Jlieutue £diisrt|c (Courant
ito verzamelt gewichten
West-I) uit sla lid wil vrij
socialisme zoeken
A.R, tegen voortbestaan
Overzeese Rijksdelen
Vier gerehabiliteerde Hongaren
kregen herbegrafenis
111
Moskou ziet geen heil
Veiligheidsraad
Nieuw en goedkoop serum
tegen kinderverlamming
9&1AAINDAG 8 OKTOBER 1936
BUREAUS: Steenstraat 37.
ABONNEMENTEN: J 7.per kwartaal;
2.35 per maand; 0.55 per week.
Postrekening 5B936
ADVERTENTIES: 0.20 per millimeter.
(Bi] contract belangrijke korting).
Familieberichten 0.18 per millimeter
Directie. Redactie. Abonnementen- eD
Advertentie-afdeling- Tel 31441
Directie: F. DIEMER
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER
Chef-red.: H. W. J. ENSERINK
CHRISTEL1JK-NATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en. Omstreken
f tuUutlcl Is
nynherllnUyftenspMt
Zevenendertigste jaargang No 10774
Egypte's Fata Morgana
in de woestijn
zit PAGINA 5
Grotewohl zorgt voor opschudding
DE ZEVENDE verjaardag van de Duitse democratische republiek,
oftewel Oost-Duitsland lieëft het westen een nieuwe opzienbarende
onthulling gebracht. Premier Grotewohl heeft lil. zaterdag tijdens de
herdenking een rede gehouden, waarin hij verklaarde, dat „Oost-Duits
land thans het recht heeft zijn eigen weg naar het socialisme te gaan".
de Ita-
ver-1 ledereen in Amerika leeft mee met het lot van „The Heartbreak Baby"
ouw, John Christopher Gold, 19 maanden oud, een schat van een baby door
dezijn uiterlijk maar ook hartveroverend doordat het kind een ernstige
e en I kwaal heeft aan *ijn hart. Zaterdag j.l. is het jongetje in een ziekenhuis
op9enornen voor het ondergaan van een hartoperatie, waarbij gebruik
en Zal worden gemaakt van een apparaat dat voor enige tijd de functie
in van ehart kan overnemen. Men neemt aan dat John het haalt als
n te i hiJ de beproevingen van de komende 48 uur kan doorstaan.
dan Weer twee doden
op Cyprus
Het Griekse Rode Kruis heeft bij mo
(e van zijn voorzitter aan de Liga v
Ïode-Kruisverenigingen te Tïenève e
kroep gezonden waakzaam te zijn ten
(anzien van de gebeurtenissen op Cyprus,
raar ten gevolge van huisarrest in Nico
la vele patiënten verstoken blijven van
iedische hulp en medicamenten, terwijl
selk en voedsel voor de jonge kinderen
pmogelijk te verkrijgen
De Britten hebben thans in Nicosia
pmfletten verspreid, waarin verklaard
iordt dat zij Cyprus nimmer kunnen ont-
juimen, ook al zou de Eoka zijn actie not.
R'intigmaal versterken. Voor Groot-Bri-1
annië is Cyprus een overwegend strate-
psch belang, aldus de verklaring.
De strijd van de Eoka heeft gisterer
I vederom twee doden ge6ist. Een Grieks-
lypriotische bezoeker werd in een café
j loor drie gemaskerde mannen doorge-
J schoten. Tij zuiden van Famugusta viel
i Britse militair, toen zijn groep vanuit
hinderlaag werd beschoten.
Sneeuw gevallen
in Oostenrijk
In de Alpen van West-Oostenrijk daal-
en de temperaturen vannacht op vele
laatsen tot het vriespunt en uit dé ber
en is zware sneeuwval gemeld.
