over handigen. Daarna zullen om half tien de verte genwoordigers van de Amerikaanse pers en televisie vragen kunnen stellen en op namen maken en de Bijbel wordt vervol gens tot zaterdag in een kluis opgeborgen. Van zaterdag 13 oktober tot maardag 22 oktober is het Boek der boeken naast tal van andere Bijbels te bezichtigen in de etalage van het K L.M. gebouw in de Fifth Avenue en later op de tentoonstel ling. die door het Nationaal Bijbelweek- comité georganiseerd. Op woensdag 24 oktober zal in de New York City Hall een bij/endere plechtigheid plaats vinden waar ook de Nederlandse ambassadeur in de Verenigde Staten, dr. J. H. van Roijen, aanwezig zal zijn. Ten slotte wordt de Bijbel op vrijdag 26 okto ber door de Nederlandse consul, de heer H. E. van Ravenstein. aan de directeur van de New York Historical Society over handigd, bi welk museum het Boek vol gens de wens van Nieolaas van der Mey tot in lengte van dagen zal blijven ten toongesteld. wilde eend gedood toen het jachtseizoen nog niet was geopend. De Alphenaar zei dat de eend van hem was, want hij had de eieren zelf laten uitbroeden door krielkippen.. Toen de eenden groter wer den gingen ze de polder in. De man had ze niet geringd. Er werden nog twee ge tuigen gehoord, maar die konden niet met zekerheid verklaren dat de betrokken eend van de verdachte was geweest. De raadsman, mr. Meyer, vroeg een lagere boete en teruggave van het geweer. De officier eiste echter bevestiging van het vonnis van de kantonrechter. Uitspraak over veertien dagen. Te Leiden vestigden sich: L J van der Laan en fam„ onderwijzer. Muldersstraat 18; C Jongewoord en fam., reclassenngsambtenaar. Witte Singel 99; A Vonk en fam., timmerman. De Goejestr. 9; M E Mielen-den Dikken en fam Hugo de Vriesstraat 76; W L Onstenk en fam., militair, Coornhertstraat 63; H A Glm- brère, textiel technicus, Verdamstraat 60; H. Baars, bakkersknecht, Oosterstraat 47; H A Deinum, Terweepark 2; A G van Klmmenaede-Wijgers, Burggravenlaan 129; C L M van 't Riet, Tib. Siegenbeekstr. 14; M K Young, Witte Singel 92; C J A Pan ders, 11. verpleegster, Rijnsburgerweg 10; A. A. Poot, gezmsverzongster, Rijnsbur gerweg 86; M de Goede-Hoitsma, Janv06- sensteeg 37; J B v d Klugt, Haarl-etraat 256; A T v Munster van Heuven, Witte Singel 98; E C van Zwieten, 11. modiste. Oude Vest 89; A C M M Bol, verpleegster. Hooigracht 1119; J de Vries, 11. gezins verzorgster, Rijnburgerweg 86; P. Raap horst, 11. gez.verzorgster, Rijnsb.weg 86; W P Marinissen, 11. gezinsverzorgster, Rijnsburgerweg 86; M. Marinissen, gezins verzorgster, Rijnsburgerweg 86; A. J. Scbmieman, 11. gezineverzorgster, Rijns burgerweg 86; C Goedegebure, 11. gezins verzorgster, Rijnsburgerweg 86; S. de Groot, 11. gezinsverzorgster, Rijnsburger- H Haasnoot, 11. gezinsverzorgster, Rijnsburgerweg 86; A J van Scherpenzeel, nsverzorgster, Rijnsburgerweg 86; A de Mooij, lil. gezinsver2orgster, Rijns burgerweg 86; L G L M Poell, Haagweg 50; J J C Brouns, Haagweg 50; E G H v Vloten, huisschilder, Pr Wilhelmdnaetraat 34; J W Schmieman, militair, Suringar- P Brinks-Verduyn, secretaresse, H Rijndijk 75; C J E