Is. Drie doden in verkeer
Op de grens van Bleiswijk enZoeter-
meer reed gistermiddag de 53-jarige
teer Verhoef uit Rotterdam zijn auto ach-
eruit op de rijksweg. De hem achterop-
ijdende auto van de Zwitserse gezant-
chapsseeretaris botste tegen de wagen
'an Verhoef op, die in brand raakte Zijn
ichtgenote en aanstaande schoondochter,
i- nejuffrouw F., wisten zich te bevrijden,
loch de heer Verhoef kwam in de bran-
lende auto om. De gezantschapssecretaris
3. A. Miesch en zijn echtgenote zijn met
e (oofdwonden in het ziekenhuis opgeno-
:- Op de rondweg in Borne reed zater-
ïagavond een personenauto, bestuurd
3oor de 31-jarige G. M. B. uit Enschede,
legen een kerende auto. B. was op slag
Jood, een inzittende en de bestuurder
e ?an de andere auto moeiten in het zieken-
huis worden opgenomen.
De twintigjarige H. B. uit de Madoera-
straat in Den Haag. die zaterdagmor-
gen met een schedelbasisfractuur, opge-
lopen bij een verkeersongeluk, in het zie
kenhuis was opgenomen, is in de nacht
van zaterdag op zondag overleden.
De gehele rede ademde een geest
onafhankelijkheid. Grotewohl dankte de
Sowjetunie voor de verleende hulp.
noemde geen enkele naam der So'
leiders, noch huldigde de Sowjetunie als
leider van de communistische wereld.
Dit alles kan beschouwd worden
een antwoord op de ..geheime" Russische
brief aan de satellietstaten, waarin juist
de ..eigen weg naar het socialisme*'
verboden. De brief dus. welke Kroesjtsjef
naar Zuidslavic en Tito met spoed
de Zwarte Zee heeft gevoerd.
Deze reizen zijn nu afgelopen, maa
balans is zeker nog niet opgemaakt. Tito
heeft nog verscheidene gewichten klaar
liggen om aan zijn schaal toe te voegen.
Het officiële orgaan van de Zuidsla-
vische communistische partij heeft be
kend gemaakt, dat de ideologische ge
schillen tussen de Russische en de Zuid-
slavische communisten nog geenszins zijn
opgelost. De meningsverschillen betref
fen de krachten, die de ontwikkeling van
het socialisme beïnvloeden, aldus het blad.
He t eerste gewicht, dat Tito in zijn
schaal toevoegt om deze te doen over
hellen, is het herstelde contact tussen de
Bulgaarse en Zuidslavische commur
sche partijen, dat tijdens een conferentie
te Belgrado tot stand is gekomen,
delegatie van het Hulgaarse parlement
bezocht de Zuidslavi3che hoofdstad en van
die gelegenheid hebben de partijleiders
gebruik gemaakt om tot een overeen
komst te komen.
Officieel is bekend gemaakt, dat de
imcnwerking der communistische par
tijen zal bijdragen tot verdere ontwikke-
an het onderling begrip en het ver
en tussen de volken van Zuidslavië
ilgarjje. De socialistische opbouw,
aldus de confercntielciders. staat er waar
borg voor, dat de tijd waarin de vriend
schappelijke betrekkingen werden ver-
itoord. niet meer terugkomt.
Geen herleving kolonialisme
Roosjen (a.r.) en De Quay (katli.)
bedanken voor de eer
(Van onze parlémentaire redacteur)
/~\OK DE DERDE A.R.-KANDIDAAT voor het departement van Over
zeese Rijksdelen heeft aan de informateur mr. Burger moeten mee
delen dat hij dit aanbod niet kan aanvaarden. Deze kandidaat was mr. A.
B. Roosjen, de tweede voorzitter van de A.R.-partij en voorzitter van de
N.C.R.V. De informatiepoging van de heer Burger is daardoor ongetwijfeld
weer moeilijker geworden.
De volgende bijdrage m
liaanse communisten l.everen, die met
een delegatie van tien personen zaterdag
in Belgrado aankwamen.
De plaatsvervangend partijsecretaris
Luigi Longo is leider. Zij zullen ontmoe
tingen hebben met de Zuidslavische par
tijleiders en met president Tito.
Verder worden nog deze maand Roe
meense. Franse en ook een Russische
delegatie verwacht.
Eens verraders, nu slachtoffers
"IVTET GROOT VERTOON zijn zaterdag in Boedapest de stoffelijke resten
--'-I- van vier Hongaren, die zeven jaar geleden wegens „verraad" en Ti-
toïsme" terechtgesteld waren, een nieuwe rustplaats toegewezen, ditmaal
op een begraafplaats, die een nationaal pantheon zal worden. Tweehonderd
duizend Hongaren defileerden langs de stalen doodkisten van Laszlo Rajk,
voormalig minister van buitenlandse zaken en drie andere vooraanstaande
communisten: luitenant-generaal Georgy Palffry, dr. Tibor Szoenyi en
Andreas Szalai. Weduwen, kinderen en andere familieleden van de ge-
executeerden, stonden bij de baar.
Terwijl de winkels en fabrieken
Boedapest gesloten waren om de a
ders gelegenheid te geven, de plechtig
heid bij te wonen, sprak de vice-premier,
Antal Apro. namens de regering en de
partij over de ..tragische plicht" om deze
doden te rehabiliteren. Het Hongaarse
kabinet onder leiding van president l6t-
•an Dobi en premier Andreas Hegedues
iraren hierbij tegenwoordig.
In 1621 ontdekte eer Amster
damse weesjongen, dat een
schip met buskruit onder de
Amsterdamse beurs lag. Hij
liep naar de schout en als be
loning voor het feit dat hij het
beursgebouw voor verwoesting
had behoed, mocht hij zijn har-
tewens uitleven: trommelen op
de trappen van het Beursge
bouw. Het „trommelen op de
ex-beurs" werd een traditie,
die na de oorlog door burge
meester d' Ailly in ere. werd
hersteld. Zaterdag heeft de
Amsterdamse jeugd op het Ro-
kin naar hartelust lawaai ge
maakt.
Nooit meer
„Wij betreuren ten diepste, geloof te
hebben gehecht aan de kwaadaardige las
ter. die tot. hun martelaarschap heeft ge
leid". aldus Antal Apro. Hij legde niet na
druk de gelofte af, dat „dergelijke mon
sterachtige dingen nooit meer zullen ge
beuren" en deed een aanval op de cultus
der persoonlijkheid, de Stalinistische blun
ders en de navolging hiervan in Hongarije.
Oud-premier Imre Nagy was ook aan
wezig. Hij omhelsde en kuste mevrouw
Julia Rajk. de weduwe van de opgehan
gen Rajk. Nagy werd indertijd door de
latere partijleider Rakosi beschuldigd van
„rechtse afwijkingen" en uit de partij
gestoten. Velen verwachten, dat Nagy wel
dra in het politieke leven zal terugkeren.
De Hongaarse kranten die in. 1949 lange
verslagen publiceerden over de processen
tegen de vier „verraderswijdden zater
dag uitvoerige artikelen met foto's aan de
vier „slachtoffers".
Verder zoeke
dit departemei
socialistische f
keus staat af t
waarin óf am
naar a.r.-kandidatcn
heeft geen zin. zodat de
ictievoorzitter nu voor de
stevenen op een kabinet,
-revolutionairen óf libe-
.len niet vertegenwoordigd zijn. Msfer
zoals bekend heeft de KVP haar mede
king aan het kabinet afhankelijk gesteld
de medewerking van de AR. Dat
maakt de zaak voor de heer Burger niet
gemakkelijker. En het is begrijpelijk dat
hij vandaag een onderhoud heeft
prof. Rommc.
De heer Roosjen heeft niet voor de
isterzetel bedankt omdat hij de informa-
iepoging van de heer Burger beslist wil
de dwarsbomen. Integendeel. Maar in
revolutionaire kring is men tot de
conclusie gekomen dat het departement
Overzeese Rijksdelen niet gehand
haafd behoort te blijven. De anti-revolu-
iren vinden het schadelijk als dit
departement blijft bestaan, omdat daar
door nog de indruk zou kunnen worden
gewekt dat er een soort koloniale verhou
ding met de West is blijven bestaan. De
behartiging van de koninkrijksaangelegen
heden behoort thuis bij het rijkskabinet,
In de gevolmachtigde ministers van
Suriname en de Nederlandse Antillen
zitting hebben. Deze koninkrijksaangele
genheden kunnen niet door een departe
ment van Overzeese Rijksdelen worden
afgedaan, omdat bijv. de departementen
van Buitenlandse Zaken en Economische
Zaken evengoed met de West te maken
hebben. De gevolmachtigde ministers
moeten zich voor bepaalde zaken tot de
betreffende departementen kunnen wen-
Politieke kwestie
Het is wel duidelijk geworden dat het
handhaven van dit departement in de
West niet in goede aarde zou vallen.