van Ketwich Ver schuur, Fagelstraat 17; J M Roozendaal, Nic. Beetsstraat 40a; H. M. Quant, Vliet 3; A S Tollenaar, lerares NO, Nachtegaal- 15; J. Kurpershoek-Bark, Tasman- 64; M D Stafleu, Kersenstraat 25; L L de Jong, assistente Universiteit, Ge recht 10; A W Heümans, verpleegster, De- cimastraat 11; K Drewes, huishoudster, Fruiniaan 1; J C A Zoete, documentaliste, Witte Singel 58 a; L C Amesz, Zoeterw. Singel 52;'C F M Damava, kantoorbedien de. Meloenstraat 13; A W Vandevelde, 11. drukker, P J Blokstraat 43; D M Kerk vliet, huishoudster, Roodbo re tst r a at 20; C E Verheijen, hulp i.d. hulshouding, Warmonderstraat 5; W. Hazeleger, Hoge Rijndijk 79; J Verboon, bankwerker, Bali- straat 49; W. Maaren, Rapenburg 131; A. Beek, 11. gezinsverzorgster, Rijnsburger weg 86; D van Akker, 11. gezinsverzorg6ter, Rijnsburgerweg 86; P Baars, 11. gezinsver- zorgster, Rijnsburgerweg 86; A W Groe nendijk, 11. gezinsverzorgsterRijnsbur gerweg 86; C G Klein, 11. gezineverzorg ster, Rijnsburgerweg 86; B S Jonker, 11. gezinsverzorgster, Riineburgerweg 86; A. A. W. Opbreek, Janvossensteeg 54; A. de Weijer. contr. plantenziektekundige dienst, Rijn- en Schiekade 45; C F P Zuyderhoudt, Verdamsfcraat 60; MCI Krens, Jan van Goyenkade 44; J M A Verschilldng, Apo- thekeredijk 27; P C Buiketra-Hoogervorst, Hogewoerd 89; R. Leopold, Rapenburg 51; M Thoman, Witte Singel 89; C A Boon, Burggravenloan 26; R van Sikkelerus. ver pleegster, Rijnsburgerweg 10; S M ten Berg, maatsoh. werkster, Plantage 16; J M Brands, stations-assistent, A van Bu- renhof 18; T M J W van der Kraan, kleur- ma-ker, P de la Courtstraat 54; D. Zand- stra agent van politie, Evertsenstraat 17; M R Veen, Hoge Rijndijk 60. Uit Leiden vertrokken C G Jansen en fam., Jan Lievenstraat 10, Oudenbosch, WiJheiminaplem 9; H Hol- vast en fam Pieterskerkgracht 9. Den j Haag, Lonnekerstr. 20; H I J A Schrandt jen fam., Breesstraat 130a, Oegstgeeét. Ln van O. Poelgeest 40; J W v d Ham en fam., Sumatrastraat 5, Doorn, Heuleweg 13 bis; J G A Borghan6 en fam., Heren gracht 23, Ned. Antillen; H W Rensink en fam., R en Schiekade 72, Goresel, Dorther- weg 16; T J van Oort en fam, Maresingel 75, Nijmegen, Meidoornstraat 11; A Ha- zevoet en fam.. Lam mens chaneweg 119, Utrecht, Nijeveldsingel 10 I; J W Lorimer en fam Aloëlaan 36. Vla ar dingen, Schim- melpenninckstraat 5d; A v d Velden en fam., Hogewoerd 146a, Verenigde Staten; W A Bijlefeld en fam., Kaiserstraat 47, Katwijk, Boulevard 11; W Z Shetter en fam., De M v Streefkerkstraat 34, Vere nigde Staten; W# K A Stokvis en fam., Zeemanlaan 36, Woerden, Merelstraat 91; J W Felldnger en fam., Leemansstraat 38, Geldrop, Beemdstraat 24; P A Vis en fam., Van Baerlestraat 8, Ogstgeest, Nassau- laan 5; W J Klootwijk en fam., O. Singel 232a, Ned. Antillen; A Ouwerkerk en fam., O Rijn 24a, Rijswijk ZH, v Vollen- hovelaan 77; C M van Driesum-Van Has selt en fam., aan boord. Brit6-Afrika; C Blaauw en fam., L Rijndijk 79a, Indonesië; J J van Giezen, Rembrandtstraat 5a, Breda, Resedastraat 11; J Vegt, H Rijn dijk 112, Den Haag, V. d. Kapellestraat 4; E. Pferhagen, Kapteynstraat 45, Ede, Bos weg 8; M van Kampen, Roodenburger- etraat 22, Oegstgeest. Hofdijck 58; M. Han- lo, Boerhaavelaan 32. Stad-Delden, Sta tionsstraat 50; J H Kluivers, Kam. Onnes- laan 17, Amsterdam. Sarphatistraat 50; E L Fhjyt, Groenhovenstraat 11, Den Haag, Ieplaan 63; H C Hogervorst, Oranjestr. 19, Wageningen, Veerweg 105; M P van der Hulst, Papegracht 20a, Arnhem, St. Wal- burgiueplein 2; M Seeger, Sterrenwacht 8, Groot-Brittannlë; M H E Heijmeijer, Plantage 16, Den Haag, Elandstr. 126; R del Prado y Aguilar, Plantsoen 29, Mexi co; P E Nassy, H Rijndijk 50a, Ned. An tillen; C M E Smit, De L de Kanterstr. 18, Amsterdam, Fr. van Mierisstraat 56 II; I C Ferguson. Zoetrw Singel 39, Ede, Gld., Stationsweg 71; J M van Henneigen, Kam. Onneslaan 56, Den Haag, Borneostraat 14; A H E Peetere, Kam. Onneslaan 33, Be verwijk, H Burgerstraat 66; W van den Berge, De Sit terlaan 2, Terneuzen, D Vis- serstraat 4; J H A Naber, R en Schiekade 39, Hoogeveen, Wilhelminastraat 4; P L Donk, Rijnsb.weg 10. Rotterdam, Broeder- straat 92; W M Vos, Rijnsburgerweg 10, Groningen, Oostersingel 59; M T Wete, rings, J. de Wittstraat 14, Beverwijk, Beu kenstraat 7; C van den Oever, Houtlaan 42, Rijnisfourg, Burg. Hermanstr. 27a; J W an Reele-Van Hoek, Houtlaan 11, Aljechin-schaaktoernooi in Moskou, sterk bezet Van 9 oktober tot 3 november wordt te Moskou het internationale herdenkings- toernooi van Aljechin gehouden. Het toer nooi ls sterk bezet: Najdorf (Arg.), Un- zicker (W. Did.), Taimanov (Rusl), Sliwa Polen), Stahlberg (Zweden), Gligoric (Zd. SI.). Botwinnik (Rusl Uhlman (O. Did.), Keres (Rusl Golombek (Eng Smyslo'v (Rusl.), Cimkaltia (Roem.), Pachman (Tsj. SI.), Bronstein (Rusl.), Padevsky (Bul.), Szabo Hong.). Eindhoven, Jonckbloetlaan 13; G Lacourt, Merelstraat 33, Nijmegen, Daalseweg 380; S L Kan, Rood'borststraat 7, Rotterdam, Mijnsherenlaan 171c; J Gaasbeek, Haven 62, Borne, O., Oonksweg 14; J W Otten, Apotih.dijk 35! Weert, Kazernelaan 101; B A Luif, H Kerkgracht 14. Heemstede, J de Witetr. 21; J F van der Meijden, Hooi gracht 58, Amsterdam, le Oosterparketr. 17; F L Kepel, Soembastraat 63. Den Haag, Frankenslag 402; J Lek, Oosterstraat 46, Haren, Gr. Oude Schoolweg 3; R J Meijer, Rijnkade 1F, Rotterdam, Sohietbaanlaan 15b; T. A. Pleij, L Rijndijk 106, België; W Groeneveld, Driftstraat 88, Voorscho ten, Haagweg 6; P van Egmond, Groen- oordstr. 1, Oegstgeest, Borneostraat 7; G L Lindenhovius, W. Singel 66, Delft, Julianalaan 87; C W F H Borst Pauwels, Haarü.str. 71, Wapeningen, Dr Nlemeyer- straat 2; E M J Bosch, Weidehof 11, Was senaar, Wilhelminaplein 8. Hulde aan jubilarissen op feestavond van De Spil Zaterdagavond werd de grote zaal van de Stadsgehoorzaal geheel gevuld met personeelsleden van de Leidsche Textielfabrieken Gebr. Van Wijk en Co N.V., die stortregens en guurheid getrotseerd hadden om de befaamde jaarlijkse feestavond van de personeelsvereniging „De Spil" bij te wonen. Op deze feestavond, die de luchtige versiering vormt van de huldiging der werkers, die het afgelopen jaar een jubileum gevierd hebben, zouden dit maal acht jubilarissen in de bloemetjes gezet worden, doch door