Trouwens tijdens de (in)formatiepogingen
van de heren Drees, Romme en Lieftinck
heeft ook het voornemen bestaan het de
partement op te heffen. Nu het Statuut
met de West. dat leidde tot het koninkrijk
„nieuwe stijl" tot stand is gekomen moet
alles gedaan worden om zelfs de schijn
van een koloniale verhouding met de
West te vermijden. Het gaat hier voor de
Nu de AR tegen de handhaving van
het departement van Overzeese Rijks-
dragen voor het voortbestaan van dit
departement. Als de heer Burger en de
liberale NRC dit departement wel wil
len laten bestaan, welnu laat Overzeese
Rijksdelen dan in handen komen van
socialisten of van liberalen! Vast staat
wel dat ook de KVP voor afschaffing
van dit departement is.
zie i
Zeer heldere meteoor
boven Nederland
Boven ons land is zaterdagavond
zeer heldere meteoor waargenomen. De
Leidse sterrewacht zag de meteoor om
streeks kwart over zeven gedurende enke
le seconden in noordelijke richting.
De afdeling meteoren van de sterre
wacht te Utrecht verzoekt naar aanleiding
van dit verschijnsel ieder, die enigszins
nauwkeurige inlichtingen kan geven, deze
volg pagina 5) schriftelijk mee te delen.
Suez
vuurproef voor V.N.
TNE TOEKOMST van de Verenigde Naties hangt af van de wijze waarop
zij de kwestie-Suez aanpakken heeft president Nasser gezegd in een
interview met het Egyptische blad „Al MassaaEn hij voegde eraan toe
dat de kwestie tevens een grote proef is voor het Arabische nationalisme
en de Arabische eenheid. Ook de Amerikaanse minister van buitenlandse
zaken, Foster Dulles, verklaarde dat de Veiligheidsraad voor een vuur
proef was geplaatst. Dit was echter het enige punt van overeenstemming
in de uitlatingen van Nasser en Foster Dulles.
President José Figueres
brak met protocol
President José Figueres van Costa Rica
gisteren met zijn echtgenote en gevolg
an Schiphol naar Kopenhagen vertrok
ken, na een vierdaags bezoek aan Neder
land te hebben gebracht. Mevrouw Fi
gueres is Deense van geboorte.
Geheel tegen het protocol ln liep de
president plotseling de wachtkamer van
Schiphol uit op zoek naar de Nederlandse
chauffeur, die hem gedurende zijn ver
blijf steeds in een auto van het ministerie
buitenlandse zaken had vervoerd.
delen zijn (uit politieke overwegingen) Deze werd spoedig gevonden en glunderde
ligt het voor de hand dat zij niet de van plezier, toen dc president op hem
eerste verantwoordelijkheid willen toeliep en hem de hand schudde.
ét TT .kA
De president van Costa Rica,
don José Figueres, heeft zater
dag in Wassenaar de Neder
landse regering een diner aan
geboden. Koningin Juliana in
gesprek met de president.
Drieling in Finsterwolde
Zaterdagavond is in Finsterwolde een
dreiling geboren, twee meisjes en een
jongen. De 21-jarige moeder, mevrouw
Prins-Modderman, wonende aan de
Kromme-Elleboog. en de kinderen, Gritje,
Elly en Jan maken het goed. De jongen
weegt 2000 gram, de meisjes 2300 en 1750
gram. Zij zijn naar het ziekenhuis van
Wnischoten overgebracht Het echtpaai
Prins had reeds één dochtertje.
int Nasser noemde het westelijk plan
internationalisering van het kanaal
mperialistisch bedenksel, dat niet an
ders betekendè dan overheersing. En de
rikaanse minister, die overigens een
bemiddelende rol tracht te spelen, sprak
heel duidelijke taal over het gebruik van
reld door te zeggen, dat degenen, die
bezorgd zijn voor vrede evenzeer bezorgd
toeten zijn voor dc rechtvaardigheid.