huiselijke omstandigheden konden vijf jubilarissen de avond niet bijwonen, zodat er na de pauze slechts drie feestelingen met hun dames op het podium ver schenen. Om acht uur heette de voorzitter van de personeelsvereniging, de heer L. Gijs man, de aanwezigen hartelijk welkom en zei het te waarderen, dat de directeur, de heer J. W. Heringa, en de adjunct directeur. de heer R. de Jong, met hun dames aanwezig waren. Voorts ging een speciale groet naar de afgevaardigden van zusterverenigingen en de gepensio neerde leden van „De Spil". Het cabaret „Florida" uit Den Haag. dat na het welkomstwoord, o.l.v. de heer Kees Nouens, de muzikale show „Sterren stralen uit Den Haag" over het voetlicht bracht, was uit gevarieerde krachten op gebouwd. De conferencier Cor de Graaf, die ongetwijfeld goede kwaliteiten bezit, miste het vermogen om voldoende contact met de zaal te krijgen, waardoor voor al na de pauze zijn optreden met on gewenst rumoer gepaard ging. De Jelly's gaven een vlotte accordeonparade van populaire liedjes en Cor Bielen oogstte als „Neerland^Jongste kunstfluiter" vrij veel succes, al was de grammofoonbege leiding hoorbaar aftands. Het glansnummcr van het programma verzorgde de gastspeler Kees Stet, die als „boertje van West-Friesland" enkele sappige anekdoten door de zaal deed rol len, die een dankbare weerklank vonden. Het trio „De Howards" poogde in Willy- Derby-stijl" de zaal tot tranen toen te be wegen, maar de aanwezigen wilden de klok geen 30 jaren terugzetten en bleven onbewogen. Na de pauze verschenen de heren F. Pison, M. G. Donders en A. Plezier met hun dames op het toneel, waar zij door de voorzitter van „De Spil" hartelijk ge- Expositie „Het boek in Rembrandts tijd" In Amsterdam is zaterdag een unieke Rembrand (tentoonstel ling geopend met als titel: „Het boek in Rembrandts tijd". Deze t.m. 21 oktober durende expositie in het historisch museum „De Waag" is georganiseerd door de Nederlandse ver- nigingen van Antiquaren. De tentoonstelling omvat 139 boeken uit het bezit van de leden, voorts tien histo rie-penningen en tien geldmunten uit Rembrandts tijd. In drie werken „Der zee^vaert lof" door Herckman6 (1634), het treurspel „Medea" van Jan Six (1648) en „La piedra gloriosa" van Menasseh ben Israel (1656) komen etsen van Rem brandt voor. huldigd werden voor hun resp. 50-, 25- en 25-jarig jubileum. De heren G. Nieboer, I. Broomans, I; Louwrier, B. A. Diersman en H. Mattere, die in het afgelopen jaar resp. hun 40-, 40-, 40-, 25- en 40-jarig ju bileum vierden, konden dcior huiselijke omstandigheden de hulde niet in ont vangst nemen. De hartelijke woorden van de heer Gijsman gingen vergezeld van bonbons voor de dames en sigaren voor de heren. HAZERSWOUDE De heer J. de Jong overleden Opnieuw is machinefabriek De Jong te Hazerswoude door een ernstige slag ge troffen. Gisteren is namelijk de oudste mede-directeur, de heer J. de .Yong, op 89-jarige leeftijd overleden. De begrafenis is bepaald op donderdag 11 oktober om 1 uur op Rhijnhofl Aanrijding Zaterdagmiddag stond bij de firma Vai\ Dijk aan de Rijndijk een bestelwagen uit Boskoop in de berm. Toen de bestuurder wilde wegrijden, slipte de wagen, in ver band waarmee hij wat meer gas gaf. De man lette daarbij niet op het verkeer en schoof de weg over, terwijl uit de rich ting-Leiden juist een personenauto nader de. Deze schoof over 't fietspad en kwam ln de berm tot stilstand. De beide wagens werden beschadigd. Vele eieren kwamen er ook slecht af. Bedankt voor beroep Ds. A. Brink te Joure heeft bedankt voor het beroep van de Geref. Kerk al hier. De Chr. middeustandsvereniging verga dert morgenavond half acht in het oude Raadhuis. KOUDEKERK A. D. RIJN Ds. Zijlstra voor de plattelandsvrouwen De afdeling Koudekerk van de bond van plattelandsvrouwen hoorde een lezing van ds. Zijlstra, Geref. predikant, over de rijk dom der Kerk. De predikant zag de lezing als een verlengstuk van de voordracht, die ds. Poort in het vorige seizoen voor de afdeling hield. In opzet en uitwerking bleek ds, Zijlstra goed te zijn geslaagd. De lezing bevatte zowel een historisch over- zicht als een indruk van de liturgie der Protestantse Kerken. Na de pauze werden vragen gesteld. Agenda Hedenavond 7 u.; bloedtransfusie Rode Kruis in openbare school. Morgen, 7.45 u.: filmavond in vereni gingsgebouw. Rijndijk, vrijdag 7 u.: bloedtransfusie Rode Kruis. Indonesië en China. Onder leiding van: Ta'ner Ibrahim, hoofd afdeling handel van Indonesische ministerie van economische 1 zaken, is zaterdag van Djakarta naar Peking vertrokken om te onderhandelen over een nieuwe handelsovereenkomst Indonesiës handelsbalans met rood China heeft een iekort van bijna ƒ60 min en het wil de uitvoer van suiker en rubber vermeerderen. Zwartbonten voeren boventoon, kwaliteit wisselt nogal De vereniging van oud-leerlingen van landbouw onderwijsinstelling te Wasse naar—Voorschoten en de fokverveniglng „Verbetering zjj ons Streven" organiseren nu al enkele jaren met succes de jongvee keuring. Het terrein was weer beschikbaar gesteld door de heer C. v. d. Marei. De belangstelling is nog steeds niet groot, hoewel hierin langzamerhand wel vooruit gang komt. De aangifte neemt ook gelei delijk wat toe. De zwartbonten zijn hier in de meerder heid: 90 tegen 41 blaarkoppen. Bij deze groep waren alle dieren, op enkele na, af komstig van de K.I.-vereniging Vita Nova. Bij verscheidene dieren kan van bevre digende kwaliteit worden gesproken, al dient hieraan direct te worden toegevoegd dat de kwaliteit in de rubrieken niet-vol- bloeden heel matig was. Stierkalveren: tweede prijs Ernst, van Bonda's proefboer- derij, aardig, goedsoortig stiertje. Volbloed koekalveren: la Marie 79 van Bonda's proefboerderij; lb Anna 19 van idem. Dit vonden wij het meest typische kalf. Twee de prijzen Mien 7 van idem en Neetje 14 van idem. Kalveren, niet volbloed: la. Marie 37 in J. Kromhout, Rijnsburg; lb. Lientje in J. D. Binnendijk, lc. Minke 9 van Kromhout. Tweede prijzen: Willemke vi gebr. Oosterveen, Voorschoten; Annie van B. Beijersbergen en Sisca van dezelf de. De volgende rubriek nie't-volbloeden ii erkeerd aard rijks- en naam doet ont- die feitelijk volkomen onjuist is. Zo heet de k a i k o e n naar Calcutta, ofschoon het dier