Voordat de besprekingen achter de geslo
ten deuren in de Veiligheidsraad morgen
beginnen, proberen vertegenwoordigers
van de Amerikaanse regering nog 'n deug
delijke grondslag voor onderhandelingen
met Egypte te vinden. Mocht deze grond
slag er zijn, dan zal de Amerikaanse re
gering zich in de Veiligheidsraad uitspre
ken voor een onderhandelingscommissie,
die moet proberen een akkoord te berei- nieten
ken tussen Egypte
heden.
aanvaarden, gebaseerd op de volgende
richtlijnen:
1. Groot-Brittannië en Frankrijk
den het soevereine recht van Egypte
ten erkennen om het Suezkanaal te natio-
2. Er zou een nieuwe Internationale
conferentie moeten worden belegd, met
het doel de voorwaarden van de conventie
van Copstantinopel van 1888 betreffende
de ongehinderde doorvaart dooi
kanaal te herzien.
3. De Ver. Naties zouden vervolgens
de ongehinderde doorvaart voor alle lan
den moeten garanderen en zaken als het
aststellen van de kanaalgelden moeten
regelen. Egypte zou zijn kanaalbescheiden
commissie van de Ver. Naties
'oorleggen ter controle
Niet alleen in New York, maar ook in
Londen wordt hard gewerkt om de beide
partijen nog voor dinsdag dichter tot el-
ir te brengen Tn de Engelse hoofdstad
namelijk de Indiase minister zonder
portefeuille Krisjna Menon aangekomen.
Na zijn langdurige besprekingen met Nas-
lir.o, hoopt Menon een onderhoud
te hebben met de Engelse premier Eden,
als deze tenminste voldoende hersteld is
an zijn zware verkoudheid.
Of Menon veel in Kairo heeft bereikt
niet bekend. Zelf wilde hij niets ver
tellen over zijn onderhoud met Nasser.
Maar het Nationale Persbureau van
Egypte maakte bekend, dat Menon met
bepaalde suggesties en meningen was ge-
I, die hij van plan was ook voor te
leggen aan de autoriteiten in Londen en
zonodig ook in New York.
Rechtbank
Ook Rusland heeft doen weten geen
kei heil te verwachten van de Veilig
heidsraad. „Engeland en Frankrijk'
lus een officiële verklaring van Tass,
•proberen van de Veiligheidsraad eer
echtbank te maken, die recht moet spre-
ten over Egypte. Engeland heeft eiser
gesteld, die onverenigbaar zjjn met de
>evereine rechten van Egypte Frankrijk
eeft bovendien in dc Veiligheidsraad eisen
a een ultimatum gesteld", aldus Tass.
Dulles, de Amerikaanse minister va
buitenlandse zaken, heeft op een toespraak
op het Williamscollege in Williamstown
houding van Egypte veroordeeld. Dul-
was zeer ernstig toen hij, zonder de
:z-kanaalkwestie te noemen, zei: „De
wereld leeft in de schaduw van oorlog.
Niet alleen op het ogenblik, maar mis
schien voor een langdurige toekomst. Al
leen wanneer wij ons dit feit goed bewust
zijn, zullen wij ons de inspanningen ge
troosten, die nodig zijn om een oorlog te
voorkomen".
Wat Nasser wil
de grote mogend-1 verhoudjng tussen de uitgaven
onderhoud en de te innen kanaalgelden.
4. Egypte zou er vervolgens bereid zjjn
erin toe te stemmen, dat elk geschil, voort
vloeiende uit de Egyptische exploitatie
naar de Veiligheidsraad of naar het Inter
nationale Hof van Justitie wordt vcr-
landrang van India e:
ou president Nasser
it bedekte uitlatingen
opgemaakt, bereid te zijn een
g van het Suezkanaalkweslie te
i de Sowjet-
van Egypte,
in Kairo kan
De Nederlandse koks, die door de Hore
ca! naar de internationale „Kochkunstaus-
stellung" in Frankfort aan de Main warer
uitgezonden, hebben de grote prijs van
het I-.K.A., een ereprijs en vier gouden
medailles gewonnen.