uit Mid den-Europa naar Europa is overgebracht. Een ander voorbeeld van een geheel veranderde oorspronkelijke betekenis is het woord brief (afge leid van breve: kort). Het is dus volgens de afleiding onmogelijk over een lange brief te spreken. Maar er zijn meer van die tegenstrijdigheden in de taal. Men denke bijv. aan een kristallen glas. een koperen blik. een stenen bord (bord betekent plank of hout), een gouden oorijzer. Ook kan het voorkomen dat een woord zo logisch gevormd schijnt te zijn dat er. om zo te zeggen, geen twijfel kan bestaan aan de afleiding. Nemen we als voorbeeld het woord zondvloed: een vloed die de mensen deed verdrinken als gevolg van hun zonde. Maar deze mening is toch onjuist. Want vroeger luidde het woord sintvloet, waarin sint „groot" betekent. Het is dus eenvoudig grote vloed en niets Als men van een onbestorven weduwe spreekt, be doelt men daarmede een vrouw, wier echtgenoot tij delijk afwezig is. Maar in sommige dialekten zegt men ook nog stoppel weduwe, wat min of meer over eenkomt met het Duitse Strohwitwe en het Deense Graesenke grasweduwe). Maar daarmee bedoelt men een ongehuwde moeder. Een Deense verklaring van deze woorden is dat men ln vroeger tijd zulk een vrouw bij haar huwelijk geen bloemkrans, maar een strokrans op het hoofd plaatste En het woord gras weduwe wees terug naar de wijze, waarop het kind was verwekt. ÏN ZUID-AFRIKA gebruikt men ln plaats van schoe- 1 nen of laarzen het woord stevels, Ook hier wordt dit woord in min of meer hoogdravende taal nog gebezigd. Nu denken wij bij het gebruik van laarzen in het bijzonder aan slecht, nat weer. Toch is het woord stevels ontleend aan het Italiaanse stivéle, wat licht schoeisel of zomerschoen betekende. Het zal bekend zijn dat brandewijn In het Frans eau-de-vie heet, wat levenswater beduidt. Minder be kend is wellicht dat het woord whisky precies de zelfde betekenis heeft. Het is een Gaelic woord (uisge- beatha). De Denen noemen het akvavit, wat een over neming is van het Latijnse aqua vitae. Ook hier vin den we dus de term levenswater terug. Beschuit is een verbastering van het Franse bis cuit (tweemaal gebakken). Deze betekenis vinden we ook in het Duitse Zwieback, en het Deense Tvebak. Hoe komt men aan de naam bolwerk? Het Fran se boulevard moet reeds ln de 15e of 16e eeuw aan het Nederlandse woord ontleend zijn en de tegenwoor dige betekenis wijst er op dat men de naam behield, tJen het eigenlijke ding verdwenen was. Deze naam gaf men dan aan de plaats, waar de versterking had gelegen. Bij verdere uitbreiding dacht men zelfs niet meer aan een bolwerk, maar gaf de naam aan elke brede straat, inzonderheid langs de kust. Maar wat betekent het woord bol? Dit is de naam voor een boom of plank, zoals het Duitse woord Bohle (dikke plank) duidelijk laat zien. De dadel is een vrucht, die wij hier geconfijt eten. De populaire naam wijst er op dat men dit woord confijten (in suiker inleggen) niet meer kent, ofschoon men wel een confiseur en confituren weet thuis te brengen. Ik heb de ingelegde vrucht namelijk vaak koffie-ten-dale horen noemen, waarschijnlijk omdat de kleur wat aan koffie herinnert. De naam van de vrucht betekent: vinger (dactylus) omdat haar vorm daaraan doet denken. FJE GOOCHELAARS WOORDEN: h o k u s-p o k u s- p a s moeten wel aan het Latijn zijn ontleend. Een Nederlands afleidkundig woordenboek geeft daar over de volgende mening: „Ten dele zal de formule vervormd zijn uit de laat-middeleeuwse, z.g. Latijnse toverspreuk hax max pax (Deus adimax). Maar een andere gedachte is dat het een verbastering zou zijn van het Latijnse: hoc est corpus (meum, fiiii) beteken de: dit is mijn lichaam (n 1. van de zoon). Een bezwaar tegen deze afleiding ls dat tovenaars zich niet van deze openlijke godslastering zouden hebben durven bedienen. Ik geloof echter dat de verbastering zo groot is, dat zelfs de geestelijkheid de oorsprong niet zal bemerkt hebben. Hoe vreemd met afleidingen wordt omgesprongen bewijst het woord kangoeroe. Ik heb ln een En gels boek de volgende geschiedenis gelezen: „Toen de eerste blanken ln Australië kwamen en het zonder linge dier met de lange achter- en de korte voorpoten zagen, vroegen ze aan de inboorlingen hoe het hei Maar deze mensen antwoordden, wat heel logisch toas: „Ik versta u niet". Dit was (volgens het verhaal) in hun taal: Kangoeroe. „De blanken meenden n ernst dat dit de naam van het dier was". Doch ik heb in geen enkel woordenboek deze afleiding bevestigd gezien, zodat het wel een verzinsel zal zijn. Het woord koffer ls een verbastering van het La tijnse cophinus (grote mand). Van dit woord is ook het Engelse woord coffin (lijkkist) afgeleid. Een woord dat zeer modern lijkt, is raket. Toch heef^ dit ook een oude oorsprong. Hot komt van het Italiaanse rochetta wat spinrokken betekent. De vorm hiervan heeft de naam doen ontstaan. "C^EN KANNIBAAL ls een menseneter, vandaar waar- J-i schijnlijk dat De Génestet ln een van zijn ge dichten. „Vliegenvreugd en dichtersmart" over een kannibaalse mug spreekt. Oorspronkelijk moet het woord evenwel de vorm caribal gehad hebben, dat tn het Spaans tot canibal werd verbasterd. Het zal nu wel duidelijk zijn dat caribal eenvondig bete kende: bewoners van de Caraïbische eilanden Hoezeer de betekenis van een woord zich kan uit breiden en veranderen zien we ook nog uit „m a- n i e r". Dit Is een afleiding van manus (hand). Het be tekende oorspronkelijk een handbeweging, maar heeft thans alle mogelijke betekenissen, die met de hand niets te maken hebben. Een walnoot is volstrekt niet van wal afgeleid, al zou men kunhen denken dat de boom zijn naam had gekregen, bijv. omdat ze vaak op of bij wallen stond Het eerste deel betekent „Waals" een vertaling van het middellatijnse nux gallica Het geheel is dus Waal- Laten we met iets geurigs eindigen: lavendel. Deze plant werd In Italië en Noord-Afrlka tot het be reiden van geurige baden gebruikt. Het woord staat in verband met het latljns-Itallaanse woord: la'vare (wassen). In vroeger tijd werd de plant ook vaak ge bruikt om aan het linnengoed een aangena.me geur te geven, waarom men er enige takjes lavendel tussen legde. Dr. F. C. Domlnicus. was zeer gewoon: la. Theodora 4 van gebr. Oosterveen, lb Corrie 3 van J. Kromhout; tweede prijs Bleske 2 van Jac. Nell, Voor schoten. De jongste rubriek koekalveren, niet-volbloed was eveneens matig. Eerste prijs Klara 6 van Jac. Nell, 2a. Marijke 2 van A. C. van Winden, Voorschoten. 