West-Irian-stunt
Radiostations bij
Nieuw-Guinea
Het Indonesische ministerie van voor
lichting is van plan in de hoofdstad der
nieuwe provincie „West Irian" een zend
station voor de PTT te bouwen naast het
radiostation, dat voor het ministerie zelf
wordt opgericht. Te Weda op het eiland
Halmaheira wordt een ander zendstation
voor de PTT gebouwd. Tevens wil men
het vliegveld Djilolo herstellen en een
vliegdienst openen. De vernielde steiger
van Ternate wordt vernieuwd en Tidore
krijgt een steiger. In hel geheel heeft de
Indonesische regering 5^ miljoen roe-
piah voor dc nieuwe provincie beschik
baar gesteld. Men wil o.a. motorschepen
aankopen.
Bijna alle politieke partijen in de pro
vincie hebben geprotesteerd omdat het
district Maba niet in de provincie is op
genomen. dit is niet geschied in verhand
met het verzet van de protestants Chris
telijke partij in het parlement, dodi de
afdeling Weda van dezelfde partij eist
opneming.
Jongen green vallende
kist en viel op straat
De zestienjarige J. P. F. Brands trachtte
zaterdagmiddag een kist te grijpen, die
de vierde verdieping van een wollen-
stoffenfabriek aan de Goirkestraat in Til
burg werd opgetakeld, masr losschoot.
De jongen smakte met de kist op straat
erd ernstig gewond in het ziekenhuis
opgenomen, waar hij later is overleden.
Honduras
Verkiezingsrel
vraagt dode
De parlementsverkiezingen, welke gis
teren in Honduras z(jn gehouden hebben
incident veroorzaakt, waarbij één
dode gevallen is.
De nieuw gekozen vergadering zal een
nieuwe president moeten benoemen en
ieuwe grondwet aanvaarden. De li
berale partij, waarvan de leider zich in
ballingschap bevindt, hield grote demon
straties. welke zich op een gegeven ogen
blik concentreerden voor het hoofdkwar
tier van de partij in Tegucigalpa. De po
litie sommeerde de menigte uiteen te
gaan. Toen hieraan geen gehoor werd ge
geven, schoten de agenten. In paniek
stoof de mensenmassa uiteen en vluchtte
kantoren, een hotel en een kerk. Be-
Ive de dode vielen er nog negen gewon-
Speciaal uniform voor
B.B.-leiders
De leiders van de organisatie Bescher
ming Bevolking krijgen binnenkort een
uniform, dat hen ook bij nacht gemakke-
kelijk te onderscheiden zal maken.
Het ministerie van binnenlandse zaken
bezig een boekje samen te stellen, waar-
alles over de B.B. te vinden zal zijn.
V olgend jaar in vier landen
l^EN hoogleraar van de universi-
teit van Cincinnati heeft zater
dag verklaard, dat hij een nieuw
serum tegen de kinderverlamming
ontwikkeld heeft, dat via de mond
ingenomen kan worden. Dit serum
zal vermoedelijk een langdurige, zo
niet levenslange immuniteit tegen
de gevreesde ziekte waarborgen.
Dr. Albert B. Sabln legde deze verkla
ring af tijdens een wetenschappelijke
conferentie te Cincinnati.
Volgens dr. Sabin zal een enkele dosis
an het nieuwe serum immuniteit bieden
tegen alle drie voorname stammen van
het kinderverlammingsvirus.
Hij deelde mee. dat net serum na uit
gebreide proefnemingen op dieren en
mensen veilig gebleken was en dat het
thans gereed is om op grote schaal be
proefd te worden. Dit zal volgend jaar
in de Ver. Staten en vier andere landen
geschieden.
Uit de verklaringen van dr. Sabin bleek
ook, dat reeds voorbereidingen zijn ge
troffen om het serum in een proeffabriek
van een vooraanstaande farm jceutische
fabriek te doen vervaardigen. De produk-
tie zal goedkoop zijn.
WEERBERICHT
Minder koud
Veel bewolking met aan
vankelijk plaatselijk enige
regen en hier en daar mist.
.Minder koud. Overwegend
zwakke wind. (Opgemaakt te
11.15 uur).
Zon 6.56—18.02 uur. Maan 12.52—21.09
lur. Op 11 oktober eerste kwartier.