2b. Margriet 2 van C. P. v. d. Voort, Voorscho- De volbloed pinken vormden slechts een kleine klasse, waarin geen eerste prijs werd toegekend. De beide Roland Adema- dochters van Bonda's proefboerderij haal den een tweede prijs, namelijk Anna 16 en Mien 5. De oudste groep pinken, niet-volbloed, was vrij gewoontjes: la. Irene van B. Beijersbergen, iets rond achterstel; lb. Sisca 3 van dezelfde, 2a. Martie van Joh. Zonneveld, Voorschoten, 2b Beatrix 3 van A. C. v. d. Winden. De rubriek ongeregistreerden was klein met een goed kopnummer, waaraan een wisselbeker werd toegekend, namelijk Frida 4 van Gebr. van Wissen, Wassenaar; typische pink met niet te sterke achter benen; lb Martha van J. G. Oliehoek, Was senaar; tweede prijzen: Marijke 18 van Jac. Nell en Carolien van A. C. v. d. Win den. De jongste groep pinken was knap: la. Lena van gebr. Van Egmond, Rijnsburg, typische pink; lb Lucia van fa. Schrama, Voorschoten. 2a. Emma 3 van dezelfde, 2b. Keetje 27 van G. van Leeuwen. Valken burg. Bij de melkvaarzen een behoorlijke goede groep kwam de goedsoortige, typische Albertha van Jhr. Sandberg aan de kop, gevolgd door de eveneens knappe Wietske 3 van gebr. Oosterveen, vooral goede uier. Tweede prijzen Marga van B. Beijersbergen, Dora 2 van gebr. Ooster veen en Corrie 3 van G. J. v. d. Meer, Rijnsburg. Bij de groepen, drietallen van één bedrijf, werd Bonda's proefboerderij la. en Kromhout lb. Voorts Beijersbergen 2 en gebr. Van Egmond 3. Blaarkoppen Volbloed koekalveren, zeer knappe col lectie zonder bepaalde uitvallers: la. Mar griet 19 van J. C. van Santen, fraai gelijnd; lb Ida 5 van P. v. d. Marei, diep, niet te vast; tweede prijzen: Margriet 18 van W. van Santen, Maartje 8 van dezelfde en Trui 3 van P. v. d. Marei. Koekalveren, niet-volbloed. goede groep typische kal veren: la. Gretha 3 van P. v. d. Marei, best kalf; lb Irene van G. v. d. Hulst, Voor- •hoten; lc Jaantje van dezelfde. Tweede prijzen: Geertje van T. Brak, Nellie van G. v. d. Hulst en Dien 4 van P. v. d. Marei. >e volbloed-pinken vormden een kleine, de rubriek, la Maartje 6 van W. van Santen; solied. sterk dier; lb Tinie 2 van Van de Marei, zeer goed type; lc Margriet van Van Santen. Tweede prijzen: Ietje 4 in dezelfde en Ida 3 van P. v. d. Marei. Van de niet-volbloed pinken behaalde rees van G. v. d. Hulst een eerste en Nellie van dezelfde een tweede prijs. Van Santen had een best drietal melkvaarzen. Maartje 5 werd 1. beste, solied gebouwde eikvaars; Sijntje 2 werd 2a en Annie werd 2b. De ongeregistreerde vaarzen vormden -n matige collectie. Eerste prijs Neel 2 m Van de Marei, goed type; 2a dier van J. Binnendijk. Wassenaar, 2b Dien 3 van Van de Marei. Bij de drietallen werd het best trio melkvaarzen 1. P. v. d. Marei werd met een iets mindere groep 2a en v. d. Hust met drie jonge, flinke die- i 2b.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1956 | | pagina 6